| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಕುಸಲವಾರಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Kusalavārakathāvaṇṇanā
೩೦೩. ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಟಿಞ್ಞಾತೇ ತಂ ಪಟಿಜಾನನಂ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಾ ನಾಮ। ತಸ್ಸ ಪಟಿಜಾನನಚಿತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ಕುಸಲೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ವದನ್ತಿ। ನತ್ಥಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ಅಕುಸಲೋತಿ ಧಮ್ಮವಿನಯಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖತಾಹಿ ತಿವಙ್ಗಿಕೋ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ಏತೇಹಿ ವಿನಾ ನತ್ಥಿ। ತತ್ಥ ಕುಸಲಚಿತ್ತೇಹಿ ಕರಣಕಾಲೇ ಕುಸಲೋ, ಅರಹನ್ತೇಹಿ ಕರಣಕಾಲೇ ಅಬ್ಯಾಕತೋ। ಏತೇಸಂ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಾದೀನಂ ಅಕುಸಲಪಟಿಪಕ್ಖತ್ತಾ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ಸಮ್ಭವೋ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ನತ್ಥಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ಅಕುಸಲೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ ಅಧಮ್ಮವಾದೀಹಿ ವೂಪಸಮನಕಾಲೇ, ಧಮ್ಮವಾದೀನಮ್ಪಿ ಅಧಮ್ಮವಾದಿಮ್ಹಿ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಾಪಕೇ ಜಾತೇ ಅಕುಸಲಾ। ಸತಿವಿನಯೋ ಅನರಹತೋ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಸತಿವಿನಯದಾನೇ ಅಕುಸಲೋ। ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ಅನುಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ ದಾನೇ, ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣಂ ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ಅಜಾನತೋ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕರಣೇ, ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ ಸುದ್ಧಸ್ಸ ಕರಣೇ, ತಿಣವತ್ಥಾರಕಂ ಮಹಾಕಲಹೇ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕರಣೇ ಚ ಅಕುಸಲಂ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅರಹತೋ ವಸೇನೇವ ಅಬ್ಯಾಕತ’’ನ್ತಿ ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತಂ।
303. Saṅghassa sammukhā paṭiññāte taṃ paṭijānanaṃ saṅghasammukhatā nāma. Tassa paṭijānanacittaṃ sandhāya ‘‘sammukhāvinayo kusalo’’tiādi vuttanti vadanti. Natthi sammukhāvinayo akusaloti dhammavinayapuggalasammukhatāhi tivaṅgiko sammukhāvinayo etehi vinā natthi. Tattha kusalacittehi karaṇakāle kusalo, arahantehi karaṇakāle abyākato. Etesaṃ saṅghasammukhatādīnaṃ akusalapaṭipakkhattā akusalassa sambhavo natthi, tasmā ‘‘natthi sammukhāvinayo akusalo’’ti vuttaṃ. ‘‘Yebhuyyasikā adhammavādīhi vūpasamanakāle, dhammavādīnampi adhammavādimhi salākaggāhāpake jāte akusalā. Sativinayo anarahato sañcicca sativinayadāne akusalo. Amūḷhavinayo anummattakassa dāne, paṭiññātakaraṇaṃ mūḷhassa ajānato paṭiññāya karaṇe, tassapāpiyasikā suddhassa karaṇe, tiṇavatthārakaṃ mahākalahe sañcicca karaṇe ca akusalaṃ. Sabbattha arahato vaseneva abyākata’’nti sabbametaṃ gaṇṭhipadesu vuttaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೧೩. ಕುಸಲವಾರೋ • 13. Kusalavāro
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಅಧಿಕರಣಪರಿಯಾಯವಾರಾದಿವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇapariyāyavārādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಸಮಥಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯವಾರಾದಿವಣ್ಣನಾ • Samathasammukhāvinayavārādivaṇṇanā
