Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൯. കുലസുത്തം
9. Kulasuttaṃ
൩൬൧. ഏകം സമയം ഭഗവാ കോസലേസു ചാരികം ചരമാനോ മഹതാ ഭിക്ഖുസങ്ഘേന സദ്ധിം യേന നാളന്ദാ തദവസരി . തത്ര സുദം ഭഗവാ നാളന്ദായം വിഹരതി പാവാരികമ്ബവനേ.
361. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena nāḷandā tadavasari . Tatra sudaṃ bhagavā nāḷandāyaṃ viharati pāvārikambavane.
തേന ഖോ പന സമയേന നാളന്ദാ ദുബ്ഭിക്ഖാ ഹോതി ദ്വീഹിതികാ സേതട്ഠികാ സലാകാവുത്താ. തേന ഖോ പന സമയേന നിഗണ്ഠോ നാടപുത്തോ നാളന്ദായം പടിവസതി മഹതിയാ നിഗണ്ഠപരിസായ സദ്ധിം. അഥ ഖോ അസിബന്ധകപുത്തോ ഗാമണി നിഗണ്ഠസാവകോ യേന നിഗണ്ഠോ നാടപുത്തോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ നിഗണ്ഠം നാടപുത്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ അസിബന്ധകപുത്തം ഗാമണിം നിഗണ്ഠോ നാടപുത്തോ ഏതദവോച – ‘‘ഏഹി ത്വം, ഗാമണി, സമണസ്സ ഗോതമസ്സ വാദം ആരോപേഹി. ഏവം തേ കല്യാണോ കിത്തിസദ്ദോ അബ്ഭുഗ്ഗച്ഛിസ്സതി – ‘അസിബന്ധകപുത്തേന ഗാമണിനാ സമണസ്സ ഗോതമസ്സ ഏവംമഹിദ്ധികസ്സ ഏവംമഹാനുഭാവസ്സ വാദോ ആരോപിതോ’’’തി.
Tena kho pana samayena nāḷandā dubbhikkhā hoti dvīhitikā setaṭṭhikā salākāvuttā. Tena kho pana samayena nigaṇṭho nāṭaputto nāḷandāyaṃ paṭivasati mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ. Atha kho asibandhakaputto gāmaṇi nigaṇṭhasāvako yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho asibandhakaputtaṃ gāmaṇiṃ nigaṇṭho nāṭaputto etadavoca – ‘‘ehi tvaṃ, gāmaṇi, samaṇassa gotamassa vādaṃ āropehi. Evaṃ te kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchissati – ‘asibandhakaputtena gāmaṇinā samaṇassa gotamassa evaṃmahiddhikassa evaṃmahānubhāvassa vādo āropito’’’ti.
‘‘കഥം പനാഹം, ഭന്തേ, സമണസ്സ ഗോതമസ്സ ഏവംമഹിദ്ധികസ്സ ഏവംമഹാനുഭാവസ്സ വാദം ആരോപേസ്സാമീ’’തി ? ‘‘ഏഹി ത്വം, ഗാമണി, യേന സമണോ ഗോതമോ തേനുപസങ്കമ; ഉപസങ്കമിത്വാ സമണം ഗോതമം ഏവം വദേഹി – ‘നനു, ഭന്തേ, ഭഗവാ അനേകപരിയായേന കുലാനം അനുദ്ദയം 1 വണ്ണേതി, അനുരക്ഖം വണ്ണേതി, അനുകമ്പം വണ്ണേതീ’തി? സചേ ഖോ, ഗാമണി, സമണോ ഗോതമോ ഏവം പുട്ഠോ ഏവം ബ്യാകരോതി – ‘ഏവം, ഗാമണി, തഥാഗതോ അനേകപരിയായേന കുലാനം അനുദ്ദയം വണ്ണേതി, അനുരക്ഖം വണ്ണേതി, അനുകമ്പം വണ്ണേതീ’തി, തമേനം ത്വം ഏവം വദേയ്യാസി – ‘അഥ കിഞ്ചരഹി, ഭന്തേ, ഭഗവാ ദുബ്ഭിക്ഖേ ദ്വീഹിതികേ സേതട്ഠികേ സലാകാവുത്തേ മഹതാ ഭിക്ഖുസങ്ഘേന സദ്ധിം ചാരികം ചരതി? ഉച്ഛേദായ ഭഗവാ കുലാനം പടിപന്നോ, അനയായ ഭഗവാ കുലാനം പടിപന്നോ, ഉപഘാതായ ഭഗവാ കുലാനം പടിപന്നോ’തി! ഇമം ഖോ തേ, ഗാമണി, സമണോ ഗോതമോ ഉഭതോകോടികം പഞ്ഹം പുട്ഠോ നേവ സക്ഖതി 2 ഉഗ്ഗിലിതും, നേവ സക്ഖതി ഓഗിലിതു’’ന്തി. ‘‘ഏവം , ഭന്തേ’’തി ഖോ അസിബന്ധകപുത്തോ ഗാമണി നിഗണ്ഠസ്സ നാടപുത്തസ്സ പടിസ്സുത്വാ ഉട്ഠായാസനാ നിഗണ്ഠം നാടപുത്തം അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ അസിബന്ധകപുത്തോ ഗാമണി ഭഗവന്തം ഏതദവോച –
‘‘Kathaṃ panāhaṃ, bhante, samaṇassa gotamassa evaṃmahiddhikassa evaṃmahānubhāvassa vādaṃ āropessāmī’’ti ? ‘‘Ehi tvaṃ, gāmaṇi, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ evaṃ vadehi – ‘nanu, bhante, bhagavā anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ 3 vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’ti? Sace kho, gāmaṇi, samaṇo gotamo evaṃ puṭṭho evaṃ byākaroti – ‘evaṃ, gāmaṇi, tathāgato anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’ti, tamenaṃ tvaṃ evaṃ vadeyyāsi – ‘atha kiñcarahi, bhante, bhagavā dubbhikkhe dvīhitike setaṭṭhike salākāvutte mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ cārikaṃ carati? Ucchedāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, anayāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, upaghātāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno’ti! Imaṃ kho te, gāmaṇi, samaṇo gotamo ubhatokoṭikaṃ pañhaṃ puṭṭho neva sakkhati 4 uggilituṃ, neva sakkhati ogilitu’’nti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho asibandhakaputto gāmaṇi nigaṇṭhassa nāṭaputtassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho asibandhakaputto gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘നനു, ഭന്തേ, ഭഗവാ അനേകപരിയായേന കുലാനം അനുദ്ദയം വണ്ണേതി, അനുരക്ഖം വണ്ണേതി, അനുകമ്പം വണ്ണേതീ’’തി? ‘‘ഏവം, ഗാമണി, തഥാഗതോ അനേകപരിയായേന കുലാനം അനുദ്ദയം വണ്ണേതി, അനുരക്ഖം വണ്ണേതി, അനുകമ്പം വണ്ണേതീ’’തി. ‘‘അഥ കിഞ്ചരഹി, ഭന്തേ, ഭഗവാ ദുബ്ഭിക്ഖേ ദ്വീഹിതികേ സേതട്ഠികേ സലാകാവുത്തേ മഹതാ ഭിക്ഖുസങ്ഘേന സദ്ധിം ചാരികം ചരതി? ഉച്ഛേദായ ഭഗവാ കുലാനം പടിപന്നോ, അനയായ ഭഗവാ കുലാനം പടിപന്നോ, ഉപഘാതായ ഭഗവാ കുലാനം പടിപന്നോ’’തി. ‘‘ഇതോ സോ, ഗാമണി, ഏകനവുതികപ്പേ 5 യമഹം അനുസ്സരാമി, നാഭിജാനാമി കിഞ്ചി കുലം പക്കഭിക്ഖാനുപ്പദാനമത്തേന ഉപഹതപുബ്ബം. അഥ ഖോ യാനി താനി കുലാനി അഡ്ഢാനി മഹദ്ധനാനി മഹാഭോഗാനി പഹൂതജാതരൂപരജതാനി പഹൂതവിത്തൂപകരണാനി പഹൂതധനധഞ്ഞാനി, സബ്ബാനി താനി ദാനസമ്ഭൂതാനി ചേവ സച്ചസമ്ഭൂതാനി ച സാമഞ്ഞസമ്ഭൂതാനി ച. അട്ഠ ഖോ, ഗാമണി, ഹേതൂ, അട്ഠ പച്ചയാ കുലാനം ഉപഘാതായ. രാജതോ വാ കുലാനി ഉപഘാതം ഗച്ഛന്തി, ചോരതോ വാ കുലാനി ഉപഘാതം ഗച്ഛന്തി, അഗ്ഗിതോ വാ കുലാനി ഉപഘാതം ഗച്ഛന്തി , ഉദകതോ വാ കുലാനി ഉപഘാതം ഗച്ഛന്തി, നിഹിതം വാ ഠാനാ വിഗച്ഛതി 6, ദുപ്പയുത്താ വാ കമ്മന്താ വിപജ്ജന്തി, കുലേ വാ കുലങ്ഗാരോതി 7 ഉപ്പജ്ജതി, യോ തേ ഭോഗേ വികിരതി വിധമതി വിദ്ധംസേതി, അനിച്ചതായേ അട്ഠമീതി. ഇമേ ഖോ, ഗാമണി, അട്ഠ ഹേതൂ, അട്ഠ പച്ചയാ കുലാനം ഉപഘാതായ . ഇമേസു ഖോ, ഗാമണി, അട്ഠസു ഹേതൂസു, അട്ഠസു പച്ചയേസു സംവിജ്ജമാനേസു യോ മം ഏവം വദേയ്യ – ‘ഉച്ഛേദായ ഭഗവാ കുലാനം പടിപന്നോ, അനയായ ഭഗവാ കുലാനം പടിപന്നോ, ഉപഘാതായ ഭഗവാ കുലാനം പടിപന്നോ’തി, തം, ഗാമണി, വാചം അപ്പഹായ തം ചിത്തം അപ്പഹായ തം ദിട്ഠിം അപ്പടിനിസ്സജ്ജിത്വാ യഥാഭതം നിക്ഖിത്തോ ഏവം നിരയേ’’തി. ഏവം വുത്തേ, അസിബന്ധകപുത്തോ ഗാമണി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ, അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ…പേ॰… ഉപാസകം മം ഭഗവാ ധാരേതു അജ്ജതഗ്ഗേ പാണുപേതം സരണം ഗത’’ന്തി. നവമം.
‘‘Nanu, bhante, bhagavā anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’’ti? ‘‘Evaṃ, gāmaṇi, tathāgato anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’’ti. ‘‘Atha kiñcarahi, bhante, bhagavā dubbhikkhe dvīhitike setaṭṭhike salākāvutte mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ cārikaṃ carati? Ucchedāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, anayāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, upaghātāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno’’ti. ‘‘Ito so, gāmaṇi, ekanavutikappe 8 yamahaṃ anussarāmi, nābhijānāmi kiñci kulaṃ pakkabhikkhānuppadānamattena upahatapubbaṃ. Atha kho yāni tāni kulāni aḍḍhāni mahaddhanāni mahābhogāni pahūtajātarūparajatāni pahūtavittūpakaraṇāni pahūtadhanadhaññāni, sabbāni tāni dānasambhūtāni ceva saccasambhūtāni ca sāmaññasambhūtāni ca. Aṭṭha kho, gāmaṇi, hetū, aṭṭha paccayā kulānaṃ upaghātāya. Rājato vā kulāni upaghātaṃ gacchanti, corato vā kulāni upaghātaṃ gacchanti, aggito vā kulāni upaghātaṃ gacchanti , udakato vā kulāni upaghātaṃ gacchanti, nihitaṃ vā ṭhānā vigacchati 9, duppayuttā vā kammantā vipajjanti, kule vā kulaṅgāroti 10 uppajjati, yo te bhoge vikirati vidhamati viddhaṃseti, aniccatāye aṭṭhamīti. Ime kho, gāmaṇi, aṭṭha hetū, aṭṭha paccayā kulānaṃ upaghātāya . Imesu kho, gāmaṇi, aṭṭhasu hetūsu, aṭṭhasu paccayesu saṃvijjamānesu yo maṃ evaṃ vadeyya – ‘ucchedāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, anayāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, upaghātāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno’ti, taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye’’ti. Evaṃ vutte, asibandhakaputto gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൯. കുലസുത്തവണ്ണനാ • 9. Kulasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൯. കുലസുത്തവണ്ണനാ • 9. Kulasuttavaṇṇanā