| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
३. कुम्मोपमसुत्तवण्णना
3. Kummopamasuttavaṇṇanā
२४०. ततिये कुम्मोति अट्ठिकुम्मो। कच्छपोति तस्सेव वेवचनं। अनुनदीतीरेति नदिया अनुतीरे। गोचरपसुतोति ‘‘सचे किञ्चि फलाफलं लभिस्सामि, खादिस्सामी’’ति गोचरत्थाय पसुतो उस्सुक्को तन्निबन्धो। समोदहित्वाति समुग्गे विय पक्खिपित्वा। सङ्कसायतीति अच्छति। समोदहन्ति समोदहन्तो ठपेन्तो। इदं वुत्तं होति – यथा कुम्मो अङ्गानि सके कपाले समोदहन्तो सिङ्गालस्स ओतारं न देति, न च नं सिङ्गालो पसहति, एवं भिक्खु अत्तनो मनोवितक्के सके आरम्मणकपाले समोदहन्तो किलेसमारस्स ओतारं न देति, न च नं मारो पसहति।
240. Tatiye kummoti aṭṭhikummo. Kacchapoti tasseva vevacanaṃ. Anunadītīreti nadiyā anutīre. Gocarapasutoti ‘‘sace kiñci phalāphalaṃ labhissāmi, khādissāmī’’ti gocaratthāya pasuto ussukko tannibandho. Samodahitvāti samugge viya pakkhipitvā. Saṅkasāyatīti acchati. Samodahanti samodahanto ṭhapento. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā kummo aṅgāni sake kapāle samodahanto siṅgālassa otāraṃ na deti, na ca naṃ siṅgālo pasahati, evaṃ bhikkhu attano manovitakke sake ārammaṇakapāle samodahanto kilesamārassa otāraṃ na deti, na ca naṃ māro pasahati.
अनिस्सितोति तण्हादिट्ठिनिस्सयेहि अनिस्सितो। अञ्ञमहेठयानोति अञ्ञं कञ्चि पुग्गलं अविहेठेन्तो। परिनिब्बुतोति किलेसपरिनिब्बानेन परिनिब्बुतो। नूपवदेय्य कञ्चीति अञ्ञं कञ्चि पुग्गलं सीलविपत्तिया वा आचारविपत्तिया वा अत्तानं उक्कंसेतुकामताय वा परं वम्भेतुकामताय वा न उपवदेय्य, अञ्ञदत्थु पञ्च धम्मे अज्झत्तं उपट्ठपेत्वा, ‘‘कालेन वक्खामि, नो अकालेन, भूतेन वक्खामि , नो अभूतेन, सण्हेन वक्खामि, नो फरुसेन, अत्थसंहितेन वक्खामि, नो अनत्थसंहितेन, मेत्तचित्तो वक्खामि, नो दोसन्तरो’’ति एवं उल्लुम्पनसभावसण्ठितेनेव चित्तेन विहरति।
Anissitoti taṇhādiṭṭhinissayehi anissito. Aññamaheṭhayānoti aññaṃ kañci puggalaṃ aviheṭhento. Parinibbutoti kilesaparinibbānena parinibbuto. Nūpavadeyya kañcīti aññaṃ kañci puggalaṃ sīlavipattiyā vā ācāravipattiyā vā attānaṃ ukkaṃsetukāmatāya vā paraṃ vambhetukāmatāya vā na upavadeyya, aññadatthu pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhapetvā, ‘‘kālena vakkhāmi, no akālena, bhūtena vakkhāmi , no abhūtena, saṇhena vakkhāmi, no pharusena, atthasaṃhitena vakkhāmi, no anatthasaṃhitena, mettacitto vakkhāmi, no dosantaro’’ti evaṃ ullumpanasabhāvasaṇṭhiteneva cittena viharati.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ३. कुम्मोपमसुत्तं • 3. Kummopamasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ३. कुम्मोपमसुत्तवण्णना • 3. Kummopamasuttavaṇṇanā
