| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විනයාලඞ්‌කාර-ටීකා • Vinayālaṅkāra-ṭīkā |
5. කුලසඞ්‌ගහවිනිච්‌ඡයකථා
5. Kulasaṅgahavinicchayakathā
27. එවං විඤ්‌ඤත්‌තිවිනිච්‌ඡයං කථෙත්‌වා ඉදානි කුලසඞ්‌ගහවිනිච්‌ඡයං කථෙතුං ‘‘කුලසඞ්‌ගහො’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ සඞ්‌ගණ්‌හනං සඞ්‌ගහො, කුලානං සඞ්‌ගහො කුලසඞ්‌ගහො, පච්‌චයදායකාදීනං ගිහීනං අනුග්‌ගහකරණං. අනුග්‌ගහත්‌ථො හෙත්‌ථ සඞ්‌ගහ-සද්‌දො යථා ‘‘පුත්‌තදාරස්‌ස සඞ්‌ගහො’’ති (ඛු. පා. 5.6; සු. නි. 265).
27. Evaṃ viññattivinicchayaṃ kathetvā idāni kulasaṅgahavinicchayaṃ kathetuṃ ‘‘kulasaṅgaho’’tiādimāha. Tattha saṅgaṇhanaṃ saṅgaho, kulānaṃ saṅgaho kulasaṅgaho, paccayadāyakādīnaṃ gihīnaṃ anuggahakaraṇaṃ. Anuggahattho hettha saṅgaha-saddo yathā ‘‘puttadārassa saṅgaho’’ti (khu. pā. 5.6; su. ni. 265).
28. තත්‌ථ කොට්‌ටනන්‌ති සයං ඡින්‌දනං. කොට්‌ටාපනන්‌ති ‘‘ඉමං ඡින්‌දා’’ති අඤ්‌ඤෙසං ඡෙදාපනං. ආළියා බන්‌ධනන්‌ති යථා ගච්‌ඡමූලෙ උදකං සන්‌තිට්‌ඨති, තථා සමන්‌තතො බන්‌ධනං. උදකස්‌සාති අකප්‌පියඋදකස්‌ස ‘‘කප්‌පියඋදකසිඤ්‌චන’’න්‌ති විසුං වක්‌ඛමානත්‌තා, තඤ්‌ච ආරාමාදිඅත්‌ථං රොපනෙ අකප්‌පියවොහාරෙසුපි කප්‌පියවොහාරෙසුපි කප්‌පියඋදකසිඤ්‌චනාදි වට්‌ටතීති වක්‌ඛමානත්‌තා ඉධාපි විභාගං කත්‌වා කප්‌පියඋදකසිඤ්‌චනාදි විසුං දස්‌සිතං. එත්‌ථ ච කතමං අකප්‌පියඋදකං, කතමං පන කප්‌පියඋදකන්‌ති? සප්‌පාණකං අකප්‌පියඋදකං, අප්‌පාණකං කප්‌පියඋදකන්‌ති. කථං විඤ්‌ඤායතීති චෙ, ‘‘යො පන භික්‌ඛු ජානං සප්‌පාණකං උදකං තිණං වා මත්‌තිකං වා සිඤ්‌චෙය්‍ය වා සිඤ්‌චාපෙය්‍ය වා පාචිත්‌තිය’’න්‌ති වචනතො. යථා කොට්‌ටනඛණනාදිකායිකකිරියාපි අකප්‌පියවොහාරෙ සඞ්‌ගහිතා, එවං මාතිකාඋජුකරණාදිකප්‌පියවොහාරෙපීති ආහ ‘‘සුක්‌ඛමාතිකාය උජුකරණ’’න්‌ති. හත්‌ථපාදමුඛධොවනනහආනොදකසිඤ්‌චනන්‌ති ඉමිනාපි පකාරන්‌තරෙන කප්‌පියඋදකසිඤ්‌චනමෙව දස්‌සෙති. අකප්‌පියවොහාරෙ කොට්‌ටනඛණනාදිවසෙන සයං කරණස්‌සපි කථං සඞ්‌ගහොති? අකප්‌පියන්‌ති වොහරියතීති අකප්‌පියවොහාරොති අකප්‌පියභූතං කරණකාරාපනාදි සබ්‌බමෙව සඞ්‌ගහිතං, න පන අකප්‌පියවචනමත්‌තන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං. කප්‌පියවොහාරෙපි එසෙව නයො. සුක්‌ඛමාතිකාය උජුකරණන්‌ති ඉමිනා පුරාණපණ්‌ණාදීනං හරණම්‌පි සඞ්‌ගහිතන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං. කුදාලාදීනි භූමියං ඨපෙත්‌වා ඨානතො හත්‌ථෙන ගහෙත්‌වා ඨානමෙව පාකටතරන්‌ති ‘‘ඔභාසො’’ති වුත්‌තං.
28. Tattha koṭṭananti sayaṃ chindanaṃ. Koṭṭāpananti ‘‘imaṃ chindā’’ti aññesaṃ chedāpanaṃ. Āḷiyā bandhananti yathā gacchamūle udakaṃ santiṭṭhati, tathā samantato bandhanaṃ. Udakassāti akappiyaudakassa ‘‘kappiyaudakasiñcana’’nti visuṃ vakkhamānattā, tañca ārāmādiatthaṃ ropane akappiyavohāresupi kappiyavohāresupi kappiyaudakasiñcanādi vaṭṭatīti vakkhamānattā idhāpi vibhāgaṃ katvā kappiyaudakasiñcanādi visuṃ dassitaṃ. Ettha ca katamaṃ akappiyaudakaṃ, katamaṃ pana kappiyaudakanti? Sappāṇakaṃ akappiyaudakaṃ, appāṇakaṃ kappiyaudakanti. Kathaṃ viññāyatīti ce, ‘‘yo pana bhikkhu jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ tiṇaṃ vā mattikaṃ vā siñceyya vā siñcāpeyya vā pācittiya’’nti vacanato. Yathā koṭṭanakhaṇanādikāyikakiriyāpi akappiyavohāre saṅgahitā, evaṃ mātikāujukaraṇādikappiyavohārepīti āha ‘‘sukkhamātikāya ujukaraṇa’’nti. Hatthapādamukhadhovananahaānodakasiñcananti imināpi pakārantarena kappiyaudakasiñcanameva dasseti. Akappiyavohāre koṭṭanakhaṇanādivasena sayaṃ karaṇassapi kathaṃ saṅgahoti? Akappiyanti vohariyatīti akappiyavohāroti akappiyabhūtaṃ karaṇakārāpanādi sabbameva saṅgahitaṃ, na pana akappiyavacanamattanti daṭṭhabbaṃ. Kappiyavohārepi eseva nayo. Sukkhamātikāya ujukaraṇanti iminā purāṇapaṇṇādīnaṃ haraṇampi saṅgahitanti daṭṭhabbaṃ. Kudālādīni bhūmiyaṃ ṭhapetvā ṭhānato hatthena gahetvā ṭhānameva pākaṭataranti ‘‘obhāso’’ti vuttaṃ.
29. මහාපච්‌චරිවාදං පතිට්‌ඨාපෙතුකාමො පච්‌ඡා වදති. වනත්‌ථායාති ඉදං කෙචි ‘‘වතත්‌ථායා’’ති පඨන්‌ති, තෙසං වතිඅත්‌ථායාති අත්‌ථො. වජිරබුද්‌ධිටීකායම්‌පි තථෙව වුත්‌තං, ‘‘ආරාමරොපා වනරොපා, යෙ නරා සෙතුකාරකා’’ති (සං. නි. 1.47) වචනතො පන තං විචාරෙතබ්‌බං. අකප්‌පියවොහාරෙපි එකච්‌චං වට්‌ටතීති දස්‌සෙතුං ‘‘න කෙවලඤ්‌ච සෙස’’න්‌තිආදිමාහ. යං කිඤ්‌චි මාතිකන්‌ති සුක්‌ඛමාතිකං වා අසුක්‌ඛමාතිකං වා. කප්‌පියඋදකං සිඤ්‌චිතුන්‌ති ඉමිනා ‘‘කප්‌පියඋදකං සිඤ්‌චථා’’ති වත්‌තුම්‌පි වට්‌ටතීති දස්‌සෙති. සයං රොපෙතුම්‌පි වට්‌ටතීති ඉමිනා ‘‘රොපෙහී’’ති වත්‌තුම්‌පි වට්‌ටතීතිපි සිද්‌ධං.
29. Mahāpaccarivādaṃ patiṭṭhāpetukāmo pacchā vadati. Vanatthāyāti idaṃ keci ‘‘vatatthāyā’’ti paṭhanti, tesaṃ vatiatthāyāti attho. Vajirabuddhiṭīkāyampi tatheva vuttaṃ, ‘‘ārāmaropā vanaropā, ye narā setukārakā’’ti (saṃ. ni. 1.47) vacanato pana taṃ vicāretabbaṃ. Akappiyavohārepi ekaccaṃ vaṭṭatīti dassetuṃ ‘‘na kevalañca sesa’’ntiādimāha. Yaṃ kiñci mātikanti sukkhamātikaṃ vā asukkhamātikaṃ vā. Kappiyaudakaṃ siñcitunti iminā ‘‘kappiyaudakaṃ siñcathā’’ti vattumpi vaṭṭatīti dasseti. Sayaṃ ropetumpi vaṭṭatīti iminā ‘‘ropehī’’ti vattumpi vaṭṭatītipi siddhaṃ.
30. පාචිත්‌තියඤ්‌චෙව දුක්‌කටඤ්‌චාති පථවීඛණනපච්‌චයා පාචිත්‌තියං, කුලසඞ්‌ගහපච්‌චයා දුක්‌කටං. අකප්‌පියවොහාරෙනාති ‘‘ඉදං ඛණ, ඉදං රොපෙහී’’ති අකප්‌පියවොහාරෙන. දුක්‌කටමෙවාති කුලසඞ්‌ගහපච්‌චයා දුක්‌කටං. උභයත්‍රාති කප්‌පියාකප්‌පියපථවියං.
30.Pācittiyañceva dukkaṭañcāti pathavīkhaṇanapaccayā pācittiyaṃ, kulasaṅgahapaccayā dukkaṭaṃ. Akappiyavohārenāti ‘‘idaṃ khaṇa, idaṃ ropehī’’ti akappiyavohārena. Dukkaṭamevāti kulasaṅgahapaccayā dukkaṭaṃ. Ubhayatrāti kappiyākappiyapathaviyaṃ.
සබ්‌බත්‌ථාති කුලසඞ්‌ගහපරිභොගආරාමාදිඅත්‌ථාය රොපිතෙ. දුක්‌කටම්‌පීති න කෙවලං පාචිත්‌තියමෙව. කප්‌පියෙනාති කප්‌පියඋදකෙන. තෙසංයෙව ද්‌වින්‌නන්‌ති කුලසඞ්‌ගහපරිභොගානං. දුක්‌කටන්‌ති කුලසඞ්‌ගහත්‌ථාය සයං සිඤ්‌චනෙ, කප්‌පියවොහාරෙන වා අකප්‌පියවොහාරෙන වා සිඤ්‌චාපනෙ දුක්‌කටං, පරිභොගත්‌ථාය සයං සිඤ්‌චනෙ, අකප්‌පියවොහාරෙන සිඤ්‌චාපනෙ ච දුක්‌කටං. පයොගබහුලතායාති සයං කරණෙ, කායපයොගස්‌ස කාරාපනෙ වචීපයොගස්‌ස බහුත්‌තෙන. ආපත්‌තිබහුලතා වෙදිතබ්‌බාති එත්‌ථ සයං සිඤ්‌චනෙ ධාරාපච්‌ඡෙදගණනාය ආපත්‌තිගණනා වෙදිතබ්‌බා. සිඤ්‌චාපනෙ පන පුනප්‌පුනං ආණාපෙන්‌තස්‌ස වාචාය වාචාය ආපත්‌ති, සකිං ආණත්‌තස්‌ස බහුසිඤ්‌චනෙ එකාව.
Sabbatthāti kulasaṅgahaparibhogaārāmādiatthāya ropite. Dukkaṭampīti na kevalaṃ pācittiyameva. Kappiyenāti kappiyaudakena. Tesaṃyeva dvinnanti kulasaṅgahaparibhogānaṃ. Dukkaṭanti kulasaṅgahatthāya sayaṃ siñcane, kappiyavohārena vā akappiyavohārena vā siñcāpane dukkaṭaṃ, paribhogatthāya sayaṃ siñcane, akappiyavohārena siñcāpane ca dukkaṭaṃ. Payogabahulatāyāti sayaṃ karaṇe, kāyapayogassa kārāpane vacīpayogassa bahuttena. Āpattibahulatā veditabbāti ettha sayaṃ siñcane dhārāpacchedagaṇanāya āpattigaṇanā veditabbā. Siñcāpane pana punappunaṃ āṇāpentassa vācāya vācāya āpatti, sakiṃ āṇattassa bahusiñcane ekāva.
ඔචිනනෙ දුක්‌කටපාචිත්‌තියානීති කුලසඞ්‌ගහපච්‌චයා දුක්‌කටං, භූතගාමපාතබ්‍යතාය පාචිත්‌තියං. අඤ්‌ඤත්‌ථාති වත්‌ථුපූජාදිඅත්‌ථාය ඔචිනනෙ. සකිං ආණත්‌තොති අකප්‌පියවොහාරෙන ආණත්‌තො . පාචිත්‌තියමෙවාති අකප්‌පියවොහාරෙන ආණත්‌තත්‌තා භූතගාමසික්‌ඛාපදෙන (පාචි. 90-91) පාචිත්‌තියං. කප්‌පියවචනෙන පන වත්‌ථුපූජාදිඅත්‌ථාය ඔචිනාපෙන්‌තස්‌ස අනාපත්‌තියෙව.
Ocinane dukkaṭapācittiyānīti kulasaṅgahapaccayā dukkaṭaṃ, bhūtagāmapātabyatāya pācittiyaṃ. Aññatthāti vatthupūjādiatthāya ocinane. Sakiṃ āṇattoti akappiyavohārena āṇatto . Pācittiyamevāti akappiyavohārena āṇattattā bhūtagāmasikkhāpadena (pāci. 90-91) pācittiyaṃ. Kappiyavacanena pana vatthupūjādiatthāya ocināpentassa anāpattiyeva.
31. ගන්‌ථනෙන නිබ්‌බත්‌තං දාමං ගන්‌ථිමං. එස නයො සෙසෙසුපි. න වට්‌ටතීති කුලසඞ්‌ගහත්‌ථාය, වත්‌ථුපූජාදිඅත්‌ථාය වා වුත්‌තනයෙන කරොන්‌තස්‌ස කාරාපෙන්‌තස්‌ස ච දුක්‌කටන්‌ති අත්‌ථො. වට්‌ටතීති වත්‌ථුපූජාදිඅත්‌ථාය වට්‌ටති, කුලසඞ්‌ගහත්‌ථාය පන කප්‌පියවොහාරෙන කාරාපෙන්‌තස්‌සපි දුක්‌කටමෙව. පුරිමනයෙනෙවාති ‘‘භික්‌ඛුස්‌ස වා’’තිආදිනා වුත්‌තනයෙන. ධම්‌මාසනවිතානෙ බද්‌ධකණ්‌ටකෙසු පුප්‌ඵානි විනිවිජ්‌ඣිත්‌වා ඨපෙන්‌තීති සම්‌බන්‌ධො. උපරූපරි විජ්‌ඣිත්‌වා ඡත්‌තසදිසං කත්‌වා ආවුණනතො ‘‘ඡත්‌තාධිඡත්‌තං වියා’’ති වුත්‌තං. ‘‘කදලික්‌ඛන්‌ධම්‌හී’’තිආදිනා වුත්‌තං සබ්‌බමෙව සන්‌ධාය ‘‘තං අතිඔළාරිකමෙවා’’ති වුත්‌තං, සබ්‌බත්‌ථ කරණෙ, අකප්‌පියවොහාරෙන කාරාපනෙ ච දුක්‌කටමෙවාති අත්‌ථො. පුප්‌ඵවිජ්‌ඣනත්‌ථං කණ්‌ටකම්‌පි බන්‌ධිතුං න වට්‌ටතීති ඉමස්‌ස උපලක්‌ඛණත්‌තා පුප්‌ඵදාමොලම්‌බකාදිඅත්‌ථාය රජ්‌ජුබන්‌ධනාදිපි න වට්‌ටතීති කෙචි වදන්‌ති. අඤ්‌ඤෙ පන ‘‘පුප්‌ඵවිජ්‌ඣනත්‌ථං කණ්‌ටකන්‌ති විසෙසිතත්‌තා තදත්‌ථං කණ්‌ටකමෙව බන්‌ධිතුං න වට්‌ටති, තඤ්‌ච අට්‌ඨකථාපමාණෙනා’’ති වදන්‌ති, වීමංසිත්‌වා ගහෙතබ්‌බං. පුප්‌ඵපටිච්‌ඡකං නාම දන්‌තාදීහි කතං පුප්‌ඵාධානං. එතම්‌පි නාගදන්‌තකම්‌පි සඡිද්‌දමෙව ගහෙතබ්‌බං. අසොකපිණ්‌ඩියාති අසොකසාඛානං, පුප්‌ඵානං වා සමූහෙ. සාරත්‌ථදීපනියං (සාරත්‌ථ. ටී. 2.431) පන ‘‘අසොකපිණ්‌ඩියාති අසොකපුප්‌ඵමඤ්‌ජරිකායා’’ති වුත්‌තං. ධම්‌මරජ්‌ජු නාම චෙතියං වා බොධිං වා පුප්‌ඵප්‌පවෙසනත්‌ථං ආවිජ්‌ඣිත්‌වා බන්‌ධරජ්‌ජු. විමතිවිනොදනියං (වි. වි. ටී. 1.431) පන ‘‘ධම්‌මරජ්‌ජු නාම චෙතියාදීනි පරික්‌ඛිපිත්‌වා තෙසඤ්‌ච රජ්‌ජුයා ච අන්‌තරා පුප්‌ඵප්‌පවෙසනත්‌ථාය බන්‌ධරජ්‌ජු. සිථිලවට්‌ටිතාය වා වට්‌ටියා අබ්‌භන්‌තරෙ පුප්‌ඵප්‌පවෙසනත්‌ථාය එවං බන්‌ධාතිපි වදන්‌තී’’ති වුත්‌තං.
31. Ganthanena nibbattaṃ dāmaṃ ganthimaṃ. Esa nayo sesesupi. Na vaṭṭatīti kulasaṅgahatthāya, vatthupūjādiatthāya vā vuttanayena karontassa kārāpentassa ca dukkaṭanti attho. Vaṭṭatīti vatthupūjādiatthāya vaṭṭati, kulasaṅgahatthāya pana kappiyavohārena kārāpentassapi dukkaṭameva. Purimanayenevāti ‘‘bhikkhussa vā’’tiādinā vuttanayena. Dhammāsanavitāne baddhakaṇṭakesu pupphāni vinivijjhitvā ṭhapentīti sambandho. Uparūpari vijjhitvā chattasadisaṃ katvā āvuṇanato ‘‘chattādhichattaṃ viyā’’ti vuttaṃ. ‘‘Kadalikkhandhamhī’’tiādinā vuttaṃ sabbameva sandhāya ‘‘taṃ atioḷārikamevā’’ti vuttaṃ, sabbattha karaṇe, akappiyavohārena kārāpane ca dukkaṭamevāti attho. Pupphavijjhanatthaṃ kaṇṭakampi bandhituṃ na vaṭṭatīti imassa upalakkhaṇattā pupphadāmolambakādiatthāya rajjubandhanādipi na vaṭṭatīti keci vadanti. Aññe pana ‘‘pupphavijjhanatthaṃ kaṇṭakanti visesitattā tadatthaṃ kaṇṭakameva bandhituṃ na vaṭṭati, tañca aṭṭhakathāpamāṇenā’’ti vadanti, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. Pupphapaṭicchakaṃ nāma dantādīhi kataṃ pupphādhānaṃ. Etampi nāgadantakampi sachiddameva gahetabbaṃ. Asokapiṇḍiyāti asokasākhānaṃ, pupphānaṃ vā samūhe. Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. 2.431) pana ‘‘asokapiṇḍiyāti asokapupphamañjarikāyā’’ti vuttaṃ. Dhammarajju nāma cetiyaṃ vā bodhiṃ vā pupphappavesanatthaṃ āvijjhitvā bandharajju. Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. 1.431) pana ‘‘dhammarajju nāma cetiyādīni parikkhipitvā tesañca rajjuyā ca antarā pupphappavesanatthāya bandharajju. Sithilavaṭṭitāya vā vaṭṭiyā abbhantare pupphappavesanatthāya evaṃ bandhātipi vadantī’’ti vuttaṃ.
මත්‌ථකදාමන්‌ති ධම්‌මාසනාදිමත්‌ථකෙ පලම්‌බකදාමං. තෙසංයෙවාති උප්‌පලාදීනං එව. වාකෙන වාති පුප්‌ඵනාළං ඵාලෙත්‌වා පුප්‌ඵෙන එකාබද්‌ධට්‌ඨිතවාකෙන දණ්‌ඩෙන ච එකාබද්‌ධෙනෙව. එතෙන පුප්‌ඵං බීජගාමසඞ්‌ගහං න ගච්‌ඡති පඤ්‌චසු බීජෙසු අපවිට්‌ඨත්‌තා පණ්‌ණං විය, තස්‌මා කප්‌පියං අකාරාපෙත්‌වාපි විකොපනෙ දොසො නත්‌ථි. යඤ්‌ච ඡින්‌නස්‌සපි මකුළස්‌ස විකසනං, තම්‌පි අතිතරුණස්‌ස අභාවා වුඩ්‌ඪිලක්‌ඛණං න හොති, පරිණතස්‌ස පන මකුළස්‌ස පත්‌තානං සිනෙහෙ පරියාදානං ගතෙ විසුංභාවො එව විකාසො, තෙනෙව ඡින්‌නමකුළවිකාසො අඡින්‌නමකුළවිකාසතො පරිහීනො, මිලාතනියුත්‌තො වා දිස්‌සති. යඤ්‌ච මිලාතස්‌ස උදකසඤ්‌ඤොගෙ අමිලානතාපජ්‌ජනං, තම්‌පි තම්‌බුලපණ්‌ණාදීසු සමානං වුඩ්‌ඪිලක්‌ඛණං න හොති. පාළිඅට්‌ඨකථාසු ච න කත්‌ථචි පුප්‌ඵානං කප්‌පියකරණං ආගතං, තස්‌මා පුප්‌ඵං සබ්‌බථා අබීජමෙවාති විඤ්‌ඤායති, වීමංසිත්‌වා ගහෙතබ්‌බං.
Matthakadāmanti dhammāsanādimatthake palambakadāmaṃ. Tesaṃyevāti uppalādīnaṃ eva. Vākena vāti pupphanāḷaṃ phāletvā pupphena ekābaddhaṭṭhitavākena daṇḍena ca ekābaddheneva. Etena pupphaṃ bījagāmasaṅgahaṃ na gacchati pañcasu bījesu apaviṭṭhattā paṇṇaṃ viya, tasmā kappiyaṃ akārāpetvāpi vikopane doso natthi. Yañca chinnassapi makuḷassa vikasanaṃ, tampi atitaruṇassa abhāvā vuḍḍhilakkhaṇaṃ na hoti, pariṇatassa pana makuḷassa pattānaṃ sinehe pariyādānaṃ gate visuṃbhāvo eva vikāso, teneva chinnamakuḷavikāso achinnamakuḷavikāsato parihīno, milātaniyutto vā dissati. Yañca milātassa udakasaññoge amilānatāpajjanaṃ, tampi tambulapaṇṇādīsu samānaṃ vuḍḍhilakkhaṇaṃ na hoti. Pāḷiaṭṭhakathāsu ca na katthaci pupphānaṃ kappiyakaraṇaṃ āgataṃ, tasmā pupphaṃ sabbathā abījamevāti viññāyati, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
‘‘පසිබ්‌බකෙ වියා’’ති වුත්‌තත්‌තා පුප්‌ඵං පසිබ්‌බකෙ වා පසිබ්‌බකසදිසං බන්‌ධෙ යත්‌ථ කත්‌ථචි චීවරෙ වා පක්‌ඛිපිතුං වට්‌ටතීති සිද්‌ධං. සාරත්‌ථදීපනියං (සාරත්‌ථ. ටී. 2.431) පන ‘‘ඛන්‌ධෙ ඨපිතකාසාවස්‌සාති ඛන්‌ධෙ ඨපිතසඞ්‌ඝාටිං සන්‌ධාය වුත්‌තං. තඤ්‌හි තථාබන්‌ධිතුං සක්‌කා භවෙය්‍ය. ඉමිනා ච අඤ්‌ඤම්‌පි තාදිසං කාසාවං වා වත්‌ථං වා වුත්‌තනයෙන බන්‌ධිත්‌වා තත්‌ථ පුප්‌ඵානි පක්‌ඛිපිතුං වට්‌ටතීති සිද්‌ධං. අංසභණ්‌ඩිකපසිබ්‌බකෙ පක්‌ඛිත්‌තසදිසත්‌තා වෙඨිමං නාම න ජාතං, තස්‌මා සිථිලබන්‌ධස්‌ස අන්‌තරන්‌තරා පක්‌ඛිපිතුම්‌පි වට්‌ටතීති වදන්‌තී’’ති වුත්‌තං. හෙට්‌ඨා දණ්‌ඩකං පන බන්‌ධිතුං න වට්‌ටතීති රජ්‌ජුආදීහි බන්‌ධනං සන්‌ධාය වුත්‌තං, පුප්‌ඵස්‌සෙව පන අච්‌ඡින්‌නදණ්‌ඩකෙහි බන්‌ධිතුං වට්‌ටති එව.
‘‘Pasibbake viyā’’ti vuttattā pupphaṃ pasibbake vā pasibbakasadisaṃ bandhe yattha katthaci cīvare vā pakkhipituṃ vaṭṭatīti siddhaṃ. Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. 2.431) pana ‘‘khandhe ṭhapitakāsāvassāti khandhe ṭhapitasaṅghāṭiṃ sandhāya vuttaṃ. Tañhi tathābandhituṃ sakkā bhaveyya. Iminā ca aññampi tādisaṃ kāsāvaṃ vā vatthaṃ vā vuttanayena bandhitvā tattha pupphāni pakkhipituṃ vaṭṭatīti siddhaṃ. Aṃsabhaṇḍikapasibbake pakkhittasadisattā veṭhimaṃ nāma na jātaṃ, tasmā sithilabandhassa antarantarā pakkhipitumpi vaṭṭatīti vadantī’’ti vuttaṃ. Heṭṭhā daṇḍakaṃ pana bandhituṃ navaṭṭatīti rajjuādīhi bandhanaṃ sandhāya vuttaṃ, pupphasseva pana acchinnadaṇḍakehi bandhituṃ vaṭṭati eva.
පුප්‌ඵපටෙ ච දට්‌ඨබ්‌බන්‌ති පුප්‌ඵපටං කරොන්‌තස්‌ස දීඝතො පුප්‌ඵදාමස්‌ස හරණපච්‌චාහරණවසෙන පූරණං සන්‌ධාය වුත්‌තං, තිරියතො හරණං පන වායිමං නාම හොති, න පුරිමං. ‘‘පුරිමට්‌ඨානං අතික්‌කාමෙතී’’ති සාමඤ්‌ඤතො වුත්‌තත්‌තා පුරිමං පුප්‌ඵකොටිං ඵුසාපෙත්‌වා වා අඵුසාපෙත්‌වා වා පරික්‌ඛිපනවසෙන අතික්‌කාමෙන්‌තස්‌ස ආපත්‌තියෙව. බන්‌ධිතුං වට්‌ටතීති පුප්‌ඵරහිතාය සුත්‌තවාකකොටියා බන්‌ධිතුං වට්‌ටති. එකවාරං හරිත්‌වා පරික්‌ඛිපිත්‌වාති ඉදං පුබ්‌බෙ වුත්‌තචෙතියාදිපරික්‌ඛෙපං පුප්‌ඵපටකරණඤ්‌ච සන්‌ධාය වුත්‌තං, තස්‌මා චෙතියං වා බොධිං වා පරික්‌ඛිපන්‌තෙන එකවාරං පරික්‌ඛිපිත්‌වා පුරිමට්‌ඨානං සම්‌පත්‌තෙ අඤ්‌ඤස්‌ස දාතබ්‌බං, තෙනපි එකවාරං පරික්‌ඛිපිත්‌වා තථෙව කාතබ්‌බං. පුප්‌ඵපටං කරොන්‌තෙන ච හරිත්‌වා අඤ්‌ඤස්‌ස දාතබ්‌බං, තෙනපි තථෙව කාතබ්‌බං. සචෙපි ද්‌වෙයෙව භික්‌ඛූ උභොසු පස්‌සෙසු ඨත්‌වා පරියායෙන හරන්‌ති, වට්‌ටතියෙවාති වදන්‌ති.
Pupphapaṭe ca daṭṭhabbanti pupphapaṭaṃ karontassa dīghato pupphadāmassa haraṇapaccāharaṇavasena pūraṇaṃ sandhāya vuttaṃ, tiriyato haraṇaṃ pana vāyimaṃ nāma hoti, na purimaṃ. ‘‘Purimaṭṭhānaṃ atikkāmetī’’ti sāmaññato vuttattā purimaṃ pupphakoṭiṃ phusāpetvā vā aphusāpetvā vā parikkhipanavasena atikkāmentassa āpattiyeva. Bandhituṃ vaṭṭatīti puppharahitāya suttavākakoṭiyā bandhituṃ vaṭṭati. Ekavāraṃ haritvā parikkhipitvāti idaṃ pubbe vuttacetiyādiparikkhepaṃ pupphapaṭakaraṇañca sandhāya vuttaṃ, tasmā cetiyaṃ vā bodhiṃ vā parikkhipantena ekavāraṃ parikkhipitvā purimaṭṭhānaṃ sampatte aññassa dātabbaṃ, tenapi ekavāraṃ parikkhipitvā tatheva kātabbaṃ. Pupphapaṭaṃ karontena ca haritvā aññassa dātabbaṃ, tenapi tatheva kātabbaṃ. Sacepi dveyeva bhikkhū ubhosu passesu ṭhatvā pariyāyena haranti, vaṭṭatiyevāti vadanti.
පරෙහි පූරිතන්‌ති දීඝතො පසාරිතං. වායිතුන්‌ති තිරියතො හරිතුං, තං පන එකවාරම්‌පි න ලභති. පුප්‌ඵානි ඨපෙන්‌තෙනාති අගන්‌ථිතානි පාකතිකපුප්‌ඵානි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං ඵුසාපෙත්‌වාපි ඨපෙන්‌තෙන. පුප්‌ඵදාමං පන පූජනත්‌ථාය භූමියං ඨපෙන්‌තෙන ඵුසාපෙත්‌වා වා අඵුසාපෙත්‌වා වා දිගුණං කත්‌වා ඨපෙතුං න වට්‌ටතීති වදන්‌ති.
Parehi pūritanti dīghato pasāritaṃ. Vāyitunti tiriyato harituṃ, taṃ pana ekavārampi na labhati. Pupphāni ṭhapentenāti aganthitāni pākatikapupphāni aññamaññaṃ phusāpetvāpi ṭhapentena. Pupphadāmaṃ pana pūjanatthāya bhūmiyaṃ ṭhapentena phusāpetvā vā aphusāpetvā vā diguṇaṃ katvā ṭhapetuṃ na vaṭṭatīti vadanti.
