| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๖. กุลาวกสุตฺตวณฺณนา
6. Kulāvakasuttavaṇṇanā
๒๕๒. ฉเฎฺฐ อชฺฌภาสีติ ตสฺส กิร สิมฺพลิวนาภิมุขสฺส ชาตสฺส รถสโทฺท จ อาชานียสโทฺท ธชสโทฺท จ สมนฺตา อสนิปาตสโทฺท วิย อโหสิฯ ตํ สุตฺวา สิมฺพลิวเน พลวสุปณฺณา ปลายิํสุ, ชราชิณฺณา เจว โรคทุพฺพลา จ อสญฺชาตปกฺขโปตกา จ ปลายิตุํ อสโกฺกนฺตา, มรณภเยน ตชฺชิตา เอกปฺปหาเรเนว มหาวิรวํ วิรวิํสุฯ สโกฺก ตํ สุตฺวา ‘‘กสฺส สโทฺท, ตาตา’’ติ? มาตลิํ ปุจฺฉิฯ รถสทฺทํ, เต เทว, สุตฺวา สุปณฺณา ปลายิตุํ อสโกฺกนฺตา วิรวนฺตีติฯ ตํ สุตฺวา กรุณาสมาวชฺชิตหทโย อภาสิฯ อีสามุเขนาติ รถสฺส อีสามุเขนฯ ยถา กุลาวเก อีสามุขํ น สญฺจุเณฺณติ, เอวํ อิมินา อีสามุเขน เต ปริวชฺชยฯ โส หิ รโถ ปุญฺญปจฺจยนิพฺพโตฺต จกฺกวาฬปพฺพเตปิ สิเนรุมฺหิปิ สมฺมุขีภูเต วินิวิชฺฌิตฺวาว คจฺฉติ น สชฺชติ, อากาสคตสทิเสเนว คจฺฉติฯ สเจ เตน สิมฺพลิวเนน คโต ภเวยฺย, ยถา มหาสกเฎ กทลิวนมเชฺฌน วา เอรณฺฑวนมเชฺฌน วา คจฺฉเนฺต สพฺพวนํ วิภคฺคํ นิมฺมถิตํ โหติ, เอวํ ตมฺปิ สิมฺพลิวนํ ภเวยฺยฯ ฉฎฺฐํฯ
252. Chaṭṭhe ajjhabhāsīti tassa kira simbalivanābhimukhassa jātassa rathasaddo ca ājānīyasaddo dhajasaddo ca samantā asanipātasaddo viya ahosi. Taṃ sutvā simbalivane balavasupaṇṇā palāyiṃsu, jarājiṇṇā ceva rogadubbalā ca asañjātapakkhapotakā ca palāyituṃ asakkontā, maraṇabhayena tajjitā ekappahāreneva mahāviravaṃ viraviṃsu. Sakko taṃ sutvā ‘‘kassa saddo, tātā’’ti? Mātaliṃ pucchi. Rathasaddaṃ, te deva, sutvā supaṇṇā palāyituṃ asakkontā viravantīti. Taṃ sutvā karuṇāsamāvajjitahadayo abhāsi. Īsāmukhenāti rathassa īsāmukhena. Yathā kulāvake īsāmukhaṃ na sañcuṇṇeti, evaṃ iminā īsāmukhena te parivajjaya. So hi ratho puññapaccayanibbatto cakkavāḷapabbatepi sinerumhipi sammukhībhūte vinivijjhitvāva gacchati na sajjati, ākāsagatasadiseneva gacchati. Sace tena simbalivanena gato bhaveyya, yathā mahāsakaṭe kadalivanamajjhena vā eraṇḍavanamajjhena vā gacchante sabbavanaṃ vibhaggaṃ nimmathitaṃ hoti, evaṃ tampi simbalivanaṃ bhaveyya. Chaṭṭhaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๖. กุลาวกสุตฺตํ • 6. Kulāvakasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๖. กุลาวกสุตฺตวณฺณนา • 6. Kulāvakasuttavaṇṇanā
