| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi |
14. චුද්‌දසමවග්‌ගො
14. Cuddasamavaggo
(136) 1. කුසලාකුසලපටිසන්‌දහනකථා
(136) 1. Kusalākusalapaṭisandahanakathā
686. අකුසලමූලං පටිසන්‌දහති කුසලමූලන්‌ති? ආමන්‌තා. යා අකුසලස්‌ස උප්‌පාදාය ආවට්‌ටනා…පෙ.… පණිධි, සාව කුසලස්‌ස උප්‌පාදාය ආවට්‌ටනා…පෙ.… පණිධීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
686. Akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlanti? Āmantā. Yā akusalassa uppādāya āvaṭṭanā…pe… paṇidhi, sāva kusalassa uppādāya āvaṭṭanā…pe… paṇidhīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අකුසලමූලං පටිසන්‌දහති කුසලමූලං, න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘යා අකුසලස්‌ස උප්‌පාදාය ආවට්‌ටනා…පෙ.… පණිධි, සාව කුසලස්‌ස උප්‌පාදාය ආවට්‌ටනා…පෙ.… පණිධී’’ති? ආමන්‌තා. කුසලං අනාවට්‌ටෙන්‌තස්‌ස 1 උප්‌පජ්‌ජති …පෙ.… අප්‌පණිදහන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… නනු කුසලං ආවට්‌ටෙන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති…පෙ.… පණිදහන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජතීති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි කුසලං ආවට්‌ටෙන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති…පෙ.… පණිදහන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අකුසලමූලං පටිසන්‌දහති කුසලමූල’’න්‌ති.
Akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlaṃ, na vattabbaṃ – ‘‘yā akusalassa uppādāya āvaṭṭanā…pe… paṇidhi, sāva kusalassa uppādāya āvaṭṭanā…pe… paṇidhī’’ti? Āmantā. Kusalaṃ anāvaṭṭentassa 2 uppajjati …pe… appaṇidahantassa uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu kusalaṃ āvaṭṭentassa uppajjati…pe… paṇidahantassa uppajjatīti? Āmantā. Hañci kusalaṃ āvaṭṭentassa uppajjati…pe… paṇidahantassa uppajjati, no ca vata re vattabbe – ‘‘akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūla’’nti.
687. අකුසලමූලං පටිසන්‌දහති කුසලමූලන්‌ති? ආමන්‌තා. අකුසලමූලං අයොනිසො මනසිකරොතො උප්‌පජ්‌ජතීති? ආමන්‌තා. කුසලං අයොනිසො මනසිකරොතො උප්‌පජ්‌ජතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… නනු කුසලං යොනිසො මනසිකරොතො උප්‌පජ්‌ජතීති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි කුසලං යොනිසො මනසිකරොතො උප්‌පජ්‌ජති, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අකුසලමූලං පටිසන්‌දහති කුසලමූල’’න්‌ති.
687. Akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlanti? Āmantā. Akusalamūlaṃ ayoniso manasikaroto uppajjatīti? Āmantā. Kusalaṃ ayoniso manasikaroto uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu kusalaṃ yoniso manasikaroto uppajjatīti? Āmantā. Hañci kusalaṃ yoniso manasikaroto uppajjati, no ca vata re vattabbe – ‘‘akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūla’’nti.
අකුසලමූලං පටිසන්‌දහති කුසලමූලන්‌ති? ආමන්‌තා. කාමසඤ්‌ඤාය අනන්‌තරා නෙක්‌ඛම්‌මසඤ්‌ඤා උප්‌පජ්‌ජති, බ්‍යාපාදසඤ්‌ඤාය අනන්‌තරා අබ්‍යාපාදසඤ්‌ඤා උප්‌පජ්‌ජති, විහිංසාසඤ්‌ඤාය අනන්‌තරා අවිහිංසාසඤ්‌ඤා උප්‌පජ්‌ජති, බ්‍යාපාදස්‌ස අනන්‌තරා මෙත්‌තා උප්‌පජ්‌ජති, විහිංසාය අනන්‌තරා කරුණා උප්‌පජ්‌ජති, අරතියා අනන්‌තරා මුදිතා උප්‌පජ්‌ජති, පටිඝස්‌ස අනන්‌තරා උපෙක්‌ඛා උප්‌පජ්‌ජතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlanti? Āmantā. Kāmasaññāya anantarā nekkhammasaññā uppajjati, byāpādasaññāya anantarā abyāpādasaññā uppajjati, vihiṃsāsaññāya anantarā avihiṃsāsaññā uppajjati, byāpādassa anantarā mettā uppajjati, vihiṃsāya anantarā karuṇā uppajjati, aratiyā anantarā muditā uppajjati, paṭighassa anantarā upekkhā uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
688. කුසලමූලං පටිසන්‌දහති අකුසලමූලන්‌ති? ආමන්‌තා. යා කුසලස්‌ස උප්‌පාදාය ආවට්‌ටනා…පෙ.… පණිධි, සාව අකුසලස්‌ස උප්‌පාදාය ආවට්‌ටනා…පෙ.… පණිධීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
688. Kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlanti? Āmantā. Yā kusalassa uppādāya āvaṭṭanā…pe… paṇidhi, sāva akusalassa uppādāya āvaṭṭanā…pe… paṇidhīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
කුසලමූලං පටිසන්‌දහති අකුසලමූලං, න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘යා කුසලස්‌ස උප්‌පාදාය ආවට්‌ටනා…පෙ.… පණිධි, සාව අකුසලස්‌ස උප්‌පාදාය ආවට්‌ටනා…පෙ.… පණිධී’’ති? ආමන්‌තා. අකුසලං අනාවට්‌ටෙන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති…පෙ.… අප්‌පණිදහන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… නනු අකුසලං ආවට්‌ටෙන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති…පෙ.… පණිදහන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජතීති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අකුසලං ආවට්‌ටෙන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති…පෙ.… පණිදහන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘කුසලමූලං පටිසන්‌දහති අකුසලමූල’’න්‌ති.
Kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlaṃ, na vattabbaṃ – ‘‘yā kusalassa uppādāya āvaṭṭanā…pe… paṇidhi, sāva akusalassa uppādāya āvaṭṭanā…pe… paṇidhī’’ti? Āmantā. Akusalaṃ anāvaṭṭentassa uppajjati…pe… appaṇidahantassa uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu akusalaṃ āvaṭṭentassa uppajjati…pe… paṇidahantassa uppajjatīti? Āmantā. Hañci akusalaṃ āvaṭṭentassa uppajjati…pe… paṇidahantassa uppajjati, no ca vata re vattabbe – ‘‘kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūla’’nti.
689. කුසලමූලං පටිසන්‌දහති අකුසලමූලන්‌ති? ආමන්‌තා. කුසලං යොනිසො මනසිකරොතො උප්‌පජ්‌ජතීති? ආමන්‌තා. අකුසලං යොනිසො මනසිකරොතො උප්‌පජ්‌ජතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… නනු අකුසලං අයොනිසො මනසිකරොතො උප්‌පජ්‌ජතීති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අකුසලං අයොනිසො මනසිකරොතො උප්‌පජ්‌ජති, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘කුසලමූලං පටිසන්‌දහති අකුසලමූල’’න්‌ති.
689. Kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlanti? Āmantā. Kusalaṃ yoniso manasikaroto uppajjatīti? Āmantā. Akusalaṃ yoniso manasikaroto uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu akusalaṃ ayoniso manasikaroto uppajjatīti? Āmantā. Hañci akusalaṃ ayoniso manasikaroto uppajjati, no ca vata re vattabbe – ‘‘kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūla’’nti.
කුසලමූලං පටිසන්‌දහති අකුසලමූලන්‌ති? ආමන්‌තා. නෙක්‌ඛම්‌මසඤ්‌ඤාය අනන්‌තරා කාමසඤ්‌ඤා උප්‌පජ්‌ජති, අබ්‍යාපාදසඤ්‌ඤාය අනන්‌තරා බ්‍යාපාදසඤ්‌ඤා උප්‌පජ්‌ජති, අවිහිංසාසඤ්‌ඤාය අනන්‌තරා විහිංසාසඤ්‌ඤා උප්‌පජ්‌ජති, මෙත්‌තාය අනන්‌තරා බ්‍යාපාදො උප්‌පජ්‌ජති, කරුණාය අනන්‌තරා විහිංසා උප්‌පජ්‌ජති, මුදිතාය අනන්‌තරා අරති උප්‌පජ්‌ජති, උපෙක්‌ඛාය අනන්‌තරා පටිඝං උප්‌පජ්‌ජතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlanti? Āmantā. Nekkhammasaññāya anantarā kāmasaññā uppajjati, abyāpādasaññāya anantarā byāpādasaññā uppajjati, avihiṃsāsaññāya anantarā vihiṃsāsaññā uppajjati, mettāya anantarā byāpādo uppajjati, karuṇāya anantarā vihiṃsā uppajjati, muditāya anantarā arati uppajjati, upekkhāya anantarā paṭighaṃ uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
690. න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘අකුසලමූලං පටිසන්‌දහති කුසලමූලං, කුසලමූලං පටිසන්‌දහති අකුසලමූල’’න්‌ති? ආමන්‌තා. නනු යස්‌මිංයෙව වත්‌ථුස්‌මිං රජ්‌ජති තස්‌මිඤ්‌ඤෙව වත්‌ථුස්‌මිං විරජ්‌ජති, යස්‌මිංයෙව වත්‌ථුස්‌මිං විරජ්‌ජති තස්‌මිඤ්‌ඤෙව වත්‌ථුස්‌මිං රජ්‌ජතීති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි යස්‌මිඤ්‌ඤෙව වත්‌ථුස්‌මිං රජ්‌ජති තස්‌මිඤ්‌ඤෙව වත්‌ථුස්‌මිං විරජ්‌ජති, යස්‌මිඤ්‌ඤෙව වත්‌ථුස්‌මිං විරජ්‌ජති තස්‌මිඤ්‌ඤෙව වත්‌ථුස්‌මිං රජ්‌ජති, තෙන වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අකුසලමූලං පටිසන්‌දහති කුසලමූලං, කුසලමූලං පටිසන්‌දහති අකුසලමූල’’න්‌ති.
690. Na vattabbaṃ – ‘‘akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlaṃ, kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūla’’nti? Āmantā. Nanu yasmiṃyeva vatthusmiṃ rajjati tasmiññeva vatthusmiṃ virajjati, yasmiṃyeva vatthusmiṃ virajjati tasmiññeva vatthusmiṃ rajjatīti? Āmantā. Hañci yasmiññeva vatthusmiṃ rajjati tasmiññeva vatthusmiṃ virajjati, yasmiññeva vatthusmiṃ virajjati tasmiññeva vatthusmiṃ rajjati, tena vata re vattabbe – ‘‘akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlaṃ, kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūla’’nti.
කුසලාකුසලපටිසන්‌දහනකථා නිට්‌ඨිතා.
Kusalākusalapaṭisandahanakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 1. කුසලාකුසලපටිසන්‌දහනකථාවණ්‌ණනා • 1. Kusalākusalapaṭisandahanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 1. කුසලාකුසලපටිසන්‌දහනකථාවණ්‌ණනා • 1. Kusalākusalapaṭisandahanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 1. කුසලාකුසලපටිසන්‌දහනකථාවණ්‌ණනා • 1. Kusalākusalapaṭisandahanakathāvaṇṇanā
