Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ੧੨. ਕੋਸਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    12. Kosiyattheragāthāvaṇṇanā

    ਯੋ ਏવ ਗਰੂਨਨ੍ਤਿਆਦਿਕਾ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਕੋਸਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਾਥਾ। ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ વਿવਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕੁਸਲਂ ਉਪਚਿਨਨ੍ਤੋ વਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਕੁਲਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਉਚ੍ਛੁਖਣ੍ਡਿਕਂ ਅਦਾਸਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਕੋਸਿਯੋਤਿਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤવਸੇਨ ਨਾਮਂ ਅਕਾਸਿ। ਸੋ વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਂ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਸਾਸਨੇ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਅਪਦਾਨੇ (ਅਪ॰ ਥੇਰ ੨.੪੪.੪੪-੪੯) –

    Yoeva garūnantiādikā āyasmato kosiyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinanto vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannacitto ucchukhaṇḍikaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe brāhmaṇakule nibbatti, kosiyotissa gottavasena nāmaṃ akāsi. So viññutaṃ patto āyasmantaṃ dhammasenāpatiṃ abhiṇhaṃ upasaṅkamati, tassa santike dhammaṃ suṇāti. So tena sāsane paṭiladdhasaddho pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ anuyuñjanto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.44.44-49) –

    ‘‘ਨਗਰੇ ਬਨ੍ਧੁਮਤਿਯਾ, ਦ੍વਾਰਪਾਲੋ ਅਹੋਸਹਂ।

    ‘‘Nagare bandhumatiyā, dvārapālo ahosahaṃ;

    ਅਦ੍ਦਸਂ વਿਰਜਂ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨ ਪਾਰਗੁਂ॥

    Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, sabbadhammāna pāraguṃ.

    ‘‘ਉਚ੍ਛੁਖਣ੍ਡਿਕਮਾਦਾਯ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸਦਾਸਹਂ।

    ‘‘Ucchukhaṇḍikamādāya buddhaseṭṭhassadāsahaṃ;

    ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਮਨੋ, વਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਮਹੇਸਿਨੋ॥

    Pasannacitto sumano, vipassissa mahesino.

    ‘‘ਏਕਨવੁਤਿਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਯਂ ਉਚ੍ਛੁਮਦਦਿਂ ਤਦਾ।

    ‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ ucchumadadiṃ tadā;

    ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਉਚ੍ਛੁਖਣ੍ਡਸ੍ਸਿਦਂ ਫਲਂ॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, ucchukhaṇḍassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਨ ਪਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਗਰੁવਾਸਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਞ੍ਚ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ –

    Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā garuvāsaṃ sappurisūpanissayañca pasaṃsanto –

    ੩੭੦.

    370.

    ‘‘ਯੋ વੇ ਗਰੂਨਂ વਚਨਞ੍ਞੁ ਧੀਰੋ, વਸੇ ਚ ਤਮ੍ਹਿ ਜਨਯੇਥ ਪੇਮਂ।

    ‘‘Yo ve garūnaṃ vacanaññu dhīro, vase ca tamhi janayetha pemaṃ;

    ਸੋ ਭਤ੍ਤਿਮਾ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਞਤ੍વਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸ॥

    So bhattimā nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.

    ੩੭੧.

    371.

    ‘‘ਯਂ ਆਪਦਾ ਉਪ੍ਪਤਿਤਾ ਉਲ਼ਾਰਾ, ਨਕ੍ਖਮ੍ਭਯਨ੍ਤੇ ਪਟਿਸਙ੍ਖਯਨ੍ਤਂ।

    ‘‘Yaṃ āpadā uppatitā uḷārā, nakkhambhayante paṭisaṅkhayantaṃ;

    ਸੋ ਥਾਮવਾ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਞਤ੍વਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸ॥

    So thāmavā nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.

    ੩੭੨.

    372.

    ‘‘ਯੋ વੇ ਸਮੁਦ੍ਦੋવ ਠਿਤੋ ਅਨੇਜੋ, ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞੋ ਨਿਪੁਣਤ੍ਥਦਸ੍ਸੀ।

    ‘‘Yo ve samuddova ṭhito anejo, gambhīrapañño nipuṇatthadassī;

    ਅਸਂਹਾਰਿਯੋ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਞਤ੍વਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸ॥

    Asaṃhāriyo nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.

    ੩੭੩.

    373.

    ‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਧਮ੍ਮਧਰੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ।

    ‘‘Bahussuto dhammadharo ca hoti, dhammassa hoti anudhammacārī;

    ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਞਤ੍વਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸ॥

    So tādiso nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.

    ੩੭੪.

    374.

    ‘‘ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਯੋ ਜਾਨਾਤਿ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ,

    ‘‘Atthañca yo jānāti bhāsitassa,

    ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਞਤ੍વਾਨ ਤਥਾ ਕਰੋਤਿ।

    Atthañca ñatvāna tathā karoti;

    ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਸ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ,

    Atthantaro nāma sa hoti paṇḍito,

    ਞਤ੍વਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ॥ –

    Ñatvā ca dhammesu visesi assā’’ti. –

    ਇਮਾ ਪਞ੍ਚ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ।

    Imā pañca gāthā abhāsi.

    ਤਤ੍ਥ ਯੋਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਪਰਿਸਾਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ। વੇਤਿ ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ। ਗਰੂਨਨ੍ਤਿ ਸੀਲਾਦਿਗਰੁਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ। વਚਨਞ੍ਞੂਤਿ ਤੇਸਂ ਅਨੁਸਾਸਨੀવਚਨਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ, ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਚ ਤਸ੍ਸ ਫਲਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਧੀਰੋਤਿ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ। વਸੇ ਚ ਤਮ੍ਹਿ ਜਨਯੇਥ ਪੇਮਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਰੂਨਂ વਚਨੇ ਓવਾਦੇ વਸੇਯ੍ਯ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਿਨਾ વਤਾਹਂ ਓવਾਦੇਨ ਇਮਂ ਜਾਤਿਆਦਿਦੁਕ੍ਖਂ વੀਤਿવਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਜਨਯੇਥ ਪੇਮਂ ਗਾਰવਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ। ਇਦਞ੍ਹਿ ਦ੍વਯਂ ‘‘ਗਰੂਨਂ વਚਨਞ੍ਞੁ ਧੀਰੋ’’ਤਿ ਪਦਦ੍વਯੇਨ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇવਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਾਕਟਕਰਣਂ। ਸੋਤਿ ਯੋ ਗਰੂਨਂ વਚਨਞ੍ਞੂ ਧੀਰੋ, ਸੋ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਤ੍ਥ ਭਤ੍ਤਿਮਾ ਚ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਜੀવਿਤਹੇਤੁਪਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਚ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਞਤ੍વਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਚ ਤਾਯ ਏવ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਜਾਨਨਹੇਤੁ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਜ੍ਜਾਤ੍ਤਯਾਦਿવਸੇਨ ‘‘ਤੇવਿਜ੍ਜੋ, ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋ, ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ વਿਸੇਸਿ વਿਸੇਸવਾ ਸਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Tattha yoti khattiyādīsu catūsu parisāsu yo koci. Veti byattaṃ. Garūnanti sīlādigaruguṇayuttānaṃ paṇḍitānaṃ. Vacanaññūti tesaṃ anusāsanīvacanaṃ jānanto, yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamāno paṭipajjitvā ca tassa phalaṃ jānantoti attho. Dhīroti dhitisampanno. Vase ca tamhi janayetha pemanti tasmiṃ garūnaṃ vacane ovāde vaseyya yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjeyya, paṭipajjitvā ‘‘iminā vatāhaṃ ovādena imaṃ jātiādidukkhaṃ vītivatto’’ti tattha janayetha pemaṃ gāravaṃ uppādeyya. Idañhi dvayaṃ ‘‘garūnaṃ vacanaññu dhīro’’ti padadvayena vuttassevatthassa pākaṭakaraṇaṃ. Soti yo garūnaṃ vacanaññū dhīro, so yathānusiṭṭhaṃ paṭipattiyā tattha bhattimā ca nāma hoti, jīvitahetupi tassa anatikkamanato paṇḍito ca nāma hoti. Ñatvā ca dhammesu visesi assāti tathā paṭipajjanto ca tāya eva paṭipattiyā catunnaṃ ariyasaccānaṃ jānanahetu lokiyalokuttaradhammesu vijjāttayādivasena ‘‘tevijjo, chaḷabhiñño, paṭisambhidāpatto’’ti visesi visesavā siyāti attho.

    ਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਣਤੋ ‘‘ਆਪਦਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧવੋਹਾਰਾ ਸੋਤੁਣ੍ਹਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਦਿਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਚੇવ ਰਾਗਾਦਿਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਚ ਉਪ੍ਪਤਿਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਉਲ਼ਾਰਾ ਬਲવਨ੍ਤੋਪਿ ਨਕ੍ਖਮ੍ਭਯਨ੍ਤੇ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਚਾਲੇਨ੍ਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਪਟਿਸਙ੍ਖਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯਮਾਨਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਬਲੇ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੋਤਿ ਯੋ ਦਲ਼੍ਹਤਰਾਹਿ ਆਪਦਾਹਿਪਿ ਅਕ੍ਖਮ੍ਭਨੀਯੋ, ਸੋ ਥਾਮવਾ ਧਿਤਿਮਾ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਅਨવਸੇਸਸਂਕਿਲੇਸਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਭਿਭવਨਕਪਞ੍ਞਾਬਲਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਚ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਥਾਭੂਤੋ ਚ ਞਤ੍વਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇવ।

    Yanti yaṃ puggalaṃ paṭipattiyā antarāyakaraṇato ‘‘āpadā’’ti laddhavohārā sotuṇhakhuppipāsādipākaṭaparissayā ceva rāgādipaṭicchannaparissayā ca uppatitā uppannā, uḷārā balavantopi nakkhambhayante na kiñci cālenti. Kasmā? Paṭisaṅkhayantanti paṭisaṅkhāyamānaṃ paṭisaṅkhānabale ṭhitanti attho. Soti yo daḷhatarāhi āpadāhipi akkhambhanīyo, so thāmavā dhitimā daḷhaparakkamo nāma hoti. Anavasesasaṃkilesapakkhassa abhibhavanakapaññābalasamaṅgitāya paṇḍito ca nāma hoti. Tathābhūto ca ñatvā ca dhammesu visesi assāti taṃ vuttatthameva.

    ਸਮੁਦ੍ਦੋવ ਠਿਤੋਤਿ ਸਮੁਦ੍ਦੋ વਿਯ ਠਿਤਸਭਾવੋ। ਯਥਾ ਹਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਗਮ੍ਭੀਰੇ ਸਿਨੇਰੁਪਾਦਸਮੀਪੇ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਅਟ੍ਠਹਿਪਿ ਦਿਸਾਹਿ ਉਟ੍ਠਿਤੇਹਿ ਪਕਤਿવਾਤੇਹਿ ਅਨਿਞ੍ਜਨਤੋ ਠਿਤੋ ਅਨੇਜੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਚ, ਏવਂ ਕਿਲੇਸવਾਤੇਹਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯવਾਦવਾਤੇਹਿ ਚ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਤੋ ਠਿਤੋ ਅਨੇਜੋ। ਗਮ੍ਭੀਰਸ੍ਸ ਅਨੁਪਚਿਤਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਅਲਦ੍ਧਗਾਧਸ੍ਸ ਨਿਪੁਣਸ੍ਸ ਸੁਖੁਮਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞੋ ਨਿਪੁਣਤ੍ਥਦਸ੍ਸੀ। ਅਸਂਹਾਰਿਯੋ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਮਾਰਾਦੀਸੁ વਾ ਕੇਨਚਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯਤਾਯ ਅਸਂਹਾਰਿਯੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਚ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।

    Samuddovaṭhitoti samuddo viya ṭhitasabhāvo. Yathā hi caturāsītiyojanasahassagambhīre sinerupādasamīpe mahāsamuddo aṭṭhahipi disāhi uṭṭhitehi pakativātehi aniñjanato ṭhito anejo gambhīro ca, evaṃ kilesavātehi titthiyavādavātehi ca akampanīyato ṭhito anejo. Gambhīrassa anupacitañāṇasambhārehi aladdhagādhassa nipuṇassa sukhumassa paṭiccasamuppādādiatthassa paṭivijjhanena gambhīrapañño nipuṇatthadassī. Asaṃhāriyo nāma ca hoti paṇḍito so tādiso puggalo kilesehi devaputtamārādīsu vā kenaci asaṃhāriyatāya asaṃhāriyo nāma hoti, yathāvuttena atthena paṇḍito ca nāma hoti. Sesaṃ vuttanayameva.

    ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬਾਹੁਸਚ੍ਚવਸੇਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਸੁਤ੍ਤਗੇਯ੍ਯਾਦਿ ਬਹੁਂ ਸੁਤਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ। ਤਮੇવ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁવਣ੍ਣਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੀਹવਸਂ વਿਯ ਅવਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਮੇવ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਧਰੋ ਚ ਹੋਤਿ। ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਯਥਾਸੁਤਸ੍ਸ ਯਥਾਪਰਿਯਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਨવਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਧੁਤਙ੍ਗਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦਿਭੇਦਂ ਚਰਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ ਹੋਤਿ, ‘‘ਅਜ੍ਜ ਅਜ੍ਜੇવਾ’’ਤਿ ਪਟਿવੇਧਂ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤੋ વਿਚਰਤਿ। ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯਂ ਗਰੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਧਮ੍ਮਧਰੋ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਚ ਤਾਦਿਸੋ ਤੇਨ ਗਰੁਨਾ ਸਦਿਸੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦਿਸਭਾવਤੋ। ਤਥਾਭੂਤੋ ਪਨ ਸੋ ਞਤ੍વਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸ, ਤਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਂવ।

    Bahussutoti pariyattibāhusaccavasena bahussuto, suttageyyādi bahuṃ sutaṃ etassāti bahussuto. Tameva dhammaṃ suvaṇṇabhājane pakkhittasīhavasaṃ viya avinassantameva dhāretīti dhammadharo ca hoti. Dhammassa hoti anudhammacārīti yathāsutassa yathāpariyattassa dhammassa atthamaññāya dhammamaññāya navalokuttaradhammassa anurūpaṃ dhammaṃ pubbabhāgapaṭipadāsaṅkhātaṃ catupārisuddhisīladhutaṅgaasubhakammaṭṭhānādibhedaṃ carati paṭipajjatīti anudhammacārī hoti, ‘‘ajja ajjevā’’ti paṭivedhaṃ ākaṅkhanto vicarati. So tādiso nāma ca hoti paṇḍitoti yo puggalo yaṃ garuṃ nissāya bahussuto dhammadharo dhammassa ca anudhammacārī hoti. So ca tādiso tena garunā sadiso paṇḍito nāma hoti paṭipattiyā sadisabhāvato. Tathābhūto pana so ñatvā ca dhammesu visesi assa, taṃ vuttatthaṃva.

    ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਯੋ ਜਾਨਾਤਿ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਨ ‘‘ਇਧ ਸੀਲਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਸਮਾਧਿ, ਇਧ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਞਤ੍વਾਨ ਤਥਾ ਕਰੋਤਿ ਯਥਾ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ, ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ। ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਸ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਸੋ ਏવਰੂਪੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋ ਅਤ੍ਥਕਾਰਣਾ ਸੀਲਾਦਿਅਤ੍ਥਜਾਨਨਮਤ੍ਤਮੇવ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕਤ੍વਾ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਹੋਤਿ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।

    Atthañca yo jānāti bhāsitassāti yo puggalo sammāsambuddhena bhāsitassa pariyattidhammassa atthaṃ jānāti. Jānanto pana ‘‘idha sīlaṃ vuttaṃ, idha samādhi, idha paññā’’ti tattha tattha yathāvuttaṃ atthañca ñatvāna tathā karoti yathā satthārā anusiṭṭhaṃ, tathā paṭipajjati. Atthantaro nāma sa hoti paṇḍitoti so evarūpo puggalo atthantaro atthakāraṇā sīlādiatthajānanamattameva upanissayaṃ katvā paṇḍito hoti. Sesaṃ vuttanayameva.

    ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ‘‘ਯੋ વੇ ਗਰੂਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਦ੍ਧੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ વਿਸੇਸਭਾવੋ વੁਤ੍ਤੋ, ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ‘‘ਯਂ ਆਪਦਾ’’ਤਿ ਆਦਿਨਾ વੀਰਿਯੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ‘‘ਯੋ વੇ ਸਮੁਦ੍ਦੋવ ਠਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮਾਧੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਪਞ੍ਚਮਗਾਥਾਯ ‘‘ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਯੋ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਞ੍ਞੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ વਿਸੇਸਭਾવੋ વੁਤ੍ਤੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।

    Ettha ca paṭhamagāthāya ‘‘yo ve garūna’’ntiādinā saddhūpanissayo visesabhāvo vutto, dutiyagāthāya ‘‘yaṃ āpadā’’ti ādinā vīriyūpanissayo, tatiyagāthāya ‘‘yo ve samuddova ṭhito’’tiādinā samādhūpanissayo, catutthagāthāya ‘‘bahussuto’’tiādinā satūpanissayo, pañcamagāthāya ‘‘atthañca yo jānātī’’tiādinā paññūpanissayo visesabhāvo vuttoti veditabbo.

    ਕੋਸਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Kosiyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    ਪਞ੍ਚਕਨਿਪਾਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Pañcakanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi / ੧੨. ਕੋਸਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ • 12. Kosiyattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact