| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീ-മൂലടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
കോട്ഠാസവാരവണ്ണനാ
Koṭṭhāsavāravaṇṇanā
൫൮-൧൨൦. നിദ്ദേസവാരേ പുച്ഛാദീനം പച്ചേകം അനേകത്തേപി പുച്ഛാദിഭാവേന ഏകത്തം ഉപനേത്വാ ചതുപരിച്ഛേദതാ വുത്താ. ചത്താരോ ദ്വേതി ഏവമാദികം സങ്ഖിപിത്വാ സഹ വാ ഗഹണം സങ്ഗഹോ. ഠപേത്വാ യേവാപനകേതി സങ്ഗഹേതബ്ബേ സന്ധായ വുത്തം. തേ ഹി വിസും വിസും ഉദ്ദിട്ഠത്താ നിദ്ദിട്ഠത്താ ച വിപ്പകിണ്ണാതി സങ്ഗഹേതബ്ബാ ഹോന്തി, ന യേവാപനകാ സങ്ഗഹഗമനേനേവ തഥാ അവിപ്പകിണ്ണത്താ. യസ്മാ പന സങ്ഖാരക്ഖന്ധപരിയാപന്നാ ഹോന്തി, തസ്മാ തംനിദ്ദേസേ അഖന്ധഭാവനിവാരണത്ഥം യേവാപനാത്വേവ വുത്താതി ന യേവാപനകാ ഠപേതബ്ബാതി. പച്ചയസങ്ഖാതേനാതി ആഹാരപച്ചയസങ്ഖാതേനാതി വുത്തം ഹോതി. അഥ വാ ‘‘ഹേതു പച്ചയോ’’തി ഏതേസു ദ്വീസു ജനകോ ഹേതു ഉപത്ഥമ്ഭകോ പച്ചയോതി ഏവം വിസേസവന്തേസു പച്ചയസങ്ഖാതേന. യഥാ ഹി കബളീകാരാഹാരോ ഓജട്ഠമകരൂപാഹരണേന രൂപകായം ഉപത്ഥമ്ഭേതി, ഏവമിമേപി വേദനാദിആഹരണേന നാമകായന്തി. തഥാ ച ഹോന്തീതി സാധാരണേ സഹജാതാദിപച്ചയേ സന്ധായാഹ. അഞ്ഞഥാ ചാതി അഞ്ഞേന ച ഏകേനാകാരേന പച്ചയാ ഹോന്തിയേവാതി ആഹാരാതി വുച്ചന്തീതി അത്ഥോ. തസ്മാ ആഹരണകിച്ചരഹിതാനം ഹേതുഅധിപതിആദീനം നത്ഥി ആഹാരഭാവപ്പസങ്ഗോ. തിസ്സോ ച വേദനാ ആഹരതീതിആദി യഥാസമ്ഭവവസേന വുത്തം, ന ഇമസ്മിംയേവ ചിത്തേ ഫസ്സാദിവസേന. തയോ ച ഭവേതി കാമാദിഭവഭൂതം വിഞ്ഞാണം വിസേസേന, അവിസേസേന ച പഞ്ചുപാദാനക്ഖന്ധേ.
58-120. Niddesavāre pucchādīnaṃ paccekaṃ anekattepi pucchādibhāvena ekattaṃ upanetvā catuparicchedatā vuttā. Cattāro dveti evamādikaṃ saṅkhipitvā saha vā gahaṇaṃ saṅgaho. Ṭhapetvā yevāpanaketi saṅgahetabbe sandhāya vuttaṃ. Te hi visuṃ visuṃ uddiṭṭhattā niddiṭṭhattā ca vippakiṇṇāti saṅgahetabbā honti, na yevāpanakā saṅgahagamaneneva tathā avippakiṇṇattā. Yasmā pana saṅkhārakkhandhapariyāpannā honti, tasmā taṃniddese akhandhabhāvanivāraṇatthaṃ yevāpanātveva vuttāti na yevāpanakā ṭhapetabbāti. Paccayasaṅkhātenāti āhārapaccayasaṅkhātenāti vuttaṃ hoti. Atha vā ‘‘hetu paccayo’’ti etesu dvīsu janako hetu upatthambhako paccayoti evaṃ visesavantesu paccayasaṅkhātena. Yathā hi kabaḷīkārāhāro ojaṭṭhamakarūpāharaṇena rūpakāyaṃ upatthambheti, evamimepi vedanādiāharaṇena nāmakāyanti. Tathā ca hontīti sādhāraṇe sahajātādipaccaye sandhāyāha. Aññathā cāti aññena ca ekenākārena paccayā hontiyevāti āhārāti vuccantīti attho. Tasmā āharaṇakiccarahitānaṃ hetuadhipatiādīnaṃ natthi āhārabhāvappasaṅgo. Tisso ca vedanā āharatītiādi yathāsambhavavasena vuttaṃ, na imasmiṃyeva citte phassādivasena. Tayo ca bhaveti kāmādibhavabhūtaṃ viññāṇaṃ visesena, avisesena ca pañcupādānakkhandhe.
ആരമ്മണം ഉപഗന്ത്വാ നിജ്ഝായനം ചിന്തനം ഉപനിജ്ഝായനം. ഹേത്വട്ഠേനാതി ഉപായത്ഥേന, ന മൂലത്ഥേന. പുബ്ബഭാഗേ ഗതോ പടിപന്നോ നാനാക്ഖണികോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ലോകുത്തരക്ഖണേവ സഹ പവത്തോ യഥാഗതമഗ്ഗോതി വുത്തോ. വിപസ്സനാക്ഖണതോ പുബ്ബേവ കായകമ്മാദീനം സുപരിസുദ്ധതായ അട്ഠങ്ഗികമഗ്ഗുപനിസ്സയസ്സ ‘‘അരിയോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതീ’’തി (മ॰ നി॰ ൩.൪൩൧) ഏവം വുത്തേന പരിയായേന പുബ്ബഭാഗമഗ്ഗസ്സ അട്ഠങ്ഗികതാ യഥാഗതവചനേന ദീപിതാ, ന ഏകക്ഖണേ അട്ഠന്നം അങ്ഗാനം സബ്ഭാവാതി ഏവമസ്സപി പരിയായദേസനതാ വേദിതബ്ബാ. വിജാനനമേവ ചിത്തവിചിത്തതാതി ‘‘ചിത്തവിചിത്തട്ഠേന ഏകോവ ധമ്മോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ’’തി ആഹ. ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തീതിആദീസു വേദനാക്ഖന്ധാദീനം സങ്ഗഹേ കതേപി പുന ‘‘ഏകോ വേദനാക്ഖന്ധോ ഹോതീ’’തിആദിവചനം ന അനേകേ വേദനാക്ഖന്ധാദയോ ജാതിനിദ്ദേസേന ഇധ വുത്താതി ദസ്സനത്ഥം. ഇന്ദ്രിയേസു ച ഏകസ്സ ജാതിനിദ്ദേസഭാവേ പടിക്ഖിത്തേ അഞ്ഞേസം ഇന്ദ്രിയാനം ആഹാരാദീനഞ്ച തപ്പടിക്ഖേപോ കതോ ഹോതീതി പുബ്ബങ്ഗമസ്സ മനിന്ദ്രിയസ്സേവ കതോതി ദട്ഠബ്ബോ.
Ārammaṇaṃ upagantvā nijjhāyanaṃ cintanaṃ upanijjhāyanaṃ. Hetvaṭṭhenāti upāyatthena, na mūlatthena. Pubbabhāge gato paṭipanno nānākkhaṇiko aṭṭhaṅgiko maggo lokuttarakkhaṇeva saha pavatto yathāgatamaggoti vutto. Vipassanākkhaṇato pubbeva kāyakammādīnaṃ suparisuddhatāya aṭṭhaṅgikamaggupanissayassa ‘‘ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvanāpāripūriṃ gacchatī’’ti (ma. ni. 3.431) evaṃ vuttena pariyāyena pubbabhāgamaggassa aṭṭhaṅgikatā yathāgatavacanena dīpitā, na ekakkhaṇe aṭṭhannaṃ aṅgānaṃ sabbhāvāti evamassapi pariyāyadesanatā veditabbā. Vijānanameva cittavicittatāti ‘‘cittavicittaṭṭhena ekova dhammo viññāṇakkhandho’’ti āha. Cattāro khandhā hontītiādīsu vedanākkhandhādīnaṃ saṅgahe katepi puna ‘‘eko vedanākkhandho hotī’’tiādivacanaṃ na aneke vedanākkhandhādayo jātiniddesena idha vuttāti dassanatthaṃ. Indriyesu ca ekassa jātiniddesabhāve paṭikkhitte aññesaṃ indriyānaṃ āhārādīnañca tappaṭikkhepo kato hotīti pubbaṅgamassa manindriyasseva katoti daṭṭhabbo.
കോട്ഠാസവാരവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Koṭṭhāsavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീപാളി • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / കാമാവചരകുസലം • Kāmāvacarakusalaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ധമ്മസങ്ഗണി-അട്ഠകഥാ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / കോട്ഠാസവാരോ • Koṭṭhāsavāro
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ധമ്മസങ്ഗണീ-അനുടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / കോട്ഠാസവാരകഥാവണ്ണനാ • Koṭṭhāsavārakathāvaṇṇanā
