| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
६. कुसिनारसुत्तवण्णना
6. Kusinārasuttavaṇṇanā
७६. छट्ठे उपवत्तनेति पाचीनगताय सालपन्तिया उत्तरेन निवत्तित्वा ठिताय वेमज्झट्ठाने। अन्तरेन यमकसालानन्ति द्विन्नं सालरुक्खानं अन्तरे। कङ्खाति द्वेळ्हकं। विमतीति विनिच्छितुं असमत्थता। ‘‘बुद्धो नु खो न बुद्धो नु खो, धम्मो नु खो न धम्मो नु खो, सङ्घो नु खो न सङ्घो नु खो, मग्गो नु खो न मग्गो नु खो, पटिपदा नु खो न पटिपदा नु खो’’ति यस्स संसयो उप्पज्जेय्य, तं वो वदामि पुच्छथ, भिक्खवेति अयमेत्थ सङ्खेपत्थो। सत्थुगारवेनपि न पुच्छेय्याथाति ‘‘मयं सत्थु सन्तिके पब्बजिम्ह, चत्तारो पच्चयापि नो सत्थु सन्तकाव। ते मयं एत्तकं कालं कङ्खं अकत्वा न अरहाम अज्ज पच्छिमे काले कङ्खं कातु’’न्ति सचे एवं सत्थरि गारवेन न पुच्छथ। सहायकोपि, भिक्खवे, सहायकस्स आरोचेतूति तुम्हाकं यो यस्स भिक्खुस्स सन्दिट्ठो सम्भत्तो, सो तस्स आरोचेतु, अहं एकस्स भिक्खुस्स कथेस्सामि, तस्स कथं सुत्वा सब्बे निक्कङ्खा भवथाति दस्सेति। एवं पसन्नोति एवं सद्दहामि अहन्ति अत्थो। ञाणमेवाति निक्कङ्खभावपच्चक्खकरणञाणंयेव एत्थ तथागतस्स, न सद्धामत्तन्ति अत्थो। इमेसञ्हि, आनन्दाति इमेसं अन्तोसाणियं निसिन्नानं पञ्चन्नं भिक्खुसतानं। यो पच्छिमकोति यो गुणवसेन पच्छिमको, आनन्दत्थेरंयेव सन्धायाह।
76. Chaṭṭhe upavattaneti pācīnagatāya sālapantiyā uttarena nivattitvā ṭhitāya vemajjhaṭṭhāne. Antarena yamakasālānanti dvinnaṃ sālarukkhānaṃ antare. Kaṅkhāti dveḷhakaṃ. Vimatīti vinicchituṃ asamatthatā. ‘‘Buddho nu kho na buddho nu kho, dhammo nu kho na dhammo nu kho, saṅgho nu kho na saṅgho nu kho, maggo nu kho na maggo nu kho, paṭipadā nu kho na paṭipadā nu kho’’ti yassa saṃsayo uppajjeyya, taṃ vo vadāmi pucchatha, bhikkhaveti ayamettha saṅkhepattho. Satthugāravenapi na puccheyyāthāti ‘‘mayaṃ satthu santike pabbajimha, cattāro paccayāpi no satthu santakāva. Te mayaṃ ettakaṃ kālaṃ kaṅkhaṃ akatvā na arahāma ajja pacchime kāle kaṅkhaṃ kātu’’nti sace evaṃ satthari gāravena na pucchatha. Sahāyakopi, bhikkhave, sahāyakassa ārocetūti tumhākaṃ yo yassa bhikkhussa sandiṭṭho sambhatto, so tassa ārocetu, ahaṃ ekassa bhikkhussa kathessāmi, tassa kathaṃ sutvā sabbe nikkaṅkhā bhavathāti dasseti. Evaṃ pasannoti evaṃ saddahāmi ahanti attho. Ñāṇamevāti nikkaṅkhabhāvapaccakkhakaraṇañāṇaṃyeva ettha tathāgatassa, na saddhāmattanti attho. Imesañhi, ānandāti imesaṃ antosāṇiyaṃ nisinnānaṃ pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ. Yo pacchimakoti yo guṇavasena pacchimako, ānandattheraṃyeva sandhāyāha.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ६. कुसिनारसुत्तं • 6. Kusinārasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ६. कुसिनारसुत्तवण्णना • 6. Kusinārasuttavaṇṇanā
