Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མཧཱཝིབྷངྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
༡༣. ཀུལདཱུསཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ
13. Kuladūsakasikkhāpadavaṇṇanā
༤༣༡. ཏེན སམཡེན བུདྡྷོ བྷགཝཱཏི ཀུལདཱུསཀསིཀྑཱཔདཾ། ཏཏྠ ཨསྶཛིཔུནབྦསུཀཱ ནཱམཱཏི ཨསྶཛི ཙེཝ པུནབྦསུཀོ ཙ། ཀཱིཊཱགིརིསྨིནྟི ཨེཝཾནཱམཀེ ཛནཔདེ། ཨཱཝཱསིཀཱ ཧོནྟཱིཏི ཨེཏྠ ཨཱཝཱསོ ཨེཏེསཾ ཨཏྠཱིཏི ཨཱཝཱསིཀཱ། ‘‘ཨཱཝཱསོ’’ཏི ཝིཧཱརོ ཝུཙྩཏི། སོ ཡེསཾ ཨཱཡཏྟོ ནཝཀམྨཀརཎཔུརཱཎཔཊིསངྑརཎཱདིབྷཱརཧཱརཏཱཡ, ཏེ ཨཱཝཱསིཀཱ། ཡེ པན ཀེཝལཾ ཝིཧཱརེ ཝསནྟི, ཏེ ནེཝཱསིཀཱཏི ཝུཙྩནྟི། ཨིམེ ཨཱཝཱསིཀཱ ཨཧེསུཾ། ཨལཛྫིནོ པཱཔབྷིཀྑཱུཏི ནིལླཛྫཱ ལཱམཀབྷིཀྑཱུ, ཏེ ཧི ཚབྦགྒིཡཱནཾ ཛེཊྛཀཚབྦགྒིཡཱ།
431.Tenasamayena buddho bhagavāti kuladūsakasikkhāpadaṃ. Tattha assajipunabbasukā nāmāti assaji ceva punabbasuko ca. Kīṭāgirisminti evaṃnāmake janapade. Āvāsikā hontīti ettha āvāso etesaṃ atthīti āvāsikā. ‘‘Āvāso’’ti vihāro vuccati. So yesaṃ āyatto navakammakaraṇapurāṇapaṭisaṅkharaṇādibhārahāratāya, te āvāsikā. Ye pana kevalaṃ vihāre vasanti, te nevāsikāti vuccanti. Ime āvāsikā ahesuṃ. Alajjino pāpabhikkhūti nillajjā lāmakabhikkhū, te hi chabbaggiyānaṃ jeṭṭhakachabbaggiyā.
སཱཝཏྠིཡཾ ཀིར ཚ ཛནཱ སཧཱཡཀཱ ‘‘ཀསིཀམྨཱདཱིནི དུཀྐརཱནི, ཧནྡ མཡཾ སམྨཱ པབྦཛཱམ! པབྦཛནྟེཧི ཙ ཨུཔྤནྣེ ཀིཙྩེ ནིཏྠརཎཀཊྛཱནེ པབྦཛིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི སམྨནྟཡིཏྭཱ དྭིནྣཾ ཨགྒསཱཝཀཱནཾ སནྟིཀེ པབྦཛིཾསུ། ཏེ པཉྩཝསྶཱ ཧུཏྭཱ མཱཏིཀཾ པགུཎཾ ཀཏྭཱ མནྟཡིཾསུ ‘‘ཛནཔདོ ནཱམ ཀདཱཙི སུབྷིཀྑོ ཧོཏི ཀདཱཙི དུབྦྷིཀྑོ, མཡཾ མཱ ཨེཀཊྛཱནེ ཝསིམྷ, ཏཱིསུ ཋཱནེསུ ཝསཱམཱ’’ཏི། ཏཏོ པཎྜུཀལོཧིཏཀེ ཨཱཧཾསུ – ‘‘ཨཱཝུསོ, སཱཝཏྠི ནཱམ སཏྟཔཉྙཱསཱཡ ཀུལསཏསཧསྶེཧི ཨཛ྄ཛྷཱཝུཏྠཱ, ཨསཱིཏིགཱམསཧསྶཔཊིམཎྜིཏཱནཾ ཏིཡོཛནསཏིཀཱནཾ དྭིནྣཾ ཀཱསིཀོསལརཊྛཱནཾ ཨཱཡམུཁབྷཱུཏཱ, ཏཏྲ ཏུམྷེ དྷུརཊྛཱནེཡེཝ པརིཝེཎཱནི ཀཱརེཏྭཱ ཨམྦཔནསནཱལི༹ཀེརཱདཱིནི རོཔེཏྭཱ པུཔྥེཧི ཙ ཕལེཧི ཙ ཀུལཱནི སངྒཎྷནྟཱ ཀུལདཱརཀེ པབྦཱཛེཏྭཱ པརིསཾ ཝཌྜྷེཐཱ’’ཏི།
Sāvatthiyaṃ kira cha janā sahāyakā ‘‘kasikammādīni dukkarāni, handa mayaṃ sammā pabbajāma! Pabbajantehi ca uppanne kicce nittharaṇakaṭṭhāne pabbajituṃ vaṭṭatī’’ti sammantayitvā dvinnaṃ aggasāvakānaṃ santike pabbajiṃsu. Te pañcavassā hutvā mātikaṃ paguṇaṃ katvā mantayiṃsu ‘‘janapado nāma kadāci subhikkho hoti kadāci dubbhikkho, mayaṃ mā ekaṭṭhāne vasimha, tīsu ṭhānesu vasāmā’’ti. Tato paṇḍukalohitake āhaṃsu – ‘‘āvuso, sāvatthi nāma sattapaññāsāya kulasatasahassehi ajjhāvutthā, asītigāmasahassapaṭimaṇḍitānaṃ tiyojanasatikānaṃ dvinnaṃ kāsikosalaraṭṭhānaṃ āyamukhabhūtā, tatra tumhe dhuraṭṭhāneyeva pariveṇāni kāretvā ambapanasanāḷikerādīni ropetvā pupphehi ca phalehi ca kulāni saṅgaṇhantā kuladārake pabbājetvā parisaṃ vaḍḍhethā’’ti.
མེཏྟིཡབྷཱུམཛཀེ ཨཱཧཾསུ – ‘‘ཨཱཝུསོ, རཱཛགཧཾ ནཱམ ཨཊྛཱརསཧི མནུསྶཀོཊཱིཧི ཨཛ྄ཛྷཱཝུཏྠཾ ཨསཱིཏིགཱམསཧསྶཔཊིམཎྜིཏཱནཾ ཏིཡོཛནསཏིཀཱནཾ དྭིནྣཾ ཨངྒམགདྷརཊྛཱནཾ ཨཱཡམུཁབྷཱུཏཾ, ཏཏྲ ཏུམྷེ དྷུརཊྛཱནེཡེཝ…པེ॰… པརིསཾ ཝཌྜྷེཐཱ’’ཏི།
Mettiyabhūmajake āhaṃsu – ‘‘āvuso, rājagahaṃ nāma aṭṭhārasahi manussakoṭīhi ajjhāvutthaṃ asītigāmasahassapaṭimaṇḍitānaṃ tiyojanasatikānaṃ dvinnaṃ aṅgamagadharaṭṭhānaṃ āyamukhabhūtaṃ, tatra tumhe dhuraṭṭhāneyeva…pe… parisaṃ vaḍḍhethā’’ti.
ཨསྶཛིཔུནབྦསུཀེ ཨཱཧཾསུ – ‘‘ཨཱཝུསོ, ཀཱིཊཱགིརི ནཱམ དྭཱིཧི མེགྷེཧི ཨནུགྒཧིཏོ ཏཱིཎི སསྶཱནི པསཝནྟི, ཏཏྲ ཏུམྷེ དྷུརཊྛཱནེཡེཝ པརིཝེཎཱནི ཀཱརེཏྭཱ…པེ॰… པརིསཾ ཝཌྜྷེཐཱ’’ཏི། ཏེ ཏཐཱ ཨཀཾསུ། ཏེསུ ཨེཀམེཀསྶ པཀྑསྶ པཉྩ པཉྩ བྷིཀྑུསཏཱནི པརིཝཱརཱ, ཨེཝཾ སམདྷིཀཾ དིཡཌྜྷབྷིཀྑུསཧསྶཾ ཧོཏི། ཏཏྲ པཎྜུཀལོཧིཏཀཱ སཔརིཝཱརཱ སཱིལཝནྟོཝ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ ཛནཔདཙཱརིཀམྤི ཙརནྟི, ཏེ ཨཀཏཝཏྠུཾ ཨུཔྤཱདེནྟི, པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཾ པན ན མདྡནྟི, ཨིཏརེ སབྦེ ཨལཛྫིནོ ཨཀཏཝཏྠུཉྩ ཨུཔྤཱདེནྟི, པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཉྩ མདྡནྟི, ཏེན ཝུཏྟཾ – ‘‘ཨལཛྫིནོ པཱཔབྷིཀྑཱུ’’ཏི།
Assajipunabbasuke āhaṃsu – ‘‘āvuso, kīṭāgiri nāma dvīhi meghehi anuggahito tīṇi sassāni pasavanti, tatra tumhe dhuraṭṭhāneyeva pariveṇāni kāretvā…pe… parisaṃ vaḍḍhethā’’ti. Te tathā akaṃsu. Tesu ekamekassa pakkhassa pañca pañca bhikkhusatāni parivārā, evaṃ samadhikaṃ diyaḍḍhabhikkhusahassaṃ hoti. Tatra paṇḍukalohitakā saparivārā sīlavantova bhagavatā saddhiṃ janapadacārikampi caranti, te akatavatthuṃ uppādenti, paññattasikkhāpadaṃ pana na maddanti, itare sabbe alajjino akatavatthuñca uppādenti, paññattasikkhāpadañca maddanti, tena vuttaṃ – ‘‘alajjino pāpabhikkhū’’ti.
ཨེཝརཱུཔནྟི ཨེཝཾཛཱཏིཀཾ། ཨནཱཙཱརཾ ཨཱཙརནྟཱིཏི ཨནཱཙརིཏབྦཾ ཨཱཙརནྟི, ཨཀཱཏབྦཾ ཀརོནྟི། མཱལཱཝཙྪནྟི ཏརུཎཔུཔྥརུཀྑཾ, ཏརུཎཀཱ ཧི པུཔྥརུཀྑཱཔི པུཔྥགཙྪཱཔི མཱལཱཝཙྪཱ ཏྭེཝ ཝུཙྩནྟི, ཏེ ཙ ཨནེཀཔྤཀཱརཾ མཱལཱཝཙྪཾ སཡམྤི རོཔེནྟི, ཨཉྙེནཔི རོཔཱཔེནྟི, ཏེན ཝུཏྟཾ – ‘‘མཱལཱཝཙྪཾ རོཔེནྟིཔི རོཔཱཔེནྟིཔཱི’’ཏི། སིཉྩནྟཱིཏི སཡམེཝ ཨུདཀེན སིཉྩནྟི། སིཉྩཱཔེནྟཱིཏི ཨཉྙེནཔི སིཉྩཱཔེནྟི།
Evarūpanti evaṃjātikaṃ. Anācāraṃ ācarantīti anācaritabbaṃ ācaranti, akātabbaṃ karonti. Mālāvacchanti taruṇapuppharukkhaṃ, taruṇakā hi puppharukkhāpi pupphagacchāpi mālāvacchā tveva vuccanti, te ca anekappakāraṃ mālāvacchaṃ sayampi ropenti, aññenapi ropāpenti, tena vuttaṃ – ‘‘mālāvacchaṃ ropentipi ropāpentipī’’ti. Siñcantīti sayameva udakena siñcanti. Siñcāpentīti aññenapi siñcāpenti.
ཨེཏྠ པན ཨཀཔྤིཡཝོཧཱརོ ཀཔྤིཡཝོཧཱརོ པརིཡཱཡོ ཨོབྷཱསོ ནིམིཏྟཀམྨནྟི ཨིམཱནི པཉྩ ཛཱནིཏབྦཱནི། ཏཏྠ ཨཀཔྤིཡཝོཧཱརོ ནཱམ ཨལླཧརིཏཱནཾ ཀོཊྚནཾ ཀོཊྚཱཔནཾ, ཨཱཝཱཊསྶ ཁཎནཾ ཁཎཱཔནཾ, མཱལཱཝཙྪསྶ རོཔནཾ རོཔཱཔནཾ, ཨཱལི༹ཡཱ བནྡྷནཾ བནྡྷཱཔནཾ, ཨུདཀསྶ སེཙནཾ སེཙཱཔནཾ, མཱཏིཀཱཡ སམྨུཁཀརཎཾ ཀཔྤིཡཨུདཀསིཉྩནཾ ཧཏྠམུཁཔཱདདྷོཝནནྷཱནོདཀསིཉྩནནྟི། ཀཔྤིཡཝོཧཱརོ ནཱམ ‘‘ཨིམཾ རུཀྑཾ ཛཱན, ཨིམཾ ཨཱཝཱཊཾ ཛཱན, ཨིམཾ མཱལཱཝཙྪཾ ཛཱན, ཨེཏྠ ཨུདཀཾ ཛཱནཱ’’ཏི ཝཙནཾ སུཀྑམཱཏིཀཱཡ ཨུཛུཀརཎཉྩ། པརིཡཱཡོ ནཱམ ‘‘པཎྜིཏེན ནཱམ མཱལཱཝཙྪཱདཡོ རོཔཱཔེཏབྦཱ ནཙིརསྶེཝ ཨུཔཀཱརཱཡ སཾཝཏྟནྟཱི’’ཏིཨཱདིཝཙནཾ། ཨོབྷཱསོ ནཱམ ཀུདཱལཁཎིཏྟཱདཱིནི ཙ མཱལཱཝཙྪེ ཙ གཧེཏྭཱ ཋཱནཾ, ཨེཝཾ ཋིཏཉྷི སཱམཎེརཱདཡོ དིསྭཱ ཐེརོ ཀཱརཱཔེཏུཀཱམོཏི གནྟྭཱ ཀརོནྟི། ནིམིཏྟཀམྨཾ ནཱམ ཀུདཱལ-ཁཎིཏྟི-ཝཱསི-ཕརསུ-ཨུདཀབྷཱཛནཱནི ཨཱཧརིཏྭཱ སམཱིཔེ ཋཔནཾ།
Ettha pana akappiyavohāro kappiyavohāro pariyāyo obhāso nimittakammanti imāni pañca jānitabbāni. Tattha akappiyavohāro nāma allaharitānaṃ koṭṭanaṃ koṭṭāpanaṃ, āvāṭassa khaṇanaṃ khaṇāpanaṃ, mālāvacchassa ropanaṃ ropāpanaṃ, āḷiyā bandhanaṃ bandhāpanaṃ, udakassa secanaṃ secāpanaṃ, mātikāya sammukhakaraṇaṃ kappiyaudakasiñcanaṃ hatthamukhapādadhovananhānodakasiñcananti. Kappiyavohāro nāma ‘‘imaṃ rukkhaṃ jāna, imaṃ āvāṭaṃ jāna, imaṃ mālāvacchaṃ jāna, ettha udakaṃ jānā’’ti vacanaṃ sukkhamātikāya ujukaraṇañca. Pariyāyo nāma ‘‘paṇḍitena nāma mālāvacchādayo ropāpetabbā nacirasseva upakārāya saṃvattantī’’tiādivacanaṃ. Obhāso nāma kudālakhaṇittādīni ca mālāvacche ca gahetvā ṭhānaṃ, evaṃ ṭhitañhi sāmaṇerādayo disvā thero kārāpetukāmoti gantvā karonti. Nimittakammaṃ nāma kudāla-khaṇitti-vāsi-pharasu-udakabhājanāni āharitvā samīpe ṭhapanaṃ.
ཨིམཱནི པཉྩཔི ཀུལསངྒཧཏྠཱཡ རོཔནེ ན ཝཊྚནྟི, ཕལཔརིབྷོགཏྠཱཡ ཀཔྤིཡཱཀཔྤིཡཝོཧཱརདྭཡམེཝ ན ཝཊྚཏི, ཨིཏརཏྟཡཾ ཝཊྚཏི། མཧཱཔཙྩརིཡཾ པན ‘‘ཀཔྤིཡཝོཧཱརོཔི ཝཊྚཏི། ཡཉྩ ཨཏྟནོ པརིབྷོགཏྠཱཡ ཝཊྚཏི, ཏཾ ཨཉྙཔུགྒལསྶ ཝཱ སངྒྷསྶ ཝཱ ཙེཏིཡསྶ ཝཱ ཨཏྠཱཡཔི ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ།
Imāni pañcapi kulasaṅgahatthāya ropane na vaṭṭanti, phalaparibhogatthāya kappiyākappiyavohāradvayameva na vaṭṭati, itarattayaṃ vaṭṭati. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘kappiyavohāropi vaṭṭati. Yañca attano paribhogatthāya vaṭṭati, taṃ aññapuggalassa vā saṅghassa vā cetiyassa vā atthāyapi vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
ཨཱརཱམཏྠཱཡ པན ཝནཏྠཱཡཙ ཚཱཡཏྠཱཡ ཙ ཨཀཔྤིཡཝོཧཱརམཏྟམེཝ ན ཙ ཝཊྚཏི, སེསཾ ཝཊྚཏི, ན ཀེཝལཉྩ སེསཾ ཡཾཀིཉྩི མཱཏིཀམྤི ཨུཛུཾ ཀཱཏུཾ ཀཔྤིཡཨུདཀཾ སིཉྩིཏུཾ ནྷཱནཀོཊྛཀཾ ཀཏྭཱ ནྷཱཡིཏུཾ ཧཏྠཔཱདམུཁདྷོཝནུདཀཱནི ཙ ཏཏྠ ཚཌྜེཏུམྤི ཝཊྚཏི། མཧཱཔཙྩརིཡཾ པན ཀུརུནྡིཡཉྩ ‘‘ཀཔྤིཡཔཐཝིཡཾ སཡཾ རོཔེཏུམྤི ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ། ཨཱརཱམཱདིཨཏྠཱཡ པན རོཔིཏསྶ ཝཱ རོཔཱཔིཏསྶ ཝཱ ཕལཾ པརིབྷུཉྫིཏུམྤི ཝཊྚཏི།
Ārāmatthāya pana vanatthāyaca chāyatthāya ca akappiyavohāramattameva na ca vaṭṭati, sesaṃ vaṭṭati, na kevalañca sesaṃ yaṃkiñci mātikampi ujuṃ kātuṃ kappiyaudakaṃ siñcituṃ nhānakoṭṭhakaṃ katvā nhāyituṃ hatthapādamukhadhovanudakāni ca tattha chaḍḍetumpi vaṭṭati. Mahāpaccariyaṃ pana kurundiyañca ‘‘kappiyapathaviyaṃ sayaṃ ropetumpi vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Ārāmādiatthāya pana ropitassa vā ropāpitassa vā phalaṃ paribhuñjitumpi vaṭṭati.
ཨོཙིནནཨོཙིནཱཔནེ པཀཏིཡཱཔི པཱཙིཏྟིཡཾ། ཀུལདཱུསནཏྠཱཡ པན པཱཙིཏྟིཡཉྩེཝ དུཀྐཊཉྩ། གནྠནཱདཱིསུ ཙ ཨུརཙྪདཔརིཡོསཱནེསུ ཀུལདཱུསནཏྠཱཡ ཨཉྙཏྠཱཡ ཝཱ ཀརོནྟསྶ དུཀྐཊམེཝ ། ཀསྨཱ? ཨནཱཙཱརཏྟཱ, ‘‘པཱཔསམཱཙཱརོ’’ཏི ཨེཏྠ ཝུཏྟཔཱཔསམཱཙཱརཏྟཱ ཙ། ཨཱརཱམཱདིཨཏྠཱཡ རུཀྑརོཔནེ ཝིཡ ཝཏྠུཔཱུཛནཏྠཱཡ ཀསྨཱ ན ཨནཱཔཏྟཱིཏི ཙེ? ཨནཱཔཏྟིཡེཝ། ཡཐཱ ཧི ཏཏྠ ཀཔྤིཡཝོཧཱརེན པརིཡཱཡཱདཱིཧི ཙ ཨནཱཔཏྟི ཏཐཱ ཝཏྠུཔཱུཛཏྠཱཡཔི ཨནཱཔཏྟིཡེཝ།
Ocinanaocināpane pakatiyāpi pācittiyaṃ. Kuladūsanatthāya pana pācittiyañceva dukkaṭañca. Ganthanādīsu ca uracchadapariyosānesu kuladūsanatthāya aññatthāya vā karontassa dukkaṭameva . Kasmā? Anācārattā, ‘‘pāpasamācāro’’ti ettha vuttapāpasamācārattā ca. Ārāmādiatthāya rukkharopane viya vatthupūjanatthāya kasmā na anāpattīti ce? Anāpattiyeva. Yathā hi tattha kappiyavohārena pariyāyādīhi ca anāpatti tathā vatthupūjatthāyapi anāpattiyeva.
ནནུ ཙ ཏཏྠ ‘‘ཀཔྤིཡཔཐཝིཡཾ སཡཾ རོཔེཏུམྤི ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝུཏྟནྟི? ཝུཏྟཾ, ན པན མཧཱཨཊྛཀཐཱཡཾ། ཨཐཱཔི མཉྙེཡྻཱསི ཨིཏརཱསུ ཝུཏྟམྤི པམཱཎཾ། མཧཱཨཊྛཀཐཱཡཉྩ ཀཔྤིཡཨུདཀསེཙནཾ ཝུཏྟཾ, ཏཾ ཀཐནྟི? ཏམྤི ན ཝིརུཛ྄ཛྷཏི། ཏཏྲ ཧི ཨཝིསེསེན ‘‘རུཀྑཾ རོཔེནྟིཔི རོཔཱཔེནྟིཔི, སིཉྩནྟིཔི སིཉྩཱཔེནྟིཔཱི’’ཏི ཝཏྟབྦེ ‘‘མཱལཱཝཙྪ’’ནྟི ཝདནྟོ ཉཱཔེཏི ‘‘ཀུལསངྒཧཏྠཱཡ པུཔྥཕལཱུཔགམེཝ སནྡྷཱཡེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨཉྙཏྲ པན པརིཡཱཡོ ཨཏྠཱི’’ཏི། ཏསྨཱ ཏཏྠ པརིཡཱཡཾ, ཨིདྷ ཙ པརིཡཱཡཱབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཡཾ ཨཊྛཀཐཱསུ ཝུཏྟཾ, ཏཾ སུཝུཏྟམེཝ། ཝུཏྟཉྩེཏཾ –
Nanu ca tattha ‘‘kappiyapathaviyaṃ sayaṃ ropetumpi vaṭṭatī’’ti vuttanti? Vuttaṃ, na pana mahāaṭṭhakathāyaṃ. Athāpi maññeyyāsi itarāsu vuttampi pamāṇaṃ. Mahāaṭṭhakathāyañca kappiyaudakasecanaṃ vuttaṃ, taṃ kathanti? Tampi na virujjhati. Tatra hi avisesena ‘‘rukkhaṃ ropentipi ropāpentipi, siñcantipi siñcāpentipī’’ti vattabbe ‘‘mālāvaccha’’nti vadanto ñāpeti ‘‘kulasaṅgahatthāya pupphaphalūpagameva sandhāyetaṃ vuttaṃ, aññatra pana pariyāyo atthī’’ti. Tasmā tattha pariyāyaṃ, idha ca pariyāyābhāvaṃ ñatvā yaṃ aṭṭhakathāsu vuttaṃ, taṃ suvuttameva. Vuttañcetaṃ –
‘‘བུདྡྷེན དྷམྨོ ཝིནཡོ ཙ ཝུཏྟོ།
‘‘Buddhena dhammo vinayo ca vutto;
ཡོ ཏསྶ པུཏྟེཧི ཏཐེཝ ཉཱཏོ།
Yo tassa puttehi tatheva ñāto;
སོ ཡེཧི ཏེསཾ མཏིམཙྩཛནྟཱ།
So yehi tesaṃ matimaccajantā;
ཡསྨཱ པུརེ ཨཊྛཀཐཱ ཨཀཾསུ༎
Yasmā pure aṭṭhakathā akaṃsu.
‘‘ཏསྨཱ ཧི ཡཾ ཨཊྛཀཐཱསུ ཝུཏྟཾ།
‘‘Tasmā hi yaṃ aṭṭhakathāsu vuttaṃ;
ཏཾ ཝཛྫཡིཏྭཱན པམཱདལེཁཾ།
Taṃ vajjayitvāna pamādalekhaṃ;
སབྦམྤི སིཀྑཱསུ སགཱརཝཱནཾ།
Sabbampi sikkhāsu sagāravānaṃ;
ཡསྨཱ པམཱཎཾ ཨིདྷ པཎྜིཏཱན’’ནྟི༎
Yasmā pamāṇaṃ idha paṇḍitāna’’nti.
སབྦཾ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཾ། ཏཏྠ སིཡཱ ཡདི ཝཏྠུཔཱུཛནཏྠཱཡཔི གནྠཱནཱདཱིསུ ཨཱཔཏྟི, ཧརཎཱདཱིསུ ཀསྨཱ ཨནཱཔཏྟཱིཏི? ཀུལིཏྠཱིཨཱདཱིནཾ ཨཏྠཱཡ ཧརཎཏོ ཧརཎཱདྷིཀཱརེ ཧི ཝིསེསེཏྭཱ ཏེ ཀུལིཏྠཱིནནྟིཨཱདི ཝུཏྟཾ, ཏསྨཱ བུདྡྷཱདཱིནཾ ཨཏྠཱཡ ཧརནྟསྶ ཨནཱཔཏྟི།
Sabbaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ. Tattha siyā yadi vatthupūjanatthāyapi ganthānādīsu āpatti, haraṇādīsu kasmā anāpattīti? Kulitthīādīnaṃ atthāya haraṇato haraṇādhikāre hi visesetvā te kulitthīnantiādi vuttaṃ, tasmā buddhādīnaṃ atthāya harantassa anāpatti.
ཏཏྠ ཨེཀཏོཝཎྚིཀནྟི པུཔྥཱནཾ ཝཎྚེ ཨེཀཏོ ཀཏྭཱ ཀཏམཱལཾ། ཨུབྷཏོཝཎྚིཀནྟི ཨུབྷོཧི པསྶེཧི པུཔྥཝཎྚེ ཀཏྭཱ ཀཏམཱལཾ། མཉྫརིཀནྟིཨཱདཱིསུ པན མཉྫརཱི ཝིཡ ཀཏཱ པུཔྥཝིཀཏི མཉྫརིཀཱཏི ཝུཙྩཏི། ཝིདྷཱུཏིཀཱཏི སཱུཙིཡཱ ཝཱ སལཱཀཱཡ ཝཱ སིནྡུཝཱརཔུཔྥཱདཱིནི ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཀཏཱ། ཝཊཾསཀོཏི ཝཏཾསཀོ། ཨཱཝེལཱ༹ཏི ཀཎྞིཀཱ། ཨུརཙྪདོཏི ཧཱརསདིསཾ ཨུརེ ཋཔནཀཔུཔྥདཱམཾ། ཨཡཾ ཏཱཝ ཨེཏྠ པདཝཎྞནཱ།
Tattha ekatovaṇṭikanti pupphānaṃ vaṇṭe ekato katvā katamālaṃ. Ubhatovaṇṭikanti ubhohi passehi pupphavaṇṭe katvā katamālaṃ. Mañjarikantiādīsu pana mañjarī viya katā pupphavikati mañjarikāti vuccati. Vidhūtikāti sūciyā vā salākāya vā sinduvārapupphādīni vijjhitvā katā. Vaṭaṃsakoti vataṃsako. Āveḷāti kaṇṇikā. Uracchadoti hārasadisaṃ ure ṭhapanakapupphadāmaṃ. Ayaṃ tāva ettha padavaṇṇanā.
ཨཡཾ པན ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡ ཝིཏྠཱརེན ཨཱཔཏྟིཝིནིཙྪཡོ། ཀུལདཱུསནཏྠཱཡ ཨཀཔྤིཡཔཐཝིཡཾ མཱལཱཝཙྪཾ རོཔེནྟསྶ པཱཙིཏྟིཡཉྩེཝ དུཀྐཊཉྩ, ཏཐཱ ཨཀཔྤིཡཝོཧཱརེན རོཔཱཔེནྟསྶ། ཀཔྤིཡཔཐཝིཡཾ རོཔནེཔི རོཔཱཔནེཔི དུཀྐཊམེཝ། ཨུབྷཡཏྠཱཔི སཀིཾ ཨཱཎཏྟིཡཱ བཧུནྣམྤི རོཔནེ ཨེཀམེཝ སཔཱཙིཏྟིཡདུཀྐཊཾ ཝཱ སུདྡྷདུཀྐཊཾ ཝཱ ཧོཏི། པརིབྷོགཏྠཱཡ ཧི ཀཔྤིཡབྷཱུམིཡཾ ཝཱ ཨཀཔྤིཡབྷཱུམིཡཾ ཝཱ ཀཔྤིཡཝོཧཱརེན རོཔཱཔནེ ཨནཱཔཏྟི། ཨཱརཱམཱདིཨཏྠཱཡཔི ཨཀཔྤིཡཔཐཝིཡཾ རོཔེནྟསྶ ཝཱ ཨཀཔྤིཡཝཙནེན རོཔཱཔེནྟསྶ ཝཱ པཱཙིཏྟིཡཾ། ཨཡཾ པན ནཡོ མཧཱཨཊྛཀཐཱཡཾ ན སུཊྛུ ཝིབྷཏྟོ, མཧཱཔཙྩརིཡཾ ཝིབྷཏྟོཏི།
Ayaṃ pana ādito paṭṭhāya vitthārena āpattivinicchayo. Kuladūsanatthāya akappiyapathaviyaṃ mālāvacchaṃ ropentassa pācittiyañceva dukkaṭañca, tathā akappiyavohārena ropāpentassa. Kappiyapathaviyaṃ ropanepi ropāpanepi dukkaṭameva. Ubhayatthāpi sakiṃ āṇattiyā bahunnampi ropane ekameva sapācittiyadukkaṭaṃ vā suddhadukkaṭaṃ vā hoti. Paribhogatthāya hi kappiyabhūmiyaṃ vā akappiyabhūmiyaṃ vā kappiyavohārena ropāpane anāpatti. Ārāmādiatthāyapi akappiyapathaviyaṃ ropentassa vā akappiyavacanena ropāpentassa vā pācittiyaṃ. Ayaṃ pana nayo mahāaṭṭhakathāyaṃ na suṭṭhu vibhatto, mahāpaccariyaṃ vibhattoti.
སིཉྩནསིཉྩཱཔནེ པན ཨཀཔྤིཡཨུདཀེན སབྦཏྠ པཱཙིཏྟིཡཾ, ཀུལདཱུསནཔརིབྷོགཏྠཱཡ དུཀྐཊམྤི། ཀཔྤིཡེན ཏེསཾཡེཝ དྭིནྣམཏྠཱཡ དུཀྐཊཾ། པརིབྷོགཏྠཱཡ ཙེཏྠ ཀཔྤིཡཝོཧཱརེན སིཉྩཱཔནེ ཨནཱཔཏྟི། ཨཱཔཏྟིཊྛཱནེ པན དྷཱརཱཝཙྪེདཝསེན པཡོགབཧུལཏཱཡ ཨཱཔཏྟིབཧུལཏཱ ཝེདིཏབྦཱ།
Siñcanasiñcāpane pana akappiyaudakena sabbattha pācittiyaṃ, kuladūsanaparibhogatthāya dukkaṭampi. Kappiyena tesaṃyeva dvinnamatthāya dukkaṭaṃ. Paribhogatthāya cettha kappiyavohārena siñcāpane anāpatti. Āpattiṭṭhāne pana dhārāvacchedavasena payogabahulatāya āpattibahulatā veditabbā.
ཀུལདཱུསནཏྠཱཡ ཨོཙིནནེ པུཔྥགཎནཱཡ དུཀྐཊཔཱཙིཏྟིཡཱནི ཨཉྙཏྠ པཱཙིཏྟིཡཱནེཝ། བཧཱུནི པན པུཔྥཱནི ཨེཀཔཡོགེན ཨོཙིནནྟོ པཡོགཝསེན ཀཱརེཏབྦོ། ཨོཙིནཱཔནེ ཀུལདཱུསནཏྠཱཡ སཀིཾ ཨཱཎཏྟོ བཧུམྤི ཨོཙིནཏི, ཨེཀམེཝ སཔཱཙིཏྟིཡདུཀྐཊཾ, ཨཉྙཏྲ པཱཙིཏྟིཡམེཝ།
Kuladūsanatthāya ocinane pupphagaṇanāya dukkaṭapācittiyāni aññattha pācittiyāneva. Bahūni pana pupphāni ekapayogena ocinanto payogavasena kāretabbo. Ocināpane kuladūsanatthāya sakiṃ āṇatto bahumpi ocinati, ekameva sapācittiyadukkaṭaṃ, aññatra pācittiyameva.
གནྠནཱདཱིསུ སབྦཱཔི ཚ པུཔྥཝིཀཏིཡོ ཝེདིཏབྦཱ – གནྠིམཾ, གོཔྥིམཾ, ཝེདྷིམཾ, ཝེཋིམཾ, པཱུརིམཾ, ཝཱཡིམནྟི། ཏཏྠ ‘‘གནྠིམཾ’’ ནཱམ སདཎྜཀེསུ ཝཱ ཨུཔྤལཔདུམཱདཱིསུ ཨཉྙེསུ ཝཱ དཱིགྷཝཎྚེསུ པུཔྥེསུ དཊྛབྦཾ། དཎྜཀེན དཎྜཀཾ ཝཎྚེན ཝཱ ཝཎྚཾ གནྠེཏྭཱ ཀཏམེཝ ཧི གནྠིམཾ། ཏཾ བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཀཱཏུམྤི ཨཀཔྤིཡཝཙནེན ཀཱརཱཔེཏུམྤི ན ཝཊྚཏི། ཨེཝཾ ཛཱན, ཨེཝཾ ཀཏེ སོབྷེཡྻ, ཡཐཱ ཨེཏཱནི པུཔྥཱནི ན ཝིཀིརིཡནྟི ཏཐཱ ཀརོཧཱིཏིཨཱདིནཱ པན ཀཔྤིཡཝཙནེན ཀཱརེཏུཾ ཝཊྚཏི།
Ganthanādīsu sabbāpi cha pupphavikatiyo veditabbā – ganthimaṃ, gopphimaṃ, vedhimaṃ, veṭhimaṃ, pūrimaṃ, vāyimanti. Tattha ‘‘ganthimaṃ’’ nāma sadaṇḍakesu vā uppalapadumādīsu aññesu vā dīghavaṇṭesu pupphesu daṭṭhabbaṃ. Daṇḍakena daṇḍakaṃ vaṇṭena vā vaṇṭaṃ ganthetvā katameva hi ganthimaṃ. Taṃ bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā kātumpi akappiyavacanena kārāpetumpi na vaṭṭati. Evaṃ jāna, evaṃ kate sobheyya, yathā etāni pupphāni na vikiriyanti tathā karohītiādinā pana kappiyavacanena kāretuṃ vaṭṭati.
‘‘གོཔྥིམཾ’’ ནཱམ སུཏྟེན ཝཱ ཝཱཀཱདཱིཧི ཝཱ ཝསྶིཀཔུཔྥཱདཱིནཾ ཨེཀཏོཝཎྚིཀཨུབྷཏོཝཎྚིཀམཱལཱཝསེན གོཔྥནཾ, ཝཱཀཾ ཝཱ རཛྫུཾ ཝཱ དིགུཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠ ཨཝཎྚཀཱནི ནཱིཔཔུཔྥཱདཱིནི པཝེསེཏྭཱ པཊིཔཱཊིཡཱ བནྡྷནྟི, ཨེཏམྤི གོཔྥིམམེཝ། སབྦཾ པུརིམནཡེནེཝ ན ཝཊྚཏི།
‘‘Gopphimaṃ’’ nāma suttena vā vākādīhi vā vassikapupphādīnaṃ ekatovaṇṭikaubhatovaṇṭikamālāvasena gopphanaṃ, vākaṃ vā rajjuṃ vā diguṇaṃ katvā tattha avaṇṭakāni nīpapupphādīni pavesetvā paṭipāṭiyā bandhanti, etampi gopphimameva. Sabbaṃ purimanayeneva na vaṭṭati.
‘‘ཝེདྷིམཾ’’ ནཱམ སཝཎྚཀཱནི ཝསྶིཀཔུཔྥཱདཱིནི ཝཎྚེསུ, ཨཝཎྚཀཱནི ཝཱ ཝཀུལཔུཔྥཱདཱིནི ཨནྟོཚིདྡེ སཱུཙིཏཱལཧཱིརཱདཱིཧི ཝིནིཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨཱཝུནནྟི, ཨེཏཾ ཝེདྷིམཾ ནཱམ, ཏམྤི པུརིམནཡེནེཝ ན ཝཊྚཏི། ཀེཙི པན ཀདལིཀྑནྡྷམྷི ཀཎྚཀེ ཝཱ ཏཱལཧཱིརཱདཱིནི ཝཱ པཝེསེཏྭཱ ཏཏྠ པུཔྥཱནི ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཋཔེནྟི, ཀེཙི ཀཎྚཀསཱཁཱསུ, ཀེཙི པུཔྥཙྪཏྟཔུཔྥཀཱུཊཱགཱརཀརཎཏྠཾ ཚཏྟེ ཙ བྷིཏྟིཡཉྩ པཝེསེཏྭཱ ཋཔིཏཀཎྚཀེསུ, ཀེཙི དྷམྨཱསནཝིཏཱནེ བདྡྷཀཎྚཀེསུ, ཀེཙི ཀཎིཀཱརཔུཔྥཱདཱིནི སལཱཀཱཧི ཝིཛ྄ཛྷནྟི, ཚཏྟཱདྷིཚཏྟཾ ཝིཡ ཙ ཀརོནྟི, ཏཾ ཨཏིཨོལཱ༹རིཀམེཝ ། པུཔྥཝིཛ྄ཛྷནཏྠཾ པན དྷམྨཱསནཝིཏཱནེ ཀཎྚཀམྤི བནྡྷིཏུཾ ཀཎྚཀཱདཱིཧི ཝཱ ཨེཀཔུཔྥམྤི ཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ པུཔྥེཡེཝ ཝཱ པུཔྥཾ པཝེསེཏུཾ ན ཝཊྚཏི། ཛཱལཝིཏཱནཝེདིཀ-ནཱགདནྟཀ པུཔྥཔཊིཙྪཀཏཱལཔཎྞགུལ༹ཀཱདཱིནཾ པན ཚིདྡེསུ ཨསོཀཔིཎྜིཡཱ ཝཱ ཨནྟརེསུ པུཔྥཱནི པཝེསེཏུཾ ན དོསོ། ཨེཏཾ ཝེདྷིམཾ ནཱམ ན ཧོཏི། དྷམྨརཛྫུཡམྤི ཨེསེཝ ནཡོ།
‘‘Vedhimaṃ’’ nāma savaṇṭakāni vassikapupphādīni vaṇṭesu, avaṇṭakāni vā vakulapupphādīni antochidde sūcitālahīrādīhi vinivijjhitvā āvunanti, etaṃ vedhimaṃ nāma, tampi purimanayeneva na vaṭṭati. Keci pana kadalikkhandhamhi kaṇṭake vā tālahīrādīni vā pavesetvā tattha pupphāni vijjhitvā ṭhapenti, keci kaṇṭakasākhāsu, keci pupphacchattapupphakūṭāgārakaraṇatthaṃ chatte ca bhittiyañca pavesetvā ṭhapitakaṇṭakesu, keci dhammāsanavitāne baddhakaṇṭakesu, keci kaṇikārapupphādīni salākāhi vijjhanti, chattādhichattaṃ viya ca karonti, taṃ atioḷārikameva . Pupphavijjhanatthaṃ pana dhammāsanavitāne kaṇṭakampi bandhituṃ kaṇṭakādīhi vā ekapupphampi vijjhituṃ puppheyeva vā pupphaṃ pavesetuṃ na vaṭṭati. Jālavitānavedika-nāgadantaka pupphapaṭicchakatālapaṇṇaguḷakādīnaṃ pana chiddesu asokapiṇḍiyā vā antaresu pupphāni pavesetuṃ na doso. Etaṃ vedhimaṃ nāma na hoti. Dhammarajjuyampi eseva nayo.
‘‘ཝེཋིམཾ’’ ནཱམ པུཔྥདཱམཔུཔྥཧཏྠཀེསུ དཊྛབྦཾ། ཀེཙི ཧི མཏྠཀདཱམཾ ཀརོནྟཱ ཧེཊྛཱ གྷཊཀཱཀཱརཾ དསྶེཏུཾ པུཔྥེཧི ཝེཋེནྟི, ཀེཙི ཨཊྛཊྛ ཝཱ དས དས ཝཱ ཨུཔྤལཔུཔྥཱདཱིནི སུཏྟེན ཝཱ ཝཱཀེན ཝཱ དཎྜཀེསུ བནྡྷིཏྭཱ ཨུཔྤལཧཏྠཀེ ཝཱ པདུམཧཏྠཀེ ཝཱ ཀརོནྟི, ཏཾ སབྦཾ པུརིམནཡེནེཝ ན ཝཊྚཏི། སཱམཎེརེཧི ཨུཔྤཱཊེཏྭཱ ཐལེ ཋཔིཏཨུཔྤལཱདཱིནི ཀཱསཱཝེན བྷཎྜིཀམྤི བནྡྷིཏུཾ ན ཝཊྚཏི། ཏེསཾཡེཝ པན ཝཱཀེན ཝཱ དཎྜཀེན ཝཱ བནྡྷིཏུཾ ཨཾསབྷཎྜིཀཾ ཝཱ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏི། ཨཾསབྷཎྜིཀཱ ནཱམ ཁནྡྷེ ཋཔིཏཀཱསཱཝསྶ ཨུབྷོ ཨནྟེ ཨཱཧརིཏྭཱ བྷཎྜིཀཾ ཀཏྭཱ ཏསྨིཾ པསིབྦཀེ ཝིཡ པུཔྥཱནི པཀྑིཔནྟི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨཾསབྷཎྜིཀཱ, ཨེཏཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏི། དཎྜཀེཧི པདུམིནིཔཎྞཾ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨུཔྤལཱདཱིནི པཎྞེན ཝེཋེཏྭཱ གཎྷནྟི, ཏཏྲཱཔི པུཔྥཱནཾ ཨུཔརི པདུམིནིཔཎྞམེཝ བནྡྷིཏུཾ ཝཊྚཏི། ཧེཊྛཱ དཎྜཀཾ པན བནྡྷིཏུཾ ན ཝཊྚཏི།
‘‘Veṭhimaṃ’’ nāma pupphadāmapupphahatthakesu daṭṭhabbaṃ. Keci hi matthakadāmaṃ karontā heṭṭhā ghaṭakākāraṃ dassetuṃ pupphehi veṭhenti, keci aṭṭhaṭṭha vā dasa dasa vā uppalapupphādīni suttena vā vākena vā daṇḍakesu bandhitvā uppalahatthake vā padumahatthake vā karonti, taṃ sabbaṃ purimanayeneva na vaṭṭati. Sāmaṇerehi uppāṭetvā thale ṭhapitauppalādīni kāsāvena bhaṇḍikampi bandhituṃ na vaṭṭati. Tesaṃyeva pana vākena vā daṇḍakena vā bandhituṃ aṃsabhaṇḍikaṃ vā kātuṃ vaṭṭati. Aṃsabhaṇḍikā nāma khandhe ṭhapitakāsāvassa ubho ante āharitvā bhaṇḍikaṃ katvā tasmiṃ pasibbake viya pupphāni pakkhipanti, ayaṃ vuccati aṃsabhaṇḍikā, etaṃ kātuṃ vaṭṭati. Daṇḍakehi paduminipaṇṇaṃ vijjhitvā uppalādīni paṇṇena veṭhetvā gaṇhanti, tatrāpi pupphānaṃ upari paduminipaṇṇameva bandhituṃ vaṭṭati. Heṭṭhā daṇḍakaṃ pana bandhituṃ na vaṭṭati.
‘‘པཱུརིམཾ’’ ནཱམ མཱལཱགུཎེ ཙ པུཔྥཔཊེ ཙ དཊྛབྦཾ། ཡོ ཧི མཱལཱགུཎེན ཙེཏིཡཾ ཝཱ བོདྷིཾ ཝཱ ཝེདིཀཾ ཝཱ པརིཀྑིཔནྟོ པུན ཨཱནེཏྭཱ པཱུརིམཋཱནཾ ཨཏིཀྐཱམེཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱཔི པཱུརིམཾ ནཱམ ཧོཏི། ཀོ པན ཝཱདོ ཨནེཀཀྑཏྟུཾ པརིཀྑིཔནྟསྶ, ནཱགདནྟ-ཀནྟརེཧི པཝེསེཏྭཱ ཧརནྟོ ཨོལམྦཀཾ ཀཏྭཱ པུན ནཱགདནྟཀཾ པརིཀྑིཔཏི, ཨེཏམྤི པཱུརིམཾ ནཱམ། ནཱགདནྟཀེ པན པུཔྥཝལཡཾ པཝེསེཏུཾ ཝཊྚཏི། མཱལཱགུཎེཧི པུཔྥཔཊཾ ཀརོནྟི། ཏཏྲཱཔི ཨེཀམེཝ མཱལཱགུཎཾ ཧརིཏུཾ ཝཊྚཏི། པུན པཙྩཱཧརཏོ པཱུརིམམེཝ ཧོཏི, ཏཾ སབྦཾ པུརིམནཡེནེཝ ན ཝཊྚཏི། མཱལཱགུཎེཧི པན བཧཱུཧིཔི ཀཏཾ པུཔྥདཱམཾ ལབྷིཏྭཱ ཨཱསནམཏྠཀཱདཱིསུ བནྡྷིཏུཾ ཝཊྚཏི། ཨཏིདཱིགྷཾ པན མཱལཱགུཎཾ ཨེཀཝཱརཾ ཧརིཏྭཱ ཝཱ པརིཀྑིཔིཏྭཱ ཝཱ པུན ཨཉྙསྶ བྷིཀྑུནོ དཱཏུཾ ཝཊྚཏི། ཏེནཱཔི ཏཐེཝ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏི།
‘‘Pūrimaṃ’’ nāma mālāguṇe ca pupphapaṭe ca daṭṭhabbaṃ. Yo hi mālāguṇena cetiyaṃ vā bodhiṃ vā vedikaṃ vā parikkhipanto puna ānetvā pūrimaṭhānaṃ atikkāmeti, ettāvatāpi pūrimaṃ nāma hoti. Ko pana vādo anekakkhattuṃ parikkhipantassa, nāgadanta-kantarehi pavesetvā haranto olambakaṃ katvā puna nāgadantakaṃ parikkhipati, etampi pūrimaṃ nāma. Nāgadantake pana pupphavalayaṃ pavesetuṃ vaṭṭati. Mālāguṇehi pupphapaṭaṃ karonti. Tatrāpi ekameva mālāguṇaṃ harituṃ vaṭṭati. Puna paccāharato pūrimameva hoti, taṃ sabbaṃ purimanayeneva na vaṭṭati. Mālāguṇehi pana bahūhipi kataṃ pupphadāmaṃ labhitvā āsanamatthakādīsu bandhituṃ vaṭṭati. Atidīghaṃ pana mālāguṇaṃ ekavāraṃ haritvā vā parikkhipitvā vā puna aññassa bhikkhuno dātuṃ vaṭṭati. Tenāpi tatheva kātuṃ vaṭṭati.
‘‘ཝཱཡིམཾ’’ ནཱམ པུཔྥཛཱལཔུཔྥཔཊཔུཔྥརཱུཔེསུ དཊྛབྦཾ། ཙེཏིཡེསུ པུཔྥཛཱལཾ ཀརོནྟསྶ ཨེཀམེཀམྷི ཛཱལཙྪིདྡེ དུཀྐཊཾ། བྷིཏྟིཙྪཏྟབོདྷིཏྠམྦྷཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ། པུཔྥཔཊཾ པན པརེཧི པཱུརིཏམྤི ཝཱཡིཏུཾ ན ལབྦྷཏི། གོཔྥིམཔུཔྥེཧེཝ ཧཏྠིཨསྶཱདིརཱུཔཀཱནི ཀརོནྟི, ཏཱནིཔི ཝཱཡིམཊྛཱནེ ཏིཊྛནྟི། པུརིམནཡེནེཝ སབྦཾ ན ཝཊྚཏི། ཨཉྙེཧི ཀཏཔརིཙྪེདེ པན པུཔྥཱནི ཋཔེནྟེན ཧཏྠིཨསྶཱདིརཱུཔཀམྤི ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏི། མཧཱཔཙྩརིཡཾ པན ཀལམྦཀེན ཨཌྜྷཙནྡཀེན ཙ སདྡྷིཾ ཨཊྛཔུཔྥཝིཀཏིཡོ ཝུཏྟཱ། ཏཏྠ ཀལམྦཀོཏི ཨཌྜྷཙནྡཀནྟརེ གྷཊིཀདཱམཨོལམྦཀོ ཝུཏྟོ། ‘‘ཨཌྜྷཙནྡཀོ’’ཏི ཨཌྜྷཙནྡཱཀཱརེན མཱལཱགུཎཔརིཀྑེཔོ། ཏདུབྷཡམྤི པཱུརིམེཡེཝ པཝིཊྛཾ། ཀུརུནྡིཡཾ པན ‘‘དྭེ ཏཡོ མཱལཱགུཎེ ཨེཀཏོ ཀཏྭཱ པུཔྥདཱམཀརཎམྤི ཝཱཡིམཾཡེཝཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ། ཏམྤི ཨིདྷ པཱུརིམཊྛཱནེཡེཝ པཝིཊྛཾ, ན ཀེཝལཉྩ པུཔྥགུལ༹དཱམམེཝ པིཊྛམཡདཱམམྤི གེཎྜུཀཔུཔྥདཱམམྤི ཀུརུནྡིཡཾ ཝུཏྟཾ, ཁརཔཏྟདཱམམྤི སིཀྑཱཔདསྶ སཱདྷཱརཎཏྟཱ བྷིཀྑཱུནམྤི བྷིཀྑུནཱིནམྤི ནེཝ ཀཱཏུཾ ན ཀཱརཱཔེཏུཾ ཝཊྚཏི། པཱུཛཱནིམིཏྟཾ པན ཀཔྤིཡཝཙནཾ སབྦཏྠ ཝཏྟུཾ ཝཊྚཏི། པརིཡཱཡཨོབྷཱསནིམིཏྟཀམྨཱནི ཝཊྚནྟིཡེཝ།
‘‘Vāyimaṃ’’ nāma pupphajālapupphapaṭapuppharūpesu daṭṭhabbaṃ. Cetiyesu pupphajālaṃ karontassa ekamekamhi jālacchidde dukkaṭaṃ. Bhitticchattabodhitthambhādīsupi eseva nayo. Pupphapaṭaṃ pana parehi pūritampi vāyituṃ na labbhati. Gopphimapuppheheva hatthiassādirūpakāni karonti, tānipi vāyimaṭṭhāne tiṭṭhanti. Purimanayeneva sabbaṃ na vaṭṭati. Aññehi kataparicchede pana pupphāni ṭhapentena hatthiassādirūpakampi kātuṃ vaṭṭati. Mahāpaccariyaṃ pana kalambakena aḍḍhacandakena ca saddhiṃ aṭṭhapupphavikatiyo vuttā. Tattha kalambakoti aḍḍhacandakantare ghaṭikadāmaolambako vutto. ‘‘Aḍḍhacandako’’ti aḍḍhacandākārena mālāguṇaparikkhepo. Tadubhayampi pūrimeyeva paviṭṭhaṃ. Kurundiyaṃ pana ‘‘dve tayo mālāguṇe ekato katvā pupphadāmakaraṇampi vāyimaṃyevā’’ti vuttaṃ. Tampi idha pūrimaṭṭhāneyeva paviṭṭhaṃ, na kevalañca pupphaguḷadāmameva piṭṭhamayadāmampi geṇḍukapupphadāmampi kurundiyaṃ vuttaṃ, kharapattadāmampi sikkhāpadassa sādhāraṇattā bhikkhūnampi bhikkhunīnampi neva kātuṃ na kārāpetuṃ vaṭṭati. Pūjānimittaṃ pana kappiyavacanaṃ sabbattha vattuṃ vaṭṭati. Pariyāyaobhāsanimittakammāni vaṭṭantiyeva.
ཏུཝཊྚེནྟཱིཏི ནིཔཛྫནྟི། ལཱསེནྟཱིཏི པཱིཏིཡཱ ཨུཔྤིལཝམཱནཱ ཝིཡ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ལཱསིཡནཱཊཀཾ ནཱཊེནྟི, རེཙཀཾ དེནྟི། ནཙྩནྟིཡཱཔི ནཙྩནྟཱིཏི ཡདཱ ནཱཊཀིཏྠཱི ནཙྩཏི, ཏདཱ ཏེཔི ཏསྶཱ པུརཏོ ཝཱ པཙྪཏོ ཝཱ གཙྪནྟཱ ནཙྩནྟི། ནཙྩནྟིཡཱཔི གཱཡནྟཱིཏི ཡདཱ སཱ ནཙྩཏི, ཏདཱ ནཙྩཱནུརཱུཔཾ གཱཡནྟི། ཨེས ནཡོ སབྦཏྠ། ཨཊྛཔདེཔི ཀཱིལ༹ནྟཱིཏི ཨཊྛཔདཕལཀེ ཛཱུཏཾ ཀཱིལ༹ནྟི། ཏཐཱ དསཔདེ, ཨཱཀཱསེཔཱིཏི ཨཊྛཔདདསཔདེསུ ཝིཡ ཨཱཀཱསེཡེཝ ཀཱིལ༹ནྟི། པརིཧཱརཔཐེཔཱིཏི བྷཱུམིཡཾ ནཱནཱཔཐམཎྜལཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠ པརིཧརིཏབྦཔཐཾ པརིཧརནྟཱ ཀཱིལ༹ནྟི། སནྟིཀཱཡཔི ཀཱིལ༹ནྟཱིཏི སནྟིཀཀཱིལཱ༹ཡ ཀཱིལ༹ནྟི, ཨེཀཛ྄ཛྷཾ ཋཔིཏཱ སཱརིཡོ ཝཱ པཱསཱཎསཀྑརཱཡོ ཝཱ ཨཙཱལེནྟཱ ནཁེནེཝ ཨཔནེནྟི ཙ ཨུཔནེནྟི ཙ, སཙེ ཏཏྠ ཀཱཙི ཙལཏི, པརཱཛཡོ ཧོཏི། ཁལིཀཱཡཱཏི ཛཱུཏཕལཀེ པཱསཀཀཱིལཱ༹ཡ ཀཱིལ༹ནྟི། གྷཊིཀཱཡཱཏི གྷཊིཀཱ ཝུཙྩཏི དཎྜཀཀཱིལཱ༹, ཏཱཡ ཀཱིལ༹ནྟི། དཱིགྷདཎྜཀེན རསྶདཎྜཀཾ པཧརནྟཱ ཝིཙརནྟི།
Tuvaṭṭentīti nipajjanti. Lāsentīti pītiyā uppilavamānā viya uṭṭhahitvā lāsiyanāṭakaṃ nāṭenti, recakaṃ denti. Naccantiyāpi naccantīti yadā nāṭakitthī naccati, tadā tepi tassā purato vā pacchato vā gacchantā naccanti. Naccantiyāpi gāyantīti yadā sā naccati, tadā naccānurūpaṃ gāyanti. Esa nayo sabbattha. Aṭṭhapadepi kīḷantīti aṭṭhapadaphalake jūtaṃ kīḷanti. Tathā dasapade, ākāsepīti aṭṭhapadadasapadesu viya ākāseyeva kīḷanti. Parihārapathepīti bhūmiyaṃ nānāpathamaṇḍalaṃ katvā tattha pariharitabbapathaṃ pariharantā kīḷanti. Santikāyapi kīḷantīti santikakīḷāya kīḷanti, ekajjhaṃ ṭhapitā sāriyo vā pāsāṇasakkharāyo vā acālentā nakheneva apanenti ca upanenti ca, sace tattha kāci calati, parājayo hoti. Khalikāyāti jūtaphalake pāsakakīḷāya kīḷanti. Ghaṭikāyāti ghaṭikā vuccati daṇḍakakīḷā, tāya kīḷanti. Dīghadaṇḍakena rassadaṇḍakaṃ paharantā vicaranti.
སལཱཀཧཏྠེནཱཏི ལཱཁཱཡ ཝཱ མཉྫཊྛིཡཱ ཝཱ པིཊྛཨུདཀེ ཝཱ སལཱཀཧཏྠཾ ཏེམེཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཧོཏཱུ’’ཏི བྷཱུམིཡཾ ཝཱ བྷིཏྟིཡཾ ཝཱ ཏཾ པཧརིཏྭཱ ཧཏྠིཨསྶཱདཱིརཱུཔཱནི དསྶེནྟཱ ཀཱིལ༹ནྟི། ཨཀྑེནཱཏི གུལེ༹ན། པངྒཙཱིརེནཱཏི པངྒཙཱིརཾ ཝུཙྩཏི པཎྞནཱལི༹ཀཱ, ཏཾ དྷམནྟཱ ཀཱིལ༹ནྟི། ཝངྐཀེནཱཏི གཱམདཱརཀཱནཾ ཀཱིལ༹ནཀེན ཁུདྡཀནངྒལེན། མོཀྑཙིཀཱཡཱཏི མོཀྑཙིཀཱ ཝུཙྩཏི སམྤརིཝཏྟཀཀཱིལཱ༹, ཨཱཀཱསེ ཝཱ དཎྜཾ གཧེཏྭཱ, བྷཱུམིཡཾ ཝཱ སཱིསཾ ཋཔེཏྭཱ ཧེཊྛུཔརིཡབྷཱཝེན པརིཝཏྟནྟཱ ཀཱིལ༹ནྟཱིཏི ཨཏྠོ། ཙིངྒུལཀེནཱཏི ཙིངྒུལཀཾ ཝུཙྩཏི ཏཱལཔཎྞཱདཱིཧི ཀཏཾ ཝཱཏཔྤཧཱརེན པརིབྦྷམནཙཀྐཾ, ཏེན ཀཱིལ༹ནྟི། པཏྟཱལ༹ྷཀེནཱཏི པཏྟཱལ༹ྷཀཾ ཝུཙྩཏི པཎྞནཱལི༹, ཏཱཡ ཝཱལིཀཱདཱིནི མིནནྟཱ ཀཱིལ༹ནྟི། རཐཀེནཱཏི ཁུདྡཀརཐེན། དྷནུཀེནཱཏི ཁུདྡཀདྷནུནཱ།
Salākahatthenāti lākhāya vā mañjaṭṭhiyā vā piṭṭhaudake vā salākahatthaṃ temetvā ‘‘kiṃ hotū’’ti bhūmiyaṃ vā bhittiyaṃ vā taṃ paharitvā hatthiassādīrūpāni dassentā kīḷanti. Akkhenāti guḷena. Paṅgacīrenāti paṅgacīraṃ vuccati paṇṇanāḷikā, taṃ dhamantā kīḷanti. Vaṅkakenāti gāmadārakānaṃ kīḷanakena khuddakanaṅgalena. Mokkhacikāyāti mokkhacikā vuccati samparivattakakīḷā, ākāse vā daṇḍaṃ gahetvā, bhūmiyaṃ vā sīsaṃ ṭhapetvā heṭṭhupariyabhāvena parivattantā kīḷantīti attho. Ciṅgulakenāti ciṅgulakaṃ vuccati tālapaṇṇādīhi kataṃ vātappahārena paribbhamanacakkaṃ, tena kīḷanti. Pattāḷhakenāti pattāḷhakaṃ vuccati paṇṇanāḷi, tāya vālikādīni minantā kīḷanti. Rathakenāti khuddakarathena. Dhanukenāti khuddakadhanunā.
ཨཀྑརིཀཱཡཱཏི ཨཀྑརིཀཱ ཝུཙྩཏི ཨཱཀཱསེ ཝཱ པིཊྛིཡཾ ཝཱ ཨཀྑརཛཱནནཀཱིལཱ༹, ཏཱཡ ཀཱིལ༹ནྟི། མནེསིཀཱཡཱཏི མནེསིཀཱ ཝུཙྩཏི མནསཱ ཙིནྟིཏཛཱནནཀཱིལཱ༹, ཏཱཡ ཀཱིལ༹ནྟི། ཡཐཱཝཛྫེནཱཏི ཡཐཱཝཛྫཾ ཝུཙྩཏི ཀཱཎཀུཎིཀཁཉྫཱདཱིནཾ ཡཾ ཡཾ ཝཛྫཾ ཏཾ ཏཾ པཡོཛེཏྭཱ དསྶནཀཱིལཱ༹ ཏཱཡ ཀཱིལ༹ནྟི, ཝེལམྦྷཀཱ ཝིཡ། ཧཏྠིསྨིམྤི སིཀྑནྟཱིཏི ཧཏྠིནིམིཏྟཾ ཡཾ སིཔྤཾ སིཀྑིཏབྦཾ, ཏཾ སིཀྑནྟི། ཨེསེཝ ནཡོ ཨསྶཱདཱིསུ། དྷཱཝནྟིཔཱིཏི པརམྨུཁཱ གཙྪནྟཱ དྷཱཝནྟི། ཨཱདྷཱཝནྟིཔཱིཏི ཡཏྟཀཾ དྷཱཝནྟི, ཏཏྟཀམེཝ ཨབྷིམུཁཱ པུན ཨཱགཙྪནྟཱ ཨཱདྷཱཝནྟི། ནིབྦུཛ྄ཛྷནྟཱིཏི མལླཡུདྡྷཾ ཀརོནྟི། ནལཱཊིཀམྤི དེནྟཱིཏི ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, བྷགིནཱི’’ཏི ཨཏྟནོ ནལཱཊེ ཨངྒུལིཾ ཋཔེཏྭཱ ཏསྶཱ ནལཱཊེ ཋཔེནྟི། ཝིཝིདྷམྤི ཨནཱཙཱརཾ ཨཱཙརནྟཱིཏི ཨཉྙམྤི པཱལི༹ཡཾ ཨནཱགཏཾ མུཁཌིཎྜིམཱདིཝིཝིདྷཾ ཨནཱཙཱརཾ ཨཱཙརནྟི།
Akkharikāyāti akkharikā vuccati ākāse vā piṭṭhiyaṃ vā akkharajānanakīḷā, tāya kīḷanti. Manesikāyāti manesikā vuccati manasā cintitajānanakīḷā, tāya kīḷanti. Yathāvajjenāti yathāvajjaṃ vuccati kāṇakuṇikakhañjādīnaṃ yaṃ yaṃ vajjaṃ taṃ taṃ payojetvā dassanakīḷā tāya kīḷanti, velambhakā viya. Hatthismimpi sikkhantīti hatthinimittaṃ yaṃ sippaṃ sikkhitabbaṃ, taṃ sikkhanti. Eseva nayo assādīsu. Dhāvantipīti parammukhā gacchantā dhāvanti. Ādhāvantipīti yattakaṃ dhāvanti, tattakameva abhimukhā puna āgacchantā ādhāvanti. Nibbujjhantīti mallayuddhaṃ karonti. Nalāṭikampi dentīti ‘‘sādhu, sādhu, bhaginī’’ti attano nalāṭe aṅguliṃ ṭhapetvā tassā nalāṭe ṭhapenti. Vividhampi anācāraṃ ācarantīti aññampi pāḷiyaṃ anāgataṃ mukhaḍiṇḍimādivividhaṃ anācāraṃ ācaranti.
༤༣༢. པཱསཱདིཀེནཱཏི པསཱདཱཝཧེན, སཱརུཔྤེན སམཎཱནུཙྪཝིཀེན། ཨབྷིཀྐནྟེནཱཏི གམནེན། པཊིཀྐནྟེནཱཏི ནིཝཏྟནེན། ཨཱལོཀིཏེནཱཏི པུརཏོ དསྶནེན། ཝིལོཀིཏེནཱཏི ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ དསྶནེན། སམིཉྫིཏེནཱཏི པབྦསངྐོཙནེན། པསཱརིཏེནཱཏི ཏེསཾཡེཝ པསཱརཎེན། སབྦཏྠ ཨིཏྠམྦྷཱུཏཱཁྱཱནཏྠེ ཀརཎཝཙནཾ, སཏིསམྤཛཉྙེཧི ཨབྷིསངྑཏཏྟཱ པཱསཱདིཀ ཨབྷིཀྐནྟ-པཊིཀྐནྟ-ཨཱལོཀིཏ-ཝིལོཀིཏ-སམིཉྫིཏ-པསཱརིཏོ ཧུཏྭཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། ཨོཀྑིཏྟཙཀྑཱུཏི ཧེཊྛཱ-ཁིཏྟཙཀྑུ ། ཨིརིཡཱཔཐསམྤནྣོཏི ཏཱཡ པཱསཱདིཀཨབྷིཀྐནྟཱདིཏཱཡ སམྤནྣཨིརིཡཱཔཐོ།
432.Pāsādikenāti pasādāvahena, sāruppena samaṇānucchavikena. Abhikkantenāti gamanena. Paṭikkantenāti nivattanena. Ālokitenāti purato dassanena. Vilokitenāti ito cito ca dassanena. Samiñjitenāti pabbasaṅkocanena. Pasāritenāti tesaṃyeva pasāraṇena. Sabbattha itthambhūtākhyānatthe karaṇavacanaṃ, satisampajaññehi abhisaṅkhatattā pāsādika abhikkanta-paṭikkanta-ālokita-vilokita-samiñjita-pasārito hutvāti vuttaṃ hoti. Okkhittacakkhūti heṭṭhā-khittacakkhu . Iriyāpathasampannoti tāya pāsādikaabhikkantāditāya sampannairiyāpatho.
ཀྭཱཡནྟི ཀོ ཨཡཾ། ཨབལབལོ ཝིཡཱཏི ཨབལོ ཀིར བོནྡོ ཝུཙྩཏི, ཨཏིསཡཏྠེ ཙ ཨིདཾ ཨཱམེཌིཏཾ, ཏསྨཱ ཨཏིབོནྡོ ཝིཡཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། མནྡམནྡོཏི ཨབྷིཀྐནྟཱདཱིནཾ ཨནུདྡྷཏཏཱཡ ཨཏིམནྡོ། ཨཏིསཎྷོཏི ཨེཝཾ གུཎམེཝ དོསཏོ དསྶེནྟི། བྷཱཀུཊིཀབྷཱཀུཊིཀོ ཝིཡཱཏི ཨོཀྑིཏྟཙཀྑུཏཱཡ བྷཀུཊིཾ ཀཏྭཱ སངྐུཊིཏམུཁོ ཀུཔིཏོ ཝིཡ ཝིཙརཏཱིཏི མཉྙམཱནཱ ཝདནྟི། སཎྷཱཏི ནིཔུཎཱ, ‘‘ཨམྨ ཏཱཏ བྷགིནཱི’’ཏི ཨེཝཾ ཨུཔཱསཀཛནཾ ཡུཏྟཊྛཱནེ ཨུཔནེཏུཾ ཚེཀཱ, ན ཡཐཱ ཨཡཾ; ཨེཝཾ ཨབལབལོ ཝིཡཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ། སཁིལཱཏི སཱཁལྱེན ཡུཏྟཱ། སུཁསམྦྷཱསཱཏི ཨིདཾ པུརིམསྶ ཀཱརཎཝཙནཾ། ཡེསཉྷི སུཁསམྦྷཱསཱ སམྨོདནཱིཡཀཐཱ ནེལཱ ཧོཏི ཀཎྞསུཁཱ, ཏེ སཁིལཱཏི ཝུཙྩནྟི། ཏེནཱཧཾསུ – ‘‘སཁིལཱ སུཁསམྦྷཱསཱ’’ཏི། ཨཡཾ པནེཏྠ ཨདྷིཔྤཱཡོ – ཨམྷཱཀཾ ཨཡྻཱ ཨུཔཱསཀེ དིསྭཱ མདྷུརཾ སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ ཀཐེནྟི, ཏསྨཱ སཁིལཱ སུཁསམྦྷཱསཱ, ན ཡཐཱ ཨཡཾ; ཨེཝཾ མནྡམནྡཱ ཝིཡཱཏི། མིཧིཏཔུབྦངྒམཱཏི མིཧིཏཾ པུབྦངྒམཾ ཨེཏེསཾ ཝཙནསྶཱཏི མིཧིཏཔུབྦངྒམཱ, པཋམཾ སིཏཾ ཀཏྭཱ པཙྪཱ ཝདནྟཱིཏི ཨཏྠོ། ཨེཧིསྭཱགཏཝཱདིནོཏི ཨུཔཱསཀཾ དིསྭཱ ‘‘ཨེཧི སྭཱགཏཾ ཏཝཱ’’ཏི ཨེཝཾཝཱདིནོ, ན ཡཐཱ ཨཡཾ; ཨེཝཾ སངྐུཊིཏམུཁཏཱཡ བྷཱཀུཊིཀབྷཱཀུཊིཀཱ ཝིཡ ཨེཝཾ མིཧིཏཔུབྦངྒམཱདིཏཱཡ ཨབྷཱཀུཊིཀབྷཱཝཾ ཨཏྠཏོ དསྶེཏྭཱ པུན སརཱུཔེནཔི དསྶེནྟོ ཨཱཧཾསུ – ‘‘ཨབྷཱཀུཊིཀཱ ཨུཏྟཱནམུཁཱ པུབྦབྷཱསིནོ’’ཏི། ཨུཔྤཊིཔཱཊིཡཱ ཝཱ ཏིཎྞམྤི ཨཱཀཱརཱནཾ ཨབྷཱཝདསྶནམེཏནྟི ཝེདིཏབྦཾ། ཀཐཾ? ཨེཏྠ ཧི ‘‘ཨབྷཱཀུཊིཀཱ’’ཏི ཨིམིནཱ བྷཱཀུཊིཀབྷཱཀུཊིཀཱཀཱརསྶ ཨབྷཱཝོ དསྶིཏོ། ‘‘ཨུཏྟཱནམུཁཱ’’ཏི ཨིམིནཱ མནྡམནྡཱཀཱརསྶ, ཡེ ཧི ཙཀྑཱུནི ཨུམྨིལེཏྭཱ ཨཱལོཀནེན ཨུཏྟཱནམུཁཱ ཧོནྟི, ན ཏེ མནྡམནྡཱ། པུབྦབྷཱསིནོཏི ཨིམིནཱ ཨབལབལཱཀཱརསྶ ཨབྷཱཝོ དསྶིཏོ, ཡེ ཧི ཨཱབྷཱསནཀུསལཏཱཡ ‘‘ཨམྨ ཏཱཏཱ’’ཏི པཋམཏརཾ ཨཱབྷཱསནྟི, ན ཏེ ཨབལབལཱཏི།
Kvāyanti ko ayaṃ. Abalabalo viyāti abalo kira bondo vuccati, atisayatthe ca idaṃ āmeḍitaṃ, tasmā atibondo viyāti vuttaṃ hoti. Mandamandoti abhikkantādīnaṃ anuddhatatāya atimando. Atisaṇhoti evaṃ guṇameva dosato dassenti. Bhākuṭikabhākuṭiko viyāti okkhittacakkhutāya bhakuṭiṃ katvā saṅkuṭitamukho kupito viya vicaratīti maññamānā vadanti. Saṇhāti nipuṇā, ‘‘amma tāta bhaginī’’ti evaṃ upāsakajanaṃ yuttaṭṭhāne upanetuṃ chekā, na yathā ayaṃ; evaṃ abalabalo viyāti adhippāyo. Sakhilāti sākhalyena yuttā. Sukhasambhāsāti idaṃ purimassa kāraṇavacanaṃ. Yesañhi sukhasambhāsā sammodanīyakathā nelā hoti kaṇṇasukhā, te sakhilāti vuccanti. Tenāhaṃsu – ‘‘sakhilā sukhasambhāsā’’ti. Ayaṃ panettha adhippāyo – amhākaṃ ayyā upāsake disvā madhuraṃ sammodanīyaṃ kathaṃ kathenti, tasmā sakhilā sukhasambhāsā, na yathā ayaṃ; evaṃ mandamandā viyāti. Mihitapubbaṅgamāti mihitaṃ pubbaṅgamaṃ etesaṃ vacanassāti mihitapubbaṅgamā, paṭhamaṃ sitaṃ katvā pacchā vadantīti attho. Ehisvāgatavādinoti upāsakaṃ disvā ‘‘ehi svāgataṃ tavā’’ti evaṃvādino, na yathā ayaṃ; evaṃ saṅkuṭitamukhatāya bhākuṭikabhākuṭikā viya evaṃ mihitapubbaṅgamāditāya abhākuṭikabhāvaṃ atthato dassetvā puna sarūpenapi dassento āhaṃsu – ‘‘abhākuṭikā uttānamukhā pubbabhāsino’’ti. Uppaṭipāṭiyā vā tiṇṇampi ākārānaṃ abhāvadassanametanti veditabbaṃ. Kathaṃ? Ettha hi ‘‘abhākuṭikā’’ti iminā bhākuṭikabhākuṭikākārassa abhāvo dassito. ‘‘Uttānamukhā’’ti iminā mandamandākārassa, ye hi cakkhūni ummiletvā ālokanena uttānamukhā honti, na te mandamandā. Pubbabhāsinoti iminā abalabalākārassa abhāvo dassito, ye hi ābhāsanakusalatāya ‘‘amma tātā’’ti paṭhamataraṃ ābhāsanti, na te abalabalāti.
ཨེཧི, བྷནྟེ, གྷརཾ གམིསྶཱམཱཏི སོ ཀིར ཨུཔཱསཀོ ‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ, པིཎྜོ ལབྦྷཏཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཏུམྷཱཀཾ བྷིཀྑཱུཧིཡེཝ ཨེཏཾ ཀཏཾ , སཀལམྤི གཱམཾ ཝིཙརནྟཱ ན ལཙྪཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ པིཎྜཔཱཏཾ དཱཏུཀཱམོ ‘‘ཨེཧི, བྷནྟེ, གྷརཾ གམིསྶཱམཱ’’ཏི ཨཱཧ། ཀིཾ པནཱཡཾ པཡུཏྟཝཱཙཱ ཧོཏི, ན ཧོཏཱིཏི? ན ཧོཏི། པུཙྪིཏཔཉྷོ ནཱམཱཡཾ ཀཐེཏུཾ ཝཊྚཏི། ཏསྨཱ ཨིདཱནི ཙེཔི པུབྦཎྷེ ཝཱ སཱཡནྷེ ཝཱ ཨནྟརགྷརཾ པཝིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ ཀོཙི པུཙྪེཡྻ – ‘‘ཀསྨཱ, བྷནྟེ, ཙརཐཱ’’ཏི? ཡེནཏྠེན ཙརཏི, ཏཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ‘‘ལདྡྷཾ ན ལདྡྷ’’ནྟི ཝུཏྟེ སཙེ ན ལདྡྷཾ, ‘‘ན ལདྡྷ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཡཾ སོ དེཏི, ཏཾ གཧེཏུཾ ཝཊྚཏི།
Ehi, bhante, gharaṃ gamissāmāti so kira upāsako ‘‘na kho, āvuso, piṇḍo labbhatī’’ti vutte ‘‘tumhākaṃ bhikkhūhiyeva etaṃ kataṃ , sakalampi gāmaṃ vicarantā na lacchathā’’ti vatvā piṇḍapātaṃ dātukāmo ‘‘ehi, bhante, gharaṃ gamissāmā’’ti āha. Kiṃ panāyaṃ payuttavācā hoti, na hotīti? Na hoti. Pucchitapañho nāmāyaṃ kathetuṃ vaṭṭati. Tasmā idāni cepi pubbaṇhe vā sāyanhe vā antaragharaṃ paviṭṭhaṃ bhikkhuṃ koci puccheyya – ‘‘kasmā, bhante, carathā’’ti? Yenatthena carati, taṃ ācikkhitvā ‘‘laddhaṃ na laddha’’nti vutte sace na laddhaṃ, ‘‘na laddha’’nti vatvā yaṃ so deti, taṃ gahetuṃ vaṭṭati.
དུཊྛོཏི ན པསཱདཱདཱིནཾ ཝིནཱསེན དུཊྛོ, པུགྒལཝསེན དུཊྛོ། དཱནཔཐཱནཱིཏི དཱནཱནིཡེཝ ཝུཙྩནྟི། ཨཐ ཝཱ དཱནཔཐཱནཱིཏི དཱནནིབདྡྷཱནི དཱནཝཏྟཱནཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། ཨུཔཙྪིནྣཱནཱིཏི དཱཡཀེཧི ཨུཔཙྪིནྣཱནི, ན ཏེ ཏཱནི ཨེཏརཧི དེནྟི། རིཉྩནྟཱིཏི ཝིསུཾ ཧོནྟི ནཱནཱ ཧོནྟི, པཀྐམནྟཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། སཎྛཧེཡྻཱཏི སམྨཱ ཏིཊྛེཡྻ, པེསལཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཏིཊྛཱ བྷཝེཡྻ།
Duṭṭhoti na pasādādīnaṃ vināsena duṭṭho, puggalavasena duṭṭho. Dānapathānīti dānāniyeva vuccanti. Atha vā dānapathānīti dānanibaddhāni dānavattānīti vuttaṃ hoti. Upacchinnānīti dāyakehi upacchinnāni, na te tāni etarahi denti. Riñcantīti visuṃ honti nānā honti, pakkamantīti vuttaṃ hoti. Saṇṭhaheyyāti sammā tiṭṭheyya, pesalānaṃ bhikkhūnaṃ patiṭṭhā bhaveyya.
ཨེཝམཱཝུསོཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ སདྡྷསྶ པསནྣསྶ ཨུཔཱསཀསྶ སཱསནཾ སམྤཊིཙྪི། ཨེཝརཱུཔཾ ཀིར སཱསནཾ ཀཔྤིཡཾ ཧརིཏུཾ ཝཊྚཏི, ཏསྨཱ ‘‘མམ ཝཙནེན བྷགཝཏོ པཱདེ ཝནྡཐཱ’’ཏི ཝཱ ‘‘ཙེཏིཡཾ པཊིམཾ བོདྷིཾ སངྒྷཏྠེརཾ ཝནྡཐཱ’’ཏི ཝཱ ‘‘ཙེཏིཡེ གནྡྷཔཱུཛཾ ཀརོཐ, པུཔྥཔཱུཛཾ ཀརོཐཱ’’ཏི ཝཱ ‘‘བྷིཀྑཱུ སནྣིཔཱཏེཐ, དཱནཾ དསྶཱམ , དྷམྨཾ སོསྶཱམཱཏི ཝཱ ཨཱིདིསེསུ སཱསནེསུ ཀུཀྐུཙྩཾ ན ཀཱཏབྦཾ། ཀཔྤིཡསཱསནཱནི ཨེཏཱནི ན གིཧཱིནཾ གིཧིཀམྨཔཊིསཾཡུཏྟཱནཱིཏི། ཀུཏོ ཙ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨཱགཙྪསཱིཏི ནིསིནྣོ སོ བྷིཀྑུ ན ཨཱགཙྪཏི ཨཏྠཏོ པན ཨཱགཏོ ཧོཏི; ཨེཝཾ སནྟེཔི ཝཏྟམཱནསམཱིཔེ ཝཏྟམཱནཝཙནཾ ལབྦྷཏི, ཏསྨཱ ན དོསོ། པརིཡོསཱནེ ‘‘ཏཏོ ཨཧཾ བྷགཝཱ ཨཱགཙྪཱམཱི’’ཏི ཨེཏྠཱཔི ཝཙནེ ཨེསེཝ ནཡོ།
Evamāvusoti kho so bhikkhu saddhassa pasannassa upāsakassa sāsanaṃ sampaṭicchi. Evarūpaṃ kira sāsanaṃ kappiyaṃ harituṃ vaṭṭati, tasmā ‘‘mama vacanena bhagavato pāde vandathā’’ti vā ‘‘cetiyaṃ paṭimaṃ bodhiṃ saṅghattheraṃ vandathā’’ti vā ‘‘cetiye gandhapūjaṃ karotha, pupphapūjaṃ karothā’’ti vā ‘‘bhikkhū sannipātetha, dānaṃ dassāma , dhammaṃ sossāmāti vā īdisesu sāsanesu kukkuccaṃ na kātabbaṃ. Kappiyasāsanāni etāni na gihīnaṃ gihikammapaṭisaṃyuttānīti. Kuto ca tvaṃ, bhikkhu, āgacchasīti nisinno so bhikkhu na āgacchati atthato pana āgato hoti; evaṃ santepi vattamānasamīpe vattamānavacanaṃ labbhati, tasmā na doso. Pariyosāne ‘‘tato ahaṃ bhagavā āgacchāmī’’ti etthāpi vacane eseva nayo.
༤༣༣. པཋམཾ ཨསྶཛིཔུནབྦསུཀཱ བྷིཀྑཱུ ཙོདེཏབྦཱཏི ‘‘མཡཾ ཏུམྷེ ཝཏྟུཀཱམཱ’’ཏི ཨོཀཱསཾ ཀཱརེཏྭཱ ཝཏྠུནཱ ཙ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཙ ཙོདེཏབྦཱ། ཙོདེཏྭཱ ཡཾ ན སརནྟི, ཏཾ སཱརེཏབྦཱ། སཙེ ཝཏྠུཉྩ ཨཱཔཏྟིཉྩ པཊིཛཱནནྟི, ཨཱཔཏྟིམེཝ ཝཱ པཊིཛཱནནྟི, ན ཝཏྠུཾ, ཨཱཔཏྟིཾ རོཔེཏབྦཱ། ཨཐ ཝཏྠུམེཝ པཊིཛཱནནྟི, ནཱཔཏྟིཾ; ཨེཝམྤི ‘‘ཨིམསྨིཾ ཝཏྠུསྨིཾ ཨཡཾ ནཱམ ཨཱཔཏྟཱི’’ཏི རོཔེཏབྦཱ ཨེཝ། ཡདི ནེཝ ཝཏྠུཾ, ནཱཔཏྟིཾ པཊིཛཱནནྟི, ཨཱཔཏྟིཾ ན རོཔེཏབྦཱ ཨཡམེཏྠ ཝིནིཙྪཡོ། ཡཐཱཔཊིཉྙཱཡ པན ཨཱཔཏྟིཾ རོཔེཏྭཱ; ཨེཝཾ པབྦཱཛནཱིཡཀམྨཾ ཀཱཏབྦནྟི དསྶེནྟོ ‘‘བྱཏྟེན བྷིཀྑུནཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ, ཏཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ།
433.Paṭhamaṃ assajipunabbasukā bhikkhū codetabbāti ‘‘mayaṃ tumhe vattukāmā’’ti okāsaṃ kāretvā vatthunā ca āpattiyā ca codetabbā. Codetvā yaṃ na saranti, taṃ sāretabbā. Sace vatthuñca āpattiñca paṭijānanti, āpattimeva vā paṭijānanti, na vatthuṃ, āpattiṃ ropetabbā. Atha vatthumeva paṭijānanti, nāpattiṃ; evampi ‘‘imasmiṃ vatthusmiṃ ayaṃ nāma āpattī’’ti ropetabbā eva. Yadi neva vatthuṃ, nāpattiṃ paṭijānanti, āpattiṃ na ropetabbā ayamettha vinicchayo. Yathāpaṭiññāya pana āpattiṃ ropetvā; evaṃ pabbājanīyakammaṃ kātabbanti dassento ‘‘byattena bhikkhunā’’tiādimāha, taṃ uttānatthameva.
ཨེཝཾ པབྦཱཛནཱིཡཀམྨཀཏེན བྷིཀྑུནཱ ཡསྨིཾ ཝིཧཱརེ ཝསནྟེན ཡསྨིཾ གཱམེ ཀུལདཱུསཀཀམྨཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཏསྨིཾ ཝིཧཱརེ ཝཱ ཏསྨིཾ གཱམེ ཝཱ ན ཝསིཏབྦཾ། ཏསྨིཾ ཝིཧཱརེ ཝསནྟེན སཱམནྟགཱམེཔི པིཎྜཱཡ ན ཙརིཏབྦཾ། སཱམནྟཝིཧཱརེཔི ཝསནྟེན ཏསྨིཾ གཱམེ པིཎྜཱཡ ན ཙརིཏབྦཾ། ཨུཔཏིསྶཏྠེརོ པན ‘‘བྷནྟེ ནགརཾ ནཱམ མཧནྟཾ དྭཱདསཡོཛནིཀམྤི ཧོཏཱི’’ཏི ཨནྟེཝཱསིཀེཧི ཝུཏྟོ ‘‘ཡསྶཱ ཝཱིཐིཡཱ ཀུལདཱུསཀཀམྨཾ ཀཏཾ ཏཏྠེཝ ཝཱརིཏ’’ནྟི ཨཱཧ། ཏཏོ ‘‘ཝཱིཐིཔི མཧཏཱི ནགརཔྤམཱཎཱཝ ཧོཏཱི’’ཏི ཝུཏྟོ ‘‘ཡསྶཱ གྷརཔཊིཔཱཊིཡཱ’’ཏི ཨཱཧ, ‘‘གྷརཔཊིཔཱཊཱིཔི ཝཱིཐིཔྤམཱཎཱཝ ཧོཏཱི’’ཏི ཝུཏྟོ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ སཏྟ གྷརཱནི ཝཱརིཏཱནཱི’’ཏི ཨཱཧ། ཏཾ པན སབྦཾ ཐེརསྶ མནོརཐམཏྟམེཝ། སཙེཔི ཝིཧཱརོ ཏིཡོཛནཔརམོ ཧོཏི དྭཱདསཡོཛནཔརམཉྩ ནགརཾ, ནེཝ ཝིཧཱརེ ཝསིཏུཾ ལབྦྷཏི, ན ནགརེ ཙརིཏུནྟི།
Evaṃ pabbājanīyakammakatena bhikkhunā yasmiṃ vihāre vasantena yasmiṃ gāme kuladūsakakammaṃ kataṃ hoti, tasmiṃ vihāre vā tasmiṃ gāme vā na vasitabbaṃ. Tasmiṃ vihāre vasantena sāmantagāmepi piṇḍāya na caritabbaṃ. Sāmantavihārepi vasantena tasmiṃ gāme piṇḍāya na caritabbaṃ. Upatissatthero pana ‘‘bhante nagaraṃ nāma mahantaṃ dvādasayojanikampi hotī’’ti antevāsikehi vutto ‘‘yassā vīthiyā kuladūsakakammaṃ kataṃ tattheva vārita’’nti āha. Tato ‘‘vīthipi mahatī nagarappamāṇāva hotī’’ti vutto ‘‘yassā gharapaṭipāṭiyā’’ti āha, ‘‘gharapaṭipāṭīpi vīthippamāṇāva hotī’’ti vutto ito cito ca satta gharāni vāritānī’’ti āha. Taṃ pana sabbaṃ therassa manorathamattameva. Sacepi vihāro tiyojanaparamo hoti dvādasayojanaparamañca nagaraṃ, neva vihāre vasituṃ labbhati, na nagare caritunti.
༤༣༥. ཏེ སངྒྷེན པབྦཱཛནཱིཡཀམྨཀཏཱཏི ཀཐཾ སངྒྷོ ཏེསཾ ཀམྨཾ ཨཀཱསི? ན གནྟྭཱཝ ཨཛ྄ཛྷོཏྠརིཏྭཱ ཨཀཱསི, ཨཐ ཁོ ཀུལེཧི ནིམནྟེཏྭཱ སངྒྷབྷཏྟེསུ ཀཡིརམཱནེསུ ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ ཋཱནེ ཐེརཱ སམཎཔཊིཔདཾ ཀཐེཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ སམཎོ, ཨཡཾ ཨསྶམཎོ’’ཏི མནུསྶེ སཉྙཱཔེཏྭཱ ཨེཀཾ དྭེ བྷིཀྑཱུ སཱིམཾ པཝེ སེཏྭཱ ཨེཏེནེཝུཔཱཡེན སབྦེསཾ པབྦཱཛནཱིཡཀམྨཾ ཨཀཾསཱུཏི། ཨེཝཾ པབྦཱཛནཱིཡཀམྨཀཏསྶ ཙ ཨཊྛཱརས ཝཏྟཱནི པཱུརེཏྭཱ ཡཱཙནྟསྶ ཀམྨཾ པཊིཔྤསྶམྦྷེཏབྦཾ། པཊིཔྤསྶདྡྷཀམྨེནཱཔི ཙ ཏེན ཡེསུ ཀུལེསུ པུབྦེ ཀུལདཱུསཀཀམྨཾ ཀཏཾ, ཏཏོ པཙྩཡཱ ན གཧེཏབྦཱ, ཨཱསཝཀྑཡཔྤཏྟེནཱཔི ན གཧེཏབྦཱ, ཨཀཔྤིཡཱཝ ཧོནྟི། ‘‘ཀསྨཱ ན གཎྷཐཱ’’ཏི པུཙྪིཏེན ‘‘པུབྦེ ཨེཝཾ ཀཏཏྟཱ’’ཏི ཝུཏྟེ, སཙེ ཝདནྟི ‘‘ན མཡཾ ཏེན ཀཱརཎེན དེམ ཨིདཱནི སཱིལཝནྟཏཱཡ དེམཱ’’ཏི གཧེཏབྦཱ། པཀཏིཡཱ དཱནཊྛཱནེཡེཝ ཀུལདཱུསཀཀམྨཾ ཀཏཾ ཧོཏི། ཏཏོ པཀཏིདཱནམེཝ གཧེཏུཾ ཝཊྚཏི, ཡཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ དེནྟི, ཏཾ ན ཝཊྚཏི།
435.Tesaṅghena pabbājanīyakammakatāti kathaṃ saṅgho tesaṃ kammaṃ akāsi? Na gantvāva ajjhottharitvā akāsi, atha kho kulehi nimantetvā saṅghabhattesu kayiramānesu tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne therā samaṇapaṭipadaṃ kathetvā ‘‘ayaṃ samaṇo, ayaṃ assamaṇo’’ti manusse saññāpetvā ekaṃ dve bhikkhū sīmaṃ pave setvā etenevupāyena sabbesaṃ pabbājanīyakammaṃ akaṃsūti. Evaṃ pabbājanīyakammakatassa ca aṭṭhārasa vattāni pūretvā yācantassa kammaṃ paṭippassambhetabbaṃ. Paṭippassaddhakammenāpi ca tena yesu kulesu pubbe kuladūsakakammaṃ kataṃ, tato paccayā na gahetabbā, āsavakkhayappattenāpi na gahetabbā, akappiyāva honti. ‘‘Kasmā na gaṇhathā’’ti pucchitena ‘‘pubbe evaṃ katattā’’ti vutte, sace vadanti ‘‘na mayaṃ tena kāraṇena dema idāni sīlavantatāya demā’’ti gahetabbā. Pakatiyā dānaṭṭhāneyeva kuladūsakakammaṃ kataṃ hoti. Tato pakatidānameva gahetuṃ vaṭṭati, yaṃ vaḍḍhetvā denti, taṃ na vaṭṭati.
ན སམྨཱ ཝཏྟནྟཱིཏི ཏེ པན ཨསྶཛིཔུནབྦསུཀཱ ཨཊྛཱརསསུ ཝཏྟེསུ སམྨཱ ན ཝཏྟནྟི། ན ལོམཾ པཱཏེནྟཱིཏི ཨནུལོམཔཊིཔདཾ ཨཔྤཊིཔཛྫནཏཱཡ ན པནྣལོམཱ ཧོནྟི། ན ནེཏྠཱརཾ ཝཏྟནྟཱིཏི ཨཏྟནོ ནིཏྠརཎམགྒཾ ན པཊིཔཛྫནྟི ། ན བྷིཀྑཱུ ཁམཱཔེནྟཱིཏི ‘‘དུཀྐཊཾ, བྷནྟེ, ཨམྷེཧི, ན པུན ཨེཝཾ ཀརིསྶཱམ, ཁམཐ ཨམྷཱཀ’’ནྟི ཨེཝཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཁམཱཔནཾ ན ཀརོནྟི། ཨཀྐོསནྟཱིཏི ཀཱརཀསངྒྷཾ དསཧི ཨཀྐོསཝཏྠཱུཧི ཨཀྐོསནྟི། པརིབྷཱསནྟཱིཏི བྷཡཾ ནེསཾ དསྶེནྟི། ཚནྡགཱམིཏཱ…པེ॰… བྷཡགཱམིཏཱ པཱཔེནྟཱིཏི ཨེཏེ ཚནྡགཱམིནོ ཙ…པེ॰… བྷཡགཱམིནོ ཙཱཏི ཨེཝཾ ཚནྡགཱམིཏཱཡཔི…པེ॰… བྷཡགཱམིཏཱཡཔི པཱཔེནྟི, ཡོཛེནྟཱིཏི ཨཏྠོ། པཀྐམནྟཱིཏི ཏེསཾ པརིཝཱརེསུ པཉྩསུ སམཎསཏེསུ ཨེཀཙྩེ དིསཱ པཀྐམནྟི། ཝིབྦྷམནྟཱིཏི ཨེཀཙྩེ གིཧཱི ཧོནྟི། ཀཐཉྷི ནཱམ ཨསྶཛིཔུནབྦསུཀཱ བྷིཀྑཱུཏི ཨེཏྠ དྭིནྣཾ པམོཀྑཱནཾ ཝསེན སབྦེཔི ‘‘ཨསྶཛིཔུནབྦསུཀཱ’’ཏི ཝུཏྟཱ།
Na sammā vattantīti te pana assajipunabbasukā aṭṭhārasasu vattesu sammā na vattanti. Na lomaṃ pātentīti anulomapaṭipadaṃ appaṭipajjanatāya na pannalomā honti. Na netthāraṃ vattantīti attano nittharaṇamaggaṃ na paṭipajjanti . Na bhikkhū khamāpentīti ‘‘dukkaṭaṃ, bhante, amhehi, na puna evaṃ karissāma, khamatha amhāka’’nti evaṃ bhikkhūnaṃ khamāpanaṃ na karonti. Akkosantīti kārakasaṅghaṃ dasahi akkosavatthūhi akkosanti. Paribhāsantīti bhayaṃ nesaṃ dassenti. Chandagāmitā…pe… bhayagāmitā pāpentīti ete chandagāmino ca…pe… bhayagāmino cāti evaṃ chandagāmitāyapi…pe… bhayagāmitāyapi pāpenti, yojentīti attho. Pakkamantīti tesaṃ parivāresu pañcasu samaṇasatesu ekacce disā pakkamanti. Vibbhamantīti ekacce gihī honti. Kathañhi nāma assajipunabbasukā bhikkhūti ettha dvinnaṃ pamokkhānaṃ vasena sabbepi ‘‘assajipunabbasukā’’ti vuttā.
༤༣༦-༧. གཱམཾ ཝཱཏི ཨེཏྠ ནགརམྤི གཱམགྒཧཎེནེཝ གཧིཏཾ། ཏེནསྶ པདབྷཱཛནེ ‘‘གཱམོཔི ནིགམོཔི ནགརམྤི གཱམོ ཙེཝ ནིགམོ ཙཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ། ཏཏྠ ཨཔཱཀཱརཔརིཀྑེཔོ སཨཱཔཎོ ནིགམོཏི ཝེདིཏབྦོ།
436-7.Gāmaṃ vāti ettha nagarampi gāmaggahaṇeneva gahitaṃ. Tenassa padabhājane ‘‘gāmopi nigamopi nagarampi gāmo ceva nigamo cā’’ti vuttaṃ. Tattha apākāraparikkhepo saāpaṇo nigamoti veditabbo.
ཀུལཱནི དཱུསེཏཱིཏི ཀུལདཱུསཀོ། དཱུསེནྟོ ཙ ན ཨསུཙིཀདྡམཱདཱིཧི དཱུསེཏི, ཨཐ ཁོ ཨཏྟནོ དུཔྤཊིཔཏྟིཡཱ ཏེསཾ པསཱདཾ ཝིནཱསེཏི། ཏེནེཝསྶ པདབྷཱཛནེ ‘‘པུཔྥེན ཝཱ’’ཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ། ཏཏྠ ཡོ ཧརིཏྭཱ ཝཱ ཧརཱཔེཏྭཱ ཝཱ པཀྐོསིཏྭཱ ཝཱ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཝཱ སཡཾ ཝཱ ཨུཔགཏཱནཾ ཡཾཀིཉྩི ཨཏྟནོ སནྟཀཾ པུཔྥཾ ཀུལསངྒཧཏྠཱཡ དེཏི, དུཀྐཊཾ། པརསནྟཀཾ དེཏི, དུཀྐཊམེཝ། ཐེཡྻཙིཏྟེན དེཏི, བྷཎྜགྒྷེན ཀཱརེཏབྦོ། ཨེསེཝ ནཡོ སངྒྷིཀེཔི། ཨཡཾ པན ཝིསེསོ, སེནཱསནཏྠཱཡ ནིཡཱམིཏཾ ཨིསྶརཝཏཱཡ དདཏོ ཐུལླཙྩཡཾ།
Kulāni dūsetīti kuladūsako. Dūsento ca na asucikaddamādīhi dūseti, atha kho attano duppaṭipattiyā tesaṃ pasādaṃ vināseti. Tenevassa padabhājane ‘‘pupphena vā’’tiādi vuttaṃ. Tattha yo haritvā vā harāpetvā vā pakkositvā vā pakkosāpetvā vā sayaṃ vā upagatānaṃ yaṃkiñci attano santakaṃ pupphaṃ kulasaṅgahatthāya deti, dukkaṭaṃ. Parasantakaṃ deti, dukkaṭameva. Theyyacittena deti, bhaṇḍagghena kāretabbo. Eseva nayo saṅghikepi. Ayaṃ pana viseso, senāsanatthāya niyāmitaṃ issaravatāya dadato thullaccayaṃ.
པུཔྥཾ ནཱམ ཀསྶ དཱཏུཾ ཝཊྚཏི, ཀསྶ ན ཝཊྚཏཱིཏི? མཱཏཱཔིཏཱུནྣཾ ཏཱཝ ཧརིཏྭཱཔི ཧརཱཔེཏྭཱཔི པཀྐོསིཏྭཱཔི པཀྐོསཱཔེཏྭཱཔི དཱཏུཾ ཝཊྚཏི, སེསཉཱཏཀཱནཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱཝ། ཏཉྩ ཁོ ཝཏྠུཔཱུཛནཏྠཱཡ, མཎྜནཏྠཱཡ པན སིཝལིངྒཱདིཔཱུཛནཏྠཱཡ ཝཱ ཀསྶཙིཔི དཱཏུཾ ན ཝཊྚཏི། མཱཏཱཔིཏཱུནཉྩ ཧརཱཔེནྟེན ཉཱཏིསཱམཎེརེཧེཝ ཧརཱཔེཏབྦཾ། ཨིཏརེ པན ཡདི སཡམེཝ ཨིཙྪནྟི, ཝཊྚཏི། སམྨཏེན པུཔྥབྷཱཛཀེན བྷཱཛནཀཱལེ སམྤཏྟཱནཾ སཱམཎེརཱནཾ ཨུཔཌྜྷབྷཱགཾ དཱཏུཾ ཝཊྚཏི། ཀུརུནྡིཡཾ སམྤཏྟགིཧཱིནཾ ཨུཔཌྜྷབྷཱགཾ། མཧཱཔཙྩརིཡཾ ‘‘ཙཱུལ༹ཀཾ དཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ། ཨསམྨཏེན ཨཔལོཀེཏྭཱ དཱཏབྦཾ།
Pupphaṃ nāma kassa dātuṃ vaṭṭati, kassa na vaṭṭatīti? Mātāpitūnnaṃ tāva haritvāpi harāpetvāpi pakkositvāpi pakkosāpetvāpi dātuṃ vaṭṭati, sesañātakānaṃ pakkosāpetvāva. Tañca kho vatthupūjanatthāya, maṇḍanatthāya pana sivaliṅgādipūjanatthāya vā kassacipi dātuṃ na vaṭṭati. Mātāpitūnañca harāpentena ñātisāmaṇereheva harāpetabbaṃ. Itare pana yadi sayameva icchanti, vaṭṭati. Sammatena pupphabhājakena bhājanakāle sampattānaṃ sāmaṇerānaṃ upaḍḍhabhāgaṃ dātuṃ vaṭṭati. Kurundiyaṃ sampattagihīnaṃ upaḍḍhabhāgaṃ. Mahāpaccariyaṃ ‘‘cūḷakaṃ dātuṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Asammatena apaloketvā dātabbaṃ.
ཨཱཙརིཡུཔཛ྄ཛྷཱཡེསུ སགཱརཝཱ སཱམཎེརཱ བཧཱུནི པུཔྥཱནི ཨཱཧརིཏྭཱ རཱསིཾ ཀཏྭཱ ཋཔེནྟི, ཐེརཱ པཱཏོཝ སམྤཏྟཱནཾ སདྡྷིཝིཧཱརིཀཱདཱིནཾ ཨུཔཱསཀཱནཾ ཝཱ ‘‘ཏྭཾ ཨིདཾ གཎྷ, ཏྭཾ ཨིདཾ གཎྷཱ’’ཏི དེནྟི, པུཔྥདཱནཾ ནཱམ ན ཧོཏི། ‘‘ཙེཏིཡཾ པཱུཛེསྶཱམཱ’’ཏི གཧེཏྭཱ གཙྪནྟཱཔི པཱུཛཾ ཀརོནྟཱཔི ཏཏྠ ཏཏྠ སམྤཏྟཱནཾ ཙེཏིཡཔཱུཛནཏྠཱཡ དེནྟི, ཨེཏམྤི པུཔྥདཱནཾ ནཱམ ན ཧོཏི། ཨུཔཱསཀེ ཨཀྐཔུཔྥཱདཱིཧི པཱུཛེནྟེ དིསྭཱ ‘‘ཝིཧཱརེ ཀཎིཀཱརཔུཔྥཱདཱིནི ཨཏྠི, ཨུཔཱསཀཱ ཏཱནི གཧེཏྭཱ པཱུཛེཐཱ’’ཏི ཝཏྟུམྤི ཝཊྚཏི། བྷིཀྑཱུ པུཔྥཔཱུཛཾ ཀཏྭཱ དིཝཱཏརཾ གཱམཾ པཝིཊྛེ ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཨཏིདིཝཱ པཝིཊྛཏྠཱ’’ཏི པུཙྪནྟི, ‘‘ཝིཧཱརེ བཧཱུནི པུཔྥཱནི པཱུཛཾ ཨཀརིམྷཱ’’ཏི ཝདནྟི། མནུསྶཱ ‘‘བཧཱུནི ཀིར ཝིཧཱརེ པུཔྥཱནཱི’’ཏི པུནདིཝསེ པཧཱུཏཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ གཧེཏྭཱ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ པུཔྥཔཱུཛཉྩ ཀརོནྟི, དཱནཉྩ དེནྟི, ཝཊྚཏི། མནུསྶཱ ‘‘མཡཾ, བྷནྟེ, ཨསུཀདིཝསཾ ནཱམ པཱུཛེསྶཱམཱ’’ཏི པུཔྥཝཱརཾ ཡཱཙིཏྭཱ ཨནུཉྙཱཏདིཝསེ ཨཱགཙྪནྟི, སཱམཎེརེཧི ཙ པགེཝ པུཔྥཱནི ཨོཙིནིཏྭཱ ཋཔིཏཱནི ཧོནྟི, ཏེ རུཀྑེསུ པུཔྥཱནི ཨཔསྶནྟཱ ‘‘ཀུཧིཾ, བྷནྟེ, པུཔྥཱནཱི’’ཏི ཝདནྟི, སཱམཎེརེཧི ཨོཙིནིཏྭཱ ཋཔིཏཱནི ཏུམྷེ པན པཱུཛེཏྭཱ གཙྪཐ, སངྒྷོ ཨཉྙཾ དིཝསཾ པཱུཛེསྶཏཱིཏི། ཏེ པཱུཛེཏྭཱ དཱནཾ དཏྭཱ གཙྪནྟི, ཝཊྚཏི། མཧཱཔཙྩརིཡཾ པན ཀུརུནྡིཡཉྩ ‘‘ཐེརཱ སཱམཎེརེཧི དཱཔེཏུཾ ན ལབྷནྟི། སཙེ སཡམེཝ ཏཱནི པུཔྥཱནི ཏེསཾ དེནྟི, ཝཊྚཏི། ཐེརེཧི པན ‘སཱམཎེརེཧི ཨོཙིནིཏྭཱ ཋཔིཏཱནཱི’ཏི ཨེཏྟཀམེཝ ཝཏྟབྦ’’ནྟི ཝུཏྟཾ། སཙེ པན པུཔྥཝཱརཾ ཡཱཙིཏྭཱ ཨནོཙིཏེསུ པུཔྥེསུ ཡཱགུབྷཏྟཱདཱིནི ཨཱདཱཡ ཨཱགནྟྭཱ སཱམཎེརེ ‘‘ཨོཙིནིཏྭཱ དེཐཱ’’ཏི ཝདནྟི། ཉཱཏཀསཱམཎེརཱནཾཡེཝ ཨོཙིནིཏྭཱ དཱཏུཾ ཝཊྚཏི། ཨཉྙཱཏཀེ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ རུཀྑསཱཁཱཡ ཋཔེནྟི, ན ཨོརོཧིཏྭཱ པལཱཡིཏབྦཾ, ཨོཙིནིཏྭཱ དཱཏུཾ ཝཊྚཏི། སཙེ པན ཀོཙི དྷམྨཀཐིཀོ ‘‘བཧཱུནི ཨུཔཱསཀཱ ཝིཧཱརེ པུཔྥཱནི ཡཱགུབྷཏྟཱདཱིནི ཨཱདཱཡ གནྟྭཱ པུཔྥཔཱུཛཾ ཀརོཐཱ’’ཏི ཝདཏི, ཏསྶེཝ ན ཀཔྤཏཱིཏི མཧཱཔཙྩརིཡཉྩ ཀུརུནྡིཡཉྩ ཝུཏྟཾ། མཧཱཨཊྛཀཐཱཡཾ པན ‘‘ཨེཏཾ ཨཀཔྤིཡཾ ན ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཨཝིསེསེན ཝུཏྟཾ།
Ācariyupajjhāyesu sagāravā sāmaṇerā bahūni pupphāni āharitvā rāsiṃ katvā ṭhapenti, therā pātova sampattānaṃ saddhivihārikādīnaṃ upāsakānaṃ vā ‘‘tvaṃ idaṃ gaṇha, tvaṃ idaṃ gaṇhā’’ti denti, pupphadānaṃ nāma na hoti. ‘‘Cetiyaṃ pūjessāmā’’ti gahetvā gacchantāpi pūjaṃ karontāpi tattha tattha sampattānaṃ cetiyapūjanatthāya denti, etampi pupphadānaṃ nāma na hoti. Upāsake akkapupphādīhi pūjente disvā ‘‘vihāre kaṇikārapupphādīni atthi, upāsakā tāni gahetvā pūjethā’’ti vattumpi vaṭṭati. Bhikkhū pupphapūjaṃ katvā divātaraṃ gāmaṃ paviṭṭhe ‘‘kiṃ, bhante, atidivā paviṭṭhatthā’’ti pucchanti, ‘‘vihāre bahūni pupphāni pūjaṃ akarimhā’’ti vadanti. Manussā ‘‘bahūni kira vihāre pupphānī’’ti punadivase pahūtaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ gahetvā vihāraṃ gantvā pupphapūjañca karonti, dānañca denti, vaṭṭati. Manussā ‘‘mayaṃ, bhante, asukadivasaṃ nāma pūjessāmā’’ti pupphavāraṃ yācitvā anuññātadivase āgacchanti, sāmaṇerehi ca pageva pupphāni ocinitvā ṭhapitāni honti, te rukkhesu pupphāni apassantā ‘‘kuhiṃ, bhante, pupphānī’’ti vadanti, sāmaṇerehi ocinitvā ṭhapitāni tumhe pana pūjetvā gacchatha, saṅgho aññaṃ divasaṃ pūjessatīti. Te pūjetvā dānaṃ datvā gacchanti, vaṭṭati. Mahāpaccariyaṃ pana kurundiyañca ‘‘therā sāmaṇerehi dāpetuṃ na labhanti. Sace sayameva tāni pupphāni tesaṃ denti, vaṭṭati. Therehi pana ‘sāmaṇerehi ocinitvā ṭhapitānī’ti ettakameva vattabba’’nti vuttaṃ. Sace pana pupphavāraṃ yācitvā anocitesu pupphesu yāgubhattādīni ādāya āgantvā sāmaṇere ‘‘ocinitvā dethā’’ti vadanti. Ñātakasāmaṇerānaṃyeva ocinitvā dātuṃ vaṭṭati. Aññātake ukkhipitvā rukkhasākhāya ṭhapenti, na orohitvā palāyitabbaṃ, ocinitvā dātuṃ vaṭṭati. Sace pana koci dhammakathiko ‘‘bahūni upāsakā vihāre pupphāni yāgubhattādīni ādāya gantvā pupphapūjaṃ karothā’’ti vadati, tasseva na kappatīti mahāpaccariyañca kurundiyañca vuttaṃ. Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘etaṃ akappiyaṃ na vaṭṭatī’’ti avisesena vuttaṃ.
ཕལམྤི ཨཏྟནོ སནྟཀཾ ཝུཏྟནཡེནེཝ མཱཏཱཔིཏཱུནཾཉྩ སེསཉཱཏཀཱནཉྩ དཱཏུཾ ཝཊྚཏི། ཀུལསངྒཧཏྠཱཡ པན དེནྟསྶ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཨཏྟནོ སནྟཀེ པརསནྟཀེ སངྒྷིཀེ སེནཱསནཏྠཱཡ ནིཡཱམིཏེ ཙ དུཀྐཊཱདཱིནི ཝེདིཏབྦཱནི། ཨཏྟནོ སནྟཀཾཡེཝ གིལཱནམནུསྶཱནཾ ཝཱ སམྤཏྟཨིསྶརཱནཾ ཝཱ ཁཱིཎཔརིབྦཡཱནཾ ཝཱ དཱཏུཾ ཝཊྚཏི, ཕལདཱནཾ ན ཧོཏི། ཕལབྷཱཛཀེནཱཔི སམྨཏེན སངྒྷསྶ ཕལབྷཱཛནཀཱལེ སམྤཏྟམནུསྶཱནཾ ཨུཔཌྜྷབྷཱགཾ དཱཏུཾ ཝཊྚཏི། ཨསམྨཏེན ཨཔལོཀེཏྭཱ དཱཏབྦཾ། སངྒྷཱརཱམེཔི ཕལཔརིཙྪེདེན ཝཱ རུཀྑཔརིཙྪེདེན ཝཱ ཀཏིཀཱ ཀཱཏབྦཱ། ཏཏོ གིལཱནམནུསྶཱནཾ ཝཱ ཨཉྙེསཾ ཝཱ ཕལཾ ཡཱཙནྟཱནཾ ཡཐཱཔརིཙྪེདེན ཙཏྟཱརི པཉྩ ཕལཱནི དཱཏབྦཱནི། རུཀྑཱ ཝཱ དསྶེཏབྦཱ ‘‘ཨིཏོ གཧེཏུཾ ལབྦྷཏཱི’’ཏི། ‘‘ཨིགྷ ཕལཱནི སུནྡརཱནི, ཨིཏོ གཎྷཐཱ’’ཏི ཨེཝཾ པན ན ཝཏྟབྦཾ།
Phalampi attano santakaṃ vuttanayeneva mātāpitūnaṃñca sesañātakānañca dātuṃ vaṭṭati. Kulasaṅgahatthāya pana dentassa vuttanayeneva attano santake parasantake saṅghike senāsanatthāya niyāmite ca dukkaṭādīni veditabbāni. Attano santakaṃyeva gilānamanussānaṃ vā sampattaissarānaṃ vā khīṇaparibbayānaṃ vā dātuṃ vaṭṭati, phaladānaṃ na hoti. Phalabhājakenāpi sammatena saṅghassa phalabhājanakāle sampattamanussānaṃ upaḍḍhabhāgaṃ dātuṃ vaṭṭati. Asammatena apaloketvā dātabbaṃ. Saṅghārāmepi phalaparicchedena vā rukkhaparicchedena vā katikā kātabbā. Tato gilānamanussānaṃ vā aññesaṃ vā phalaṃ yācantānaṃ yathāparicchedena cattāri pañca phalāni dātabbāni. Rukkhā vā dassetabbā ‘‘ito gahetuṃ labbhatī’’ti. ‘‘Igha phalāni sundarāni, ito gaṇhathā’’ti evaṃ pana na vattabbaṃ.
ཙུཎྞེནཱཏི ཨེཏྠ ཨཏྟནོ སནྟཀཾ སིརཱིསཙུཎྞཾ ཝཱ ཨཉྙཾ ཝཱ ཀསཱཝཾ ཡཾཀིཉྩི ཀུལསངྒཧཏྠཱཡ དེཏི, དུཀྐཊཾ། པརསནྟཀཱདཱིསུཔི ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝིནིཙྪཡོ ཝེདིཏབྦོ། ཨཡཾ པན ཝིསེསོ – ཨིདྷ སངྒྷསྶ རཀྑིཏགོཔིཏཱཔི རུཀྑཙྪལླི གརུབྷཎྜམེཝ། མཏྟིཀདནྟཀཊྛཝེལཱུ༹སུཔི གརུབྷཎྜཱུཔགཾ ཉཏྭཱ ཙུཎྞེ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝིནིཙྪཡོ ཝེདིཏབྦོ། པཎྞདཱནཾ པན ཨེཏྠ ན ཨཱགཏཾ, ཏམྤི ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཾ། པརཏོཔི གརུབྷཎྜཝིནིཙྪཡེ སབྦཾ ཝིཏྠཱརེན ཝཎྞཡིསྶཱམ།
Cuṇṇenāti ettha attano santakaṃ sirīsacuṇṇaṃ vā aññaṃ vā kasāvaṃ yaṃkiñci kulasaṅgahatthāya deti, dukkaṭaṃ. Parasantakādīsupi vuttanayeneva vinicchayo veditabbo. Ayaṃ pana viseso – idha saṅghassa rakkhitagopitāpi rukkhacchalli garubhaṇḍameva. Mattikadantakaṭṭhaveḷūsupi garubhaṇḍūpagaṃ ñatvā cuṇṇe vuttanayeneva vinicchayo veditabbo. Paṇṇadānaṃ pana ettha na āgataṃ, tampi vuttanayeneva veditabbaṃ. Paratopi garubhaṇḍavinicchaye sabbaṃ vitthārena vaṇṇayissāma.
ཝེཛྫིཀཱཡ ཝཱཏི ཨེཏྠ ཝེཛྫཀམྨཝིདྷི ཏཏིཡཔཱརཱཛིཀཝཎྞནཱཡཾ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦོ།
Vejjikāya vāti ettha vejjakammavidhi tatiyapārājikavaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabbo.
ཛངྒྷཔེསནིཀེནཱཏི ཨེཏྠ ཛངྒྷཔེསནིཡནྟི གིཧཱིནཾ དཱུཏེཡྻསཱསནཧརཎཀམྨཾ ཝུཙྩཏི, ཏཾ ན ཀཱཏབྦཾ། གིཧཱིནཉྷི སཱསནཾ གཧེཏྭཱ གཙྪནྟསྶ པདེ པདེ དུཀྐཊཾ། ཏཾ ཀམྨཾ ནིསྶཱཡ ལདྡྷབྷོཛནཾ བྷུཉྫནྟསྶཱཔི ཨཛ྄ཛྷོཧཱརེ ཨཛ྄ཛྷོཧཱརེ དུཀྐཊཾ། པཋམཾ སཱསནཾ ཨགྒཧེཏྭཱཔི པཙྪཱ ‘‘ཨཡཾ དཱནི སོ གཱམོ ཧནྡ ཏཾ སཱསནཾ ཨཱརོཙེམཱི’’ཏི མགྒཱ ཨོཀྐམནྟསྶཱཔི པདེ པདེ དུཀྐཊཾ། སཱསནཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ ལདྡྷབྷོཛནཾ བྷུཉྫཏོ པུརིམནཡེནེཝ དུཀྐཊཾ། སཱསནཾ ཨགྒཧེཏྭཱ ཨཱགཏེན པན ‘‘བྷནྟེ ཏསྨིཾ གཱམེ ཨིཏྠནྣཱམསྶ ཀཱ པཝཏྟཱི’’ཏི པུཙྪིཡམཱནེན ཀཐེཏུཾ ཝཊྚཏི, པུཙྪིཏཔཉྷེ དོསོ ནཏྠི། པཉྩནྣཾ པན སཧདྷམྨིཀཱནཾ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ པཎྜུཔལཱསསྶ ཨཏྟནོ ཝེཡྻཱཝཙྩཀརསྶ ཙ སཱསནཾ ཧརིཏུཾ ཝཊྚཏི, གིཧཱིནཉྩ པུབྦེ ཝུཏྟཔྤཀཱརཾ ཀཔྤིཡསཱསནཾ། ཨིདཉྷི ཛངྒྷཔེསནིཡཀམྨཾ ནཱམ ན ཧོཏི། ཨིམེཧི པན ཨཊྛཧི ཀུལདཱུསཀཀམྨེཧི ཨུཔྤནྣཔཙྩཡཱ པཉྩནྣམྤི སཧདྷམྨིཀཱནཾ ན ཀཔྤནྟི, ཨབྷཱུཏཱརོཙནརཱུཔིཡསཾཝོཧཱརེཧི ཨུཔྤནྣཔཙྩཡསདིསཱཝ ཧོནྟི།
Jaṅghapesanikenāti ettha jaṅghapesaniyanti gihīnaṃ dūteyyasāsanaharaṇakammaṃ vuccati, taṃ na kātabbaṃ. Gihīnañhi sāsanaṃ gahetvā gacchantassa pade pade dukkaṭaṃ. Taṃ kammaṃ nissāya laddhabhojanaṃ bhuñjantassāpi ajjhohāre ajjhohāre dukkaṭaṃ. Paṭhamaṃ sāsanaṃ aggahetvāpi pacchā ‘‘ayaṃ dāni so gāmo handa taṃ sāsanaṃ ārocemī’’ti maggā okkamantassāpi pade pade dukkaṭaṃ. Sāsanaṃ ārocetvā laddhabhojanaṃ bhuñjato purimanayeneva dukkaṭaṃ. Sāsanaṃ aggahetvā āgatena pana ‘‘bhante tasmiṃ gāme itthannāmassa kā pavattī’’ti pucchiyamānena kathetuṃ vaṭṭati, pucchitapañhe doso natthi. Pañcannaṃ pana sahadhammikānaṃ mātāpitūnaṃ paṇḍupalāsassa attano veyyāvaccakarassa ca sāsanaṃ harituṃ vaṭṭati, gihīnañca pubbe vuttappakāraṃ kappiyasāsanaṃ. Idañhi jaṅghapesaniyakammaṃ nāma na hoti. Imehi pana aṭṭhahi kuladūsakakammehi uppannapaccayā pañcannampi sahadhammikānaṃ na kappanti, abhūtārocanarūpiyasaṃvohārehi uppannapaccayasadisāva honti.
པཱཔཱ སམཱཙཱརཱ ཨསྶཱཏི པཱཔསམཱཙཱརོ། ཏེ པན ཡསྨཱ མཱལཱཝཙྪརོཔནཱདཡོ ཨིདྷ ཨདྷིཔྤེཏཱ, ཏསྨཱ ‘‘མཱལཱཝཙྪཾ རོཔེནྟིཔཱི’’ཏིཨཱདིནཱ ནཡེནསྶ པདབྷཱཛནཾ ཝུཏྟཾ། ཏིརོཀྑཱཏི པརམྨུཁཱ། ཀུལཱནི ཙ ཏེན དུཊྛཱནཱིཏི ཨེཏྠ པན ཡསྨཱ ‘‘ཀུལཱནཱི’’ཏི ཝོཧཱརམཏྟམེཏཾ, ཨཏྠཏོ ཧི མནུསྶཱ ཏེན དུཊྛཱ ཧོནྟི, ཏསྨཱསྶ པདབྷཱཛནེ ‘‘པུབྦེ སདྡྷཱ ཧུཏྭཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ། ཚནྡགཱམིནོཏི ཚནྡེན གཙྪནྟཱིཏི ཚནྡགཱམིནོ། ཨེས ནཡོ སེསེསུ། སམནུབྷཱསིཏབྦོ ཏསྶ པཊིནིསྶགྒཱཡཱཏི ཨེཏྠ ཀུལདཱུསཀཀམྨེན དུཀྐཊམེཝ། ཡཾ པན སོ སངྒྷཾ པརིབྷཝིཏྭཱ ‘‘ཚནྡགཱམིནོ’’ཏིཨཱདིམཱཧ། ཏསྶ པཊིནིསྶགྒཱཡ སམནུབྷཱསནཀམྨཾ ཀཱཏབྦནྟི ཨེཝམཏྠོ དཊྛབྦོ། སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ།
Pāpā samācārā assāti pāpasamācāro. Te pana yasmā mālāvaccharopanādayo idha adhippetā, tasmā ‘‘mālāvacchaṃ ropentipī’’tiādinā nayenassa padabhājanaṃ vuttaṃ. Tirokkhāti parammukhā. Kulāni ca tena duṭṭhānīti ettha pana yasmā ‘‘kulānī’’ti vohāramattametaṃ, atthato hi manussā tena duṭṭhā honti, tasmāssa padabhājane ‘‘pubbe saddhā hutvā’’tiādimāha. Chandagāminoti chandena gacchantīti chandagāmino. Esa nayo sesesu. Samanubhāsitabbo tassa paṭinissaggāyāti ettha kuladūsakakammena dukkaṭameva. Yaṃ pana so saṅghaṃ paribhavitvā ‘‘chandagāmino’’tiādimāha. Tassa paṭinissaggāya samanubhāsanakammaṃ kātabbanti evamattho daṭṭhabbo. Sesaṃ sabbattha uttānatthameva.
སམུཊྛཱནཱདཱིནིཔི པཋམསངྒྷབྷེདསདིསཱནེཝཱཏི།
Samuṭṭhānādīnipi paṭhamasaṅghabhedasadisānevāti.
ཀུལདཱུསཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Kuladūsakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝིབྷངྒ • Mahāvibhaṅga / ༡༣. ཀུལདཱུསཀསིཀྑཱཔདཾ • 13. Kuladūsakasikkhāpadaṃ
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ༡༣. ཀུལདཱུསཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 13. Kuladūsakasikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ༡༣. ཀུལདཱུསཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 13. Kuladūsakasikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ༡༣. ཀུལདཱུསཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 13. Kuladūsakasikkhāpadavaṇṇanā