| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi |
២. ទុតិយវគ្គោ
2. Dutiyavaggo
(១៧) ៨. កុក្កុឡកថា
(17) 8. Kukkuḷakathā
៣៣៨. សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡាតិ? អាមន្តា។ ននុ អត្ថិ សុខា វេទនា, កាយិកំ សុខំ, ចេតសិកំ សុខំ , ទិព្ពំ សុខំ, មានុសកំ សុខំ, លាភសុខំ, សក្ការសុខំ, យានសុខំ, សយនសុខំ, ឥស្សរិយសុខំ, អាធិបច្ចសុខំ, គិហិសុខំ, សាមញ្ញសុខំ, សាសវំ សុខំ, អនាសវំ សុខំ, ឧបធិសុខំ, និរូបធិសុខំ, សាមិសំ សុខំ, និរាមិសំ សុខំ, សប្បីតិកំ សុខំ, និប្បីតិកំ សុខំ, ឈានសុខំ, វិមុត្តិសុខំ, កាមសុខំ, នេក្ខម្មសុខំ, វិវេកសុខំ, ឧបសមសុខំ, សម្ពោធសុខន្តិ? អាមន្តា។ ហញ្ចិ អត្ថិ សុខា វេទនា…បេ.… សម្ពោធសុខំ, នោ ច វត រេ វត្តព្ពេ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ។
338. Sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷāti? Āmantā. Nanu atthi sukhā vedanā, kāyikaṃ sukhaṃ, cetasikaṃ sukhaṃ , dibbaṃ sukhaṃ, mānusakaṃ sukhaṃ, lābhasukhaṃ, sakkārasukhaṃ, yānasukhaṃ, sayanasukhaṃ, issariyasukhaṃ, ādhipaccasukhaṃ, gihisukhaṃ, sāmaññasukhaṃ, sāsavaṃ sukhaṃ, anāsavaṃ sukhaṃ, upadhisukhaṃ, nirūpadhisukhaṃ, sāmisaṃ sukhaṃ, nirāmisaṃ sukhaṃ, sappītikaṃ sukhaṃ, nippītikaṃ sukhaṃ, jhānasukhaṃ, vimuttisukhaṃ, kāmasukhaṃ, nekkhammasukhaṃ, vivekasukhaṃ, upasamasukhaṃ, sambodhasukhanti? Āmantā. Hañci atthi sukhā vedanā…pe… sambodhasukhaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti.
សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡាតិ? អាមន្តា។ សព្ពេ សង្ខារា ទុក្ខា វេទនា កាយិកំ ទុក្ខំ ចេតសិកំ ទុក្ខំ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សឧបាយាសាតិ? ន ហេវំ វត្តព្ពេ។
Sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷāti? Āmantā. Sabbe saṅkhārā dukkhā vedanā kāyikaṃ dukkhaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ sokaparidevadukkhadomanassaupāyāsāti? Na hevaṃ vattabbe.
ន វត្តព្ពំ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ? អាមន្តា។ ននុ វុត្តំ ភគវតា – ‘‘សព្ពំ, ភិក្ខវេ, អាទិត្តំ! កិញ្ច, ភិក្ខវេ, សព្ពំ អាទិត្តំ? ចក្ខុំ, ភិក្ខវេ, អាទិត្តំ, រូបា អាទិត្តា, ចក្ខុវិញ្ញាណំ អាទិត្តំ, ចក្ខុសម្ផស្សោ អាទិត្តោ; យមិទំ 1 ចក្ខុសម្ផស្សបច្ចយា ឧប្បជ្ជតិ វេទយិតំ សុខំ វា ទុក្ខំ វា អទុក្ខមសុខំ វា, តម្បិ អាទិត្តំ។ កេន អាទិត្តំ? ‘រាគគ្គិនា ទោសគ្គិនា មោហគ្គិនា អាទិត្តំ, ជាតិយា ជរាយ មរណេន សោកេហិ បរិទេវេហិ ទុក្ខេហិ ទោមនស្សេហិ ឧបាយាសេហិ អាទិត្ត’ន្តិ វទាមិ។ សោតំ អាទិត្តំ, សទ្ទា អាទិត្តា…បេ.… ឃានំ អាទិត្តំ, គន្ធា អាទិត្តា…បេ.… ជិវ្ហា អាទិត្តា, រសា អាទិត្តា…បេ.… កាយោ អាទិត្តោ, ផោដ្ឋព្ពា អាទិត្តា…បេ.… មនោ អាទិត្តោ, ធម្មា អាទិត្តា, មនោវិញ្ញាណំ អាទិត្តំ, មនោសម្ផស្សោ អាទិត្តោ; យមិទំ មនោសម្ផស្សបច្ចយា ឧប្បជ្ជតិ វេទយិតំ សុខំ វា ទុក្ខំ វា អទុក្ខមសុខំ វា, តម្បិ អាទិត្តំ។ កេន អាទិត្តំ? ‘រាគគ្គិនា ទោសគ្គិនា មោហគ្គិនា អាទិត្តំ, ជាតិយា ជរាយ មរណេន សោកេហិ បរិទេវេហិ ទុក្ខេហិ ទោមនស្សេហិ ឧបាយាសេហិ អាទិត្ត’ន្តិ វទាមី’’តិ 2។ អត្ថេវ សុត្តន្តោតិ? អាមន្តា។ តេន ហិ វត្តព្ពំ 3 – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ។
Na vattabbaṃ – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘sabbaṃ, bhikkhave, ādittaṃ! Kiñca, bhikkhave, sabbaṃ ādittaṃ? Cakkhuṃ, bhikkhave, ādittaṃ, rūpā ādittā, cakkhuviññāṇaṃ ādittaṃ, cakkhusamphasso āditto; yamidaṃ 4 cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tampi ādittaṃ. Kena ādittaṃ? ‘Rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ, jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi āditta’nti vadāmi. Sotaṃ ādittaṃ, saddā ādittā…pe… ghānaṃ ādittaṃ, gandhā ādittā…pe… jivhā ādittā, rasā ādittā…pe… kāyo āditto, phoṭṭhabbā ādittā…pe… mano āditto, dhammā ādittā, manoviññāṇaṃ ādittaṃ, manosamphasso āditto; yamidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tampi ādittaṃ. Kena ādittaṃ? ‘Rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ, jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi āditta’nti vadāmī’’ti 5. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi vattabbaṃ 6 – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti.
សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡាតិ? អាមន្តា។ ននុ វុត្តំ ភគវតា – ‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, កាមគុណា! កតមេ បញ្ច? ចក្ខុវិញ្ញេយ្យា រូបា ឥដ្ឋា កន្តា មនាបា បិយរូបា កាមូបសំហិតា រជនីយា, សោតវិញ្ញេយ្យា សទ្ទា…បេ.… ឃានវិញ្ញេយ្យា គន្ធា… ជិវ្ហាវិញ្ញេយ្យា រសា… កាយវិញ្ញេយ្យា ផោដ្ឋព្ពា ឥដ្ឋា កន្តា មនាបា បិយរូបា កាមូបសំហិតា រជនីយា។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច កាមគុណា’’តិ 7។ អត្ថេវ សុត្តន្តោតិ? អាមន្តា។ តេន ហិ ន វត្តព្ពំ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ។
Sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷāti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā! Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā’’ti 8. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti.
ន វត្តព្ពំ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ? អាមន្តា។ ននុ វុត្តំ ភគវតា – ‘‘លាភា វោ, ភិក្ខវេ, សុលទ្ធំ វោ, ភិក្ខវេ, ខណោ វោ បដិលទ្ធោ 9 ព្រហ្មចរិយវាសាយ! ទិដ្ឋា មយា, ភិក្ខវេ, ឆ ផស្សាយតនិកា នាម និរយា។ តត្ថ យំ កិញ្ចិ ចក្ខុនា រូបំ បស្សតិ, អនិដ្ឋរូបញ្ញេវ បស្សតិ នោ ឥដ្ឋរូបំ, អកន្តរូបញ្ញេវ បស្សតិ នោ កន្តរូបំ, អមនាបរូបញ្ញេវ បស្សតិ នោ មនាបរូបំ។ យំ កិញ្ចិ សោតេន សទ្ទំ សុណាតិ…បេ.… ឃានេន គន្ធំ ឃាយតិ… ជិវ្ហាយ រសំ សាយតិ… កាយេន ផោដ្ឋព្ពំ ផុសតិ… មនសា ធម្មំ វិជានាតិ, អនិដ្ឋរូបញ្ញេវ វិជានាតិ នោ ឥដ្ឋរូបំ, អកន្តរូបញ្ញេវ វិជានាតិ នោ កន្តរូបំ, អមនាបរូបញ្ញេវ វិជានាតិ នោ មនាបរូប’’ន្តិ 10។ អត្ថេវ សុត្តន្តោតិ? អាមន្តា។ តេន ហិ វត្តព្ពំ 11 – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ។
Na vattabbaṃ – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘lābhā vo, bhikkhave, suladdhaṃ vo, bhikkhave, khaṇo vo paṭiladdho 12 brahmacariyavāsāya! Diṭṭhā mayā, bhikkhave, cha phassāyatanikā nāma nirayā. Tattha yaṃ kiñci cakkhunā rūpaṃ passati, aniṭṭharūpaññeva passati no iṭṭharūpaṃ, akantarūpaññeva passati no kantarūpaṃ, amanāparūpaññeva passati no manāparūpaṃ. Yaṃ kiñci sotena saddaṃ suṇāti…pe… ghānena gandhaṃ ghāyati… jivhāya rasaṃ sāyati… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusati… manasā dhammaṃ vijānāti, aniṭṭharūpaññeva vijānāti no iṭṭharūpaṃ, akantarūpaññeva vijānāti no kantarūpaṃ, amanāparūpaññeva vijānāti no manāparūpa’’nti 13. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi vattabbaṃ 14 – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti.
សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡាតិ? អាមន្តា។ ននុ វុត្តំ ភគវតា – ‘‘លាភា វោ, ភិក្ខវេ, សុលទ្ធំ វោ, ភិក្ខវេ, ខណោ វោ បដិលទ្ធោ ព្រហ្មចរិយវាសាយ! ទិដ្ឋា មយា, ភិក្ខវេ, ឆ ផស្សាយតនិកា នាម សគ្គា។ តត្ថ យំ កិញ្ចិ ចក្ខុនា រូបំ បស្សតិ, ឥដ្ឋរូបញ្ញេវ បស្សតិ នោ អនិដ្ឋរូបំ, កន្តរូបញ្ញេវ បស្សតិ នោ អកន្តរូបំ, មនាបរូបញ្ញេវ បស្សតិ នោ អមនាបរូបំ។ យំ កិញ្ចិ សោតេន សទ្ទំ សុណាតិ…បេ.… ឃានេន គន្ធំ ឃាយតិ… ជិវ្ហាយ រសំ សាយតិ… កាយេន ផោដ្ឋព្ពំ ផុសតិ… មនសា ធម្មំ វិជានាតិ, ឥដ្ឋរូបញ្ញេវ វិជានាតិ នោ អនិដ្ឋរូបំ, កន្តរូបញ្ញេវ វិជានាតិ នោ អកន្តរូបំ, មនាបរូបញ្ញេវ វិជានាតិ នោ អមនាបរូប’’ន្តិ 15។ អត្ថេវ សុត្តន្តោតិ? អាមន្តា។ តេន ហិ ន វត្តព្ពំ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ។
Sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷāti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘lābhā vo, bhikkhave, suladdhaṃ vo, bhikkhave, khaṇo vo paṭiladdho brahmacariyavāsāya! Diṭṭhā mayā, bhikkhave, cha phassāyatanikā nāma saggā. Tattha yaṃ kiñci cakkhunā rūpaṃ passati, iṭṭharūpaññeva passati no aniṭṭharūpaṃ, kantarūpaññeva passati no akantarūpaṃ, manāparūpaññeva passati no amanāparūpaṃ. Yaṃ kiñci sotena saddaṃ suṇāti…pe… ghānena gandhaṃ ghāyati… jivhāya rasaṃ sāyati… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusati… manasā dhammaṃ vijānāti, iṭṭharūpaññeva vijānāti no aniṭṭharūpaṃ, kantarūpaññeva vijānāti no akantarūpaṃ, manāparūpaññeva vijānāti no amanāparūpa’’nti 16. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti.
ន វត្តព្ពំ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ? អាមន្តា។ ននុ ‘‘យទនិច្ចំ តំ ទុក្ខំ 17,’’ វុត្តំ ភគវតា, ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនិច្ចា’’តិ 18? អាមន្តា។ ហញ្ចិ ‘‘យទនិច្ចំ តំ ទុក្ខំ,’’ វុត្តំ ភគវតា, ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនិច្ចា,’’ តេន វត រេ វត្តព្ពេ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ។
Na vattabbaṃ – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti? Āmantā. Nanu ‘‘yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ 19,’’ vuttaṃ bhagavatā, ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’ti 20? Āmantā. Hañci ‘‘yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ,’’ vuttaṃ bhagavatā, ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā,’’ tena vata re vattabbe – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti.
សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡាតិ? អាមន្តា។ ទានំ អនិដ្ឋផលំ អកន្តផលំ អមនុញ្ញផលំ សេចនកផលំ ទុក្ខុទ្រយំ ទុក្ខវិបាកន្តិ? ន ហេវំ វត្តព្ពេ។
Sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷāti? Āmantā. Dānaṃ aniṭṭhaphalaṃ akantaphalaṃ amanuññaphalaṃ secanakaphalaṃ dukkhudrayaṃ dukkhavipākanti? Na hevaṃ vattabbe.
សីលំ…បេ.… ឧបោសថោ…បេ.… ភាវនា…បេ.… ព្រហ្មចរិយំ អនិដ្ឋផលំ អកន្តផលំ អមនុញ្ញផលំ សេចនកផលំ ទុក្ខុទ្រយំ ទុក្ខវិបាកន្តិ? ន ហេវំ វត្តព្ពេ។
Sīlaṃ…pe… uposatho…pe… bhāvanā…pe… brahmacariyaṃ aniṭṭhaphalaṃ akantaphalaṃ amanuññaphalaṃ secanakaphalaṃ dukkhudrayaṃ dukkhavipākanti? Na hevaṃ vattabbe.
ននុ ទានំ ឥដ្ឋផលំ កន្តផលំ មនុញ្ញផលំ អសេចនកផលំ សុខុទ្រយំ សុខវិបាកន្តិ ? អាមន្តា។ ហញ្ចិ ទានំ ឥដ្ឋផលំ កន្តផលំ មនុញ្ញផលំ អសេចនកផលំ សុខុទ្រយំ សុខវិបាកំ, នោ ច វត រេ វត្តព្ពេ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ។
Nanu dānaṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ sukhavipākanti ? Āmantā. Hañci dānaṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ sukhavipākaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti.
ននុ សីលំ… ឧបោសថោ… ភាវនា… ព្រហ្មចរិយំ ឥដ្ឋផលំ កន្តផលំ មនុញ្ញផលំ អសេចនកផលំ សុខុទ្រយំ សុខវិបាកន្តិ? អាមន្តា។ ហញ្ចិ ព្រហ្មចរិយំ ឥដ្ឋផលំ កន្តផលំ មនុញ្ញផលំ អសេចនកផលំ សុខុទ្រយំ សុខវិបាកន្តិ, នោ ច វត រេ វត្តព្ពេ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ។
Nanu sīlaṃ… uposatho… bhāvanā… brahmacariyaṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ sukhavipākanti? Āmantā. Hañci brahmacariyaṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ sukhavipākanti, no ca vata re vattabbe – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti.
សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡាតិ? អាមន្តា។ ននុ វុត្តំ ភគវតា –
Sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷāti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘សុខោ វិវេកោ តុដ្ឋស្ស, សុតធម្មស្ស បស្សតោ;
‘‘Sukho viveko tuṭṭhassa, sutadhammassa passato;
អព្យាបជ្ជំ សុខំ លោកេ, បាណភូតេសុ សំយមោ។
Abyāpajjaṃ sukhaṃ loke, pāṇabhūtesu saṃyamo.
‘‘សុខា វិរាគតា លោកេ, កាមានំ សមតិក្កមោ;
‘‘Sukhā virāgatā loke, kāmānaṃ samatikkamo;
‘‘តំ សុខេន សុខំ បត្តំ, អច្ចន្តសុខមេវ តំ;
‘‘Taṃ sukhena sukhaṃ pattaṃ, accantasukhameva taṃ;
តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, ឯតំ វេ បរមំ សុខ’’ន្តិ។
Tisso vijjā anuppattā, etaṃ ve paramaṃ sukha’’nti.
អត្ថេវ សុត្តន្តោតិ? អាមន្តា។ តេន ហិ ន វត្តព្ពំ – ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនោធិំ កត្វា កុក្កុឡា’’តិ។
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘sabbe saṅkhārā anodhiṃ katvā kukkuḷā’’ti.
កុក្កុឡកថា និដ្ឋិតា។
Kukkuḷakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / អភិធម្មបិដក (អដ្ឋកថា) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ៨. កុក្កុឡកថាវណ្ណនា • 8. Kukkuḷakathāvaṇṇanā
