Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi |
൩. കുണ്ഡലകേസീവഗ്ഗോ
3. Kuṇḍalakesīvaggo
൧. കുണ്ഡലകേസാഥേരീഅപദാനം
1. Kuṇḍalakesātherīapadānaṃ
൧.
1.
‘‘പദുമുത്തരോ നാമ ജിനോ, സബ്ബധമ്മാന പാരഗൂ;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;
ഇതോ സതസഹസ്സമ്ഹി, കപ്പേ ഉപ്പജ്ജി നായകോ.
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
൨.
2.
‘‘തദാഹം ഹംസവതിയം, ജാതാ സേട്ഠികുലേ അഹും;
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, jātā seṭṭhikule ahuṃ;
നാനാരതനപജ്ജോതേ, മഹാസുഖസമപ്പിതാ.
Nānāratanapajjote, mahāsukhasamappitā.
൩.
3.
‘‘ഉപേത്വാ തം മഹാവീരം, അസ്സോസിം ധമ്മദേസനം;
‘‘Upetvā taṃ mahāvīraṃ, assosiṃ dhammadesanaṃ;
തതോ ജാതപ്പസാദാഹം, ഉപേസിം സരണം ജിനം.
Tato jātappasādāhaṃ, upesiṃ saraṇaṃ jinaṃ.
൪.
4.
‘‘തദാ മഹാകാരുണികോ, പദുമുത്തരനാമകോ;
‘‘Tadā mahākāruṇiko, padumuttaranāmako;
ഖിപ്പാഭിഞ്ഞാനമഗ്ഗന്തി, ഠപേസി ഭിക്ഖുനിം സുഭം.
Khippābhiññānamagganti, ṭhapesi bhikkhuniṃ subhaṃ.
൫.
5.
‘‘തം സുത്വാ മുദിതാ ഹുത്വാ, ദാനം ദത്വാ മഹേസിനോ;
‘‘Taṃ sutvā muditā hutvā, dānaṃ datvā mahesino;
നിപച്ച സിരസാ പാദേ, തം ഠാനമഭിപത്ഥയിം.
Nipacca sirasā pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.
൬.
6.
‘‘അനുമോദി മഹാവീരോ, ‘ഭദ്ദേ യം തേഭിപത്ഥിതം;
‘‘Anumodi mahāvīro, ‘bhadde yaṃ tebhipatthitaṃ;
സമിജ്ഝിസ്സതി തം സബ്ബം, സുഖിനീ ഹോഹി നിബ്ബുതാ.
Samijjhissati taṃ sabbaṃ, sukhinī hohi nibbutā.
൭.
7.
‘‘‘സതസഹസ്സിതോ കപ്പേ, ഓക്കാകകുലസമ്ഭവോ;
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ഗോതമോ നാമ ഗോത്തേന, സത്ഥാ ലോകേ ഭവിസ്സതി.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
൮.
8.
‘‘‘തസ്സ ധമ്മേസു ദായാദാ, ഓരസാ ധമ്മനിമ്മിതാ;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādā, orasā dhammanimmitā;
ഭദ്ദാകുണ്ഡലകേസാതി, ഹേസ്സതി സത്ഥു സാവികാ’.
Bhaddākuṇḍalakesāti, hessati satthu sāvikā’.
൯.
9.
‘‘തേന കമ്മേന സുകതേന, ചേതനാപണിധീഹി ച;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ജഹിത്വാ മാനുസം ദേഹം, താവതിംസമഗച്ഛഹം.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
൧൦.
10.
‘‘തതോ ചുതാ യാമമഗം, തതോഹം തുസിതം ഗതാ;
‘‘Tato cutā yāmamagaṃ, tatohaṃ tusitaṃ gatā;
തതോ ച നിമ്മാനരതിം, വസവത്തിപുരം തതോ.
Tato ca nimmānaratiṃ, vasavattipuraṃ tato.
൧൧.
11.
‘‘യത്ഥ യത്ഥൂപപജ്ജാമി, തസ്സ കമ്മസ്സ വാഹസാ;
‘‘Yattha yatthūpapajjāmi, tassa kammassa vāhasā;
തത്ഥ തത്ഥേവ രാജൂനം, മഹേസിത്തമകാരയിം.
Tattha tattheva rājūnaṃ, mahesittamakārayiṃ.
൧൨.
12.
‘‘തതോ ചുതാ മനുസ്സേസു, രാജൂനം ചക്കവത്തിനം;
‘‘Tato cutā manussesu, rājūnaṃ cakkavattinaṃ;
മണ്ഡലീനഞ്ച രാജൂനം, മഹേസിത്തമകാരയിം.
Maṇḍalīnañca rājūnaṃ, mahesittamakārayiṃ.
൧൩.
13.
‘‘സമ്പത്തിം അനുഭോത്വാന, ദേവേസു മാനുസേസു ച;
‘‘Sampattiṃ anubhotvāna, devesu mānusesu ca;
സബ്ബത്ഥ സുഖിതാ ഹുത്വാ, നേകകപ്പേസു സംസരിം.
Sabbattha sukhitā hutvā, nekakappesu saṃsariṃ.
൧൪.
14.
‘‘ഇമമ്ഹി ഭദ്ദകേ കപ്പേ, ബ്രഹ്മബന്ധു മഹായസോ;
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
കസ്സപോ നാമ ഗോത്തേന, ഉപ്പജ്ജി വദതം വരോ.
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
൧൫.
15.
‘‘ഉപട്ഠാകോ മഹേസിസ്സ, തദാ ആസി നരിസ്സരോ;
‘‘Upaṭṭhāko mahesissa, tadā āsi narissaro;
കാസിരാജാ കികീ നാമ, ബാരാണസിപുരുത്തമേ.
Kāsirājā kikī nāma, bārāṇasipuruttame.
൧൬.
16.
‘‘തസ്സ ധീതാ ചതുത്ഥാസിം, ഭിക്ഖുദായീതി വിസ്സുതാ;
‘‘Tassa dhītā catutthāsiṃ, bhikkhudāyīti vissutā;
ധമ്മം സുത്വാ ജിനഗ്ഗസ്സ, പബ്ബജ്ജം സമരോചയിം.
Dhammaṃ sutvā jinaggassa, pabbajjaṃ samarocayiṃ.
൧൭.
17.
‘‘അനുജാനി ന നോ താതോ, അഗാരേവ തദാ മയം;
‘‘Anujāni na no tāto, agāreva tadā mayaṃ;
വീസവസ്സസഹസ്സാനി, വിചരിമ്ഹ അതന്ദിതാ.
Vīsavassasahassāni, vicarimha atanditā.
൧൮.
18.
‘‘കോമാരിബ്രഹ്മചരിയം, രാജകഞ്ഞാ സുഖേധിതാ;
‘‘Komāribrahmacariyaṃ, rājakaññā sukhedhitā;
ബുദ്ധോപട്ഠാനനിരതാ, മുദിതാ സത്ത ധീതരോ.
Buddhopaṭṭhānaniratā, muditā satta dhītaro.
൧൯.
19.
‘‘സമണീ സമണഗുത്താ ച, ഭിക്ഖുനീ ഭിക്ഖുദായികാ;
‘‘Samaṇī samaṇaguttā ca, bhikkhunī bhikkhudāyikā;
ധമ്മാ ചേവ സുധമ്മാ ച, സത്തമീ സങ്ഘദായികാ.
Dhammā ceva sudhammā ca, sattamī saṅghadāyikā.
൨൦.
20.
‘‘ഖേമാ ഉപ്പലവണ്ണാ ച, പടാചാരാ അഹം തദാ;
‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, paṭācārā ahaṃ tadā;
കിസാഗോതമീ ധമ്മദിന്നാ, വിസാഖാ ഹോതി സത്തമീ.
Kisāgotamī dhammadinnā, visākhā hoti sattamī.
൨൧.
21.
‘‘തേഹി കമ്മേഹി സുകതേഹി, ചേതനാപണിധീഹി ച;
‘‘Tehi kammehi sukatehi, cetanāpaṇidhīhi ca;
ജഹിത്വാ മാനുസം ദേഹം, താവതിംസമഗച്ഛഹം.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
൨൨.
22.
‘‘പച്ഛിമേ ച ഭവേ ദാനി, ഗിരിബ്ബജപുരുത്തമേ;
‘‘Pacchime ca bhave dāni, giribbajapuruttame;
ജാതാ സേട്ഠികുലേ ഫീതേ, യദാഹം യോബ്ബനേ ഠിതാ.
Jātā seṭṭhikule phīte, yadāhaṃ yobbane ṭhitā.
൨൩.
23.
‘‘ചോരം വധത്ഥം നീയന്തം, ദിസ്വാ രത്താ തഹിം അഹം;
‘‘Coraṃ vadhatthaṃ nīyantaṃ, disvā rattā tahiṃ ahaṃ;
പിതാ മേ തം സഹസ്സേന, മോചയിത്വാ വധാ തതോ.
Pitā me taṃ sahassena, mocayitvā vadhā tato.
൨൪.
24.
‘‘അദാസി തസ്സ മം താതോ, വിദിത്വാന മനം മമ;
‘‘Adāsi tassa maṃ tāto, viditvāna manaṃ mama;
തസ്സാഹമാസിം വിസട്ഠാ, അതീവ ദയിതാ ഹിതാ.
Tassāhamāsiṃ visaṭṭhā, atīva dayitā hitā.
൨൫.
25.
ചോരപ്പപാതം നേത്വാന, പബ്ബതം ചേതയീ വധം.
Corappapātaṃ netvāna, pabbataṃ cetayī vadhaṃ.
൨൬.
26.
‘‘തദാഹം പണമിത്വാന, സത്തുകം സുകതഞ്ജലീ;
‘‘Tadāhaṃ paṇamitvāna, sattukaṃ sukatañjalī;
രക്ഖന്തീ അത്തനോ പാണം, ഇദം വചനമബ്രവിം.
Rakkhantī attano pāṇaṃ, idaṃ vacanamabraviṃ.
൨൭.
27.
‘‘‘ഇദം സുവണ്ണകേയൂരം, മുത്താ വേളുരിയാ ബഹൂ;
‘‘‘Idaṃ suvaṇṇakeyūraṃ, muttā veḷuriyā bahū;
൨൮.
28.
‘‘‘ഓരോപയസ്സു കല്യാണീ, മാ ബാള്ഹം പരിദേവസി;
‘‘‘Oropayassu kalyāṇī, mā bāḷhaṃ paridevasi;
ന ചാഹം അഭിജാനാമി, അഹന്ത്വാ ധനമാഭതം’.
Na cāhaṃ abhijānāmi, ahantvā dhanamābhataṃ’.
൨൯.
29.
‘‘‘യതോ സരാമി അത്താനം, യതോ പത്തോസ്മി വിഞ്ഞുതം;
‘‘‘Yato sarāmi attānaṃ, yato pattosmi viññutaṃ;
ന ചാഹം അഭിജാനാമി, അഞ്ഞം പിയതരം തയാ’.
Na cāhaṃ abhijānāmi, aññaṃ piyataraṃ tayā’.
൩൦.
30.
‘‘‘ഏഹി തം ഉപഗൂഹിസ്സം, കത്വാന തം പദക്ഖിണം;
‘‘‘Ehi taṃ upagūhissaṃ, katvāna taṃ padakkhiṇaṃ;
൩൧.
31.
‘‘‘ന ഹി സബ്ബേസു ഠാനേസു, പുരിസോ ഹോതി പണ്ഡിതോ;
‘‘‘Na hi sabbesu ṭhānesu, puriso hoti paṇḍito;
ഇത്ഥീപി പണ്ഡിതാ ഹോതി, തത്ഥ തത്ഥ വിചക്ഖണാ.
Itthīpi paṇḍitā hoti, tattha tattha vicakkhaṇā.
൩൨.
32.
‘‘‘ന ഹി സബ്ബേസു ഠാനേസു, പുരിസോ ഹോതി പണ്ഡിതോ;
‘‘‘Na hi sabbesu ṭhānesu, puriso hoti paṇḍito;
ഇത്ഥീപി പണ്ഡിതാ ഹോതി, ലഹും അത്ഥവിചിന്തികാ.
Itthīpi paṇḍitā hoti, lahuṃ atthavicintikā.
൩൩.
33.
൩൪.
34.
‘‘‘യോ ച ഉപ്പതിതം അത്ഥം, ന ഖിപ്പമനുബുജ്ഝതി;
‘‘‘Yo ca uppatitaṃ atthaṃ, na khippamanubujjhati;
സോ ഹഞ്ഞതേ മന്ദമതി, ചോരോവ ഗിരിഗബ്ഭരേ.
So haññate mandamati, corova girigabbhare.
൩൫.
35.
‘‘‘യോ ച ഉപ്പതിതം അത്ഥം, ഖിപ്പമേവ നിബോധതി;
‘‘‘Yo ca uppatitaṃ atthaṃ, khippameva nibodhati;
മുച്ചതേ സത്തുസമ്ബാധാ, തദാഹം സത്തുകാ യഥാ’.
Muccate sattusambādhā, tadāhaṃ sattukā yathā’.
൩൬.
36.
‘‘തദാഹം പാതയിത്വാന, ഗിരിദുഗ്ഗമ്ഹി സത്തുകം;
‘‘Tadāhaṃ pātayitvāna, giriduggamhi sattukaṃ;
സന്തികം സേതവത്ഥാനം, ഉപേത്വാ പബ്ബജിം അഹം.
Santikaṃ setavatthānaṃ, upetvā pabbajiṃ ahaṃ.
൩൭.
37.
‘‘സണ്ഡാസേന ച കേസേ മേ, ലുഞ്ചിത്വാ സബ്ബസോ തദാ;
‘‘Saṇḍāsena ca kese me, luñcitvā sabbaso tadā;
പബ്ബജിത്വാന സമയം, ആചിക്ഖിംസു നിരന്തരം.
Pabbajitvāna samayaṃ, ācikkhiṃsu nirantaraṃ.
൩൮.
38.
‘‘തതോ തം ഉഗ്ഗഹേത്വാഹം, നിസീദിത്വാന ഏകികാ;
‘‘Tato taṃ uggahetvāhaṃ, nisīditvāna ekikā;
സമയം തം വിചിന്തേസിം, സുവാനോ മാനുസം കരം.
Samayaṃ taṃ vicintesiṃ, suvāno mānusaṃ karaṃ.
൩൯.
39.
‘‘ഛിന്നം ഗയ്ഹ സമീപേ മേ, പാതയിത്വാ അപക്കമി;
‘‘Chinnaṃ gayha samīpe me, pātayitvā apakkami;
ദിസ്വാ നിമിത്തമലഭിം, ഹത്ഥം തം പുളവാകുലം.
Disvā nimittamalabhiṃ, hatthaṃ taṃ puḷavākulaṃ.
൪൦.
40.
‘‘തതോ ഉട്ഠായ സംവിഗ്ഗാ, അപുച്ഛിം സഹധമ്മികേ;
‘‘Tato uṭṭhāya saṃviggā, apucchiṃ sahadhammike;
തേ അവോചും വിജാനന്തി, തം അത്ഥം സക്യഭിക്ഖവോ.
Te avocuṃ vijānanti, taṃ atthaṃ sakyabhikkhavo.
൪൧.
41.
‘‘സാഹം തമത്ഥം പുച്ഛിസ്സം, ഉപേത്വാ ബുദ്ധസാവകേ;
‘‘Sāhaṃ tamatthaṃ pucchissaṃ, upetvā buddhasāvake;
തേ മമാദായ ഗച്ഛിംസു, ബുദ്ധസേട്ഠസ്സ സന്തികം.
Te mamādāya gacchiṃsu, buddhaseṭṭhassa santikaṃ.
൪൨.
42.
‘‘സോ മേ ധമ്മമദേസേസി, ഖന്ധായതനധാതുയോ;
‘‘So me dhammamadesesi, khandhāyatanadhātuyo;
അസുഭാനിച്ചദുക്ഖാതി, അനത്താതി ച നായകോ.
Asubhāniccadukkhāti, anattāti ca nāyako.
൪൩.
43.
‘‘തസ്സ ധമ്മം സുണിത്വാഹം, ധമ്മചക്ഖും വിസോധയിം;
‘‘Tassa dhammaṃ suṇitvāhaṃ, dhammacakkhuṃ visodhayiṃ;
തതോ വിഞ്ഞാതസദ്ധമ്മാ, പബ്ബജ്ജം ഉപസമ്പദം.
Tato viññātasaddhammā, pabbajjaṃ upasampadaṃ.
൪൪.
44.
‘‘ആയാചിതോ തദാ ആഹ, ‘ഏഹി ഭദ്ദേ’തി നായകോ;
‘‘Āyācito tadā āha, ‘ehi bhadde’ti nāyako;
തദാഹം ഉപസമ്പന്നാ, പരിത്തം തോയമദ്ദസം.
Tadāhaṃ upasampannā, parittaṃ toyamaddasaṃ.
൪൫.
45.
‘‘പാദപക്ഖാലനേനാഹം , ഞത്വാ സഉദയബ്ബയം;
‘‘Pādapakkhālanenāhaṃ , ñatvā saudayabbayaṃ;
൪൬.
46.
‘‘തതോ ചിത്തം വിമുച്ചി മേ, അനുപാദായ സബ്ബസോ;
‘‘Tato cittaṃ vimucci me, anupādāya sabbaso;
ഖിപ്പാഭിഞ്ഞാനമഗ്ഗം മേ, തദാ പഞ്ഞാപയീ ജിനോ.
Khippābhiññānamaggaṃ me, tadā paññāpayī jino.
൪൭.
47.
‘‘ഇദ്ധീസു ച വസീ ഹോമി, ദിബ്ബായ സോതധാതുയാ;
‘‘Iddhīsu ca vasī homi, dibbāya sotadhātuyā;
പരചിത്താനി ജാനാമി, സത്ഥുസാസനകാരികാ.
Paracittāni jānāmi, satthusāsanakārikā.
൪൮.
48.
‘‘പുബ്ബേനിവാസം ജാനാമി, ദിബ്ബചക്ഖു വിസോധിതം;
‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;
ഖേപേത്വാ ആസവേ സബ്ബേ, വിസുദ്ധാസിം സുനിമ്മലാ.
Khepetvā āsave sabbe, visuddhāsiṃ sunimmalā.
൪൯.
49.
‘‘പരിചിണ്ണോ മയാ സത്ഥാ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം;
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
ഓഹിതോ ഗരുകോ ഭാരോ, ഭവനേത്തി സമൂഹതാ.
Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.
൫൦.
50.
‘‘യസ്സത്ഥായ പബ്ബജിതാ, അഗാരസ്മാനഗാരിയം;
‘‘Yassatthāya pabbajitā, agārasmānagāriyaṃ;
സോ മേ അത്ഥോ അനുപ്പത്തോ, സബ്ബസംയോജനക്ഖയോ.
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.
൫൧.
51.
‘‘അത്ഥധമ്മനിരുത്തീസു, പടിഭാനേ തഥേവ ച;
‘‘Atthadhammaniruttīsu, paṭibhāne tatheva ca;
ഞാണം മേ വിമലം സുദ്ധം, ബുദ്ധസേട്ഠസ്സ സാസനേ.
Ñāṇaṃ me vimalaṃ suddhaṃ, buddhaseṭṭhassa sāsane.
൫൨.
52.
‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം, ഭവാ സബ്ബേ സമൂഹതാ;
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
നാഗീവ ബന്ധനം ഛേത്വാ, വിഹരാമി അനാസവാ.
Nāgīva bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavā.
൫൩.
53.
‘‘സ്വാഗതം വത മേ ആസി, മമ ബുദ്ധസ്സ സന്തികേ;
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;
തിസ്സോ വിജ്ജാ അനുപ്പത്താ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം.
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
൫൪.
54.
‘‘പടിസമ്ഭിദാ ചതസ്സോ, വിമോക്ഖാപി ച അട്ഠിമേ;
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ഛളഭിഞ്ഞാ സച്ഛികതാ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം’’.
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ഇത്ഥം സുദം ഭദ്ദാകുണ്ഡലകേസാ ഭിക്ഖുനീ ഇമാ ഗാഥായോ അഭാസിത്ഥാതി.
Itthaṃ sudaṃ bhaddākuṇḍalakesā bhikkhunī imā gāthāyo abhāsitthāti.
കുണ്ഡലകേസാഥേരിയാപദാനം പഠമം.
Kuṇḍalakesātheriyāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes: