| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / උදාන-අට්‌ඨකථා • Udāna-aṭṭhakathā |
4. කුමාරකසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Kumārakasuttavaṇṇanā
44. චතුත්‌ථෙ කුමාරකාති තරුණපුග්‌ගලා. යෙ සුභාසිතදුබ්‌භාසිතස්‌ස අත්‌ථං ජානන්‌ති, තෙ ඉධ කුමාරකාති අධිප්‌පෙතා. ඉමෙ හි සත්‌තා ජාතදිවසතො පට්‌ඨාය යාව පඤ්‌චදසවස්‌සකා, තාව ‘‘කුමාරකා, බාලා’’ති ච වුච්‌චන්‌ති, තතො පරං වීසතිවස්‌සානි ‘‘යුවානො’’ති. මච්‌ඡකෙ බාධෙන්‌තීති මග්‌ගසමීපෙ එකස්‌මිං තළාකෙ නිදාඝකාලෙ උදකෙ පරික්‌ඛීණෙ නින්‌නට්‌ඨානෙ ඨිතං උදකං උස්‌සිඤ්‌චිත්‌වා ඛුද්‌දකමච්‌ඡෙ ගණ්‌හන්‌ති චෙව හනන්‌ති ච ‘‘පචිත්‌වා ඛාදිස්‌සාමා’’ති. තෙනුපසඞ්‌කමීති මග්‌ගතො ථොකං තළාකං අතික්‌කමිත්‌වා ඨිතො, තස්‌මා ‘‘උපසඞ්‌කමී’’ති වදති. කස්‌මා පන උපසඞ්‌කමි? තෙ කුමාරකෙ අත්‌තනි විස්‌සාසං ජනෙතුං උපසඞ්‌කමි. භායථ වොති එත්‌ථ වොති නිපාතමත්‌තං. දුක්‌ඛස්‌සාති නිස්‌සක්‌කෙ සාමිවචනං, දුක්‌ඛස්‌මාති අත්‌ථො. අප්‌පියං වො දුක්‌ඛන්‌ති ‘‘කිං තුම්‌හාකං සරීරෙ උප්‌පජ්‌ජනකදුක්‌ඛං අප්‌පියං අනිට්‌ඨ’’න්‌ති පුච්‌ඡති.
44. Catutthe kumārakāti taruṇapuggalā. Ye subhāsitadubbhāsitassa atthaṃ jānanti, te idha kumārakāti adhippetā. Ime hi sattā jātadivasato paṭṭhāya yāva pañcadasavassakā, tāva ‘‘kumārakā, bālā’’ti ca vuccanti, tato paraṃ vīsativassāni ‘‘yuvāno’’ti. Macchake bādhentīti maggasamīpe ekasmiṃ taḷāke nidāghakāle udake parikkhīṇe ninnaṭṭhāne ṭhitaṃ udakaṃ ussiñcitvā khuddakamacche gaṇhanti ceva hananti ca ‘‘pacitvā khādissāmā’’ti. Tenupasaṅkamīti maggato thokaṃ taḷākaṃ atikkamitvā ṭhito, tasmā ‘‘upasaṅkamī’’ti vadati. Kasmā pana upasaṅkami? Te kumārake attani vissāsaṃ janetuṃ upasaṅkami. Bhāyatha voti ettha voti nipātamattaṃ. Dukkhassāti nissakke sāmivacanaṃ, dukkhasmāti attho. Appiyaṃ vo dukkhanti ‘‘kiṃ tumhākaṃ sarīre uppajjanakadukkhaṃ appiyaṃ aniṭṭha’’nti pucchati.
එතමත්‌ථං විදිත්‌වාති ඉමෙ සත්‌තා අත්‌තනො දුක්‌ඛං අනිච්‌ඡන්‌තා එව හුත්‌වා දුක්‌ඛහෙතුං පටිපජ්‌ජන්‌තා අත්‌තනො තං ඉච්‌ඡන්‌තා එව නාම හොන්‌තීති එතමත්‌ථං සබ්‌බාකාරතො විදිත්‌වා. ඉමං උදානන්‌ති ඉමං පාපකිරියාය නිසෙධනං ආදීනවවිභාවනඤ්‌ච උදානං උදානෙසි.
Etamatthaṃ viditvāti ime sattā attano dukkhaṃ anicchantā eva hutvā dukkhahetuṃ paṭipajjantā attano taṃ icchantā eva nāma hontīti etamatthaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti imaṃ pāpakiriyāya nisedhanaṃ ādīnavavibhāvanañca udānaṃ udānesi.
තස්‌සත්‌ථො – යදි තුම්‌හාකං සකලමාපායිකං, සුගතියඤ්‌ච අප්‌පායුකතාමනුස්‌සදොභග්‌ගියාදිභෙදං දුක්‌ඛං අප්‌පියං අනිට්‌ඨං, යදි තුම්‌හෙ තතො භායථ, ආවි වා පරෙසං පාකටභාවවසෙන අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නං කත්‌වා කායෙන වා වාචාය වා පාණාතිපාතාදිප්‌පභෙදං යදි වා රහො අපාකටභාවවසෙන පටිච්‌ඡන්‌නං කත්‌වා මනොද්‌වාරෙ එව අභිජ්‌ඣාදිප්‌පභෙදං අණුමත්‌තම්‌පි පාපකං ලාමකධම්‌මං මාකත්‌ථ මා කරිත්‌ථ, අථ පන තං පාපකම්‌මං එතරහි කරොථ, ආයතිං වා කරිස්‌සථ, නිරයාදීසු චතූසු අපායෙසු මනුස්‌සෙසු ච තස්‌ස ඵලභූතං දුක්‌ඛං ඉතො වා එත්‌තො වා පලායන්‌තෙ අම්‌හෙ නානුබන්‌ධිස්‌සතීති අධිප්‌පායෙන උපෙච්‌ච අපෙච්‌ච පලායතම්‌පි තුම්‌හාකං තතො මුත්‌ති මොක්‌ඛො නත්‌ථි. ගතිකාලාදිපච්‌චයන්‌තරසමවායෙ විපච්‌චිස්‌සතියෙවාති දස්‌සෙති. ‘‘පලායනෙ’’තිපි පඨන්‌ති, වුත්‌තනයෙන යත්‌ථ කත්‌ථචි ගමනෙ පක්‌කමනෙ සතීති අත්‌ථො. අයඤ්‌ච අත්‌ථො ‘‘න අන්‌තලික්‌ඛෙ න සමුද්‌දමජ්‌ඣෙ…පෙ.… පාපකම්‌මා’’ති (ධ. ප. 127; මි. ප. 4.2.4) ඉමාය ගාථාය දීපෙතබ්‌බො.
Tassattho – yadi tumhākaṃ sakalamāpāyikaṃ, sugatiyañca appāyukatāmanussadobhaggiyādibhedaṃ dukkhaṃ appiyaṃ aniṭṭhaṃ, yadi tumhe tato bhāyatha, āvi vā paresaṃ pākaṭabhāvavasena appaṭicchannaṃ katvā kāyena vā vācāya vā pāṇātipātādippabhedaṃ yadi vā raho apākaṭabhāvavasena paṭicchannaṃ katvā manodvāre eva abhijjhādippabhedaṃ aṇumattampi pāpakaṃ lāmakadhammaṃ mākattha mā karittha, atha pana taṃ pāpakammaṃ etarahi karotha, āyatiṃ vā karissatha, nirayādīsu catūsu apāyesu manussesu ca tassa phalabhūtaṃ dukkhaṃ ito vā etto vā palāyante amhe nānubandhissatīti adhippāyena upecca apecca palāyatampi tumhākaṃ tato mutti mokkho natthi. Gatikālādipaccayantarasamavāye vipaccissatiyevāti dasseti. ‘‘Palāyane’’tipi paṭhanti, vuttanayena yattha katthaci gamane pakkamane satīti attho. Ayañca attho ‘‘na antalikkhe na samuddamajjhe…pe… pāpakammā’’ti (dha. pa. 127; mi. pa. 4.2.4) imāya gāthāya dīpetabbo.
චතුත්‌ථසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Catutthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / උදානපාළි • Udānapāḷi / 4. කුමාරකසුත්‌තං • 4. Kumārakasuttaṃ
