Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi

    ൨. കുക്കുടങ്ഗപഞ്ഹോ

    2. Kukkuṭaṅgapañho

    . ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ‘കുക്കുടസ്സ പഞ്ച അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’തി യം വദേസി, കതമാനി താനി പഞ്ച അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’’തി? ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, കുക്കുടോ കാലേന സമയേന പടിസല്ലീയതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന കാലേന സമയേനേവ ചേതിയങ്ഗണം സമ്മജ്ജിത്വാ പാനീയം പരിഭോജനീയം ഉപട്ഠപേത്വാ സരീരം പടിജഗ്ഗിത്വാ നഹായിത്വാ ചേതിയം വന്ദിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം ദസ്സനായ ഗന്ത്വാ കാലേന സമയേന സുഞ്ഞാഗാരം പവിസിതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, കുക്കുടസ്സ പഠമം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.

    2. ‘‘Bhante nāgasena, ‘kukkuṭassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, kukkuṭo kālena samayena paṭisallīyati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena kālena samayeneva cetiyaṅgaṇaṃ sammajjitvā pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhapetvā sarīraṃ paṭijaggitvā nahāyitvā cetiyaṃ vanditvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ dassanāya gantvā kālena samayena suññāgāraṃ pavisitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, kukkuṭassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

    ‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, കുക്കുടോ കാലേന സമയേനേവ വുട്ഠാതി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന കാലേന സമയേനേവ വുട്ഠഹിത്വാ ചേതിയങ്ഗണം സമ്മജ്ജിത്വാ പാനീയം പരിഭോജനീയം ഉപട്ഠപേത്വാ സരീരം പടിജഗ്ഗിത്വാ ചേതിയം വന്ദിത്വാ പുനദേവ സുഞ്ഞാഗാരം പവിസിതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, കുക്കുടസ്സ ദുതിയം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, kukkuṭo kālena samayeneva vuṭṭhāti. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena kālena samayeneva vuṭṭhahitvā cetiyaṅgaṇaṃ sammajjitvā pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhapetvā sarīraṃ paṭijaggitvā cetiyaṃ vanditvā punadeva suññāgāraṃ pavisitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, kukkuṭassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

    ‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, കുക്കുടോ പഥവിം ഖണിത്വാ ഖണിത്വാ അജ്ഝോഹാരം അജ്ഝോഹരതി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന പച്ചവേക്ഖിത്വാ പച്ചവേക്ഖിത്വാ അജ്ഝോഹാരം അജ്ഝോഹരിതബ്ബം ‘നേവ ദവായ ന മദായ ന മണ്ഡനായ ന വിഭൂസനായ, യാവദേവ ഇമസ്സ കായസ്സ ഠിതിയാ യാപനായ വിഹിംസൂപരതിയാ ബ്രഹ്മചരിയാനുഗ്ഗഹായ, ഇതി പുരാണഞ്ച വേദനം പടിഹങ്ഖാമി നവഞ്ച വേദനം ന ഉപ്പാദേസ്സാമി, യാത്രാ ച മേ ഭവിസ്സതി അനവജ്ജതാ ച ഫാസുവിഹാരോ ചാ’തി. ഇദം, മഹാരാജ, കുക്കുടസ്സ തതിയം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ ദേവാതിദേവേന –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, kukkuṭo pathaviṃ khaṇitvā khaṇitvā ajjhohāraṃ ajjhoharati. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena paccavekkhitvā paccavekkhitvā ajjhohāraṃ ajjhoharitabbaṃ ‘neva davāya na madāya na maṇḍanāya na vibhūsanāya, yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya, iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi navañca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro cā’ti. Idaṃ, mahārāja, kukkuṭassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –

    ‘‘‘കന്താരേ പുത്തമംസംവ, അക്ഖസ്സബ്ഭഞ്ജനം യഥാ;

    ‘‘‘Kantāre puttamaṃsaṃva, akkhassabbhañjanaṃ yathā;

    ഏവം ആഹരി ആഹാരം, യാപനത്ഥമമുച്ഛിതോ’തി.

    Evaṃ āhari āhāraṃ, yāpanatthamamucchito’ti.

    ‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, കുക്കുടോ സചക്ഖുകോപി രത്തിം അന്ധോ ഹോതി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന അനന്ധേനേവ അന്ധേന വിയ ഭവിതബ്ബം, അരഞ്ഞേപി ഗോചരഗാമേ പിണ്ഡായ ചരന്തേനപി രജനീയേസു രൂപസദ്ദഗന്ധരസഫോട്ഠബ്ബധമ്മേസു അന്ധേന ബധിരേന മൂഗേന വിയ ഭവിതബ്ബം, ന നിമിത്തം ഗഹേതബ്ബം, നാനുബ്യഞ്ജനം ഗഹേതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, കുക്കുടസ്സ ചതുത്ഥം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഥേരേന മഹാകച്ചായനേന –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, kukkuṭo sacakkhukopi rattiṃ andho hoti. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena anandheneva andhena viya bhavitabbaṃ, araññepi gocaragāme piṇḍāya carantenapi rajanīyesu rūpasaddagandharasaphoṭṭhabbadhammesu andhena badhirena mūgena viya bhavitabbaṃ, na nimittaṃ gahetabbaṃ, nānubyañjanaṃ gahetabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, kukkuṭassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena mahākaccāyanena –

    ‘ചക്ഖുമാസ്സ യഥാ അന്ധോ, സോതവാ ബധിരോ യഥാ;

    ‘Cakkhumāssa yathā andho, sotavā badhiro yathā;

    പഞ്ഞവാസ്സ 1 യഥാ മൂഗോ, ബലവാ ദുബ്ബലോരിവ;

    Paññavāssa 2 yathā mūgo, balavā dubbaloriva;

    അത്തഅത്ഥേ 3 സമുപ്പന്നേ, സയേഥ മതസായിക’ന്തി.

    Attaatthe 4 samuppanne, sayetha matasāyika’nti.

    ‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, കുക്കുടോ ലേഡ്ഡുദണ്ഡലഗുളമുഗ്ഗരേഹി പരിപാതിയന്തോപി സകം ഗേഹം ന വിജഹതി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന ചീവരകമ്മം കരോന്തേനപി നവകമ്മം കരോന്തേനപി വത്തപ്പടിവത്തം കരോന്തേനപി ഉദ്ദിസന്തേനപി ഉദ്ദിസാപേന്തേനപി യോനിസോ മനസികാരോ ന വിജഹിതബ്ബോ, സകം ഖോ പനേതം, മഹാരാജ, യോഗിനോ ഗേഹം, യദിദം യോനിസോ മനസികാരോ . ഇദം, മഹാരാജ, കുക്കുടസ്സ പഞ്ചമം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം . ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ ദേവാതിദേവേന ‘കോ ച, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ ഗോചരോ സകോ പേത്തികോ വിസയോ? യദിദം ചത്താരോ സതിപട്ഠാനാ’തി. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഥേരേന സാരിപുത്തേന ധമ്മസേനാപതിനാപി –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, kukkuṭo leḍḍudaṇḍalaguḷamuggarehi paripātiyantopi sakaṃ gehaṃ na vijahati. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena cīvarakammaṃ karontenapi navakammaṃ karontenapi vattappaṭivattaṃ karontenapi uddisantenapi uddisāpentenapi yoniso manasikāro na vijahitabbo, sakaṃ kho panetaṃ, mahārāja, yogino gehaṃ, yadidaṃ yoniso manasikāro . Idaṃ, mahārāja, kukkuṭassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ . Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena ‘ko ca, bhikkhave, bhikkhuno gocaro sako pettiko visayo? Yadidaṃ cattāro satipaṭṭhānā’ti. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatināpi –

    ‘‘‘യഥാ സുദന്തോ മാതങ്ഗോ, സകം സോണ്ഡം ന മദ്ദതി;

    ‘‘‘Yathā sudanto mātaṅgo, sakaṃ soṇḍaṃ na maddati;

    ഭക്ഖാഭക്ഖം വിജാനാതി, അത്തനോ വുത്തികപ്പനം.

    Bhakkhābhakkhaṃ vijānāti, attano vuttikappanaṃ.

    ‘‘‘തഥേവ ബുദ്ധപുത്തേന, അപ്പമത്തേന വാ പന;

    ‘‘‘Tatheva buddhaputtena, appamattena vā pana;

    ജിനവചനം ന മദ്ദിതബ്ബം, മനസികാരവരുത്തമ’’’ന്തി.

    Jinavacanaṃ na madditabbaṃ, manasikāravaruttama’’’nti.

    കുക്കുടങ്ഗപഞ്ഹോ ദുതിയോ.

    Kukkuṭaṅgapañho dutiyo.







    Footnotes:
    1. ജിവ്ഹാവസ്സ (സീ॰ പീ॰)
    2. jivhāvassa (sī. pī.)
    3. അഥ അത്ഥേ (സീ॰ പീ॰)
    4. atha atthe (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact