Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၇. ကုက္ကုရဝတိကသုတ္တံ

    7. Kukkuravatikasuttaṃ

    ၇၈. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ကောလိယေသု ဝိဟရတိ ဟလိဒ္ဒဝသနံ နာမ ကောလိယာနံ နိဂမော။ အထ ခော ပုဏ္ဏော စ ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော အစေလော စ သေနိယော ကုက္ကုရဝတိကော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပုဏ္ဏော ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အစေလော ပန သေနိယော ကုက္ကုရဝတိကော ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ကုက္ကုရောဝ ပလိကုဇ္ဇိတ္ဝာ 1 ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ပုဏ္ဏော ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အယံ , ဘန္တေ, အစေလော သေနိယော ကုက္ကုရဝတိကော ဒုက္ကရကာရကော ဆမာနိက္ခိတ္တံ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇတိ။ တသ္သ တံ ကုက္ကုရဝတံ ဒီဃရတ္တံ သမတ္တံ သမာဒိန္နံ။ တသ္သ ကာ ဂတိ, ကော အဘိသမ္ပရာယော’’တိ? ‘‘အလံ, ပုဏ္ဏ, တိဋ္ဌတေတံ; မာ မံ ဧတံ ပုစ္ဆီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော ပုဏ္ဏော ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ခော ပုဏ္ဏော ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အယံ, ဘန္တေ, အစေလော သေနိယော ကုက္ကုရဝတိကော ဒုက္ကရကာရကော ဆမာနိက္ခိတ္တံ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇတိ။ တသ္သ တံ ကုက္ကုရဝတံ ဒီဃရတ္တံ သမတ္တံ သမာဒိန္နံ။ တသ္သ ကာ ဂတိ, ကော အဘိသမ္ပရာယော’’တိ?

    78. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā koliyesu viharati haliddavasanaṃ nāma koliyānaṃ nigamo. Atha kho puṇṇo ca koliyaputto govatiko acelo ca seniyo kukkuravatiko yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā puṇṇo koliyaputto govatiko bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Acelo pana seniyo kukkuravatiko bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā kukkurova palikujjitvā 2 ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho puṇṇo koliyaputto govatiko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ , bhante, acelo seniyo kukkuravatiko dukkarakārako chamānikkhittaṃ bhojanaṃ bhuñjati. Tassa taṃ kukkuravataṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ. Tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti? ‘‘Alaṃ, puṇṇa, tiṭṭhatetaṃ; mā maṃ etaṃ pucchī’’ti. Dutiyampi kho puṇṇo koliyaputto govatiko…pe… tatiyampi kho puṇṇo koliyaputto govatiko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, acelo seniyo kukkuravatiko dukkarakārako chamānikkhittaṃ bhojanaṃ bhuñjati. Tassa taṃ kukkuravataṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ. Tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti?

    ၇၉. ‘‘အဒ္ဓာ ခော တေ အဟံ, ပုဏ္ဏ, န လဘာမိ။ အလံ, ပုဏ္ဏ, တိဋ္ဌတေတံ; မာ မံ ဧတံ ပုစ္ဆီတိ; အပိ စ တ္ယာဟံ ဗ္ယာကရိသ္သာမိ။ ဣဓ, ပုဏ္ဏ, ဧကစ္စော ကုက္ကုရဝတံ ဘာဝေတိ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ကုက္ကုရသီလံ ဘာဝေတိ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ကုက္ကုရစိတ္တံ ဘာဝေတိ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ , ကုက္ကုရာကပ္ပံ ဘာဝေတိ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ။ သော ကုက္ကုရဝတံ ဘာဝေတ္ဝာ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ကုက္ကုရသီလံ ဘာဝေတ္ဝာ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ကုက္ကုရစိတ္တံ ဘာဝေတ္ဝာ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ကုက္ကုရာကပ္ပံ ဘာဝေတ္ဝာ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ ကုက္ကုရာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ သစေ ခော ပနသ္သ ဧဝံဒိဋ္ဌိ ဟောတိ – ‘ဣမိနာဟံ သီလေန ဝာ ဝတေန ဝာ တပေန ဝာ ဗ္ရဟ္မစရိယေန ဝာ ဒေဝော ဝာ ဘဝိသ္သာမိ ဒေဝညတရော ဝာ’တိ, သာသ္သ 3 ဟောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသ္သ 4 ခော အဟံ, ပုဏ္ဏ, ဒ္ဝိန္နံ ဂတီနံ အညတရံ ဂတိံ ဝဒာမိ – နိရယံ ဝာ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝာ။ ဣတိ ခော, ပုဏ္ဏ, သမ္ပဇ္ဇမာနံ ကုက္ကုရဝတံ ကုက္ကုရာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပနေတိ, ဝိပဇ္ဇမာနံ နိရယ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, အစေလော သေနိယော ကုက္ကုရဝတိကော ပရောဒိ, အသ္သူနိ ပဝတ္တေသိ။

    79. ‘‘Addhā kho te ahaṃ, puṇṇa, na labhāmi. Alaṃ, puṇṇa, tiṭṭhatetaṃ; mā maṃ etaṃ pucchīti; api ca tyāhaṃ byākarissāmi. Idha, puṇṇa, ekacco kukkuravataṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, kukkurasīlaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, kukkuracittaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ , kukkurākappaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ. So kukkuravataṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, kukkurasīlaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, kukkuracittaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, kukkurākappaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā kukkurānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Sace kho panassa evaṃdiṭṭhi hoti – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti, sāssa 5 hoti micchādiṭṭhi. Micchādiṭṭhissa 6 kho ahaṃ, puṇṇa, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Iti kho, puṇṇa, sampajjamānaṃ kukkuravataṃ kukkurānaṃ sahabyataṃ upaneti, vipajjamānaṃ niraya’’nti. Evaṃ vutte, acelo seniyo kukkuravatiko parodi, assūni pavattesi.

    အထ ခော ဘဂဝာ ပုဏ္ဏံ ကောလိယပုတ္တံ ဂောဝတိကံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧတံ ခော တေ အဟံ, ပုဏ္ဏ, နာလတ္ထံ။ အလံ, ပုဏ္ဏ, တိဋ္ဌတေတံ; မာ မံ ဧတံ ပုစ္ဆီ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, ဘန္တေ, ဧတံ ရောဒာမိ ယံ မံ ဘဂဝာ ဧဝမာဟ; အပိ စ မေ ဣဒံ, ဘန္တေ, ကုက္ကုရဝတံ ဒီဃရတ္တံ သမတ္တံ သမာဒိန္နံ။ အယံ, ဘန္တေ, ပုဏ္ဏော ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော။ တသ္သ တံ ဂောဝတံ ဒီဃရတ္တံ သမတ္တံ သမာဒိန္နံ။ တသ္သ ကာ ဂတိ, ကော အဘိသမ္ပရာယော’’တိ? ‘‘အလံ, သေနိယ, တိဋ္ဌတေတံ; မာ မံ ဧတံ ပုစ္ဆီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော အစေလော သေနိယော။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ခော အစေလော သေနိယော ကုက္ကုရဝတိကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အယံ, ဘန္တေ, ပုဏ္ဏော ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော။ တသ္သ တံ ဂောဝတံ ဒီဃရတ္တံ သမတ္တံ သမာဒိန္နံ။ တသ္သ ကာ ဂတိ, ကော အဘိသမ္ပရာယော’’တိ?

    Atha kho bhagavā puṇṇaṃ koliyaputtaṃ govatikaṃ etadavoca – ‘‘etaṃ kho te ahaṃ, puṇṇa, nālatthaṃ. Alaṃ, puṇṇa, tiṭṭhatetaṃ; mā maṃ etaṃ pucchī’’ti. ‘‘Nāhaṃ, bhante, etaṃ rodāmi yaṃ maṃ bhagavā evamāha; api ca me idaṃ, bhante, kukkuravataṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ. Ayaṃ, bhante, puṇṇo koliyaputto govatiko. Tassa taṃ govataṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ. Tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti? ‘‘Alaṃ, seniya, tiṭṭhatetaṃ; mā maṃ etaṃ pucchī’’ti. Dutiyampi kho acelo seniyo…pe… tatiyampi kho acelo seniyo kukkuravatiko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, puṇṇo koliyaputto govatiko. Tassa taṃ govataṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ. Tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti?

    ၈၀. ‘‘အဒ္ဓာ ခော တေ အဟံ, သေနိယ, န လဘာမိ။ အလံ, သေနိယ, တိဋ္ဌတေတံ; မာ မံ ဧတံ ပုစ္ဆီတိ; အပိ စ တ္ယာဟံ ဗ္ယာကရိသ္သာမိ။ ဣဓ, သေနိယ, ဧကစ္စော ဂောဝတံ ဘာဝေတိ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ဂောသီလံ ဘာဝေတိ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ဂောစိတ္တံ ဘာဝေတိ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ဂဝာကပ္ပံ 7 ဘာဝေတိ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ။ သော ဂောဝတံ ဘာဝေတ္ဝာ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ဂောသီလံ ဘာဝေတ္ဝာ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ဂောစိတ္တံ ဘာဝေတ္ဝာ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ, ဂဝာကပ္ပံ ဘာဝေတ္ဝာ ပရိပုဏ္ဏံ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ ဂုန္နံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ သစေ ခော ပနသ္သ ဧဝံဒိဋ္ဌိ ဟောတိ – ‘ဣမိနာဟံ သီလေန ဝာ ဝတေန ဝာ တပေန ဝာ ဗ္ရဟ္မစရိယေန ဝာ ဒေဝော ဝာ ဘဝိသ္သာမိ ဒေဝညတရော ဝာ’တိ , သာသ္သ ဟောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသ္သ ခော အဟံ, သေနိယ, ဒ္ဝိန္နံ ဂတီနံ အညတရံ ဂတိံ ဝဒာမိ – နိရယံ ဝာ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝာ။ ဣတိ ခော, သေနိယ, သမ္ပဇ္ဇမာနံ ဂောဝတံ ဂုန္နံ သဟဗ္ယတံ ဥပနေတိ, ဝိပဇ္ဇမာနံ နိရယ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ပုဏ္ဏော ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော ပရောဒိ, အသ္သူနိ ပဝတ္တေသိ။

    80. ‘‘Addhā kho te ahaṃ, seniya, na labhāmi. Alaṃ, seniya, tiṭṭhatetaṃ; mā maṃ etaṃ pucchīti; api ca tyāhaṃ byākarissāmi. Idha, seniya, ekacco govataṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, gosīlaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, gocittaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, gavākappaṃ 8 bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ. So govataṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, gosīlaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, gocittaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ, gavākappaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā gunnaṃ sahabyataṃ upapajjati. Sace kho panassa evaṃdiṭṭhi hoti – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti , sāssa hoti micchādiṭṭhi. Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, seniya, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Iti kho, seniya, sampajjamānaṃ govataṃ gunnaṃ sahabyataṃ upaneti, vipajjamānaṃ niraya’’nti. Evaṃ vutte, puṇṇo koliyaputto govatiko parodi, assūni pavattesi.

    အထ ခော ဘဂဝာ အစေလံ သေနိယံ ကုက္ကုရဝတိကံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧတံ ခော တေ အဟံ, သေနိယ , နာလတ္ထံ။ အလံ, သေနိယ, တိဋ္ဌတေတံ; မာ မံ ဧတံ ပုစ္ဆီ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, ဘန္တေ, ဧတံ ရောဒာမိ ယံ မံ ဘဂဝာ ဧဝမာဟ; အပိ စ မေ ဣဒံ, ဘန္တေ, ဂောဝတံ ဒီဃရတ္တံ သမတ္တံ သမာဒိန္နံ။ ဧဝံ ပသန္နော အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတိ; ပဟောတိ ဘဂဝာ တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ ယထာ အဟံ စေဝိမံ ဂောဝတံ ပဇဟေယ္ယံ, အယဉ္စေဝ အစေလော သေနိယော ကုက္ကုရဝတိကော တံ ကုက္ကုရဝတံ ပဇဟေယ္ယာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ပုဏ္ဏ, သုဏာဟိ, သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ, ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော ပုဏ္ဏော ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသိ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –

    Atha kho bhagavā acelaṃ seniyaṃ kukkuravatikaṃ etadavoca – ‘‘etaṃ kho te ahaṃ, seniya , nālatthaṃ. Alaṃ, seniya, tiṭṭhatetaṃ; mā maṃ etaṃ pucchī’’ti. ‘‘Nāhaṃ, bhante, etaṃ rodāmi yaṃ maṃ bhagavā evamāha; api ca me idaṃ, bhante, govataṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ. Evaṃ pasanno ahaṃ, bhante, bhagavati; pahoti bhagavā tathā dhammaṃ desetuṃ yathā ahaṃ cevimaṃ govataṃ pajaheyyaṃ, ayañceva acelo seniyo kukkuravatiko taṃ kukkuravataṃ pajaheyyā’’ti. ‘‘Tena hi, puṇṇa, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho puṇṇo koliyaputto govatiko bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –

    ၈၁. ‘‘စတ္တာရိမာနိ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မာနိ မယာ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒိတာနိ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? အတ္ထိ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ; အတ္ထိ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ; အတ္ထိ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ; အတ္ထိ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ အကဏ္ဟံ အသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ, ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတိ ။

    81. ‘‘Cattārimāni, puṇṇa, kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditāni. Katamāni cattāri? Atthi, puṇṇa, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ; atthi, puṇṇa, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ; atthi, puṇṇa, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ; atthi, puṇṇa, kammaṃ akaṇhaṃ asukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ, kammakkhayāya saṃvattati .

    ‘‘ကတမဉ္စ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ? ဣဓ, ပုဏ္ဏ, ဧကစ္စော သဗ္ယာဗဇ္ဈံ 9 ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈာ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိ ဖသ္သေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ ဧကန္တဒုက္ခံ, သေယ္ယထာပိ သတ္တာ နေရယိကာ ။ ဣတိ ခော, ပုဏ္ဏ, ဘူတာ ဘူတသ္သ ဥပပတ္တိ ဟောတိ; ယံ ကရောတိ တေန ဥပပဇ္ဇတိ, ဥပပန္နမေနံ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ ဧဝံပာဟံ, ပုဏ္ဏ, ‘ကမ္မဒာယာဒာ သတ္တာ’တိ ဝဒာမိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ။

    ‘‘Katamañca, puṇṇa, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ? Idha, puṇṇa, ekacco sabyābajjhaṃ 10 kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So sabyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhaṃ lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ sabyābajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyābajjhā phassā phusanti. So sabyābajjhehi phassehi phuṭṭho samāno sabyābajjhaṃ vedanaṃ vedeti ekantadukkhaṃ, seyyathāpi sattā nerayikā . Iti kho, puṇṇa, bhūtā bhūtassa upapatti hoti; yaṃ karoti tena upapajjati, upapannamenaṃ phassā phusanti. Evaṃpāhaṃ, puṇṇa, ‘kammadāyādā sattā’ti vadāmi. Idaṃ vuccati, puṇṇa, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ.

    ‘‘ကတမဉ္စ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ? ဣဓ, ပုဏ္ဏ, ဧကစ္စော အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ။ သော အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ အဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ အဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ အဗ္ယာဗဇ္ဈာ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ သော အဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိ ဖသ္သေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ ဧကန္တသုခံ, သေယ္ယထာပိ ဒေဝာ သုဘကိဏ္ဟာ။ ဣတိ ခော , ပုဏ္ဏ, ဘူတာ ဘူတသ္သ ဥပပတ္တိ ဟောတိ; ယံ ကရောတိ တေန ဥပပဇ္ဇတိ, ဥပပန္နမေနံ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ ဧဝံပာဟံ, ပုဏ္ဏ, ‘ကမ္မဒာယာဒာ သတ္တာ’တိ ဝဒာမိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ။

    ‘‘Katamañca, puṇṇa, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ? Idha, puṇṇa, ekacco abyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, abyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, abyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So abyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, abyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, abyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā abyābajjhaṃ lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ abyābajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ abyābajjhā phassā phusanti. So abyābajjhehi phassehi phuṭṭho samāno abyābajjhaṃ vedanaṃ vedeti ekantasukhaṃ, seyyathāpi devā subhakiṇhā. Iti kho , puṇṇa, bhūtā bhūtassa upapatti hoti; yaṃ karoti tena upapajjati, upapannamenaṃ phassā phusanti. Evaṃpāhaṃ, puṇṇa, ‘kammadāyādā sattā’ti vadāmi. Idaṃ vuccati, puṇṇa, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ.

    ‘‘ကတမဉ္စ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ? ဣဓ, ပုဏ္ဏ, ဧကစ္စော သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝစီသင္ခာရံ အဘိင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈာပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈာပိ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိပိ ဖသ္သေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ ဝောကိဏ္ဏသုခဒုက္ခံ, သေယ္ယထာပိ မနုသ္သာ ဧကစ္စေ စ ဒေဝာ ဧကစ္စေ စ ဝိနိပာတိကာ။ ဣတိ ခော, ပုဏ္ဏ, ဘူတာ ဘူတသ္သ ဥပပတ္တိ ဟောတိ; ယံ ကရောတိ တေန ဥပပဇ္ဇတိ။ ဥပပန္နမေနံ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ ဧဝံပာဟံ, ပုဏ္ဏ, ‘ကမ္မဒာယာဒာ သတ္တာ’တိ ဝဒာမိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ။

    ‘‘Katamañca, puṇṇa, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ? Idha, puṇṇa, ekacco sabyābajjhampi abyābajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhampi abyābajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So sabyābajjhampi abyābajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhiṅkharitvā, sabyābajjhampi abyābajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyābajjhāpi abyābajjhāpi phassā phusanti. So sabyābajjhehipi abyābajjhehipi phassehi phuṭṭho samāno sabyābajjhampi abyābajjhampi vedanaṃ vedeti vokiṇṇasukhadukkhaṃ, seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā. Iti kho, puṇṇa, bhūtā bhūtassa upapatti hoti; yaṃ karoti tena upapajjati. Upapannamenaṃ phassā phusanti. Evaṃpāhaṃ, puṇṇa, ‘kammadāyādā sattā’ti vadāmi. Idaṃ vuccati, puṇṇa, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ.

    ‘‘ကတမဉ္စ , ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ အကဏ္ဟံ အသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ, ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတိ? တတ္ရ, ပုဏ္ဏ, ယမိဒံ ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ တသ္သ ပဟာနာယ ယာ စေတနာ, ယမိဒံ 11 ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ တသ္သ ပဟာနာယ ယာ စေတနာ, ယမိဒံ 12 ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ တသ္သ ပဟာနာယ ယာ စေတနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ပုဏ္ဏ, ကမ္မံ အကဏ္ဟံ အသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ, ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတီတိ။ ဣမာနိ ခော, ပုဏ္ဏ, စတ္တာရိ ကမ္မာနိ မယာ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒိတာနီ’’တိ။

    ‘‘Katamañca , puṇṇa, kammaṃ akaṇhaṃ asukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ, kammakkhayāya saṃvattati? Tatra, puṇṇa, yamidaṃ kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā, yamidaṃ 13 kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā, yamidaṃ 14 kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā – idaṃ vuccati, puṇṇa, kammaṃ akaṇhaṃ asukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ, kammakkhayāya saṃvattatīti. Imāni kho, puṇṇa, cattāri kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditānī’’ti.

    ၈၂. ဧဝံ ဝုတ္တေ, ပုဏ္ဏော ကောလိယပုတ္တော ဂောဝတိကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ! သေယ္ယထာပိ, ဘန္တေ။ပေ.။ ဥပာသကံ မံ ဘဂဝာ ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပာဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။ အစေလော ပန သေနိယော ကုက္ကုရဝတိကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ! သေယ္ယထာပိ, ဘန္တေ။ပေ.။ ပကာသိတော။ ဧသာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ။ လဘေယ္ယာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယ္ယံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ယော ခော, သေနိယ , အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင္ခတိ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အာကင္ခတိ ဥပသမ္ပဒံ သော စတ္တာရော မာသေ ပရိဝသတိ။ စတုန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တိ, ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ဘိက္ခုဘာဝာယ။ အပိ စ မေတ္ထ ပုဂ္ဂလဝေမတ္တတာ ဝိဒိတာ’’တိ။

    82. Evaṃ vutte, puṇṇo koliyaputto govatiko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Acelo pana seniyo kukkuravatiko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante…pe… pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. ‘‘Yo kho, seniya , aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhati pabbajjaṃ, ākaṅkhati upasampadaṃ so cattāro māse parivasati. Catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti, upasampādenti bhikkhubhāvāya. Api ca mettha puggalavemattatā viditā’’ti.

    ‘‘သစေ, ဘန္တေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင္ခန္တာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ အာကင္ခန္တာ ဥပသမ္ပဒံ တေ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝသန္တိ စတုန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တိ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ဘိက္ခုဘာဝာယ, အဟံ စတ္တာရိ ဝသ္သာနိ ပရိဝသိသ္သာမိ။ စတုန္နံ ဝသ္သာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တု, ဥပသမ္ပာဒေန္တု ဘိက္ခုဘာဝာယာ’’တိ။ အလတ္ထ ခော အစေလော သေနိယော ကုက္ကုရဝတိကော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ။ အစိရူပသမ္ပန္နော ခော ပနာယသ္မာ သေနိယော ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရသ္သေဝ – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ အဗ္ဘညာသိ။ အညတရော ခော ပနာယသ္မာ သေနိယော အရဟတံ အဟောသီတိ။

    ‘‘Sace, bhante, aññatitthiyapubbā imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhantā pabbajjaṃ ākaṅkhantā upasampadaṃ te cattāro māse parivasanti catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti upasampādenti bhikkhubhāvāya, ahaṃ cattāri vassāni parivasissāmi. Catunnaṃ vassānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājentu, upasampādentu bhikkhubhāvāyā’’ti. Alattha kho acelo seniyo kukkuravatiko bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno kho panāyasmā seniyo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsi. Aññataro kho panāyasmā seniyo arahataṃ ahosīti.

    ကုက္ကုရဝတိကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။

    Kukkuravatikasuttaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.







    Footnotes:
    1. ပလိကုဏ္ဌိတ္ဝာ (သ္ယာ. ကံ.), ပလိဂုဏ္ဌိတ္ဝာ (က.)
    2. palikuṇṭhitvā (syā. kaṃ.), paliguṇṭhitvā (ka.)
    3. သာယံ (က.)
    4. မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကသ္သ (သီ.)
    5. sāyaṃ (ka.)
    6. micchādiṭṭhikassa (sī.)
    7. ဂ္ဝာကပ္ပံ (က.)
    8. gvākappaṃ (ka.)
    9. သဗ္ယာပဇ္ဈံ (သီ. သ္ယာ. ကံ.)
    10. sabyāpajjhaṃ (sī. syā. kaṃ.)
    11. ယမ္ပိဒံ (သီ. ပီ.)
    12. ယမ္ပိဒံ (သီ. ပီ.)
    13. yampidaṃ (sī. pī.)
    14. yampidaṃ (sī. pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၇. ကုက္ကုရဝတိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Kukkuravatikasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၇. ကုက္ကုရဝတိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Kukkuravatikasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact