| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
९. कुलसुत्तवण्णना
9. Kulasuttavaṇṇanā
३६१. नवमे दुब्भिक्खाति दुल्लभभिक्खा। द्वीहितिकाति ‘‘जीविस्साम नु खो न नु खो’’ति एवं पवत्तईहितिका। ‘‘दुहितिका’’तिपि पाठो। अयमेव अत्थो। दुक्खा ईहिति एत्थ न सक्का कोचि पयोगो सुखेन कातुन्ति दुहितिका। तत्थ तत्थ मतमनुस्सानं विप्पकिण्णानि सेतानि अट्ठिकानि एत्थाति सेतट्ठिका। सलाकावुत्ताति सलाकमत्तवुत्ता, यं तत्थ वुत्तं वापितं, तं सलाकमत्तमेव अहोसि, फले न जनयतीति अत्थो।
361. Navame dubbhikkhāti dullabhabhikkhā. Dvīhitikāti ‘‘jīvissāma nu kho na nu kho’’ti evaṃ pavattaīhitikā. ‘‘Duhitikā’’tipi pāṭho. Ayameva attho. Dukkhā īhiti ettha na sakkā koci payogo sukhena kātunti duhitikā. Tattha tattha matamanussānaṃ vippakiṇṇāni setāni aṭṭhikāni etthāti setaṭṭhikā. Salākāvuttāti salākamattavuttā, yaṃ tattha vuttaṃ vāpitaṃ, taṃ salākamattameva ahosi, phale na janayatīti attho.
उग्गिलितुन्ति द्वे अन्ते मोचेत्वा कथेतुं असक्कोन्तो उग्गिलितुं बहि नीहरितुं न सक्खीति । ओगिलितुन्ति पुच्छाय दोसं दिस्वा हारेतुं असक्कोन्तो ओगिलितुं अन्तो पवेसेतुं न सक्खीति।
Uggilitunti dve ante mocetvā kathetuṃ asakkonto uggilituṃ bahi nīharituṃ na sakkhīti . Ogilitunti pucchāya dosaṃ disvā hāretuṃ asakkonto ogilituṃ anto pavesetuṃ na sakkhīti.
इतो सो गामणि एकनवुतिकप्पेति भगवा कथयमानोव याव निक्खन्तो नासिकवातो न पुन पविसति, तावतकेन कालेन एकनवुतिकप्पे अनुस्सरि ‘‘अत्थि नु खो किञ्चि कुले पक्कभिक्खादानेन उपहतपुब्ब’’न्ति परिजाननत्थं। अथेकम्पि अपस्सन्तो ‘‘इतो सो, गामणी’’तिआदिमाह। इदानि दानादीनं आनिसंसं कथेन्तो अथ खो यानि तानि कुलानि अड्ढानीति धम्मदेसनं आरभि। तत्थ दानसम्भूतानीति दानेन सम्भूतानि निब्बत्तानि। सेसपदद्वयेपि एसेव नयो। एत्थ पन सच्चं नाम सच्चवादिता। सामञ्ञं नाम सेससीलं। विकिरतीति अयोगेन वळञ्जेन्तो विप्पकिरति। विधमतीति धमेन्तो विय नासेति। विद्धंसेतीति नासेति। अनिच्चताति हुत्वा अभावो बहुनापि कालेन सङ्गतानं खणेनेव अन्तरधानं।
Ito so gāmaṇi ekanavutikappeti bhagavā kathayamānova yāva nikkhanto nāsikavāto na puna pavisati, tāvatakena kālena ekanavutikappe anussari ‘‘atthi nu kho kiñci kule pakkabhikkhādānena upahatapubba’’nti parijānanatthaṃ. Athekampi apassanto ‘‘ito so, gāmaṇī’’tiādimāha. Idāni dānādīnaṃ ānisaṃsaṃ kathento atha kho yāni tāni kulāni aḍḍhānīti dhammadesanaṃ ārabhi. Tattha dānasambhūtānīti dānena sambhūtāni nibbattāni. Sesapadadvayepi eseva nayo. Ettha pana saccaṃ nāma saccavāditā. Sāmaññaṃ nāma sesasīlaṃ. Vikiratīti ayogena vaḷañjento vippakirati. Vidhamatīti dhamento viya nāseti. Viddhaṃsetīti nāseti. Aniccatāti hutvā abhāvo bahunāpi kālena saṅgatānaṃ khaṇeneva antaradhānaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ९. कुलसुत्तं • 9. Kulasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ९. कुलसुत्तवण्णना • 9. Kulasuttavaṇṇanā
