| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๑๔. จุทฺทสมวโคฺค
14. Cuddasamavaggo
๑. กุสลากุสลปฎิสนฺทหนกถาวณฺณนา
1. Kusalākusalapaṭisandahanakathāvaṇṇanā
๖๘๖-๖๙๐. อิทานิ กุสลากุสลปฎิสนฺทหนกถา นาม โหติฯ ตตฺถ กุสลํ วา อกุสลสฺส, อกุสลํ วา กุสลสฺส อนนฺตรา อุปฺปชฺชนกํ นาม นตฺถีติ เตสํ อญฺญมญฺญํ ปฎิสนฺธานํ น ยุชฺชติฯ เย ปน ยสฺมา เอกวตฺถุสฺมิเญฺญว รชฺชติ วิรชฺชติ จ, ตสฺมา ตํ อญฺญมญฺญํ ปฎิสนฺทหตีติ ลทฺธิํ คเหตฺวา ฐิตา, เสยฺยถาปิ มหาสงฺฆิกา; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส; ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ อาวฎฺฎนา ปณิธีติ อุภยํ อาวชฺชนเสฺสว นามํฯ ตญฺหิ ภวงฺคํ อาวเฎฺฎตีติ อาวฎฺฎนาฯ ภวงฺคารมฺมณโต อญฺญสฺมิํ อารมฺมเณ จิตฺตํ ปณิทหติ ฐเปตีติ ปณิธิฯ กุสลํ อนาวเฎฺฎนฺตสฺสาติ ยํ ตํ อกุสลานนฺตรํ ปฎิสนฺทหนฺตํ กุสลํ อุปฺปชฺชติ, ตํ อนาวเฎฺฎนฺตสฺส อุปฺปชฺชตีติ ปุจฺฉติฯ อิตโร ปน วินา อาวชฺชเนน กุสลสฺส อุปฺปตฺติํ อปสฺสโนฺต ปฎิกฺขิปติฯ กุสลํ อโยนิโส มนสิกโรโตติ อิทํ ยทิ อกุสลานนฺตรํ กุสลํ อุปฺปเชฺชยฺย, อกุสลเสฺสว อาวชฺชเนน อโยนิโส มนสิกโรโต อุปฺปเชฺชยฺยาติ โจทนตฺถํ วุตฺตํฯ เสสํ ยถาปาฬิเมว นิยฺยาติฯ นนุ ยสฺมิํเยว วตฺถุสฺมินฺติ วจนํ เอการมฺมเณ สราควิราคุปฺปตฺติํ ทีเปติ, น กุสลากุสลานํ อนนฺตรตํ, ตสฺมา อสาธกนฺติฯ
686-690. Idāni kusalākusalapaṭisandahanakathā nāma hoti. Tattha kusalaṃ vā akusalassa, akusalaṃ vā kusalassa anantarā uppajjanakaṃ nāma natthīti tesaṃ aññamaññaṃ paṭisandhānaṃ na yujjati. Ye pana yasmā ekavatthusmiññeva rajjati virajjati ca, tasmā taṃ aññamaññaṃ paṭisandahatīti laddhiṃ gahetvā ṭhitā, seyyathāpi mahāsaṅghikā; te sandhāya pucchā sakavādissa; paṭiññā itarassa. Āvaṭṭanā paṇidhīti ubhayaṃ āvajjanasseva nāmaṃ. Tañhi bhavaṅgaṃ āvaṭṭetīti āvaṭṭanā. Bhavaṅgārammaṇato aññasmiṃ ārammaṇe cittaṃ paṇidahati ṭhapetīti paṇidhi. Kusalaṃ anāvaṭṭentassāti yaṃ taṃ akusalānantaraṃ paṭisandahantaṃ kusalaṃ uppajjati, taṃ anāvaṭṭentassa uppajjatīti pucchati. Itaro pana vinā āvajjanena kusalassa uppattiṃ apassanto paṭikkhipati. Kusalaṃ ayoniso manasikarototi idaṃ yadi akusalānantaraṃ kusalaṃ uppajjeyya, akusalasseva āvajjanena ayoniso manasikaroto uppajjeyyāti codanatthaṃ vuttaṃ. Sesaṃ yathāpāḷimeva niyyāti. Nanu yasmiṃyeva vatthusminti vacanaṃ ekārammaṇe sarāgavirāguppattiṃ dīpeti, na kusalākusalānaṃ anantarataṃ, tasmā asādhakanti.
กุสลากุสลปฎิสนฺทหนกถาวณฺณนาฯ
Kusalākusalapaṭisandahanakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๑๓๖) ๑. กุสลากุสลปฎิสนฺทหนกถา • (136) 1. Kusalākusalapaṭisandahanakathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๑. กุสลากุสลปฎิสนฺทหนกถาวณฺณนา • 1. Kusalākusalapaṭisandahanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๑. กุสลากุสลปฎิสนฺทหนกถาวณฺณนา • 1. Kusalākusalapaṭisandahanakathāvaṇṇanā
