| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ਕੁਸਸਙ੍ਕਾਮਨવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Kusasaṅkāmanavatthukathāvaṇṇanā
੧੩੮. ਬਲਸਾਤਿ ਬਲੇਨ। ਸਾਟਕੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਨਾਗਤવਚਨਂ ਪਸਿਬ੍ਬਕਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪੁਰੇਤਰਂ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਕਪ੍ਪਦਸ੍ਸਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਗਹਣਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ‘‘ਸਾਟਕੋ ਚੇ, ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਪਸਿਬ੍ਬਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਪਨ ਬਹਿ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਸਾਟਕਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਦ੍ਧਾਰੇਯੇવ ਪਾਰਾਜਿਕ’’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਰਥਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਜਾਤੇ વਿਜਾਨਨਕਾਲੇ વਾ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਦਾਨਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹਣਕ੍ਖਣੇ ਅવਹਾਰੋ ਭવੇਯ੍ਯ, ਨ ਚ ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਤਦਾ ਗਹਣੇ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਾਭਾવਾ। ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਪਕਚੇਤਨਾਯ ਏવ ਹਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਅਕੁਸਲਂ વਿਯ। ਨ ਹਿ ‘‘ਪਚ੍ਛਾ વਧਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਾਣਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਦੇવ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਤੇਪਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਹੋਤਿ વਧਕਚੇਤਨਾਯ ਪਯੋਗਸ੍ਸ ਅਕਤਤ੍ਤਾ, ਏવਮਿਧਾਪਿ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੇ ਸੂਰਿਯੇ ਅવਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਲਪਰਿਕਪ੍ਪਨવਸੇਨ ਠਾਨਾ ਚਾવਿਤੇਪਿ ਤਦਾਪਿ ਅવਹਾਰੋ ਨ ਹੋਤਿ ਓਕਾਸਪਰਿਕਪ੍ਪੇ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੧੩੮) વਿਯ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਯਥਾਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਕਾਲੇ ਆਗਤੇ ਭਣ੍ਡਂ ਭੂਮਿਯਂ ਅਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾਪਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਚ੍ਛਤੋ ਪਦવਾਰੇਨ ਅવਹਾਰੋਤਿ ਖਾਯਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਭਣ੍ਡਪਰਿਕਪ੍ਪੋ ਓਕਾਸਪਰਿਕਪ੍ਪੋ ਕਾਲਪਰਿਕਪ੍ਪੋਤਿ ਤਿવਿਧੋਪਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਓਕਾਸਪਰਿਕਪ੍ਪੇ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍વਾ ਕਾਲਪਰਿਕਪ੍ਪੋ વਿਸੁਂ ਨ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਖਨ੍ਤਿ, વੀਮਂਸਿਤ੍વਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਪਦવਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਭੂਮਿਯਂ ਅਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ વੀਮਂਸਿਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਅਨੁਬਦ੍ਧੋ।
138.Balasāti balena. Sāṭako bhavissati, gaṇhissāmīti anāgatavacanaṃ pasibbakaggahaṇato puretaraṃ samuppannaparikappadassanavasena vuttaṃ. Gahaṇakkhaṇe pana ‘‘sāṭako ce, gaṇhāmī’’ti pasibbakaṃ gaṇhātīti evamettha adhippāyo gahetabbo, na pana bahi nīharitvā sāṭakabhāvaṃ ñatvā gahessāmīti, tenāha ‘‘uddhāreyeva pārājika’’nti. Itarathā ‘‘idāni na gaṇhāmi, pacchā andhakāre jāte vijānanakāle vā gaṇhissāmi, idāni olokento viya hatthagataṃ karomī’’ti gaṇhantassāpi gahaṇakkhaṇe avahāro bhaveyya, na ca taṃ yuttaṃ tadā gahaṇe sanniṭṭhānābhāvā. Sanniṭṭhāpakacetanāya eva hi pāṇātipātādiakusalaṃ viya. Na hi ‘‘pacchā vadhissāmī’’ti pāṇaṃ gaṇhantassa tadeva tasmiṃ matepi pāṇātipāto hoti vadhakacetanāya payogassa akatattā, evamidhāpi atthaṅgate sūriye avaharissāmītiādinā kālaparikappanavasena ṭhānā cāvitepi tadāpi avahāro na hoti okāsaparikappe (pārā. aṭṭha. 1.138) viya, tasmiṃ pana yathāparikappitaṭṭhāne kāle āgate bhaṇḍaṃ bhūmiyaṃ anikkhipitvāpi theyyacittena gacchato padavārena avahāroti khāyati. Tasmā bhaṇḍaparikappo okāsaparikappo kālaparikappoti tividhopi parikappo gahetabbo. Aṭṭhakathāyaṃ pana okāsaparikappe samodhānetvā kālaparikappo visuṃ na vuttoti amhākaṃ khanti, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. Padavārena kāretabboti bhūmiyaṃ anikkhipitvā vīmaṃsitattā vuttaṃ. Pariyuṭṭhitoti anubaddho.
ਪਰਿਕਪ੍ਪੋ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਗਹਣਕ੍ਖਣੇ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਤਦਾ ਤੇਸਂ ਮਤੇਨ ਅવਹਾਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਦਿਸ੍વਾ ਹਟਤ੍ਤਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਾવਹਾਰੋ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਪਨ ਬਹਿ વੀਮਂਸਿਤ੍વਾ ਸਾਟਕਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਤਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਹਟਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਅવਹਾਰਾਨਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ‘‘ਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍વਾ ਹਰਣੇ વਿਯ ਥੇਯ੍ਯਾવਹਾਰੋ ਏવ ਸਿਯਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਾવਹਾਰੋ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ਸਾਟਕੋ ਚੇ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿਆਦਿਕਸ੍ਸ ਪਰਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਤਦਾ ਅવਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਕੇવਲਂ ਅવਹਾਰੋ ਏવ, ਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਾવਹਾਰੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤੇਨ ਭਣ੍ਡਪਰਿਕਪ੍ਪਾવਹਾਰਸ੍ਸ ‘‘ਸਾਟਕੋ ਚੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਭਣ੍ਡਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਾਭਾવਕ੍ਖਣੇਯੇવ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਂ, ਤਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਭਾવੇ ਠਿਤਂਯੇવ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅવਹਾਰੋ’’ਤਿ। ਯਦਿ ਏવਂ ਕਸ੍ਮਾ ਓਕਾਸਪਅਪ੍ਪਾવਹਾਰੋ ਭਣ੍ਡਂ ਦਿਸ੍વਾ ਅવਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕਪ੍ਪਾવਹਾਰੋ ਸਿਯਾਤਿ? ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ ਅਭਣ੍ਡવਿਸਯਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ, ਪੁਬ੍ਬੇવ ਦਿਸ੍વਾ ਞਾਤਭਣ੍ਡਸ੍ਸੇવ ਹਿ ਓਕਾਸਪਰਿਕਪ੍ਪੋ વੁਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਂ ਅવਹਰੀਤਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਤਞ੍ਞੇવੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ‘‘ਤਞ੍ਚੇ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਪવਤ੍ਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਪਿ ‘‘ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਹਣੇ ਨਿਯਮਸਬ੍ਭਾવਾ ਅવਹਾਰਤ੍ਥਸਾਧਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਉਦ੍ਧਟਂ, ਤੇਨੇવ ‘‘ਸਮੇਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Parikappo dissatīti gahaṇakkhaṇe parikappo dissati, na tadā tesaṃ matena avahāroti dasseti. Disvā haṭattā parikappāvahāro na dissatīti pacchā pana bahi vīmaṃsitvā sāṭakabhāvaṃ ñatvā tato pacchā theyyacittena haṭattā pubbe katassa parikappassa avahārānaṅgattā ‘‘sutta’’nti ñatvā haraṇe viya theyyāvahāro eva siyā. Tasmā parikappāvahāro na dissati. Sāṭako ce bhavissatītiādikassa parikappassa tadā avijjamānattā kevalaṃ avahāro eva, na parikappāvahāroti adhippāyo, tena bhaṇḍaparikappāvahārassa ‘‘sāṭako ce bhavissati, gahessāmī’’ti evaṃ bhaṇḍasanniṭṭhānābhāvakkhaṇeyeva pavattiṃ dasseti, tenāha ‘‘yaṃ parikappitaṃ, taṃ adiṭṭhaṃ parikappitabhāve ṭhitaṃyeva uddharantassa avahāro’’ti. Yadi evaṃ kasmā okāsapaappāvahāro bhaṇḍaṃ disvā avaharantassa parikappāvahāro siyāti? Nāyaṃ doso abhaṇḍavisayattā tassa parikappassa, pubbeva disvā ñātabhaṇḍasseva hi okāsaparikappo vutto. Taṃ maññamāno taṃ avaharīti idaṃ suttaṃ kiñcāpi ‘‘taññeveta’’nti niyametvā gaṇhantassa vasena vuttaṃ, tathāpi ‘‘tañce gaṇhissāmī’’ti evaṃ pavatte imasmiṃ parikappepi ‘‘gaṇhissāmī’’ti gahaṇe niyamasabbhāvā avahāratthasādhakaṃ hotīti uddhaṭaṃ, teneva ‘‘sametī’’ti vuttaṃ.
ਕੇਚੀਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮੇવ ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਚਰਿਯਾ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨਾਤਿਆਦਿਨਾਪਿ ਕੇਚਿવਾਦੋ ਗਾਰਯ੍ਹੋ, ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾવਾਦੋવ ਯੁਤ੍ਤਤਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Kecīti mahāaṭṭhakathāyameva ekacce ācariyā. Mahāpaccariyaṃ panātiādināpi kecivādo gārayho, mahāaṭṭhakathāvādova yuttataroti dasseti.
ਅਲਙ੍ਕਾਰਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮੁਦ੍ਦਿਕਾਦਿ। ਕੁਸਂ ਪਾਤੇਤ੍વਾਤਿ વਿਲੀવਮਯਂ વਾ ਤਾਲਪਣ੍ਣਾਦਿਮਯਂ વਾ ਕਤਸਞ੍ਞਾਣਂ ਪਾਤੇਤ੍વਾ। ਪਰਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਕੁਸੇ ਉਦ੍ਧਟੇਪਿ ਨ ਤਾવ ਕੁਸਸ੍ਸ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਰਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ। ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਠਾਨਾਚਾવਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਞ੍ਚ વਿਨਾ ਕੁਸਸਙ੍ਕਾਮਨਂ ਨਾਮ વਿਸੁਂ ਏਕੋਯਂ ਅવਹਾਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਹਿ ਅવਹਾਰਾ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਾਣਤ੍ਤਿਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯਯੋਗੇਹਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਯਮਾਨਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਠਾਨਾਚਾવਨਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਕੁਸਸਙ੍ਕਾਮਨੇਸੁ ਤੀਸੁ ਸਮੋਸਰਨ੍ਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਇਤਰੋ ਤਸ੍ਸ ਭਾਗਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਆਲਯਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ, ਆਲਯੇ ਪਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਸਤਿ ਅવਹਾਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤੇਨਾਹ ‘‘વਿਚਿਨਿਤਾવਸੇਸਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅવਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥੇવਾ’’ਤਿ।
Alaṅkārabhaṇḍanti aṅgulimuddikādi. Kusaṃ pātetvāti vilīvamayaṃ vā tālapaṇṇādimayaṃ vā katasaññāṇaṃ pātetvā. Parakoṭṭhāsato kuse uddhaṭepi na tāva kusassa parivattanaṃ jātanti vuttaṃ ‘‘uddhāre rakkhatī’’ti. Hatthato muttamatte pārājikanti iminā ṭhānācāvanaṃ dhuranikkhepañca vinā kusasaṅkāmanaṃ nāma visuṃ ekoyaṃ avahāroti dasseti. Sabbepi hi avahārā sāhatthikāṇattikādhippāyayogehi nipphādiyamānā atthato ṭhānācāvanadhuranikkhepakusasaṅkāmanesu tīsu samosarantīti daṭṭhabbaṃ. Itaro tassa bhāgaṃ uddharati, uddhāre pārājikanti purimassa attano koṭṭhāse ālayassa avigatattā vuttaṃ, ālaye pana sabbathā asati avahāro na hoti, tenāha ‘‘vicinitāvasesaṃ gaṇhantassāpi avahāro natthevā’’ti.
