| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਦੀਘਨਿਕਾਯ • Dīghanikāya |
੫. ਕੂਟਦਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ
5. Kūṭadantasuttaṃ
ਖਾਣੁਮਤਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ
Khāṇumatakabrāhmaṇagahapatikā
੩੨੩. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਮਗਧੇਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਯੇਨ ਖਾਣੁਮਤਂ ਨਾਮ ਮਗਧਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਖਾਣੁਮਤੇ વਿਹਰਤਿ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯਂ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਖਾਣੁਮਤਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਂ ਸਤਿਣਕਟ੍ਠੋਦਕਂ ਸਧਞ੍ਞਂ ਰਾਜਭੋਗ੍ਗਂ ਰਞ੍ਞਾ ਮਾਗਧੇਨ ਸੇਨਿਯੇਨ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਰਾਜਦਾਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਯ੍ਯਂ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਮਹਾਯਞ੍ਞੋ ਉਪਕ੍ਖਟੋ ਹੋਤਿ। ਸਤ੍ਤ ਚ ਉਸਭਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ વਚ੍ਛਤਰਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ વਚ੍ਛਤਰੀਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ ਅਜਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ ਉਰਬ੍ਭਸਤਾਨਿ ਥੂਣੂਪਨੀਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ।
323. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā magadhesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi yena khāṇumataṃ nāma magadhānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ. Tena kho pana samayena kūṭadanto brāhmaṇo khāṇumataṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā māgadhena seniyena bimbisārena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ. Tena kho pana samayena kūṭadantassa brāhmaṇassa mahāyañño upakkhaṭo hoti. Satta ca usabhasatāni satta ca vacchatarasatāni satta ca vacchatarīsatāni satta ca ajasatāni satta ca urabbhasatāni thūṇūpanītāni honti yaññatthāya.
੩੨੪. ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਖਾਣੁਮਤਕਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ – ‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਮਗਧੇਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਖਾਣੁਮਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਖਾਣੁਮਤੇ વਿਹਰਤਿ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯਂ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਏવਂ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ । ਸੋ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਸਦੇવਕਂ ਸਮਾਰਕਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਂ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਪਜਂ ਸਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਪવੇਦੇਤਿ। ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇવਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤਿ। ਸਾਧੁ ਖੋ ਪਨ ਤਥਾਰੂਪਾਨਂ ਅਰਹਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
324. Assosuṃ kho khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito magadhesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi khāṇumataṃ anuppatto khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti . So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.
੩੨੫. ਅਥ ਖੋ ਖਾਣੁਮਤਕਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਖਾਣੁਮਤਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਸਙ੍ਘੀ ਗਣੀਭੂਤਾ ਯੇਨ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ।
325. Atha kho khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā khāṇumatā nikkhamitvā saṅghasaṅghī gaṇībhūtā yena ambalaṭṭhikā tenupasaṅkamanti.
੩੨੬. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦੇ ਦਿવਾਸੇਯ੍ਯਂ ਉਪਗਤੋ ਹੋਤਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਖਾਣੁਮਤਕੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕੇ ਖਾਣੁਮਤਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਸਙ੍ਘੀ ਗਣੀਭੂਤੇ ਯੇਨ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇ। ਦਿਸ੍વਾ ਖਤ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਖਤ੍ਤੇ, ਖਾਣੁਮਤਕਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਖਾਣੁਮਤਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਸਙ੍ਘੀ ਗਣੀਭੂਤਾ ਯੇਨ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ?
326. Tena kho pana samayena kūṭadanto brāhmaṇo uparipāsāde divāseyyaṃ upagato hoti. Addasā kho kūṭadanto brāhmaṇo khāṇumatake brāhmaṇagahapatike khāṇumatā nikkhamitvā saṅghasaṅghī gaṇībhūte yena ambalaṭṭhikā tenupasaṅkamante. Disvā khattaṃ āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho, bho khatte, khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā khāṇumatā nikkhamitvā saṅghasaṅghī gaṇībhūtā yena ambalaṭṭhikā tenupasaṅkamantī’’ti?
੩੨੭. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਭੋ, ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਮਗਧੇਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਖਾਣੁਮਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਖਾਣੁਮਤੇ વਿਹਰਤਿ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯਂ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਏવਂ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ। ਤਮੇਤੇ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
327. ‘‘Atthi kho, bho, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito magadhesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi khāṇumataṃ anuppatto, khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Tamete bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamantī’’ti.
੩੨੮. ਅਥ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸੁਤਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇਤਂ – ‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤਿવਿਧਂ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਂ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਜਾਨਾਤੀ’ਤਿ। ਨ ਖੋ ਪਨਾਹਂ ਜਾਨਾਮਿ ਤਿવਿਧਂ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਂ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ। ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਚਾਹਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤੁਂ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤਿવਿਧਂ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਂ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।
328. Atha kho kūṭadantassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘sutaṃ kho pana metaṃ – ‘samaṇo gotamo tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ jānātī’ti. Na kho panāhaṃ jānāmi tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ. Icchāmi cāhaṃ mahāyaññaṃ yajituṃ. Yaṃnūnāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ puccheyya’’nti.
੩੨੯. ਅਥ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਖਤ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭੋ ਖਤ੍ਤੇ, ਯੇਨ ਖਾਣੁਮਤਕਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮ। ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਖਾਣੁਮਤਕੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕੇ ਏવਂ વਦੇਹਿ – ‘ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ, ਭੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਏવਮਾਹ – ‘‘ਆਗਮੇਨ੍ਤੁ ਕਿਰ ਭવਨ੍ਤੋ, ਕੂਟਦਨ੍ਤੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭੋ’’ਤਿ ਖੋ ਸੋ ਖਤ੍ਤਾ ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਖਾਣੁਮਤਕਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਖਾਣੁਮਤਕੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕੇ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ, ਭੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਆਗਮੇਨ੍ਤੁ ਕਿਰ ਭੋਨ੍ਤੋ, ਕੂਟਦਨ੍ਤੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ।
329. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo khattaṃ āmantesi – ‘‘tena hi, bho khatte, yena khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā tenupasaṅkama. Upasaṅkamitvā khāṇumatake brāhmaṇagahapatike evaṃ vadehi – ‘kūṭadanto, bho, brāhmaṇo evamāha – ‘‘āgamentu kira bhavanto, kūṭadantopi brāhmaṇo samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho so khattā kūṭadantassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena khāṇumatakā brāhmaṇagahapatikā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā khāṇumatake brāhmaṇagahapatike etadavoca – ‘‘kūṭadanto, bho, brāhmaṇo evamāha – ‘āgamentu kira bhonto, kūṭadantopi brāhmaṇo samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’’ti.
ਕੂਟਦਨ੍ਤਗੁਣਕਥਾ
Kūṭadantaguṇakathā
੩੩੦. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਨੇਕਾਨਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਤਾਨਿ ਖਾਣੁਮਤੇ ਪਟਿવਸਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਅਨੁਭવਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ – ‘‘ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਯੇਨ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ।
330. Tena kho pana samayena anekāni brāhmaṇasatāni khāṇumate paṭivasanti – ‘‘kūṭadantassa brāhmaṇassa mahāyaññaṃ anubhavissāmā’’ti. Assosuṃ kho te brāhmaṇā – ‘‘kūṭadanto kira brāhmaṇo samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’ti. Atha kho te brāhmaṇā yena kūṭadanto brāhmaṇo tenupasaṅkamiṃsu.
੩੩੧. ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਕੂਟਦਨ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ ਖੋ ਮੇ, ਭੋ, ਹੋਤਿ – ‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’’ਤਿ।
331. Upasaṅkamitvā kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ etadavocuṃ – ‘‘saccaṃ kira bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’ti? ‘‘Evaṃ kho me, bho, hoti – ‘ahampi samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissāmī’’’ti.
‘‘ਮਾ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਨ ਅਰਹਤਿ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ। ਸਚੇ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਭੋਤੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਸੋ ਹਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸੋ ਅਭਿવਡ੍ਢਿਸ੍ਸਤਿ। ਯਮ੍ਪਿ ਭੋਤੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਸੋ ਹਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸੋ ਅਭਿવਡ੍ਢਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਮਿਨਾਪਙ੍ਗੇਨ ਨ ਅਰਹਤਿ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ। ਸਮਣੋ ਤ੍વੇવ ਗੋਤਮੋ ਅਰਹਤਿ ਭવਨ੍ਤਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ ।
‘‘Mā bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkami. Na arahati bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Sace bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissati, bhoto kūṭadantassa yaso hāyissati, samaṇassa gotamassa yaso abhivaḍḍhissati. Yampi bhoto kūṭadantassa yaso hāyissati, samaṇassa gotamassa yaso abhivaḍḍhissati, imināpaṅgena na arahati bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Samaṇo tveva gotamo arahati bhavantaṃ kūṭadantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ .
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ। ਯਮ੍ਪਿ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ, ਇਮਿਨਾਪਙ੍ਗੇਨ ਨ ਅਰਹਤਿ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ। ਸਮਣੋ ਤ੍વੇવ ਗੋਤਮੋ ਅਰਹਤਿ ਭવਨ੍ਤਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ।
‘‘Bhavañhi kūṭadanto ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Yampi bhavaṃ kūṭadanto ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena, imināpaṅgena na arahati bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Samaṇo tveva gotamo arahati bhavantaṃ kūṭadantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ.
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ ਪਹੂਤવਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣੋ ਪਹੂਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Bhavañhi kūṭadanto aḍḍho mahaddhano mahābhogo pahūtavittūpakaraṇo pahūtajātarūparajato…pe…
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਅਜ੍ਝਾਯਕੋ ਮਨ੍ਤਧਰੋ ਤਿਣ੍ਣਂ વੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ ਸਨਿਘਣ੍ਡੁਕੇਟੁਭਾਨਂ ਸਾਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾਨਂ ਪਦਕੋ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੋ ਲੋਕਾਯਤਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਅਨવਯੋ…ਪੇ॰…
‘‘Bhavañhi kūṭadanto ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo…pe…
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਅਭਿਰੂਪੋ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਣ੍ਣੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਚ੍ਛਸੀ ਅਖੁਦ੍ਦਾવਕਾਸੋ ਦਸ੍ਸਨਾਯ…ਪੇ॰…
‘‘Bhavañhi kūṭadanto abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī akhuddāvakāso dassanāya…pe…
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸੀਲવਾ વੁਦ੍ਧਸੀਲੀ વੁਦ੍ਧਸੀਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Bhavañhi kūṭadanto sīlavā vuddhasīlī vuddhasīlena samannāgato…pe…
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਕਲ੍ਯਾਣવਾਚੋ ਕਲ੍ਯਾਣવਾਕ੍ਕਰਣੋ ਪੋਰਿਯਾ વਾਚਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਯ ਅਨੇਲਗਲਾਯ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਪਨਿਯਾ…ਪੇ॰…
‘‘Bhavañhi kūṭadanto kalyāṇavāco kalyāṇavākkaraṇo poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā…pe…
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬਹੂਨਂ ਆਚਰਿਯਪਾਚਰਿਯੋ ਤੀਣਿ ਮਾਣવਕਸਤਾਨਿ ਮਨ੍ਤੇ વਾਚੇਤਿ, ਬਹੂ ਖੋ ਪਨ ਨਾਨਾਦਿਸਾ ਨਾਨਾਜਨਪਦਾ ਮਾਣવਕਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਭੋਤੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਮਨ੍ਤਤ੍ਥਿਕਾ ਮਨ੍ਤੇ ਅਧਿਯਿਤੁਕਾਮਾ…ਪੇ॰…
‘‘Bhavañhi kūṭadanto bahūnaṃ ācariyapācariyo tīṇi māṇavakasatāni mante vāceti, bahū kho pana nānādisā nānājanapadā māṇavakā āgacchanti bhoto kūṭadantassa santike mantatthikā mante adhiyitukāmā…pe…
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਜਿਣ੍ਣੋ વੁਦ੍ਧੋ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤਰੁਣੋ ਚੇવ ਤਰੁਣਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਚ…ਪੇ॰…
‘‘Bhavañhi kūṭadanto jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayoanuppatto. Samaṇo gotamo taruṇo ceva taruṇapabbajito ca…pe…
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਸੇਨਿਯਸ੍ਸ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਤੋ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Bhavañhi kūṭadanto rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਤੋ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Bhavañhi kūṭadanto brāhmaṇassa pokkharasātissa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…
‘‘ਭવਞ੍ਹਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਖਾਣੁਮਤਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਂ ਸਤਿਣਕਟ੍ਠੋਦਕਂ ਸਧਞ੍ਞਂ ਰਾਜਭੋਗ੍ਗਂ ਰਞ੍ਞਾ ਮਾਗਧੇਨ ਸੇਨਿਯੇਨ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਰਾਜਦਾਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਯ੍ਯਂ। ਯਮ੍ਪਿ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਖਾਣੁਮਤਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਂ ਸਤਿਣਕਟ੍ਠੋਦਕਂ ਸਧਞ੍ਞਂ ਰਾਜਭੋਗ੍ਗਂ, ਰਞ੍ਞਾ ਮਾਗਧੇਨ ਸੇਨਿਯੇਨ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਰਾਜਦਾਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਯ੍ਯਂ, ਇਮਿਨਾਪਙ੍ਗੇਨ ਨ ਅਰਹਤਿ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ। ਸਮਣੋਤ੍વੇવ ਗੋਤਮੋ ਅਰਹਤਿ ਭવਨ੍ਤਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Bhavañhi kūṭadanto khāṇumataṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā māgadhena seniyena bimbisārena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ. Yampi bhavaṃ kūṭadanto khāṇumataṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ, raññā māgadhena seniyena bimbisārena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ, imināpaṅgena na arahati bhavaṃ kūṭadanto samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Samaṇotveva gotamo arahati bhavantaṃ kūṭadantaṃ dassanāya upasaṅkamitu’’nti.
ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਕਥਾ
Buddhaguṇakathā
੩੩੨. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਏਤਦવੋਚ –
332. Evaṃ vutte kūṭadanto brāhmaṇo te brāhmaṇe etadavoca –
‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭੋ, ਮਮਪਿ ਸੁਣਾਥ, ਯਥਾ ਮਯਮੇવ ਅਰਹਾਮ ਤਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ, ਨ ਤ੍વੇવ ਅਰਹਤਿ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ। ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ। ਯਮ੍ਪਿ, ਭੋ, ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ, ਇਮਿਨਾਪਙ੍ਗੇਨ ਨ ਅਰਹਤਿ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਮਯਮੇવ ਅਰਹਾਮ ਤਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ।
‘‘Tena hi, bho, mamapi suṇātha, yathā mayameva arahāma taṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ, na tveva arahati so bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Samaṇo khalu, bho, gotamo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Yampi, bho, samaṇo gotamo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena, imināpaṅgena na arahati so bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Atha kho mayameva arahāma taṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ.
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਞਾਤਿਸਙ੍ਘਂ ਓਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo mahantaṃ ñātisaṅghaṃ ohāya pabbajito…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਪਹੂਤਂ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣਂ ਓਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਭੂਮਿਗਤਞ੍ਚ વੇਹਾਸਟ੍ਠਂ ਚ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo pahūtaṃ hiraññasuvaṇṇaṃ ohāya pabbajito bhūmigatañca vehāsaṭṭhaṃ ca…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਦਹਰੋવ ਸਮਾਨੋ ਯੁવਾ ਸੁਸੁਕਾਲ਼ਕੇਸੋ ਭਦ੍ਰੇਨ ਯੋਬ੍ਬਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਠਮੇਨ વਯਸਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo daharova samāno yuvā susukāḷakeso bhadrena yobbanena samannāgato paṭhamena vayasā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਅਕਾਮਕਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਾਨਂ ਰੁਦਨ੍ਤਾਨਂ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo akāmakānaṃ mātāpitūnaṃ assumukhānaṃ rudantānaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਅਭਿਰੂਪੋ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਣ੍ਣੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਚ੍ਛਸੀ ਅਖੁਦ੍ਦਾવਕਾਸੋ ਦਸ੍ਸਨਾਯ …ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī akhuddāvakāso dassanāya …pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਸੀਲવਾ ਅਰਿਯਸੀਲੀ ਕੁਸਲਸੀਲੀ ਕੁਸਲਸੀਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo sīlavā ariyasīlī kusalasīlī kusalasīlena samannāgato…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਕਲ੍ਯਾਣવਾਚੋ ਕਲ੍ਯਾਣવਾਕ੍ਕਰਣੋ ਪੋਰਿਯਾ વਾਚਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਯ ਅਨੇਲਗਲਾਯ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਪਨਿਯਾ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo kalyāṇavāco kalyāṇavākkaraṇo poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਬਹੂਨਂ ਆਚਰਿਯਪਾਚਰਿਯੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo bahūnaṃ ācariyapācariyo…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਖੀਣਕਾਮਰਾਗੋ વਿਗਤਚਾਪਲ੍ਲੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo khīṇakāmarāgo vigatacāpallo…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਕਮ੍ਮવਾਦੀ ਕਿਰਿਯવਾਦੀ ਅਪਾਪਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਯ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo kammavādī kiriyavādī apāpapurekkhāro brahmaññāya pajāya…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਉਚ੍ਚਾ ਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਾ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo uccā kulā pabbajito asambhinnakhattiyakulā…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਅਡ੍ਢਾ ਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਮਹਦ੍ਧਨਾ ਮਹਾਭੋਗਾ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo aḍḍhā kulā pabbajito mahaddhanā mahābhogā…pe…
‘‘ਸਮਣਂ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮਂ ਤਿਰੋਰਟ੍ਠਾ ਤਿਰੋਜਨਪਦਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ tiroraṭṭhā tirojanapadā pañhaṃ pucchituṃ āgacchanti…pe…
‘‘ਸਮਣਂ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮਂ ਅਨੇਕਾਨਿ ਦੇવਤਾਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਾਣੇਹਿ ਸਰਣਂ ਗਤਾਨਿ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ anekāni devatāsahassāni pāṇehi saraṇaṃ gatāni…pe…
‘‘ਸਮਣਂ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮਂ ਏવਂ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ ਤਿ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ ti…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਏਹਿਸ੍વਾਗਤવਾਦੀ ਸਖਿਲੋ ਸਮ੍ਮੋਦਕੋ ਅਬ੍ਭਾਕੁਟਿਕੋ ਉਤ੍ਤਾਨਮੁਖੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਸੀ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo ehisvāgatavādī sakhilo sammodako abbhākuṭiko uttānamukho pubbabhāsī…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਰਿਸਾਨਂ ਸਕ੍ਕਤੋ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo catunnaṃ parisānaṃ sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…
‘‘ਸਮਣੇ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੇ ਬਹੂ ਦੇવਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਅਭਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇe khalu, bho, gotame bahū devā ca manussā ca abhippasannā…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਯਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ વਾ ਨਿਗਮੇ વਾ ਪਟਿવਸਤਿ ਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ વਾ ਨਿਗਮੇ વਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇ વਿਹੇਠੇਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo yasmiṃ gāme vā nigame vā paṭivasati na tasmiṃ gāme vā nigame vā amanussā manusse viheṭhenti…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਸਙ੍ਘੀ ਗਣੀ ਗਣਾਚਰਿਯੋ ਪੁਥੁਤਿਤ੍ਥਕਰਾਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ, ਯਥਾ ਖੋ ਪਨ, ਭੋ, ਏਤੇਸਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਯਥਾ વਾ ਤਥਾ વਾ ਯਸੋ ਸਮੁਦਾਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਹੇવਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸੋ ਸਮੁਦਾਗਤੋ। ਅਥ ਖੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾਯ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸੋ ਸਮੁਦਾਗਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo saṅghī gaṇī gaṇācariyo puthutitthakarānaṃ aggamakkhāyati, yathā kho pana, bho, etesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ yathā vā tathā vā yaso samudāgacchati, na hevaṃ samaṇassa gotamassa yaso samudāgato. Atha kho anuttarāya vijjācaraṇasampadāya samaṇassa gotamassa yaso samudāgato…pe…
‘‘ਸਮਣਂ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮਂ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਸੇਨਿਯੋ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਸਪੁਤ੍ਤੋ ਸਭਰਿਯੋ ਸਪਰਿਸੋ ਸਾਮਚ੍ਚੋ ਪਾਣੇਹਿ ਸਰਣਂ ਗਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ rājā māgadho seniyo bimbisāro saputto sabhariyo sapariso sāmacco pāṇehi saraṇaṃ gato…pe…
‘‘ਸਮਣਂ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮਂ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਸਪੁਤ੍ਤੋ ਸਭਰਿਯੋ ਸਪਰਿਸੋ ਸਾਮਚ੍ਚੋ ਪਾਣੇਹਿ ਸਰਣਂ ਗਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ rājā pasenadi kosalo saputto sabhariyo sapariso sāmacco pāṇehi saraṇaṃ gato…pe…
‘‘ਸਮਣਂ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿ ਸਪੁਤ੍ਤੋ ਸਭਰਿਯੋ ਸਪਰਿਸੋ ਸਾਮਚ੍ਚੋ ਪਾਣੇਹਿ ਸਰਣਂ ਗਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ brāhmaṇo pokkharasāti saputto sabhariyo sapariso sāmacco pāṇehi saraṇaṃ gato…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਸੇਨਿਯਸ੍ਸ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਤੋ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪਸੇਨਦਿਸ੍ਸ ਕੋਸਲਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਤੋ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo rañño pasenadissa kosalassa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਤੋ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ…ਪੇ॰…
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo brāhmaṇassa pokkharasātissa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe…
‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਖਾਣੁਮਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਖਾਣੁਮਤੇ વਿਹਰਤਿ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯਂ। ਯੇ ਖੋ ਪਨ, ਭੋ, ਕੇਚਿ ਸਮਣਾ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ વਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗਾਮਖੇਤ੍ਤਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਤਿਥੀ ਨੋ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਤਿਥੀ ਖੋ ਪਨਮ੍ਹੇਹਿ ਸਕ੍ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਗਰੁਕਾਤਬ੍ਬਾ ਮਾਨੇਤਬ੍ਬਾ ਪੂਜੇਤਬ੍ਬਾ ਅਪਚੇਤਬ੍ਬਾ। ਯਮ੍ਪਿ, ਭੋ, ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਖਾਣੁਮਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਖਾਣੁਮਤੇ વਿਹਰਤਿ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯਂ, ਅਤਿਥਿਮ੍ਹਾਕਂ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ। ਅਤਿਥਿ ਖੋ ਪਨਮ੍ਹੇਹਿ ਸਕ੍ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਗਰੁਕਾਤਬ੍ਬੋ ਮਾਨੇਤਬ੍ਬੋ ਪੂਜੇਤਬ੍ਬੋ ਅਪਚੇਤਬ੍ਬੋ। ਇਮਿਨਾਪਙ੍ਗੇਨ ਨਾਰਹਤਿ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਮਯਮੇવ ਅਰਹਾਮ ਤਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ। ਏਤ੍ਤਕੇ ਖੋ ਅਹਂ, ਭੋ, ਤਸ੍ਸ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ વਣ੍ਣੇ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਮਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਏਤ੍ਤਕવਣ੍ਣੋ। ਅਪਰਿਮਾਣવਣ੍ਣੋ ਹਿ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ।
‘‘Samaṇo khalu, bho, gotamo khāṇumataṃ anuppatto khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ. Ye kho pana, bho, keci samaṇā vā brāhmaṇā vā amhākaṃ gāmakhettaṃ āgacchanti, atithī no te honti. Atithī kho panamhehi sakkātabbā garukātabbā mānetabbā pūjetabbā apacetabbā. Yampi, bho, samaṇo gotamo khāṇumataṃ anuppatto khāṇumate viharati ambalaṭṭhikāyaṃ, atithimhākaṃ samaṇo gotamo. Atithi kho panamhehi sakkātabbo garukātabbo mānetabbo pūjetabbo apacetabbo. Imināpaṅgena nārahati so bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Atha kho mayameva arahāma taṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Ettake kho ahaṃ, bho, tassa bhoto gotamassa vaṇṇe pariyāpuṇāmi, no ca kho so bhavaṃ gotamo ettakavaṇṇo. Aparimāṇavaṇṇo hi so bhavaṃ gotamo’’ti.
੩੩੩. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਕੂਟਦਨ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਯਥਾ ਖੋ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ વਣ੍ਣੇ ਭਾਸਤਿ, ਇਤੋ ਚੇਪਿ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਯੋਜਨਸਤੇ વਿਹਰਤਿ, ਅਲਮੇવ ਸਦ੍ਧੇਨ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇਨ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ ਅਪਿ ਪੁਟੋਸੇਨਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭੋ, ਸਬ੍ਬੇવ ਮਯਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ।
333. Evaṃ vutte, te brāhmaṇā kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ etadavocuṃ – ‘‘yathā kho bhavaṃ kūṭadanto samaṇassa gotamassa vaṇṇe bhāsati, ito cepi so bhavaṃ gotamo yojanasate viharati, alameva saddhena kulaputtena dassanāya upasaṅkamituṃ api puṭosenā’’ti. ‘‘Tena hi, bho, sabbeva mayaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissāmā’’ti.
ਮਹਾવਿਜਿਤਰਾਜਯਞ੍ਞਕਥਾ
Mahāvijitarājayaññakathā
੩੩੪. ਅਥ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਹਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ । ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਖਾਣੁਮਤਕਾਪਿ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ; ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂਸੁ, ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ; ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ; ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਸਾવੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ; ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ।
334. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo mahatā brāhmaṇagaṇena saddhiṃ yena ambalaṭṭhikā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi . Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Khāṇumatakāpi kho brāhmaṇagahapatikā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
੩੩੫. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ – ‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤਿવਿਧਂ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਂ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਜਾਨਾਤੀ’ਤਿ। ਨ ਖੋ ਪਨਾਹਂ ਜਾਨਾਮਿ ਤਿવਿਧਂ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਂ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ। ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਚਾਹਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤੁਂ। ਸਾਧੁ ਮੇ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਤਿવਿਧਂ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਂ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਦੇਸੇਤੂ’’ਤਿ।
335. Ekamantaṃ nisinno kho kūṭadanto brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bho gotama – ‘samaṇo gotamo tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ jānātī’ti. Na kho panāhaṃ jānāmi tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ. Icchāmi cāhaṃ mahāyaññaṃ yajituṃ. Sādhu me bhavaṃ gotamo tividhaṃ yaññasampadaṃ soḷasaparikkhāraṃ desetū’’ti.
੩੩੬. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੁਣਾਹਿ ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਹਿ, ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭੋ’’ਤਿ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ , ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ ਪਹੂਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤੋ ਪਹੂਤવਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣੋ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋ। ਅਥ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾવਿਜਿਤਸ੍ਸ ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘ਅਧਿਗਤਾ ਖੋ ਮੇ વਿਪੁਲਾ ਮਾਨੁਸਕਾ ਭੋਗਾ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਥવਿਮਣ੍ਡਲਂ ਅਭਿવਿਜਿਯ ਅਜ੍ਝਾવਸਾਮਿ , ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜੇਯ੍ਯਂ, ਯਂ ਮਮ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ।
336. ‘‘Tena hi, brāhmaṇa, suṇāhi sādhukaṃ manasikarohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho kūṭadanto brāhmaṇo bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca – ‘‘bhūtapubbaṃ, brāhmaṇa , rājā mahāvijito nāma ahosi aḍḍho mahaddhano mahābhogo pahūtajātarūparajato pahūtavittūpakaraṇo pahūtadhanadhañño paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro. Atha kho, brāhmaṇa, rañño mahāvijitassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘adhigatā kho me vipulā mānusakā bhogā, mahantaṃ pathavimaṇḍalaṃ abhivijiya ajjhāvasāmi , yaṃnūnāhaṃ mahāyaññaṃ yajeyyaṃ, yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti.
੩੩੭. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਪੁਰੋਹਿਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਇਧ ਮਯ੍ਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ਅਧਿਗਤਾ ਖੋ ਮੇ વਿਪੁਲਾ ਮਾਨੁਸਕਾ ਭੋਗਾ , ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਥવਿਮਣ੍ਡਲਂ ਅਭਿવਿਜਿਯ ਅਜ੍ਝਾવਸਾਮਿ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜੇਯ੍ਯਂ ਯਂ ਮਮ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ। ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤੁਂ। ਅਨੁਸਾਸਤੁ ਮਂ ਭવਂ ਯਂ ਮਮ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’’’ਤਿ।
337. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, rājā mahāvijito purohitaṃ brāhmaṇaṃ āmantetvā etadavoca – ‘idha mayhaṃ, brāhmaṇa, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – adhigatā kho me vipulā mānusakā bhogā , mahantaṃ pathavimaṇḍalaṃ abhivijiya ajjhāvasāmi. Yaṃnūnāhaṃ mahāyaññaṃ yajeyyaṃ yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti. Icchāmahaṃ, brāhmaṇa, mahāyaññaṃ yajituṃ. Anusāsatu maṃ bhavaṃ yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’’ti.
੩੩੮. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾવਿਜਿਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਭੋਤੋ ਖੋ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੋ ਸਕਣ੍ਟਕੋ ਸਉਪ੍ਪੀਲ਼ੋ, ਗਾਮਘਾਤਾਪਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਗਮਘਾਤਾਪਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਗਰਘਾਤਾਪਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ , ਪਨ੍ਥਦੁਹਨਾਪਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਭવਂ ਖੋ ਪਨ ਰਾਜਾ ਏવਂ ਸਕਣ੍ਟਕੇ ਜਨਪਦੇ ਸਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇ ਬਲਿਮੁਦ੍ਧਰੇਯ੍ਯ, ਅਕਿਚ੍ਚਕਾਰੀ ਅਸ੍ਸ ਤੇਨ ਭવਂ ਰਾਜਾ। ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘‘ਅਹਮੇਤਂ ਦਸ੍ਸੁਖੀਲਂ વਧੇਨ વਾ ਬਨ੍ਧੇਨ વਾ ਜਾਨਿਯਾ વਾ ਗਰਹਾਯ વਾ ਪਬ੍ਬਾਜਨਾਯ વਾ ਸਮੂਹਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੁਖੀਲਸ੍ਸ ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ ਹੋਤਿ। ਯੇ ਤੇ ਹਤਾવਸੇਸਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਚ੍ਛਾ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦਂ વਿਹੇਠੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਇਦਂ ਸਂવਿਧਾਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੁਖੀਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ ਹਿ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਯੇ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਉਸ੍ਸਹਨ੍ਤਿ ਕਸਿਗੋਰਕ੍ਖੇ, ਤੇਸਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਬੀਜਭਤ੍ਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦੇਤੁ। ਯੇ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਉਸ੍ਸਹਨ੍ਤਿ વਾਣਿਜ੍ਜਾਯ, ਤੇਸਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਪਾਭਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦੇਤੁ। ਯੇ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਉਸ੍ਸਹਨ੍ਤਿ ਰਾਜਪੋਰਿਸੇ, ਤੇਸਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਭਤ੍ਤવੇਤਨਂ ਪਕਪ੍ਪੇਤੁ। ਤੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਕਮ੍ਮਪਸੁਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦਂ ਨ વਿਹੇਠੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ; ਮਹਾ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਰਾਸਿਕੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਖੇਮਟ੍ਠਿਤਾ ਜਨਪਦਾ ਅਕਣ੍ਟਕਾ ਅਨੁਪ੍ਪੀਲ਼ਾ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮੁਦਾ ਮੋਦਮਾਨਾ ਉਰੇ ਪੁਤ੍ਤੇ ਨਚ੍ਚੇਨ੍ਤਾ ਅਪਾਰੁਤਘਰਾ ਮਞ੍ਞੇ વਿਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ‘ਏવਂ, ਭੋ’ਤਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਪੁਰੋਹਿਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਉਸ੍ਸਹਿਂਸੁ ਕਸਿਗੋਰਕ੍ਖੇ, ਤੇਸਂ ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਬੀਜਭਤ੍ਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਸਿ। ਯੇ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਉਸ੍ਸਹਿਂਸੁ વਾਣਿਜ੍ਜਾਯ, ਤੇਸਂ ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਪਾਭਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਸਿ। ਯੇ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਉਸ੍ਸਹਿਂਸੁ ਰਾਜਪੋਰਿਸੇ, ਤੇਸਂ ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਭਤ੍ਤવੇਤਨਂ ਪਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਤੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਕਮ੍ਮਪਸੁਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦਂ ਨ વਿਹੇਠਿਂਸੁ, ਮਹਾ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਰਾਸਿਕੋ ਅਹੋਸਿ। ਖੇਮਟ੍ਠਿਤਾ ਜਨਪਦਾ ਅਕਣ੍ਟਕਾ ਅਨੁਪ੍ਪੀਲ਼ਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮੁਦਾ ਮੋਦਮਾਨਾ ਉਰੇ ਪੁਤ੍ਤੇ ਨਚ੍ਚੇਨ੍ਤਾ ਅਪਾਰੁਤਘਰਾ ਮਞ੍ਞੇ વਿਹਰਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਪੁਰੋਹਿਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਸਮੂਹਤੋ ਖੋ ਮੇ ਭੋਤੋ ਦਸ੍ਸੁਖੀਲੋ, ਭੋਤੋ ਸਂવਿਧਾਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਮਹਾ ਚ ਮੇ ਰਾਸਿਕੋ। ਖੇਮਟ੍ਠਿਤਾ ਜਨਪਦਾ ਅਕਣ੍ਟਕਾ ਅਨੁਪ੍ਪੀਲ਼ਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮੁਦਾ ਮੋਦਮਾਨਾ ਉਰੇ ਪੁਤ੍ਤੇ ਨਚ੍ਚੇਨ੍ਤਾ ਅਪਾਰੁਤਘਰਾ ਮਞ੍ਞੇ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤੁਂ। ਅਨੁਸਾਸਤੁ ਮਂ ਭવਂ ਯਂ ਮਮ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ।
338. ‘‘Evaṃ vutte, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rājānaṃ mahāvijitaṃ etadavoca – ‘bhoto kho rañño janapado sakaṇṭako sauppīḷo, gāmaghātāpi dissanti, nigamaghātāpi dissanti, nagaraghātāpi dissanti , panthaduhanāpi dissanti. Bhavaṃ kho pana rājā evaṃ sakaṇṭake janapade sauppīḷe balimuddhareyya, akiccakārī assa tena bhavaṃ rājā. Siyā kho pana bhoto rañño evamassa – ‘‘ahametaṃ dassukhīlaṃ vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā samūhanissāmī’’ti, na kho panetassa dassukhīlassa evaṃ sammā samugghāto hoti. Ye te hatāvasesakā bhavissanti, te pacchā rañño janapadaṃ viheṭhessanti. Api ca kho idaṃ saṃvidhānaṃ āgamma evametassa dassukhīlassa sammā samugghāto hoti. Tena hi bhavaṃ rājā ye bhoto rañño janapade ussahanti kasigorakkhe, tesaṃ bhavaṃ rājā bījabhattaṃ anuppadetu. Ye bhoto rañño janapade ussahanti vāṇijjāya, tesaṃ bhavaṃ rājā pābhataṃ anuppadetu. Ye bhoto rañño janapade ussahanti rājaporise, tesaṃ bhavaṃ rājā bhattavetanaṃ pakappetu. Te ca manussā sakammapasutā rañño janapadaṃ na viheṭhessanti; mahā ca rañño rāsiko bhavissati. Khemaṭṭhitā janapadā akaṇṭakā anuppīḷā. Manussā mudā modamānā ure putte naccentā apārutagharā maññe viharissantī’ti. ‘Evaṃ, bho’ti kho, brāhmaṇa, rājā mahāvijito purohitassa brāhmaṇassa paṭissutvā ye rañño janapade ussahiṃsu kasigorakkhe, tesaṃ rājā mahāvijito bījabhattaṃ anuppadāsi. Ye ca rañño janapade ussahiṃsu vāṇijjāya, tesaṃ rājā mahāvijito pābhataṃ anuppadāsi. Ye ca rañño janapade ussahiṃsu rājaporise, tesaṃ rājā mahāvijito bhattavetanaṃ pakappesi. Te ca manussā sakammapasutā rañño janapadaṃ na viheṭhiṃsu, mahā ca rañño rāsiko ahosi. Khemaṭṭhitā janapadā akaṇṭakā anuppīḷā manussā mudā modamānā ure putte naccentā apārutagharā maññe vihariṃsu. Atha kho, brāhmaṇa, rājā mahāvijito purohitaṃ brāhmaṇaṃ āmantetvā etadavoca – ‘samūhato kho me bhoto dassukhīlo, bhoto saṃvidhānaṃ āgamma mahā ca me rāsiko. Khemaṭṭhitā janapadā akaṇṭakā anuppīḷā manussā mudā modamānā ure putte naccentā apārutagharā maññe viharanti. Icchāmahaṃ brāhmaṇa mahāyaññaṃ yajituṃ. Anusāsatu maṃ bhavaṃ yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti.
ਚਤੁਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ
Catuparikkhāraṃ
੩੩੯. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਯੇ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨੁਯਨ੍ਤਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ ਤੇ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਆਮਨ੍ਤਯਤਂ – ‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭੋ, ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤੁਂ, ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੁ ਮੇ ਭવਨ੍ਤੋ ਯਂ ਮਮ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ। ਯੇ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ…ਪੇ॰… ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ…ਪੇ॰… ਗਹਪਤਿਨੇਚਯਿਕਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ, ਤੇ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਆਮਨ੍ਤਯਤਂ – ‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭੋ, ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤੁਂ, ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੁ ਮੇ ਭવਨ੍ਤੋ ਯਂ ਮਮ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ। ‘ਏવਂ, ਭੋ’ਤਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਪੁਰੋਹਿਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨੁਯਨ੍ਤਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ, ਤੇ ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭੋ, ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤੁਂ, ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੁ ਮੇ ਭવਨ੍ਤੋ ਯਂ ਮਮ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ। ‘ਯਜਤਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਯਞ੍ਞਂ, ਯਞ੍ਞਕਾਲੋ ਮਹਾਰਾਜਾ’ਤਿ। ਯੇ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਪਦੇ ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ…ਪੇ॰… ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ…ਪੇ॰… ਗਹਪਤਿਨੇਚਯਿਕਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ, ਤੇ ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭੋ , ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੁ ਮੇ ਭવਨ੍ਤੋ ਯਂ ਮਮ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ। ‘ਯਜਤਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਯਞ੍ਞਂ, ਯਞ੍ਞਕਾਲੋ ਮਹਾਰਾਜਾ’ਤਿ। ਇਤਿਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਨੁਮਤਿਪਕ੍ਖਾ ਤਸ੍ਸੇવ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਭવਨ੍ਤਿ।
339. ‘‘Tena hi bhavaṃ rājā ye bhoto rañño janapade khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca te bhavaṃ rājā āmantayataṃ – ‘icchāmahaṃ, bho, mahāyaññaṃ yajituṃ, anujānantu me bhavanto yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti. Ye bhoto rañño janapade amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca…pe… brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca…pe… gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca, te bhavaṃ rājā āmantayataṃ – ‘icchāmahaṃ, bho, mahāyaññaṃ yajituṃ, anujānantu me bhavanto yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti. ‘Evaṃ, bho’ti kho, brāhmaṇa, rājā mahāvijito purohitassa brāhmaṇassa paṭissutvā ye rañño janapade khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca, te rājā mahāvijito āmantesi – ‘icchāmahaṃ, bho, mahāyaññaṃ yajituṃ, anujānantu me bhavanto yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. ‘Yajataṃ bhavaṃ rājā yaññaṃ, yaññakālo mahārājā’ti. Ye rañño janapade amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca…pe… brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca…pe… gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca, te rājā mahāvijito āmantesi – ‘icchāmahaṃ, bho , mahāyaññaṃ yajituṃ. Anujānantu me bhavanto yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’ti. ‘Yajataṃ bhavaṃ rājā yaññaṃ, yaññakālo mahārājā’ti. Itime cattāro anumatipakkhā tasseva yaññassa parikkhārā bhavanti.
ਅਟ੍ਠ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ
Aṭṭha parikkhārā
੩੪੦. ‘‘ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਅਟ੍ਠਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ ਅਭਿਰੂਪੋ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਣ੍ਣੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਚ੍ਛਸੀ ਅਖੁਦ੍ਦਾવਕਾਸੋ ਦਸ੍ਸਨਾਯ; ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ ਪਹੂਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤੋ ਪਹੂਤવਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣੋ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋ; ਬਲવਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਸ੍ਸવਾਯ ਓવਾਦਪਟਿਕਰਾਯ ਸਹਤਿ 1 ਮਞ੍ਞੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇ ਯਸਸਾ; ਸਦ੍ਧੋ ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਅਨਾવਟਦ੍વਾਰੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਪਣਦ੍ਧਿਕવਣਿਬ੍ਬਕਯਾਚਕਾਨਂ ਓਪਾਨਭੂਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਤਿ; ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸੁਤਜਾਤਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸੇવ ਖੋ ਪਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’ਤਿ; ਪਣ੍ਡਿਤੋ, વਿਯਤ੍ਤੋ, ਮੇਧਾવੀ, ਪਟਿਬਲੋ, ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਤ੍ਥੇ ਚਿਨ੍ਤੇਤੁਂ। ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਇਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਇਤਿ ਇਮਾਨਿਪਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇવ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਭવਨ੍ਤਿ।
340. ‘‘Rājā mahāvijito aṭṭhahaṅgehi samannāgato, ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī akhuddāvakāso dassanāya; aḍḍho mahaddhano mahābhogo pahūtajātarūparajato pahūtavittūpakaraṇo pahūtadhanadhañño paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro; balavā caturaṅginiyā senāya samannāgato assavāya ovādapaṭikarāya sahati 2 maññe paccatthike yasasā; saddho dāyako dānapati anāvaṭadvāro samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavaṇibbakayācakānaṃ opānabhūto puññāni karoti; bahussuto tassa tassa sutajātassa, tassa tasseva kho pana bhāsitassa atthaṃ jānāti ‘ayaṃ imassa bhāsitassa attho ayaṃ imassa bhāsitassa attho’ti; paṇḍito, viyatto, medhāvī, paṭibalo, atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ. Rājā mahāvijito imehi aṭṭhahaṅgehi samannāgato. Iti imānipi aṭṭhaṅgāni tasseva yaññassa parikkhārā bhavanti.
ਚਤੁਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ
Catuparikkhāraṃ
੩੪੧. ‘‘ਪੁਰੋਹਿਤੋ 3 ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚਤੁਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ; ਅਜ੍ਝਾਯਕੋ ਮਨ੍ਤਧਰੋ ਤਿਣ੍ਣਂ વੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ ਸਨਿਘਣ੍ਡੁਕੇਟੁਭਾਨਂ ਸਾਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾਨਂ ਪਦਕੋ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੋ ਲੋਕਾਯਤਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਅਨવਯੋ; ਸੀਲવਾ વੁਦ੍ਧਸੀਲੀ વੁਦ੍ਧਸੀਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ; ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਪਠਮੋ વਾ ਦੁਤਿਯੋ વਾ ਸੁਜਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ। ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਇਤਿ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇવ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਭવਨ੍ਤਿ।
341. ‘‘Purohito 4 brāhmaṇo catuhaṅgehi samannāgato. Ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo; sīlavā vuddhasīlī vuddhasīlena samannāgato; paṇḍito viyatto medhāvī paṭhamo vā dutiyo vā sujaṃ paggaṇhantānaṃ. Purohito brāhmaṇo imehi catūhaṅgehi samannāgato. Iti imāni cattāri aṅgāni tasseva yaññassa parikkhārā bhavanti.
ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਧਾ
Tisso vidhā
੩੪੨. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾવਿਜਿਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਯਞ੍ਞਾ ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਧਾ ਦੇਸੇਸਿ। ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਿਟ੍ਠੁਕਾਮਸ੍ਸ 5 ਕੋਚਿਦੇવ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ – ‘ਮਹਾ વਤ ਮੇ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧੋ વਿਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ, ਸੋ ਭੋਤਾ ਰਞ੍ਞਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਨ ਕਰਣੀਯੋ। ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਕੋਚਿਦੇવ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ – ‘ਮਹਾ વਤ ਮੇ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧੋ વਿਗਚ੍ਛਤੀ’ਤਿ, ਸੋ ਭੋਤਾ ਰਞ੍ਞਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਨ ਕਰਣੀਯੋ। ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਕੋਚਿਦੇવ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ – ‘ਮਹਾ વਤ ਮੇ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧੋ વਿਗਤੋ’ਤਿ, ਸੋ ਭੋਤਾ ਰਞ੍ਞਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਨ ਕਰਣੀਯੋ’’ਤਿ। ਇਮਾ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾવਿਜਿਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਯਞ੍ਞਾ ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਧਾ ਦੇਸੇਸਿ।
342. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa pubbeva yaññā tisso vidhā desesi. Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yiṭṭhukāmassa 6 kocideva vippaṭisāro – ‘mahā vata me bhogakkhandho vigacchissatī’ti, so bhotā raññā vippaṭisāro na karaṇīyo. Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vippaṭisāro – ‘mahā vata me bhogakkhandho vigacchatī’ti, so bhotā raññā vippaṭisāro na karaṇīyo. Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yiṭṭhassa kocideva vippaṭisāro – ‘mahā vata me bhogakkhandho vigato’ti, so bhotā raññā vippaṭisāro na karaṇīyo’’ti. Imā kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa pubbeva yaññā tisso vidhā desesi.
ਦਸ ਆਕਾਰਾ
Dasa ākārā
੩੪੩. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾવਿਜਿਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਯਞ੍ਞਾ ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇਸੁ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਂ ਪਟਿવਿਨੇਸਿ। ‘ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਖੋ ਭੋਤੋ ਯਞ੍ਞਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਿਨੋਪਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤਾਪਿ। ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਿਨੋ, ਤੇਸਞ੍ਞੇવ ਤੇਨ। ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤਾ, ਤੇ ਆਰਬ੍ਭ ਯਜਤਂ ਭવਂ, ਸਜ੍ਜਤਂ ਭવਂ, ਮੋਦਤਂ ਭવਂ, ਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਭવਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਸਾਦੇਤੁ। ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਖੋ ਭੋਤੋ ਯਞ੍ਞਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯਿਨੋਪਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤਾਪਿ…ਪੇ॰… ਕਾਮੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਿਨੋਪਿ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤਾਪਿ… ਮੁਸਾવਾਦਿਨੋਪਿ ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤਾਪਿ… ਪਿਸੁਣવਾਚਿਨੋਪਿ ਪਿਸੁਣਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤਾਪਿ… ਫਰੁਸવਾਚਿਨੋਪਿ ਫਰੁਸਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤਾਪਿ… ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਿਨੋਪਿ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਪਟਿવਿਰਤਾਪਿ … ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁਨੋਪਿ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁਨੋਪਿ… ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਪਿ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਪਿ… ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾਪਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾਪਿ…। ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ, ਤੇਸਞ੍ਞੇવ ਤੇਨ। ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ, ਤੇ ਆਰਬ੍ਭ ਯਜਤਂ ਭવਂ, ਸਜ੍ਜਤਂ ਭવਂ, ਮੋਦਤਂ ਭવਂ, ਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਭવਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਸਾਦੇਤੂ’ਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾવਿਜਿਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਯਞ੍ਞਾ ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇਸੁ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਂ ਪਟਿવਿਨੇਸਿ।
343. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa pubbeva yaññā dasahākārehi paṭiggāhakesu vippaṭisāraṃ paṭivinesi. ‘Āgamissanti kho bhoto yaññaṃ pāṇātipātinopi pāṇātipātā paṭiviratāpi. Ye tattha pāṇātipātino, tesaññeva tena. Ye tattha pāṇātipātā paṭiviratā, te ārabbha yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu. Āgamissanti kho bhoto yaññaṃ adinnādāyinopi adinnādānā paṭiviratāpi…pe… kāmesu micchācārinopi kāmesumicchācārā paṭiviratāpi… musāvādinopi musāvādā paṭiviratāpi… pisuṇavācinopi pisuṇāya vācāya paṭiviratāpi… pharusavācinopi pharusāya vācāya paṭiviratāpi… samphappalāpinopi samphappalāpā paṭiviratāpi … abhijjhālunopi anabhijjhālunopi… byāpannacittāpi abyāpannacittāpi… micchādiṭṭhikāpi sammādiṭṭhikāpi…. Ye tattha micchādiṭṭhikā, tesaññeva tena. Ye tattha sammādiṭṭhikā, te ārabbha yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetū’ti. Imehi kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa pubbeva yaññā dasahākārehi paṭiggāhakesu vippaṭisāraṃ paṭivinesi.
ਸੋਲ਼ਸ ਆਕਾਰਾ
Soḷasa ākārā
੩੪੪. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾવਿਜਿਤਸ੍ਸ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਸੋਲ਼ਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਸਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸਿ ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਕੋਚਿਦੇવ વਤ੍ਤਾ – ‘ਰਾਜਾ ਖੋ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਆਮਨ੍ਤਿਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨੁਯਨ੍ਤਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ; ਅਥ ਚ ਪਨ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਏવਰੂਪਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤੀ’ਤਿ । ਏવਮ੍ਪਿ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ વਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਤੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਭੋਤਾ ਖੋ ਪਨ ਰਞ੍ਞਾ ਆਮਨ੍ਤਿਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨੁਯਨ੍ਤਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ । ਇਮਿਨਾਪੇਤਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਜਾਨਾਤੁ, ਯਜਤਂ ਭવਂ, ਸਜ੍ਜਤਂ ਭવਂ, ਮੋਦਤਂ ਭવਂ, ਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਭવਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਸਾਦੇਤੁ।
344. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa mahāyaññaṃ yajamānassa soḷasahākārehi cittaṃ sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati, no ca kho tassa āmantitā khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca; atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti . Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhotā kho pana raññā āmantitā khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca . Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.
‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਕੋਚਿਦੇવ વਤ੍ਤਾ – ‘ਰਾਜਾ ਖੋ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਆਮਨ੍ਤਿਤਾ ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ…ਪੇ॰… ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ…ਪੇ॰… ਗਹਪਤਿਨੇਚਯਿਕਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ, ਅਥ ਚ ਪਨ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਏવਰੂਪਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤੀ’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ વਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਤੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਭੋਤਾ ਖੋ ਪਨ ਰਞ੍ਞਾ ਆਮਨ੍ਤਿਤਾ ਗਹਪਤਿਨੇਚਯਿਕਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ। ਇਮਿਨਾਪੇਤਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਜਾਨਾਤੁ, ਯਜਤਂ ਭવਂ, ਸਜ੍ਜਤਂ ਭવਂ, ਮੋਦਤਂ ਭવਂ, ਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਭવਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਸਾਦੇਤੁ।
‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati, no ca kho tassa āmantitā amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca…pe… brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca…pe… gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca, atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti. Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhotā kho pana raññā āmantitā gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.
‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਕੋਚਿਦੇવ વਤ੍ਤਾ – ‘ਰਾਜਾ ਖੋ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ, ਅਥ ਚ ਪਨ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਏવਰੂਪਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤੀ’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ વਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਤੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਭવਂ ਖੋ ਪਨ ਰਾਜਾ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ। ਇਮਿਨਾਪੇਤਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਜਾਨਾਤੁ, ਯਜਤਂ ਭવਂ, ਸਜ੍ਜਤਂ ਭવਂ, ਮੋਦਤਂ ਭવਂ, ਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਭવਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਸਾਦੇਤੁ।
‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati, no ca kho ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena, atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti. Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhavaṃ kho pana rājā ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.
‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਕੋਚਿਦੇવ વਤ੍ਤਾ – ‘ਰਾਜਾ ਖੋ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤਿ ਨੋ ਚ ਖੋ ਅਭਿਰੂਪੋ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਣ੍ਣੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਚ੍ਛਸੀ ਅਖੁਦ੍ਦਾવਕਾਸੋ ਦਸ੍ਸਨਾਯ…ਪੇ॰… ਨੋ ਚ ਖੋ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ ਪਹੂਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤੋ ਪਹੂਤવਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣੋ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋ…ਪੇ॰… ਨੋ ਚ ਖੋ ਬਲવਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਸ੍ਸવਾਯ ਓવਾਦਪਟਿਕਰਾਯ ਸਹਤਿ ਮਞ੍ਞੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇ ਯਸਸਾ…ਪੇ॰… ਨੋ ਚ ਖੋ ਸਦ੍ਧੋ ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਅਨਾવਟਦ੍વਾਰੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਪਣਦ੍ਧਿਕવਣਿਬ੍ਬਕਯਾਚਕਾਨਂ ਓਪਾਨਭੂਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਤਿ…ਪੇ॰… ਨੋ ਚ ਖੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸੁਤਜਾਤਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਨੋ ਚ ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸੇવ ਖੋ ਪਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ਨੋ ਚ ਖੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਪਟਿਬਲੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਤ੍ਥੇ ਚਿਨ੍ਤੇਤੁਂ, ਅਥ ਚ ਪਨ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਏવਰੂਪਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤੀ’ਤਿ । ਏવਮ੍ਪਿ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ વਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਤੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਭવਂ ਖੋ ਪਨ ਰਾਜਾ ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਪਟਿਬਲੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਤ੍ਥੇ ਚਿਨ੍ਤੇਤੁਂ। ਇਮਿਨਾਪੇਤਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਜਾਨਾਤੁ , ਯਜਤਂ ਭવਂ, ਸਜ੍ਜਤਂ ਭવਂ, ਮੋਦਤਂ ਭવਂ, ਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਭવਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਸਾਦੇਤੁ।
‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati no ca kho abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī akhuddāvakāso dassanāya…pe… no ca kho aḍḍho mahaddhano mahābhogo pahūtajātarūparajato pahūtavittūpakaraṇo pahūtadhanadhañño paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro…pe… no ca kho balavā caturaṅginiyā senāya samannāgato assavāya ovādapaṭikarāya sahati maññe paccatthike yasasā…pe… no ca kho saddho dāyako dānapati anāvaṭadvāro samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavaṇibbakayācakānaṃ opānabhūto puññāni karoti…pe… no ca kho bahussuto tassa tassa sutajātassa…pe… no ca kho tassa tasseva kho pana bhāsitassa atthaṃ jānāti ‘‘ayaṃ imassa bhāsitassa attho, ayaṃ imassa bhāsitassa attho’’ti…pe… no ca kho paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ, atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti . Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhavaṃ kho pana rājā paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu , yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.
‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਕੋਚਿਦੇવ વਤ੍ਤਾ – ‘ਰਾਜਾ ਖੋ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤਿ। ਨੋ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ; ਅਥ ਚ ਪਨ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਏવਰੂਪਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤੀ’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ વਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਤੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਭੋਤੋ ਖੋ ਪਨ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ। ਇਮਿਨਾਪੇਤਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਜਾਨਾਤੁ, ਯਜਤਂ ਭવਂ, ਸਜ੍ਜਤਂ ਭવਂ, ਮੋਦਤਂ ਭવਂ, ਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਭવਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਸਾਦੇਤੁ।
‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati. No ca khvassa purohito brāhmaṇo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti. Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhoto kho pana rañño purohito brāhmaṇo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetu.
‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਕੋਚਿਦੇવ વਤ੍ਤਾ – ‘ਰਾਜਾ ਖੋ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤਿ। ਨੋ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਜ੍ਝਾਯਕੋ ਮਨ੍ਤਧਰੋ ਤਿਣ੍ਣਂ વੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ ਸਨਿਘਣ੍ਡੁਕੇਟੁਭਾਨਂ ਸਾਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾਨਂ ਪਦਕੋ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੋ ਲੋਕਾਯਤਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਅਨવਯੋ…ਪੇ॰… ਨੋ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੀਲવਾ વੁਦ੍ਧਸੀਲੀ વੁਦ੍ਧਸੀਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ…ਪੇ॰… ਨੋ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਪਠਮੋ વਾ ਦੁਤਿਯੋ વਾ ਸੁਜਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ, ਅਥ ਚ ਪਨ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਏવਰੂਪਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤੀ’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਭੋਤੋ ਰਞ੍ਞੋ વਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਤੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਭੋਤੋ ਖੋ ਪਨ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਪਠਮੋ વਾ ਦੁਤਿਯੋ વਾ ਸੁਜਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ। ਇਮਿਨਾਪੇਤਂ ਭવਂ ਰਾਜਾ ਜਾਨਾਤੁ, ਯਜਤਂ ਭવਂ, ਸਜ੍ਜਤਂ ਭવਂ, ਮੋਦਤਂ ਭવਂ, ਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਭવਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਸਾਦੇਤੂਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾવਿਜਿਤਸ੍ਸ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਸਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸਿ।
‘‘Siyā kho pana bhoto rañño mahāyaññaṃ yajamānassa kocideva vattā – ‘rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati. No ca khvassa purohito brāhmaṇo ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo…pe… no ca khvassa purohito brāhmaṇo sīlavā vuddhasīlī vuddhasīlena samannāgato…pe… no ca khvassa purohito brāhmaṇo paṇḍito viyatto medhāvī paṭhamo vā dutiyo vā sujaṃ paggaṇhantānaṃ, atha ca pana bhavaṃ rājā evarūpaṃ mahāyaññaṃ yajatī’ti. Evampi bhoto rañño vattā dhammato natthi. Bhoto kho pana rañño purohito brāhmaṇo paṇḍito viyatto medhāvī paṭhamo vā dutiyo vā sujaṃ paggaṇhantānaṃ. Imināpetaṃ bhavaṃ rājā jānātu, yajataṃ bhavaṃ, sajjataṃ bhavaṃ, modataṃ bhavaṃ, cittameva bhavaṃ antaraṃ pasādetūti. Imehi kho, brāhmaṇa, purohito brāhmaṇo rañño mahāvijitassa mahāyaññaṃ yajamānassa soḷasahi ākārehi cittaṃ sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi.
੩੪੫. ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੇ ਨੇવ ਗਾવੋ ਹਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਨ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਹਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਨ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਨ વਿવਿਧਾ ਪਾਣਾ ਸਂਘਾਤਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੁ, ਨ ਰੁਕ੍ਖਾ ਛਿਜ੍ਜਿਂਸੁ ਯੂਪਤ੍ਥਾਯ, ਨ ਦਬ੍ਭਾ ਲੂਯਿਂਸੁ ਬਰਿਹਿਸਤ੍ਥਾਯ 7। ਯੇਪਿਸ੍ਸ ਅਹੇਸੁਂ ਦਾਸਾਤਿ વਾ ਪੇਸ੍ਸਾਤਿ વਾ ਕਮ੍ਮਕਰਾਤਿ વਾ, ਤੇਪਿ ਨ ਦਣ੍ਡਤਜ੍ਜਿਤਾ ਨ ਭਯਤਜ੍ਜਿਤਾ ਨ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਾ ਰੁਦਮਾਨਾ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਨਿ ਅਕਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਯੇ ਇਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਤੇ ਅਕਂਸੁ, ਯੇ ਨ ਇਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਨ ਤੇ ਅਕਂਸੁ; ਯਂ ਇਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਤਂ ਅਕਂਸੁ, ਯਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਨ ਤਂ ਅਕਂਸੁ। ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਨવਨੀਤਦਧਿਮਧੁਫਾਣਿਤੇਨ ਚੇવ ਸੋ ਯਞ੍ਞੋ ਨਿਟ੍ਠਾਨਮਗਮਾਸਿ।
345. ‘‘Tasmiṃ kho, brāhmaṇa, yaññe neva gāvo haññiṃsu, na ajeḷakā haññiṃsu, na kukkuṭasūkarā haññiṃsu, na vividhā pāṇā saṃghātaṃ āpajjiṃsu, na rukkhā chijjiṃsu yūpatthāya, na dabbhā lūyiṃsu barihisatthāya 8. Yepissa ahesuṃ dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tepi na daṇḍatajjitā na bhayatajjitā na assumukhā rudamānā parikammāni akaṃsu. Atha kho ye icchiṃsu, te akaṃsu, ye na icchiṃsu, na te akaṃsu; yaṃ icchiṃsu, taṃ akaṃsu, yaṃ na icchiṃsu, na taṃ akaṃsu. Sappitelanavanītadadhimadhuphāṇitena ceva so yañño niṭṭhānamagamāsi.
੩੪੬. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨੁਯਨ੍ਤਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ, ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ, ਗਹਪਤਿਨੇਚਯਿਕਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ ਪਹੂਤਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਆਦਾਯ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾવਿਜਿਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਇਦਂ, ਦੇવ, ਪਹੂਤਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਦੇવਞ੍ਞੇવ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਾਭਤਂ, ਤਂ ਦੇવੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੂ’ਤਿ। ‘ਅਲਂ, ਭੋ, ਮਮਾਪਿਦਂ ਪਹੂਤਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਧਮ੍ਮਿਕੇਨ ਬਲਿਨਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਂ; ਤਞ੍ਚ વੋ ਹੋਤੁ, ਇਤੋ ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਹਰਥਾ’ਤਿ। ਤੇ ਰਞ੍ਞਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਪਕ੍ਕਮ੍ਮ ਏવਂ ਸਮਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘ਨ ਖੋ ਏਤਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਤਿਰੂਪਂ, ਯਂ ਮਯਂ ਇਮਾਨਿ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਾਨਿ ਪੁਨਦੇવ ਸਕਾਨਿ ਘਰਾਨਿ ਪਟਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮ। ਰਾਜਾ ਖੋ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਤਿ, ਹਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮਯਂ ਅਨੁਯਾਗਿਨੋ ਹੋਮਾ’ਤਿ।
346. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca, amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca, brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca, gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca pahūtaṃ sāpateyyaṃ ādāya rājānaṃ mahāvijitaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘idaṃ, deva, pahūtaṃ sāpateyyaṃ devaññeva uddissābhataṃ, taṃ devo paṭiggaṇhātū’ti. ‘Alaṃ, bho, mamāpidaṃ pahūtaṃ sāpateyyaṃ dhammikena balinā abhisaṅkhataṃ; tañca vo hotu, ito ca bhiyyo harathā’ti. Te raññā paṭikkhittā ekamantaṃ apakkamma evaṃ samacintesuṃ – ‘na kho etaṃ amhākaṃ patirūpaṃ, yaṃ mayaṃ imāni sāpateyyāni punadeva sakāni gharāni paṭihareyyāma. Rājā kho mahāvijito mahāyaññaṃ yajati, handassa mayaṃ anuyāgino homā’ti.
੩੪੭. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਯਞ੍ਞવਾਟਸ੍ਸ 9 ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨੁਯਨ੍ਤਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ ਦਾਨਾਨਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸੁਂ। ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਯਞ੍ਞવਾਟਸ੍ਸ ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ ਦਾਨਾਨਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸੁਂ। ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਯਞ੍ਞવਾਟਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ ਦਾਨਾਨਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸੁਂ। ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਯਞ੍ਞવਾਟਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਨੇਚਯਿਕਾ ਨੇਗਮਾ ਚੇવ ਜਾਨਪਦਾ ਚ ਦਾਨਾਨਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸੁਂ।
347. ‘‘Atha kho, brāhmaṇa, puratthimena yaññavāṭassa 10 khattiyā ānuyantā negamā ceva jānapadā ca dānāni paṭṭhapesuṃ. Dakkhiṇena yaññavāṭassa amaccā pārisajjā negamā ceva jānapadā ca dānāni paṭṭhapesuṃ. Pacchimena yaññavāṭassa brāhmaṇamahāsālā negamā ceva jānapadā ca dānāni paṭṭhapesuṃ. Uttarena yaññavāṭassa gahapatinecayikā negamā ceva jānapadā ca dānāni paṭṭhapesuṃ.
‘‘ਤੇਸੁਪਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੇਸੁ ਨੇવ ਗਾવੋ ਹਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਨ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਹਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਨ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਨ વਿવਿਧਾ ਪਾਣਾ ਸਂਘਾਤਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੁ, ਨ ਰੁਕ੍ਖਾ ਛਿਜ੍ਜਿਂਸੁ ਯੂਪਤ੍ਥਾਯ, ਨ ਦਬ੍ਭਾ ਲੂਯਿਂਸੁ ਬਰਿਹਿਸਤ੍ਥਾਯ। ਯੇਪਿ ਨੇਸਂ ਅਹੇਸੁਂ ਦਾਸਾਤਿ વਾ ਪੇਸ੍ਸਾਤਿ વਾ ਕਮ੍ਮਕਰਾਤਿ વਾ, ਤੇਪਿ ਨ ਦਣ੍ਡਤਜ੍ਜਿਤਾ ਨ ਭਯਤਜ੍ਜਿਤਾ ਨ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਾ ਰੁਦਮਾਨਾ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਨਿ ਅਕਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਯੇ ਇਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਤੇ ਅਕਂਸੁ, ਯੇ ਨ ਇਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਨ ਤੇ ਅਕਂਸੁ; ਯਂ ਇਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਤਂ ਅਕਂਸੁ, ਯਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿਂਸੁ ਨ ਤਂ ਅਕਂਸੁ। ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਨવਨੀਤਦਧਿਮਧੁਫਾਣਿਤੇਨ ਚੇવ ਤੇ ਯਞ੍ਞਾ ਨਿਟ੍ਠਾਨਮਗਮਂਸੁ।
‘‘Tesupi kho, brāhmaṇa, yaññesu neva gāvo haññiṃsu, na ajeḷakā haññiṃsu, na kukkuṭasūkarā haññiṃsu, na vividhā pāṇā saṃghātaṃ āpajjiṃsu, na rukkhā chijjiṃsu yūpatthāya, na dabbhā lūyiṃsu barihisatthāya. Yepi nesaṃ ahesuṃ dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tepi na daṇḍatajjitā na bhayatajjitā na assumukhā rudamānā parikammāni akaṃsu. Atha kho ye icchiṃsu, te akaṃsu, ye na icchiṃsu, na te akaṃsu; yaṃ icchiṃsu, taṃ akaṃsu, yaṃ na icchiṃsu na taṃ akaṃsu. Sappitelanavanītadadhimadhuphāṇitena ceva te yaññā niṭṭhānamagamaṃsu.
‘‘ਇਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਅਨੁਮਤਿਪਕ੍ਖਾ, ਰਾਜਾ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਅਟ੍ਠਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚਤੂਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ; ਤਿਸ੍ਸੋ ਚ વਿਧਾ ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਤਿવਿਧਾ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ।
‘‘Iti cattāro ca anumatipakkhā, rājā mahāvijito aṭṭhahaṅgehi samannāgato, purohito brāhmaṇo catūhaṅgehi samannāgato; tisso ca vidhā ayaṃ vuccati brāhmaṇa tividhā yaññasampadā soḷasaparikkhārā’’ti.
੩੪੮. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਉਨ੍ਨਾਦਿਨੋ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦਾ ਅਹੇਸੁਂ – ‘‘ਅਹੋ ਯਞ੍ਞੋ, ਅਹੋ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾ’’ਤਿ! ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਪਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੂਣ੍ਹੀਭੂਤੋવ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਕੂਟਦਨ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭવਂ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸੁਭਾਸਿਤਤੋ ਨਾਬ੍ਭਨੁਮੋਦਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨਾਹਂ, ਭੋ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸੁਭਾਸਿਤਤੋ ਨਾਬ੍ਭਨੁਮੋਦਾਮਿ। ਮੁਦ੍ਧਾਪਿ ਤਸ੍ਸ વਿਪਤੇਯ੍ਯ, ਯੋ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸੁਭਾਸਿਤਤੋ ਨਾਬ੍ਭਨੁਮੋਦੇਯ੍ਯ। ਅਪਿ ਚ ਮੇ, ਭੋ, ਏવਂ ਹੋਤਿ – ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਨ ਏવਮਾਹ – ‘ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤ’ਨ੍ਤਿ વਾ ‘ਏવਂ ਅਰਹਤਿ ਭવਿਤੁ’ਨ੍ਤਿ વਾ; ਅਪਿ ਚ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ – ‘ਏવਂ ਤਦਾ ਆਸਿ, ਇਤ੍ਥਂ ਤਦਾ ਆਸਿ’ ਤ੍વੇવ ਭਾਸਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਭੋ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਦ੍ਧਾ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਾ વਾ ਅਹੋਸਿ ਮਹਾવਿਜਿਤੋ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸਾਮਿ ਪੁਰੋਹਿਤੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਯਾਜੇਤਾ’ਤਿ। ਅਭਿਜਾਨਾਤਿ ਪਨ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਏવਰੂਪਂ ਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤ੍વਾ વਾ ਯਾਜੇਤ੍વਾ વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਤਾਤਿ’’? ‘‘ਅਭਿਜਾਨਾਮਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏવਰੂਪਂ ਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤ੍વਾ વਾ ਯਾਜੇਤ੍વਾ વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਤਾ, ਅਹਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਹੋਸਿਂ ਤਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਯਾਜੇਤਾ’’ਤਿ।
348. Evaṃ vutte, te brāhmaṇā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘aho yañño, aho yaññasampadā’’ti! Kūṭadanto pana brāhmaṇo tūṇhībhūtova nisinno hoti. Atha kho te brāhmaṇā kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ etadavocuṃ – ‘‘kasmā pana bhavaṃ kūṭadanto samaṇassa gotamassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodatī’’ti? ‘‘Nāhaṃ, bho, samaṇassa gotamassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodāmi. Muddhāpi tassa vipateyya, yo samaṇassa gotamassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodeyya. Api ca me, bho, evaṃ hoti – samaṇo gotamo na evamāha – ‘evaṃ me suta’nti vā ‘evaṃ arahati bhavitu’nti vā; api ca samaṇo gotamo – ‘evaṃ tadā āsi, itthaṃ tadā āsi’ tveva bhāsati. Tassa mayhaṃ bho evaṃ hoti – ‘addhā samaṇo gotamo tena samayena rājā vā ahosi mahāvijito yaññassāmi purohito vā brāhmaṇo tassa yaññassa yājetā’ti. Abhijānāti pana bhavaṃ gotamo evarūpaṃ yaññaṃ yajitvā vā yājetvā vā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjitāti’’? ‘‘Abhijānāmahaṃ, brāhmaṇa, evarūpaṃ yaññaṃ yajitvā vā yājetvā vā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjitā, ahaṃ tena samayena purohito brāhmaṇo ahosiṃ tassa yaññassa yājetā’’ti.
ਨਿਚ੍ਚਦਾਨਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞਂ
Niccadānaanukulayaññaṃ
‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਞ੍ਞੋ ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.
‘‘ਕਤਮੋ ਪਨ ਸੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ?
‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?
‘‘ਯਾਨਿ ਖੋ ਪਨ ਤਾਨਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਨਿਚ੍ਚਦਾਨਾਨਿ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞਾਨਿ ਸੀਲવਨ੍ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਦਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ; ਅਯਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Yāni kho pana tāni, brāhmaṇa, niccadānāni anukulayaññāni sīlavante pabbajite uddissa diyyanti; ayaṃ kho, brāhmaṇa, yañño imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.
‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਹੇਤੁ ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਯੇਨ ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨਂ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞਂ ਇਮਾਯ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰਞ੍ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰਞ੍ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ?
‘‘Ko nu kho, bho gotama, hetu ko paccayo, yena taṃ niccadānaṃ anukulayaññaṃ imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhatarañca appasamārambhatarañca mahapphalatarañca mahānisaṃsatarañcā’’ti ?
‘‘ਨ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏવਰੂਪਂ ਯਞ੍ਞਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ વਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਹੇਤ੍ਥ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਦਣ੍ਡਪ੍ਪਹਾਰਾਪਿ ਗਲਗ੍ਗਹਾਪਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਰੂਪਂ ਯਞ੍ਞਂ ਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ વਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾ। ਯਾਨਿ ਖੋ ਪਨ ਤਾਨਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਨਿਚ੍ਚਦਾਨਾਨਿ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞਾਨਿ ਸੀਲવਨ੍ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਦਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ; ਏવਰੂਪਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ વਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਨ ਹੇਤ੍ਥ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦਣ੍ਡਪ੍ਪਹਾਰਾਪਿ ਗਲਗ੍ਗਹਾਪਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਰੂਪਂ ਯਞ੍ਞਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ વਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾ। ਅਯਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਹੇਤੁ ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਯੇਨ ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨਂ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞਂ ਇਮਾਯ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰਞ੍ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰਞ੍ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Na kho, brāhmaṇa, evarūpaṃ yaññaṃ upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā. Taṃ kissa hetu? Dissanti hettha, brāhmaṇa, daṇḍappahārāpi galaggahāpi, tasmā evarūpaṃ yaññaṃ na upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā. Yāni kho pana tāni, brāhmaṇa, niccadānāni anukulayaññāni sīlavante pabbajite uddissa diyyanti; evarūpaṃ kho, brāhmaṇa, yaññaṃ upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā. Taṃ kissa hetu? Na hettha, brāhmaṇa, dissanti daṇḍappahārāpi galaggahāpi, tasmā evarūpaṃ yaññaṃ upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā. Ayaṃ kho, brāhmaṇa, hetu ayaṃ paccayo, yena taṃ niccadānaṃ anukulayaññaṃ imāya tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya appaṭṭhatarañca appasamārambhatarañca mahapphalatarañca mahānisaṃsatarañcā’’ti.
੩੫੦. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਞ੍ਞੋ ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ?
350. ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?
‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਞ੍ਞੋ ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.
‘‘ਕਤਮੋ ਪਨ ਸੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ?
‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?
‘‘ਯੋ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਂ ਸਙ੍ਘਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ વਿਹਾਰਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਯਂ ਖੋ , ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Yo kho, brāhmaṇa, cātuddisaṃ saṅghaṃ uddissa vihāraṃ karoti, ayaṃ kho , brāhmaṇa, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.
੩੫੧. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਞ੍ਞੋ ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ?
351. ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?
‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਞ੍ਞੋ ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.
‘‘ਕਤਮੋ ਪਨ ਸੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ?
‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?
‘‘ਯੋ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਅਯਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Yo kho, brāhmaṇa, pasannacitto buddhaṃ saraṇaṃ gacchati, dhammaṃ saraṇaṃ gacchati, saṅghaṃ saraṇaṃ gacchati; ayaṃ kho, brāhmaṇa, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.
੩੫੨. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਞ੍ਞੋ ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ?
352. ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?
‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਞ੍ਞੋ ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.
‘‘ਕਤਮੋ ਪਨ ਸੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ?
‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?
‘‘ਯੋ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਤਿ – ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ વੇਰਮਣਿਂ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ વੇਰਮਣਿਂ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ વੇਰਮਣਿਂ, ਮੁਸਾવਾਦਾ વੇਰਮਣਿਂ, ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ વੇਰਮਣਿਂ। ਅਯਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Yo kho, brāhmaṇa, pasannacitto sikkhāpadāni samādiyati – pāṇātipātā veramaṇiṃ, adinnādānā veramaṇiṃ, kāmesumicchācārā veramaṇiṃ, musāvādā veramaṇiṃ, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇiṃ. Ayaṃ kho, brāhmaṇa, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.
੩੫੩. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਞ੍ਞੋ ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ?
353. ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi imehi ca sikkhāpadehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?
‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਞ੍ਞੋ ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, añño yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi imehi ca sikkhāpadehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti.
‘‘ਕਤਮੋ ਪਨ ਸੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯਞ੍ਞੋ ਇਮਾਯ ਚ ਤਿવਿਧਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਦਾਨੇਨ ਅਨੁਕੁਲਯਞ੍ਞੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ વਿਹਾਰਦਾਨੇਨ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਇਮੇਹਿ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ?
‘‘Katamo pana so, bho gotama, yañño imāya ca tividhāya yaññasampadāya soḷasaparikkhārāya iminā ca niccadānena anukulayaññena iminā ca vihāradānena imehi ca saraṇagamanehi imehi ca sikkhāpadehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cā’’ti?
‘‘ਇਧ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ…ਪੇ॰… (ਯਥਾ ੧੯੦-੨੧੨ ਅਨੁਚ੍ਛੇਦੇਸੁ, ਏવਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ)। ਏવਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚਾਤਿ। ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ…ਪੇ॰… ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚ…ਪੇ॰… ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਰੋ ਚ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰੋ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰੋ ਚ। ਇਮਾਯ ਚ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾਯ ਅਞ੍ਞਾ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਾ વਾ ਪਣੀਤਤਰਾ વਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ।
‘‘Idha, brāhmaṇa, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu, evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, brāhmaṇa, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ kho, brāhmaṇa, yañño purimehi yaññehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro ca…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, yañño purimehi yaññehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro cāti. Ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… ayampi kho, brāhmaṇa, yañño purimehi yaññehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro ca…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti. Ayampi kho, brāhmaṇa, yañño purimehi yaññehi appaṭṭhataro ca appasamārambhataro ca mahapphalataro ca mahānisaṃsataro ca. Imāya ca, brāhmaṇa, yaññasampadāya aññā yaññasampadā uttaritarā vā paṇītatarā vā natthī’’ti.
ਕੂਟਦਨ੍ਤਉਪਾਸਕਤ੍ਤਪਟਿવੇਦਨਾ
Kūṭadantaupāsakattapaṭivedanā
੩੫੪. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ! ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਭੋ ਗੋਤਮ, ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ વਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ વਾ વਿવਰੇਯ੍ਯ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ વਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ ‘ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀ’ਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ। ਏਸਾਹਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ। ਉਪਾਸਕਂ ਮਂ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੁ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਾਣੁਪੇਤਂ ਸਰਣਂ ਗਤਂ। ਏਸਾਹਂ ਭੋ ਗੋਤਮ ਸਤ੍ਤ ਚ ਉਸਭਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ વਚ੍ਛਤਰਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ વਚ੍ਛਤਰੀਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ ਅਜਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ ਉਰਬ੍ਭਸਤਾਨਿ ਮੁਞ੍ਚਾਮਿ, ਜੀવਿਤਂ ਦੇਮਿ, ਹਰਿਤਾਨਿ ਚੇવ ਤਿਣਾਨਿ ਖਾਦਨ੍ਤੁ, ਸੀਤਾਨਿ ਚ ਪਾਨੀਯਾਨਿ ਪਿવਨ੍ਤੁ, ਸੀਤੋ ਚ ਨੇਸਂ વਾਤੋ ਉਪવਾਯਤੂ’’ਤਿ।
354. Evaṃ vutte, kūṭadanto brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ. Esāhaṃ bho gotama satta ca usabhasatāni satta ca vacchatarasatāni satta ca vacchatarīsatāni satta ca ajasatāni satta ca urabbhasatāni muñcāmi, jīvitaṃ demi, haritāni ceva tiṇāni khādantu, sītāni ca pānīyāni pivantu, sīto ca nesaṃ vāto upavāyatū’’ti.
ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ
Sotāpattiphalasacchikiriyā
੩੫੫. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਂ ਕਥਂ ਕਥੇਸਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਦਾਨਕਥਂ ਸੀਲਕਥਂ ਸਗ੍ਗਕਥਂ; ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨવਂ ਓਕਾਰਂ ਸਂਕਿਲੇਸਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਆਨਿਸਂਸਂ ਪਕਾਸੇਸਿ। ਯਦਾ ਭਗવਾ ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਕੂਟਦਨ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਕਲ੍ਲਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਦੁਚਿਤ੍ਤਂ વਿਨੀવਰਣਚਿਤ੍ਤਂ ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਯਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਮੁਕ੍ਕਂਸਿਕਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਤਂ ਪਕਾਸੇਸਿ – ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮੁਦਯਂ ਨਿਰੋਧਂ ਮਗ੍ਗਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਸੁਦ੍ਧਂ વਤ੍ਥਂ ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਰਜਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇવ ਆਸਨੇ વਿਰਜਂ વੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ।
355. Atha kho bhagavā kūṭadantassa brāhmaṇassa anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ, dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ; kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā bhagavā aññāsi kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ kallacittaṃ muducittaṃ vinīvaraṇacittaṃ udaggacittaṃ pasannacittaṃ, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva kūṭadantassa brāhmaṇassa tasmiññeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.
੩੫੬. ਅਥ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੋ ਪਤ੍ਤਧਮ੍ਮੋ વਿਦਿਤਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਯੋਗਾਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋ ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ વਿਗਤਕਥਂਕਥੋ વੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਮੇ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਭਗવਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ।
356. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me bhavaṃ gotamo svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
੩੫੭. ਅਥ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਤੋ ਅਧਿવਾਸਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਥ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸਕੇ ਯਞ੍ਞવਾਟੇ ਪਣੀਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ – ‘‘ਕਾਲੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ; ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ।
357. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo tassā rattiyā accayena sake yaññavāṭe paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bho gotama; niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
੩੫੮. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਯੇਨ ਕੂਟਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞવਾਟੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ।
358. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena kūṭadantassa brāhmaṇassa yaññavāṭo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
ਅਥ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਣੀਤੇਨ ਖਾਦਨੀਯੇਨ ਭੋਜਨੀਯੇਨ ਸਹਤ੍ਥਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸਿ ਸਮ੍ਪવਾਰੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਂ ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਨੀਚਂ ਆਸਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਕੂਟਦਨ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮੀਤਿ।
Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho kūṭadanto brāhmaṇo bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho kūṭadantaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmīti.
ਕੂਟਦਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਪਞ੍ਚਮਂ।
Kūṭadantasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਦੀਘ ਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ੫. ਕੂਟਦਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Kūṭadantasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਦੀਘਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ੫. ਕੂਟਦਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Kūṭadantasuttavaṇṇanā
