Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya

    ၆. ကုဏ္ဍလိယသုတ္တံ

    6. Kuṇḍaliyasuttaṃ

    ၁၈၇. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာကေတေ ဝိဟရတိ အဉ္ဇနဝနေ မိဂဒာယေ။ အထ ခော ကုဏ္ဍလိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ကုဏ္ဍလိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဟမသ္မိ, ဘော ဂောတမ, အာရာမနိသ္သယီ 1 ပရိသာဝစရော။ တသ္သ မယ္ဟံ, ဘော ဂောတမ, ပစ္ဆာဘတ္တံ ဘုတ္တပာတရာသသ္သ အယမာစာရော 2 ဟောတိ – အာရာမေန အာရာမံ ဥယ္ယာနေန ဥယ္ယာနံ အနုစင္ကမာမိ အနုဝိစရာမိ။ သော တတ္ထ ပသ္သာမိ ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏေ ဣတိဝာဒပ္ပမောက္ခာနိသံသဉ္စေဝ ကထံ ကထေန္တေ ဥပာရမ္ဘာနိသံသဉ္စ – ‘ဘဝံ ပန ဂောတမော ကိမာနိသံသော ဝိဟရတီ’’’တိ? ‘‘ဝိဇ္ဇာဝိမုတ္တိဖလာနိသံသော ခော, ကုဏ္ဍလိယ, တထာဂတော ဝိဟရတီ’’တိ။

    187. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sākete viharati añjanavane migadāye. Atha kho kuṇḍaliyo paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho kuṇḍaliyo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahamasmi, bho gotama, ārāmanissayī 3 parisāvacaro. Tassa mayhaṃ, bho gotama, pacchābhattaṃ bhuttapātarāsassa ayamācāro 4 hoti – ārāmena ārāmaṃ uyyānena uyyānaṃ anucaṅkamāmi anuvicarāmi. So tattha passāmi eke samaṇabrāhmaṇe itivādappamokkhānisaṃsañceva kathaṃ kathente upārambhānisaṃsañca – ‘bhavaṃ pana gotamo kimānisaṃso viharatī’’’ti? ‘‘Vijjāvimuttiphalānisaṃso kho, kuṇḍaliya, tathāgato viharatī’’ti.

    ‘‘ကတမေ ပန, ဘော ဂောတမ, ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ဝိဇ္ဇာဝိမုတ္တိံ ပရိပူရေန္တီ’’တိ? ‘‘သတ္တ ခော, ကုဏ္ဍလိယ, ဗောဇ္ဈင္ဂာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ဝိဇ္ဇာဝိမုတ္တိံ ပရိပူရေန္တီ’’တိ။ ‘‘ကတမေ ပန, ဘော ဂောတမ, ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ပရိပူရေန္တီ’’တိ? ‘‘စတ္တာရော ခော, ကုဏ္ဍလိယ, သတိပဋ္ဌာနာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ပရိပူရေန္တီ’’တိ ။ ‘‘ကတမေ ပန, ဘော ဂောတမ, ဓမ္မာ ဘာဝိတာ, ဗဟုလီကတာ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ပရိပူရေန္တီ’’တိ? ‘‘တီဏိ ခော, ကုဏ္ဍလိယ, သုစရိတာနိ ဘာဝိတာနိ ဗဟုလီကတာနိ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ပရိပူရေန္တီ’’တိ။ ‘‘ကတမေ ပန, ဘော ဂောတမ, ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ တီဏိ သုစရိတာနိ ပရိပူရေန္တီ’’တိ? ‘‘ဣန္ဒ္ရိယသံဝရော ခော, ကုဏ္ဍလိယ, ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော တီဏိ သုစရိတာနိ ပရိပူရေတီ’’တိ။

    ‘‘Katame pana, bho gotama, dhammā bhāvitā bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrentī’’ti? ‘‘Satta kho, kuṇḍaliya, bojjhaṅgā bhāvitā bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrentī’’ti. ‘‘Katame pana, bho gotama, dhammā bhāvitā bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrentī’’ti? ‘‘Cattāro kho, kuṇḍaliya, satipaṭṭhānā bhāvitā bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrentī’’ti . ‘‘Katame pana, bho gotama, dhammā bhāvitā, bahulīkatā cattāro satipaṭṭhāne paripūrentī’’ti? ‘‘Tīṇi kho, kuṇḍaliya, sucaritāni bhāvitāni bahulīkatāni cattāro satipaṭṭhāne paripūrentī’’ti. ‘‘Katame pana, bho gotama, dhammā bhāvitā bahulīkatā tīṇi sucaritāni paripūrentī’’ti? ‘‘Indriyasaṃvaro kho, kuṇḍaliya, bhāvito bahulīkato tīṇi sucaritāni paripūretī’’ti.

    ‘‘ကထံ ဘာဝိတော စ, ကုဏ္ဍလိယ, ဣန္ဒ္ရိယသံဝရော ကထံ ဗဟုလီကတော တီဏိ သုစရိတာနိ ပရိပူရေတီတိ? ဣဓ, ကုဏ္ဍလိယ, ဘိက္ခု စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသ္ဝာ မနာပံ နာဘိဇ္ဈတိ နာဘိဟံသတိ, န ရာဂံ ဇနေတိ။ တသ္သ ဌိတော စ ကာယော ဟောတိ, ဌိတံ စိတ္တံ အဇ္ဈတ္တံ သုသဏ္ဌိတံ သုဝိမုတ္တံ။ စက္ခုနာ ခော ပနေဝ ရူပံ ဒိသ္ဝာ အမနာပံ န မင္ကု ဟောတိ အပ္ပတိဋ္ဌိတစိတ္တော အဒီနမာနသော အဗ္ယာပန္နစေတသော။ တသ္သ ဌိတော စ ကာယော ဟောတိ ဌိတံ စိတ္တံ အဇ္ဈတ္တံ သုသဏ္ဌိတံ သုဝိမုတ္တံ။

    ‘‘Kathaṃ bhāvito ca, kuṇḍaliya, indriyasaṃvaro kathaṃ bahulīkato tīṇi sucaritāni paripūretīti? Idha, kuṇḍaliya, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā manāpaṃ nābhijjhati nābhihaṃsati, na rāgaṃ janeti. Tassa ṭhito ca kāyo hoti, ṭhitaṃ cittaṃ ajjhattaṃ susaṇṭhitaṃ suvimuttaṃ. Cakkhunā kho paneva rūpaṃ disvā amanāpaṃ na maṅku hoti appatiṭṭhitacitto adīnamānaso abyāpannacetaso. Tassa ṭhito ca kāyo hoti ṭhitaṃ cittaṃ ajjhattaṃ susaṇṭhitaṃ suvimuttaṃ.

    ‘‘ပုန စပရံ, ကုဏ္ဍလိယ, ဘိက္ခု သောတေန သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ။ပေ.။ ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတ္ဝာ။ ဇိဝ္ဟာယ ရသံ သာယိတ္ဝာ။ ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတ္ဝာ။ပေ.။ မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ မနာပံ နာဘိဇ္ဈတိ နာဘိဟံသတိ, န ရာဂံ ဇနေတိ။ တသ္သ ဌိတော စ ကာယော ဟောတိ, ဌိတံ စိတ္တံ အဇ္ဈတ္တံ သုသဏ္ဌိတံ သုဝိမုတ္တံ။ မနသာ ခော ပနေဝ ဓမ္မံ ဝိညာယ အမနာပံ န မင္ကု ဟောတိ အပ္ပတိဋ္ဌိတစိတ္တော အဒီနမာနသော အဗ္ယာပန္နစေတသော။ တသ္သ ဌိတော စ ကာယော ဟောတိ, ဌိတံ စိတ္တံ အဇ္ဈတ္တံ သုသဏ္ဌိတံ သုဝိမုတ္တံ။

    ‘‘Puna caparaṃ, kuṇḍaliya, bhikkhu sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya manāpaṃ nābhijjhati nābhihaṃsati, na rāgaṃ janeti. Tassa ṭhito ca kāyo hoti, ṭhitaṃ cittaṃ ajjhattaṃ susaṇṭhitaṃ suvimuttaṃ. Manasā kho paneva dhammaṃ viññāya amanāpaṃ na maṅku hoti appatiṭṭhitacitto adīnamānaso abyāpannacetaso. Tassa ṭhito ca kāyo hoti, ṭhitaṃ cittaṃ ajjhattaṃ susaṇṭhitaṃ suvimuttaṃ.

    ‘‘ယတော ခော, ကုဏ္ဍလိယ, ဘိက္ခုနော စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသ္ဝာ မနာပာမနာပေသု ရူပေသု ဌိတော စ ကာယော ဟောတိ, ဌိတံ စိတ္တံ အဇ္ဈတ္တံ သုသဏ္ဌိတံ သုဝိမုတ္တံ။ သောတေန သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ။ပေ.။ ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတ္ဝာ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာယ ရသံ သာယိတ္ဝာ။ပေ.။ ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတ္ဝာ။ပေ.။ မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ မနာပာမနာပေသု ဓမ္မေသု ဌိတော စ ကာယော ဟောတိ, ဌိတံ စိတ္တံ အဇ္ဈတ္တံ သုသဏ္ဌိတံ သုဝိမုတ္တံ ။ ဧဝံ ဘာဝိတော ခော, ကုဏ္ဍလိယ, ဣန္ဒ္ရိယသံဝရော ဧဝံ ဗဟုလီကတော တီဏိ သုစရိတာနိ ပရိပူရေတိ။

    ‘‘Yato kho, kuṇḍaliya, bhikkhuno cakkhunā rūpaṃ disvā manāpāmanāpesu rūpesu ṭhito ca kāyo hoti, ṭhitaṃ cittaṃ ajjhattaṃ susaṇṭhitaṃ suvimuttaṃ. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya manāpāmanāpesu dhammesu ṭhito ca kāyo hoti, ṭhitaṃ cittaṃ ajjhattaṃ susaṇṭhitaṃ suvimuttaṃ . Evaṃ bhāvito kho, kuṇḍaliya, indriyasaṃvaro evaṃ bahulīkato tīṇi sucaritāni paripūreti.

    ‘‘ကထံ ဘာဝိတာနိ စ, ကုဏ္ဍလိယ, တီဏိ သုစရိတာနိ ကထံ ဗဟုလီကတာနိ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ပရိပူရေန္တိ? ဣဓ, ကုဏ္ဍလိယ, ဘိက္ခု ကာယဒုစ္စရိတံ ပဟာယ ကာယသုစရိတံ ဘာဝေတိ, ဝစီဒုစ္စရိတံ ပဟာယ ဝစီသုစရိတံ ဘာဝေတိ, မနောဒုစ္စရိတံ ပဟာယ မနောသုစရိတံ ဘာဝေတိ။ ဧဝံ ဘာဝိတာနိ ခော, ကုဏ္ဍလိယ, တီဏိ သုစရိတာနိ ဧဝံ ဗဟုလီကတာနိ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ပရိပူရေန္တိ။

    ‘‘Kathaṃ bhāvitāni ca, kuṇḍaliya, tīṇi sucaritāni kathaṃ bahulīkatāni cattāro satipaṭṭhāne paripūrenti? Idha, kuṇḍaliya, bhikkhu kāyaduccaritaṃ pahāya kāyasucaritaṃ bhāveti, vacīduccaritaṃ pahāya vacīsucaritaṃ bhāveti, manoduccaritaṃ pahāya manosucaritaṃ bhāveti. Evaṃ bhāvitāni kho, kuṇḍaliya, tīṇi sucaritāni evaṃ bahulīkatāni cattāro satipaṭṭhāne paripūrenti.

    ‘‘ကထံ ဘာဝိတာ စ, ကုဏ္ဍလိယ, စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ကထံ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ပရိပူရေန္တိ? ဣဓ, ကုဏ္ဍလိယ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပသ္သီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ; ဝေဒနာသု။ပေ.။ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပသ္သီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။ ဧဝံ ဘာဝိတာ ခော, ကုဏ္ဍလိယ, စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဧဝံ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ပရိပူရေန္တိ။

    ‘‘Kathaṃ bhāvitā ca, kuṇḍaliya, cattāro satipaṭṭhānā kathaṃ bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti? Idha, kuṇḍaliya, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ; vedanāsu…pe… dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Evaṃ bhāvitā kho, kuṇḍaliya, cattāro satipaṭṭhānā evaṃ bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti.

    ‘‘ကထံ ဘာဝိတာ စ, ကုဏ္ဍလိယ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂာ ကထံ ဗဟုလီကတာ ဝိဇ္ဇာဝိမုတ္တိံ ပရိပူရေန္တိ? ဣဓ, ကုဏ္ဍလိယ, ဘိက္ခု သတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝေကနိသ္သိတံ ဝိရာဂနိသ္သိတံ နိရောဓနိသ္သိတံ ဝောသ္သဂ္ဂပရိဏာမိံ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝေကနိသ္သိတံ ဝိရာဂနိသ္သိတံ နိရောဓနိသ္သိတံ ဝောသ္သဂ္ဂပရိဏာမိံ။ ဧဝံ ဘာဝိတာ ခော, ကုဏ္ဍလိယ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂာ ဧဝံ ဗဟုလီကတာ ဝိဇ္ဇာဝိမုတ္တိံ ပရိပူရေန္တီ’’တိ။

    ‘‘Kathaṃ bhāvitā ca, kuṇḍaliya, satta bojjhaṅgā kathaṃ bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrenti? Idha, kuṇḍaliya, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Evaṃ bhāvitā kho, kuṇḍaliya, satta bojjhaṅgā evaṃ bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrentī’’ti.

    ဧဝံ ဝုတ္တေ ကုဏ္ဍလိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ! သေယ္ယထာပိ, ဘော ဂောတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝာ ဥက္ကုဇ္ဇေယ္ယ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝာ ဝိဝရေယ္ယ, မူဠ္ဟသ္သ ဝာ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယ္ယ, အန္ဓကာရေ ဝာ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယ္ယ, စက္ခုမန္တော ရူပာနိ ဒက္ခန္တီတိ; ဧဝမေဝ ဘောတာ ဂောတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ။ ဥပာသကံ မံ ဘဝံ ဂောတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပာဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။ ဆဋ္ဌံ။

    Evaṃ vutte kuṇḍaliyo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evameva bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. အာရာမနိသာဒီ (သီ.), အာရာမနိယာဒီ (သ္ယာ.)
    2. အယမာဟာရော (သ္ယာ. က.)
    3. ārāmanisādī (sī.), ārāmaniyādī (syā.)
    4. ayamāhāro (syā. ka.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၆-၇. ကုဏ္ဍလိယသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 6-7. Kuṇḍaliyasuttādivaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၆-၇. ကုဏ္ဍလိယသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 6-7. Kuṇḍaliyasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact