Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā |
൫. പഞ്ചമവഗ്ഗോ
5. Pañcamavaggo
൧. കുമാരകസ്സപത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ
1. Kumārakassapattheragāthāvaṇṇanā
അഹോ ബുദ്ധാ അഹോ ധമ്മാതി ആയസ്മതോ കുമാരകസ്സപത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരോ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ പുഞ്ഞാനി ഉപചിനന്തോ പദുമുത്തരസ്സ ഭഗവതോ കാലേ ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പാപുണി. ‘‘കുലഗേഹേ’’തി പന അങ്ഗുത്തരട്ഠകഥായം (അ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൧.൧.൨൧൭) വുത്തം. സോ സത്ഥു സന്തികം ഗന്ത്വാ ധമ്മം സുണന്തോ സത്ഥാരം ഏകം ഭിക്ഖും ചിത്തകഥികാനം അഗ്ഗട്ഠാനേ ഠപേന്തം ദിസ്വാ സയമ്പി തം ഠാനന്തരം ആകങ്ഖന്തോ പണിധാനം കത്വാ തദനുരൂപാനി പുഞ്ഞാനി കരോന്തോ കസ്സപസ്സ ഭഗവതോ കാലേ സമണധമ്മം കത്വാ സുഗതീസുയേവ സംസരന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ രാജഗഹേ സേട്ഠിധീതായ കുച്ഛിമ്ഹി പടിസന്ധിം ഗണ്ഹി. സാ കിര കുമാരികാകാലേയേവ പബ്ബജിതുകാമാ ഹുത്വാ മാതാപിതരോ യാചിത്വാ പബ്ബജ്ജം അലഭമാനാ കുലഘരം ഗതാപി ഗബ്ഭസണ്ഠിതമ്പി അജാനന്തീ സാമികം ആരാധേത്വാ തേന അനുഞ്ഞാതാ ഭിക്ഖുനീസു പബ്ബജിതാ. തസ്സാ ഗബ്ഭിനിഭാവം ദിസ്വാ ഭിക്ഖുനിയോ ദേവദത്തം പുച്ഛിംസു. സോ ‘‘അസ്സമണീ’’തി ആഹ. പുന ദസബലം പുച്ഛിംസു. സത്ഥാ ഉപാലിത്ഥേരം പടിച്ഛാപേസി. ഥേരോ സാവത്ഥിനഗരവാസീനി കുലാനി വിസാഖഞ്ച ഉപാസികം പക്കോസാപേത്വാ സരാജികായ പരിസായ വിനിച്ഛിനന്തോ ‘‘പുരേ ലദ്ധോ ഗബ്ഭോ, പബ്ബജ്ജാ അരോഗാ’’തി ആഹ. സത്ഥാ ‘‘സുവിനിച്ഛിതം അധികരണ’’ന്തി ഥേരസ്സ സാധുകാരം അദാസി.
Ahobuddhā aho dhammāti āyasmato kumārakassapattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ pāpuṇi. ‘‘Kulagehe’’ti pana aṅguttaraṭṭhakathāyaṃ (a. ni. aṭṭha. 1.1.217) vuttaṃ. So satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ cittakathikānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ ākaṅkhanto paṇidhānaṃ katvā tadanurūpāni puññāni karonto kassapassa bhagavato kāle samaṇadhammaṃ katvā sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe seṭṭhidhītāya kucchimhi paṭisandhiṃ gaṇhi. Sā kira kumārikākāleyeva pabbajitukāmā hutvā mātāpitaro yācitvā pabbajjaṃ alabhamānā kulagharaṃ gatāpi gabbhasaṇṭhitampi ajānantī sāmikaṃ ārādhetvā tena anuññātā bhikkhunīsu pabbajitā. Tassā gabbhinibhāvaṃ disvā bhikkhuniyo devadattaṃ pucchiṃsu. So ‘‘assamaṇī’’ti āha. Puna dasabalaṃ pucchiṃsu. Satthā upālittheraṃ paṭicchāpesi. Thero sāvatthinagaravāsīni kulāni visākhañca upāsikaṃ pakkosāpetvā sarājikāya parisāya vinicchinanto ‘‘pure laddho gabbho, pabbajjā arogā’’ti āha. Satthā ‘‘suvinicchitaṃ adhikaraṇa’’nti therassa sādhukāraṃ adāsi.
സാ ഭിക്ഖുനീ സുവണ്ണബിമ്ബസദിസം പുത്തം വിജായി. തം രാജാ പസേനദികോസലോ പോസേസി. ‘‘കസ്സപോ’’തി ചസ്സ നാമം അകംസു. അപരഭാഗേ അലങ്കരിത്വാ സത്ഥു സന്തികം നേത്വാ പബ്ബാജേസി. കുമാരകാലേ പബ്ബജിതത്താ ഭഗവതാ ‘‘കസ്സപം പക്കോസഥ, ഇദം ഫലം വാ ഖാദനീയം വാ കസ്സപസ്സ ദേഥാ’’തി വുത്തേ ‘‘കതരകസ്സപസ്സാ’’തി. ‘‘കുമാരകസ്സപസ്സാ’’തി. ഏവം ഗഹിതനാമത്താ രഞ്ഞോ പോസാവനികപുത്തത്താ ച വുഡ്ഢകാലേപി കുമാരകസ്സപോത്വേവ പഞ്ഞായിത്ഥ.
Sā bhikkhunī suvaṇṇabimbasadisaṃ puttaṃ vijāyi. Taṃ rājā pasenadikosalo posesi. ‘‘Kassapo’’ti cassa nāmaṃ akaṃsu. Aparabhāge alaṅkaritvā satthu santikaṃ netvā pabbājesi. Kumārakāle pabbajitattā bhagavatā ‘‘kassapaṃ pakkosatha, idaṃ phalaṃ vā khādanīyaṃ vā kassapassa dethā’’ti vutte ‘‘katarakassapassā’’ti. ‘‘Kumārakassapassā’’ti. Evaṃ gahitanāmattā rañño posāvanikaputtattā ca vuḍḍhakālepi kumārakassapotveva paññāyittha.
സോ പബ്ബജിതകാലതോ പട്ഠായ വിപസ്സനായ ചേവ കമ്മം കരോതി, ബുദ്ധവചനഞ്ച ഉഗ്ഗണ്ഹാതി. അഥ തേന സദ്ധിം പബ്ബതമത്ഥകേ സമണധമ്മം കത്വാ അനാഗാമീ ഹുത്വാ സുദ്ധാവാസേ നിബ്ബത്തോ മഹാബ്രഹ്മാ ‘‘വിപസ്സനായ മുഖം ദസ്സേത്വാ മഗ്ഗഫലപ്പത്തിയാ ഉപായം കരിസ്സാമീ’’തി പഞ്ചദസ പഞ്ഹേ അഭിസങ്ഖരിത്വാ അന്ധവനേ വസന്തസ്സ ഥേരസ്സ ‘‘ഇമേ പഞ്ഹേ സത്ഥാരം പുച്ഛേയ്യാസീ’’തി ആചിക്ഖിത്വാ ഗതോ. സോ തേ പഞ്ഹേ ഭഗവന്തം പുച്ഛി. ഭഗവാപിസ്സ ബ്യാകാസി. ഥേരോ സത്ഥാരാ കഥിതനിയാമേനേവ തേ ഉഗ്ഗണ്ഹിത്വാ വിപസ്സനം ഗബ്ഭം ഗണ്ഹാപേത്വാ അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൨.൫൪.൧൫൦-൧൭൭) –
So pabbajitakālato paṭṭhāya vipassanāya ceva kammaṃ karoti, buddhavacanañca uggaṇhāti. Atha tena saddhiṃ pabbatamatthake samaṇadhammaṃ katvā anāgāmī hutvā suddhāvāse nibbatto mahābrahmā ‘‘vipassanāya mukhaṃ dassetvā maggaphalappattiyā upāyaṃ karissāmī’’ti pañcadasa pañhe abhisaṅkharitvā andhavane vasantassa therassa ‘‘ime pañhe satthāraṃ puccheyyāsī’’ti ācikkhitvā gato. So te pañhe bhagavantaṃ pucchi. Bhagavāpissa byākāsi. Thero satthārā kathitaniyāmeneva te uggaṇhitvā vipassanaṃ gabbhaṃ gaṇhāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.54.150-177) –
‘‘ഇതോ സതസഹസ്സമ്ഹി, കപ്പേ ഉപ്പജ്ജി നായകോ;
‘‘Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako;
സബ്ബലോകഹിതോ വീരോ, പദുമുത്തരനാമകോ.
Sabbalokahito vīro, padumuttaranāmako.
‘‘തദാഹം ബ്രാഹ്മണോ ഹുത്വാ, വിസ്സുതോ വേദപാരഗൂ;
‘‘Tadāhaṃ brāhmaṇo hutvā, vissuto vedapāragū;
ദിവാവിഹാരം വിചരം, അദ്ദസം ലോകനായകം.
Divāvihāraṃ vicaraṃ, addasaṃ lokanāyakaṃ.
‘‘ചതുസച്ചം പകാസേന്തം, ബോധയന്തം സദേവകം;
‘‘Catusaccaṃ pakāsentaṃ, bodhayantaṃ sadevakaṃ;
വിചിത്തകഥികാനഗ്ഗം, വണ്ണയന്തം മഹാജനേ.
Vicittakathikānaggaṃ, vaṇṇayantaṃ mahājane.
‘‘തദാ മുദിതചിത്തോഹം, നിമന്തേത്വാ തഥാഗതം;
‘‘Tadā muditacittohaṃ, nimantetvā tathāgataṃ;
നാനാരത്തേഹി വത്ഥേഹി, അലങ്കരിത്വാന മണ്ഡപം.
Nānārattehi vatthehi, alaṅkaritvāna maṇḍapaṃ.
‘‘നാനാരതനപജ്ജോതം, സസങ്ഘം ഭോജയിം തഹിം;
‘‘Nānāratanapajjotaṃ, sasaṅghaṃ bhojayiṃ tahiṃ;
ഭോജയിത്വാന സത്താഹം, നാനഗ്ഗരസഭോജനം.
Bhojayitvāna sattāhaṃ, nānaggarasabhojanaṃ.
‘‘നാനാചിത്തേഹി പുപ്ഫേഹി, പൂജയിത്വാ സസാവകം;
‘‘Nānācittehi pupphehi, pūjayitvā sasāvakaṃ;
നിപച്ച പാദമൂലമ്ഹി, തം ഠാന പത്ഥയിം അഹം.
Nipacca pādamūlamhi, taṃ ṭhāna patthayiṃ ahaṃ.
‘‘തദാ മുനിവരോ ആഹ, കരുണേകരസാസയോ;
‘‘Tadā munivaro āha, karuṇekarasāsayo;
പസ്സഥേതം ദിജവരം, പദുമാനനലോചനം.
Passathetaṃ dijavaraṃ, padumānanalocanaṃ.
‘‘പീതിപാമോജ്ജബഹുലം , സമുഗ്ഗതതനൂരുഹം;
‘‘Pītipāmojjabahulaṃ , samuggatatanūruhaṃ;
ഹാസമ്ഹിതവിസാലക്ഖം, മമ സാസനലാലസം.
Hāsamhitavisālakkhaṃ, mama sāsanalālasaṃ.
‘‘പതിതം പാദമൂലേ മേ, ഏകാവത്ഥസുമാനസം;
‘‘Patitaṃ pādamūle me, ekāvatthasumānasaṃ;
ഏസ പത്ഥേതി തം ഠാനം, വിചിത്തകഥികത്തനം.
Esa pattheti taṃ ṭhānaṃ, vicittakathikattanaṃ.
‘‘സതസഹസ്സിതോ കപ്പേ, ഓക്കാകകുലസമ്ഭവോ;
‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ഗോതമോ നാമ ഗോത്തേന, സത്ഥാ ലോകേ ഭവിസ്സതി.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
‘‘തസ്സ ധമ്മേസു ദായാദോ, ഓരസോ ധമ്മനിമ്മിതോ;
‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
കുമാരകസ്സപോ നാമ, ഹേസ്സതി സത്ഥു സാവകോ.
Kumārakassapo nāma, hessati satthu sāvako.
‘‘വിചിത്തപുപ്ഫദുസ്സാനം, രതനാനഞ്ച വാഹസാ;
‘‘Vicittapupphadussānaṃ, ratanānañca vāhasā;
വിചിത്തകഥികാനം സോ, അഗ്ഗതം പാപുണിസ്സതി.
Vicittakathikānaṃ so, aggataṃ pāpuṇissati.
‘‘തേന കമ്മേന സുകതേന, ചേതനാപണിധീഹി ച;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ജഹിത്വാ മാനുസം ദേഹം, താവതിംസമഗച്ഛഹം.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
‘‘പരിബ്ഭമം ഭവാഭവേ, രങ്ഗമജ്ഝേ യഥാ നടോ;
‘‘Paribbhamaṃ bhavābhave, raṅgamajjhe yathā naṭo;
സാഖമിഗത്രജോ ഹുത്വാ, മിഗിയാ കുച്ഛിമോക്കമിം.
Sākhamigatrajo hutvā, migiyā kucchimokkamiṃ.
‘‘തദാ മയി കുച്ഛിഗതേ, വജ്ഝവാരോ ഉപട്ഠിതോ;
‘‘Tadā mayi kucchigate, vajjhavāro upaṭṭhito;
സാഖേന ചത്താ മേ മാതാ, നിഗ്രോധം സരണം ഗതാ.
Sākhena cattā me mātā, nigrodhaṃ saraṇaṃ gatā.
‘‘തേന സാ മിഗരാജേന, മരണാ പരിമോചിതാ;
‘‘Tena sā migarājena, maraṇā parimocitā;
പരിച്ചജിത്വാ സപാണം, മമേവം ഓവദീ തദാ.
Pariccajitvā sapāṇaṃ, mamevaṃ ovadī tadā.
‘‘നിഗ്രോധമേവ സേവേയ്യ, ന സാഖമുപസംവസേ;
‘‘Nigrodhameva seveyya, na sākhamupasaṃvase;
നിഗ്രോധസ്മിം മതം സേയ്യോ, യഞ്ചേ സാഖമ്ഹി ജീവിതം.
Nigrodhasmiṃ mataṃ seyyo, yañce sākhamhi jīvitaṃ.
‘‘തേനാനുസിട്ഠാ മിഗയൂഥപേന, അഹഞ്ച മാതാ ച തഥേതരേ ച;
‘‘Tenānusiṭṭhā migayūthapena, ahañca mātā ca tathetare ca;
ആഗമ്മ രമ്മം തുസിതാധിവാസം, ഗതാ പവാസം സഘരം യഥേവ.
Āgamma rammaṃ tusitādhivāsaṃ, gatā pavāsaṃ sagharaṃ yatheva.
‘‘പുനോ കസ്സപവീരസ്സ, അത്ഥമേന്തമ്ഹി സാസനേ;
‘‘Puno kassapavīrassa, atthamentamhi sāsane;
ആരുയ്ഹ സേലസിഖരം, യുഞ്ജിത്വാ ജിനസാസനം.
Āruyha selasikharaṃ, yuñjitvā jinasāsanaṃ.
‘‘ഇദാനാഹം രാജഗഹേ, ജാതോ സേട്ഠികുലേ അഹും;
‘‘Idānāhaṃ rājagahe, jāto seṭṭhikule ahuṃ;
ആപന്നസത്താ മേ മാതാ, പബ്ബജി അനഗാരിയം.
Āpannasattā me mātā, pabbaji anagāriyaṃ.
‘‘സഗബ്ഭം തം വിദിത്വാന, ദേവദത്തമുപാനയും;
‘‘Sagabbhaṃ taṃ viditvāna, devadattamupānayuṃ;
സോ അവോച വിനാസേഥ, പാപികം ഭിക്ഖുനിം ഇമം.
So avoca vināsetha, pāpikaṃ bhikkhuniṃ imaṃ.
‘‘ഇദാനിപി മുനിന്ദേന, ജിനേന അനുകമ്പിതാ;
‘‘Idānipi munindena, jinena anukampitā;
സുഖിനീ അജനീ മയ്ഹം, മാതാ ഭിക്ഖുനുപസ്സയേ.
Sukhinī ajanī mayhaṃ, mātā bhikkhunupassaye.
‘‘തം വിദിത്വാ മഹീപാലോ, കോസലോ മം അപോസയി;
‘‘Taṃ viditvā mahīpālo, kosalo maṃ aposayi;
കുമാരപരിഹാനേന, നാമേനാഹഞ്ച കസ്സപോ.
Kumāraparihānena, nāmenāhañca kassapo.
‘‘മഹാകസ്സപമാഗമ്മ, അഹം കുമാരകസ്സപോ;
‘‘Mahākassapamāgamma, ahaṃ kumārakassapo;
വമ്മികസദിസം കായം, സുത്വാ ബുദ്ധേന ദേസിതം.
Vammikasadisaṃ kāyaṃ, sutvā buddhena desitaṃ.
‘‘തതോ ചിത്തം വിമുച്ചി മേ, അനുപാദായ സബ്ബസോ;
‘‘Tato cittaṃ vimucci me, anupādāya sabbaso;
പായാസിം ദമയിത്വാഹം, ഏതദഗ്ഗമപാപുണിം.
Pāyāsiṃ damayitvāhaṃ, etadaggamapāpuṇiṃ.
‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
അരഹത്തം പന പത്വാ ചിത്തകഥികഭാവേന സത്ഥാരാ ഏതദഗ്ഗേ ഠപിതോ അത്തനോ പടിപത്തിം പച്ചവേക്ഖിത്വാ രതനത്തയഗുണവിഭാവനമുഖേന അഞ്ഞം ബ്യാകരോന്തോ –
Arahattaṃ pana patvā cittakathikabhāvena satthārā etadagge ṭhapito attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā ratanattayaguṇavibhāvanamukhena aññaṃ byākaronto –
൨൦൧.
201.
‘‘അഹോ ബുദ്ധാ അഹോ ധമ്മാ, അഹോ നോ സത്ഥു സമ്പദാ;
‘‘Aho buddhā aho dhammā, aho no satthu sampadā;
യത്ഥ ഏതാദിസം ധമ്മം, സാവകോ സച്ഛികാഹിതി.
Yattha etādisaṃ dhammaṃ, sāvako sacchikāhiti.
൨൦൨.
202.
‘‘അസങ്ഖേയ്യേസു കപ്പേസു, സക്കായാധിഗതാ അഹൂ;
‘‘Asaṅkheyyesu kappesu, sakkāyādhigatā ahū;
തേസമയം പച്ഛിമകോ, ചരിമോയം സമുസ്സയോ;
Tesamayaṃ pacchimako, carimoyaṃ samussayo;
ജാതിമരണസംസാരോ, നത്ഥി ദാനി പുനബ്ഭവോ’’തി. – ഗാഥാദ്വയം അഭാസി;
Jātimaraṇasaṃsāro, natthi dāni punabbhavo’’ti. – gāthādvayaṃ abhāsi;
തത്ഥ അഹോതി അച്ഛരിയത്ഥേ നിപാതോ. ബുദ്ധാതി സബ്ബഞ്ഞുബുദ്ധാ, ഗാരവവസേന ബഹുവചനം, അഹോ അച്ഛരിയാ സമ്ബുദ്ധാതി അത്ഥോ. ധമ്മാതി പരിയത്തിധമ്മേന സദ്ധിം നവ ലോകുത്തരധമ്മാ. അഹോ നോ സത്ഥു സമ്പദാതി അമ്ഹാകം സത്ഥു ദസബലസ്സ അഹോ സമ്പത്തിയോ. യത്ഥാതി യസ്മിം സത്ഥരി ബ്രഹ്മചരിയവാസേന. ഏതാദിസം ധമ്മം, സാവകോ സച്ഛികാഹിതീതി ഏതാദിസം ഏവരൂപം സുവിസുദ്ധജ്ഝാനാഭിഞ്ഞാപരിവാരം അനവസേസകിലേസക്ഖയാവഹം സന്തം പണീതം അനുത്തരം ധമ്മം സാവകോപി നാമ സച്ഛികരിസ്സതി, തസ്മാ ഏവംവിധഗുണവിസേസാധിഗമഹേതുഭൂതാ അഹോ അച്ഛരിയാ ബുദ്ധാ ഭഗവന്തോ, അച്ഛരിയാ ധമ്മഗുണാ, അച്ഛരിയാ അമ്ഹാകം സത്ഥു സമ്പത്തിയോതി രതനത്തയസ്സ ഗുണാധിമുത്തിം പവേദേസീതി. ധമ്മസമ്പത്തികിത്തനേനേവ ഹി സങ്ഘസുപ്പടിപത്തി കിത്തിതാ ഹോതീതി.
Tattha ahoti acchariyatthe nipāto. Buddhāti sabbaññubuddhā, gāravavasena bahuvacanaṃ, aho acchariyā sambuddhāti attho. Dhammāti pariyattidhammena saddhiṃ nava lokuttaradhammā. Aho no satthu sampadāti amhākaṃ satthu dasabalassa aho sampattiyo. Yatthāti yasmiṃ satthari brahmacariyavāsena. Etādisaṃ dhammaṃ, sāvako sacchikāhitīti etādisaṃ evarūpaṃ suvisuddhajjhānābhiññāparivāraṃ anavasesakilesakkhayāvahaṃ santaṃ paṇītaṃ anuttaraṃ dhammaṃ sāvakopi nāma sacchikarissati, tasmā evaṃvidhaguṇavisesādhigamahetubhūtā aho acchariyā buddhā bhagavanto, acchariyā dhammaguṇā, acchariyā amhākaṃ satthu sampattiyoti ratanattayassa guṇādhimuttiṃ pavedesīti. Dhammasampattikittaneneva hi saṅghasuppaṭipatti kittitā hotīti.
ഏവം സാധാരണവസേന ദസ്സിതം ധമ്മസ്സ സച്ഛികിരിയം ഇദാനി അത്തുപനായികം കത്വാ ദസ്സേന്തോ ‘‘അസങ്ഖേയ്യേസൂ’’തി ഗാഥമാഹ. തത്ഥ അസങ്ഖേയ്യേസൂതി ഗണനപഥം വീതിവത്തേസു മഹാകപ്പേസു. സക്കായാതി പഞ്ചുപാദാനക്ഖന്ധാ. തേ ഹി പരമത്ഥതോ വിജ്ജമാനധമ്മസമൂഹതായ ‘‘സക്കായാ’’തി വുച്ചന്തി. അഹൂതി നിവത്തനൂപായസ്സ അനധിഗതത്താ അനപഗതാ അഹേസും. തേസമയം പച്ഛിമകോ ചരിമോയം സമുസ്സയോതി യസ്മാ അയം സബ്ബപച്ഛിമകോ, തതോ ഏവ ചരിമോ, തസ്മാ ജാതിമരണസഹിതോ ഖന്ധാദിപടിപാടിസഞ്ഞിതോ സംസാരോ ഇദാനി ആയതിം പുനബ്ഭവാഭാവതോ പുനബ്ഭവോ നത്ഥി, അയമന്തിമാ ജാതീതി അത്ഥോ.
Evaṃ sādhāraṇavasena dassitaṃ dhammassa sacchikiriyaṃ idāni attupanāyikaṃ katvā dassento ‘‘asaṅkheyyesū’’ti gāthamāha. Tattha asaṅkheyyesūti gaṇanapathaṃ vītivattesu mahākappesu. Sakkāyāti pañcupādānakkhandhā. Te hi paramatthato vijjamānadhammasamūhatāya ‘‘sakkāyā’’ti vuccanti. Ahūti nivattanūpāyassa anadhigatattā anapagatā ahesuṃ. Tesamayaṃ pacchimako carimoyaṃ samussayoti yasmā ayaṃ sabbapacchimako, tato eva carimo, tasmā jātimaraṇasahito khandhādipaṭipāṭisaññito saṃsāro idāni āyatiṃ punabbhavābhāvato punabbhavo natthi, ayamantimā jātīti attho.
കുമാരകസ്സപത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Kumārakassapattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൧. കുമാരകസ്സപത്ഥേരഗാഥാ • 1. Kumārakassapattheragāthā