32. ඝටිකදාමඔලම්‌බකොති හෙට්‌ඨාභාගෙ ඝටිකාකාරයුත්‌තො, දාරුඝටිකාකාරො වා ඔලම්‌බකො. සාරත්‌ථදීපනියං (සාරත්‌ථ. ටී. 2.431) පන ‘‘ඝටිකදාමඔලම්‌බකොති අන්‌තෙ ඝටිකාකාරයුත්‌තො යමකදාමඔලම්‌බකො’’ති වුත්‌තං. වජිරබුද්‌ධිටීකායං (වජිර. ටී. පාරාජික 431) පන ‘‘ඝටිකදාමඔලම්‌බකොති යමකදාමඔලම්‌බකොති ලිඛිත’’න්‌ති වුත්‌තං, එකෙකං පන දාමං නික්‌ඛන්‌තසුත්‌තකොටියාව බන්‌ධිත්‌වා ඔලම්‌බිතුං වට්‌ටති, පුප්‌ඵදාමද්‌වයං සඞ්‌ඝටිතුකාමෙනපි නික්‌ඛන්‌තසුත්‌තකොටියාව සුත්‌තකොටිං සඞ්‌ඝටිතුං වට්‌ටති. අඩ්‌ඪචන්‌දාකාරෙන මාලාගුණපරික්‌ඛෙපොති අඩ්‌ඪචන්‌දාකාරෙන මාලාගුණස්‌ස පුනප්‌පුනං හරණපච්‌චාහරණවසෙන පූරෙත්‌වා පරික්‌ඛිපනං, තෙනෙව තං පුරිමෙ පවිට්‌ඨං, තස්‌මා එතම්‌පි අඩ්‌ඪචන්‌දාකාරං පුනප්‌පුනං හරණපච්‌චාහරණවසෙන පූරෙතුං න වට්‌ටති. එකවාරං පන අඩ්‌ඪචන්‌දාකාරකරණෙ මාලාගුණං හරිතුං වට්‌ටතීති වදන්‌ති. පුප්‌ඵදාමකරණන්‌ති එත්‌ථ සුත්‌තකොටියං ගහෙත්‌වාපි එකතො කාතුං න වට්‌ටතීති වදන්‌ති. සුත්‌තමයං ගෙණ්‌ඩුකං නාම, ගෙණ්‌ඩුකඛරපත්‌තදාමානං පටික්‌ඛිත්‌තත්‌තා චෙලාදීහි කතදාමම්‌පි න වට්‌ටති අකප්‌පියානුලොමත්‌තාති වදන්‌ති. පරසන්‌තකං දෙති, දුක්‌කටමෙවාති විස්‌සාසග්‌ගාහෙන පරසන්‌තකං ගහෙත්‌වා දෙන්‌තං සන්‌ධාය වුත්‌තං. ථුල්‌ලච්‌චයන්‌ති එත්‌ථ භණ්‌ඩදෙය්‍යම්‌පි හොති.
32.Ghaṭikadāmaolambakoti heṭṭhābhāge ghaṭikākārayutto, dārughaṭikākāro vā olambako. Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. 2.431) pana ‘‘ghaṭikadāmaolambakoti ante ghaṭikākārayutto yamakadāmaolambako’’ti vuttaṃ. Vajirabuddhiṭīkāyaṃ (vajira. ṭī. pārājika 431) pana ‘‘ghaṭikadāmaolambakoti yamakadāmaolambakoti likhita’’nti vuttaṃ, ekekaṃ pana dāmaṃ nikkhantasuttakoṭiyāva bandhitvā olambituṃ vaṭṭati, pupphadāmadvayaṃ saṅghaṭitukāmenapi nikkhantasuttakoṭiyāva suttakoṭiṃ saṅghaṭituṃ vaṭṭati. Aḍḍhacandākārena mālāguṇaparikkhepoti aḍḍhacandākārena mālāguṇassa punappunaṃ haraṇapaccāharaṇavasena pūretvā parikkhipanaṃ, teneva taṃ purime paviṭṭhaṃ, tasmā etampi aḍḍhacandākāraṃ punappunaṃ haraṇapaccāharaṇavasena pūretuṃ na vaṭṭati. Ekavāraṃ pana aḍḍhacandākārakaraṇe mālāguṇaṃ harituṃ vaṭṭatīti vadanti. Pupphadāmakaraṇanti ettha suttakoṭiyaṃ gahetvāpi ekato kātuṃ na vaṭṭatīti vadanti. Suttamayaṃ geṇḍukaṃ nāma, geṇḍukakharapattadāmānaṃ paṭikkhittattā celādīhi katadāmampi na vaṭṭati akappiyānulomattāti vadanti. Parasantakaṃ deti, dukkaṭamevāti vissāsaggāhena parasantakaṃ gahetvā dentaṃ sandhāya vuttaṃ. Thullaccayanti ettha bhaṇḍadeyyampi hoti.
33. තඤ්‌ච ඛො වත්‌ථුපූජනත්‌ථායාති මාතාපිතූනම්‌පි පුප්‌ඵං දෙන්‌තෙන වත්‌ථුපූජනත්‌ථායෙව දාතබ්‌බන්‌ති දස්‌සෙති. ‘‘මණ්‌ඩනත්‌ථාය පන සිවලිඞ්‌ගාදිපූජනත්‌ථායා’’ති එත්‌තකමෙව වුත්‌තත්‌තා ‘‘ඉමං වික්‌කිණිත්‌වා ජීවිස්‌සන්‌තී’’ති මාතාපිතූනං වට්‌ටති, සෙසඤාතකානං තාවකාලිකමෙව දාතුං වට්‌ටති. කස්‌සචිපීති ඤාතකස්‌ස වා අඤ්‌ඤාතකස්‌ස වා කස්‌සචිපි. ඤාතිසාමණෙරෙහෙවාති තෙසං ගිහිපරිකම්‌මමොචනත්‌ථං වුත්‌තං. ඉතරෙති අඤ්‌ඤාතකා. තෙහිපි සාමණෙරෙහි ආචරියුපජ්‌ඣායානං වත්‌තසීසෙන හරිතබ්‌බං. සම්‌පත්‌තානං සාමණෙරානං උපඩ්‌ඪභාගං දාතුං වට්‌ටතීති සඞ්‌ඝිකස්‌ස ලාභස්‌ස උපචාරසීමට්‌ඨසාමණෙරානම්‌පි සන්‌තකත්‌තා තෙසම්‌පි උපඩ්‌ඪභාගො ලබ්‌භතෙවාති කත්‌වා වුත්‌තං. චූළකන්‌ති උපඩ්‌ඪභාගතොපි උපඩ්‌ඪං. චතුත්‌ථභාගස්‌සෙතං අධිවචනං. සාමණෙරා…පෙ.… ඨපෙන්‌තීති ඉදං අරක්‌ඛිතඅගොපිතං සන්‌ධාය වුත්‌තං. සාරත්‌ථදීපනියං පන ‘‘වස්‌සග්‌ගෙන අභාජනීයං සන්‌ධාය වුත්‌ත’’න්‌ති වුත්‌තං. තත්‌ථ තත්‌ථාති මග්‌ගෙ වා චෙතියඞ්‌ගණෙ වා.
33.Tañca kho vatthupūjanatthāyāti mātāpitūnampi pupphaṃ dentena vatthupūjanatthāyeva dātabbanti dasseti. ‘‘Maṇḍanatthāya pana sivaliṅgādipūjanatthāyā’’ti ettakameva vuttattā ‘‘imaṃ vikkiṇitvā jīvissantī’’ti mātāpitūnaṃ vaṭṭati, sesañātakānaṃ tāvakālikameva dātuṃ vaṭṭati. Kassacipīti ñātakassa vā aññātakassa vā kassacipi. Ñātisāmaṇerehevāti tesaṃ gihiparikammamocanatthaṃ vuttaṃ. Itareti aññātakā. Tehipi sāmaṇerehi ācariyupajjhāyānaṃ vattasīsena haritabbaṃ. Sampattānaṃ sāmaṇerānaṃ upaḍḍhabhāgaṃ dātuṃ vaṭṭatīti saṅghikassa lābhassa upacārasīmaṭṭhasāmaṇerānampi santakattā tesampi upaḍḍhabhāgo labbhatevāti katvā vuttaṃ. Cūḷakanti upaḍḍhabhāgatopi upaḍḍhaṃ. Catutthabhāgassetaṃ adhivacanaṃ. Sāmaṇerā…pe… ṭhapentīti idaṃ arakkhitaagopitaṃ sandhāya vuttaṃ. Sāratthadīpaniyaṃ pana ‘‘vassaggena abhājanīyaṃ sandhāya vutta’’nti vuttaṃ. Tattha tatthāti magge vā cetiyaṅgaṇe vā.
34. සාමණෙරෙහි දාපෙතුං න ලභන්‌තීති ඉදං සාමණෙරෙහි ගිහිකම්‌මං කාරිතං විය හොතීති වුත්‌තං, න පන පුප්‌ඵදානං හොතීති සාමණෙරානම්‌පි න වට්‌ටනතො. වුත්‌තඤ්‌ච ‘‘සයමෙවා’’තිආදි. න හි තං පුප්‌ඵදානං නාම සියා. යදි හි තථා ආගතානං තෙසං දානං පුප්‌ඵදානං නාම භවෙය්‍ය , සාමණෙරෙහිපි දාතුං න ලබ්‌භෙය්‍ය. සයමෙවාති සාමණෙරා සයමෙව. යාගුභත්‌තාදීනි ආදායාති ඉදං භික්‌ඛූනං අත්‌ථාය යාගුභත්‌තාදිසම්‌පාදනං සන්‌ධාය වුත්‌තත්‌තා ‘‘න වට්‌ටතී’’ති අවිසෙසෙන වුත්‌තං. අවිසෙසෙන වුත්‌තන්‌ති ඉමිනා සබ්‌බෙසම්‌පි න වට්‌ටතීති දස්‌සෙති.
34.Sāmaṇerehi dāpetuṃ na labhantīti idaṃ sāmaṇerehi gihikammaṃ kāritaṃ viya hotīti vuttaṃ, na pana pupphadānaṃ hotīti sāmaṇerānampi na vaṭṭanato. Vuttañca ‘‘sayamevā’’tiādi. Na hi taṃ pupphadānaṃ nāma siyā. Yadi hi tathā āgatānaṃ tesaṃ dānaṃ pupphadānaṃ nāma bhaveyya , sāmaṇerehipi dātuṃ na labbheyya. Sayamevāti sāmaṇerā sayameva. Yāgubhattādīni ādāyāti idaṃ bhikkhūnaṃ atthāya yāgubhattādisampādanaṃ sandhāya vuttattā ‘‘na vaṭṭatī’’ti avisesena vuttaṃ. Avisesena vuttanti iminā sabbesampi na vaṭṭatīti dasseti.
35. වුත්‌තනයෙනෙවාති ‘‘මාතාපිතූනං තාව හරිත්‌වාපි හරාපෙත්‌වාපි පක්‌කොසිත්‌වාපි පක්‌කොසාපෙත්‌වාපි දාතුං වට්‌ටති, සෙසඤාතකානං පක්‌කොසාපෙත්‌වාව. මාතාපිතූනඤ්‌ච හරාපෙන්‌තෙන ඤාතිසාමණෙරෙහෙව හරාපෙතබ්‌බං. ඉතරෙ පන යදි සයමෙව ඉච්‌ඡන්‌ති, වට්‌ටතී’’ති ඉමං පුප්‌ඵදානෙ වුත්‌තනයං ඵලදානෙපි අතිදිසති, තස්‌මා ඵලම්‌පි මාතාපිතූනං හරණහරාපනාදිනා දාතුං වට්‌ටති, සෙසඤාතීනං පක්‌කොසාපෙත්‌වාව. ඉදානි ‘‘යො හරිත්‌වා වා හරාපෙත්‌වා වා…පෙ.… ඉස්‌සරවතාය දදතො ථුල්‌ලච්‌චය’’න්‌ති (පාරා. අට්‌ඨ. 2.436-437) ඉමං පුප්‌ඵදානෙ වුත්‌තනයං ඵලදානෙ සඞ්‌ඛිපිත්‌වා දස්‌සෙන්‌තො ‘‘කුලසඞ්‌ගහත්‌ථාය පනා’’තිආදිමාහ. ඛීණපරිබ්‌බයානන්‌ති ආගන්‌තුකෙ සන්‌ධාය වුත්‌තං. ඵලපරිච්‌ඡෙදෙනාති ‘‘එත්‌තකානි ඵලානි දාතබ්‌බානී’’ති එවං ඵලපරිච්‌ඡෙදෙන වා. රුක්‌ඛපරිච්‌ඡෙදෙන වාති ‘‘ඉමෙහි රුක්‌ඛෙහි දාතබ්‌බානී’’ති එවං රුක්‌ඛපරිච්‌ඡෙදෙන වා. පරිච්‌ඡින්‌නෙසුපි පන රුක්‌ඛෙසු ‘‘ඉධ ඵලානි සුන්‌දරානි, ඉතො ගණ්‌හථා’’ති වදන්‌තෙන කුලසඞ්‌ගහො කතො නාම හොතීති ආහ ‘‘එවං පන න වත්‌තබ්‌බ’’න්‌ති. රුක්‌ඛච්‌ඡල්‌ලීති රුක්‌ඛත්‌තචො, සා ‘‘භාජනීයභණ්‌ඩ’’න්‌ති වුත්‌තා. වුත්‌තනයෙනාති පුප්‌ඵඵලාදීසු වුත්‌තනයෙන කුලසඞ්‌ගහො හොතීති දස්‌සෙති.
35.Vuttanayenevāti ‘‘mātāpitūnaṃ tāva haritvāpi harāpetvāpi pakkositvāpi pakkosāpetvāpi dātuṃ vaṭṭati, sesañātakānaṃ pakkosāpetvāva. Mātāpitūnañca harāpentena ñātisāmaṇereheva harāpetabbaṃ. Itare pana yadi sayameva icchanti, vaṭṭatī’’ti imaṃ pupphadāne vuttanayaṃ phaladānepi atidisati, tasmā phalampi mātāpitūnaṃ haraṇaharāpanādinā dātuṃ vaṭṭati, sesañātīnaṃ pakkosāpetvāva. Idāni ‘‘yo haritvā vā harāpetvā vā…pe… issaravatāya dadato thullaccaya’’nti (pārā. aṭṭha. 2.436-437) imaṃ pupphadāne vuttanayaṃ phaladāne saṅkhipitvā dassento ‘‘kulasaṅgahatthāya panā’’tiādimāha. Khīṇaparibbayānanti āgantuke sandhāya vuttaṃ. Phalaparicchedenāti ‘‘ettakāni phalāni dātabbānī’’ti evaṃ phalaparicchedena vā. Rukkhaparicchedena vāti ‘‘imehi rukkhehi dātabbānī’’ti evaṃ rukkhaparicchedena vā. Paricchinnesupi pana rukkhesu ‘‘idha phalāni sundarāni, ito gaṇhathā’’ti vadantena kulasaṅgaho kato nāma hotīti āha ‘‘evaṃ pana na vattabba’’nti. Rukkhacchallīti rukkhattaco, sā ‘‘bhājanīyabhaṇḍa’’nti vuttā. Vuttanayenāti pupphaphalādīsu vuttanayena kulasaṅgaho hotīti dasseti.
36. තෙසං තෙසං ගිහීනං ගාමන්‌තරදෙසන්‌තරාදීසු සාසනපටිසාසනහරණං ජඞ්‌ඝපෙසනියං. තෙනාහ ‘‘ගිහීනං දූතෙය්‍යං සාසනහරණකම්‌ම’’න්‌ති. දූතස්‌ස කම්‌මං දූතෙය්‍යං. පඨමං සාසනං අග්‌ගහෙත්‌වාපි…පෙ.… පදෙ පදෙ දුක්‌කටන්‌ති ඉදං ‘‘තස්‌ස සාසනං ආරොචෙස්‌සාමී’’ති ඉමිනා අධිප්‌පායෙන ගමනං සන්‌ධාය වුත්‌තං. තස්‌ස පන සාසනං පටික්‌ඛිපිත්‌වා සයමෙව කාරුඤ්‌ඤෙ ඨිතො ගන්‌ත්‌වා අත්‌තනො පතිරූපං සාසනං ආරොචෙති, අනාපත්‌ති. ගිහීනඤ්‌ච කප්‌පියසාසනං හරිතුං වට්‌ටතීති සම්‌බන්‌ධො. ඉමෙහි පන අට්‌ඨහි කුලදූසකකම්‌මෙහීති පුප්‌ඵදානං ඵලදානං චුණ්‌ණදානං මත්‌තිකදානං දන්‌තකට්‌ඨදානං වෙළුදානං පණ්‌ණදානං ජඞ්‌ඝපෙසනිකන්‌ති ඉමෙහි යථාවුත්‌තෙහි. පබ්‌බාජනීයකම්‌මකතොති කුලදූසනපච්‌චයා කතපබ්‌බාජනීයකම්‌මො.
36. Tesaṃ tesaṃ gihīnaṃ gāmantaradesantarādīsu sāsanapaṭisāsanaharaṇaṃ jaṅghapesaniyaṃ. Tenāha ‘‘gihīnaṃ dūteyyaṃ sāsanaharaṇakamma’’nti. Dūtassa kammaṃ dūteyyaṃ. Paṭhamaṃ sāsanaṃ aggahetvāpi…pe… pade pade dukkaṭanti idaṃ ‘‘tassa sāsanaṃ ārocessāmī’’ti iminā adhippāyena gamanaṃ sandhāya vuttaṃ. Tassa pana sāsanaṃ paṭikkhipitvā sayameva kāruññe ṭhito gantvā attano patirūpaṃ sāsanaṃ āroceti, anāpatti. Gihīnañca kappiyasāsanaṃ harituṃ vaṭṭatīti sambandho. Imehi pana aṭṭhahi kuladūsakakammehīti pupphadānaṃ phaladānaṃ cuṇṇadānaṃ mattikadānaṃ dantakaṭṭhadānaṃ veḷudānaṃ paṇṇadānaṃ jaṅghapesanikanti imehi yathāvuttehi. Pabbājanīyakammakatoti kuladūsanapaccayā katapabbājanīyakammo.
37. සෙක්‌ඛභූමියං වාති ඉමිනා ඣානභූමිම්‌පි සඞ්‌ගණ්‌හාති. තිණ්‌ණං විවෙකානන්‌ති කායචිත්‌තඋපධිවිවෙකභූතානං තිණ්‌ණං විවෙකානං. පිණ්‌ඩාය චරණස්‌ස භොජනපරියොසානත්‌තා වුත්‌තං ‘‘යාව භොජනපරියොසාන’’න්‌ති. භුත්‌වා ආගච්‌ඡන්‌තස්‌සපි පුන වුත්‌තනයෙනෙව පණිධාය චීවරසණ්‌ඨාපනාදීනි කරොන්‌තස්‌ස දුක්‌කටමෙවාති දට්‌ඨබ්‌බං.
37.Sekkhabhūmiyaṃ vāti iminā jhānabhūmimpi saṅgaṇhāti. Tiṇṇaṃ vivekānanti kāyacittaupadhivivekabhūtānaṃ tiṇṇaṃ vivekānaṃ. Piṇḍāya caraṇassa bhojanapariyosānattā vuttaṃ ‘‘yāva bhojanapariyosāna’’nti. Bhutvā āgacchantassapi puna vuttanayeneva paṇidhāya cīvarasaṇṭhāpanādīni karontassa dukkaṭamevāti daṭṭhabbaṃ.
ඉති විනයසඞ්‌ගහසංවණ්‌ණනාභූතෙ විනයාලඞ්‌කාරෙ
Iti vinayasaṅgahasaṃvaṇṇanābhūte vinayālaṅkāre
කුලසඞ්‌ගහවිනිච්‌ඡයකථාලඞ්‌කාරො නාම
Kulasaṅgahavinicchayakathālaṅkāro nāma
පඤ්‌චමො පරිච්‌ඡෙදො.
Pañcamo paricchedo.
