| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
4. කුසිනාරසුත්‌තං
4. Kusinārasuttaṃ
44. එකං සමයං භගවා කුසිනාරායං විහරති බලිහරණෙ වනසණ්‌ඩෙ. තත්‍ර ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘භික්‌ඛවො’’ති. ‘‘භදන්‌තෙ’’ති තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච –
44. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kusinārāyaṃ viharati baliharaṇe vanasaṇḍe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
1 ‘‘චොදකෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා පරං චොදෙතුකාමෙන පඤ්‌ච ධම්‌මෙ අජ්‌ඣත්‌තං පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා පඤ්‌ච ධම්‌මෙ අජ්‌ඣත්‌තං උපට්‌ඨාපෙත්‌වා පරො චොදෙතබ්‌බො. කතමෙ පඤ්‌ච ධම්‌මා අජ්‌ඣත්‌තං පච්‌චවෙක්‌ඛිතබ්‌බා? චොදකෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා පරං චොදෙතුකාමෙන එවං පච්‌චවෙක්‌ඛිතබ්‌බං – ‘පරිසුද්‌ධකායසමාචාරො නු ඛොම්‌හි, පරිසුද්‌ධෙනම්‌හි කායසමාචාරෙන සමන්‌නාගතො අච්‌ඡිද්‌දෙන අප්‌පටිමංසෙන. සංවිජ්‌ජති නු ඛො මෙ එසො ධම්‌මො උදාහු නො’ති? නො චෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු පරිසුද්‌ධකායසමාචාරො හොති පරිසුද්‌ධෙන කායසමාචාරෙන සමන්‌නාගතො අච්‌ඡිද්‌දෙන අප්‌පටිමංසෙන, තස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො – ‘ඉඞ්‌ඝ තාව ආයස්‌මා කායිකං සික්‌ඛස්‌සූ’ති, ඉතිස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො.
2 ‘‘Codakena, bhikkhave, bhikkhunā paraṃ codetukāmena pañca dhamme ajjhattaṃ paccavekkhitvā pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo. Katame pañca dhammā ajjhattaṃ paccavekkhitabbā? Codakena, bhikkhave, bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘parisuddhakāyasamācāro nu khomhi, parisuddhenamhi kāyasamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhu parisuddhakāyasamācāro hoti parisuddhena kāyasamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā kāyikaṃ sikkhassū’ti, itissa bhavanti vattāro.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, චොදකෙන භික්‌ඛුනා පරං චොදෙතුකාමෙන එවං පච්‌චවෙක්‌ඛිතබ්‌බං – ‘පරිසුද්‌ධවචීසමාචාරො නු ඛොම්‌හි, පරිසුද්‌ධෙනම්‌හි වචීසමාචාරෙන සමන්‌නාගතො අච්‌ඡිද්‌දෙන අප්‌පටිමංසෙන. සංවිජ්‌ජති නු ඛො මෙ එසො ධම්‌මො උදාහු නො’ති? නො චෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු පරිසුද්‌ධවචීසමාචාරො හොති පරිසුද්‌ධෙන වචීසමාචාරෙන සමන්‌නාගතො අච්‌ඡිද්‌දෙන අප්‌පටිමංසෙන, තස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො – ‘ඉඞ්‌ඝ තාව ආයස්‌මා වාචසිකං සික්‌ඛස්‌සූ’ති, ඉතිස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘parisuddhavacīsamācāro nu khomhi, parisuddhenamhi vacīsamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhu parisuddhavacīsamācāro hoti parisuddhena vacīsamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā vācasikaṃ sikkhassū’ti, itissa bhavanti vattāro.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, චොදකෙන භික්‌ඛුනා පරං චොදෙතුකාමෙන එවං පච්‌චවෙක්‌ඛිතබ්‌බං – ‘මෙත්‌තං නු ඛො මෙ චිත්‌තං පච්‌චුපට්‌ඨිතං සබ්‍රහ්‌මචාරීසු අනාඝාතං. සංවිජ්‌ජති නු ඛො මෙ එසො ධම්‌මො උදාහු නො’ති? නො චෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො මෙත්‌තං චිත්‌තං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති සබ්‍රහ්‌මචාරීසු අනාඝාතං, තස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො – ‘ඉඞ්‌ඝ තාව ආයස්‌මා සබ්‍රහ්‌මචාරීසු මෙත්‌තං චිත්‌තං උපට්‌ඨාපෙහී’ති, ඉතිස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘mettaṃ nu kho me cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ sabrahmacārīsu anāghātaṃ. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhuno mettaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu anāghātaṃ, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā sabrahmacārīsu mettaṃ cittaṃ upaṭṭhāpehī’ti, itissa bhavanti vattāro.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, චොදකෙන භික්‌ඛුනා පරං චොදෙතුකාමෙන එවං පච්‌චවෙක්‌ඛිතබ්‌බං – ‘බහුස්‌සුතො නු ඛොම්‌හි සුතධරො සුතසන්‌නිචයො, යෙ තෙ ධම්‌මා ආදිකල්‍යාණා මජ්‌ඣෙකල්‍යාණා පරියොසානකල්‍යාණා සාත්‌ථං සබ්‍යඤ්‌ජනං කෙවලපරිපුණ්‌ණං පරිසුද්‌ධං බ්‍රහ්‌මචරියං අභිවදන්‌ති, තථාරූපා මෙ ධම්‌මා බහුස්‌සුතා හොන්‌ති ධාතා වචසා පරිචිතා මනසානුපෙක්‌ඛිතා දිට්‌ඨියා සුප්‌පටිවිද්‌ධා. සංවිජ්‌ජති නු ඛො මෙ එසො ධම්‌මො උදාහු නො’ති? නො චෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු බහුස්‌සුතො හොති සුතධරො සුතසන්‌නිචයො, යෙ තෙ ධම්‌මා ආදිකල්‍යාණා මජ්‌ඣෙකල්‍යාණා පරියොසානකල්‍යාණා සාත්‌ථං සබ්‍යඤ්‌ජනං කෙවලපරිපුණ්‌ණං පරිසුද්‌ධං බ්‍රහ්‌මචරියං අභිවදන්‌ති, තථාරූපාස්‌ස ධම්‌මා බහුස්‌සුතා හොන්‌ති ධාතා වචසා පරිචිතා මනසානුපෙක්‌ඛිතා දිට්‌ඨියා සුප්‌පටිවිද්‌ධා, තස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො – ‘ඉඞ්‌ඝ තාව ආයස්‌මා ආගමං පරියාපුණස්‌සූ’ති, ඉතිස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘bahussuto nu khomhi sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpā me dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā āgamaṃ pariyāpuṇassū’ti, itissa bhavanti vattāro.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, චොදකෙන භික්‌ඛුනා පරං චොදෙතුකාමෙන එවං පච්‌චවෙක්‌ඛිතබ්‌බං – ‘උභයානි ඛො පන මෙ පාතිමොක්‌ඛානි විත්‌ථාරෙන ස්‌වාගතානි හොන්‌ති සුවිභත්‌තානි සුප්‌පවත්‌තීනි සුවිනිච්‌ඡිතානි සුත්‌තසො අනුබ්‍යඤ්‌ජනසො. සංවිජ්‌ජති නු ඛො මෙ එසො ධම්‌මො උදාහු නො’ති? නො චෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො උභයානි පාතිමොක්‌ඛානි විත්‌ථාරෙන ස්‌වාගතානි හොන්‌ති සුවිභත්‌තානි සුප්‌පවත්‌තීනි සුවිනිච්‌ඡිතානි සුත්‌තසො අනුබ්‍යඤ්‌ජනසො, ‘ඉදං පනායස්‌මා, කත්‌ථ වුත්‌තං භගවතා’ති, ඉති පුට්‌ඨො න සම්‌පායිස්‌සති. තස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො – ‘ඉඞ්‌ඝ තාව ආයස්‌මා විනයං සික්‌ඛස්‌සූ’ති, ඉතිස්‌ස භවන්‌ති වත්‌තාරො. ඉමෙ පඤ්‌ච ධම්‌මා අජ්‌ඣත්‌තං පච්‌චවෙක්‌ඛිතබ්‌බා.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘ubhayāni kho pana me pātimokkhāni vitthārena svāgatāni honti suvibhattāni suppavattīni suvinicchitāni suttaso anubyañjanaso. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhuno ubhayāni pātimokkhāni vitthārena svāgatāni honti suvibhattāni suppavattīni suvinicchitāni suttaso anubyañjanaso, ‘idaṃ panāyasmā, kattha vuttaṃ bhagavatā’ti, iti puṭṭho na sampāyissati. Tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā vinayaṃ sikkhassū’ti, itissa bhavanti vattāro. Ime pañca dhammā ajjhattaṃ paccavekkhitabbā.
‘‘කතමෙ පඤ්‌ච ධම්‌මා අජ්‌ඣත්‌තං උපට්‌ඨාපෙතබ්‌බා? ‘කාලෙන වක්‌ඛාමි, නො අකාලෙන; භූතෙන වක්‌ඛාමි, නො අභූතෙන; සණ්‌හෙන වක්‌ඛාමි, නො ඵරුසෙන; අත්‌ථසංහිතෙන වක්‌ඛාමි, නො අනත්‌ථසංහිතෙන; මෙත්‌තචිත්‌තො වක්‌ඛාමි, නො දොසන්‌තරො’ති – ඉමෙ පඤ්‌ච ධම්‌මා අජ්‌ඣත්‌තං උපට්‌ඨාපෙතබ්‌බා. චොදකෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා පරං චොදෙතුකාමෙන ඉමෙ පඤ්‌ච ධම්‌මෙ අජ්‌ඣත්‌තං පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා ඉමෙ පඤ්‌ච ධම්‌මෙ අජ්‌ඣත්‌තං උපට්‌ඨාපෙත්‌වා පරො චොදෙතබ්‌බො’’ති. චතුත්‌ථං.
‘‘Katame pañca dhammā ajjhattaṃ upaṭṭhāpetabbā? ‘Kālena vakkhāmi, no akālena; bhūtena vakkhāmi, no abhūtena; saṇhena vakkhāmi, no pharusena; atthasaṃhitena vakkhāmi, no anatthasaṃhitena; mettacitto vakkhāmi, no dosantaro’ti – ime pañca dhammā ajjhattaṃ upaṭṭhāpetabbā. Codakena, bhikkhave, bhikkhunā paraṃ codetukāmena ime pañca dhamme ajjhattaṃ paccavekkhitvā ime pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. කුසිනාරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Kusinārasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1-8. විවාදසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-8. Vivādasuttādivaṇṇanā
