| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
१८. कुमुदवग्गो
18. Kumudavaggo
१. कुमुदमालियत्थेरअपदानवण्णना
1. Kumudamāliyattheraapadānavaṇṇanā
पब्बते हिमवन्तम्हीतिआदिकं आयस्मतो कुमुदमालियत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि थेरो पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो अत्थदस्सिस्स भगवतो काले हिमवन्तपब्बतसमीपे जातस्सरस्स आसन्ने रक्खसो हुत्वा निब्बत्तो अत्थदस्सिं भगवन्तं तत्थ उपगतं दिस्वा पसन्नमानसो कुमुदपुप्फानि ओचिनित्वा भगवन्तं पूजेसि। भगवा अनुमोदनं कत्वा पक्कामि।
Pabbatehimavantamhītiādikaṃ āyasmato kumudamāliyattherassa apadānaṃ. Ayampi thero purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto atthadassissa bhagavato kāle himavantapabbatasamīpe jātassarassa āsanne rakkhaso hutvā nibbatto atthadassiṃ bhagavantaṃ tattha upagataṃ disvā pasannamānaso kumudapupphāni ocinitvā bhagavantaṃ pūjesi. Bhagavā anumodanaṃ katvā pakkāmi.
१. सो तेन पुञ्ञेन ततो चवित्वा देवलोकं उपपन्नो छ कामावचरसम्पत्तियो अनुभवित्वा मनुस्सेसु च चक्कवत्तिआदिसम्पत्तियो अनुभवित्वा इमस्मिं बुद्धुप्पादे कुलगेहे निब्बत्तो वुद्धिप्पत्तो रतनत्तये पसन्नो पब्बजित्वा वायमन्तो ब्रह्मचरियपरियोसानं अरहत्तं पत्वा अत्तनो पुब्बकम्मं सरित्वा सोमनस्सजातो पुब्बचरितापदानं पकासेन्तो पब्बते हिमवन्तम्हीतिआदिमाह। तत्थ तत्थजो रक्खसो आसिन्ति तस्मिं जातस्सरसमीपे जातो निब्बत्तो रक्खसो पररुधिरमंसखादको निद्दयो घोररूपो भयानकसभावो महाबलो महाथामो कक्खळो यक्खो आसिं अहोसिन्ति अत्थो।
1. So tena puññena tato cavitvā devalokaṃ upapanno cha kāmāvacarasampattiyo anubhavitvā manussesu ca cakkavattiādisampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde kulagehe nibbatto vuddhippatto ratanattaye pasanno pabbajitvā vāyamanto brahmacariyapariyosānaṃ arahattaṃ patvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento pabbate himavantamhītiādimāha. Tattha tatthajo rakkhaso āsinti tasmiṃ jātassarasamīpe jāto nibbatto rakkhaso pararudhiramaṃsakhādako niddayo ghorarūpo bhayānakasabhāvo mahābalo mahāthāmo kakkhaḷo yakkho āsiṃ ahosinti attho.
कुमुदं पुप्फते तत्थाति तस्मिं महासरे सूरियरंसिया अभावे सति सायन्हे मकुळितं कुञ्चिताकारेन निप्पभं अवण्णं होतीति ‘‘कुमुद’’न्ति लद्धनामं पुप्फं पुप्फते विकसतीति अत्थो। चक्कमत्तानि जायरेति तानि पुप्फानि रथचक्कपमाणानि हुत्वा जायन्तीति अत्थो। सेसं सुविञ्ञेय्यमेवाति।
Kumudaṃpupphate tatthāti tasmiṃ mahāsare sūriyaraṃsiyā abhāve sati sāyanhe makuḷitaṃ kuñcitākārena nippabhaṃ avaṇṇaṃ hotīti ‘‘kumuda’’nti laddhanāmaṃ pupphaṃ pupphate vikasatīti attho. Cakkamattāni jāyareti tāni pupphāni rathacakkapamāṇāni hutvā jāyantīti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
कुमुदमालियत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Kumudamāliyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / १. कुमुदमालियत्थेरअपदानं • 1. Kumudamāliyattheraapadānaṃ
