| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්‌ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā |
6. කුසුමාසනියත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා
6. Kusumāsaniyattheraapadānavaṇṇanā
නගරෙ ධඤ්‌ඤවතියාතිආදිකං ආයස්‌මතො කුසුමාසනියත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. අයම්‌පි පුරිමජිනවරෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයානි පුඤ්‌ඤානි උපචිනන්‌තො විපස්‌සිස්‌ස භගවතො කාලෙ බ්‍රාහ්‌මණකුලෙ නිබ්‌බත්‌තො විඤ්‌ඤුතං පත්‌තො මහද්‌ධනො මහාභොගො තිණ්‌ණං වෙදානං පාරං ගතො බ්‍රාහ්‌මණසිප්‌පෙසු කොටිප්‌පත්‌තො සකපරසමයකුසලො මාතාපිතරො පූජෙතුකාමො පඤ්‌ච උප්‌පලකලාපෙ අත්‌තනො සමීපෙ ඨපෙත්‌වා නිසින්‌නො භික්‌ඛුසඞ්‌ඝපරිවුතං විපස්‌සිං භගවන්‌තං ආගච්‌ඡන්‌තං දිස්‌වා නීලපීතාදිඝනබුද්‌ධරස්‌මියො ච දිස්‌වා පසන්‌නමානසො ආසනං පඤ්‌ඤාපෙත්‌වා තත්‌ථ තානි පුප්‌ඵානි සන්‌ථරිත්‌වා භගවන්‌තං තත්‌ථ නිසීදාපෙත්‌වා සකඝරෙ මාතු අත්‌ථාය පටියත්‌තානි සබ්‌බානි ඛාදනීයභොජනීයානි ගහෙත්‌වා සපරිවාරං භගවන්‌තං සහත්‌ථෙන සන්‌තප්‌පෙන්‌තො භොජෙසි. භොජනාවසානෙ එකං උප්‌පලහත්‌ථං අදාසි. තෙන සොමනස්‌සජාතො පත්‌ථනං අකාසි. භගවාපි අනුමොදනං කත්‌වා පකාමි. සො තෙන පුඤ්‌ඤෙන දෙවමනුස්‌සෙසු ද්‌වෙ සම්‌පත්‌තියො අනුභවිත්‌වා ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ සාවත්‌ථියං විභවසම්‌පන්‌නෙ එකස්‌මිං කුලෙ නිබ්‌බත්‌තො විඤ්‌ඤුතං පත්‌තො භොගයසෙහි වඩ්‌ඪිතො කාමෙසු ආදීනවං දිස්‌වා ඝරාවාසං පහාය පබ්‌බජිතො නචිරස්‌සෙව අරහා අහොසි.
Nagare dhaññavatiyātiādikaṃ āyasmato kusumāsaniyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimajinavaresu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbatto viññutaṃ patto mahaddhano mahābhogo tiṇṇaṃ vedānaṃ pāraṃ gato brāhmaṇasippesu koṭippatto sakaparasamayakusalo mātāpitaro pūjetukāmo pañca uppalakalāpe attano samīpe ṭhapetvā nisinno bhikkhusaṅghaparivutaṃ vipassiṃ bhagavantaṃ āgacchantaṃ disvā nīlapītādighanabuddharasmiyo ca disvā pasannamānaso āsanaṃ paññāpetvā tattha tāni pupphāni santharitvā bhagavantaṃ tattha nisīdāpetvā sakaghare mātu atthāya paṭiyattāni sabbāni khādanīyabhojanīyāni gahetvā saparivāraṃ bhagavantaṃ sahatthena santappento bhojesi. Bhojanāvasāne ekaṃ uppalahatthaṃ adāsi. Tena somanassajāto patthanaṃ akāsi. Bhagavāpi anumodanaṃ katvā pakāmi. So tena puññena devamanussesu dve sampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ vibhavasampanne ekasmiṃ kule nibbatto viññutaṃ patto bhogayasehi vaḍḍhito kāmesu ādīnavaṃ disvā gharāvāsaṃ pahāya pabbajito nacirasseva arahā ahosi.
65. සො අපරභාගෙ පුබ්‌බෙ කතකුසලං පුබ්‌බෙනිවාසඤාණෙන සරිත්‌වා සොමනස්‌සප්‌පත්‌තො පුබ්‌බචරිතාපදානං පකාසෙන්‌තො නගරෙ ධඤ්‌ඤවතියාතිආදිමාහ. ධඤ්‌ඤානං පුඤ්‌ඤවන්‌තානං ඛත්‌තියබ්‍රාහ්‌මණගහපතිමහාසාලානං අනෙකෙසං කුලානං ආකරත්‌තා ධඤ්‌ඤවතී, අථ වා මුත්‌තාමණිආදිසත්‌තරතනානං සත්‌තවිධධඤ්‌ඤානං උපභොගපරිභොගානං ආකරත්‌තා ධඤ්‌ඤවතී, අථ වා ධඤ්‌ඤානං බුද්‌ධපච්‌චෙකබුද්‌ධඛීණාසවානං වසනට්‌ඨානං ආරාමවිහාරාදීනං ආකරත්‌තා ධඤ්‌ඤවතී, තස්‌සා ධඤ්‌ඤවතියා. නගරන්‌ති පත්‌ථෙන්‌ති එත්‌ථ උපභොගපරිභොගත්‌ථිකා ජනාති නගරං, න ගච්‌ඡතීති වා නගං, රාජයුවරාජමහාමත්‌තාදීනං වසනට්‌ඨානං. නගං රාති ආදදාති ගණ්‌හාතීති නගරං, රාජාදීනං වසනට්‌ඨානසමූහභූතං පාකාරපරිඛාදීහි පරික්‌ඛිත්‌තං පරිච්‌ඡින්‌නට්‌ඨානං නගරං නාමාති අත්‌ථො. නගරෙ යදා අහං විපස්‌සිස්‌ස භගවතො සන්‌තිකෙ බ්‍යාකරණං අලභිං, තදා තස්‌මිං ධඤ්‌ඤවතියා නගරෙ බ්‍රාහ්‌මණො අහොසින්‌ති සම්‌බන්‌ධො. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
65. So aparabhāge pubbe katakusalaṃ pubbenivāsañāṇena saritvā somanassappatto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento nagare dhaññavatiyātiādimāha. Dhaññānaṃ puññavantānaṃ khattiyabrāhmaṇagahapatimahāsālānaṃ anekesaṃ kulānaṃ ākarattā dhaññavatī, atha vā muttāmaṇiādisattaratanānaṃ sattavidhadhaññānaṃ upabhogaparibhogānaṃ ākarattā dhaññavatī, atha vā dhaññānaṃ buddhapaccekabuddhakhīṇāsavānaṃ vasanaṭṭhānaṃ ārāmavihārādīnaṃ ākarattā dhaññavatī, tassā dhaññavatiyā. Nagaranti patthenti ettha upabhogaparibhogatthikā janāti nagaraṃ, na gacchatīti vā nagaṃ, rājayuvarājamahāmattādīnaṃ vasanaṭṭhānaṃ. Nagaṃ rāti ādadāti gaṇhātīti nagaraṃ, rājādīnaṃ vasanaṭṭhānasamūhabhūtaṃ pākāraparikhādīhi parikkhittaṃ paricchinnaṭṭhānaṃ nagaraṃ nāmāti attho. Nagare yadā ahaṃ vipassissa bhagavato santike byākaraṇaṃ alabhiṃ, tadā tasmiṃ dhaññavatiyā nagare brāhmaṇo ahosinti sambandho. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
කුසුමාසනියත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා සමත්‌තා.
Kusumāsaniyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi / 6. කුසුමාසනියත්‌ථෙරඅපදානං • 6. Kusumāsaniyattheraapadānaṃ
