Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    ൩. കുടിദൂസകവഗ്ഗോ

    3. Kuṭidūsakavaggo

    [൩൨൧] ൧. കുടിദൂസകജാതകവണ്ണനാ

    [321] 1. Kuṭidūsakajātakavaṇṇanā

    മനുസ്സസ്സേവ തേ സീസന്തി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ മഹാകസ്സപത്ഥേരസ്സ പണ്ണസാലഝാപകം ദഹരഭിക്ഖും ആരബ്ഭ കഥേസി. വത്ഥു പന രാജഗഹേ സമുട്ഠിതം. തദാ കിര ഥേരോ രാജഗഹം നിസ്സായ അരഞ്ഞകുടിയം വിഹരതി, തസ്സ ദ്വേ ദഹരാ ഉപട്ഠാനം കരോന്തി. തേസു ഏകോ ഥേരസ്സ ഉപകാരകോ, ഏകോ ദുബ്ബചോ ഇതരേന കതം അത്തനാ കതസദിസം കരോതി. തേന മുഖോദകാദീസു ഉപട്ഠാപിതേസു ഥേരസ്സ സന്തികം ഗന്ത്വാ വന്ദിത്വാ ‘‘ഭന്തേ, ഉദകം ഠപിതം, മുഖം ധോവഥാ’’തിആദീനി വദതി. തേന കാലസ്സേവ വുട്ഠായ ഥേരസ്സ പരിവേണേ സമ്മട്ഠേ ഥേരസ്സ നിക്ഖമനവേലായ ഇതോ ചിതോ ച പഹരന്തോ സകലപരിവേണം അത്തനാ സമ്മട്ഠം വിയ കരോതി. വത്തസമ്പന്നോ ചിന്തേസി ‘‘അയം ദുബ്ബചോ മയാ കതം അത്തനാ കതസദിസം കരോതി, ഏതസ്സ സഠകമ്മം പാകടം കരിസ്സാമീ’’തി.

    Manussassevate sīsanti idaṃ satthā jetavane viharanto mahākassapattherassa paṇṇasālajhāpakaṃ daharabhikkhuṃ ārabbha kathesi. Vatthu pana rājagahe samuṭṭhitaṃ. Tadā kira thero rājagahaṃ nissāya araññakuṭiyaṃ viharati, tassa dve daharā upaṭṭhānaṃ karonti. Tesu eko therassa upakārako, eko dubbaco itarena kataṃ attanā katasadisaṃ karoti. Tena mukhodakādīsu upaṭṭhāpitesu therassa santikaṃ gantvā vanditvā ‘‘bhante, udakaṃ ṭhapitaṃ, mukhaṃ dhovathā’’tiādīni vadati. Tena kālasseva vuṭṭhāya therassa pariveṇe sammaṭṭhe therassa nikkhamanavelāya ito cito ca paharanto sakalapariveṇaṃ attanā sammaṭṭhaṃ viya karoti. Vattasampanno cintesi ‘‘ayaṃ dubbaco mayā kataṃ attanā katasadisaṃ karoti, etassa saṭhakammaṃ pākaṭaṃ karissāmī’’ti.

    തസ്മിം അന്തോഗാമേ ഭുത്വാ ആഗന്ത്വാ നിദ്ദായന്തേവ ന്ഹാനോദകം താപേത്വാ പിട്ഠികോട്ഠകേ ഠപേത്വാ അഞ്ഞം അഡ്ഢനാളിമത്തം ഉദകം ഉദ്ധനേ ഠപേസി. ഇതരോ പബുജ്ഝിത്വാവ ഗന്ത്വാ ഉസുമം ഉട്ഠഹന്തം ദിസ്വാ ‘‘ഉദകം താപേത്വാ കോട്ഠകേ ഠപിതം ഭവിസ്സതീ’’തി ഥേരസ്സ്സ സന്തികം ഗന്ത്വാ ‘‘ഭന്തേ, ന്ഹാനകോട്ഠകേ ഉദകം ഠപിതം, ന്ഹായഥാ’’തി ആഹ. ഥേരോ ‘ന്ഹായിസ്സാമീ’’തി തേന സദ്ധിംയേവ ആഗന്ത്വാ കോട്ഠകേ ഉദകം അദിത്വാ ‘‘കഹം ഉദക’’ന്തി പുച്ഛി. സോ വേഗേന അഗ്ഗിസാലം ഗന്ത്വാ തുച്ഛഭാജനേ ഉളുങ്കം ഓതാരേസി, ഉളുങ്കോ തുച്ഛഭാജനസ്സ തലേ പടിഹതോ ‘‘തതാ’’തി സദ്ദമകാസി. തതോ പട്ഠായ തസ്സ ‘‘ഉളുങ്കസദ്ദകോ’’ത്വേവ നാമം ജാതം.

    Tasmiṃ antogāme bhutvā āgantvā niddāyanteva nhānodakaṃ tāpetvā piṭṭhikoṭṭhake ṭhapetvā aññaṃ aḍḍhanāḷimattaṃ udakaṃ uddhane ṭhapesi. Itaro pabujjhitvāva gantvā usumaṃ uṭṭhahantaṃ disvā ‘‘udakaṃ tāpetvā koṭṭhake ṭhapitaṃ bhavissatī’’ti therasssa santikaṃ gantvā ‘‘bhante, nhānakoṭṭhake udakaṃ ṭhapitaṃ, nhāyathā’’ti āha. Thero ‘nhāyissāmī’’ti tena saddhiṃyeva āgantvā koṭṭhake udakaṃ aditvā ‘‘kahaṃ udaka’’nti pucchi. So vegena aggisālaṃ gantvā tucchabhājane uḷuṅkaṃ otāresi, uḷuṅko tucchabhājanassa tale paṭihato ‘‘tatā’’ti saddamakāsi. Tato paṭṭhāya tassa ‘‘uḷuṅkasaddako’’tveva nāmaṃ jātaṃ.

    തസ്മിം ഖണേ ഇതരോ പിട്ഠികോട്ഠകതോ ഉദകം ആഹരിത്വാ ‘‘ന്ഹായഥ, ഭന്തേ’’തി ആഹ. ഥേരോ ന്ഹത്വാ ആവജ്ജേന്തോ ഉളുങ്കസദ്ദകസ്സ ദുബ്ബചഭാവം ഞത്വാ തം സായം ഥേരുപട്ഠാനം ആഗതം ഓവദി ‘‘ആവുസോ, സമണേന നാമ അത്തനാ കതമേവ ‘കതം മേ’തി വത്തും വട്ടതി, അഞ്ഞഥാ സമ്പജാനമുസാവാദോ ഹോതി, ഇതോ പട്ഠായ ഏവരൂപം മാ അകാസീ’’തി. സോ ഥേരസ്സ കുജ്ഝിത്വാ പുനദിവസേ ഥേരേന സദ്ധിം പിണ്ഡായ ഗാമം ന പാവിസി. ഥേരോ ഇതരേനേവ സദ്ധിം പാവിസി. ഉളുങ്കസദ്ദകോപി ഥേരസ്സ ഉപട്ഠാകകുലം ഗന്ത്വാ ‘‘ഭന്തേ, ഥേരോ കഹ’’ന്തി വുത്തേ ‘‘അഫാസുകേന വിഹാരേയേവ നിസിന്നോ’’തി വത്വാ ‘‘കിം, ഭന്തേ, ലദ്ധും വട്ടതീ’’തി വുത്തേ ‘‘ഇദഞ്ചിദഞ്ച ദേഥാ’’തി ഗഹേത്വാ അത്തനോ രുചിതട്ഠാനം ഗന്ത്വാ ഭുഞ്ജിത്വാ വിഹാരം അഗമാസി.

    Tasmiṃ khaṇe itaro piṭṭhikoṭṭhakato udakaṃ āharitvā ‘‘nhāyatha, bhante’’ti āha. Thero nhatvā āvajjento uḷuṅkasaddakassa dubbacabhāvaṃ ñatvā taṃ sāyaṃ therupaṭṭhānaṃ āgataṃ ovadi ‘‘āvuso, samaṇena nāma attanā katameva ‘kataṃ me’ti vattuṃ vaṭṭati, aññathā sampajānamusāvādo hoti, ito paṭṭhāya evarūpaṃ mā akāsī’’ti. So therassa kujjhitvā punadivase therena saddhiṃ piṇḍāya gāmaṃ na pāvisi. Thero itareneva saddhiṃ pāvisi. Uḷuṅkasaddakopi therassa upaṭṭhākakulaṃ gantvā ‘‘bhante, thero kaha’’nti vutte ‘‘aphāsukena vihāreyeva nisinno’’ti vatvā ‘‘kiṃ, bhante, laddhuṃ vaṭṭatī’’ti vutte ‘‘idañcidañca dethā’’ti gahetvā attano rucitaṭṭhānaṃ gantvā bhuñjitvā vihāraṃ agamāsi.

    പുനദിവസേ ഥേരോ തം കുലം ഗന്ത്വാ നിസീദി. മനുസ്സേഹി ‘‘കിം, ഭന്തേ, അയ്യസ്സ അഫാസുകം, ഹിയ്യോ കിരത്ഥ വിഹാരേയേവ നിസിന്നാ, അസുകദഹരസ്സ ഹത്ഥേ ആഹാരം പേസയിമ്ഹ, പരിഭുത്തോ അയ്യേനാ’’തി വുത്തേ ഥേരോ തുണ്ഹീഭൂതോവ ഭത്തകിച്ചം കത്വാ വിഹാരം ഗന്ത്വാ സായം ഥേരുപട്ഠാനകാലേ ആഗതം ആമന്തേത്വാ ‘‘ആവുസോ, അസുകഗാമേ നാമ അസുകകുലേ ‘ഥേരസ്സ ഇദഞ്ചിദഞ്ച ലദ്ധും വട്ടതീ’തി വിഞ്ഞാപേത്വാ കിര തേ ഭുത്ത’’ന്തി വത്വാ ‘‘വിഞ്ഞത്തി നാമ ന വട്ടതി, മാ പുന ഏവരൂപം അനാചാരം ചരാ’’തി ആഹ. സോ ഏത്തകേന ഥേരേ ആഘാതം ബന്ധിത്വാ ‘‘അയം ഹിയ്യോപി ഉദകമത്തം നിസ്സായ മയാ സദ്ധിം കലഹം കരി, ഇദാനി പനസ്സ ഉപട്ഠാകാനം ഗേഹേ മയാ ഭത്തമുട്ഠി ഭുത്താതി അസഹന്തോ പുന കലഹം കരോതി, ജാനിസ്സാമിസ്സ കത്തബ്ബയുത്തക’’ന്തി പുനദിവസേ ഥേരേ പിണ്ഡായ പവിട്ഠേ മുഗ്ഗരം ഗഹേത്വാ പരിഭോഗഭാജനാനി ഭിന്ദിത്വാ പണ്ണസാലം ഝാപേത്വാ പലായി. സോ ജീവമാനോവ മനുസ്സപേതോ ഹുത്വാ സുസ്സിത്വാ കാലം കത്വാ അവീചിമഹാനിരയേ നിബ്ബത്തി. സോ തേന കതോ അനാചാരോ മഹാജനസ്സ മജ്ഝേ പാകടോ ജാതോ.

    Punadivase thero taṃ kulaṃ gantvā nisīdi. Manussehi ‘‘kiṃ, bhante, ayyassa aphāsukaṃ, hiyyo kirattha vihāreyeva nisinnā, asukadaharassa hatthe āhāraṃ pesayimha, paribhutto ayyenā’’ti vutte thero tuṇhībhūtova bhattakiccaṃ katvā vihāraṃ gantvā sāyaṃ therupaṭṭhānakāle āgataṃ āmantetvā ‘‘āvuso, asukagāme nāma asukakule ‘therassa idañcidañca laddhuṃ vaṭṭatī’ti viññāpetvā kira te bhutta’’nti vatvā ‘‘viññatti nāma na vaṭṭati, mā puna evarūpaṃ anācāraṃ carā’’ti āha. So ettakena there āghātaṃ bandhitvā ‘‘ayaṃ hiyyopi udakamattaṃ nissāya mayā saddhiṃ kalahaṃ kari, idāni panassa upaṭṭhākānaṃ gehe mayā bhattamuṭṭhi bhuttāti asahanto puna kalahaṃ karoti, jānissāmissa kattabbayuttaka’’nti punadivase there piṇḍāya paviṭṭhe muggaraṃ gahetvā paribhogabhājanāni bhinditvā paṇṇasālaṃ jhāpetvā palāyi. So jīvamānova manussapeto hutvā sussitvā kālaṃ katvā avīcimahāniraye nibbatti. So tena kato anācāro mahājanassa majjhe pākaṭo jāto.

    അഥേകച്ചേ ഭിക്ഖൂ രാജഗഹാ സാവത്ഥിം ഗന്ത്വാ സഭാഗട്ഠാനേ പത്തചീവരം പടിസാമേത്വാ സത്ഥു സന്തികം ഗന്ത്വാ വന്ദിത്വാ നിസീദിംസു. സത്ഥാ തേഹി സദ്ധിം പടിസന്ഥാരം കത്വാ ‘‘കുതോ ആഗതത്ഥാ’’തി പുച്ഛി. ‘‘രാജഗഹാ, ഭന്തേ’’തി. ‘‘കോ തത്ഥ ഓവാദദായകോ ആചരിയോ’’തി. ‘‘മഹാകസ്സപത്ഥേരോ, ഭന്തേ’’തി. ‘‘സുഖം, ഭിക്ഖവേ, കസ്സപസ്സാ’’തി. ‘‘ആമ, ഭന്തേ, ഥേരസ്സ സുഖം, സദ്ധിവിഹാരികോ പനസ്സ ഓവാദേ ദിന്നേ കുജ്ഝിത്വാ ഥേരസ്സ പണ്ണസാലം ഝാപേത്വാ പലായീതി. തം സുത്വാ സത്ഥാ ‘‘ഭിക്ഖവേ, കസ്സപസ്സ ഏവരൂപേന ബാലേന സദ്ധിം ചരണതോ ഏകചരിയാവ സേയ്യോ’’തി വത്വാ ഇമം ധമ്മപദേ ഗാഥമാഹ –

    Athekacce bhikkhū rājagahā sāvatthiṃ gantvā sabhāgaṭṭhāne pattacīvaraṃ paṭisāmetvā satthu santikaṃ gantvā vanditvā nisīdiṃsu. Satthā tehi saddhiṃ paṭisanthāraṃ katvā ‘‘kuto āgatatthā’’ti pucchi. ‘‘Rājagahā, bhante’’ti. ‘‘Ko tattha ovādadāyako ācariyo’’ti. ‘‘Mahākassapatthero, bhante’’ti. ‘‘Sukhaṃ, bhikkhave, kassapassā’’ti. ‘‘Āma, bhante, therassa sukhaṃ, saddhivihāriko panassa ovāde dinne kujjhitvā therassa paṇṇasālaṃ jhāpetvā palāyīti. Taṃ sutvā satthā ‘‘bhikkhave, kassapassa evarūpena bālena saddhiṃ caraṇato ekacariyāva seyyo’’ti vatvā imaṃ dhammapade gāthamāha –

    ‘‘ചരഞ്ചേ നാധിഗച്ഛേയ്യ, സേയ്യം സദിസമത്തനോ;

    ‘‘Carañce nādhigaccheyya, seyyaṃ sadisamattano;

    ഏകചരിയം ദള്ഹം കയിരാ, നത്ഥി ബാലേ സഹായതാ’’തി. (ധ॰ പ॰ ൬൧);

    Ekacariyaṃ daḷhaṃ kayirā, natthi bāle sahāyatā’’ti. (dha. pa. 61);

    ഇദഞ്ച പന വത്വാ പുന തേ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേത്വാ ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, ഇദാനേവ സോ കുടിദൂസകോ, പുബ്ബേപി കുടിദൂസകോയേവ, ന ച ഇദാനേവ ഓവാദദായകസ്സ കുജ്ഝതി, പുബ്ബേപി കുജ്ഝിയേവാ’’തി വത്വാ തേഹി യാചിതോ അതീതം ആഹരി.

    Idañca pana vatvā puna te bhikkhū āmantetvā ‘‘na, bhikkhave, idāneva so kuṭidūsako, pubbepi kuṭidūsakoyeva, na ca idāneva ovādadāyakassa kujjhati, pubbepi kujjhiyevā’’ti vatvā tehi yācito atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ സിങ്ഗിലസകുണയോനിയം നിബ്ബത്തിത്വാ വയപ്പത്തോ അത്തനോ മനാപം അനോവസ്സകം കുലാവകം കത്വാ ഹിമവന്തപദേസേ വസതി. അഥേകോ മക്കടോ വസ്സകാലേ അച്ഛിന്നധാരേ ദേവേ വസ്സന്തേ സീതപീളിതോ ദന്തേ ഖാദന്തോ ബോധിസത്തസ്സ അവിദൂരേ നിസീദി. ബോധിസത്തോ തം തഥാ കിലമന്തം ദിസ്വാ തേന സദ്ധിം സല്ലപന്തോ പഠമം ഗാഥമാഹ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto siṅgilasakuṇayoniyaṃ nibbattitvā vayappatto attano manāpaṃ anovassakaṃ kulāvakaṃ katvā himavantapadese vasati. Atheko makkaṭo vassakāle acchinnadhāre deve vassante sītapīḷito dante khādanto bodhisattassa avidūre nisīdi. Bodhisatto taṃ tathā kilamantaṃ disvā tena saddhiṃ sallapanto paṭhamaṃ gāthamāha –

    ൮൧.

    81.

    ‘‘മനുസ്സസ്സേവ തേ സീസം, ഹത്ഥപാദാ ച വാനര;

    ‘‘Manussasseva te sīsaṃ, hatthapādā ca vānara;

    അഥ കേന നു വണ്ണേന, അഗാരം തേ ന വിജ്ജതീ’’തി.

    Atha kena nu vaṇṇena, agāraṃ te na vijjatī’’ti.

    തത്ഥ വണ്ണേനാതി കാരണേന. അഗാരന്തി തവ നിവാസഗേഹം കേന കാരണേന നത്ഥീതി പുച്ഛി.

    Tattha vaṇṇenāti kāraṇena. Agāranti tava nivāsagehaṃ kena kāraṇena natthīti pucchi.

    തം സുത്വാ വാനരോ ദുതിയം ഗാഥമാഹ –

    Taṃ sutvā vānaro dutiyaṃ gāthamāha –

    ൮൨.

    82.

    ‘‘മനുസ്സസ്സേവ മേ സീസം, ഹത്ഥപാദാ ച സിങ്ഗില;

    ‘‘Manussasseva me sīsaṃ, hatthapādā ca siṅgila;

    യാഹു സേട്ഠാ മനുസ്സേസു, സാ മേ പഞ്ഞാ ന വിജ്ജതീ’’തി.

    Yāhu seṭṭhā manussesu, sā me paññā na vijjatī’’ti.

    തത്ഥ സിങ്ഗിലാതി തം സകുണം നാമേനാലപതി. യാഹു സേട്ഠാ മനുസ്സേസൂതി യാ മനുസ്സേസു സേട്ഠാതി കഥേന്തി, സാ മമ വിചാരണപഞ്ഞാ നത്ഥി. സീസഹത്ഥപാദകായബലാനി ഹി ലോകേ അപ്പമാണം, വിചാരണപഞ്ഞാവ സേട്ഠാ, സാ മമ നത്ഥി, തസ്മാ മേ അഗാരം ന വിജ്ജതീതി.

    Tattha siṅgilāti taṃ sakuṇaṃ nāmenālapati. Yāhu seṭṭhā manussesūti yā manussesu seṭṭhāti kathenti, sā mama vicāraṇapaññā natthi. Sīsahatthapādakāyabalāni hi loke appamāṇaṃ, vicāraṇapaññāva seṭṭhā, sā mama natthi, tasmā me agāraṃ na vijjatīti.

    തം സുത്വാ ബോധിസത്തോ ഇതരം ഗാഥാദ്വയമാഹ –

    Taṃ sutvā bodhisatto itaraṃ gāthādvayamāha –

    ൮൩.

    83.

    ‘‘അനവട്ഠിതചിത്തസ്സ, ലഹുചിത്തസ്സ ദുബ്ഭിനോ;

    ‘‘Anavaṭṭhitacittassa, lahucittassa dubbhino;

    നിച്ചം അദ്ധുവസീലസ്സ, സുഖഭാവോ ന വിജ്ജതി.

    Niccaṃ addhuvasīlassa, sukhabhāvo na vijjati.

    ൮൪.

    84.

    ‘‘സോ കരസ്സു ആനുഭാവം, വീതിവത്തസ്സു സീലിയം;

    ‘‘So karassu ānubhāvaṃ, vītivattassu sīliyaṃ;

    സീതവാതപരിത്താണം, കരസ്സു കുടവം കപീ’’തി.

    Sītavātaparittāṇaṃ, karassu kuṭavaṃ kapī’’ti.

    തത്ഥ അനവട്ഠിതചിത്തസ്സാതി അപ്പതിട്ഠിതചിത്തസ്സ. ദുബ്ഭിനോതി മിത്തദുബ്ഭിസ്സ. അദ്ധുവസീലസ്സാതി ന സബ്ബകാലം സീലരക്ഖകസ്സ. സോ കരസ്സു ആനുഭാവന്തി സോ ത്വം സമ്മ മക്കട പഞ്ഞായ ഉപ്പാദനത്ഥം ആനുഭാവം ബലം ഉപായം കരോഹി. വീതിവത്തസ്സു സീലിയന്തി അത്തനോ ദുസ്സീലഭാവസങ്ഖാതം സീലിയം അതിക്കമിത്വാ സീലവാ ഹോതി. കുടവം കപീതി സീതവാതസ്സ പരിത്താണസമത്ഥം അത്തനോ കുടവം കുലാവകം ഏകം വസനാഗാരകം കരോഹീതി.

    Tattha anavaṭṭhitacittassāti appatiṭṭhitacittassa. Dubbhinoti mittadubbhissa. Addhuvasīlassāti na sabbakālaṃ sīlarakkhakassa. So karassu ānubhāvanti so tvaṃ samma makkaṭa paññāya uppādanatthaṃ ānubhāvaṃ balaṃ upāyaṃ karohi. Vītivattassu sīliyanti attano dussīlabhāvasaṅkhātaṃ sīliyaṃ atikkamitvā sīlavā hoti. Kuṭavaṃ kapīti sītavātassa parittāṇasamatthaṃ attano kuṭavaṃ kulāvakaṃ ekaṃ vasanāgārakaṃ karohīti.

    മക്കടോ ചിന്തേസി ‘‘അയം താവ അത്തനോ അനോവസ്സകട്ഠാനേ നിസിന്നഭാവേന മം പരിഭാസതി, ന നിസീദാപേസ്സാമി നം ഇമസ്മിം കുലാവകേ’’തി. തതോ ബോധിസത്തം ഗണ്ഹിതുകാമോ പക്ഖന്ദി, ബോധിസത്തോ ഉപ്പതിത്വാ അഞ്ഞത്ഥ ഗതോ. മക്കടോ കുലാവകം വിദ്ധംസേത്വാ ചുണ്ണവിചുണ്ണം കത്വാ പക്കാമി.

    Makkaṭo cintesi ‘‘ayaṃ tāva attano anovassakaṭṭhāne nisinnabhāvena maṃ paribhāsati, na nisīdāpessāmi naṃ imasmiṃ kulāvake’’ti. Tato bodhisattaṃ gaṇhitukāmo pakkhandi, bodhisatto uppatitvā aññattha gato. Makkaṭo kulāvakaṃ viddhaṃsetvā cuṇṇavicuṇṇaṃ katvā pakkāmi.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ മക്കടോ കുടിഝാപകോ അഹോസി, സിങ്ഗിലസകുണോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā makkaṭo kuṭijhāpako ahosi, siṅgilasakuṇo pana ahameva ahosi’’nti.

    കുടിദൂസകജാതകവണ്ണനാ പഠമാ.

    Kuṭidūsakajātakavaṇṇanā paṭhamā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൨൧. കുടിദൂസകജാതകം • 321. Kuṭidūsakajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact