Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அபதா³ன-அட்ட²கதா² • Apadāna-aṭṭhakathā |
4. குண்ட³தா⁴னவக்³கோ³
4. Kuṇḍadhānavaggo
1. குண்ட³தா⁴னத்தே²ரஅபதா³னவண்ணனா
1. Kuṇḍadhānattheraapadānavaṇṇanā
ஸத்தாஹங் படிஸல்லீனந்திஆதி³கங் ஆயஸ்மதோ குண்ட³தா⁴னத்தே²ரஸ்ஸ அபதா³னங். அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே விவட்டூபனிஸ்ஸயானி புஞ்ஞானி உபசினந்தோ பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ஹங்ஸவதீனக³ரே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தோ வுத்தனயேன ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா த⁴ம்மங் ஸுணந்தோ ஸத்தா²ரங் ஏகங் பி⁴க்கு²ங் பட²மங் ஸலாகங் க³ண்ஹந்தானங் அக்³க³ட்டா²னே ட²பெந்தங் தி³ஸ்வா தங் டா²னந்தரங் பத்தெ²த்வா தத³னுரூபங் புஞ்ஞங் கரொந்தோ விசரி. ஸோ ஏகதி³வஸங் பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ நிரோத⁴ஸமாபத்திதோ வுட்டா²ய நிஸின்னஸ்ஸ மனோஸிலாசுண்ணபிஞ்ஜரங் மஹந்தங் கத³லிப²லகண்ணிகங் உபனேஸி, தங் ப⁴க³வா படிக்³க³ஹெத்வா பரிபு⁴ஞ்ஜி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன ஏகாத³ஸக்க²த்துங் தே³வேஸு தே³வரஜ்ஜங் காரேஸி. சதுவீஸதிவாரே ச ராஜா அஹோஸி சக்கவத்தீ.
Sattāhaṃpaṭisallīnantiādikaṃ āyasmato kuṇḍadhānattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare kulagehe nibbatto vuttanayena bhagavantaṃ upasaṅkamitvā dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ paṭhamaṃ salākaṃ gaṇhantānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā taṃ ṭhānantaraṃ patthetvā tadanurūpaṃ puññaṃ karonto vicari. So ekadivasaṃ padumuttarassa bhagavato nirodhasamāpattito vuṭṭhāya nisinnassa manosilācuṇṇapiñjaraṃ mahantaṃ kadaliphalakaṇṇikaṃ upanesi, taṃ bhagavā paṭiggahetvā paribhuñji. So tena puññakammena ekādasakkhattuṃ devesu devarajjaṃ kāresi. Catuvīsativāre ca rājā ahosi cakkavattī.
ஸோ ஏவங் அபராபரங் புஞ்ஞானி கத்வா தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ கஸ்ஸபபு³த்³த⁴காலே பு⁴ம்மதே³வதா ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி. தீ³கா⁴யுகபு³த்³தா⁴னஞ்ச நாம ந அன்வத்³த⁴மாஸிகோ உபோஸதோ² ஹோதி. ததா² ஹி விபஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ச²ப்³ப³ஸ்ஸந்தரே ச²ப்³ப³ஸ்ஸந்தரே உபோஸதோ² அஹோஸி, கஸ்ஸபத³ஸப³லோ பன ச²ட்டே² ச²ட்டே² மாஸே பாதிமொக்க²ங் ஓஸாரேஸி, தஸ்ஸ பாதிமொக்க²ஸ்ஸ ஓஸாரணகாலே தி³ஸாவாஸிகா த்³வே ஸஹாயகா பி⁴க்கூ² ‘‘உபோஸத²ங் கரிஸ்ஸாமா’’தி க³ச்ச²ந்தி. அயங் பு⁴ம்மதே³வதா சிந்தேஸி – ‘‘இமேஸங் த்³வின்னங் பி⁴க்கூ²னங் மெத்தி அதிவிய த³ள்ஹா, கிங் நு கோ² பே⁴த³கே ஸதி பி⁴ஜ்ஜெய்ய, ந பி⁴ஜ்ஜெய்யா’’தி. தேஸங் ஓகாஸங் ஓலோகயமானா தேஸங் அவிதூ³ரே க³ச்ச²தி.
So evaṃ aparāparaṃ puññāni katvā devamanussesu saṃsaranto kassapabuddhakāle bhummadevatā hutvā nibbatti. Dīghāyukabuddhānañca nāma na anvaddhamāsiko uposatho hoti. Tathā hi vipassissa bhagavato chabbassantare chabbassantare uposatho ahosi, kassapadasabalo pana chaṭṭhe chaṭṭhe māse pātimokkhaṃ osāresi, tassa pātimokkhassa osāraṇakāle disāvāsikā dve sahāyakā bhikkhū ‘‘uposathaṃ karissāmā’’ti gacchanti. Ayaṃ bhummadevatā cintesi – ‘‘imesaṃ dvinnaṃ bhikkhūnaṃ metti ativiya daḷhā, kiṃ nu kho bhedake sati bhijjeyya, na bhijjeyyā’’ti. Tesaṃ okāsaṃ olokayamānā tesaṃ avidūre gacchati.
அதே²கோ தே²ரோ ஏகஸ்ஸ ஹத்தே² பத்தசீவரங் த³த்வா ஸரீரவளஞ்ஜனத்த²ங் உத³கபா²ஸுகட்டா²னங் க³ந்த்வா தோ⁴தஹத்த²பாதோ³ ஹுத்வா கு³ம்ப³ஸமீபதோ நிக்க²மதி. பு⁴ம்மதே³வதா தஸ்ஸ தே²ரஸ்ஸ பச்ச²தோ பச்ச²தோ உத்தமரூபா இத்தீ² ஹுத்வா கேஸே விது⁴னித்வா ஸங்விதா⁴ய ப³ந்த⁴ந்தீ விய பிட்டி²யங் பங்ஸுங் புஞ்ச²மானா விய ஸாடகங் ஸங்விதா⁴ய நிவாஸயமானா விய ச ஹுத்வா தே²ரஸ்ஸ பதா³னுபதி³கா ஹுத்வா கு³ம்ப³தோ நிக்க²ந்தா . ஏகமந்தே டி²தோ ஸஹாயகத்தே²ரோ தங் காரணங் தி³ஸ்வாவ தோ³மனஸ்ஸஜாதோ ‘‘நட்டோ² தா³னி மே இமினா பி⁴க்கு²னா ஸத்³தி⁴ங் தீ³க⁴ரத்தானுக³தோ ஸினேஹோ, ஸசாஹங் ஏவங்வித⁴பா⁴வங் ஜானெய்யங், எத்தகங் காலங் இமினா ஸத்³தி⁴ங் விஸ்ஸாஸங் ந கரெய்ய’’ந்தி சிந்தெத்வா ஆக³ச்ச²ந்தங்யேவ நங் ‘‘க³ண்ஹாஹாவுஸோ, துய்ஹங் பத்தசீவரங், தாதி³ஸேன பாபேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகமக்³கே³ன ந க³ச்சா²மீ’’தி ஆஹ. தங் கத²ங் ஸுத்வா தஸ்ஸ லஜ்ஜிபி⁴க்கு²னோ ஹத³யங் திகி²ணஸத்திங் க³ஹெத்வா வித்³த⁴ங் விய அஹோஸி. ததோ நங் ஆஹ – ‘‘ஆவுஸோ, கின்னாமேதங் வத³ஸி, அஹங் எத்தகங் காலங் து³க்கடமத்தம்பி ஆபத்திங் ந ஜானாமி, த்வங் பன மங் அஜ்ஜ ‘பாபோ’தி வத³ஸி, கிங் தே தி³ட்ட²ந்தி, கிங் அஞ்ஞேன தி³ட்டே²ன, கிங் த்வங் ஏவங்விதே⁴ன அலங்கதபடியத்தேன மாதுகா³மேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகட்டா²னே ஹுத்வா நிக்க²ந்தோ’’தி? ‘‘நத்தே²தங், ஆவுஸோ, மய்ஹங், நாஹங் ஏவரூபங் மாதுகா³மங் பஸ்ஸாமீ’’தி தஸ்ஸ யாவததியங் கதெ²ந்தஸ்ஸாபி இதரோ தே²ரோ கத²ங் அஸத்³த³ஹித்வா அத்தனா தி³ட்ட²காரணங்யேவ பூ⁴தத்தங் கத்வா க³ண்ஹந்தோ தேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகமக்³கே³ன அக³ந்த்வா அஞ்ஞேன மக்³கே³ன ஸத்து² ஸந்திகங் க³தோ. இதரோபி பி⁴க்கு² அஞ்ஞேன மக்³கே³ன ஸத்து² ஸந்திகங்யேவ க³தோ.
Atheko thero ekassa hatthe pattacīvaraṃ datvā sarīravaḷañjanatthaṃ udakaphāsukaṭṭhānaṃ gantvā dhotahatthapādo hutvā gumbasamīpato nikkhamati. Bhummadevatā tassa therassa pacchato pacchato uttamarūpā itthī hutvā kese vidhunitvā saṃvidhāya bandhantī viya piṭṭhiyaṃ paṃsuṃ puñchamānā viya sāṭakaṃ saṃvidhāya nivāsayamānā viya ca hutvā therassa padānupadikā hutvā gumbato nikkhantā . Ekamante ṭhito sahāyakatthero taṃ kāraṇaṃ disvāva domanassajāto ‘‘naṭṭho dāni me iminā bhikkhunā saddhiṃ dīgharattānugato sineho, sacāhaṃ evaṃvidhabhāvaṃ jāneyyaṃ, ettakaṃ kālaṃ iminā saddhiṃ vissāsaṃ na kareyya’’nti cintetvā āgacchantaṃyeva naṃ ‘‘gaṇhāhāvuso, tuyhaṃ pattacīvaraṃ, tādisena pāpena saddhiṃ ekamaggena na gacchāmī’’ti āha. Taṃ kathaṃ sutvā tassa lajjibhikkhuno hadayaṃ tikhiṇasattiṃ gahetvā viddhaṃ viya ahosi. Tato naṃ āha – ‘‘āvuso, kinnāmetaṃ vadasi, ahaṃ ettakaṃ kālaṃ dukkaṭamattampi āpattiṃ na jānāmi, tvaṃ pana maṃ ajja ‘pāpo’ti vadasi, kiṃ te diṭṭhanti, kiṃ aññena diṭṭhena, kiṃ tvaṃ evaṃvidhena alaṅkatapaṭiyattena mātugāmena saddhiṃ ekaṭṭhāne hutvā nikkhanto’’ti? ‘‘Natthetaṃ, āvuso, mayhaṃ, nāhaṃ evarūpaṃ mātugāmaṃ passāmī’’ti tassa yāvatatiyaṃ kathentassāpi itaro thero kathaṃ asaddahitvā attanā diṭṭhakāraṇaṃyeva bhūtattaṃ katvā gaṇhanto tena saddhiṃ ekamaggena agantvā aññena maggena satthu santikaṃ gato. Itaropi bhikkhu aññena maggena satthu santikaṃyeva gato.
ததோ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ உபோஸதா²கா³ரங் பவிஸனவேலாய ஸோ பி⁴க்கு² தங் பி⁴க்கு²ங் உபோஸத²க்³கே³ தி³ஸ்வா ஸஞ்ஜானித்வா ‘‘இமஸ்மிங் உபோஸத²க்³கே³ ஏவரூபோ நாம பாபபி⁴க்கு² அத்தி², நாஹங் தேன ஸத்³தி⁴ங் உபோஸத²ங் கரிஸ்ஸாமீ’’தி நிக்க²மித்வா ப³ஹி அட்டா²ஸி. அத² பு⁴ம்மதே³வதா ‘‘பா⁴ரியங் மயா கம்மங் கத’’ந்தி மஹல்லகஉபாஸகவண்ணேன தஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா – ‘‘கஸ்மா, ப⁴ந்தே, அய்யோ இமஸ்மிங் டா²னே டி²தோ’’தி ஆஹ. ‘‘உபாஸக, இமங் உபோஸத²க்³க³ங் ஏகோ பாபபி⁴க்கு² பவிட்டோ², ‘அஹங் தேன ஸத்³தி⁴ங் உபோஸத²ங் ந கரோமீ’தி ப³ஹி டி²தொம்ஹீ’’தி. ‘‘ப⁴ந்தே, மா ஏவங் க³ண்ஹத², பரிஸுத்³த⁴ஸீலோ ஏஸ பி⁴க்கு², தும்ஹேஹி தி³ட்ட²மாதுகா³மோ நாம அஹங். மயா தும்ஹாகங் வீமங்ஸனத்தா²ய ‘த³ள்ஹா நு கோ² இமேஸங் தே²ரானங் மெத்தி, நோ த³ள்ஹா’தி பி⁴ஜ்ஜனாபி⁴ஜ்ஜனபா⁴வங் ஓலோகெந்தேன தங் கம்மங் கத’’ந்தி. ‘‘கோ பன த்வங், ஸப்புரிஸா’’தி? ‘‘அஹங் ஏகா பு⁴ம்மதே³வதா, ப⁴ந்தே’’தி. தே³வபுத்தோ கதெ²ந்தோயேவ தி³ப்³பா³னுபா⁴வேன ட²த்வா தே²ரஸ்ஸ பாத³மூலே பதித்வா ‘‘மய்ஹங், ப⁴ந்தே, க²மத², தே²ரஸ்ஸ ஏஸோ தோ³ஸோ நத்தி², உபோஸத²ங் கரோதா²’’தி தே²ரங் யாசித்வா உபோஸத²க்³க³ங் பவேஸேஸி. ஸோ தே²ரோ உபோஸத²ங் தாவ ஏகட்டா²னே அகாஸி. மித்தஸந்த²வவஸேன பன புன தேன ஸத்³தி⁴ங் ந ஏகட்டா²னே வஸி. இமஸ்ஸ தே²ரஸ்ஸ தோ³ஸங் ந கதே²ஸி. அபரபா⁴கே³ சுதி³தகத்தே²ரோ பன விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தோ அரஹத்தங் பாபுணி.
Tato bhikkhusaṅghassa uposathāgāraṃ pavisanavelāya so bhikkhu taṃ bhikkhuṃ uposathagge disvā sañjānitvā ‘‘imasmiṃ uposathagge evarūpo nāma pāpabhikkhu atthi, nāhaṃ tena saddhiṃ uposathaṃ karissāmī’’ti nikkhamitvā bahi aṭṭhāsi. Atha bhummadevatā ‘‘bhāriyaṃ mayā kammaṃ kata’’nti mahallakaupāsakavaṇṇena tassa santikaṃ gantvā – ‘‘kasmā, bhante, ayyo imasmiṃ ṭhāne ṭhito’’ti āha. ‘‘Upāsaka, imaṃ uposathaggaṃ eko pāpabhikkhu paviṭṭho, ‘ahaṃ tena saddhiṃ uposathaṃ na karomī’ti bahi ṭhitomhī’’ti. ‘‘Bhante, mā evaṃ gaṇhatha, parisuddhasīlo esa bhikkhu, tumhehi diṭṭhamātugāmo nāma ahaṃ. Mayā tumhākaṃ vīmaṃsanatthāya ‘daḷhā nu kho imesaṃ therānaṃ metti, no daḷhā’ti bhijjanābhijjanabhāvaṃ olokentena taṃ kammaṃ kata’’nti. ‘‘Ko pana tvaṃ, sappurisā’’ti? ‘‘Ahaṃ ekā bhummadevatā, bhante’’ti. Devaputto kathentoyeva dibbānubhāvena ṭhatvā therassa pādamūle patitvā ‘‘mayhaṃ, bhante, khamatha, therassa eso doso natthi, uposathaṃ karothā’’ti theraṃ yācitvā uposathaggaṃ pavesesi. So thero uposathaṃ tāva ekaṭṭhāne akāsi. Mittasanthavavasena pana puna tena saddhiṃ na ekaṭṭhāne vasi. Imassa therassa dosaṃ na kathesi. Aparabhāge cuditakatthero pana vipassanāya kammaṃ karonto arahattaṃ pāpuṇi.
பு⁴ம்மதே³வதா தஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ நிஸ்ஸந்தே³ன ஏகங் பு³த்³த⁴ந்தரங் அபாயதோ ந முச்சித்த². ஸசே பன காலேன காலங் மனுஸ்ஸத்தங் ஆக³ச்ச²தி, அஞ்ஞேன யேன கேனசி கதோ தோ³ஸோ தஸ்ஸேவ உபரி பததி. ஸோ அம்ஹாகங் ப⁴க³வதோ உப்பன்னகாலே ஸாவத்தி²யங் ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தி, தா⁴னமாணவோதிஸ்ஸ நாமங் அகங்ஸு. ஸோ வயப்பத்தோ தயோ வேதே³ உக்³க³ண்ஹித்வா மஹல்லககாலே ஸத்து² த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுத்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ ஸாஸனே பப்³ப³ஜி. தஸ்ஸ உபஸம்பன்னதி³வஸதோ பட்டா²ய ஏகா அலங்கதபடியத்தா இத்தீ² தஸ்மிங் கா³மங் பவிஸந்தே ஸத்³தி⁴ங்யேவ பவிஸதி, நிக்க²மந்தே நிக்க²மதி, விஹாரங் பவிஸந்தேபி ஸத்³தி⁴ங் பவிஸதி, திட்ட²ந்தேபி திட்ட²தீதி ஏவங் நிச்சானுப³ந்தா⁴ பஞ்ஞாயதி. தே²ரோ தங் ந பஸ்ஸதி. தஸ்ஸ பன புரிமகம்மஸ்ஸ நிஸ்ஸந்தே³ன ஸா அஞ்ஞேஸங் உபட்டா²ஸி.
Bhummadevatā tassa kammassa nissandena ekaṃ buddhantaraṃ apāyato na muccittha. Sace pana kālena kālaṃ manussattaṃ āgacchati, aññena yena kenaci kato doso tasseva upari patati. So amhākaṃ bhagavato uppannakāle sāvatthiyaṃ brāhmaṇakule nibbatti, dhānamāṇavotissa nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto tayo vede uggaṇhitvā mahallakakāle satthu dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho sāsane pabbaji. Tassa upasampannadivasato paṭṭhāya ekā alaṅkatapaṭiyattā itthī tasmiṃ gāmaṃ pavisante saddhiṃyeva pavisati, nikkhamante nikkhamati, vihāraṃ pavisantepi saddhiṃ pavisati, tiṭṭhantepi tiṭṭhatīti evaṃ niccānubandhā paññāyati. Thero taṃ na passati. Tassa pana purimakammassa nissandena sā aññesaṃ upaṭṭhāsi.
கா³மே யாகு³பி⁴க்க²ங் த³த³மானா இத்தி²யோ, ‘‘ப⁴ந்தே, அயங் ஏகோ யாகு³உளுங்கோ தும்ஹாகங், ஏகோ இமிஸ்ஸா அம்ஹாகங் ஸஹாயிகாயா’’தி பரிஹாஸங் கரொந்தி. தே²ரஸ்ஸ மஹதீ விஹேஸா ஹோதி. விஹாரக³தம்பி நங் ஸாமணேரா சேவ த³ஹரபி⁴க்கூ² ச பரிவாரெத்வா ‘‘தா⁴னோ கொண்டோ³ ஜாதோ’’தி பரிஹாஸங் கரொந்தி. அத²ஸ்ஸ தேனேவ காரணேன குண்ட³தா⁴னோ தே²ரோதி நாமங் ஜாதங். ஸோ உட்டா²ய ஸமுட்டா²ய தேஹி கரியமானங் கேளிங் ஸஹிதுங் அஸக்கொந்தோ உம்மாத³ங் க³ஹெத்வா ‘‘தும்ஹே கொண்டா³, தும்ஹாகங் உபஜ்ஜா²யோ கொண்டோ³, ஆசரியோ கொண்டோ³’’தி வத³தி. அத² நங் ஸத்து² ஆரோசேஸுங் – ‘‘குண்ட³தா⁴னோ, ப⁴ந்தே, த³ஹரஸாமணேரேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஏவங் ப²ருஸவாசங் வத³தீ’’தி. ஸத்தா² தங் பக்கோஸாபெத்வா ‘‘ஸச்சங் கிர த்வங், தா⁴ன, த³ஹரஸாமணேரேஹி ஸத்³தி⁴ங் ப²ருஸவாசங் வத³ஸீ’’தி புச்சி². தேன ‘‘ஸச்சங் ப⁴க³வா’’தி வுத்தே – ‘‘கஸ்மா ஏவங் வத³ஸீ’’தி ஆஹ. ‘‘ப⁴ந்தே, நிப³த்³த⁴ங் விஹேஸங் ஸஹிதுங் அஸக்கொந்தோ ஏவங் கதே²மீ’’தி . ‘‘த்வங் புப்³பே³ கதகம்மங் யாவஜ்ஜதி³வஸா ஜீராபேதுங் ந ஸக்கோஸி, புன ஏவங் ப²ருஸவாசங் மா வத³ பி⁴க்கூ²’’தி வத்வா ஆஹ –
Gāme yāgubhikkhaṃ dadamānā itthiyo, ‘‘bhante, ayaṃ eko yāguuḷuṅko tumhākaṃ, eko imissā amhākaṃ sahāyikāyā’’ti parihāsaṃ karonti. Therassa mahatī vihesā hoti. Vihāragatampi naṃ sāmaṇerā ceva daharabhikkhū ca parivāretvā ‘‘dhāno koṇḍo jāto’’ti parihāsaṃ karonti. Athassa teneva kāraṇena kuṇḍadhāno theroti nāmaṃ jātaṃ. So uṭṭhāya samuṭṭhāya tehi kariyamānaṃ keḷiṃ sahituṃ asakkonto ummādaṃ gahetvā ‘‘tumhe koṇḍā, tumhākaṃ upajjhāyo koṇḍo, ācariyo koṇḍo’’ti vadati. Atha naṃ satthu ārocesuṃ – ‘‘kuṇḍadhāno, bhante, daharasāmaṇerehi saddhiṃ evaṃ pharusavācaṃ vadatī’’ti. Satthā taṃ pakkosāpetvā ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, dhāna, daharasāmaṇerehi saddhiṃ pharusavācaṃ vadasī’’ti pucchi. Tena ‘‘saccaṃ bhagavā’’ti vutte – ‘‘kasmā evaṃ vadasī’’ti āha. ‘‘Bhante, nibaddhaṃ vihesaṃ sahituṃ asakkonto evaṃ kathemī’’ti . ‘‘Tvaṃ pubbe katakammaṃ yāvajjadivasā jīrāpetuṃ na sakkosi, puna evaṃ pharusavācaṃ mā vada bhikkhū’’ti vatvā āha –
‘‘மாவோச ப²ருஸங் கஞ்சி, வுத்தா படிவதெ³ய்யு தங்;
‘‘Māvoca pharusaṃ kañci, vuttā paṭivadeyyu taṃ;
து³க்கா² ஹி ஸாரம்ப⁴கதா², படித³ண்டா³ பு²ஸெய்யு தங்.
Dukkhā hi sārambhakathā, paṭidaṇḍā phuseyyu taṃ.
‘‘ஸசே நேரேஸி அத்தானங், கங்ஸோ உபஹதோ யதா²;
‘‘Sace neresi attānaṃ, kaṃso upahato yathā;
ஏஸ பத்தோஸி நிப்³பா³னங், ஸாரம்போ⁴ தே ந விஜ்ஜதீ’’தி. (த⁴॰ ப॰ 133-134) –
Esa pattosi nibbānaṃ, sārambho te na vijjatī’’ti. (dha. pa. 133-134) –
இமஞ்ச பன தஸ்ஸ தே²ரஸ்ஸ மாதுகா³மேன ஸத்³தி⁴ங் விசரணபா⁴வங் கோஸலரஞ்ஞோபி கத²யிங்ஸு. ராஜா ‘‘க³ச்ச²த², ப⁴ணே, நங் வீமங்ஸதா²’’தி பேஸெத்வா ஸயம்பி மந்தே³னேவ பரிவாரேன ஸத்³தி⁴ங் தே²ரஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா ஏகமந்தே ஓலோகெந்தோ அட்டா²ஸி. தஸ்மிங் க²ணே தே²ரோ ஸூசிகம்மங் கரொந்தோ நிஸின்னோ ஹோதி. ஸாபி இத்தீ² அவிதூ³ரே டா²னே டி²தா விய பஞ்ஞாயதி.
Imañca pana tassa therassa mātugāmena saddhiṃ vicaraṇabhāvaṃ kosalaraññopi kathayiṃsu. Rājā ‘‘gacchatha, bhaṇe, naṃ vīmaṃsathā’’ti pesetvā sayampi mandeneva parivārena saddhiṃ therassa santikaṃ gantvā ekamante olokento aṭṭhāsi. Tasmiṃ khaṇe thero sūcikammaṃ karonto nisinno hoti. Sāpi itthī avidūre ṭhāne ṭhitā viya paññāyati.
ராஜா தங் தி³ஸ்வா ‘‘அத்தி² தங் காரண’’ந்தி தஸ்ஸா டி²தட்டா²னங் அக³மாஸி. ஸா தஸ்மிங் ஆக³ச்ச²ந்தே தே²ரஸ்ஸ வஸனபண்ணஸாலங் பவிட்டா² விய அஹோஸி. ராஜாபி தாய ஸத்³தி⁴ங் ஏவ பண்ணஸாலாயங் பவிஸித்வா ஸப்³ப³த்த² ஓலோகெந்தோ அதி³ஸ்வா ‘‘நாயங் மாதுகா³மோ, தே²ரஸ்ஸ ஏகோ கம்மவிபாகோ’’தி ஸஞ்ஞங் கத்வா பட²மங் தே²ரஸ்ஸ ஸமீபேன க³ச்ச²ந்தோபி தே²ரங் அவந்தி³த்வா தஸ்ஸ காரணஸ்ஸ அபூ⁴தபா⁴வங் ஞத்வா பண்ணஸாலதோ நிக்க²மித்வா தே²ரங் வந்தி³த்வா ஏகமந்தே நிஸின்னோ ‘‘கச்சி, ப⁴ந்தே, பிண்ட³கேன ந கிலமதா²’’தி புச்சி². தே²ரோ ‘‘வட்டதி, மஹாராஜா’’தி ஆஹ. ‘‘ஜானாமஹங், ப⁴ந்தே, அய்யஸ்ஸ கத²ங், ஏவரூபேனுபக்கிலேஸேன ஸத்³தி⁴ங் சரந்தானங் தும்ஹாகங் கே நாம பஸீதி³ஸ்ஸந்தி, இதோ பட்டா²ய வோ கத்த²சி க³மனகிச்சங் நத்தி². அஹங் சதூஹி பச்சயேஹி உபட்ட²ஹிஸ்ஸாமி, தும்ஹே யோனிஸோமனஸிகாரே மா பமஜ்ஜித்தா²’’தி வத்வா நிப³த்³த⁴பி⁴க்க²ங் பட்ட²பேஸி. தே²ரோ ராஜானங் உபத்த²ம்ப⁴கங் லபி⁴த்வா போ⁴ஜனஸப்பாயேன ஏகக்³க³சித்தோ ஹுத்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தங் பாபுணி. ததோ பட்டா²ய ஸா இத்தீ² அந்தரதா⁴யி.
Rājā taṃ disvā ‘‘atthi taṃ kāraṇa’’nti tassā ṭhitaṭṭhānaṃ agamāsi. Sā tasmiṃ āgacchante therassa vasanapaṇṇasālaṃ paviṭṭhā viya ahosi. Rājāpi tāya saddhiṃ eva paṇṇasālāyaṃ pavisitvā sabbattha olokento adisvā ‘‘nāyaṃ mātugāmo, therassa eko kammavipāko’’ti saññaṃ katvā paṭhamaṃ therassa samīpena gacchantopi theraṃ avanditvā tassa kāraṇassa abhūtabhāvaṃ ñatvā paṇṇasālato nikkhamitvā theraṃ vanditvā ekamante nisinno ‘‘kacci, bhante, piṇḍakena na kilamathā’’ti pucchi. Thero ‘‘vaṭṭati, mahārājā’’ti āha. ‘‘Jānāmahaṃ, bhante, ayyassa kathaṃ, evarūpenupakkilesena saddhiṃ carantānaṃ tumhākaṃ ke nāma pasīdissanti, ito paṭṭhāya vo katthaci gamanakiccaṃ natthi. Ahaṃ catūhi paccayehi upaṭṭhahissāmi, tumhe yonisomanasikāre mā pamajjitthā’’ti vatvā nibaddhabhikkhaṃ paṭṭhapesi. Thero rājānaṃ upatthambhakaṃ labhitvā bhojanasappāyena ekaggacitto hutvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tato paṭṭhāya sā itthī antaradhāyi.
ததா³ மஹாஸுப⁴த்³தா³ உக்³க³னக³ரே மிச்சா²தி³ட்டி²குலே வஸமானா ‘‘ஸத்தா² மங் அனுகம்பதூ’’தி உபோஸத²ங்க³ங் அதி⁴ட்டா²ய நிராமக³ந்தா⁴ ஹுத்வா உபரிபாஸாத³தலே டி²தா ‘‘இமானி புப்பா²னி அந்தரே அட்ட²த்வா த³ஸப³லஸ்ஸ மத்த²கே விதானங் ஹுத்வா திட்ட²ந்து, த³ஸப³லோ இமாய ஸஞ்ஞாய ஸ்வே பஞ்சஹி பி⁴க்கு²ஸதேஹி ஸத்³தி⁴ங் மய்ஹங் பி⁴க்க²ங் க³ண்ஹதூ’’தி ஸச்சகிரியங் கத்வா அட்ட² ஸுமனபுப்ப²முட்டி²யோ விஸ்ஸஜ்ஜேஸி. புப்பா²னி க³ந்த்வா த⁴ம்மதே³ஸனாவேலாய ஸத்து² மத்த²கே விதானங் ஹுத்வா அட்ட²ங்ஸு. ஸத்தா² தங் ஸுமனபுப்ப²விதானங் தி³ஸ்வா சித்தேனேவ ஸுப⁴த்³தா³ய பி⁴க்க²ங் அதி⁴வாஸெத்வா புனதி³வஸே அருணே உட்டி²தே ஆனந்த³த்தே²ரங் ஆஹ – ‘‘ஆனந்த³, மயங் அஜ்ஜ தூ³ரங் பி⁴க்கா²சாரங் க³மிஸ்ஸாம, புது²ஜ்ஜனானங் அத³த்வா அரியானங்யேவ ஸலாகங் தே³ஹீ’’தி. தே²ரோ பி⁴க்கூ²னங் ஆரோசேஸி – ‘‘ஆவுஸோ, ஸத்தா² அஜ்ஜ தூ³ரங் பி⁴க்கா²சாரங் க³மிஸ்ஸதி. புது²ஜ்ஜனா மா க³ண்ஹந்து, அரியாவ ஸலாகங் க³ண்ஹந்தூ’’தி. குண்ட³தா⁴னத்தே²ரோ – ‘‘ஆஹராவுஸோ, ஸலாக’’ந்தி பட²மங்யேவ ஹத்த²ங் பஸாரேஸி. ஆனந்தோ³ ‘‘ஸத்தா² தாதி³ஸானங் பி⁴க்கூ²னங் ஸலாகங் ந தா³பேதி, அரியானங்யேவ தா³பேதீ’’தி விதக்கங் உப்பாதெ³த்வா க³ந்த்வா ஸத்து² ஆரோசேஸி. ஸத்தா² ‘‘ஆஹராபெந்தஸ்ஸ ஸலாகங் தே³ஹீ’’தி ஆஹ. தே²ரோ சிந்தேஸி – ‘‘ஸசே குண்ட³தா⁴னஸ்ஸ ஸலாகா தா³துங் ந யுத்தா, அத² ஸத்தா² படிபா³ஹெய்ய, ப⁴விஸ்ஸதி எத்த² காரண’’ந்தி ‘‘குண்ட³தா⁴னஸ்ஸ ஸலாகங் த³ஸ்ஸாமீ’’தி க³மனங் அபி⁴னீஹரி. குண்ட³தா⁴னோ தஸ்ஸ புராக³மனா ஏவ அபி⁴ஞ்ஞாபாத³கங் சதுத்த²ஜ்ஜா²னங் ஸமாபஜ்ஜித்வா இத்³தி⁴யா ஆகாஸே ட²த்வா ‘‘ஆஹராவுஸோ ஆனந்த³, ஸத்தா² மங் ஜானாதி, மாதி³ஸங் பி⁴க்கு²ங் பட²மங் ஸலாகங் க³ண்ஹந்தங் ந ஸத்தா² வாரேதீ’’தி ஹத்த²ங் பஸாரெத்வா ஸலாகங் க³ண்ஹி. ஸத்தா² தங் அட்டு²ப்பத்திங் கத்வா தே²ரங் இமஸ்மிங் ஸாஸனே பட²மங் ஸலாகங் க³ண்ஹந்தானங் அக்³க³ட்டா²னே ட²பேஸி. யஸ்மா அயங் தே²ரோ ராஜானங் உபத்த²ம்ப⁴ங் லபி⁴த்வா ஸப்பாயாஹாரபடிலாபே⁴ன ஸமாஹிதசித்தோ விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தோ உபனிஸ்ஸயஸம்பன்னதாய ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ அஹோஸி. ஏவங்பூ⁴தஸ்ஸாபி இமஸ்ஸ தே²ரஸ்ஸ கு³ணே அஜானந்தா யே புது²ஜ்ஜனா பி⁴க்கூ² ‘‘அயங் பட²மங் ஸலாகங் க³ண்ஹதி, கிங் நு கோ² ஏத’’ந்தி விமதிங் உப்பாதெ³ந்தி. தேஸங் தங் விமதிவித⁴மனத்த²ங் தே²ரோ ஆகாஸங் அப்³பு⁴க்³க³ந்த்வா இத்³தி⁴பாடிஹாரியங் த³ஸ்ஸெத்வா அஞ்ஞாபதே³ஸேன அஞ்ஞங் ப்³யாகரொந்தோ ‘‘பஞ்ச சி²ந்தே³’’தி கா³த²ங் அபா⁴ஸி.
Tadā mahāsubhaddā ugganagare micchādiṭṭhikule vasamānā ‘‘satthā maṃ anukampatū’’ti uposathaṅgaṃ adhiṭṭhāya nirāmagandhā hutvā uparipāsādatale ṭhitā ‘‘imāni pupphāni antare aṭṭhatvā dasabalassa matthake vitānaṃ hutvā tiṭṭhantu, dasabalo imāya saññāya sve pañcahi bhikkhusatehi saddhiṃ mayhaṃ bhikkhaṃ gaṇhatū’’ti saccakiriyaṃ katvā aṭṭha sumanapupphamuṭṭhiyo vissajjesi. Pupphāni gantvā dhammadesanāvelāya satthu matthake vitānaṃ hutvā aṭṭhaṃsu. Satthā taṃ sumanapupphavitānaṃ disvā citteneva subhaddāya bhikkhaṃ adhivāsetvā punadivase aruṇe uṭṭhite ānandattheraṃ āha – ‘‘ānanda, mayaṃ ajja dūraṃ bhikkhācāraṃ gamissāma, puthujjanānaṃ adatvā ariyānaṃyeva salākaṃ dehī’’ti. Thero bhikkhūnaṃ ārocesi – ‘‘āvuso, satthā ajja dūraṃ bhikkhācāraṃ gamissati. Puthujjanā mā gaṇhantu, ariyāva salākaṃ gaṇhantū’’ti. Kuṇḍadhānatthero – ‘‘āharāvuso, salāka’’nti paṭhamaṃyeva hatthaṃ pasāresi. Ānando ‘‘satthā tādisānaṃ bhikkhūnaṃ salākaṃ na dāpeti, ariyānaṃyeva dāpetī’’ti vitakkaṃ uppādetvā gantvā satthu ārocesi. Satthā ‘‘āharāpentassa salākaṃ dehī’’ti āha. Thero cintesi – ‘‘sace kuṇḍadhānassa salākā dātuṃ na yuttā, atha satthā paṭibāheyya, bhavissati ettha kāraṇa’’nti ‘‘kuṇḍadhānassa salākaṃ dassāmī’’ti gamanaṃ abhinīhari. Kuṇḍadhāno tassa purāgamanā eva abhiññāpādakaṃ catutthajjhānaṃ samāpajjitvā iddhiyā ākāse ṭhatvā ‘‘āharāvuso ānanda, satthā maṃ jānāti, mādisaṃ bhikkhuṃ paṭhamaṃ salākaṃ gaṇhantaṃ na satthā vāretī’’ti hatthaṃ pasāretvā salākaṃ gaṇhi. Satthā taṃ aṭṭhuppattiṃ katvā theraṃ imasmiṃ sāsane paṭhamaṃ salākaṃ gaṇhantānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapesi. Yasmā ayaṃ thero rājānaṃ upatthambhaṃ labhitvā sappāyāhārapaṭilābhena samāhitacitto vipassanāya kammaṃ karonto upanissayasampannatāya chaḷabhiñño ahosi. Evaṃbhūtassāpi imassa therassa guṇe ajānantā ye puthujjanā bhikkhū ‘‘ayaṃ paṭhamaṃ salākaṃ gaṇhati, kiṃ nu kho eta’’nti vimatiṃ uppādenti. Tesaṃ taṃ vimatividhamanatthaṃ thero ākāsaṃ abbhuggantvā iddhipāṭihāriyaṃ dassetvā aññāpadesena aññaṃ byākaronto ‘‘pañca chinde’’ti gāthaṃ abhāsi.
1. ஏவங் ஸோ பூரிதபுஞ்ஞஸம்பா⁴ரானுரூபேன அரஹா ஹுத்வா பத்தஏதத³க்³க³ட்டா²னோ அத்தனோ புப்³ப³கம்மங் ஸரித்வா ஸோமனஸ்ஸவஸேன புப்³ப³சரிதாபதா³னங் பகாஸெந்தோ ஸத்தாஹங் படிஸல்லீனந்திஆதி³மாஹ. தத்த² ஸத்தா²ஹங் ஸத்ததி³வஸங் நிரோத⁴ஸமாபத்திவிஹாரேன படிஸல்லீனங் விவேகபூ⁴தந்தி அத்தோ². ஸேஸங் உத்தானத்த²மேவாதி.
1. Evaṃ so pūritapuññasambhārānurūpena arahā hutvā pattaetadaggaṭṭhāno attano pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ pakāsento sattāhaṃ paṭisallīnantiādimāha. Tattha satthāhaṃ sattadivasaṃ nirodhasamāpattivihārena paṭisallīnaṃ vivekabhūtanti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
குண்ட³தா⁴னத்தே²ரஅபதா³னவண்ணனா ஸமத்தா.
Kuṇḍadhānattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / அபதா³னபாளி • Apadānapāḷi / 1. குண்ட³தா⁴னத்தே²ரஅபதா³னங் • 1. Kuṇḍadhānattheraapadānaṃ