Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൫. കോട്ഠികസുത്തം
5. Koṭṭhikasuttaṃ
൨൩൨. ഏകം സമയം ആയസ്മാ ച സാരിപുത്തോ ആയസ്മാ ച മഹാകോട്ഠികോ ബാരാണസിയം വിഹരന്തി ഇസിപതനേ മിഗദായേ. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാകോട്ഠികോ സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ യേനായസ്മാ സാരിപുത്തോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതാ സാരിപുത്തേന സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ മഹാകോട്ഠികോ ആയസ്മന്തം സാരിപുത്തം ഏതദവോച –
232. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahākoṭṭhiko bārāṇasiyaṃ viharanti isipatane migadāye. Atha kho āyasmā mahākoṭṭhiko sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mahākoṭṭhiko āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
‘‘കിം നു ഖോ, ആവുസോ സാരിപുത്ത, ചക്ഖു രൂപാനം സംയോജനം, രൂപാ ചക്ഖുസ്സ സംയോജനം…പേ॰… ജിവ്ഹാ രസാനം സംയോജനം, രസാ ജിവ്ഹായ സംയോജനം …പേ॰… മനോ ധമ്മാനം സംയോജനം, ധമ്മാ മനസ്സ സംയോജന’’ന്തി?
‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ…pe… jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ, rasā jivhāya saṃyojanaṃ …pe… mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, dhammā manassa saṃyojana’’nti?
‘‘ന ഖോ, ആവുസോ കോട്ഠിക, ചക്ഖു രൂപാനം സംയോജനം, ന രൂപാ ചക്ഖുസ്സ സംയോജനം. യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ തം തത്ഥ സംയോജനം…പേ॰… ന ജിവ്ഹാ രസാനം സംയോജനം, ന രസാ ജിവ്ഹായ സംയോജനം. യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ തം തത്ഥ സംയോജനം…പേ॰… ന മനോ ധമ്മാനം സംയോജനം, ന ധമ്മാ മനസ്സ സംയോജനം. യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ തം തത്ഥ സംയോജനം.
‘‘Na kho, āvuso koṭṭhika, cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ…pe… na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ, na rasā jivhāya saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ…pe… na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ.
‘‘സേയ്യഥാപി , ആവുസോ, കാളോ ച ബലീബദ്ദോ 1 ഓദാതോ ച ബലീബദ്ദോ ഏകേന ദാമേന വാ യോത്തേന വാ സംയുത്താ അസ്സു. യോ നു ഖോ ഏവം വദേയ്യ – ‘കാളോ ബലീബദ്ദോ ഓദാതസ്സ ബലീബദ്ദസ്സ സംയോജനം, ഓദാതോ ബലീബദ്ദോ കാളസ്സ ബലീബദ്ദസ്സ സംയോജന’ന്തി, സമ്മാ നു ഖോ സോ വദമാനോ വദേയ്യാ’’തി? ‘‘നോ ഹേതം, ആവുസോ’’. ‘‘ന ഖോ, ആവുസോ, കാളോ ബലീബദ്ദോ ഓദാതസ്സ ബലീബദ്ദസ്സ സംയോജനം, ന ഓദാതോ ബലീബദ്ദോ കാളസ്സ ബലീബദ്ദസ്സ സംയോജനം. യേന ച ഖോ തേ ഏകേന ദാമേന വാ യോത്തേന വാ സംയുത്താ തം തത്ഥ സംയോജനം.
‘‘Seyyathāpi , āvuso, kāḷo ca balībaddo 2 odāto ca balībaddo ekena dāmena vā yottena vā saṃyuttā assu. Yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘kāḷo balībaddo odātassa balībaddassa saṃyojanaṃ, odāto balībaddo kāḷassa balībaddassa saṃyojana’nti, sammā nu kho so vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, āvuso’’. ‘‘Na kho, āvuso, kāḷo balībaddo odātassa balībaddassa saṃyojanaṃ, na odāto balībaddo kāḷassa balībaddassa saṃyojanaṃ. Yena ca kho te ekena dāmena vā yottena vā saṃyuttā taṃ tattha saṃyojanaṃ.
‘‘ഏവമേവ ഖോ, ആവുസോ, ന ചക്ഖു രൂപാനം സംയോജനം, ന രൂപാ ചക്ഖുസ്സ സംയോജനം. യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ തം തത്ഥ സംയോജനം…പേ॰… ന ജിവ്ഹാ രസാനം സംയോജനം…പേ॰… ന മനോ ധമ്മാനം സംയോജനം, ന ധമ്മാ മനസ്സ സംയോജനം. യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ, തം തത്ഥ സംയോജനം.
‘‘Evameva kho, āvuso, na cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ…pe… na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ…pe… na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ.
‘‘ചക്ഖു വാ, ആവുസോ, രൂപാനം സംയോജനം അഭവിസ്സ, രൂപാ വാ ചക്ഖുസ്സ സംയോജനം, നയിദം ബ്രഹ്മചരിയവാസോ പഞ്ഞായേഥ 3 സമ്മാ ദുക്ഖക്ഖയായ. യസ്മാ ച ഖോ, ആവുസോ, ന ചക്ഖു രൂപാനം സംയോജനം, ന രൂപാ ചക്ഖുസ്സ സംയോജനം ; യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ, തം തത്ഥ സംയോജനം, തസ്മാ ബ്രഹ്മചരിയവാസോ പഞ്ഞായതി സമ്മാ ദുക്ഖക്ഖയായ…പേ॰….
‘‘Cakkhu vā, āvuso, rūpānaṃ saṃyojanaṃ abhavissa, rūpā vā cakkhussa saṃyojanaṃ, nayidaṃ brahmacariyavāso paññāyetha 4 sammā dukkhakkhayāya. Yasmā ca kho, āvuso, na cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ, tasmā brahmacariyavāso paññāyati sammā dukkhakkhayāya…pe….
‘‘ജിവ്ഹാ, ആവുസോ, രസാനം സംയോജനം അഭവിസ്സ, രസാ വാ ജിവ്ഹായ സംയോജനം, നയിദം ബ്രഹ്മചരിയവാസോ പഞ്ഞായേഥ സമ്മാ ദുക്ഖക്ഖയായ. യസ്മാ ച ഖോ, ആവുസോ, ന ജിവ്ഹാ രസാനം സംയോജനം, ന രസാ ജിവ്ഹായ സംയോജനം; യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ, തം തത്ഥ സംയോജനം, തസ്മാ ബ്രഹ്മചരിയവാസോ പഞ്ഞായതി സമ്മാ ദുക്ഖക്ഖയായ…പേ॰….
‘‘Jivhā, āvuso, rasānaṃ saṃyojanaṃ abhavissa, rasā vā jivhāya saṃyojanaṃ, nayidaṃ brahmacariyavāso paññāyetha sammā dukkhakkhayāya. Yasmā ca kho, āvuso, na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ, na rasā jivhāya saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ, tasmā brahmacariyavāso paññāyati sammā dukkhakkhayāya…pe….
‘‘മനോ വാ, ആവുസോ, ധമ്മാനം സംയോജനം അഭവിസ്സ, ധമ്മാ വാ മനസ്സ സംയോജനം, നയിദം ബ്രഹ്മചരിയവാസോ പഞ്ഞായേഥ സമ്മാ ദുക്ഖക്ഖയായ. യസ്മാ ച ഖോ, ആവുസോ, ന മനോ ധമ്മാനം സംയോജനം, ന ധമ്മാ മനസ്സ സംയോജനം; യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ, തം തത്ഥ സംയോജനം, തസ്മാ ബ്രഹ്മചരിയവാസോ പഞ്ഞായതി സമ്മാ ദുക്ഖക്ഖയായ.
‘‘Mano vā, āvuso, dhammānaṃ saṃyojanaṃ abhavissa, dhammā vā manassa saṃyojanaṃ, nayidaṃ brahmacariyavāso paññāyetha sammā dukkhakkhayāya. Yasmā ca kho, āvuso, na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ, tasmā brahmacariyavāso paññāyati sammā dukkhakkhayāya.
‘‘ഇമിനാപേതം , ആവുസോ, പരിയായേന വേദിതബ്ബം യഥാ ന ചക്ഖു രൂപാനം സംയോജനം, ന രൂപാ ചക്ഖുസ്സ സംയോജനം. യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ, തം തത്ഥ സംയോജനം…പേ॰… ന ജിവ്ഹാ രസാനം സംയോജനം…പേ॰… ന മനോ ധമ്മാനം സംയോജനം, ന ധമ്മാ മനസ്സ സംയോജനം. യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ, തം തത്ഥ സംയോജനം.
‘‘Imināpetaṃ , āvuso, pariyāyena veditabbaṃ yathā na cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ…pe… na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ…pe… na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ.
‘‘സംവിജ്ജതി ഖോ, ആവുസോ, ഭഗവതോ ചക്ഖു. പസ്സതി ഭഗവാ ചക്ഖുനാ രൂപം. ഛന്ദരാഗോ ഭഗവതോ നത്ഥി. സുവിമുത്തചിത്തോ ഭഗവാ. സംവിജ്ജതി ഖോ, ആവുസോ, ഭഗവതോ സോതം. സുണാതി ഭഗവാ സോതേന സദ്ദം. ഛന്ദരാഗോ ഭഗവതോ നത്ഥി. സുവിമുത്തചിത്തോ ഭഗവാ. സംവിജ്ജതി ഖോ, ആവുസോ, ഭഗവതോ ഘാനം. ഘായതി ഭഗവാ ഘാനേന ഗന്ധം. ഛന്ദരാഗോ ഭഗവതോ നത്ഥി. സുവിമുത്തചിത്തോ ഭഗവാ. സംവിജ്ജതി ഖോ, ആവുസോ, ഭഗവതോ ജിവ്ഹാ. സായതി ഭഗവാ ജിവ്ഹായ രസം. ഛന്ദരാഗോ ഭഗവതോ നത്ഥി. സുവിമുത്തചിത്തോ ഭഗവാ. സംവിജ്ജതി ഖോ, ആവുസോ, ഭഗവതോ കായോ. ഫുസതി ഭഗവാ കായേന ഫോട്ഠബ്ബം. ഛന്ദരാഗോ ഭഗവതോ നത്ഥി. സുവിമുത്തചിത്തോ ഭഗവാ. സംവിജ്ജതി ഖോ, ആവുസോ, ഭഗവതോ മനോ. വിജാനാതി ഭഗവാ മനസാ ധമ്മം. ഛന്ദരാഗോ ഭഗവതോ നത്ഥി. സുവിമുത്തചിത്തോ ഭഗവാ.
‘‘Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato cakkhu. Passati bhagavā cakkhunā rūpaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato sotaṃ. Suṇāti bhagavā sotena saddaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato ghānaṃ. Ghāyati bhagavā ghānena gandhaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato jivhā. Sāyati bhagavā jivhāya rasaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato kāyo. Phusati bhagavā kāyena phoṭṭhabbaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato mano. Vijānāti bhagavā manasā dhammaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā.
‘‘ഇമിനാ ഖോ ഏതം, ആവുസോ, പരിയായേന വേദിതബ്ബം യഥാ ന ചക്ഖു രൂപാനം സംയോജനം, ന രൂപാ ചക്ഖുസ്സ സംയോജനം; യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ, തം തത്ഥ സംയോജനം. ന സോതം… ന ഘാനം… ന ജിവ്ഹാ രസാനം സംയോജനം, ന രസാ ജിവ്ഹായ സംയോജനം; യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ തം തത്ഥ സംയോജനം. ന കായോ… ന മനോ ധമ്മാനം സംയോജനം, ന ധമ്മാ മനസ്സ സംയോജനം; യഞ്ച തത്ഥ തദുഭയം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഛന്ദരാഗോ, തം തത്ഥ സംയോജന’’ന്തി. പഞ്ചമം.
‘‘Iminā kho etaṃ, āvuso, pariyāyena veditabbaṃ yathā na cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ. Na sotaṃ… na ghānaṃ… na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ, na rasā jivhāya saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ. Na kāyo… na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojana’’nti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൪-൬. ഖീരരുക്ഖോപമസുത്താദിവണ്ണനാ • 4-6. Khīrarukkhopamasuttādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൪-൬. ഖീരരുക്ഖോപമസുത്താദിവണ്ണനാ • 4-6. Khīrarukkhopamasuttādivaṇṇanā