Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / దీఘనికాయ • Dīghanikāya

    ౫. కూటదన్తసుత్తం

    5. Kūṭadantasuttaṃ

    ఖాణుమతకబ్రాహ్మణగహపతికా

    Khāṇumatakabrāhmaṇagahapatikā

    ౩౨౩. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా మగధేసు చారికం చరమానో మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం పఞ్చమత్తేహి భిక్ఖుసతేహి యేన ఖాణుమతం నామ మగధానం బ్రాహ్మణగామో తదవసరి. తత్ర సుదం భగవా ఖాణుమతే విహరతి అమ్బలట్ఠికాయం. తేన ఖో పన సమయేన కూటదన్తో బ్రాహ్మణో ఖాణుమతం అజ్ఝావసతి సత్తుస్సదం సతిణకట్ఠోదకం సధఞ్ఞం రాజభోగ్గం రఞ్ఞా మాగధేన సేనియేన బిమ్బిసారేన దిన్నం రాజదాయం బ్రహ్మదేయ్యం. తేన ఖో పన సమయేన కూటదన్తస్స బ్రాహ్మణస్స మహాయఞ్ఞో ఉపక్ఖటో హోతి. సత్త చ ఉసభసతాని సత్త చ వచ్ఛతరసతాని సత్త చ వచ్ఛతరీసతాని సత్త చ అజసతాని సత్త చ ఉరబ్భసతాని థూణూపనీతాని హోన్తి యఞ్ఞత్థాయ.

    323. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā magadhesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi yena khāṇumataṃ nāma magadhānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ. Tena kho pana samayena kūṭadanto brāhmaṇo khāṇumataṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā māgadhena seniyena bimbisārena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ. Tena kho pana samayena kūṭadantassa brāhmaṇassa mahāyañño upakkhaṭo hoti. Satta ca usabhasatāni satta ca vacchatarasatāni satta ca vacchatarīsatāni satta ca ajasatāni satta ca urabbhasatāni thūṇūpanītāni honti yaññatthāya.

    ౩౨౪. అస్సోసుం ఖో ఖాణుమతకా బ్రాహ్మణగహపతికా – ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో సక్యపుత్తో సక్యకులా పబ్బజితో మగధేసు చారికం చరమానో మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం పఞ్చమత్తేహి భిక్ఖుసతేహి ఖాణుమతం అనుప్పత్తో ఖాణుమతే విహరతి అమ్బలట్ఠికాయం. తం ఖో పన భవన్తం గోతమం ఏవం కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గతో – ‘ఇతిపి సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా’తి . సో ఇమం లోకం సదేవకం సమారకం సబ్రహ్మకం సస్సమణబ్రాహ్మణిం పజం సదేవమనుస్సం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేతి. సో ధమ్మం దేసేతి ఆదికల్యాణం మజ్ఝేకల్యాణం పరియోసానకల్యాణం సాత్థం సబ్యఞ్జనం కేవలపరిపుణ్ణం పరిసుద్ధం బ్రహ్మచరియం పకాసేతి. సాధు ఖో పన తథారూపానం అరహతం దస్సనం హోతీ’’తి.

    324. Assosuṃ kho khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito magadhesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi khāṇumataṃ anuppatto khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti . So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.

    ౩౨౫. అథ ఖో ఖాణుమతకా బ్రాహ్మణగహపతికా ఖాణుమతా నిక్ఖమిత్వా సఙ్ఘసఙ్ఘీ గణీభూతా యేన అమ్బలట్ఠికా తేనుపసఙ్కమన్తి.

    325. Atha kho khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā khāṇumatā nikkhamitvā saṅghasaṅghī gaṇībhūtā yena ambalaṭṭhikā tenupasaṅkamanti.

    ౩౨౬. తేన ఖో పన సమయేన కూటదన్తో బ్రాహ్మణో ఉపరిపాసాదే దివాసేయ్యం ఉపగతో హోతి. అద్దసా ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో ఖాణుమతకే బ్రాహ్మణగహపతికే ఖాణుమతా నిక్ఖమిత్వా సఙ్ఘసఙ్ఘీ గణీభూతే యేన అమ్బలట్ఠికా తేనుపసఙ్కమన్తే. దిస్వా ఖత్తం ఆమన్తేసి – ‘‘కిం ను ఖో, భో ఖత్తే, ఖాణుమతకా బ్రాహ్మణగహపతికా ఖాణుమతా నిక్ఖమిత్వా సఙ్ఘసఙ్ఘీ గణీభూతా యేన అమ్బలట్ఠికా తేనుపసఙ్కమన్తీ’’తి?

    326. Tena kho pana samayena kūṭadanto brāhmaṇo uparipāsāde divāseyyaṃ upagato hoti. Addasā kho kūṭadanto brāhmaṇo khāṇumatake brāhmaṇagahapatike khāṇumatā nikkhamitvā saṅghasaṅghī gaṇībhūte yena ambalaṭṭhikā tenupasaṅkamante. Disvā khattaṃ āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho, bho khatte, khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā khāṇumatā nikkhamitvā saṅghasaṅghī gaṇībhūtā yena ambalaṭṭhikā tenupasaṅkamantī’’ti?

    ౩౨౭. ‘‘అత్థి ఖో, భో, సమణో గోతమో సక్యపుత్తో సక్యకులా పబ్బజితో మగధేసు చారికం చరమానో మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం పఞ్చమత్తేహి భిక్ఖుసతేహి ఖాణుమతం అనుప్పత్తో, ఖాణుమతే విహరతి అమ్బలట్ఠికాయం. తం ఖో పన భవన్తం గోతమం ఏవం కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గతో – ‘ఇతిపి సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా’తి. తమేతే భవన్తం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమన్తీ’’తి.

    327. ‘‘Atthi kho, bho, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito magadhesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi khāṇumataṃ anuppatto, khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Tamete bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamantī’’ti.

    ౩౨౮. అథ ఖో కూటదన్తస్స బ్రాహ్మణస్స ఏతదహోసి – ‘‘సుతం ఖో పన మేతం – ‘సమణో గోతమో తివిధం యఞ్ఞసమ్పదం సోళసపరిక్ఖారం జానాతీ’తి. న ఖో పనాహం జానామి తివిధం యఞ్ఞసమ్పదం సోళసపరిక్ఖారం. ఇచ్ఛామి చాహం మహాయఞ్ఞం యజితుం. యంనూనాహం సమణం గోతమం ఉపసఙ్కమిత్వా తివిధం యఞ్ఞసమ్పదం సోళసపరిక్ఖారం పుచ్ఛేయ్య’’న్తి.

    328. Atha kho kūṭadantassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘sutaṃ kho pana metaṃ – ‘samaṇo gotamo tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ jānātī’ti. Na kho panāhaṃ jānāmi tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ. Icchāmi cāhaṃ mahāyaññaṃ yajituṃ. Yaṃnūnāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ puccheyya’’nti.

    ౩౨౯. అథ ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో ఖత్తం ఆమన్తేసి – ‘‘తేన హి, భో ఖత్తే, యేన ఖాణుమతకా బ్రాహ్మణగహపతికా తేనుపసఙ్కమ. ఉపసఙ్కమిత్వా ఖాణుమతకే బ్రాహ్మణగహపతికే ఏవం వదేహి – ‘కూటదన్తో, భో, బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘‘ఆగమేన్తు కిర భవన్తో, కూటదన్తోపి బ్రాహ్మణో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్సతీ’’’తి. ‘‘ఏవం, భో’’తి ఖో సో ఖత్తా కూటదన్తస్స బ్రాహ్మణస్స పటిస్సుత్వా యేన ఖాణుమతకా బ్రాహ్మణగహపతికా తేనుపసఙ్కమి. ఉపసఙ్కమిత్వా ఖాణుమతకే బ్రాహ్మణగహపతికే ఏతదవోచ – ‘‘కూటదన్తో, భో, బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘ఆగమేన్తు కిర భోన్తో, కూటదన్తోపి బ్రాహ్మణో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్సతీ’’’తి.

    329. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo khattaṃ āmantesi – ‘‘tena hi, bho khatte, yena khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā tenupasaṅkama. Upasaṅkamitvā khāṇumatake brāhmaṇagahapatike evaṃ vadehi – ‘kūṭadanto, bho, brāhmaṇo evamāha – ‘‘āgamentu kira bhavanto, kūṭadantopi brāhmaṇo samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho so khattā kūṭadantassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā khāṇumatake brāhmaṇagahapatike etadavoca – ‘‘kūṭadanto, bho, brāhmaṇo evamāha – ‘āgamentu kira bhonto, kūṭadantopi brāhmaṇo samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’’ti.

    కూటదన్తగుణకథా

    Kūṭadantaguṇakathā

    ౩౩౦. తేన ఖో పన సమయేన అనేకాని బ్రాహ్మణసతాని ఖాణుమతే పటివసన్తి – ‘‘కూటదన్తస్స బ్రాహ్మణస్స మహాయఞ్ఞం అనుభవిస్సామా’’తి. అస్సోసుం ఖో తే బ్రాహ్మణా – ‘‘కూటదన్తో కిర బ్రాహ్మణో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్సతీ’’తి. అథ ఖో తే బ్రాహ్మణా యేన కూటదన్తో బ్రాహ్మణో తేనుపసఙ్కమింసు.

    330. Tena kho pana samayena anekāni brāhmaṇasatāni khāṇumate paṭivasanti – ‘‘kūṭadantassa brāhmaṇassa mahāyaññaṃ anubhavissāmā’’ti. Assosuṃ kho te brāhmaṇā – ‘‘kūṭadanto kira brāhmaṇo samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’ti. Atha kho te brāhmaṇā yena kūṭadanto brāhmaṇo tenupasaṅkamiṃsu.

    ౩౩౧. ఉపసఙ్కమిత్వా కూటదన్తం బ్రాహ్మణం ఏతదవోచుం – ‘‘సచ్చం కిర భవం కూటదన్తో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్సతీ’’తి? ‘‘ఏవం ఖో మే, భో, హోతి – ‘అహమ్పి సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్సామీ’’’తి.

    331. Upasaṅkamitvā kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ etadavocuṃ – ‘‘saccaṃ kira bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’ti? ‘‘Evaṃ kho me, bho, hoti – ‘ahampi samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissāmī’’’ti.

    ‘‘మా భవం కూటదన్తో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమి. న అరహతి భవం కూటదన్తో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం. సచే భవం కూటదన్తో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్సతి, భోతో కూటదన్తస్స యసో హాయిస్సతి, సమణస్స గోతమస్స యసో అభివడ్ఢిస్సతి. యమ్పి భోతో కూటదన్తస్స యసో హాయిస్సతి, సమణస్స గోతమస్స యసో అభివడ్ఢిస్సతి, ఇమినాపఙ్గేన న అరహతి భవం కూటదన్తో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం. సమణో త్వేవ గోతమో అరహతి భవన్తం కూటదన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం .

    ‘‘Mā bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkami. Na arahati bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Sace bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissati, bhoto kūṭadantassa yaso hāyissati, samaṇassa gotamassa yaso abhivaḍḍhissati. Yampi bhoto kūṭadantassa yaso hāyissati, samaṇassa gotamassa yaso abhivaḍḍhissati, imināpaṅgena na arahati bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Samaṇo tveva gotamo arahati bhavantaṃ kūṭadantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ .

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన. యమ్పి భవం కూటదన్తో ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన, ఇమినాపఙ్గేన న అరహతి భవం కూటదన్తో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం. సమణో త్వేవ గోతమో అరహతి భవన్తం కూటదన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం.

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Yampi bhavaṃ kūṭadanto ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena, imināpaṅgena na arahati bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Samaṇo tveva gotamo arahati bhavantaṃ kūṭadantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ.

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో అడ్ఢో మహద్ధనో మహాభోగో పహూతవిత్తూపకరణో పహూతజాతరూపరజతో…పే॰…

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto aḍḍho mahaddhano mahābhogo pahūtavittūpakaraṇo pahūtajātarūparajato…pe…

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో అజ్ఝాయకో మన్తధరో తిణ్ణం వేదానం పారగూ సనిఘణ్డుకేటుభానం సాక్ఖరప్పభేదానం ఇతిహాసపఞ్చమానం పదకో వేయ్యాకరణో లోకాయతమహాపురిసలక్ఖణేసు అనవయో…పే॰…

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo…pe…

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో అభిరూపో దస్సనీయో పాసాదికో పరమాయ వణ్ణపోక్ఖరతాయ సమన్నాగతో బ్రహ్మవణ్ణీ బ్రహ్మవచ్ఛసీ అఖుద్దావకాసో దస్సనాయ…పే॰…

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī akhuddāvakāso dassanāya…pe…

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో సీలవా వుద్ధసీలీ వుద్ధసీలేన సమన్నాగతో…పే॰…

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto sīlavā vuddhasīlī vuddhasīlena samannāgato…pe…

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో కల్యాణవాచో కల్యాణవాక్కరణో పోరియా వాచాయ సమన్నాగతో విస్సట్ఠాయ అనేలగలాయ అత్థస్స విఞ్ఞాపనియా…పే॰…

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto kalyāṇavāco kalyāṇavākkaraṇo poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā…pe…

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో బహూనం ఆచరియపాచరియో తీణి మాణవకసతాని మన్తే వాచేతి, బహూ ఖో పన నానాదిసా నానాజనపదా మాణవకా ఆగచ్ఛన్తి భోతో కూటదన్తస్స సన్తికే మన్తత్థికా మన్తే అధియితుకామా…పే॰…

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto bahūnaṃ ācariyapācariyo tīṇi māṇavakasatāni mante vāceti, bahū kho pana nānādisā nānājanapadā māṇavakā āgacchanti bhoto kūṭadantassa santike mantatthikā mante adhiyitukāmā…pe…

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో జిణ్ణో వుద్ధో మహల్లకో అద్ధగతో వయోఅనుప్పత్తో. సమణో గోతమో తరుణో చేవ తరుణపబ్బజితో చ…పే॰…

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayoanuppatto. Samaṇo gotamo taruṇo ceva taruṇapabbajito ca…pe…

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స సక్కతో గరుకతో మానితో పూజితో అపచితో…పే॰…

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో బ్రాహ్మణస్స పోక్ఖరసాతిస్స సక్కతో గరుకతో మానితో పూజితో అపచితో…పే॰…

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto brāhmaṇassa pokkharasātissa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…

    ‘‘భవఞ్హి కూటదన్తో ఖాణుమతం అజ్ఝావసతి సత్తుస్సదం సతిణకట్ఠోదకం సధఞ్ఞం రాజభోగ్గం రఞ్ఞా మాగధేన సేనియేన బిమ్బిసారేన దిన్నం రాజదాయం బ్రహ్మదేయ్యం. యమ్పి భవం కూటదన్తో ఖాణుమతం అజ్ఝావసతి సత్తుస్సదం సతిణకట్ఠోదకం సధఞ్ఞం రాజభోగ్గం, రఞ్ఞా మాగధేన సేనియేన బిమ్బిసారేన దిన్నం రాజదాయం బ్రహ్మదేయ్యం, ఇమినాపఙ్గేన న అరహతి భవం కూటదన్తో సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం. సమణోత్వేవ గోతమో అరహతి భవన్తం కూటదన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితు’’న్తి.

    ‘‘Bhavañhi kūṭadanto khāṇumataṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā māgadhena seniyena bimbisārena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ. Yampi bhavaṃ kūṭadanto khāṇumataṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ, raññā māgadhena seniyena bimbisārena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ, imināpaṅgena na arahati bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Samaṇotveva gotamo arahati bhavantaṃ kūṭadantaṃ dassanāya upasaṅkamitu’’nti.

    బుద్ధగుణకథా

    Buddhaguṇakathā

    ౩౩౨. ఏవం వుత్తే కూటదన్తో బ్రాహ్మణో తే బ్రాహ్మణే ఏతదవోచ –

    332. Evaṃ vutte kūṭadanto brāhmaṇo te brāhmaṇe etadavoca –

    ‘‘తేన హి, భో, మమపి సుణాథ, యథా మయమేవ అరహామ తం భవన్తం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం, న త్వేవ అరహతి సో భవం గోతమో అమ్హాకం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం. సమణో ఖలు, భో, గోతమో ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన. యమ్పి, భో, సమణో గోతమో ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన, ఇమినాపఙ్గేన న అరహతి సో భవం గోతమో అమ్హాకం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం. అథ ఖో మయమేవ అరహామ తం భవన్తం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం.

    ‘‘Tena hi, bho, mamapi suṇātha, yathā mayameva arahāma taṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ, na tveva arahati so bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Samaṇo khalu, bho, gotamo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Yampi, bho, samaṇo gotamo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena, imināpaṅgena na arahati so bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Atha kho mayameva arahāma taṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ.

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో మహన్తం ఞాతిసఙ్ఘం ఓహాయ పబ్బజితో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo mahantaṃ ñātisaṅghaṃ ohāya pabbajito…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో పహూతం హిరఞ్ఞసువణ్ణం ఓహాయ పబ్బజితో భూమిగతఞ్చ వేహాసట్ఠం చ…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo pahūtaṃ hiraññasuvaṇṇaṃ ohāya pabbajito bhūmigatañca vehāsaṭṭhaṃ ca…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో దహరోవ సమానో యువా సుసుకాళకేసో భద్రేన యోబ్బనేన సమన్నాగతో పఠమేన వయసా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo daharova samāno yuvā susukāḷakeso bhadrena yobbanena samannāgato paṭhamena vayasā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో అకామకానం మాతాపితూనం అస్సుముఖానం రుదన్తానం కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo akāmakānaṃ mātāpitūnaṃ assumukhānaṃ rudantānaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో అభిరూపో దస్సనీయో పాసాదికో పరమాయ వణ్ణపోక్ఖరతాయ సమన్నాగతో బ్రహ్మవణ్ణీ బ్రహ్మవచ్ఛసీ అఖుద్దావకాసో దస్సనాయ …పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī akhuddāvakāso dassanāya …pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో సీలవా అరియసీలీ కుసలసీలీ కుసలసీలేన సమన్నాగతో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo sīlavā ariyasīlī kusalasīlī kusalasīlena samannāgato…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో కల్యాణవాచో కల్యాణవాక్కరణో పోరియా వాచాయ సమన్నాగతో విస్సట్ఠాయ అనేలగలాయ అత్థస్స విఞ్ఞాపనియా…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo kalyāṇavāco kalyāṇavākkaraṇo poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో బహూనం ఆచరియపాచరియో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo bahūnaṃ ācariyapācariyo…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో ఖీణకామరాగో విగతచాపల్లో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo khīṇakāmarāgo vigatacāpallo…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో కమ్మవాదీ కిరియవాదీ అపాపపురేక్ఖారో బ్రహ్మఞ్ఞాయ పజాయ…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo kammavādī kiriyavādī apāpapurekkhāro brahmaññāya pajāya…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో ఉచ్చా కులా పబ్బజితో అసమ్భిన్నఖత్తియకులా…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo uccā kulā pabbajito asambhinnakhattiyakulā…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో అడ్ఢా కులా పబ్బజితో మహద్ధనా మహాభోగా…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo aḍḍhā kulā pabbajito mahaddhanā mahābhogā…pe…

    ‘‘సమణం ఖలు, భో, గోతమం తిరోరట్ఠా తిరోజనపదా పఞ్హం పుచ్ఛితుం ఆగచ్ఛన్తి…పే॰…

    ‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ tiroraṭṭhā tirojanapadā pañhaṃ pucchituṃ āgacchanti…pe…

    ‘‘సమణం ఖలు, భో, గోతమం అనేకాని దేవతాసహస్సాని పాణేహి సరణం గతాని…పే॰…

    ‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ anekāni devatāsahassāni pāṇehi saraṇaṃ gatāni…pe…

    ‘‘సమణం ఖలు, భో, గోతమం ఏవం కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గతో – ‘ఇతిపి సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా’ తి…పే॰…

    ‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ ti…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో ద్వత్తింసమహాపురిసలక్ఖణేహి సమన్నాగతో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో ఏహిస్వాగతవాదీ సఖిలో సమ్మోదకో అబ్భాకుటికో ఉత్తానముఖో పుబ్బభాసీ…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo ehisvāgatavādī sakhilo sammodako abbhākuṭiko uttānamukho pubbabhāsī…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో చతున్నం పరిసానం సక్కతో గరుకతో మానితో పూజితో అపచితో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo catunnaṃ parisānaṃ sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…

    ‘‘సమణే ఖలు, భో, గోతమే బహూ దేవా చ మనుస్సా చ అభిప్పసన్నా…పే॰…

    ‘‘Samaṇe khalu, bho, gotame bahū devā ca manussā ca abhippasannā…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో యస్మిం గామే వా నిగమే వా పటివసతి న తస్మిం గామే వా నిగమే వా అమనుస్సా మనుస్సే విహేఠేన్తి…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo yasmiṃ gāme vā nigame vā paṭivasati na tasmiṃ gāme vā nigame vā amanussā manusse viheṭhenti…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో సఙ్ఘీ గణీ గణాచరియో పుథుతిత్థకరానం అగ్గమక్ఖాయతి, యథా ఖో పన, భో, ఏతేసం సమణబ్రాహ్మణానం యథా వా తథా వా యసో సముదాగచ్ఛతి, న హేవం సమణస్స గోతమస్స యసో సముదాగతో. అథ ఖో అనుత్తరాయ విజ్జాచరణసమ్పదాయ సమణస్స గోతమస్స యసో సముదాగతో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo saṅghī gaṇī gaṇācariyo puthutitthakarānaṃ aggamakkhāyati, yathā kho pana, bho, etesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ yathā vā tathā vā yaso samudāgacchati, na hevaṃ samaṇassa gotamassa yaso samudāgato. Atha kho anuttarāya vijjācaraṇasampadāya samaṇassa gotamassa yaso samudāgato…pe…

    ‘‘సమణం ఖలు, భో, గోతమం రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో సపుత్తో సభరియో సపరిసో సామచ్చో పాణేహి సరణం గతో…పే॰…

    ‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ rājā māgadho seniyo bimbisāro saputto sabhariyo sapariso sāmacco pāṇehi saraṇaṃ gato…pe…

    ‘‘సమణం ఖలు, భో, గోతమం రాజా పసేనది కోసలో సపుత్తో సభరియో సపరిసో సామచ్చో పాణేహి సరణం గతో…పే॰…

    ‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ rājā pasenadi kosalo saputto sabhariyo sapariso sāmacco pāṇehi saraṇaṃ gato…pe…

    ‘‘సమణం ఖలు, భో, గోతమం బ్రాహ్మణో పోక్ఖరసాతి సపుత్తో సభరియో సపరిసో సామచ్చో పాణేహి సరణం గతో…పే॰…

    ‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ brāhmaṇo pokkharasāti saputto sabhariyo sapariso sāmacco pāṇehi saraṇaṃ gato…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స సక్కతో గరుకతో మానితో పూజితో అపచితో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో రఞ్ఞో పసేనదిస్స కోసలస్స సక్కతో గరుకతో మానితో పూజితో అపచితో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo rañño pasenadissa kosalassa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో బ్రాహ్మణస్స పోక్ఖరసాతిస్స సక్కతో గరుకతో మానితో పూజితో అపచితో…పే॰…

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo brāhmaṇassa pokkharasātissa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…

    ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో ఖాణుమతం అనుప్పత్తో ఖాణుమతే విహరతి అమ్బలట్ఠికాయం. యే ఖో పన, భో, కేచి సమణా వా బ్రాహ్మణా వా అమ్హాకం గామఖేత్తం ఆగచ్ఛన్తి, అతిథీ నో తే హోన్తి. అతిథీ ఖో పనమ్హేహి సక్కాతబ్బా గరుకాతబ్బా మానేతబ్బా పూజేతబ్బా అపచేతబ్బా. యమ్పి, భో, సమణో గోతమో ఖాణుమతం అనుప్పత్తో ఖాణుమతే విహరతి అమ్బలట్ఠికాయం, అతిథిమ్హాకం సమణో గోతమో. అతిథి ఖో పనమ్హేహి సక్కాతబ్బో గరుకాతబ్బో మానేతబ్బో పూజేతబ్బో అపచేతబ్బో. ఇమినాపఙ్గేన నారహతి సో భవం గోతమో అమ్హాకం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం. అథ ఖో మయమేవ అరహామ తం భవన్తం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం. ఏత్తకే ఖో అహం, భో, తస్స భోతో గోతమస్స వణ్ణే పరియాపుణామి, నో చ ఖో సో భవం గోతమో ఏత్తకవణ్ణో. అపరిమాణవణ్ణో హి సో భవం గోతమో’’తి.

    ‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo khāṇumataṃ anuppatto khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ. Ye kho pana, bho, keci samaṇā vā brāhmaṇā vā amhākaṃ gāmakhettaṃ āgacchanti, atithī no te honti. Atithī kho panamhehi sakkātabbā garukātabbā mānetabbā pūjetabbā apacetabbā. Yampi, bho, samaṇo gotamo khāṇumataṃ anuppatto khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ, atithimhākaṃ samaṇo gotamo. Atithi kho panamhehi sakkātabbo garukātabbo mānetabbo pūjetabbo apacetabbo. Imināpaṅgena nārahati so bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Atha kho mayameva arahāma taṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Ettake kho ahaṃ, bho, tassa bhoto gotamassa vaṇṇe pariyāpuṇāmi, no ca kho so bhavaṃ gotamo ettakavaṇṇo. Aparimāṇavaṇṇo hi so bhavaṃ gotamo’’ti.

    ౩౩౩. ఏవం వుత్తే, తే బ్రాహ్మణా కూటదన్తం బ్రాహ్మణం ఏతదవోచుం – ‘‘యథా ఖో భవం కూటదన్తో సమణస్స గోతమస్స వణ్ణే భాసతి, ఇతో చేపి సో భవం గోతమో యోజనసతే విహరతి, అలమేవ సద్ధేన కులపుత్తేన దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం అపి పుటోసేనా’’తి. ‘‘తేన హి, భో, సబ్బేవ మయం సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్సామా’’తి.

    333. Evaṃ vutte, te brāhmaṇā kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ etadavocuṃ – ‘‘yathā kho bhavaṃ kūṭadanto samaṇassa gotamassa vaṇṇe bhāsati, ito cepi so bhavaṃ gotamo yojanasate viharati, alameva saddhena kulaputtena dassanāya upasaṅkamituṃ api puṭosenā’’ti. ‘‘Tena hi, bho, sabbeva mayaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissāmā’’ti.

    మహావిజితరాజయఞ్ఞకథా

    Mahāvijitarājayaññakathā

    ౩౩౪. అథ ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో మహతా బ్రాహ్మణగణేన సద్ధిం యేన అమ్బలట్ఠికా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా భగవతా సద్ధిం సమ్మోది . సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఖాణుమతకాపి ఖో బ్రాహ్మణగహపతికా అప్పేకచ్చే భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు; అప్పేకచ్చే భగవతా సద్ధిం సమ్మోదింసు, సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు; అప్పేకచ్చే యేన భగవా తేనఞ్జలిం పణామేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు; అప్పేకచ్చే నామగోత్తం సావేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు; అప్పేకచ్చే తుణ్హీభూతా ఏకమన్తం నిసీదింసు.

    334. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo mahatā brāhmaṇagaṇena saddhiṃ yena ambalaṭṭhikā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi . Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Khāṇumatakāpi kho brāhmaṇagahapatikā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.

    ౩౩౫. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘సుతం మేతం, భో గోతమ – ‘సమణో గోతమో తివిధం యఞ్ఞసమ్పదం సోళసపరిక్ఖారం జానాతీ’తి. న ఖో పనాహం జానామి తివిధం యఞ్ఞసమ్పదం సోళసపరిక్ఖారం. ఇచ్ఛామి చాహం మహాయఞ్ఞం యజితుం. సాధు మే భవం గోతమో తివిధం యఞ్ఞసమ్పదం సోళసపరిక్ఖారం దేసేతూ’’తి.

    335. Ekamantaṃ nisinno kho kūṭadanto brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bho gotama – ‘samaṇo gotamo tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ jānātī’ti. Na kho panāhaṃ jānāmi tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ. Icchāmi cāhaṃ mahāyaññaṃ yajituṃ. Sādhu me bhavaṃ gotamo tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ desetū’’ti.

    ౩౩౬. ‘‘తేన హి, బ్రాహ్మణ, సుణాహి సాధుకం మనసికరోహి, భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భో’’తి ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో భగవతో పచ్చస్సోసి. భగవా ఏతదవోచ – ‘‘భూతపుబ్బం, బ్రాహ్మణ , రాజా మహావిజితో నామ అహోసి అడ్ఢో మహద్ధనో మహాభోగో పహూతజాతరూపరజతో పహూతవిత్తూపకరణో పహూతధనధఞ్ఞో పరిపుణ్ణకోసకోట్ఠాగారో. అథ ఖో, బ్రాహ్మణ, రఞ్ఞో మహావిజితస్స రహోగతస్స పటిసల్లీనస్స ఏవం చేతసో పరివితక్కో ఉదపాది – ‘అధిగతా ఖో మే విపులా మానుసకా భోగా, మహన్తం పథవిమణ్డలం అభివిజియ అజ్ఝావసామి , యంనూనాహం మహాయఞ్ఞం యజేయ్యం, యం మమ అస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’తి.

    336. ‘‘Tena hi, brāhmaṇa, suṇāhi sādhukaṃ manasikarohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho kūṭadanto brāhmaṇo bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca – ‘‘bhūtapubbaṃ, brāhmaṇa , rājā mahāvijito nāma ahosi aḍḍho mahaddhano mahābhogo pahūtajātarūparajato pahūtavittūpakaraṇo pahūtadhanadhañño paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro. Atha kho, brāhmaṇa, rañño mahāvijitassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘adhigatā kho me vipulā mānusakā bhogā, mahantaṃ pathavimaṇḍalaṃ abhivijiya ajjhāvasāmi , yaṃnūnāhaṃ mahāyaññaṃ yajeyyaṃ, yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti.

    ౩౩౭. ‘‘అథ ఖో, బ్రాహ్మణ, రాజా మహావిజితో పురోహితం బ్రాహ్మణం ఆమన్తేత్వా ఏతదవోచ – ‘ఇధ మయ్హం, బ్రాహ్మణ, రహోగతస్స పటిసల్లీనస్స ఏవం చేతసో పరివితక్కో ఉదపాది – అధిగతా ఖో మే విపులా మానుసకా భోగా , మహన్తం పథవిమణ్డలం అభివిజియ అజ్ఝావసామి. యంనూనాహం మహాయఞ్ఞం యజేయ్యం యం మమ అస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’తి. ఇచ్ఛామహం, బ్రాహ్మణ, మహాయఞ్ఞం యజితుం. అనుసాసతు మం భవం యం మమ అస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’’’తి.

    337. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, rājā mahāvijito purohitaṃ brāhmaṇaṃ āmantetvā etadavoca – ‘idha mayhaṃ, brāhmaṇa, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – adhigatā kho me vipulā mānusakā bhogā , mahantaṃ pathavimaṇḍalaṃ abhivijiya ajjhāvasāmi. Yaṃnūnāhaṃ mahāyaññaṃ yajeyyaṃ yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti. Icchāmahaṃ, brāhmaṇa, mahāyaññaṃ yajituṃ. Anusāsatu maṃ bhavaṃ yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’’ti.

    ౩౩౮. ‘‘ఏవం వుత్తే, బ్రాహ్మణ, పురోహితో బ్రాహ్మణో రాజానం మహావిజితం ఏతదవోచ – ‘భోతో ఖో రఞ్ఞో జనపదో సకణ్టకో సఉప్పీళో, గామఘాతాపి దిస్సన్తి, నిగమఘాతాపి దిస్సన్తి, నగరఘాతాపి దిస్సన్తి , పన్థదుహనాపి దిస్సన్తి. భవం ఖో పన రాజా ఏవం సకణ్టకే జనపదే సఉప్పీళే బలిముద్ధరేయ్య, అకిచ్చకారీ అస్స తేన భవం రాజా. సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో ఏవమస్స – ‘‘అహమేతం దస్సుఖీలం వధేన వా బన్ధేన వా జానియా వా గరహాయ వా పబ్బాజనాయ వా సమూహనిస్సామీ’’తి, న ఖో పనేతస్స దస్సుఖీలస్స ఏవం సమ్మా సముగ్ఘాతో హోతి. యే తే హతావసేసకా భవిస్సన్తి, తే పచ్ఛా రఞ్ఞో జనపదం విహేఠేస్సన్తి. అపి చ ఖో ఇదం సంవిధానం ఆగమ్మ ఏవమేతస్స దస్సుఖీలస్స సమ్మా సముగ్ఘాతో హోతి. తేన హి భవం రాజా యే భోతో రఞ్ఞో జనపదే ఉస్సహన్తి కసిగోరక్ఖే, తేసం భవం రాజా బీజభత్తం అనుప్పదేతు. యే భోతో రఞ్ఞో జనపదే ఉస్సహన్తి వాణిజ్జాయ, తేసం భవం రాజా పాభతం అనుప్పదేతు. యే భోతో రఞ్ఞో జనపదే ఉస్సహన్తి రాజపోరిసే, తేసం భవం రాజా భత్తవేతనం పకప్పేతు. తే చ మనుస్సా సకమ్మపసుతా రఞ్ఞో జనపదం న విహేఠేస్సన్తి; మహా చ రఞ్ఞో రాసికో భవిస్సతి. ఖేమట్ఠితా జనపదా అకణ్టకా అనుప్పీళా. మనుస్సా ముదా మోదమానా ఉరే పుత్తే నచ్చేన్తా అపారుతఘరా మఞ్ఞే విహరిస్సన్తీ’తి. ‘ఏవం, భో’తి ఖో, బ్రాహ్మణ, రాజా మహావిజితో పురోహితస్స బ్రాహ్మణస్స పటిస్సుత్వా యే రఞ్ఞో జనపదే ఉస్సహింసు కసిగోరక్ఖే, తేసం రాజా మహావిజితో బీజభత్తం అనుప్పదాసి. యే చ రఞ్ఞో జనపదే ఉస్సహింసు వాణిజ్జాయ, తేసం రాజా మహావిజితో పాభతం అనుప్పదాసి. యే చ రఞ్ఞో జనపదే ఉస్సహింసు రాజపోరిసే, తేసం రాజా మహావిజితో భత్తవేతనం పకప్పేసి. తే చ మనుస్సా సకమ్మపసుతా రఞ్ఞో జనపదం న విహేఠింసు, మహా చ రఞ్ఞో రాసికో అహోసి. ఖేమట్ఠితా జనపదా అకణ్టకా అనుప్పీళా మనుస్సా ముదా మోదమానా ఉరే పుత్తే నచ్చేన్తా అపారుతఘరా మఞ్ఞే విహరింసు. అథ ఖో, బ్రాహ్మణ, రాజా మహావిజితో పురోహితం బ్రాహ్మణం ఆమన్తేత్వా ఏతదవోచ – ‘సమూహతో ఖో మే భోతో దస్సుఖీలో, భోతో సంవిధానం ఆగమ్మ మహా చ మే రాసికో. ఖేమట్ఠితా జనపదా అకణ్టకా అనుప్పీళా మనుస్సా ముదా మోదమానా ఉరే పుత్తే నచ్చేన్తా అపారుతఘరా మఞ్ఞే విహరన్తి. ఇచ్ఛామహం బ్రాహ్మణ మహాయఞ్ఞం యజితుం. అనుసాసతు మం భవం యం మమ అస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’తి.

    338. ‘‘Evaṃ vutte, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rājānaṃ mahāvijitaṃ etadavoca – ‘bhoto kho rañño janapado sakaṇṭako sauppīḷo, gāmaghātāpi dissanti, nigamaghātāpi dissanti, nagaraghātāpi dissanti , panthaduhanāpi dissanti. Bhavaṃ kho pana rājā evaṃ sakaṇṭake janapade sauppīḷe balimuddhareyya, akiccakārī assa tena bhavaṃ rājā. Siyā kho pana bhoto rañño evamassa – ‘‘ahametaṃ dassukhīlaṃ vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā samūhanissāmī’’ti, na kho panetassa dassukhīlassa evaṃ sammā samugghāto hoti. Ye te hatāvasesakā bhavissanti, te pacchā rañño janapadaṃ viheṭhessanti. Api ca kho idaṃ saṃvidhānaṃ āgamma evametassa dassukhīlassa sammā samugghāto hoti. Tena hi bhavaṃ rājā ye bhoto rañño janapade ussahanti kasigorakkhe, tesaṃ bhavaṃ rājā bījabhattaṃ anuppadetu. Ye bhoto rañño janapade ussahanti vāṇijjāya, tesaṃ bhavaṃ rājā pābhataṃ anuppadetu. Ye bhoto rañño janapade ussahanti rājaporise, tesaṃ bhavaṃ rājā bhattavetanaṃ pakappetu. Te ca manussā sakammapasutā rañño janapadaṃ na viheṭhessanti; mahā ca rañño rāsiko bhavissati. Khemaṭṭhitā janapadā akaṇṭakā anuppīḷā. Manussā mudā modamānā ure putte naccentā apārutagharā maññe viharissantī’ti. ‘Evaṃ, bho’ti kho, brāhmaṇa, rājā mahāvijito purohitassa brāhmaṇassa paṭissutvā ye rañño janapade ussahiṃsu kasigorakkhe, tesaṃ rājā mahāvijito bījabhattaṃ anuppadāsi. Ye ca rañño janapade ussahiṃsu vāṇijjāya, tesaṃ rājā mahāvijito pābhataṃ anuppadāsi. Ye ca rañño janapade ussahiṃsu rājaporise, tesaṃ rājā mahāvijito bhattavetanaṃ pakappesi. Te ca manussā sakammapasutā rañño janapadaṃ na viheṭhiṃsu, mahā ca rañño rāsiko ahosi. Khemaṭṭhitā janapadā akaṇṭakā anuppīḷā manussā mudā modamānā ure putte naccentā apārutagharā maññe vihariṃsu. Atha kho, brāhmaṇa, rājā mahāvijito purohitaṃ brāhmaṇaṃ āmantetvā etadavoca – ‘samūhato kho me bhoto dassukhīlo, bhoto saṃvidhānaṃ āgamma mahā ca me rāsiko. Khemaṭṭhitā janapadā akaṇṭakā anuppīḷā manussā mudā modamānā ure putte naccentā apārutagharā maññe viharanti. Icchāmahaṃ brāhmaṇa mahāyaññaṃ yajituṃ. Anusāsatu maṃ bhavaṃ yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti.

    చతుపరిక్ఖారం

    Catuparikkhāraṃ

    ౩౩౯. ‘‘తేన హి భవం రాజా యే భోతో రఞ్ఞో జనపదే ఖత్తియా ఆనుయన్తా నేగమా చేవ జానపదా చ తే భవం రాజా ఆమన్తయతం – ‘ఇచ్ఛామహం, భో, మహాయఞ్ఞం యజితుం, అనుజానన్తు మే భవన్తో యం మమ అస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’తి. యే భోతో రఞ్ఞో జనపదే అమచ్చా పారిసజ్జా నేగమా చేవ జానపదా చ…పే॰… బ్రాహ్మణమహాసాలా నేగమా చేవ జానపదా చ…పే॰… గహపతినేచయికా నేగమా చేవ జానపదా చ, తే భవం రాజా ఆమన్తయతం – ‘ఇచ్ఛామహం, భో, మహాయఞ్ఞం యజితుం, అనుజానన్తు మే భవన్తో యం మమ అస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’తి. ‘ఏవం, భో’తి ఖో, బ్రాహ్మణ, రాజా మహావిజితో పురోహితస్స బ్రాహ్మణస్స పటిస్సుత్వా యే రఞ్ఞో జనపదే ఖత్తియా ఆనుయన్తా నేగమా చేవ జానపదా చ, తే రాజా మహావిజితో ఆమన్తేసి – ‘ఇచ్ఛామహం, భో, మహాయఞ్ఞం యజితుం, అనుజానన్తు మే భవన్తో యం మమ అస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’’తి. ‘యజతం భవం రాజా యఞ్ఞం, యఞ్ఞకాలో మహారాజా’తి. యే రఞ్ఞో జనపదే అమచ్చా పారిసజ్జా నేగమా చేవ జానపదా చ…పే॰… బ్రాహ్మణమహాసాలా నేగమా చేవ జానపదా చ…పే॰… గహపతినేచయికా నేగమా చేవ జానపదా చ, తే రాజా మహావిజితో ఆమన్తేసి – ‘ఇచ్ఛామహం, భో , మహాయఞ్ఞం యజితుం. అనుజానన్తు మే భవన్తో యం మమ అస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’తి. ‘యజతం భవం రాజా యఞ్ఞం, యఞ్ఞకాలో మహారాజా’తి. ఇతిమే చత్తారో అనుమతిపక్ఖా తస్సేవ యఞ్ఞస్స పరిక్ఖారా భవన్తి.

    339. ‘‘Tena hi bhavaṃ rājā ye bhoto rañño janapade khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca te bhavaṃ rājā āmantayataṃ – ‘icchāmahaṃ, bho, mahāyaññaṃ yajituṃ, anujānantu me bhavanto yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti. Ye bhoto rañño janapade amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca…pe… brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca…pe… gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca, te bhavaṃ rājā āmantayataṃ – ‘icchāmahaṃ, bho, mahāyaññaṃ yajituṃ, anujānantu me bhavanto yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti. ‘Evaṃ, bho’ti kho, brāhmaṇa, rājā mahāvijito purohitassa brāhmaṇassa paṭissutvā ye rañño janapade khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca, te rājā mahāvijito āmantesi – ‘icchāmahaṃ, bho, mahāyaññaṃ yajituṃ, anujānantu me bhavanto yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. ‘Yajataṃ bhavaṃ rājā yaññaṃ, yaññakālo mahārājā’ti. Ye rañño janapade amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca…pe… brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca…pe… gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca, te rājā mahāvijito āmantesi – ‘icchāmahaṃ, bho , mahāyaññaṃ yajituṃ. Anujānantu me bhavanto yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti. ‘Yajataṃ bhavaṃ rājā yaññaṃ, yaññakālo mahārājā’ti. Itime cattāro anumatipakkhā tasseva yaññassa parikkhārā bhavanti.

    అట్ఠ పరిక్ఖారా

    Aṭṭha parikkhārā

    ౩౪౦. ‘‘రాజా మహావిజితో అట్ఠహఙ్గేహి సమన్నాగతో, ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన అభిరూపో దస్సనీయో పాసాదికో పరమాయ వణ్ణపోక్ఖరతాయ సమన్నాగతో బ్రహ్మవణ్ణీ బ్రహ్మవచ్ఛసీ అఖుద్దావకాసో దస్సనాయ; అడ్ఢో మహద్ధనో మహాభోగో పహూతజాతరూపరజతో పహూతవిత్తూపకరణో పహూతధనధఞ్ఞో పరిపుణ్ణకోసకోట్ఠాగారో; బలవా చతురఙ్గినియా సేనాయ సమన్నాగతో అస్సవాయ ఓవాదపటికరాయ సహతి 1 మఞ్ఞే పచ్చత్థికే యససా; సద్ధో దాయకో దానపతి అనావటద్వారో సమణబ్రాహ్మణకపణద్ధికవణిబ్బకయాచకానం ఓపానభూతో పుఞ్ఞాని కరోతి; బహుస్సుతో తస్స తస్స సుతజాతస్స, తస్స తస్సేవ ఖో పన భాసితస్స అత్థం జానాతి ‘అయం ఇమస్స భాసితస్స అత్థో అయం ఇమస్స భాసితస్స అత్థో’తి; పణ్డితో, వియత్తో, మేధావీ, పటిబలో, అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నే అత్థే చిన్తేతుం. రాజా మహావిజితో ఇమేహి అట్ఠహఙ్గేహి సమన్నాగతో. ఇతి ఇమానిపి అట్ఠఙ్గాని తస్సేవ యఞ్ఞస్స పరిక్ఖారా భవన్తి.

    340. ‘‘Rājā mahāvijito aṭṭhahaṅgehi samannāgato, ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī akhuddāvakāso dassanāya; aḍḍho mahaddhano mahābhogo pahūtajātarūparajato pahūtavittūpakaraṇo pahūtadhanadhañño paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro; balavā caturaṅginiyā senāya samannāgato assavāya ovādapaṭikarāya sahati 2 maññe paccatthike yasasā; saddho dāyako dānapati anāvaṭadvāro samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavaṇibbakayācakānaṃ opānabhūto puññāni karoti; bahussuto tassa tassa sutajātassa, tassa tasseva kho pana bhāsitassa atthaṃ jānāti ‘ayaṃ imassa bhāsitassa attho ayaṃ imassa bhāsitassa attho’ti; paṇḍito, viyatto, medhāvī, paṭibalo, atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ. Rājā mahāvijito imehi aṭṭhahaṅgehi samannāgato. Iti imānipi aṭṭhaṅgāni tasseva yaññassa parikkhārā bhavanti.

    చతుపరిక్ఖారం

    Catuparikkhāraṃ

    ౩౪౧. ‘‘పురోహితో 3 బ్రాహ్మణో చతుహఙ్గేహి సమన్నాగతో. ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన; అజ్ఝాయకో మన్తధరో తిణ్ణం వేదానం పారగూ సనిఘణ్డుకేటుభానం సాక్ఖరప్పభేదానం ఇతిహాసపఞ్చమానం పదకో వేయ్యాకరణో లోకాయతమహాపురిసలక్ఖణేసు అనవయో; సీలవా వుద్ధసీలీ వుద్ధసీలేన సమన్నాగతో; పణ్డితో వియత్తో మేధావీ పఠమో వా దుతియో వా సుజం పగ్గణ్హన్తానం. పురోహితో బ్రాహ్మణో ఇమేహి చతూహఙ్గేహి సమన్నాగతో. ఇతి ఇమాని చత్తారి అఙ్గాని తస్సేవ యఞ్ఞస్స పరిక్ఖారా భవన్తి.

    341. ‘‘Purohito 4 brāhmaṇo catuhaṅgehi samannāgato. Ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo; sīlavā vuddhasīlī vuddhasīlena samannāgato; paṇḍito viyatto medhāvī paṭhamo vā dutiyo vā sujaṃ paggaṇhantānaṃ. Purohito brāhmaṇo imehi catūhaṅgehi samannāgato. Iti imāni cattāri aṅgāni tasseva yaññassa parikkhārā bhavanti.

    తిస్సో విధా

    Tisso vidhā

    ౩౪౨. ‘‘అథ ఖో, బ్రాహ్మణ, పురోహితో బ్రాహ్మణో రఞ్ఞో మహావిజితస్స పుబ్బేవ యఞ్ఞా తిస్సో విధా దేసేసి. సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో మహాయఞ్ఞం యిట్ఠుకామస్స 5 కోచిదేవ విప్పటిసారో – ‘మహా వత మే భోగక్ఖన్ధో విగచ్ఛిస్సతీ’తి, సో భోతా రఞ్ఞా విప్పటిసారో న కరణీయో. సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో మహాయఞ్ఞం యజమానస్స కోచిదేవ విప్పటిసారో – ‘మహా వత మే భోగక్ఖన్ధో విగచ్ఛతీ’తి, సో భోతా రఞ్ఞా విప్పటిసారో న కరణీయో. సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో మహాయఞ్ఞం యిట్ఠస్స కోచిదేవ విప్పటిసారో – ‘మహా వత మే భోగక్ఖన్ధో విగతో’తి, సో భోతా రఞ్ఞా విప్పటిసారో న కరణీయో’’తి. ఇమా ఖో, బ్రాహ్మణ, పురోహితో బ్రాహ్మణో రఞ్ఞో మహావిజితస్స పుబ్బేవ యఞ్ఞా తిస్సో విధా దేసేసి.

    342. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa pubbeva yaññā tisso vidhā desesi. Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yiṭṭhukāmassa 6 kocideva vippaṭisāro – ‘mahā vata me bhogakkhandho vigacchissatī’ti, so bhotā raññā vippaṭisāro na karaṇīyo. Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vippaṭisāro – ‘mahā vata me bhogakkhandho vigacchatī’ti, so bhotā raññā vippaṭisāro na karaṇīyo. Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yiṭṭhassa kocideva vippaṭisāro – ‘mahā vata me bhogakkhandho vigato’ti, so bhotā raññā vippaṭisāro na karaṇīyo’’ti. Imā kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa pubbeva yaññā tisso vidhā desesi.

    దస ఆకారా

    Dasa ākārā

    ౩౪౩. ‘‘అథ ఖో, బ్రాహ్మణ, పురోహితో బ్రాహ్మణో రఞ్ఞో మహావిజితస్స పుబ్బేవ యఞ్ఞా దసహాకారేహి పటిగ్గాహకేసు విప్పటిసారం పటివినేసి. ‘ఆగమిస్సన్తి ఖో భోతో యఞ్ఞం పాణాతిపాతినోపి పాణాతిపాతా పటివిరతాపి. యే తత్థ పాణాతిపాతినో, తేసఞ్ఞేవ తేన. యే తత్థ పాణాతిపాతా పటివిరతా, తే ఆరబ్భ యజతం భవం, సజ్జతం భవం, మోదతం భవం, చిత్తమేవ భవం అన్తరం పసాదేతు. ఆగమిస్సన్తి ఖో భోతో యఞ్ఞం అదిన్నాదాయినోపి అదిన్నాదానా పటివిరతాపి…పే॰… కామేసు మిచ్ఛాచారినోపి కామేసుమిచ్ఛాచారా పటివిరతాపి… ముసావాదినోపి ముసావాదా పటివిరతాపి… పిసుణవాచినోపి పిసుణాయ వాచాయ పటివిరతాపి… ఫరుసవాచినోపి ఫరుసాయ వాచాయ పటివిరతాపి… సమ్ఫప్పలాపినోపి సమ్ఫప్పలాపా పటివిరతాపి … అభిజ్ఝాలునోపి అనభిజ్ఝాలునోపి… బ్యాపన్నచిత్తాపి అబ్యాపన్నచిత్తాపి… మిచ్ఛాదిట్ఠికాపి సమ్మాదిట్ఠికాపి…. యే తత్థ మిచ్ఛాదిట్ఠికా, తేసఞ్ఞేవ తేన. యే తత్థ సమ్మాదిట్ఠికా, తే ఆరబ్భ యజతం భవం, సజ్జతం భవం, మోదతం భవం, చిత్తమేవ భవం అన్తరం పసాదేతూ’తి. ఇమేహి ఖో, బ్రాహ్మణ, పురోహితో బ్రాహ్మణో రఞ్ఞో మహావిజితస్స పుబ్బేవ యఞ్ఞా దసహాకారేహి పటిగ్గాహకేసు విప్పటిసారం పటివినేసి.

    343. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa pubbeva yaññā dasahākārehi paṭiggāhakesu vippaṭisāraṃ paṭivinesi. ‘Āgamissanti kho bhoto yaññaṃ pāṇātipātinopi pāṇātipātā paṭiviratāpi. Ye tattha pāṇātipātino, tesaññeva tena. Ye tattha pāṇātipātā paṭiviratā, te ārabbha yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu. Āgamissanti kho bhoto yaññaṃ adinnādāyinopi adinnādānā paṭiviratāpi…pe… kāmesu micchācārinopi kāmesumicchācārā paṭiviratāpi… musāvādinopi musāvādā paṭiviratāpi… pisuṇavācinopi pisuṇāya vācāya paṭiviratāpi… pharusavācinopi pharusāya vācāya paṭiviratāpi… samphappalāpinopi samphappalāpā paṭiviratāpi … abhijjhālunopi anabhijjhālunopi… byāpannacittāpi abyāpannacittāpi… micchādiṭṭhikāpi sammādiṭṭhikāpi…. Ye tattha micchādiṭṭhikā, tesaññeva tena. Ye tattha sammādiṭṭhikā, te ārabbha yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetū’ti. Imehi kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa pubbeva yaññā dasahākārehi paṭiggāhakesu vippaṭisāraṃ paṭivinesi.

    సోళస ఆకారా

    Soḷasa ākārā

    ౩౪౪. ‘‘అథ ఖో, బ్రాహ్మణ, పురోహితో బ్రాహ్మణో రఞ్ఞో మహావిజితస్స మహాయఞ్ఞం యజమానస్స సోళసహాకారేహి చిత్తం సన్దస్సేసి సమాదపేసి సముత్తేజేసి సమ్పహంసేసి సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో మహాయఞ్ఞం యజమానస్స కోచిదేవ వత్తా – ‘రాజా ఖో మహావిజితో మహాయఞ్ఞం యజతి, నో చ ఖో తస్స ఆమన్తితా ఖత్తియా ఆనుయన్తా నేగమా చేవ జానపదా చ; అథ చ పన భవం రాజా ఏవరూపం మహాయఞ్ఞం యజతీ’తి . ఏవమ్పి భోతో రఞ్ఞో వత్తా ధమ్మతో నత్థి. భోతా ఖో పన రఞ్ఞా ఆమన్తితా ఖత్తియా ఆనుయన్తా నేగమా చేవ జానపదా చ . ఇమినాపేతం భవం రాజా జానాతు, యజతం భవం, సజ్జతం భవం, మోదతం భవం, చిత్తమేవ భవం అన్తరం పసాదేతు.

    344. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa mahāyaññaṃ yajamānassa soḷasahākārehi cittaṃ sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati, no ca kho tassa āmantitā khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca; atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti . Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhotā kho pana raññā āmantitā khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca . Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.

    ‘‘సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో మహాయఞ్ఞం యజమానస్స కోచిదేవ వత్తా – ‘రాజా ఖో మహావిజితో మహాయఞ్ఞం యజతి, నో చ ఖో తస్స ఆమన్తితా అమచ్చా పారిసజ్జా నేగమా చేవ జానపదా చ…పే॰… బ్రాహ్మణమహాసాలా నేగమా చేవ జానపదా చ…పే॰… గహపతినేచయికా నేగమా చేవ జానపదా చ, అథ చ పన భవం రాజా ఏవరూపం మహాయఞ్ఞం యజతీ’తి. ఏవమ్పి భోతో రఞ్ఞో వత్తా ధమ్మతో నత్థి. భోతా ఖో పన రఞ్ఞా ఆమన్తితా గహపతినేచయికా నేగమా చేవ జానపదా చ. ఇమినాపేతం భవం రాజా జానాతు, యజతం భవం, సజ్జతం భవం, మోదతం భవం, చిత్తమేవ భవం అన్తరం పసాదేతు.

    ‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati, no ca kho tassa āmantitā amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca…pe… brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca…pe… gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca, atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti. Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhotā kho pana raññā āmantitā gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.

    ‘‘సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో మహాయఞ్ఞం యజమానస్స కోచిదేవ వత్తా – ‘రాజా ఖో మహావిజితో మహాయఞ్ఞం యజతి, నో చ ఖో ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన, అథ చ పన భవం రాజా ఏవరూపం మహాయఞ్ఞం యజతీ’తి. ఏవమ్పి భోతో రఞ్ఞో వత్తా ధమ్మతో నత్థి. భవం ఖో పన రాజా ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన. ఇమినాపేతం భవం రాజా జానాతు, యజతం భవం, సజ్జతం భవం, మోదతం భవం, చిత్తమేవ భవం అన్తరం పసాదేతు.

    ‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati, no ca kho ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena, atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti. Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhavaṃ kho pana rājā ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.

    ‘‘సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో మహాయఞ్ఞం యజమానస్స కోచిదేవ వత్తా – ‘రాజా ఖో మహావిజితో మహాయఞ్ఞం యజతి నో చ ఖో అభిరూపో దస్సనీయో పాసాదికో పరమాయ వణ్ణపోక్ఖరతాయ సమన్నాగతో బ్రహ్మవణ్ణీ బ్రహ్మవచ్ఛసీ అఖుద్దావకాసో దస్సనాయ…పే॰… నో చ ఖో అడ్ఢో మహద్ధనో మహాభోగో పహూతజాతరూపరజతో పహూతవిత్తూపకరణో పహూతధనధఞ్ఞో పరిపుణ్ణకోసకోట్ఠాగారో…పే॰… నో చ ఖో బలవా చతురఙ్గినియా సేనాయ సమన్నాగతో అస్సవాయ ఓవాదపటికరాయ సహతి మఞ్ఞే పచ్చత్థికే యససా…పే॰… నో చ ఖో సద్ధో దాయకో దానపతి అనావటద్వారో సమణబ్రాహ్మణకపణద్ధికవణిబ్బకయాచకానం ఓపానభూతో పుఞ్ఞాని కరోతి…పే॰… నో చ ఖో బహుస్సుతో తస్స తస్స సుతజాతస్స…పే॰… నో చ ఖో తస్స తస్సేవ ఖో పన భాసితస్స అత్థం జానాతి ‘‘అయం ఇమస్స భాసితస్స అత్థో, అయం ఇమస్స భాసితస్స అత్థో’’తి…పే॰… నో చ ఖో పణ్డితో వియత్తో మేధావీ పటిబలో అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నే అత్థే చిన్తేతుం, అథ చ పన భవం రాజా ఏవరూపం మహాయఞ్ఞం యజతీ’తి . ఏవమ్పి భోతో రఞ్ఞో వత్తా ధమ్మతో నత్థి. భవం ఖో పన రాజా పణ్డితో వియత్తో మేధావీ పటిబలో అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నే అత్థే చిన్తేతుం. ఇమినాపేతం భవం రాజా జానాతు , యజతం భవం, సజ్జతం భవం, మోదతం భవం, చిత్తమేవ భవం అన్తరం పసాదేతు.

    ‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati no ca kho abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī akhuddāvakāso dassanāya…pe… no ca kho aḍḍho mahaddhano mahābhogo pahūtajātarūparajato pahūtavittūpakaraṇo pahūtadhanadhañño paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro…pe… no ca kho balavā caturaṅginiyā senāya samannāgato assavāya ovādapaṭikarāya sahati maññe paccatthike yasasā…pe… no ca kho saddho dāyako dānapati anāvaṭadvāro samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavaṇibbakayācakānaṃ opānabhūto puññāni karoti…pe… no ca kho bahussuto tassa tassa sutajātassa…pe… no ca kho tassa tasseva kho pana bhāsitassa atthaṃ jānāti ‘‘ayaṃ imassa bhāsitassa attho, ayaṃ imassa bhāsitassa attho’’ti…pe… no ca kho paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ, atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti . Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhavaṃ kho pana rājā paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu , yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.

    ‘‘సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో మహాయఞ్ఞం యజమానస్స కోచిదేవ వత్తా – ‘రాజా ఖో మహావిజితో మహాయఞ్ఞం యజతి. నో చ ఖ్వస్స పురోహితో బ్రాహ్మణో ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన; అథ చ పన భవం రాజా ఏవరూపం మహాయఞ్ఞం యజతీ’తి. ఏవమ్పి భోతో రఞ్ఞో వత్తా ధమ్మతో నత్థి. భోతో ఖో పన రఞ్ఞో పురోహితో బ్రాహ్మణో ఉభతో సుజాతో మాతితో చ పితితో చ సంసుద్ధగహణికో యావ సత్తమా పితామహయుగా అక్ఖిత్తో అనుపక్కుట్ఠో జాతివాదేన. ఇమినాపేతం భవం రాజా జానాతు, యజతం భవం, సజ్జతం భవం, మోదతం భవం, చిత్తమేవ భవం అన్తరం పసాదేతు.

    ‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati. No ca khvassa purohito brāhmaṇo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti. Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhoto kho pana rañño purohito brāhmaṇo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.

    ‘‘సియా ఖో పన భోతో రఞ్ఞో మహాయఞ్ఞం యజమానస్స కోచిదేవ వత్తా – ‘రాజా ఖో మహావిజితో మహాయఞ్ఞం యజతి. నో చ ఖ్వస్స పురోహితో బ్రాహ్మణో అజ్ఝాయకో మన్తధరో తిణ్ణం వేదానం పారగూ సనిఘణ్డుకేటుభానం సాక్ఖరప్పభేదానం ఇతిహాసపఞ్చమానం పదకో వేయ్యాకరణో లోకాయతమహాపురిసలక్ఖణేసు అనవయో…పే॰… నో చ ఖ్వస్స పురోహితో బ్రాహ్మణో సీలవా వుద్ధసీలీ వుద్ధసీలేన సమన్నాగతో…పే॰… నో చ ఖ్వస్స పురోహితో బ్రాహ్మణో పణ్డితో వియత్తో మేధావీ పఠమో వా దుతియో వా సుజం పగ్గణ్హన్తానం, అథ చ పన భవం రాజా ఏవరూపం మహాయఞ్ఞం యజతీ’తి. ఏవమ్పి భోతో రఞ్ఞో వత్తా ధమ్మతో నత్థి. భోతో ఖో పన రఞ్ఞో పురోహితో బ్రాహ్మణో పణ్డితో వియత్తో మేధావీ పఠమో వా దుతియో వా సుజం పగ్గణ్హన్తానం. ఇమినాపేతం భవం రాజా జానాతు, యజతం భవం, సజ్జతం భవం, మోదతం భవం, చిత్తమేవ భవం అన్తరం పసాదేతూతి. ఇమేహి ఖో, బ్రాహ్మణ, పురోహితో బ్రాహ్మణో రఞ్ఞో మహావిజితస్స మహాయఞ్ఞం యజమానస్స సోళసహి ఆకారేహి చిత్తం సన్దస్సేసి సమాదపేసి సముత్తేజేసి సమ్పహంసేసి.

    ‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati. No ca khvassa purohito brāhmaṇo ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo…pe… no ca khvassa purohito brāhmaṇo sīlavā vuddhasīlī vuddhasīlena samannāgato…pe… no ca khvassa purohito brāhmaṇo paṇḍito viyatto medhāvī paṭhamo vā dutiyo vā sujaṃ paggaṇhantānaṃ, atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti. Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhoto kho pana rañño purohito brāhmaṇo paṇḍito viyatto medhāvī paṭhamo vā dutiyo vā sujaṃ paggaṇhantānaṃ. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetūti. Imehi kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa mahāyaññaṃ yajamānassa soḷasahi ākārehi cittaṃ sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi.

    ౩౪౫. ‘‘తస్మిం ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞే నేవ గావో హఞ్ఞింసు, న అజేళకా హఞ్ఞింసు, న కుక్కుటసూకరా హఞ్ఞింసు, న వివిధా పాణా సంఘాతం ఆపజ్జింసు, న రుక్ఖా ఛిజ్జింసు యూపత్థాయ, న దబ్భా లూయింసు బరిహిసత్థాయ 7. యేపిస్స అహేసుం దాసాతి వా పేస్సాతి వా కమ్మకరాతి వా, తేపి న దణ్డతజ్జితా న భయతజ్జితా న అస్సుముఖా రుదమానా పరికమ్మాని అకంసు. అథ ఖో యే ఇచ్ఛింసు, తే అకంసు, యే న ఇచ్ఛింసు, న తే అకంసు; యం ఇచ్ఛింసు, తం అకంసు, యం న ఇచ్ఛింసు, న తం అకంసు. సప్పితేలనవనీతదధిమధుఫాణితేన చేవ సో యఞ్ఞో నిట్ఠానమగమాసి.

    345. ‘‘Tasmiṃ kho, brāhmaṇa, yaññe neva gāvo haññiṃsu, na ajeḷakā haññiṃsu, na kukkuṭasūkarā haññiṃsu, na vividhā pāṇā saṃghātaṃ āpajjiṃsu, na rukkhā chijjiṃsu yūpatthāya, na dabbhā lūyiṃsu barihisatthāya 8. Yepissa ahesuṃ dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tepi na daṇḍatajjitā na bhayatajjitā na assumukhā rudamānā parikammāni akaṃsu. Atha kho ye icchiṃsu, te akaṃsu, ye na icchiṃsu, na te akaṃsu; yaṃ icchiṃsu, taṃ akaṃsu, yaṃ na icchiṃsu, na taṃ akaṃsu. Sappitelanavanītadadhimadhuphāṇitena ceva so yañño niṭṭhānamagamāsi.

    ౩౪౬. ‘‘అథ ఖో, బ్రాహ్మణ, ఖత్తియా ఆనుయన్తా నేగమా చేవ జానపదా చ, అమచ్చా పారిసజ్జా నేగమా చేవ జానపదా చ, బ్రాహ్మణమహాసాలా నేగమా చేవ జానపదా చ, గహపతినేచయికా నేగమా చేవ జానపదా చ పహూతం సాపతేయ్యం ఆదాయ రాజానం మహావిజితం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవమాహంసు – ‘ఇదం, దేవ, పహూతం సాపతేయ్యం దేవఞ్ఞేవ ఉద్దిస్సాభతం, తం దేవో పటిగ్గణ్హాతూ’తి. ‘అలం, భో, మమాపిదం పహూతం సాపతేయ్యం ధమ్మికేన బలినా అభిసఙ్ఖతం; తఞ్చ వో హోతు, ఇతో చ భియ్యో హరథా’తి. తే రఞ్ఞా పటిక్ఖిత్తా ఏకమన్తం అపక్కమ్మ ఏవం సమచిన్తేసుం – ‘న ఖో ఏతం అమ్హాకం పతిరూపం, యం మయం ఇమాని సాపతేయ్యాని పునదేవ సకాని ఘరాని పటిహరేయ్యామ. రాజా ఖో మహావిజితో మహాయఞ్ఞం యజతి, హన్దస్స మయం అనుయాగినో హోమా’తి.

    346. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca, amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca, brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca, gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca pahūtaṃ sāpateyyaṃ ādāya rājānaṃ mahāvijitaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘idaṃ, deva, pahūtaṃ sāpateyyaṃ devaññeva uddissābhataṃ, taṃ devo paṭiggaṇhātū’ti. ‘Alaṃ, bho, mamāpidaṃ pahūtaṃ sāpateyyaṃ dhammikena balinā abhisaṅkhataṃ; tañca vo hotu, ito ca bhiyyo harathā’ti. Te raññā paṭikkhittā ekamantaṃ apakkamma evaṃ samacintesuṃ – ‘na kho etaṃ amhākaṃ patirūpaṃ, yaṃ mayaṃ imāni sāpateyyāni punadeva sakāni gharāni paṭihareyyāma. Rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati, handassa mayaṃ anuyāgino homā’ti.

    ౩౪౭. ‘‘అథ ఖో, బ్రాహ్మణ, పురత్థిమేన యఞ్ఞవాటస్స 9 ఖత్తియా ఆనుయన్తా నేగమా చేవ జానపదా చ దానాని పట్ఠపేసుం. దక్ఖిణేన యఞ్ఞవాటస్స అమచ్చా పారిసజ్జా నేగమా చేవ జానపదా చ దానాని పట్ఠపేసుం. పచ్ఛిమేన యఞ్ఞవాటస్స బ్రాహ్మణమహాసాలా నేగమా చేవ జానపదా చ దానాని పట్ఠపేసుం. ఉత్తరేన యఞ్ఞవాటస్స గహపతినేచయికా నేగమా చేవ జానపదా చ దానాని పట్ఠపేసుం.

    347. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, puratthimena yaññavāṭassa 10 khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca dānāni paṭṭhapesuṃ. Dakkhiṇena yaññavāṭassa amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca dānāni paṭṭhapesuṃ. Pacchimena yaññavāṭassa brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca dānāni paṭṭhapesuṃ. Uttarena yaññavāṭassa gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca dānāni paṭṭhapesuṃ.

    ‘‘తేసుపి ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞేసు నేవ గావో హఞ్ఞింసు, న అజేళకా హఞ్ఞింసు, న కుక్కుటసూకరా హఞ్ఞింసు, న వివిధా పాణా సంఘాతం ఆపజ్జింసు, న రుక్ఖా ఛిజ్జింసు యూపత్థాయ, న దబ్భా లూయింసు బరిహిసత్థాయ. యేపి నేసం అహేసుం దాసాతి వా పేస్సాతి వా కమ్మకరాతి వా, తేపి న దణ్డతజ్జితా న భయతజ్జితా న అస్సుముఖా రుదమానా పరికమ్మాని అకంసు. అథ ఖో యే ఇచ్ఛింసు, తే అకంసు, యే న ఇచ్ఛింసు, న తే అకంసు; యం ఇచ్ఛింసు, తం అకంసు, యం న ఇచ్ఛింసు న తం అకంసు. సప్పితేలనవనీతదధిమధుఫాణితేన చేవ తే యఞ్ఞా నిట్ఠానమగమంసు.

    ‘‘Tesupi kho, brāhmaṇa, yaññesu neva gāvo haññiṃsu, na ajeḷakā haññiṃsu, na kukkuṭasūkarā haññiṃsu, na vividhā pāṇā saṃghātaṃ āpajjiṃsu, na rukkhā chijjiṃsu yūpatthāya, na dabbhā lūyiṃsu barihisatthāya. Yepi nesaṃ ahesuṃ dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tepi na daṇḍatajjitā na bhayatajjitā na assumukhā rudamānā parikammāni akaṃsu. Atha kho ye icchiṃsu, te akaṃsu, ye na icchiṃsu, na te akaṃsu; yaṃ icchiṃsu, taṃ akaṃsu, yaṃ na icchiṃsu na taṃ akaṃsu. Sappitelanavanītadadhimadhuphāṇitena ceva te yaññā niṭṭhānamagamaṃsu.

    ‘‘ఇతి చత్తారో చ అనుమతిపక్ఖా, రాజా మహావిజితో అట్ఠహఙ్గేహి సమన్నాగతో, పురోహితో బ్రాహ్మణో చతూహఙ్గేహి సమన్నాగతో; తిస్సో చ విధా అయం వుచ్చతి బ్రాహ్మణ తివిధా యఞ్ఞసమ్పదా సోళసపరిక్ఖారా’’తి.

    ‘‘Iti cattāro ca anumatipakkhā, rājā mahāvijito aṭṭhahaṅgehi samannāgato, purohito brāhmaṇo catūhaṅgehi samannāgato; tisso ca vidhā ayaṃ vuccati brāhmaṇa tividhā yaññasampadā soḷasaparikkhārā’’ti.

    ౩౪౮. ఏవం వుత్తే, తే బ్రాహ్మణా ఉన్నాదినో ఉచ్చాసద్దమహాసద్దా అహేసుం – ‘‘అహో యఞ్ఞో, అహో యఞ్ఞసమ్పదా’’తి! కూటదన్తో పన బ్రాహ్మణో తూణ్హీభూతోవ నిసిన్నో హోతి. అథ ఖో తే బ్రాహ్మణా కూటదన్తం బ్రాహ్మణం ఏతదవోచుం – ‘‘కస్మా పన భవం కూటదన్తో సమణస్స గోతమస్స సుభాసితం సుభాసితతో నాబ్భనుమోదతీ’’తి? ‘‘నాహం, భో, సమణస్స గోతమస్స సుభాసితం సుభాసితతో నాబ్భనుమోదామి. ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్య, యో సమణస్స గోతమస్స సుభాసితం సుభాసితతో నాబ్భనుమోదేయ్య. అపి చ మే, భో, ఏవం హోతి – సమణో గోతమో న ఏవమాహ – ‘ఏవం మే సుత’న్తి వా ‘ఏవం అరహతి భవితు’న్తి వా; అపి చ సమణో గోతమో – ‘ఏవం తదా ఆసి, ఇత్థం తదా ఆసి’ త్వేవ భాసతి. తస్స మయ్హం భో ఏవం హోతి – ‘అద్ధా సమణో గోతమో తేన సమయేన రాజా వా అహోసి మహావిజితో యఞ్ఞస్సామి పురోహితో వా బ్రాహ్మణో తస్స యఞ్ఞస్స యాజేతా’తి. అభిజానాతి పన భవం గోతమో ఏవరూపం యఞ్ఞం యజిత్వా వా యాజేత్వా వా కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జితాతి’’? ‘‘అభిజానామహం, బ్రాహ్మణ, ఏవరూపం యఞ్ఞం యజిత్వా వా యాజేత్వా వా కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జితా, అహం తేన సమయేన పురోహితో బ్రాహ్మణో అహోసిం తస్స యఞ్ఞస్స యాజేతా’’తి.

    348. Evaṃ vutte, te brāhmaṇā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘aho yañño, aho yaññasampadā’’ti! Kūṭadanto pana brāhmaṇo tūṇhībhūtova nisinno hoti. Atha kho te brāhmaṇā kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ etadavocuṃ – ‘‘kasmā pana bhavaṃ kūṭadanto samaṇassa gotamassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodatī’’ti? ‘‘Nāhaṃ, bho, samaṇassa gotamassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodāmi. Muddhāpi tassa vipateyya, yo samaṇassa gotamassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodeyya. Api ca me, bho, evaṃ hoti – samaṇo gotamo na evamāha – ‘evaṃ me suta’nti vā ‘evaṃ arahati bhavitu’nti vā; api ca samaṇo gotamo – ‘evaṃ tadā āsi, itthaṃ tadā āsi’ tveva bhāsati. Tassa mayhaṃ bho evaṃ hoti – ‘addhā samaṇo gotamo tena samayena rājā vā ahosi mahāvijito yaññassāmi purohito vā brāhmaṇo tassa yaññassa yājetā’ti. Abhijānāti pana bhavaṃ gotamo evarūpaṃ yaññaṃ yajitvā vā yājetvā vā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjitāti’’? ‘‘Abhijānāmahaṃ, brāhmaṇa, evarūpaṃ yaññaṃ yajitvā vā yājetvā vā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjitā, ahaṃ tena samayena purohito brāhmaṇo ahosiṃ tassa yaññassa yājetā’’ti.

    నిచ్చదానఅనుకులయఞ్ఞం

    Niccadānaanukulayaññaṃ

    ౩౪౯. ‘‘అత్థి పన, భో గోతమ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ 11 సోళసపరిక్ఖారాయ అప్పట్ఠతరో 12 చ అప్పసమారమ్భతరో 13 చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    349. ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño yañño imāya tividhāya yaññasampadāya 14 soḷasaparikkhārāya appaṭṭhataro 15 ca appasamārambhataro 16 ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘అత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి.

    ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.

    ‘‘కతమో పన సో, భో గోతమ, యఞ్ఞో ఇమాయ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    ‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘యాని ఖో పన తాని, బ్రాహ్మణ, నిచ్చదానాని అనుకులయఞ్ఞాని సీలవన్తే పబ్బజితే ఉద్దిస్స దియ్యన్తి; అయం ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞో ఇమాయ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి.

    ‘‘Yāni kho pana tāni, brāhmaṇa, niccadānāni anukulayaññāni sīlavante pabbajite uddissa diyyanti; ayaṃ kho, brāhmaṇa, yañño imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.

    ‘‘కో ను ఖో, భో గోతమ, హేతు కో పచ్చయో, యేన తం నిచ్చదానం అనుకులయఞ్ఞం ఇమాయ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ అప్పట్ఠతరఞ్చ అప్పసమారమ్భతరఞ్చ మహప్ఫలతరఞ్చ మహానిసంసతరఞ్చా’’తి ?

    ‘‘Ko nu kho, bho gotama, hetu ko paccayo, yena taṃ niccadānaṃ anukulayaññaṃ imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhatarañca appasamārambhatarañca mahapphalatarañca mahānisaṃsatarañcā’’ti ?

    ‘‘న ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏవరూపం యఞ్ఞం ఉపసఙ్కమన్తి అరహన్తో వా అరహత్తమగ్గం వా సమాపన్నా. తం కిస్స హేతు? దిస్సన్తి హేత్థ, బ్రాహ్మణ, దణ్డప్పహారాపి గలగ్గహాపి, తస్మా ఏవరూపం యఞ్ఞం న ఉపసఙ్కమన్తి అరహన్తో వా అరహత్తమగ్గం వా సమాపన్నా. యాని ఖో పన తాని, బ్రాహ్మణ, నిచ్చదానాని అనుకులయఞ్ఞాని సీలవన్తే పబ్బజితే ఉద్దిస్స దియ్యన్తి; ఏవరూపం ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞం ఉపసఙ్కమన్తి అరహన్తో వా అరహత్తమగ్గం వా సమాపన్నా. తం కిస్స హేతు? న హేత్థ, బ్రాహ్మణ, దిస్సన్తి దణ్డప్పహారాపి గలగ్గహాపి, తస్మా ఏవరూపం యఞ్ఞం ఉపసఙ్కమన్తి అరహన్తో వా అరహత్తమగ్గం వా సమాపన్నా. అయం ఖో, బ్రాహ్మణ, హేతు అయం పచ్చయో, యేన తం నిచ్చదానం అనుకులయఞ్ఞం ఇమాయ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ అప్పట్ఠతరఞ్చ అప్పసమారమ్భతరఞ్చ మహప్ఫలతరఞ్చ మహానిసంసతరఞ్చా’’తి.

    ‘‘Na kho, brāhmaṇa, evarūpaṃ yaññaṃ upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā. Taṃ kissa hetu? Dissanti hettha, brāhmaṇa, daṇḍappahārāpi galaggahāpi, tasmā evarūpaṃ yaññaṃ na upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā. Yāni kho pana tāni, brāhmaṇa, niccadānāni anukulayaññāni sīlavante pabbajite uddissa diyyanti; evarūpaṃ kho, brāhmaṇa, yaññaṃ upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā. Taṃ kissa hetu? Na hettha, brāhmaṇa, dissanti daṇḍappahārāpi galaggahāpi, tasmā evarūpaṃ yaññaṃ upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā. Ayaṃ kho, brāhmaṇa, hetu ayaṃ paccayo, yena taṃ niccadānaṃ anukulayaññaṃ imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhatarañca appasamārambhatarañca mahapphalatarañca mahānisaṃsatarañcā’’ti.

    ౩౫౦. ‘‘అత్థి పన, భో గోతమ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    350. ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘అత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి.

    ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.

    ‘‘కతమో పన సో, భో గోతమ, యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    ‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘యో ఖో, బ్రాహ్మణ, చాతుద్దిసం సఙ్ఘం ఉద్దిస్స విహారం కరోతి, అయం ఖో , బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి.

    ‘‘Yo kho, brāhmaṇa, cātuddisaṃ saṅghaṃ uddissa vihāraṃ karoti, ayaṃ kho , brāhmaṇa, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.

    ౩౫౧. ‘‘అత్థి పన, భో గోతమ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    351. ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘అత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి.

    ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.

    ‘‘కతమో పన సో, భో గోతమ, యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    ‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘యో ఖో, బ్రాహ్మణ, పసన్నచిత్తో బుద్ధం సరణం గచ్ఛతి, ధమ్మం సరణం గచ్ఛతి, సఙ్ఘం సరణం గచ్ఛతి; అయం ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి.

    ‘‘Yo kho, brāhmaṇa, pasannacitto buddhaṃ saraṇaṃ gacchati, dhammaṃ saraṇaṃ gacchati, saṅghaṃ saraṇaṃ gacchati; ayaṃ kho, brāhmaṇa, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.

    ౩౫౨. ‘‘అత్థి పన, భో గోతమ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన ఇమేహి చ సరణగమనేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    352. ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘అత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన ఇమేహి చ సరణగమనేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి.

    ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.

    ‘‘కతమో పన సో, భో గోతమ, యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన ఇమేహి చ సరణగమనేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    ‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘యో ఖో, బ్రాహ్మణ, పసన్నచిత్తో సిక్ఖాపదాని సమాదియతి – పాణాతిపాతా వేరమణిం, అదిన్నాదానా వేరమణిం, కామేసుమిచ్ఛాచారా వేరమణిం, ముసావాదా వేరమణిం, సురామేరయమజ్జపమాదట్ఠానా వేరమణిం. అయం ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన ఇమేహి చ సరణగమనేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి.

    ‘‘Yo kho, brāhmaṇa, pasannacitto sikkhāpadāni samādiyati – pāṇātipātā veramaṇiṃ, adinnādānā veramaṇiṃ, kāmesumicchācārā veramaṇiṃ, musāvādā veramaṇiṃ, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇiṃ. Ayaṃ kho, brāhmaṇa, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.

    ౩౫౩. ‘‘అత్థి పన, భో గోతమ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన ఇమేహి చ సరణగమనేహి ఇమేహి చ సిక్ఖాపదేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    353. ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi imehi ca sikkhāpadehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘అత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, అఞ్ఞో యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన ఇమేహి చ సరణగమనేహి ఇమేహి చ సిక్ఖాపదేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి.

    ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi imehi ca sikkhāpadehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.

    ‘‘కతమో పన సో, భో గోతమ, యఞ్ఞో ఇమాయ చ తివిధాయ యఞ్ఞసమ్పదాయ సోళసపరిక్ఖారాయ ఇమినా చ నిచ్చదానేన అనుకులయఞ్ఞేన ఇమినా చ విహారదానేన ఇమేహి చ సరణగమనేహి ఇమేహి చ సిక్ఖాపదేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చా’’తి?

    ‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi imehi ca sikkhāpadehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?

    ‘‘ఇధ, బ్రాహ్మణ, తథాగతో లోకే ఉప్పజ్జతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో…పే॰… (యథా ౧౯౦-౨౧౨ అనుచ్ఛేదేసు, ఏవం విత్థారేతబ్బం). ఏవం ఖో, బ్రాహ్మణ, భిక్ఖు సీలసమ్పన్నో హోతి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. అయం ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞో పురిమేహి యఞ్ఞేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చ…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. అయమ్పి ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞో పురిమేహి యఞ్ఞేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చాతి. ఞాణదస్సనాయ చిత్తం అభినీహరతి అభినిన్నామేతి…పే॰… అయమ్పి ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞో పురిమేహి యఞ్ఞేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చ…పే॰… నాపరం ఇత్థత్తాయాతి పజానాతి. అయమ్పి ఖో, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞో పురిమేహి యఞ్ఞేహి అప్పట్ఠతరో చ అప్పసమారమ్భతరో చ మహప్ఫలతరో చ మహానిసంసతరో చ. ఇమాయ చ, బ్రాహ్మణ, యఞ్ఞసమ్పదాయ అఞ్ఞా యఞ్ఞసమ్పదా ఉత్తరితరా వా పణీతతరా వా నత్థీ’’తి.

    ‘‘Idha, brāhmaṇa, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu, evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, brāhmaṇa, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ kho, brāhmaṇa, yañño purimehi yaññehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro ca…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, yañño purimehi yaññehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cāti. Ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… ayampi kho, brāhmaṇa, yañño purimehi yaññehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro ca…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti. Ayampi kho, brāhmaṇa, yañño purimehi yaññehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro ca. Imāya ca, brāhmaṇa, yaññasampadāya aññā yaññasampadā uttaritarā vā paṇītatarā vā natthī’’ti.

    కూటదన్తఉపాసకత్తపటివేదనా

    Kūṭadantaupāsakattapaṭivedanā

    ౩౫౪. ఏవం వుత్తే, కూటదన్తో బ్రాహ్మణో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కన్తం, భో గోతమ, అభిక్కన్తం, భో గోతమ! సేయ్యథాపి భో గోతమ, నిక్కుజ్జితం వా ఉక్కుజ్జేయ్య, పటిచ్ఛన్నం వా వివరేయ్య, మూళ్హస్స వా మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య, అన్ధకారే వా తేలపజ్జోతం ధారేయ్య ‘చక్ఖుమన్తో రూపాని దక్ఖన్తీ’తి; ఏవమేవం భోతా గోతమేన అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితో. ఏసాహం భవన్తం గోతమం సరణం గచ్ఛామి ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకం మం భవం గోతమో ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గతం. ఏసాహం భో గోతమ సత్త చ ఉసభసతాని సత్త చ వచ్ఛతరసతాని సత్త చ వచ్ఛతరీసతాని సత్త చ అజసతాని సత్త చ ఉరబ్భసతాని ముఞ్చామి, జీవితం దేమి, హరితాని చేవ తిణాని ఖాదన్తు, సీతాని చ పానీయాని పివన్తు, సీతో చ నేసం వాతో ఉపవాయతూ’’తి.

    354. Evaṃ vutte, kūṭadanto brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ. Esāhaṃ bho gotama satta ca usabhasatāni satta ca vacchatarasatāni satta ca vacchatarīsatāni satta ca ajasatāni satta ca urabbhasatāni muñcāmi, jīvitaṃ demi, haritāni ceva tiṇāni khādantu, sītāni ca pānīyāni pivantu, sīto ca nesaṃ vāto upavāyatū’’ti.

    సోతాపత్తిఫలసచ్ఛికిరియా

    Sotāpattiphalasacchikiriyā

    ౩౫౫. అథ ఖో భగవా కూటదన్తస్స బ్రాహ్మణస్స అనుపుబ్బిం కథం కథేసి, సేయ్యథిదం, దానకథం సీలకథం సగ్గకథం; కామానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం పకాసేసి. యదా భగవా అఞ్ఞాసి కూటదన్తం బ్రాహ్మణం కల్లచిత్తం ముదుచిత్తం వినీవరణచిత్తం ఉదగ్గచిత్తం పసన్నచిత్తం, అథ యా బుద్ధానం సాముక్కంసికా ధమ్మదేసనా, తం పకాసేసి – దుక్ఖం సముదయం నిరోధం మగ్గం. సేయ్యథాపి నామ సుద్ధం వత్థం అపగతకాళకం సమ్మదేవ రజనం పటిగ్గణ్హేయ్య, ఏవమేవ కూటదన్తస్స బ్రాహ్మణస్స తస్మిఞ్ఞేవ ఆసనే విరజం వీతమలం ధమ్మచక్ఖుం ఉదపాది – ‘‘యం కిఞ్చి సముదయధమ్మం, సబ్బం తం నిరోధధమ్మ’’న్తి.

    355. Atha kho bhagavā kūṭadantassa brāhmaṇassa anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ, dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ; kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā bhagavā aññāsi kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ kallacittaṃ muducittaṃ vinīvaraṇacittaṃ udaggacittaṃ pasannacittaṃ, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva kūṭadantassa brāhmaṇassa tasmiññeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.

    ౩౫౬. అథ ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో దిట్ఠధమ్మో పత్తధమ్మో విదితధమ్మో పరియోగాళ్హధమ్మో తిణ్ణవిచికిచ్ఛో విగతకథంకథో వేసారజ్జప్పత్తో అపరప్పచ్చయో సత్థుసాసనే భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అధివాసేతు మే భవం గోతమో స్వాతనాయ భత్తం సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేనా’’తి. అధివాసేసి భగవా తుణ్హీభావేన.

    356. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me bhavaṃ gotamo svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.

    ౩౫౭. అథ ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో భగవతో అధివాసనం విదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి. అథ ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో తస్సా రత్తియా అచ్చయేన సకే యఞ్ఞవాటే పణీతం ఖాదనీయం భోజనీయం పటియాదాపేత్వా భగవతో కాలం ఆరోచాపేసి – ‘‘కాలో, భో గోతమ; నిట్ఠితం భత్త’’న్తి.

    357. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo tassā rattiyā accayena sake yaññavāṭe paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bho gotama; niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.

    ౩౫౮. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేన యేన కూటదన్తస్స బ్రాహ్మణస్స యఞ్ఞవాటో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది.

    358. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena kūṭadantassa brāhmaṇassa yaññavāṭo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.

    అథ ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో బుద్ధప్పముఖం భిక్ఖుసఙ్ఘం పణీతేన ఖాదనీయేన భోజనీయేన సహత్థా సన్తప్పేసి సమ్పవారేసి. అథ ఖో కూటదన్తో బ్రాహ్మణో భగవన్తం భుత్తావిం ఓనీతపత్తపాణిం అఞ్ఞతరం నీచం ఆసనం గహేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో కూటదన్తం బ్రాహ్మణం భగవా ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేత్వా సమాదపేత్వా సముత్తేజేత్వా సమ్పహంసేత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామీతి.

    Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmīti.

    కూటదన్తసుత్తం నిట్ఠితం పఞ్చమం.

    Kūṭadantasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. పతపతి (సీ॰ పీ॰), తపతి (స్యా॰)
    2. patapati (sī. pī.), tapati (syā.)
    3. పురోహితోపి (క॰ సీ॰ క॰)
    4. purohitopi (ka. sī. ka.)
    5. యిట్ఠకామస్స (క॰)
    6. yiṭṭhakāmassa (ka.)
    7. పరిహింసత్థాయ (స్యా॰ క॰ సీ॰ క॰), పరహింసత్థాయ (క॰)
    8. parihiṃsatthāya (syā. ka. sī. ka.), parahiṃsatthāya (ka.)
    9. యఞ్ఞావాటస్స (సీ॰ పీ॰ క॰)
    10. yaññāvāṭassa (sī. pī. ka.)
    11. తివిధయఞ్ఞసమ్పదాయ (క॰)
    12. అప్పత్థతరో (స్యా॰ కం॰)
    13. అప్పసమారబ్భతరో (సీ॰ పీ॰ క॰)
    14. tividhayaññasampadāya (ka.)
    15. appatthataro (syā. kaṃ.)
    16. appasamārabbhataro (sī. pī. ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / దీఘ నికాయ (అట్ఠకథా) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ౫. కూటదన్తసుత్తవణ్ణనా • 5. Kūṭadantasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / దీఘనికాయ (టీకా) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ౫. కూటదన్తసుత్తవణ్ణనా • 5. Kūṭadantasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact