| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi |
๕๑๒. กุมฺภชาตกํ (๒)
512. Kumbhajātakaṃ (2)
๓๓.
33.
โก ปาตุราสี ติทิวา นภมฺหิ, โอภาสยํ สํวริํ จนฺทิมาว;
Ko pāturāsī tidivā nabhamhi, obhāsayaṃ saṃvariṃ candimāva;
คเตฺตหิ เต รสฺมิโย นิจฺฉรนฺติ, สเตรตา 1 วิชฺชุริวนฺตลิเกฺขฯ
Gattehi te rasmiyo niccharanti, sateratā 2 vijjurivantalikkhe.
๓๔.
34.
โส ฉินฺนวาตํ กมสี อฆมฺหิ, เวหายสํ คจฺฉสิ ติฎฺฐสี จ;
So chinnavātaṃ kamasī aghamhi, vehāyasaṃ gacchasi tiṭṭhasī ca;
อิทฺธี นุ เต วตฺถุกตา สุภาวิตา, อนทฺธคูนํ อปิ เทวตานํฯ
Iddhī nu te vatthukatā subhāvitā, anaddhagūnaṃ api devatānaṃ.
๓๕.
35.
เวหายสํ คมฺมมาคมฺม 3 ติฎฺฐสิ, กุมฺภํ กิณาถาติ ยเมตมตฺถํ;
Vehāyasaṃ gammamāgamma 4 tiṭṭhasi, kumbhaṃ kiṇāthāti yametamatthaṃ;
โก วา ตุวํ กิสฺส วา ตาย กุโมฺภ, อกฺขาหิ เม พฺราหฺมณ เอตมตฺถํฯ
Ko vā tuvaṃ kissa vā tāya kumbho, akkhāhi me brāhmaṇa etamatthaṃ.
๓๖.
36.
น สปฺปิกุโมฺภ นปิ เตลกุโมฺภ, น ผาณิตสฺส น มธุสฺส กุโมฺภ;
Na sappikumbho napi telakumbho, na phāṇitassa na madhussa kumbho;
กุมฺภสฺส วชฺชานิ อนปฺปกานิ, โทเส พหู กุมฺภคเต สุณาถฯ
Kumbhassa vajjāni anappakāni, dose bahū kumbhagate suṇātha.
๓๗.
37.
คเฬยฺย ยํ ปิตฺวา 5 ปเต ปปาตํ, โสพฺภํ คุหํ จนฺทนิโยฬิคลฺลํ;
Gaḷeyya yaṃ pitvā 6 pate papātaṃ, sobbhaṃ guhaṃ candaniyoḷigallaṃ;
พหุมฺปิ ภุเญฺชยฺย อโภชเนยฺยํ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Bahumpi bhuñjeyya abhojaneyyaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๓๘.
38.
อนาถมาโน อุปคายติ นจฺจติ จ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Anāthamāno upagāyati naccati ca, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๓๙.
39.
ยํ เว ปิวิตฺวา อเจโลว นโคฺค, จเรยฺย คาเม วิสิขนฺตรานิ;
Yaṃ ve pivitvā acelova naggo, careyya gāme visikhantarāni;
สมฺมูฬฺหจิโตฺต อติเวลสายี, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Sammūḷhacitto ativelasāyī, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๐.
40.
ยํ ปิตฺวา อุฎฺฐาย ปเวธมาโน, สีสญฺจ พาหุญฺจ 11 ปจาลยโนฺต;
Yaṃ pitvā uṭṭhāya pavedhamāno, sīsañca bāhuñca 12 pacālayanto;
โส นจฺจตี ทารุกฎลฺลโกว, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
So naccatī dārukaṭallakova, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๑.
41.
ยํ เว ปิวิตฺวา อคฺคิทฑฺฒา สยนฺติ, อโถ สิคาเลหิปิ ขาทิตาเส;
Yaṃ ve pivitvā aggidaḍḍhā sayanti, atho sigālehipi khāditāse;
พนฺธํ วธํ โภคชานิญฺจุเปนฺติ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Bandhaṃ vadhaṃ bhogajāniñcupenti, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๒.
42.
ยํ ปิตฺวา ภาเสยฺย อาภาสเนยฺยํ, สภายมาสีโน อเปตวโตฺถ;
Yaṃ pitvā bhāseyya ābhāsaneyyaṃ, sabhāyamāsīno apetavattho;
สมฺมกฺขิโต 13 วนฺตคโต พฺยสโนฺน, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Sammakkhito 14 vantagato byasanno, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๓.
43.
ยํ เว ปิวิตฺวา อุกฺกโฎฺฐ อาวิลโกฺข, มเมว สพฺพา ปถวีติ มเญฺญ 15;
Yaṃ ve pivitvā ukkaṭṭho āvilakkho, mameva sabbā pathavīti maññe 16;
น เม สโม จาตุรโนฺตปิ ราชา, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Na me samo cāturantopi rājā, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๔.
44.
มานาติมานา กลหานิ เปสุณี, ทุพฺพณฺณินี นคฺคยินี ปลายินี;
Mānātimānā kalahāni pesuṇī, dubbaṇṇinī naggayinī palāyinī;
โจราน ธุตฺตาน คตี นิเกโต, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Corāna dhuttāna gatī niketo, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๕.
45.
อิทฺธานิ ผีตานิ กุลานิ อสฺสุ, อเนกสาหสฺสธนานิ โลเก;
Iddhāni phītāni kulāni assu, anekasāhassadhanāni loke;
อุจฺฉินฺนทายชฺชกตานิมาย, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Ucchinnadāyajjakatānimāya, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๖.
46.
ธญฺญํ ธนํ รชตํ ชาตรูปํ, เขตฺตํ ควํ ยตฺถ วินาสยนฺติ;
Dhaññaṃ dhanaṃ rajataṃ jātarūpaṃ, khettaṃ gavaṃ yattha vināsayanti;
อุเจฺฉทนี วิตฺตวตํ 17 กุลานํ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Ucchedanī vittavataṃ 18 kulānaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๗.
47.
ยํ เว ปิตฺวา ทิตฺตรูโปว 19 โปโส, อโกฺกสติ มาตรํ ปิตรญฺจ;
Yaṃ ve pitvā dittarūpova 20 poso, akkosati mātaraṃ pitarañca;
สสฺสุมฺปิ คเณฺหยฺย อโถปิ สุณฺหํ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Sassumpi gaṇheyya athopi suṇhaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๘.
48.
ยํ เว ปิตฺวา ทิตฺตรูปาว นารี, อโกฺกสติ สสุรํ สามิกญฺจ;
Yaṃ ve pitvā dittarūpāva nārī, akkosati sasuraṃ sāmikañca;
ทาสมฺปิ คเณฺห ปริจารกมฺปิ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Dāsampi gaṇhe paricārakampi, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๔๙.
49.
ยํ เว ปิวิตฺวาน 21 หเนยฺย โปโส, ธเมฺม ฐิตํ สมณํ พฺราหฺมณํ วา;
Yaṃ ve pivitvāna 22 haneyya poso, dhamme ṭhitaṃ samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vā;
คเจฺฉ อปายมฺปิ ตโตนิทานํ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Gacche apāyampi tatonidānaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๕๐.
50.
ยํ เว ปิวิตฺวา ทุจฺจริตํ จรนฺติ, กาเยน วาจาย จ เจตสา จ;
Yaṃ ve pivitvā duccaritaṃ caranti, kāyena vācāya ca cetasā ca;
นิรยํ วชนฺติ ทุจฺจริตํ จริตฺวา, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Nirayaṃ vajanti duccaritaṃ caritvā, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๕๑.
51.
ยํ ยาจมานา น ลภนฺติ ปุเพฺพ, พหุํ หิรญฺญมฺปิ ปริจฺจชนฺตา;
Yaṃ yācamānā na labhanti pubbe, bahuṃ hiraññampi pariccajantā;
โส ตํ ปิวิตฺวา อลิกํ ภณาติ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
So taṃ pivitvā alikaṃ bhaṇāti, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๕๒.
52.
ยํ เว ปิตฺวา เปสเน เปสิยโนฺต, อจฺจายิเก กรณียมฺหิ ชาเต;
Yaṃ ve pitvā pesane pesiyanto, accāyike karaṇīyamhi jāte;
อตฺถมฺปิ โส นปฺปชานาติ วุโตฺต, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Atthampi so nappajānāti vutto, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๕๓.
53.
หิรีมนาปิ อหิรีกภาวํ, ปาตุํ กโรนฺติ มทนาย 23 มตฺตา;
Hirīmanāpi ahirīkabhāvaṃ, pātuṃ karonti madanāya 24 mattā;
ธีราปิ สนฺตา พหุกํ ภณนฺติ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Dhīrāpi santā bahukaṃ bhaṇanti, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๕๔.
54.
ยํ เว ปิตฺวา เอกถูปา สยนฺติ, อนาสกา ถณฺฑิลทุกฺขเสยฺยํ;
Yaṃ ve pitvā ekathūpā sayanti, anāsakā thaṇḍiladukkhaseyyaṃ;
ทุพฺพณฺณิยํ อายสกฺยญฺจุเปนฺติ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Dubbaṇṇiyaṃ āyasakyañcupenti, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๕๕.
55.
ยํ เว ปิตฺวา ปตฺตขนฺธา สยนฺติ, คาโว กุฎหตาว น หิ วารุณิยา;
Yaṃ ve pitvā pattakhandhā sayanti, gāvo kuṭahatāva na hi vāruṇiyā;
๕๖.
56.
ตํ โลเก วิสสมานํ, โก นโร ปาตุมรหติฯ
Taṃ loke visasamānaṃ, ko naro pātumarahati.
๕๗.
57.
ยํ เว ปิตฺวา อนฺธกเวณฺฑปุตฺตา, สมุทฺทตีเร ปริจารยนฺตา 31;
Yaṃ ve pitvā andhakaveṇḍaputtā, samuddatīre paricārayantā 32;
อุปกฺกมุํ มุสเลหญฺญมญฺญํ, ตสฺสา ปุณฺณํ กุมฺภมิมํ กิณาถฯ
Upakkamuṃ musalehaññamaññaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.
๕๘.
58.
ยํ เว ปิตฺวา ปุพฺพเทวา ปมตฺตา, ติทิวา จุตา สสฺสติยา สมาย;
Yaṃ ve pitvā pubbadevā pamattā, tidivā cutā sassatiyā samāya;
ตํ ตาทิสํ มชฺชมิมํ นิรตฺถกํ, ชานํ มหาราช กถํ ปิเวยฺยฯ
Taṃ tādisaṃ majjamimaṃ niratthakaṃ, jānaṃ mahārāja kathaṃ piveyya.
๕๙.
59.
นยิมสฺมิํ กุมฺภสฺมิํ ทธิ วา มธุ วา, เอวํ อภิญฺญาย กิณาหิ ราช;
Nayimasmiṃ kumbhasmiṃ dadhi vā madhu vā, evaṃ abhiññāya kiṇāhi rāja;
เอวญฺหิมํ กุมฺภคตา มยา เต, อกฺขาตรูปํ ตว สพฺพมิตฺตฯ
Evañhimaṃ kumbhagatā mayā te, akkhātarūpaṃ tava sabbamitta.
๖๐.
60.
น เม ปิตา วา อถวาปิ มาตา, เอตาทิสา ยาทิสโก ตุวํสิ;
Na me pitā vā athavāpi mātā, etādisā yādisako tuvaṃsi;
หิตานุกมฺปี ปรมตฺถกาโม, โสหํ กริสฺสํ วจนํ ตวชฺชฯ
Hitānukampī paramatthakāmo, sohaṃ karissaṃ vacanaṃ tavajja.
๖๑.
61.
ททามิ เต คามวรานิ ปญฺจ, ทาสีสตํ สตฺต ควํ สตานิ;
Dadāmi te gāmavarāni pañca, dāsīsataṃ satta gavaṃ satāni;
อาชญฺญยุเตฺต จ รเถ ทส อิเม, อาจริโย โหสิ มมตฺถกาโมฯ
Ājaññayutte ca rathe dasa ime, ācariyo hosi mamatthakāmo.
๖๒.
62.
ตเวว ทาสีสตมตฺถุ ราช, คามา จ คาโว จ ตเวว โหนฺตุ;
Taveva dāsīsatamatthu rāja, gāmā ca gāvo ca taveva hontu;
อาชญฺญยุตฺตา จ รถา ตเวว, สโกฺกหมสฺมี ติทสานมิโนฺทฯ
Ājaññayuttā ca rathā taveva, sakkohamasmī tidasānamindo.
๖๓.
63.
มํโสทนํ สปฺปิปายาสํ 33 ภุญฺช, ขาทสฺสุ จ ตฺวํ มธุมาสปูเว;
Maṃsodanaṃ sappipāyāsaṃ 34 bhuñja, khādassu ca tvaṃ madhumāsapūve;
เอวํ ตุวํ ธมฺมรโต ชนินฺท, อนินฺทิโต สคฺคมุเปหิ ฐานนฺติฯ
Evaṃ tuvaṃ dhammarato janinda, anindito saggamupehi ṭhānanti.
กุมฺภชาตกํ ทุติยํฯ
Kumbhajātakaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๑๒] ๒. กุมฺภชาตกวณฺณนา • [512] 2. Kumbhajātakavaṇṇanā
