| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๖. กุสินารสุตฺตวณฺณนา
6. Kusinārasuttavaṇṇanā
๗๖. ฉเฎฺฐ อุปวตฺตเนติ ปาจีนคตาย สาลปนฺติยา อุตฺตเรน นิวตฺติตฺวา ฐิตาย เวมชฺฌฎฺฐาเนฯ อนฺตเรน ยมกสาลานนฺติ ทฺวินฺนํ สาลรุกฺขานํ อนฺตเรฯ กงฺขาติ เทฺวฬฺหกํฯ วิมตีติ วินิจฺฉิตุํ อสมตฺถตาฯ ‘‘พุโทฺธ นุ โข น พุโทฺธ นุ โข, ธโมฺม นุ โข น ธโมฺม นุ โข, สโงฺฆ นุ โข น สโงฺฆ นุ โข, มโคฺค นุ โข น มโคฺค นุ โข, ปฎิปทา นุ โข น ปฎิปทา นุ โข’’ติ ยสฺส สํสโย อุปฺปเชฺชยฺย, ตํ โว วทามิ ปุจฺฉถ, ภิกฺขเวติ อยเมตฺถ สเงฺขปโตฺถฯ สตฺถุคารเวนปิ น ปุเจฺฉยฺยาถาติ ‘‘มยํ สตฺถุ สนฺติเก ปพฺพชิมฺห, จตฺตาโร ปจฺจยาปิ โน สตฺถุ สนฺตกาวฯ เต มยํ เอตฺตกํ กาลํ กงฺขํ อกตฺวา น อรหาม อชฺช ปจฺฉิเม กาเล กงฺขํ กาตุ’’นฺติ สเจ เอวํ สตฺถริ คารเวน น ปุจฺฉถฯ สหายโกปิ, ภิกฺขเว, สหายกสฺส อาโรเจตูติ ตุมฺหากํ โย ยสฺส ภิกฺขุสฺส สนฺทิโฎฺฐ สมฺภโตฺต, โส ตสฺส อาโรเจตุ, อหํ เอกสฺส ภิกฺขุสฺส กเถสฺสามิ, ตสฺส กถํ สุตฺวา สเพฺพ นิกฺกงฺขา ภวถาติ ทเสฺสติฯ เอวํ ปสโนฺนติ เอวํ สทฺทหามิ อหนฺติ อโตฺถฯ ญาณเมวาติ นิกฺกงฺขภาวปจฺจกฺขกรณญาณํเยว เอตฺถ ตถาคตสฺส, น สทฺธามตฺตนฺติ อโตฺถฯ อิเมสญฺหิ, อานนฺทาติ อิเมสํ อโนฺตสาณิยํ นิสินฺนานํ ปญฺจนฺนํ ภิกฺขุสตานํฯ โย ปจฺฉิมโกติ โย คุณวเสน ปจฺฉิมโก, อานนฺทเตฺถรํเยว สนฺธายาหฯ
76. Chaṭṭhe upavattaneti pācīnagatāya sālapantiyā uttarena nivattitvā ṭhitāya vemajjhaṭṭhāne. Antarena yamakasālānanti dvinnaṃ sālarukkhānaṃ antare. Kaṅkhāti dveḷhakaṃ. Vimatīti vinicchituṃ asamatthatā. ‘‘Buddho nu kho na buddho nu kho, dhammo nu kho na dhammo nu kho, saṅgho nu kho na saṅgho nu kho, maggo nu kho na maggo nu kho, paṭipadā nu kho na paṭipadā nu kho’’ti yassa saṃsayo uppajjeyya, taṃ vo vadāmi pucchatha, bhikkhaveti ayamettha saṅkhepattho. Satthugāravenapi na puccheyyāthāti ‘‘mayaṃ satthu santike pabbajimha, cattāro paccayāpi no satthu santakāva. Te mayaṃ ettakaṃ kālaṃ kaṅkhaṃ akatvā na arahāma ajja pacchime kāle kaṅkhaṃ kātu’’nti sace evaṃ satthari gāravena na pucchatha. Sahāyakopi, bhikkhave, sahāyakassa ārocetūti tumhākaṃ yo yassa bhikkhussa sandiṭṭho sambhatto, so tassa ārocetu, ahaṃ ekassa bhikkhussa kathessāmi, tassa kathaṃ sutvā sabbe nikkaṅkhā bhavathāti dasseti. Evaṃ pasannoti evaṃ saddahāmi ahanti attho. Ñāṇamevāti nikkaṅkhabhāvapaccakkhakaraṇañāṇaṃyeva ettha tathāgatassa, na saddhāmattanti attho. Imesañhi, ānandāti imesaṃ antosāṇiyaṃ nisinnānaṃ pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ. Yo pacchimakoti yo guṇavasena pacchimako, ānandattheraṃyeva sandhāyāha.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๖. กุสินารสุตฺตํ • 6. Kusinārasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๖. กุสินารสุตฺตวณฺณนา • 6. Kusinārasuttavaṇṇanā
