| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
3. කොට්‌ඨිකසුත්‌තං
3. Koṭṭhikasuttaṃ
13. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාකොට්‌ඨිකො 1 යෙනායස්‌මා සාරිපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා සාරිපුත්‌තෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා මහාකොට්‌ඨිකො ආයස්‌මන්‌තං සාරිපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ‘යං කම්‌මං දිට්‌ඨධම්‌මවෙදනීයං, තං මෙ කම්‌මං සම්‌පරායවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
13. Atha kho āyasmā mahākoṭṭhiko 2 yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mahākoṭṭhiko āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, ‘yaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ, taṃ me kammaṃ samparāyavedanīyaṃ hotū’ti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘කිං පනාවුසො, සාරිපුත්‌ත, ‘යං කම්‌මං දුක්‌ඛවෙදනීයං, තං මෙ කම්‌මං සුඛවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘Kiṃ panāvuso, sāriputta, ‘yaṃ kammaṃ dukkhavedanīyaṃ, taṃ me kammaṃ sukhavedanīyaṃ hotū’ti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ‘යං කම්‌මං පරිපක්‌කවෙදනීයං, තං මෙ කම්‌මං අපරිපක්‌කවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, ‘yaṃ kammaṃ paripakkavedanīyaṃ, taṃ me kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ hotū’ti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, ‘යං කම්‌මං අපරිපක්‌කවෙදනීයං, තං මෙ කම්‌මං පරිපක්‌කවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, ‘yaṃ kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ, taṃ me kammaṃ paripakkavedanīyaṃ hotū’ti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ‘යං කම්‌මං බහුවෙදනීයං, තං මෙ කම්‌මං අප්‌පවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, ‘yaṃ kammaṃ bahuvedanīyaṃ, taṃ me kammaṃ appavedanīyaṃ hotū’ti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්‌ත , ‘යං කම්‌මං අප්‌පවෙදනීයං, තං මෙ කම්‌මං බහුවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta , ‘yaṃ kammaṃ appavedanīyaṃ, taṃ me kammaṃ bahuvedanīyaṃ hotū’ti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ‘යං කම්‌මං වෙදනීයං, තං මෙ කම්‌මං අවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, ‘yaṃ kammaṃ vedanīyaṃ, taṃ me kammaṃ avedanīyaṃ hotū’ti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, ‘යං කම්‌මං අවෙදනීයං, තං මෙ කම්‌මං වෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, ‘yaṃ kammaṃ avedanīyaṃ, taṃ me kammaṃ vedanīyaṃ hotū’ti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti? ‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
‘‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං දිට්‌ඨධම්‌මවෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං සම්‌පරායවෙදනීයං හොතූති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ taṃ me kammaṃ samparāyavedanīyaṃ hotūti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං සම්‌පරායවෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං දිට්‌ඨධම්‌මවෙදනීයං හොතූති , එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ samparāyavedanīyaṃ taṃ me kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ hotūti , etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං සුඛවෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං දුක්‌ඛවෙදනීයං හොතූති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ sukhavedanīyaṃ taṃ me kammaṃ dukkhavedanīyaṃ hotūti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං දුක්‌ඛවෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං සුඛවෙදනීයං හොතූති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ dukkhavedanīyaṃ taṃ me kammaṃ sukhavedanīyaṃ hotūti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං පරිපක්‌කවෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං අපරිපක්‌කවෙදනීයං හොතූති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ paripakkavedanīyaṃ taṃ me kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ hotūti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං අපරිපක්‌කවෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං පරිපක්‌කවෙදනීයං හොතූති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ taṃ me kammaṃ paripakkavedanīyaṃ hotūti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං බහුවෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං අප්‌පවෙදනීයං හොතූති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ bahuvedanīyaṃ taṃ me kammaṃ appavedanīyaṃ hotūti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං අප්‌පවෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං බහුවෙදනීයං හොතූති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ appavedanīyaṃ taṃ me kammaṃ bahuvedanīyaṃ hotūti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං වෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං අවෙදනීයං හොතූති , එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ vedanīyaṃ taṃ me kammaṃ avedanīyaṃ hotūti , etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, යං කම්‌මං අවෙදනීයං තං මෙ කම්‌මං වෙදනීයං හොතූති, එතස්‌ස අත්‌ථාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’ති, ඉති පුට්‌ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි. අථ කිමත්‌ථං චරහාවුසො, භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති?
‘‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, yaṃ kammaṃ avedanīyaṃ taṃ me kammaṃ vedanīyaṃ hotūti, etassa atthāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti, iti puṭṭho samāno ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi. Atha kimatthaṃ carahāvuso, bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti?
‘‘යං ඛ්‌වස්‌ස 11, ආවුසො, අඤ්‌ඤාතං අදිට්‌ඨං අප්‌පත්‌තං අසච්‌ඡිකතං අනභිසමෙතං, තස්‌ස ඤාණාය දස්‌සනාය පත්‌තියා සච්‌ඡිකිරියාය අභිසමයාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති 12. (‘‘කිං පනස්‌සාවුසො, අඤ්‌ඤාතං අදිට්‌ඨං අප්‌පත්‌තං අසච්‌ඡිකතං අනභිසමෙතං, යස්‌ස ඤාණාය දස්‌සනාය පත්‌තියා සච්‌ඡිකිරියාය අභිසමයාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති?) 13 ‘‘‘ඉදං දුක්‌ඛ’න්‌ති ඛ්‌වස්‌ස 14, ආවුසො, අඤ්‌ඤාතං අදිට්‌ඨං අප්‌පත්‌තං අසච්‌ඡිකතං අනභිසමෙතං. තස්‌ස ඤාණාය දස්‌සනාය පත්‌තියා සච්‌ඡිකිරියාය අභිසමයාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සති. අයං ‘දුක්‌ඛසමුදයො’ති ඛ්‌වස්‌ස, ආවුසො…පෙ.… ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධො’ති ඛ්‌වස්‌ස, ආවුසො…පෙ.… ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති ඛ්‌වස්‌ස, ආවුසො, අඤ්‌ඤාතං අදිට්‌ඨං අප්‌පත්‌තං අසච්‌ඡිකතං අනභිසමෙතං. තස්‌ස ඤාණාය දස්‌සනාය පත්‌තියා සච්‌ඡිකිරියාය අභිසමයාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සති. ඉදං ඛ්‌වස්‌ස 15, ආවුසො, අඤ්‌ඤාතං අදිට්‌ඨං අප්‌පත්‌තං අසච්‌ඡිකතං අනභිසමෙතං. තස්‌ස 16 ඤාණාය දස්‌සනාය පත්‌තියා සච්‌ඡිකිරියාය අභිසමයාය භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං වුස්‌සතී’’ති. තතියං.
‘‘Yaṃ khvassa 17, āvuso, aññātaṃ adiṭṭhaṃ appattaṃ asacchikataṃ anabhisametaṃ, tassa ñāṇāya dassanāya pattiyā sacchikiriyāya abhisamayāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti 18. (‘‘Kiṃ panassāvuso, aññātaṃ adiṭṭhaṃ appattaṃ asacchikataṃ anabhisametaṃ, yassa ñāṇāya dassanāya pattiyā sacchikiriyāya abhisamayāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti?) 19 ‘‘‘Idaṃ dukkha’nti khvassa 20, āvuso, aññātaṃ adiṭṭhaṃ appattaṃ asacchikataṃ anabhisametaṃ. Tassa ñāṇāya dassanāya pattiyā sacchikiriyāya abhisamayāya bhagavati brahmacariyaṃ vussati. Ayaṃ ‘dukkhasamudayo’ti khvassa, āvuso…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti khvassa, āvuso…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti khvassa, āvuso, aññātaṃ adiṭṭhaṃ appattaṃ asacchikataṃ anabhisametaṃ. Tassa ñāṇāya dassanāya pattiyā sacchikiriyāya abhisamayāya bhagavati brahmacariyaṃ vussati. Idaṃ khvassa 21, āvuso, aññātaṃ adiṭṭhaṃ appattaṃ asacchikataṃ anabhisametaṃ. Tassa 22 ñāṇāya dassanāya pattiyā sacchikiriyāya abhisamayāya bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 3. කොට්‌ඨිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Koṭṭhikasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 3. කොට්‌ඨිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Koṭṭhikasuttavaṇṇanā
