| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๓. กุโมฺมปมสุตฺตวณฺณนา
3. Kummopamasuttavaṇṇanā
๒๔๐. ตติเย กุโมฺมติ อฎฺฐิกุโมฺมฯ กจฺฉโปติ ตเสฺสว เววจนํฯ อนุนทีตีเรติ นทิยา อนุตีเรฯ โคจรปสุโตติ ‘‘สเจ กิญฺจิ ผลาผลํ ลภิสฺสามิ, ขาทิสฺสามี’’ติ โคจรตฺถาย ปสุโต อุสฺสุโกฺก ตนฺนิพโนฺธฯ สโมทหิตฺวาติ สมุเคฺค วิย ปกฺขิปิตฺวาฯ สงฺกสายตีติ อจฺฉติฯ สโมทหนฺติ สโมทหโนฺต ฐเปโนฺตฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ – ยถา กุโมฺม องฺคานิ สเก กปาเล สโมทหโนฺต สิงฺคาลสฺส โอตารํ น เทติ, น จ นํ สิงฺคาโล ปสหติ, เอวํ ภิกฺขุ อตฺตโน มโนวิตเกฺก สเก อารมฺมณกปาเล สโมทหโนฺต กิเลสมารสฺส โอตารํ น เทติ, น จ นํ มาโร ปสหติฯ
240. Tatiye kummoti aṭṭhikummo. Kacchapoti tasseva vevacanaṃ. Anunadītīreti nadiyā anutīre. Gocarapasutoti ‘‘sace kiñci phalāphalaṃ labhissāmi, khādissāmī’’ti gocaratthāya pasuto ussukko tannibandho. Samodahitvāti samugge viya pakkhipitvā. Saṅkasāyatīti acchati. Samodahanti samodahanto ṭhapento. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā kummo aṅgāni sake kapāle samodahanto siṅgālassa otāraṃ na deti, na ca naṃ siṅgālo pasahati, evaṃ bhikkhu attano manovitakke sake ārammaṇakapāle samodahanto kilesamārassa otāraṃ na deti, na ca naṃ māro pasahati.
อนิสฺสิโตติ ตณฺหาทิฎฺฐินิสฺสเยหิ อนิสฺสิโตฯ อญฺญมเหฐยาโนติ อญฺญํ กญฺจิ ปุคฺคลํ อวิเหเฐโนฺตฯ ปรินิพฺพุโตติ กิเลสปรินิพฺพาเนน ปรินิพฺพุโตฯ นูปวเทยฺย กญฺจีติ อญฺญํ กญฺจิ ปุคฺคลํ สีลวิปตฺติยา วา อาจารวิปตฺติยา วา อตฺตานํ อุกฺกํเสตุกามตาย วา ปรํ วเมฺภตุกามตาย วา น อุปวเทยฺย, อญฺญทตฺถุ ปญฺจ ธเมฺม อชฺฌตฺตํ อุปฎฺฐเปตฺวา, ‘‘กาเลน วกฺขามิ, โน อกาเลน, ภูเตน วกฺขามิ , โน อภูเตน, สเณฺหน วกฺขามิ, โน ผรุเสน, อตฺถสํหิเตน วกฺขามิ, โน อนตฺถสํหิเตน, เมตฺตจิโตฺต วกฺขามิ, โน โทสนฺตโร’’ติ เอวํ อุลฺลุมฺปนสภาวสณฺฐิเตเนว จิเตฺตน วิหรติฯ
Anissitoti taṇhādiṭṭhinissayehi anissito. Aññamaheṭhayānoti aññaṃ kañci puggalaṃ aviheṭhento. Parinibbutoti kilesaparinibbānena parinibbuto. Nūpavadeyya kañcīti aññaṃ kañci puggalaṃ sīlavipattiyā vā ācāravipattiyā vā attānaṃ ukkaṃsetukāmatāya vā paraṃ vambhetukāmatāya vā na upavadeyya, aññadatthu pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhapetvā, ‘‘kālena vakkhāmi, no akālena, bhūtena vakkhāmi , no abhūtena, saṇhena vakkhāmi, no pharusena, atthasaṃhitena vakkhāmi, no anatthasaṃhitena, mettacitto vakkhāmi, no dosantaro’’ti evaṃ ullumpanasabhāvasaṇṭhiteneva cittena viharati.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๓. กุโมฺมปมสุตฺตํ • 3. Kummopamasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๓. กุโมฺมปมสุตฺตวณฺณนา • 3. Kummopamasuttavaṇṇanā
