Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā

    ੬. ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ

    6. Kuṭikārasikkhāpadavaṇṇanā

    ੩੪੨. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ। ਤਤ੍ਥ ਆਲ਼વਕਾਤਿ ਆਲ਼વਿਰਟ੍ਠੇ ਜਾਤਾ ਦਾਰਕਾ ਆਲ਼વਕਾ ਨਾਮ, ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲੇਪਿ ‘‘ਆਲ਼વਕਾ’’ਤ੍વੇવ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ। ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਲ਼વਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ। ਸਞ੍ਞਾਚਿਕਾਯੋਤਿ ਸਯਂ ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਗਹਿਤੂਪਕਰਣਾਯੋ। ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਿਪਿ, ਤੇ ਕਿਰ ਸਾਸਨੇ વਿਪਸ੍ਸਨਾਧੁਰਞ੍ਚ ਗਨ੍ਥਧੁਰਞ੍ਚਾਤਿ ਦ੍વੇਪਿ ਧੁਰਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍વਾ ਨવਕਮ੍ਮਮੇવ ਧੁਰਂ ਕਤ੍વਾ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ। ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਾਯੋਤਿ ਅਨਿਸ੍ਸਰਾਯੋ, ਕਾਰੇਤਾ ਦਾਯਕੇਨ વਿਰਹਿਤਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਿਕਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਆਰਦ੍ਧਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਪ੍ਪਮਾਣਿਕਾਯੋਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਪ੍ਪਮਾਣਾਯੋ, વੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਮਾਣਾਯੋ વਾ ਮਹਨ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    342.Tena samayenāti kuṭikārasikkhāpadaṃ. Tattha āḷavakāti āḷaviraṭṭhe jātā dārakā āḷavakā nāma, te pabbajitakālepi ‘‘āḷavakā’’tveva paññāyiṃsu. Te sandhāya vuttaṃ ‘‘āḷavakā bhikkhū’’ti. Saññācikāyoti sayaṃ yācitvā gahitūpakaraṇāyo. Kārāpentīti karontipi kārāpentipi, te kira sāsane vipassanādhurañca ganthadhurañcāti dvepi dhurāni chaḍḍetvā navakammameva dhuraṃ katvā paggaṇhiṃsu. Assāmikāyoti anissarāyo, kāretā dāyakena virahitāyoti attho. Attuddesikāyoti attānaṃ uddissa attano atthāya āraddhāyoti attho. Appamāṇikāyoti ‘‘ettakena niṭṭhaṃ gacchissantī’’ti evaṃ aparicchinnappamāṇāyo, vuddhippamāṇāyo vā mahantappamāṇāyoti attho.

    ਯਾਚਨਾ ਏવ ਬਹੁਲਾ ਏਤੇਸਂ ਮਨ੍ਦਂ ਅਞ੍ਞਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯਾਚਨਬਹੁਲਾ। ਏવਂ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਬਹੁਲਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਪੁਰਿਸਂ ਦੇਥ, ਪੁਰਿਸਤ੍ਥਕਰਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯ ਪੁਰਿਸਂ ਯਾਚਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਸਹਾਯਤ੍ਥਾਯ ਕਮ੍ਮਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਪੁਰਿਸਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਪੁਰਿਸਤ੍ਥਕਰਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਯਾਚਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਕਿਞ੍ਚਿ વਤ੍ਥੁ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਠਪੇਤ੍વਾ ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਕਾਦੀਨਂ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਅવਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਂ ਕਪ੍ਪਿਯਂ। ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਤਤ੍ਥ ਕੇਨ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ વਾ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤੇ વਾ ਯਾਚਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕਾਦਯੋ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਨ ਯਾਚਿਤਬ੍ਬਾ, ‘‘ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਅਨਿਯਮੇਤ੍વਾਪਿ ਨ ਯਾਚਿਤਬ੍ਬਾ; ਏવਂ ਯਾਚਿਤਾ ਹਿ ਤੇ ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਮਿਗੇਪਿ ਮਾਰੇਤ੍વਾ ਆਹਰੇਯ੍ਯੁਂ। ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ ਪਨ ‘‘વਿਹਾਰੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਤਬ੍ਬਾ। ਫਾਲਨਙ੍ਗਲਾਦੀਨਿ ਉਪਕਰਣਾਨਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਸਿਤੁਂ વਾ વਪਿਤੁਂ વਾ ਲਾਯਿਤੁਂ વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਸਕਿਚ੍ਚਪਸੁਤਮ੍ਪਿ ਕਸ੍ਸਕਂ વਾ ਅਞ੍ਞਂ વਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਯਾਚਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੇવ। ਯੋ ਪਨ વਿਘਾਸਾਦੋ વਾ ਅਞ੍ਞੋ વਾ ਕੋਚਿ ਨਿਕ੍ਕਮ੍ਮੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤੋ વਾ વਿਹਰਤਿ, ਏવਰੂਪਂ ਅਯਾਚਿਤ੍વਾਪਿ ‘‘ਏਹਿ ਰੇ ਇਦਂ વਾ ਇਦਂ વਾ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਯਦਿਚ੍ਛਕਂ ਕਾਰਾਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ।

    Yācanā eva bahulā etesaṃ mandaṃ aññaṃ kammanti yācanabahulā. Evaṃ viññattibahulā veditabbā. Atthato panettha nānākaraṇaṃ natthi, anekakkhattuṃ ‘‘purisaṃ detha, purisatthakaraṃ dethā’’ti yācantānametaṃ adhivacanaṃ. Tattha mūlacchejjāya purisaṃ yācituṃ na vaṭṭati, sahāyatthāya kammakaraṇatthāya ‘‘purisaṃ dethā’’ti yācituṃ vaṭṭati. Purisatthakaranti purisena kātabbaṃ hatthakammaṃ vuccati, taṃ yācituṃ vaṭṭati. Hatthakammaṃ nāma kiñci vatthu na hoti, tasmā ṭhapetvā migaluddakamacchabandhakādīnaṃ sakakammaṃ avasesaṃ sabbaṃ kappiyaṃ. ‘‘Kiṃ, bhante, āgatattha kena kamma’’nti pucchite vā apucchite vā yācituṃ vaṭṭati, viññattipaccayā doso natthi. Tasmā migaluddakādayo sakakammaṃ na yācitabbā, ‘‘hatthakammaṃ dethā’’ti aniyametvāpi na yācitabbā; evaṃ yācitā hi te ‘‘sādhu, bhante’’ti bhikkhū uyyojetvā migepi māretvā āhareyyuṃ. Niyametvā pana ‘‘vihāre kiñci kattabbaṃ atthi, tattha hatthakammaṃ dethā’’ti yācitabbā. Phālanaṅgalādīni upakaraṇāni gahetvā kasituṃ vā vapituṃ vā lāyituṃ vā gacchantaṃ sakiccapasutampi kassakaṃ vā aññaṃ vā kiñci hatthakammaṃ yācituṃ vaṭṭateva. Yo pana vighāsādo vā añño vā koci nikkammo niratthakakathaṃ kathento niddāyanto vā viharati, evarūpaṃ ayācitvāpi ‘‘ehi re idaṃ vā idaṃ vā karohī’’ti yadicchakaṃ kārāpetuṃ vaṭṭati.

    ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਨ ਸਬ੍ਬਕਪ੍ਪਿਯਭਾવਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਨਯਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਸਾਦਂ ਕਾਰੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਥਮ੍ਭਤ੍ਥਾਯ ਪਾਸਾਣਕੋਟ੍ਟਕਾਨਂ ਘਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਲਦ੍ਧੁਂ વਟ੍ਟਤਿ ਉਪਾਸਕਾ’’ਤਿ। ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਭਨ੍ਤੇ,ਤਿ? ਪਾਸਾਣਤ੍ਥਮ੍ਭਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਦਾਤਬ੍ਬਾਤਿ। ਸਚੇ ਤੇ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ વਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਥਮ੍ਭੇ વਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, વਟ੍ਟਤਿ। ਅਥਾਪਿ વਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਖਣੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਉਦ੍ਧਰਾਪੇਥ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਉਦ੍ਧਰਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਪਾਸਾਣਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਉਦ੍ਧਟਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਮੂਲਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਏਤੇਨੇવੁਪਾਯੇਨ ਪਾਸਾਦਦਾਰੂਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ વਡ੍ਢਕੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਇਟ੍ਠਕਤ੍ਥਾਯ ਇਟ੍ਠਕવਡ੍ਢਕੀਨਂ ਛਦਨਤ੍ਥਾਯ ਗੇਹਚ੍ਛਾਦਕਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਤ੍ਥਾਯ ਚਿਤ੍ਤਕਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਿਪ੍ਪਕਾਰਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਯਾਚਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਯਾਚਨવਸੇਨ ਚ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯ વਾ ਭਤ੍ਤવੇਤਨਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨੇਨ વਾ ਲਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਗਹੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਰਞ੍ਞਤੋ ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇਨ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨਜ੍ਝਾવੁਤ੍ਥਕਂ ਆਹਰਾਪੇਤਬ੍ਬਂ।

    Hatthakammassa pana sabbakappiyabhāvadīpanatthaṃ imaṃ nayaṃ kathenti. Sace hi bhikkhu pāsādaṃ kāretukāmo hoti, thambhatthāya pāsāṇakoṭṭakānaṃ gharaṃ gantvā vattabbaṃ ‘‘hatthakammaṃ laddhuṃ vaṭṭati upāsakā’’ti. Kiṃ kātabbaṃ, bhante,ti? Pāsāṇatthambhā uddharitvā dātabbāti. Sace te uddharitvā vā denti, uddharitvā nikkhitte attano thambhe vā denti, vaṭṭati. Athāpi vadanti – ‘‘amhākaṃ, bhante, hatthakammaṃ kātuṃ khaṇo natthi, aññaṃ uddharāpetha, tassa mūlaṃ dassāmā’’ti uddharāpetvā ‘‘pāsāṇatthambhe uddhaṭamanussānaṃ mūlaṃ dethā’’ti vattuṃ vaṭṭati. Etenevupāyena pāsādadārūnaṃ atthāya vaḍḍhakīnaṃ santikaṃ iṭṭhakatthāya iṭṭhakavaḍḍhakīnaṃ chadanatthāya gehacchādakānaṃ cittakammatthāya cittakārānanti yena yena attho hoti, tassa tassa atthāya tesaṃ tesaṃ sippakārakānaṃ santikaṃ gantvā hatthakammaṃ yācituṃ vaṭṭati. Hatthakammayācanavasena ca mūlacchejjāya vā bhattavetanānuppadānena vā laddhampi sabbaṃ gahetuṃ vaṭṭati. Araññato āharāpentena ca sabbaṃ anajjhāvutthakaṃ āharāpetabbaṃ.

    ਨ ਕੇવਲਞ੍ਚ ਪਾਸਾਦਂ ਕਾਰੇਤੁਕਾਮੇਨ ਮਞ੍ਚਪੀਠਪਤ੍ਤਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਧਮਕਰਕਚੀવਰਾਦੀਨਿ ਕਾਰਾਪੇਤੁਕਾਮੇਨਾਪਿ ਦਾਰੁਲੋਹਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਲਭਿਤ੍વਾ ਤੇ ਤੇ ਸਿਪ੍ਪਕਾਰਕੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਯਾਚਿਤਬ੍ਬਂ। ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਯਾਚਨવਸੇਨ ਚ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯ વਾ ਭਤ੍ਤવੇਤਨਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨੇਨ વਾ ਲਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਪਨ ਕਾਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਭਤ੍ਤવੇਤਨਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਕਹਾਪਣਾਦਿ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰવਤ੍ਤੇਨ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਿ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍વਾ ਦਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ।

    Na kevalañca pāsādaṃ kāretukāmena mañcapīṭhapattaparissāvanadhamakarakacīvarādīni kārāpetukāmenāpi dārulohasuttādīni labhitvā te te sippakārake upasaṅkamitvā vuttanayeneva hatthakammaṃ yācitabbaṃ. Hatthakammayācanavasena ca mūlacchejjāya vā bhattavetanānuppadānena vā laddhampi sabbaṃ gahetabbaṃ. Sace pana kātuṃ na icchanti, bhattavetanaṃ paccāsīsanti, akappiyakahāpaṇādi na dātabbaṃ. Bhikkhācāravattena taṇḍulādīni pariyesitvā dātuṃ vaṭṭati.

    ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮવਸੇਨ ਪਤ੍ਤਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਤਥੇવ ਪਾਚੇਤ੍વਾ ਨવਪਕ੍ਕਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਛਨਤੇਲਤ੍ਥਾਯ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਂ ਪવਿਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਯਾਗੁਯਾ વਾ ਭਤ੍ਤੇ વਾ ਆਨੀਤੇ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਤ੍ਤੋ ਪਿਧਾਤਬ੍ਬੋ। ਸਚੇ ਉਪਾਸਿਕਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ‘‘ਨવਪਕ੍ਕੋ ਪਤ੍ਤੋ ਪੁਞ੍ਛਨਤੇਲੇਨ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਸਾ ‘‘ਦੇਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤੇਲੇਨ ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍વਾ ਯਾਗੁਯਾ વਾ ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ વਾ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਦੇਤਿ, વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਗਹੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ।

    Hatthakammavasena pattaṃ kāretvā tatheva pācetvā navapakkassa pattassa puñchanatelatthāya antogāmaṃ paviṭṭhena ‘‘bhikkhāya āgato’’ti sallakkhetvā yāguyā vā bhatte vā ānīte hatthena patto pidhātabbo. Sace upāsikā ‘‘kiṃ, bhante’’ti pucchati, ‘‘navapakko patto puñchanatelena attho’’ti vattabbaṃ. Sace sā ‘‘dehi, bhante’’ti pattaṃ gahetvā telena puñchitvā yāguyā vā bhattassa vā pūretvā deti, viññatti nāma na hoti, gahetuṃ vaṭṭatīti.

    ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਗੇવ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਆਸਨਸਾਲਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਆਸਨਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਉਪਾਸਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਠਿਤੇ ਦਿਸ੍વਾ ਸਯਮੇવ ਆਸਨਾਨਿ ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਨਟ੍ਠਂ ਗੀવਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਗਮਨਂ ਪਨ વਤ੍ਤਂ। ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ‘‘ਆਸਨਾਨਿ ਆਹਰਥਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇਹਿ ਆਹਟਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾવ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਗਤਾਨਂ વਤ੍ਤਭੇਦੋ ਚ ਨਟ੍ਠਞ੍ਚ ਗੀવਾਤਿ। ਅਤ੍ਥਰਣਕੋਜવਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।

    Bhikkhū pageva piṇḍāya caritvā āsanasālaṃ gantvā āsanaṃ apassantā tiṭṭhanti. Tatra ce upāsakā bhikkhū ṭhite disvā sayameva āsanāni āharāpenti, nisīditvā gacchantehi āpucchitvā gantabbaṃ. Anāpucchā gatānampi naṭṭhaṃ gīvā na hoti, āpucchitvā gamanaṃ pana vattaṃ. Sace bhikkhūhi ‘‘āsanāni āharathā’’ti vuttehi āhaṭāni honti, āpucchitvāva gantabbaṃ. Anāpucchā gatānaṃ vattabhedo ca naṭṭhañca gīvāti. Attharaṇakojavādīsupi eseva nayo.

    ਮਕ੍ਖਿਕਾਯੋ ਬਹੁਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘‘ਮਕ੍ਖਿਕਾਬੀਜਨਿਂ ਆਹਰਥਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਪੁਚਿਮਨ੍ਦਸਾਖਾਦੀਨਿ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍વਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਆਸਨਸਾਲਾਯ ਉਦਕਭਾਜਨਂ ਰਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ‘‘ਧਮਕਰਣਂ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਧਮਕਰਕਞ੍ਹਿ ਰਿਤ੍ਤਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ‘‘ਨਦਿਂ વਾ ਤਲ਼ਾਕਂ વਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਨ ਉਦਕਂ ਆਹਰਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ‘‘ਗੇਹਤੋ ਆਹਰਾ’’ਤਿ ਨੇવ વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਆਹਟਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਆਸਨਸਾਲਾਯਂ વਾ ਅਰਞ੍ਞਕੇ વਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ ਤਤ੍ਥਜਾਤਕਂ ਅਨਜ੍ਝਾવੁਤ੍ਥਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਉਤ੍ਤਰਿਭਙ੍ਗਾਰਹਂ ਪਤ੍ਤਂ વਾ ਫਲਂ વਾ ਸਚੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਂ ਆਹਰਾਪੇਤਿ, ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮવਸੇਨ ਆਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਲਜ੍ਜੀਹਿ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વਾ ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ વਾ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਂ ਤਾવ ਪੁਰਿਸਤ੍ਥਕਰੇ ਨਯੋ।

    Makkhikāyo bahukā honti, ‘‘makkhikābījaniṃ āharathā’’ti vattabbaṃ. Pucimandasākhādīni āharanti, kappiyaṃ kārāpetvā paṭiggahetabbāni. Āsanasālāya udakabhājanaṃ rittaṃ hoti, ‘‘dhamakaraṇaṃ gaṇhā’’ti na vattabbaṃ. Dhamakarakañhi rittabhājane pakkhipanto bhindeyya ‘‘nadiṃ vā taḷākaṃ vā gantvā pana udakaṃ āharā’’ti vattuṃ vaṭṭati. ‘‘Gehato āharā’’ti neva vattuṃ vaṭṭati, na āhaṭaṃ paribhuñjitabbaṃ. Āsanasālāyaṃ vā araññake vā bhattakiccaṃ karontehi tatthajātakaṃ anajjhāvutthakaṃ yaṃkiñci uttaribhaṅgārahaṃ pattaṃ vā phalaṃ vā sace kiñci kammaṃ karontaṃ āharāpeti, hatthakammavasena āharāpetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati. Alajjīhi pana bhikkhūhi vā sāmaṇerehi vā hatthakammaṃ na kāretabbaṃ. Ayaṃ tāva purisatthakare nayo.

    ਗੋਣਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਞਾਤਿਪવਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋਪਿ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯ ਯਾਚਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਤਾવਕਾਲਿਕਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ વਟ੍ਟਤਿ। ਏવਂ ਆਹਰਾਪਿਤਞ੍ਚ ਗੋਣਂ ਰਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਜਗ੍ਗਿਤ੍વਾ ਸਾਮਿਕਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤਬ੍ਬਾ। ਸਚਸ੍ਸ ਪਾਦੋ વਾ ਸਿਙ੍ਗਂ વਾ ਭਿਜ੍ਜਤਿ વਾ ਨਸ੍ਸਤਿ વਾ ਸਾਮਿਕਾ ਚੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ। ਨੋ ਚੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਗੀવਾ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂਯੇવ ਦੇਮਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ। ‘‘વਿਹਾਰਸ੍ਸ ਦੇਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ‘‘ਆਰਾਮਿਕਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਥ ਜਗ੍ਗਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ।

    Goṇaṃ pana aññātakaappavāritaṭṭhānato āharāpetuṃ na vaṭṭati, āharāpentassa dukkaṭaṃ. Ñātipavāritaṭṭhānatopi mūlacchejjāya yācituṃ na vaṭṭati, tāvakālikanayena sabbattha vaṭṭati. Evaṃ āharāpitañca goṇaṃ rakkhitvā jaggitvā sāmikā paṭicchāpetabbā. Sacassa pādo vā siṅgaṃ vā bhijjati vā nassati vā sāmikā ce sampaṭicchanti, iccetaṃ kusalaṃ. No ce sampaṭicchanti, gīvā hoti. Sace ‘‘tumhākaṃyeva demā’’ti vadanti na sampaṭicchitabbaṃ. ‘‘Vihārassa demā’’ti vutte pana ‘‘ārāmikānaṃ ācikkhatha jagganatthāyā’’ti vattabbaṃ.

    ‘‘ਸਕਟਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿਪਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੇ વਤ੍ਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਏવ ਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਞਾਤਿਪવਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਤਾવਕਾਲਿਕਂ વਟ੍ਟਤਿ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਪੁਨ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਨੇਮਿਯਾਦੀਨਿ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਾਕਤਿਕਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਨਟ੍ਠੇ ਗੀવਾ ਹੋਤਿ। ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਮੇવ ਦੇਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਦਾਰੁਭਣ੍ਡਂ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਏਸ ਨਯੋ વਾਸਿਫਰਸੁਕੁਠਾਰੀਕੁਦਾਲਨਿਖਾਦਨੇਸੁ। વਲ੍ਲਿਆਦੀਸੁ ਚ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇਸੁ। ਗਰੁਭਣ੍ਡਪ੍ਪਹੋਨਕੇਸੁਯੇવ ਚ વਲ੍ਲਿਆਦੀਸੁ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਓਰਂ।

    ‘‘Sakaṭaṃ dethā’’tipi aññātakaappavārite vattuṃ na vaṭṭati, viññattieva hoti dukkaṭaṃ āpajjati. Ñātipavāritaṭṭhāne pana vaṭṭati, tāvakālikaṃ vaṭṭati kammaṃ katvā puna dātabbaṃ. Sace nemiyādīni bhijjanti pākatikāni katvā dātabbaṃ. Naṭṭhe gīvā hoti. ‘‘Tumhākameva demā’’ti vutte dārubhaṇḍaṃ nāma sampaṭicchituṃ vaṭṭati. Esa nayo vāsipharasukuṭhārīkudālanikhādanesu. Valliādīsu ca parapariggahitesu. Garubhaṇḍappahonakesuyeva ca valliādīsu viññatti hoti, na tato oraṃ.

    ਅਨਜ੍ਝਾવੁਤ੍ਥਕਂ ਪਨ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਰਕ੍ਖਿਤਗੋਪਿਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇવ ਹਿ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨਾਮ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਸਾ ਦ੍વੀਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਸੇਨਾਸਨਪਚ੍ਚਯੇ ਪਨ ‘‘ਆਹਰ ਦੇਹੀ’’ਤਿ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਮੇવ ਨ વਟ੍ਟਤਿ , ਪਰਿਕਥੋਭਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਾਨਿ વਟ੍ਟਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ વਾ ਭੋਜਨਸਾਲਂ વਾ ਅਞ੍ਞਂ વਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਇਚ੍ਛਤੋ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ વਤ ਓਕਾਸੇ ਏવਰੂਪਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ વਾ ‘‘ਅਨੁਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ વਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ વਚਨਂ ਪਰਿਕਥਾ ਨਾਮ। ‘‘ਉਪਾਸਕਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਕੁਹਿਂ વਸਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪਾਸਾਦੇ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਨ ਉਪਾਸਕਾ ਪਾਸਾਦੋ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਏવਮਾਦਿવਚਨਂ ਓਭਾਸੋ ਨਾਮ। ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਦਿਸ੍વਾ ਰਜ੍ਜੁਂ ਪਸਾਰੇਤਿ, ਖੀਲੇ ਆਕੋਟਾਪੇਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਇਧ ਆવਾਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਏવਮਾਦਿਕਰਣਂ ਪਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ। ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਪਨ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਿ વਟ੍ਟਤਿ, ਪਗੇવ ਪਰਿਕਥਾਦੀਨਿ।

    Anajjhāvutthakaṃ pana yaṃkiñci āharāpetuṃ vaṭṭati. Rakkhitagopitaṭṭhāneyeva hi viññatti nāma vuccati. Sā dvīsu paccayesu sabbena sabbaṃ na vaṭṭati, senāsanapaccaye pana ‘‘āhara dehī’’ti viññattimattameva na vaṭṭati , parikathobhāsanimittakammāni vaṭṭanti. Tattha uposathāgāraṃ vā bhojanasālaṃ vā aññaṃ vā yaṃkiñci senāsanaṃ icchato ‘‘imasmiṃ vata okāse evarūpaṃ senāsanaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti vā ‘‘yutta’’nti vā ‘‘anurūpa’’nti vātiādinā nayena vacanaṃ parikathā nāma. ‘‘Upāsakā tumhe kuhiṃ vasathā’’ti? ‘‘Pāsāde, bhante’’ti. ‘‘Kiṃ bhikkhūnaṃ pana upāsakā pāsādo na vaṭṭatī’’ti evamādivacanaṃ obhāso nāma. Manusse disvā rajjuṃ pasāreti, khīle ākoṭāpeti. ‘‘Kiṃ idaṃ, bhante’’ti vutte ‘‘idha āvāsaṃ karissāmā’’ti evamādikaraṇaṃ pana nimittakammaṃ nāma. Gilānapaccaye pana viññattipi vaṭṭati, pageva parikathādīni.

    ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ ਯਾਚਨਾਯ ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਾਯ ਯਾਚਨਾਯ ਚ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਪੀਲ਼ਿਤਾ। ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿਪੀਤਿ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਆਹਰਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਉਬ੍ਬੇਗਂ ਇਞ੍ਜਨਂ ਚਲਨਂ ਪਟਿਲਭਨ੍ਤਿ। ਉਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਪੀਤਿ ਅਹਿਂ વਿਯ ਦਿਸ੍વਾ ਸਹਸਾ ਤਸਿਤ੍વਾ ਉਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ। ਪਲਾਯਨ੍ਤਿਪੀਤਿ ਦੂਰਤੋવ ਯੇਨ વਾ ਤੇਨ વਾ ਪਲਾਯਨ੍ਤਿ। ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਯਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਤਂ ਪਹਾਯ ਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਾਮਂ વਾ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦ੍વਾਰਮ੍ਪਿ ਥਕੇਨ੍ਤਿ।

    Manussā upaddutā yācanāya upaddutā viññattiyāti tesaṃ bhikkhūnaṃ tāya yācanāya ca viññattiyā ca pīḷitā. Ubbijjantipīti ‘‘kiṃ nu āharāpessantī’’ti ubbegaṃ iñjanaṃ calanaṃ paṭilabhanti. Uttasantipīti ahiṃ viya disvā sahasā tasitvā ukkamanti. Palāyantipīti dūratova yena vā tena vā palāyanti. Aññenapi gacchantīti yaṃ maggaṃ paṭipannā taṃ pahāya nivattitvā vāmaṃ vā dakkhiṇaṃ vā gahetvā gacchanti, dvārampi thakenti.

    ੩੪੪. ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ ਭਿਕ੍ਖવੇਤਿ ਇਤਿ ਭਗવਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਰਹਿਤ੍વਾ ਤਦਨੁਰੂਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਪੁਨਪਿ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਦੋਸਂ ਪਾਕਟਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ ਭਿਕ੍ਖવੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤੀਣਿ વਤ੍ਥੂਨਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ। ਤਤ੍ਥ ਮਣਿਕਣ੍ਠੋਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਨਾਗਰਾਜਾ ਸਬ੍ਬਕਾਮਦਦਂ ਮਹਗ੍ਘਂ ਮਣਿਂ ਕਣ੍ਠੇ ਪਿਲਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਚਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਮਣਿਕਣ੍ਠੋ’’ ਤ੍વੇવ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ। ਉਪਰਿਮੁਦ੍ਧਨਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਫਣਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਤੇਸਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਇਸੀਨਂ ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਇਸਿ ਮੇਤ੍ਤਾવਿਹਾਰੀ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਗਰਾਜਾ ਨਦਿਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤ੍વਾ ਦੇવવਣ੍ਣਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਤਂ ਦੇવવਣ੍ਣਂ ਪਹਾਯ ਸਕવਣ੍ਣਮੇવ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਂ ਇਸਿਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਉਪਰਿਮੁਦ੍ਧਨਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਫਣਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਛਤ੍ਤਂ વਿਯ ਧਾਰਯਮਾਨੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਠਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪਰਿਮੁਦ੍ਧਨਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਫਣਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ। ਮਣਿਮਸ੍ਸ ਕਣ੍ਠੇ ਪਿਲਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਮਣਿਂ ਅਸ੍ਸ ਕਣ੍ਠੇ ਪਿਲਨ੍ਧਿਤਂ, ਆਮੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਤੇਨ ਦੇવવਣ੍ਣੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਾਪਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ।

    344.Bhūtapubbaṃ bhikkhaveti iti bhagavā te bhikkhū garahitvā tadanurūpañca dhammiṃ kathaṃ katvā punapi viññattiyā dosaṃ pākaṭaṃ kurumāno iminā ‘‘bhūtapubbaṃ bhikkhave’’tiādinā nayena tīṇi vatthūni dassesi. Tattha maṇikaṇṭhoti so kira nāgarājā sabbakāmadadaṃ mahagghaṃ maṇiṃ kaṇṭhe pilandhitvā carati, tasmā ‘‘maṇikaṇṭho’’ tveva paññāyittha. Uparimuddhani mahantaṃ phaṇaṃ karitvā aṭṭhāsīti so kira tesaṃ dvinnaṃ isīnaṃ kaniṭṭho isi mettāvihārī ahosi, tasmā nāgarājā nadito uttaritvā devavaṇṇaṃ nimminitvā tassa santike nisīditvā sammodanīyaṃ kathaṃ katvā taṃ devavaṇṇaṃ pahāya sakavaṇṇameva upagantvā taṃ isiṃ parikkhipitvā pasannākāraṃ karonto uparimuddhani mahantaṃ phaṇaṃ karitvā chattaṃ viya dhārayamāno muhuttaṃ ṭhatvā pakkamati, tena vuttaṃ ‘‘uparimuddhani mahantaṃ phaṇaṃ karitvā aṭṭhāsī’’ti. Maṇimassa kaṇṭhe pilandhananti maṇiṃ assa kaṇṭhe pilandhitaṃ, āmukkanti attho. Ekamantaṃ aṭṭhāsīti tena devavaṇṇena āgantvā tāpasena saddhiṃ sammodamāno ekasmiṃ padese aṭṭhāsi.

    ਮਮਨ੍ਨਪਾਨਨ੍ਤਿ ਮਮ ਅਨ੍ਨਞ੍ਚ ਪਾਨਞ੍ਚ। વਿਪੁਲਨ੍ਤਿ ਬਹੁਲਂ। ਉਲ਼ਾਰਨ੍ਤਿ ਪਣੀਤਂ । ਅਤਿਯਾਚਕੋਸੀਤਿ ਅਤਿવਿਯ ਯਾਚਕੋ, ਅਸਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਯਾਚਸੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਸੁਸੂਤਿ ਤਰੁਣੋ, ਥਾਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਯੋਬ੍ਬਨਪ੍ਪਤ੍ਤਪੁਰਿਸੋ। ਸਕ੍ਖਰਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਲ਼ਸਿਲਾ, ਤਤ੍ਥ ਧੋਤੋ ਅਸਿ ‘‘ਸਕ੍ਖਰਧੋਤੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਕ੍ਖਰਧੋਤੋ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਕ੍ਖਰਧੋਤਪਾਣਿ, ਪਾਸਾਣੇ ਧੋਤਨਿਸਿਤਖਗ੍ਗਹਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾ ਸੋ ਅਸਿਹਤ੍ਥੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਾਸੇਯ੍ਯ, ਏવਂ ਤਾਸੇਸਿ ਮਂ ਸੇਲਂ ਯਾਚਮਾਨੋ, ਮਣਿਂ ਯਾਚਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Mamannapānanti mama annañca pānañca. Vipulanti bahulaṃ. Uḷāranti paṇītaṃ . Atiyācakosīti ativiya yācako, asi punappunaṃ yācasīti vuttaṃ hoti. Susūti taruṇo, thāmasampanno yobbanappattapuriso. Sakkharā vuccati kāḷasilā, tattha dhoto asi ‘‘sakkharadhoto nāmā’’ti vuccati, sakkharadhoto pāṇimhi assāti sakkharadhotapāṇi, pāsāṇe dhotanisitakhaggahatthoti attho. Yathā so asihattho puriso tāseyya, evaṃ tāsesi maṃ selaṃ yācamāno, maṇiṃ yācantoti attho.

    ਨ ਤਂ ਯਾਚੇਤਿ ਤਂ ਨ ਯਾਚੇਯ੍ਯ। ਕਤਰਂ? ਯਸ੍ਸ ਪਿਯਂ ਜਿਗੀਸੇਤਿ ਯਂ ਅਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ।

    Na taṃ yāceti taṃ na yāceyya. Kataraṃ? Yassa piyaṃ jigīseti yaṃ assa sattassa piyanti jāneyya.

    ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾਨਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾਨਂ ਅਮਨਾਪਾਤਿ ਕਿਮੇવੇਤ੍ਥ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ।

    Kimaṅgaṃ pana manussabhūtānanti manussabhūtānaṃ amanāpāti kimevettha vattabbaṃ.

    ੩੪੫. ਸਕੁਣਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੇਨ ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹੋਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਸਕੁਣਸਙ੍ਘੋ ਪਠਮਯਾਮਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਞ੍ਚ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਸਦ੍ਦਮੇવ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਪੀਲ਼ਿਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਯੇਨਾਹਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀ’’ਤਿ।

    345.Sakuṇasaṅghassa saddena ubbāḷhoti so kira sakuṇasaṅgho paṭhamayāmañca pacchimayāmañca nirantaraṃ saddameva karoti, so bhikkhu tena saddena pīḷito hutvā bhagavato santikaṃ agamāsi. Tenāha – ‘‘yenāhaṃ tenupasaṅkamī’’ti.

    ਕੁਤੋ ਚ ਤ੍વਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਗਚ੍ਛਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਆਗਚ੍ਛਤਿ વਤ੍ਤਮਾਨਸਮੀਪੇ ਪਨ ਏવਂ વਤ੍ਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਕੁਤੋ ਚ ਤ੍વਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ, ਕੁਤੋ ਆਗਤੋਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਤੋ ਅਹਂ ਭਗવਾ ਆਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਸੋ ਏવ ਨਯੋ। ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹੋਤਿ ਪੀਲ਼ਿਤੋ, ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਾਪਿਤੋ ਹੁਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Kuto ca tvaṃ bhikkhu āgacchasīti ettha nisinno so bhikkhu na āgacchati vattamānasamīpe pana evaṃ vattuṃ labbhati. Tenāha – ‘‘kuto ca tvaṃ bhikkhu āgacchasī’’ti, kuto āgatosīti attho. Tato ahaṃ bhagavā āgacchāmīti etthāpi so eva nayo. Ubbāḷhoti pīḷito, ukkaṇṭhāpito hutvāti attho.

    ਸੋ ਸਕੁਣਸਙ੍ਘੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਤ੍ਤਂ ਯਾਚਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ ਤੇ ਸਕੁਣਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ વਚਨਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਭਗવਾ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾવੇਨ ਯਥਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ।

    So sakuṇasaṅgho ‘‘bhikkhu pattaṃ yācatī’’ti ettha na te sakuṇā bhikkhuno vacanaṃ jānanti, bhagavā pana attano ānubhāvena yathā jānanti tathā akāsi.

    ੩੪੬. ਅਪਾਹਂ ਤੇ ਨ ਜਾਨਾਮੀਤਿ ਅਪਿ ਅਹਂ ਤੇ ਜਨੇ ‘‘ਕੇ વਾ ਇਮੇ, ਕਸ੍ਸ વਾ ਇਮੇ’’ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਮਿ। ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਯਾਚਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍વਾ વਗ੍ਗવਗ੍ਗਾ ