| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi |
၃. ကောဋိပညာယနပဉ္ဟော
3. Koṭipaññāyanapañho
၃. ရာဇာ အာဟ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ယံ ပနေတံ ဗ္ရူသိ ‘ပုရိမာ ကောဋိ န ပညာယတီ’တိ, ကတမာ စ သာ ပုရိမာ ကောဋီ’’တိ? ‘‘ယော ခော, မဟာရာဇ, အတီတော အဒ္ဓာ, ဧသာ ပုရိမာ ကောဋီ’’တိ။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ယံ ပနေတံ ဗ္ရူသိ ‘ပုရိမာ ကောဋိ န ပညာယတီ’တိ, ကိံ ပန, ဘန္တေ , သဗ္ဗာပိ ပုရိမာ ကောဋိ န ပညာယတီ’’တိ? ‘‘ကာစိ, မဟာရာဇ, ပညာယတိ, ကာစိ န ပညာယတီ’’တိ။ ‘‘ကတမာ, ဘန္တေ, ပညာယတိ, ကတမာ န ပညာယတီ’’တိ? ‘‘ဣတော ပုဗ္ဗေ, မဟာရာဇ, သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သဗ္ဗထာ သဗ္ဗံ အဝိဇ္ဇာ နာဟောသီတိ ဧသာ ပုရိမာ ကောဋိ န ပညာယတိ, ယံ အဟုတ္ဝာ သမ္ဘောတိ, ဟုတ္ဝာ ပဋိဝိဂစ္ဆတိ, ဧသပ ပုရိမာ ကောဋိ ပညာယတီ’’တိ ။
3. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yaṃ panetaṃ brūsi ‘purimā koṭi na paññāyatī’ti, katamā ca sā purimā koṭī’’ti? ‘‘Yo kho, mahārāja, atīto addhā, esā purimā koṭī’’ti. ‘‘Bhante nāgasena, yaṃ panetaṃ brūsi ‘purimā koṭi na paññāyatī’ti, kiṃ pana, bhante , sabbāpi purimā koṭi na paññāyatī’’ti? ‘‘Kāci, mahārāja, paññāyati, kāci na paññāyatī’’ti. ‘‘Katamā, bhante, paññāyati, katamā na paññāyatī’’ti? ‘‘Ito pubbe, mahārāja, sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ avijjā nāhosīti esā purimā koṭi na paññāyati, yaṃ ahutvā sambhoti, hutvā paṭivigacchati, esapa purimā koṭi paññāyatī’’ti .
‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ယံ အဟုတ္ဝာ သမ္ဘောတိ, ဟုတ္ဝာ ပဋိဝိဂစ္ဆတိ, နနု တံ ဥဘတော ဆိန္နံ အတ္ထံ ဂစ္ဆတီ’’တိ? ‘‘ယဒိ, မဟာရာဇ, ဥဘတော ဆိန္နံ အတ္ထံ ဂစ္ဆတိ, ဥဘတော ဆိန္နာ သက္ကာ ဝဍ္ဎေတု’’န္တိ? ‘‘အာမ, သာပိ သက္ကာ ဝဍ္ဎေတု’’န္တိ။’’နာဟံ, ဘန္တေ, ဧတံ ပုစ္ဆာမိ ကောဋိတော သက္ကာ ဝဍ္ဎေတု’’န္တိ? ‘‘အာမ သက္ကာ ဝဍ္ဎေတု’’န္တိ။
‘‘Bhante nāgasena, yaṃ ahutvā sambhoti, hutvā paṭivigacchati, nanu taṃ ubhato chinnaṃ atthaṃ gacchatī’’ti? ‘‘Yadi, mahārāja, ubhato chinnaṃ atthaṃ gacchati, ubhato chinnā sakkā vaḍḍhetu’’nti? ‘‘Āma, sāpi sakkā vaḍḍhetu’’nti.’’Nāhaṃ, bhante, etaṃ pucchāmi koṭito sakkā vaḍḍhetu’’nti? ‘‘Āma sakkā vaḍḍhetu’’nti.
‘‘ဩပမ္မံ ကရောဟီ’’တိ။ ထေရော တသ္သ ရုက္ခူပမံ အကာသိ, ခန္ဓာ စ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ ဗီဇာနီ’’တိ။
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. Thero tassa rukkhūpamaṃ akāsi, khandhā ca kevalassa dukkhakkhandhassa bījānī’’ti.
‘‘ကလ္လောသိ, ဘန္တေ နာဂသေနာ’’တိ။
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
ကောဋိပညာယနပဉ္ဟော တတိယော။
Koṭipaññāyanapañho tatiyo.