ਨਾਯਂ ਮਮਾਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਤ੍ਥ વੇਮਤਿਕੋਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਪਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ। ਸਿવੇਯ੍ਯਕਨ੍ਤਿ ਸਿવਿਰਟ੍ਠੇ ਜਾਤਂ।
Nāyaṃ mamāti jānantopīti ettha pi-saddena tattha vematikopi hutvā theyyacittena gaṇhantopi saṅgayhati. Siveyyakanti siviraṭṭhe jātaṃ.
੧੪੦-੧. ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ਪਚਾਪੇਤ੍વਾ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਭਾવੇਨ ਸਹਪਯੋਗਸ੍ਸਾਪਿ ਅਭਾવਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਆਣਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ਸਮ੍ਮਤੇਨ ਆਣਤ੍ਤੇਹਿ। ਆਣਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਆਣਤ੍ਤੇਨ। ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਤਾਦੀਹਿ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਨ ਪਰਾਜਿਕਂ ਜਾਤਂ, ਅਸਨ੍ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ વਤ੍વਾ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਞ੍ਞੇਨ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਤਾਦੀਹਿ ਚਤੂਹਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ। ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਅਪਰਸ੍ਸ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ। ਅਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਨ੍ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਪਨ ‘‘ਅਪਰਂ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ વਾ ਕੂਟવਸ੍ਸਾਨਿ ਗਣੇਤ੍વਾ વਾ ਗਣ੍ਹਤੋ ਗਿਹਿਸਨ੍ਤਕੇ ਸਾਮਿਨਾ ਚ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਆਣਤ੍ਤੇਨ ਚ ਦਿਨ੍ਨੇ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਤਕੇ ਪਨ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਂ વਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਸਮ੍ਮਤੇਨ વਾ ਅਨਾਣਤ੍ਤੇਨ વਾਤਿਆਦਿ ਪੁਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਤਰੇਹਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਤੇਨ ਆਣਤ੍ਤੇਨ વਾ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ। ਏવਂ ਗਣ੍ਹਤੋਤਿ ‘‘ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਕੂਟવਸ੍ਸਾਨਿ ਗਣੇਤ੍વਾ વਾ ਗਣ੍ਹਤੋ। ਸਾਮਿਕੇਨ ਪਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ વਿਸੇਸਤ੍ਥਜੋਤਕੋ, ਤੇਨ ‘‘ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ વਾ ਕੂਟવਸ੍ਸਾਨਿ ਗਣੇਤ੍વਾ વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ ਸਾਮਿਕੇਨ ਸਯਂ ਦੇਨ੍ਤੇ વਾ ਦਾਪੇਨ੍ਤੇ વਾ વਿਸੇਸੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਸੁਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਨ ਸਾਮਿਕੇਨ ਤੇਨ ਆਣਤ੍ਤੇਨ વਾ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਗਿਹਿਸਨ੍ਤਕਂ ‘‘ਅਪਰਸ੍ਸ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਪਰਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ ਸਾਮਿਸਨ੍ਤਕਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਜਾਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਤੇਹਿਯੇવ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ‘‘ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ વਾ ਕੂਟવਸ੍ਸਾਨਿ ਗਣੇਤ੍વਾ વਾ ਗਣ੍ਹਤੋ ‘‘ਦੇਹੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਸੁਦਿਨ੍ਨਮੇવਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਸ੍ਸਾਮਿਕੇਨ ਪਨ ਆਣਤ੍ਤੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਭਣ੍ਡਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇવਾਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਪਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕੇ વਿਯ ਅવਹਾਰਤਾવੇਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਾ, ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਤਕੇ ਪਨ ‘‘ਦੇਹੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇਪਿ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾવਾ ਸਮ੍ਮਤੇਨ ਦਿਨ੍ਨੇਪਿ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
140-1.Kappiyaṃ kārāpetvāti pacāpetvā. Tasmiṃ pācittiyanti adinnādānabhāvena sahapayogassāpi abhāvā dukkaṭaṃ na vuttanti veditabbaṃ. Āṇattehīti sammatena āṇattehi. Āṇattenāti sāmikehi āṇattena. Bhaṇḍadeyyanti sammatādīhi dinnattā na parājikaṃ jātaṃ, asantaṃ puggalaṃ vatvā gahitattā pana bhaṇḍadeyyaṃ vuttaṃ. Aññena diyyamānanti sammatādīhi catūhi aññena diyyamānaṃ. Gaṇhantoti ‘‘aparassa bhāgaṃ dehī’’ti vatvā gaṇhanto. Aparassāti asantaṃ puggalaṃ adassetvā pana ‘‘aparaṃ bhāgaṃ dehī’’ti vā kūṭavassāni gaṇetvā vā gaṇhato gihisantake sāminā ca ‘‘imassa dehī’’ti evaṃ āṇattena ca dinne bhaṇḍadeyyampi na hoti, saṅghasantake pana hotīti imaṃ visesaṃ dassetuṃ asammatena vā anāṇattena vātiādi puna vuttaṃ. Itarehi diyyamānanti sammatena āṇattena vā diyyamānaṃ. Evaṃ gaṇhatoti ‘‘aparampi bhāgaṃ dehī’’ti vatvā kūṭavassāni gaṇetvā vā gaṇhato. Sāmikena panāti ettha pana-saddo visesatthajotako, tena ‘‘aparampi bhāgaṃ dehī’’ti vā kūṭavassāni gaṇetvā vā gaṇhante sāmikena sayaṃ dente vā dāpente vā viseso atthīti vuttaṃ hoti. Sudinnanti bhaṇḍadeyyaṃ na hotīti adhippāyo. Heṭṭhā pana sāmikena tena āṇattena vā diyyamānaṃ gihisantakaṃ ‘‘aparassa bhāgaṃ dehī’’ti vatvā gaṇhato aparassa abhāvato sāmisantakameva hotīti bhaṇḍadeyyaṃ jātaṃ, idha pana tehiyeva diyyamānaṃ ‘‘aparampi bhāgaṃ dehī’’ti vatvā vā kūṭavassāni gaṇetvā vā gaṇhato ‘‘dehī’’ti vuttattā aññātakaviññattimattaṃ ṭhapetvā bhaṇḍadeyyaṃ na hotīti sudinnamevāti vuttaṃ. Assāmikena pana āṇattena dinnaṃ bhaṇḍaṃ gaṇhato bhaṇḍadeyyamevāti vadanti, pattacatukke viya avahāratāvettha yuttā, saṅghasantake pana ‘‘dehī’’ti vuttepi sāmikassa kassaci abhāvā sammatena dinnepi bhaṇḍadeyyaṃ vuttanti gahetabbaṃ.
੧੪੬-੯. ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇਸੁ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਗਹਿਤੇ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વਚਨਤੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਪੁਨ ਦਾਤਬ੍ਬਮੇવਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤੇਹਿ ਭਾਜੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਤੋ ਭਾਜਨੀਯਭਣ੍ਡਂ ਉਪਚਾਰਸੀਮਟ੍ਠਾਨਮੇવ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸੇવ ਗਹੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ। ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਾਲਯਭਾવੇਪਿ ਚੋਰਸ੍ਸ ਅਦਤ੍વਾ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸੇવ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਚੋਰੇਨਾਪਿ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸੇવ ਦਾਤਬ੍ਬਤੋ। ਏਸੇવ ਨਯੋਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਗਹਿਤੇ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
146-9.Āharāpentesu bhaṇḍadeyyanti ‘‘gahite attamano hotī’’ti vacanato anattamanassa santakaṃ gahitampi puna dātabbamevāti vuttaṃ. ‘‘Sammukhībhūtehi bhājetabba’’nti vacanato bhājanīyabhaṇḍaṃ upacārasīmaṭṭhānameva pāpuṇātīti āha ‘‘antoupacārasīmāyaṃ ṭhitasseva gahetuṃ vaṭṭatī’’ti. Bhaṇḍadeyyanti ubhinnaṃ sālayabhāvepi corassa adatvā sāmikasseva dātabbaṃ corenāpi sāmikasseva dātabbato. Eseva nayoti paṃsukūlasaññāya gahite bhaṇḍadeyyaṃ, theyyacittena pārājikanti attho.
વੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਸੂਤਿ ਗਾਮਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍વਾ ਪਲਾਯਨ੍ਤੇਸੁ। ਅવਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ਸਉਸ੍ਸਾਹਤਾਦਿવਿਸੇਸਂ ਅਪਰਾਮਸਿਤ੍વਾ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ। ਸਉਸ੍ਸਾਹਮਤ੍ਤਮੇવ ਆਪਤ੍ਤਿਭਾવਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਾવਤੋ। ਤਤੋਤਿ ਗਣਸਨ੍ਤਕਾਦਿਤੋ। ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਦੇਤੀਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲવਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾਦਿਸਞ੍ਞਾਯ ਗਹੇਤ੍વਾ ਦੇਤਿ, ਤਦਾ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਞ੍ਚ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇ ਪਨ ਸਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਗਣ੍ਹਤੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇવ। ਊਨਪਞ੍ਚਮਾਸਕਾਦੀਸੁ ਕੁਲਦੂਸਕਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ। ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮਿਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਇਸ੍ਸਰવਤਾਯ ਦਦਤੋ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਤਰਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਇਸ੍ਸਰવਤਾਯ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ વਾ ਞਾਤਕਾਦੀਨਂ વਾ ਦਦਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਹੋਤੇવ। ਇਸ੍ਸਰવਤਾਯਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਦੇਨ੍ਤੇ ਕੋ ਨਿવਾਰੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਹਮੇવੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਸ੍ਸਰਿਯਭਾવੇਨ। ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ વਾ ਅਞ੍ਞਥਾ વਾ ਕਾਰਣੇਨ ਦਦਤੋ ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮਿਤਸ੍ਸ ਗਰੁਭਣ੍ਡਤਾਯ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਞ੍ਚ। ਗੀવਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮਿਤੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗੀવਾ, ਇਤਰਸ੍ਮਿਂ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਸੁਖਾਦਿਤਮੇવਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯਂ ਠਤ੍વਾ ਭਾਜੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਤ੍વਾ ਖਾਦਿਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਙ੍ਘਿਕਞ੍ਹਿ વਿਹਾਰਪਟਿਬਦ੍ਧਂ વੇਭਙ੍ਗਿਯਂ ਬਹਿਉਪਚਾਰਸੀਮਟ੍ਠਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਨ੍ਤੋਉਪਚਾਰਟ੍ਠੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਏવ ਭਾਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਬਹਿ ਠਿਤੇਹਿ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯ ਭਾਜੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ।
Vuṭṭhahantesūti gāmaṃ chaḍḍetvā palāyantesu. Avisesenāti saussāhatādivisesaṃ aparāmasitvā sāmaññato. Saussāhamattameva āpattibhāvassa pamāṇaṃ sāmikānaṃ paricchinnabhāvato. Tatoti gaṇasantakādito. Kulasaṅgahaṇatthāya detīti paṃsukūlavissāsikādisaññāya gahetvā deti, tadā kulasaṅgahapaccayā ca dukkaṭaṃ bhaṇḍadeyyañca, theyyacitte pana sati kulasaṅgahaṇatthāya gaṇhatopi pārājikameva. Ūnapañcamāsakādīsu kuladūsakadukkaṭena saddhiṃ thullaccayadukkaṭāni. Senāsanatthāya niyamitanti idaṃ issaravatāya dadato thullaccayadassanatthaṃ vuttaṃ. Itarapaccayatthāya dinnampi atheyyacittena issaravatāya kulasaṅgahaṇatthāya vā ñātakādīnaṃ vā dadato dukkaṭaṃ bhaṇḍadeyyañca hoteva. Issaravatāyāti ‘‘mayi dente ko nivāressati, ahamevettha pamāṇa’’nti evaṃ attano issariyabhāvena. Thullaccayanti kulasaṅgahaṇatthāya vā aññathā vā kāraṇena dadato senāsanatthāya niyamitassa garubhaṇḍatāya thullaccayaṃ bhaṇḍadeyyañca. Gīvāti ettha senāsanatthāya niyamite thullaccayena saddhiṃ gīvā, itarasmiṃ dukkaṭena saddhinti veditabbaṃ. Sukhāditamevāti antoupacārasīmāyaṃ ṭhatvā bhājetvā attano santakaṃ katvā khāditattā vuttaṃ. Saṅghikañhi vihārapaṭibaddhaṃ vebhaṅgiyaṃ bahiupacārasīmaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ antoupacāraṭṭhehi bhikkhūhi eva bhājetabbaṃ, na bahi ṭhitehi upacārasīmāya bhājetabbanti.
੧੫੦. ‘‘વੁਤ੍ਤੋ વਜ੍ਜੇਮੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਮਿਂ ‘‘વੁਤ੍ਤੋ વਜ੍ਜੇਹੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿਦੋਸਾਰੋਪਨਤੋ, ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ વਾ ‘‘ਭਦਨ੍ਤਾ ਅਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍વਾ વਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਦੋਸਾਰੋਪਨਤੋ।
150. ‘‘Vutto vajjemī’’ti vuttabhikkhusmiṃ ‘‘vutto vajjehī’’ti vuttassa pacchā uppajjanakapārājikādidosāropanato, gahaṭṭhānaṃ vā ‘‘bhadantā aparicchedaṃ katvā vadantī’’ti evaṃ dosāropanato.
੧੫੩-੫. ਛਾਤਜ੍ਝਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਛਾਤੇਨ ਜਿਘਚ੍ਛਾਯ ਉਦਰਗ੍ਗਿਨਾ ਝਤ੍ਤਂ, ਦਡ੍ਢਂ ਪੀਲ਼ਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਧਨੁਕਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਧਨੁਸਣ੍ਠਾਨਂ ਲਗ੍ਗਨਕਦਣ੍ਡਂ। ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਸੂਕਰਗ੍ਘਨਕਭਣ੍ਡਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਬਨ੍ਧੇ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਅਬਜ੍ਝਨਤੋ। ਅਦੂਹਲਨ੍ਤਿ ਯਨ੍ਤਪਾਸਾਣੋ, ਯੇਨ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟਤ੍ਤਾ ਮਿਗਾ ਪਲਾਯਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ। ਪਚ੍ਛਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਤੇਨ ਕਤਪਯੋਗੇਨ ਅਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਸਯਮੇવ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤੇਸੁਪਿ ਈਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਰਕ੍ਖਂ ਯਾਚਿਤ੍વਾਤਿ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਨੁਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਂ ਯਾਚਿਤ੍વਾ। ਕੁਮੀਨਮੁਖਨ੍ਤਿ ਕੁਮੀਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਮਚ੍ਛਾਨਂ ਪવਿਸਨਮੁਖਂ।
153-5.Chātajjhattanti tena chātena jighacchāya udaragginā jhattaṃ, daḍḍhaṃ pīḷitanti attho. Dhanukanti khuddakadhanusaṇṭhānaṃ lagganakadaṇḍaṃ. Maddanto gacchati, bhaṇḍadeyyanti ettha ekasūkaragghanakabhaṇḍaṃ dātabbaṃ ekasmiṃ bandhe aññesaṃ tattha abajjhanato. Adūhalanti yantapāsāṇo, yena ajjhotthaṭattā migā palāyituṃ na sakkonti. Pacchā gacchatīti tena katapayogena agantvā pacchā sayameva gacchati, heṭṭhā vuttesupi īdisesu ṭhānesu eseva nayo. Rakkhaṃ yācitvāti rājapurisānaṃ santikaṃ gantvā anuddissa rakkhaṃ yācitvā. Kumīnamukhanti kumīnassa anto macchānaṃ pavisanamukhaṃ.
੧੫੬. ਥੇਰਾਨਨ੍ਤਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਤ੍ਥੇਰਾਨਂ। ਤੇਸਮ੍ਪੀਤਿ ਆવਾਸਿਕਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ। ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਘਿਕੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬવਿਧਿਂ ਕਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ। ਗਹਣੇਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਆવਾਸੇ। ਅਞ੍ਞੇਸਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਨਂ। ਤੇਸੁਪਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ ਅਨਿਸ੍ਸਰਾਤਿ ਸੇਨਾਸਨੇ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ વਸਨ੍ਤਾਨਂ ਚੀવਰਤ੍ਥਾਯ ਦਾਯਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વਾ ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਭਾਜੇਤ੍વਾ ਖਾਦਿਤੁਂ ਅਨਿਸ੍ਸਰਾ, ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿਪਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ વਸ੍ਸਾਨਾਦੀਸੁ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਚੀવਰਤ੍ਥਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਤੇਸਂ ਕਤਿਕਾਯ ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਫਲਾਫਲਾਨਿ ਅਭਾਜੇਤ੍વਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਸੁ ਰੁਕ੍ਖੇਸੁ ਫਲਾਨਿ ਭਾਜੇਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮ, ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਫਲਾਫਲੇਹਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ વਾ, ‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ વਾ, ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਅਭਾਜੇਤ੍વਾ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਯੇવ ਉਪਨੇਮਾ’’ਤਿ વਾ ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾ ਉਪਨੇਨ੍ਤਾਨਂ ਆવਾਸਿਕਾਨਂ ਕਤਿਕਾਯ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਠਾਤਬ੍ਬਂ। ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਨਿਸ੍ਸਰਾ’’ਤਿ વਚਨੇਨ ਦੀਪਿਤੋ ਏવ ਅਤ੍ਥੋ, ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋ। ਪਰਿਭੋਗવਸੇਨੇવਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏવ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਪਰਿਭੋਗવਸੇਨ ਤਮੇવ ਭਾਜੇਤ੍વਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ, ਰਟ੍ਠੇ વਾ।
156.Therānanti āgantukattherānaṃ. Tesampīti āvāsikabhikkhūnampi. Paribhogatthāyāti saṅghike kattabbavidhiṃ katvā paribhuñjanatthāya. Gahaṇeti pāṭhaseso daṭṭhabbo. Yatthāti yasmiṃ āvāse. Aññesanti aññesaṃ āgantukānaṃ. Tesupi āgantukā anissarāti senāsane nirantaraṃ vasantānaṃ cīvaratthāya dāyakehi bhikkhūhi vā niyametvā dinnattā bhājetvā khādituṃ anissarā, āgantukehipi icchantehi tasmiṃ vihāre vassānādīsu pavisitvā cīvaratthāya gahetabbaṃ. Tesaṃ katikāya ṭhātabbanti sabbāni phalāphalāni abhājetvā ‘‘ettakesu rukkhesu phalāni bhājetvā paribhuñjissāma, aññesu phalāphalehi senāsanāni paṭijaggissāmā’’ti vā, ‘‘piṇḍapātādipaccayaṃ sampādessāmā’’ti vā, ‘‘kiñcipi abhājetvā catupaccayatthāyeva upanemā’’ti vā evaṃ sammā upanentānaṃ āvāsikānaṃ katikāya āgantukehi ṭhātabbaṃ. Mahāaṭṭhakathāyaṃ ‘‘anissarā’’ti vacanena dīpito eva attho, mahāpaccariyaṃ catunnaṃ paccayānantiādinā vitthāretvā dassito. Paribhogavasenevāti ettha eva-saddo aṭṭhānappayutto, paribhogavasena tameva bhājetvāti yojetabbaṃ. Etthāti etasmiṃ vihāre, raṭṭhe vā.
ਸੇਨਾਸਨਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਸੇਨਾਸਨਞ੍ਚ ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ ਠਪਿਤਞ੍ਚ। ਏਕਂ વਾ ਦ੍વੇ વਾ વਰਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਮੇવਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮੂਲવਤ੍ਥੁਚ੍ਛੇਦਂ ਪਨ ਕਤ੍વਾ ਨ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਸੇਨਾਸਨਸਙ੍ਖਾਤવਤ੍ਥੁਨੋ ਮੂਲਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਨ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਏਕਂ વਾ ਦ੍વੇ વਾ વਰਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਲਾਮਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੇਹਿਪਿ ਸੇਨਾਸਨਭੂਮਿਯੋ ਨ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ વੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਯੁਤ੍ਤਮੇવ ਇਮਸ੍ਸਾਪਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅવਸ੍ਸਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ, ਇਤਰਥਾ ਕੇਚਿ ਸਹ વਤ੍ਥੁਨਾਪਿ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯੁਂ।
Senāsanapaccayanti senāsanañca tadatthāya niyametvā ṭhapitañca. Ekaṃ vā dve vā varasenāsanāni ṭhapetvāti vuttamevatthaṃ puna byatirekamukhena dassetuṃ ‘‘mūlavatthucchedaṃ pana katvā na upanetabba’’nti vuttaṃ, senāsanasaṅkhātavatthuno mūlacchedaṃ katvā sabbāni senāsanāni na vissajjetabbānīti attho. Keci panettha ‘‘ekaṃ vā dve vā varasenāsanāni ṭhapetvā lāmakato paṭṭhāya vissajjentehipi senāsanabhūmiyo na vissajjetabbāti ayamattho vutto’’ti vadanti, tampi yuttameva imassāpi atthassa avassaṃ vattabbato, itarathā keci saha vatthunāpi vissajjetabbaṃ maññeyyuṃ.
ਪਣ੍ਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇ ਰੁਕ੍ਖੇ ਰਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਤਤੋ ਏਤ੍ਤਕਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ। ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਕਤ੍વਾ। ਦਾਰਕਾਤਿ ਤੇਸਂ ਪੁਤ੍ਤਨਤ੍ਤਾਦਯੋ ਯੇ ਕੇਚਿ ਗੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਇਧ ‘‘ਦਾਰਕਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਤਤੋਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਦਾਰੁਸਮ੍ਭਾਰਤੋ। ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾਤਿ ਕਾਰਕਸਙ੍ਘਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਆਹਰਿਤ੍વਾਤਿ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾਪਿ ਤਾવਕਾਲਿਕਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ। ਅਯਮੇવ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਸ੍ਸਰੋਤਿਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇਹਿ ਦਾਰੁਸਮ੍ਭਾਰਾਦੀਹਿ ਚ ਕਾਰਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਸਙ੍ਘਿਕਸੇਨਾਸਨੇ ਭਾਗਿਤਾਯ ਚ ਅਯਮੇવ ਇਸ੍ਸਰੋ, ਨ ਚ ਸੋ ਤਤੋ વੁਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਉਦਕਪੂਜਨ੍ਤਿ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਸਿਞ੍ਚਨਾਦਿਪੂਜਂ। વਤ੍ਤਸੀਸੇਨਾਤਿ ਕੇવਲਂ ਸਦ੍ਧਾਯ, ਨ વੇਤਨਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ। ਸવਤ੍ਥੁਕਨ੍ਤਿ ਸਹ ਭੂਮਿਯਾ। ਕੁਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਗੇਹਭਿਤ੍ਤਿਂ। ਪਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਪਾਕਾਰਂ। ਤਤੋਤਿ ਛਡ੍ਡਿਤવਿਹਾਰਤੋ। ਤਤੋ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਸੇਨਾਸਨਂ ਕਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਾਮਨ੍ਤਗਾਮવਾਸੀਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਛਡ੍ਡਿਤવਿਹਾਰਤੋ ਦਾਰੁਸਮ੍ਭਾਰਾਦਿਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਸੇਨਾਸਨਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ।
Paṇṇaṃ āropetvāti ‘‘ettake rukkhe rakkhitvā tato ettakaṃ gahetabba’’nti paṇṇaṃ āropetvā. Nimittasaññaṃ katvāti saṅketaṃ katvā. Dārakāti tesaṃ puttanattādayo ye keci gopenti, te sabbepi idha ‘‘dārakā’’ti vuttā. Tatoti yathāvuttadārusambhārato. Āpucchitvāti kārakasaṅghaṃ āpucchitvā. Taṃ sabbampi āharitvāti anāpucchitvāpi tāvakālikaṃ āharitvā. Ayameva bhikkhu issarotiādito paṭṭhāya attano santakehi dārusambhārādīhi ca kārāpitattā paṭijaggitattā ca saṅghikasenāsane bhāgitāya ca ayameva issaro, na ca so tato vuṭṭhāpetabboti vuttaṃ hoti. Udakapūjanti cetiyaṅgaṇe siñcanādipūjaṃ. Vattasīsenāti kevalaṃ saddhāya, na vetanādiatthāya. Savatthukanti saha bhūmiyā. Kuṭṭanti gehabhittiṃ. Pākāranti parikkhepapākāraṃ. Tatoti chaḍḍitavihārato. Tato āharitvā senāsanaṃ kataṃ hotīti sāmantagāmavāsīhi bhikkhūhi chaḍḍitavihārato dārusambhārādiṃ āharitvā senāsanaṃ kataṃ hoti.
੧੫੭. ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂਯੇવ ਪਾਕਟਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਆਗਤਾਗਤਾਨਂ વੁਡ੍ਢਤਰਾਨਂ ਨ ਦੇਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਚਤੁਭਾਗਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੇਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗੇਨ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੇ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੧੫੭) ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਹਤ੍ਥੇ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ, ਅਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਚ વੁਤ੍ਤਂ। ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇਪਿ ਚਸ੍ਸਾ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇવ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਣ੍ਡਟ੍ਠਾਨਿਯਤ੍ਤਾ। ਓਦਨਭਾਜਨੀਯવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਪਰਸ੍ਸ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਆਗਤવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ (ਪਾਰਾ॰ ੧੪੧)।
157. ‘‘Puggalikaparibhogena paribhuñjatī’’ti vuttamatthaṃyeva pākaṭaṃ kātuṃ ‘‘āgatāgatānaṃ vuḍḍhatarānaṃ na detī’’ti vuttaṃ. Catubhāgaudakasambhinneti catutthabhāgena sambhinne. Pāḷiyaṃ ‘‘anāpatti, bhikkhave, pārājikassā’’ti (pārā. 157) sāmikehi thullanandaṃ uddissa etissā hatthe dinnattā, atheyyacittena paribhuñjitattā ca vuttaṃ. Theyyacittena paribhuttepi cassā bhaṇḍadeyyameva upanikkhittabhaṇḍaṭṭhāniyattā. Odanabhājanīyavatthusminti ‘‘aparassa bhāgaṃ dehī’’ti āgatavatthusmiṃ (pārā. 141).
੧੫੯. ਤਸ੍ਸ ਕੁਲਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਪਸਾਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯਾਤਿਆਦਿਨਾ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਨਾਕਾਸੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਯਾવ ਦਾਰਕਾ ਪਾਸਾਦਂ ਆਰੋਹਨ੍ਤਿ, ਤਾવ ਪਾਸਾਦੋ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍વਾ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਏવ ਯਥਾਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਮੇવ ਤਤ੍ਥ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਾਸਾਦੋ ਸਯਮੇવ ਯਥਾਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਥਾਗਮਨਞ੍ਚ ਇਦ੍ਧਿવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਸਞ੍ਜਾਤਂ વਿਯ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਥੇਰੋ ਇਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸਂਹਰੀ’’ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਏવਂ ਇਦ੍ਧਿવਿਧਞਾਣੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯવਚੀਪਯੋਗਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨਤ੍ਥਿ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸੇવ વਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਅવਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਥੇਰੋ ਏવਮਕਾਸੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਅਥ વਾ ਦਾਰਕੇਸੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਆਨਯਨਤ੍ਥਮੇવ ਪਾਸਾਦੇ ਉਪਨੀਤੇ ਪਾਸੇ ਬਦ੍ਧਸੂਕਰਾਦੀਨਂ ਆਮਿਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਠਾਨਾਚਾવਨਂ વਿਯ ਕਰਮਰਾਨੀਤੇਸੁ ਦਾਰਕੇਸੁ ਪਾਸਾਦਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹੇਸੁਪਿ ਪੁਨ ਪਟਿਸਂਹਰਣੇ ਚ ਇਧ ਅવਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰੁਞ੍ਞਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਤਾ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ ਕਾਯવਚੀਪਯੋਗਾਭਾવਾ। ਕਾਯવਚੀਪਯੋਗੇ ਸਤਿਯੇવ ਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ વਾ ਹੋਤਿ, ਤੇਨੇવ ਭਗવਾ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਂ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਦ੍ਧਿਮਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਿવਿਸਯੇ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੧੫੯) ਏਤ੍ਤਕਮੇવ ਅવੋਚ। ਇਦ੍ਧਿવਿਸਯੇਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਰਭਣ੍ਡਾਦਾਯਕਕਾਯવਚੀਪਯੋਗਾਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਸ੍ਸ ਕੇવਲਂ ਮਨੋਦ੍વਾਰਿਕਸ੍ਸ ਅਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਸਯੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਕਿਂ ਪਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਈਦਿਸਾਯ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਿਦ੍ਧਿਯਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਦ੍ਧਿਮਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਿવਿਸਯੇ’’ਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾਯੇવ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਿਦ੍ਧਿਯਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਾવੋ ਸਿਜ੍ਝਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿવਣ੍ਣਂ ਅવਿਜਹਿਤ੍વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਹਤ੍ਥਿਆਦਿਦਸ੍ਸਨਂ, ‘‘ਏਕੋਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਬਹੁਧਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੩੮, ੨੩੯; ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੪੭; ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੧.੧੦੨) ਆਗਤਞ੍ਚ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨવਸੇਨ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਿਦ੍ਧਿ ਨਾਮ, ‘‘ਸੋ ਪਕਤਿવਣ੍ਣਂ વਿਜਹਿਤ੍વਾ ਕੁਮਾਰਕવਣ੍ਣਂ વਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨਾਗવਣ੍ਣਂ…ਪੇ॰… વਿવਿਧਮ੍ਪਿ ਸੇਨਾਬ੍ਯੂਹਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੩.੧੩) ਏવਂ ਆਗਤਾ ਇਦ੍ਧਿ ਪਕਤਿવਣ੍ਣવਿਜਹਨવਿਕਾਰવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਤ੍ਤਾ વਿਕੁਬ੍ਬਨਿਦ੍ਧਿ ਨਾਮ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਨ ਪਕਤਿਰੂਪਂ ਯਥਾਸਭਾવੇਨ ਠਪੇਤ੍વਾવ ਬਹਿ ਹਤ੍ਥਿਆਦਿਦਸ੍ਸਨਂ વਿਕੁਬ੍ਬਨਿਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੂਪਮੇવ ਹਤ੍ਥਿਆਦਿਰੂਪੇਨ ਨਿਮ੍ਮਾਨਂ વਿਕੁਬ੍ਬਨਿਦ੍ਧੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
159.Tassakulassa anukampāya pasādānurakkhaṇatthāyātiādinā kulasaṅgahatthaṃ nākāsīti dasseti. ‘‘Yāva dārakā pāsādaṃ ārohanti, tāva pāsādo tesaṃ santike hotū’’ti pubbe kālaparicchedaṃ katvā adhiṭṭhitattā eva yathākālaparicchedameva tattha tiṭṭhati, tato paraṃ pāsādo sayameva yathāṭhānaṃ gacchati, tathāgamanañca iddhivissajjanena sañjātaṃ viya hotīti vuttaṃ ‘‘thero iddhiṃ paṭisaṃharī’’ti. Yasmā evaṃ iddhividhañāṇena karontassa kāyavacīpayogā na santi theyyacittañca natthi pāsādasseva vicāritattā, tasmā ‘‘ettha avahāro natthī’’ti thero evamakāsīti daṭṭhabbaṃ. Atha vā dārakesu anukampāya ānayanatthameva pāsāde upanīte pāse baddhasūkarādīnaṃ āmisaṃ dassetvā ṭhānācāvanaṃ viya karamarānītesu dārakesu pāsādaṃ āruḷhesupi puna paṭisaṃharaṇe ca idha avahāro natthi kāruññādhippāyattā, bhaṇḍadeyyampi na hoti kāyavacīpayogābhāvā. Kāyavacīpayoge satiyeva hi āpatti bhaṇḍadeyyaṃ vā hoti, teneva bhagavā ‘‘anāpatti, bhikkhave, atheyyacittassā’’tiādiṃ avatvā ‘‘anāpatti, bhikkhave, iddhimassa iddhivisaye’’ti (pārā. 159) ettakameva avoca. Iddhivisayeti cettha parabhaṇḍādāyakakāyavacīpayogāsamuṭṭhāpakassa kevalaṃ manodvārikassa atheyyacittabhūtassa iddhicittassa visaye āpatti nāma natthīti adhippāyo gahetabbo. Kiṃ pana paṭikkhittaṃ iddhipāṭihāriyaṃ kātuṃ vaṭṭatīti codanaṃ sandhāyāha ‘‘īdisāya adhiṭṭhāniddhiyā anāpattī’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhave, iddhimassa iddhivisaye’’ti hi imināyeva suttena adhiṭṭhāniddhiyā appaṭikkhittabhāvo sijjhati. Attano pakativaṇṇaṃ avijahitvā bahiddhā hatthiādidassanaṃ, ‘‘ekopi hutvā bahudhā hotī’’ti (dī. ni. 1.238, 239; ma. ni. 1.147; paṭi. ma. 1.102) āgatañca adhiṭṭhānavasena nipphannattā adhiṭṭhāniddhi nāma, ‘‘so pakativaṇṇaṃ vijahitvā kumārakavaṇṇaṃ vā dasseti, nāgavaṇṇaṃ…pe… vividhampi senābyūhaṃ dassetī’’ti (paṭi. ma. 3.13) evaṃ āgatā iddhi pakativaṇṇavijahanavikāravasena pavattattā vikubbaniddhi nāma. Attano pana pakatirūpaṃ yathāsabhāvena ṭhapetvāva bahi hatthiādidassanaṃ vikubbaniddhi nāma na hoti, attano rūpameva hatthiādirūpena nimmānaṃ vikubbaniddhīti veditabbaṃ.
ਪਰਾਜਿਤਕਿਲੇਸੇਨਾਤਿ વਿਜਿਤਕਿਲੇਸੇਨ, ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ, ਤੇਨ ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਸਮਂ ਅਞ੍ਞਂ ਅਨੇਕਨਯવੋਕਿਣ੍ਣਂ ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਥવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਨ વਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਪਾਲ਼ਿਅਤ੍ਥੋ, વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕવਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਤੇ ਗਮ੍ਭੀਰਾ ਯਸ੍ਮਿਂ, ਤਂ ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਥવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ। વਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਓਤਿਣ੍ਣੇਤਿ ਚੋਦਨਾવਸੇਨ વਾ ਅਤ੍ਤਨਾવ ਅਤ੍ਤਨੋ વੀਤਿਕ੍ਕਮਾਰੋਚਨવਸੇਨ વਾ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਓਤਿਣ੍ਣੇ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਓਤਿਣ੍ਣવਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ। વਿਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ ਆਪਤ੍ਤਾਨਾਪਤ੍ਤਿਨਿਯਮਨਂ। ਕਪ੍ਪਿਯੇਪਿ ਚ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਹੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੇ ਮਾਤਾਪਿਤਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਤਕੇਪਿ।
Parājitakilesenāti vijitakilesena, nikkilesenāti attho. Idhāti imasmiṃ sāsane, tena dutiyapārājikasikkhāpadena samaṃ aññaṃ anekanayavokiṇṇaṃ gambhīratthavinicchayaṃ kiñci sikkhāpadaṃ na vijjatīti yojanā. Tattha attho nāma pāḷiattho, vinicchayo pāḷimuttakavinicchayo, te gambhīrā yasmiṃ, taṃ gambhīratthavinicchayaṃ. Vatthumhi otiṇṇeti codanāvasena vā attanāva attano vītikkamārocanavasena vā saṅghamajjhe adinnādānavatthusmiṃ otiṇṇe. Etthāti otiṇṇavatthumhi. Vinicchayoti āpattānāpattiniyamanaṃ. Kappiyepi ca vatthusminti attanā gahetuṃ yutte mātāpitādīnaṃ santakepi.
ਇਤਿ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ વਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਯ વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨਿਯਂ
Iti samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya vimativinodaniyaṃ
ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕવਣ੍ਣਨਾਨਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Dutiyapārājikavaṇṇanānayo niṭṭhito.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੨. ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੨. ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / વਿਨੀਤવਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਨਾ • Vinītavatthuvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਕੁਸਸਙ੍ਕਾਮਨવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kusasaṅkāmanavatthukathāvaṇṇanā
