| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๑๐. กุมุททายกเตฺถรอปทานวณฺณนา
10. Kumudadāyakattheraapadānavaṇṇanā
หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิกํ อายสฺมโต กุมุททายกเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ เถโร ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร อเนเกสุ ภเวสุ วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล หิมวนฺตสฺส อาสเนฺน มหเนฺต ชาตสฺสเร กุกุโตฺถ นาม ปกฺขี หุตฺวา นิพฺพโตฺต เกนจิ อกุสเลน ปกฺขี สมาโนปิ ปุเพฺพ กตสมฺภาเรน พุทฺธิสมฺปโนฺน ปุญฺญาปุเญฺญสุ เฉโก สีลวา ปาณโคจรโต ปฎิวิรโต อโหสิฯ ตสฺมิํ สมเย ปทุมุตฺตโร ภควา อากาเสนาคนฺตฺวา ตสฺส สมีเป จงฺกมติฯ อถ โส สกุโณ ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนจิโตฺต กุมุทปุปฺผํ ฑํสิตฺวา ภควโต ปาทมูเล ปูเชสิฯ ภควา ตสฺส โสมนสฺสุปฺปาทนตฺถํ ปฎิคฺคเหตฺวา อนุโมทนมกาสิฯ
Himavantassāvidūretiādikaṃ āyasmato kumudadāyakattherassa apadānaṃ. Ayampi thero purimabuddhesu katādhikāro anekesu bhavesu vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle himavantassa āsanne mahante jātassare kukuttho nāma pakkhī hutvā nibbatto kenaci akusalena pakkhī samānopi pubbe katasambhārena buddhisampanno puññāpuññesu cheko sīlavā pāṇagocarato paṭivirato ahosi. Tasmiṃ samaye padumuttaro bhagavā ākāsenāgantvā tassa samīpe caṅkamati. Atha so sakuṇo bhagavantaṃ disvā pasannacitto kumudapupphaṃ ḍaṃsitvā bhagavato pādamūle pūjesi. Bhagavā tassa somanassuppādanatthaṃ paṭiggahetvā anumodanamakāsi.
๕๑. โส เตน ปุเญฺญน เทวมนุเสฺสสุ อุภยสมฺปตฺติสุขํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ อญฺญตรสฺมิํ กุเล นิพฺพโตฺต วุทฺธิมนฺวาย มหทฺธโน มหาโภโค รตนตฺตเย ปสโนฺน สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปฎิลทฺธสโทฺธ ปพฺพชิตฺวา นจิรเสฺสว อรหา หุตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ ปจฺจกฺขโต ญตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิมาหฯ ปทุมุปฺปลสญฺฉโนฺนติ เอตฺถ สตปเตฺตหิ สมฺปุโณฺณ เสตปทุโม จ ตีณิ นีลรตฺตเสตุปฺปลานิ จ ปทุมุปฺปลานิ เตหิ สญฺฉโนฺน คหนีภูโต สมฺปุโณฺณ มหาชาตสฺสโร อหูติ สมฺพโนฺธฯ ปุณฺฑรีกสโมตฺถโฎติ ปุณฺฑรีเกหิ รตฺตปทุเมหิ โอตฺถโฎ สมฺปุโณฺณติ อโตฺถฯ เสสํ สุวิเญฺญยฺยเมวาติฯ
51. So tena puññena devamanussesu ubhayasampattisukhaṃ anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ aññatarasmiṃ kule nibbatto vuddhimanvāya mahaddhano mahābhogo ratanattaye pasanno satthu dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā nacirasseva arahā hutvā attano pubbakammaṃ paccakkhato ñatvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento himavantassāvidūretiādimāha. Padumuppalasañchannoti ettha satapattehi sampuṇṇo setapadumo ca tīṇi nīlarattasetuppalāni ca padumuppalāni tehi sañchanno gahanībhūto sampuṇṇo mahājātassaro ahūti sambandho. Puṇḍarīkasamotthaṭoti puṇḍarīkehi rattapadumehi otthaṭo sampuṇṇoti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
กุมุททายกเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Kumudadāyakattheraapadānavaṇṇanā samattā.
โสฬสมวคฺควณฺณนา สมตฺตาฯ
Soḷasamavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๑๐. กุมุททายกเตฺถรอปทานํ • 10. Kumudadāyakattheraapadānaṃ
