Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ੫. ਪਞ੍ਚਮવਗ੍ਗੋ

    5. Pañcamavaggo

    ੧. ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    1. Kumārakassapattheragāthāvaṇṇanā

    ਅਹੋ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਹੋ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਾਥਾ। ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਉਪਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਾਪੁਣਿ। ‘‘ਕੁਲਗੇਹੇ’’ਤਿ ਪਨ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਅ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੧.੨੧੭) વੁਤ੍ਤਂ। ਸੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚਿਤ੍ਤਕਥਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਣਿਧਾਨਂ ਕਤ੍વਾ ਤਦਨੁਰੂਪਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਸੁਗਤੀਸੁਯੇવ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਰਾਜਗਹੇ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ। ਸਾ ਕਿਰ ਕੁਮਾਰਿਕਾਕਾਲੇਯੇવ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ ਹੁਤ੍વਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਕੁਲਘਰਂ ਗਤਾਪਿ ਗਬ੍ਭਸਣ੍ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤੀ ਸਾਮਿਕਂ ਆਰਾਧੇਤ੍વਾ ਤੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ। ਤਸ੍ਸਾ ਗਬ੍ਭਿਨਿਭਾવਂ ਦਿਸ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਦੇવਦਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ। ਸੋ ‘‘ਅਸ੍ਸਮਣੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਪੁਨ ਦਸਬਲਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ। ਸਤ੍ਥਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਸਿ। ਥੇਰੋ ਸਾવਤ੍ਥਿਨਗਰવਾਸੀਨਿ ਕੁਲਾਨਿ વਿਸਾਖਞ੍ਚ ਉਪਾਸਿਕਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ਸਰਾਜਿਕਾਯ ਪਰਿਸਾਯ વਿਨਿਚ੍ਛਿਨਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਰੇ ਲਦ੍ਧੋ ਗਬ੍ਭੋ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਅਰੋਗਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਸੁવਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਅਧਿਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਅਦਾਸਿ।

    Ahobuddhā aho dhammāti āyasmato kumārakassapattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ pāpuṇi. ‘‘Kulagehe’’ti pana aṅguttaraṭṭhakathāyaṃ (a. ni. aṭṭha. 1.1.217) vuttaṃ. So satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ cittakathikānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ ākaṅkhanto paṇidhānaṃ katvā tadanurūpāni puññāni karonto kassapassa bhagavato kāle samaṇadhammaṃ katvā sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe seṭṭhidhītāya kucchimhi paṭisandhiṃ gaṇhi. Sā kira kumārikākāleyeva pabbajitukāmā hutvā mātāpitaro yācitvā pabbajjaṃ alabhamānā kulagharaṃ gatāpi gabbhasaṇṭhitampi ajānantī sāmikaṃ ārādhetvā tena anuññātā bhikkhunīsu pabbajitā. Tassā gabbhinibhāvaṃ disvā bhikkhuniyo devadattaṃ pucchiṃsu. So ‘‘assamaṇī’’ti āha. Puna dasabalaṃ pucchiṃsu. Satthā upālittheraṃ paṭicchāpesi. Thero sāvatthinagaravāsīni kulāni visākhañca upāsikaṃ pakkosāpetvā sarājikāya parisāya vinicchinanto ‘‘pure laddho gabbho, pabbajjā arogā’’ti āha. Satthā ‘‘suvinicchitaṃ adhikaraṇa’’nti therassa sādhukāraṃ adāsi.

    ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਸੁવਣ੍ਣਬਿਮ੍ਬਸਦਿਸਂ ਪੁਤ੍ਤਂ વਿਜਾਯਿ। ਤਂ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿਕੋਸਲੋ ਪੋਸੇਸਿ। ‘‘ਕਸ੍ਸਪੋ’’ਤਿ ਚਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ। ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ। ਕੁਮਾਰਕਾਲੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤ੍ਤਾ ਭਗવਤਾ ‘‘ਕਸ੍ਸਪਂ ਪਕ੍ਕੋਸਥ, ਇਦਂ ਫਲਂ વਾ ਖਾਦਨੀਯਂ વਾ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਦੇਥਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਤਰਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ਏવਂ ਗਹਿਤਨਾਮਤ੍ਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਪੋਸਾવਨਿਕਪੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ વੁਡ੍ਢਕਾਲੇਪਿ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋਤ੍વੇવ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ।

    Sā bhikkhunī suvaṇṇabimbasadisaṃ puttaṃ vijāyi. Taṃ rājā pasenadikosalo posesi. ‘‘Kassapo’’ti cassa nāmaṃ akaṃsu. Aparabhāge alaṅkaritvā satthu santikaṃ netvā pabbājesi. Kumārakāle pabbajitattā bhagavatā ‘‘kassapaṃ pakkosatha, idaṃ phalaṃ vā khādanīyaṃ vā kassapassa dethā’’ti vutte ‘‘katarakassapassā’’ti. ‘‘Kumārakassapassā’’ti. Evaṃ gahitanāmattā rañño posāvanikaputtattā ca vuḍḍhakālepi kumārakassapotveva paññāyittha.

    ਸੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਚੇવ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਬੁਦ੍ਧવਚਨਞ੍ਚ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਅਥ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਤਮਤ੍ਥਕੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਅਨਾਗਾਮੀ ਹੁਤ੍વਾ ਸੁਦ੍ਧਾવਾਸੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ‘‘વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮੁਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਫਲਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਾਯਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਚਦਸ ਪਞ੍ਹੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍વਾ ਅਨ੍ਧવਨੇ વਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ‘‘ਇਮੇ ਪਞ੍ਹੇ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਗਤੋ। ਸੋ ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਭਗવਾਪਿਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਕਥਿਤਨਿਯਾਮੇਨੇવ ਤੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਅਪਦਾਨੇ (ਅਪ॰ ਥੇਰ ੨.੫੪.੧੫੦-੧੭੭) –

    So pabbajitakālato paṭṭhāya vipassanāya ceva kammaṃ karoti, buddhavacanañca uggaṇhāti. Atha tena saddhiṃ pabbatamatthake samaṇadhammaṃ katvā anāgāmī hutvā suddhāvāse nibbatto mahābrahmā ‘‘vipassanāya mukhaṃ dassetvā maggaphalappattiyā upāyaṃ karissāmī’’ti pañcadasa pañhe abhisaṅkharitvā andhavane vasantassa therassa ‘‘ime pañhe satthāraṃ puccheyyāsī’’ti ācikkhitvā gato. So te pañhe bhagavantaṃ pucchi. Bhagavāpissa byākāsi. Thero satthārā kathitaniyāmeneva te uggaṇhitvā vipassanaṃ gabbhaṃ gaṇhāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.54.150-177) –

    ‘‘ਇਤੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਹਿ, ਕਪ੍ਪੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਨਾਯਕੋ।

    ‘‘Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako;

    ਸਬ੍ਬਲੋਕਹਿਤੋ વੀਰੋ, ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਨਾਮਕੋ॥

    Sabbalokahito vīro, padumuttaranāmako.

    ‘‘ਤਦਾਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੁਤ੍વਾ, વਿਸ੍ਸੁਤੋ વੇਦਪਾਰਗੂ।

    ‘‘Tadāhaṃ brāhmaṇo hutvā, vissuto vedapāragū;

    ਦਿવਾવਿਹਾਰਂ વਿਚਰਂ, ਅਦ੍ਦਸਂ ਲੋਕਨਾਯਕਂ॥

    Divāvihāraṃ vicaraṃ, addasaṃ lokanāyakaṃ.

    ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਂ, ਬੋਧਯਨ੍ਤਂ ਸਦੇવਕਂ।

    ‘‘Catusaccaṃ pakāsentaṃ, bodhayantaṃ sadevakaṃ;

    વਿਚਿਤ੍ਤਕਥਿਕਾਨਗ੍ਗਂ, વਣ੍ਣਯਨ੍ਤਂ ਮਹਾਜਨੇ॥

    Vicittakathikānaggaṃ, vaṇṇayantaṃ mahājane.

    ‘‘ਤਦਾ ਮੁਦਿਤਚਿਤ੍ਤੋਹਂ, ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤਥਾਗਤਂ।

    ‘‘Tadā muditacittohaṃ, nimantetvā tathāgataṃ;

    ਨਾਨਾਰਤ੍ਤੇਹਿ વਤ੍ਥੇਹਿ, ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍વਾਨ ਮਣ੍ਡਪਂ॥

    Nānārattehi vatthehi, alaṅkaritvāna maṇḍapaṃ.

    ‘‘ਨਾਨਾਰਤਨਪਜ੍ਜੋਤਂ, ਸਸਙ੍ਘਂ ਭੋਜਯਿਂ ਤਹਿਂ।

    ‘‘Nānāratanapajjotaṃ, sasaṅghaṃ bhojayiṃ tahiṃ;

    ਭੋਜਯਿਤ੍વਾਨ ਸਤ੍ਤਾਹਂ, ਨਾਨਗ੍ਗਰਸਭੋਜਨਂ॥

    Bhojayitvāna sattāhaṃ, nānaggarasabhojanaṃ.

    ‘‘ਨਾਨਾਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ, ਪੂਜਯਿਤ੍વਾ ਸਸਾવਕਂ।

    ‘‘Nānācittehi pupphehi, pūjayitvā sasāvakaṃ;

    ਨਿਪਚ੍ਚ ਪਾਦਮੂਲਮ੍ਹਿ, ਤਂ ਠਾਨ ਪਤ੍ਥਯਿਂ ਅਹਂ॥

    Nipacca pādamūlamhi, taṃ ṭhāna patthayiṃ ahaṃ.

    ‘‘ਤਦਾ ਮੁਨਿવਰੋ ਆਹ, ਕਰੁਣੇਕਰਸਾਸਯੋ।

    ‘‘Tadā munivaro āha, karuṇekarasāsayo;

    ਪਸ੍ਸਥੇਤਂ ਦਿਜવਰਂ, ਪਦੁਮਾਨਨਲੋਚਨਂ॥

    Passathetaṃ dijavaraṃ, padumānanalocanaṃ.

    ‘‘ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਬਹੁਲਂ , ਸਮੁਗ੍ਗਤਤਨੂਰੁਹਂ।

    ‘‘Pītipāmojjabahulaṃ , samuggatatanūruhaṃ;

    ਹਾਸਮ੍ਹਿਤવਿਸਾਲਕ੍ਖਂ, ਮਮ ਸਾਸਨਲਾਲਸਂ॥

    Hāsamhitavisālakkhaṃ, mama sāsanalālasaṃ.

    ‘‘ਪਤਿਤਂ ਪਾਦਮੂਲੇ ਮੇ, ਏਕਾવਤ੍ਥਸੁਮਾਨਸਂ।

    ‘‘Patitaṃ pādamūle me, ekāvatthasumānasaṃ;

    ਏਸ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਤਂ ਠਾਨਂ, વਿਚਿਤ੍ਤਕਥਿਕਤ੍ਤਨਂ॥

    Esa pattheti taṃ ṭhānaṃ, vicittakathikattanaṃ.

    ‘‘ਸਤਸਹਸ੍ਸਿਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਓਕ੍ਕਾਕਕੁਲਸਮ੍ਭવੋ।

    ‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;

    ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਗੋਤ੍ਤੇਨ, ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ॥

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    ‘‘ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਦਾਯਾਦੋ, ਓਰਸੋ ਧਮ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤੋ।

    ‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ ਨਾਮ, ਹੇਸ੍ਸਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾવਕੋ॥

    Kumārakassapo nāma, hessati satthu sāvako.

    ‘‘વਿਚਿਤ੍ਤਪੁਪ੍ਫਦੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਰਤਨਾਨਞ੍ਚ વਾਹਸਾ।

    ‘‘Vicittapupphadussānaṃ, ratanānañca vāhasā;

    વਿਚਿਤ੍ਤਕਥਿਕਾਨਂ ਸੋ, ਅਗ੍ਗਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤਿ॥

    Vicittakathikānaṃ so, aggataṃ pāpuṇissati.

    ‘‘ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸੁਕਤੇਨ, ਚੇਤਨਾਪਣਿਧੀਹਿ ਚ।

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ਜਹਿਤ੍વਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਤਾવਤਿਂਸਮਗਚ੍ਛਹਂ॥

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ‘‘ਪਰਿਬ੍ਭਮਂ ਭવਾਭવੇ, ਰਙ੍ਗਮਜ੍ਝੇ ਯਥਾ ਨਟੋ।

    ‘‘Paribbhamaṃ bhavābhave, raṅgamajjhe yathā naṭo;

    ਸਾਖਮਿਗਤ੍ਰਜੋ ਹੁਤ੍વਾ, ਮਿਗਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮੋਕ੍ਕਮਿਂ॥

    Sākhamigatrajo hutvā, migiyā kucchimokkamiṃ.

    ‘‘ਤਦਾ ਮਯਿ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤੇ, વਜ੍ਝવਾਰੋ ਉਪਟ੍ਠਿਤੋ।

    ‘‘Tadā mayi kucchigate, vajjhavāro upaṭṭhito;

    ਸਾਖੇਨ ਚਤ੍ਤਾ ਮੇ ਮਾਤਾ, ਨਿਗ੍ਰੋਧਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ॥

    Sākhena cattā me mātā, nigrodhaṃ saraṇaṃ gatā.

    ‘‘ਤੇਨ ਸਾ ਮਿਗਰਾਜੇਨ, ਮਰਣਾ ਪਰਿਮੋਚਿਤਾ।

    ‘‘Tena sā migarājena, maraṇā parimocitā;

    ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍વਾ ਸਪਾਣਂ, ਮਮੇવਂ ਓવਦੀ ਤਦਾ॥

    Pariccajitvā sapāṇaṃ, mamevaṃ ovadī tadā.

    ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧਮੇવ ਸੇવੇਯ੍ਯ, ਨ ਸਾਖਮੁਪਸਂવਸੇ।

    ‘‘Nigrodhameva seveyya, na sākhamupasaṃvase;

    ਨਿਗ੍ਰੋਧਸ੍ਮਿਂ ਮਤਂ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਞ੍ਚੇ ਸਾਖਮ੍ਹਿ ਜੀવਿਤਂ॥

    Nigrodhasmiṃ mataṃ seyyo, yañce sākhamhi jīvitaṃ.

    ‘‘ਤੇਨਾਨੁਸਿਟ੍ਠਾ ਮਿਗਯੂਥਪੇਨ, ਅਹਞ੍ਚ ਮਾਤਾ ਚ ਤਥੇਤਰੇ ਚ।

    ‘‘Tenānusiṭṭhā migayūthapena, ahañca mātā ca tathetare ca;

    ਆਗਮ੍ਮ ਰਮ੍ਮਂ ਤੁਸਿਤਾਧਿવਾਸਂ, ਗਤਾ ਪવਾਸਂ ਸਘਰਂ ਯਥੇવ॥

    Āgamma rammaṃ tusitādhivāsaṃ, gatā pavāsaṃ sagharaṃ yatheva.

    ‘‘ਪੁਨੋ ਕਸ੍ਸਪવੀਰਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਥਮੇਨ੍ਤਮ੍ਹਿ ਸਾਸਨੇ।

    ‘‘Puno kassapavīrassa, atthamentamhi sāsane;

    ਆਰੁਯ੍ਹ ਸੇਲਸਿਖਰਂ, ਯੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਜਿਨਸਾਸਨਂ॥

    Āruyha selasikharaṃ, yuñjitvā jinasāsanaṃ.

    ‘‘ਇਦਾਨਾਹਂ ਰਾਜਗਹੇ, ਜਾਤੋ ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲੇ ਅਹੁਂ।

    ‘‘Idānāhaṃ rājagahe, jāto seṭṭhikule ahuṃ;

    ਆਪਨ੍ਨਸਤ੍ਤਾ ਮੇ ਮਾਤਾ, ਪਬ੍ਬਜਿ ਅਨਗਾਰਿਯਂ॥

    Āpannasattā me mātā, pabbaji anagāriyaṃ.

    ‘‘ਸਗਬ੍ਭਂ ਤਂ વਿਦਿਤ੍વਾਨ, ਦੇવਦਤ੍ਤਮੁਪਾਨਯੁਂ।

    ‘‘Sagabbhaṃ taṃ viditvāna, devadattamupānayuṃ;

    ਸੋ ਅવੋਚ વਿਨਾਸੇਥ, ਪਾਪਿਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ ਇਮਂ॥

    So avoca vināsetha, pāpikaṃ bhikkhuniṃ imaṃ.

    ‘‘ਇਦਾਨਿਪਿ ਮੁਨਿਨ੍ਦੇਨ, ਜਿਨੇਨ ਅਨੁਕਮ੍ਪਿਤਾ।

    ‘‘Idānipi munindena, jinena anukampitā;

    ਸੁਖਿਨੀ ਅਜਨੀ ਮਯ੍ਹਂ, ਮਾਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯੇ॥

    Sukhinī ajanī mayhaṃ, mātā bhikkhunupassaye.

    ‘‘ਤਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਮਹੀਪਾਲੋ, ਕੋਸਲੋ ਮਂ ਅਪੋਸਯਿ।

    ‘‘Taṃ viditvā mahīpālo, kosalo maṃ aposayi;

    ਕੁਮਾਰਪਰਿਹਾਨੇਨ, ਨਾਮੇਨਾਹਞ੍ਚ ਕਸ੍ਸਪੋ॥

    Kumāraparihānena, nāmenāhañca kassapo.

    ‘‘ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਮਾਗਮ੍ਮ, ਅਹਂ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ।

    ‘‘Mahākassapamāgamma, ahaṃ kumārakassapo;

    વਮ੍ਮਿਕਸਦਿਸਂ ਕਾਯਂ, ਸੁਤ੍વਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਂ॥

    Vammikasadisaṃ kāyaṃ, sutvā buddhena desitaṃ.

    ‘‘ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਿ ਮੇ, ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬਸੋ।

    ‘‘Tato cittaṃ vimucci me, anupādāya sabbaso;

    ਪਾਯਾਸਿਂ ਦਮਯਿਤ੍વਾਹਂ, ਏਤਦਗ੍ਗਮਪਾਪੁਣਿਂ॥

    Pāyāsiṃ damayitvāhaṃ, etadaggamapāpuṇiṃ.

    ‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਨ ਪਤ੍વਾ ਚਿਤ੍ਤਕਥਿਕਭਾવੇਨ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣવਿਭਾવਨਮੁਖੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ –

    Arahattaṃ pana patvā cittakathikabhāvena satthārā etadagge ṭhapito attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā ratanattayaguṇavibhāvanamukhena aññaṃ byākaronto –

    ੨੦੧.

    201.

    ‘‘ਅਹੋ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਹੋ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਹੋ ਨੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਪਦਾ।

    ‘‘Aho buddhā aho dhammā, aho no satthu sampadā;

    ਯਤ੍ਥ ਏਤਾਦਿਸਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਸਾવਕੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਹਿਤਿ॥

    Yattha etādisaṃ dhammaṃ, sāvako sacchikāhiti.

    ੨੦੨.

    202.

    ‘‘ਅਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੇਸੁ ਕਪ੍ਪੇਸੁ, ਸਕ੍ਕਾਯਾਧਿਗਤਾ ਅਹੂ।

    ‘‘Asaṅkheyyesu kappesu, sakkāyādhigatā ahū;

    ਤੇਸਮਯਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ, ਚਰਿਮੋਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ।

    Tesamayaṃ pacchimako, carimoyaṃ samussayo;

    ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ’’ਤਿ॥ – ਗਾਥਾਦ੍વਯਂ ਅਭਾਸਿ।

    Jātimaraṇasaṃsāro, natthi dāni punabbhavo’’ti. – gāthādvayaṃ abhāsi;

    ਤਤ੍ਥ ਅਹੋਤਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਾ, ਗਾਰવવਸੇਨ ਬਹੁવਚਨਂ, ਅਹੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨવ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ। ਅਹੋ ਨੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥੁ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਅਹੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ। ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਥਰਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸੇਨ। ਏਤਾਦਿਸਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਸਾવਕੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਹਿਤੀਤਿ ਏਤਾਦਿਸਂ ਏવਰੂਪਂ ਸੁવਿਸੁਦ੍ਧਜ੍ਝਾਨਾਭਿਞ੍ਞਾਪਰਿવਾਰਂ ਅਨવਸੇਸਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਾવਹਂ ਸਨ੍ਤਂ ਪਣੀਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਾવਕੋਪਿ ਨਾਮ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਂવਿਧਗੁਣવਿਸੇਸਾਧਿਗਮਹੇਤੁਭੂਤਾ ਅਹੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗવਨ੍ਤੋ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਧਮ੍ਮਗੁਣਾ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਰਤਨਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਗੁਣਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪવੇਦੇਸੀਤਿ। ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਿਤ੍ਤਨੇਨੇવ ਹਿ ਸਙ੍ਘਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ।

    Tattha ahoti acchariyatthe nipāto. Buddhāti sabbaññubuddhā, gāravavasena bahuvacanaṃ, aho acchariyā sambuddhāti attho. Dhammāti pariyattidhammena saddhiṃ nava lokuttaradhammā. Aho no satthu sampadāti amhākaṃ satthu dasabalassa aho sampattiyo. Yatthāti yasmiṃ satthari brahmacariyavāsena. Etādisaṃ dhammaṃ, sāvako sacchikāhitīti etādisaṃ evarūpaṃ suvisuddhajjhānābhiññāparivāraṃ anavasesakilesakkhayāvahaṃ santaṃ paṇītaṃ anuttaraṃ dhammaṃ sāvakopi nāma sacchikarissati, tasmā evaṃvidhaguṇavisesādhigamahetubhūtā aho acchariyā buddhā bhagavanto, acchariyā dhammaguṇā, acchariyā amhākaṃ satthu sampattiyoti ratanattayassa guṇādhimuttiṃ pavedesīti. Dhammasampattikittaneneva hi saṅghasuppaṭipatti kittitā hotīti.

    ਏવਂ ਸਾਧਾਰਣવਸੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਂ ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਤੁਪਨਾਯਿਕਂ ਕਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੇਸੂ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਅਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੇਸੂਤਿ ਗਣਨਪਥਂ વੀਤਿવਤ੍ਤੇਸੁ ਮਹਾਕਪ੍ਪੇਸੁ। ਸਕ੍ਕਾਯਾਤਿ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ। ਤੇ ਹਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ વਿਜ੍ਜਮਾਨਧਮ੍ਮਸਮੂਹਤਾਯ ‘‘ਸਕ੍ਕਾਯਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਅਹੂਤਿ ਨਿવਤ੍ਤਨੂਪਾਯਸ੍ਸ ਅਨਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਅਨਪਗਤਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਤੇਸਮਯਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਚਰਿਮੋਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਕੋ, ਤਤੋ ਏવ ਚਰਿਮੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਾਤਿਮਰਣਸਹਿਤੋ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਟਿਪਾਟਿਸਞ੍ਞਿਤੋ ਸਂਸਾਰੋ ਇਦਾਨਿ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭવਾਭਾવਤੋ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਯਮਨ੍ਤਿਮਾ ਜਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Evaṃ sādhāraṇavasena dassitaṃ dhammassa sacchikiriyaṃ idāni attupanāyikaṃ katvā dassento ‘‘asaṅkheyyesū’’ti gāthamāha. Tattha asaṅkheyyesūti gaṇanapathaṃ vītivattesu mahākappesu. Sakkāyāti pañcupādānakkhandhā. Te hi paramatthato vijjamānadhammasamūhatāya ‘‘sakkāyā’’ti vuccanti. Ahūti nivattanūpāyassa anadhigatattā anapagatā ahesuṃ. Tesamayaṃ pacchimako carimoyaṃ samussayoti yasmā ayaṃ sabbapacchimako, tato eva carimo, tasmā jātimaraṇasahito khandhādipaṭipāṭisaññito saṃsāro idāni āyatiṃ punabbhavābhāvato punabbhavo natthi, ayamantimā jātīti attho.

    ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Kumārakassapattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi / ੧. ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ • 1. Kumārakassapattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact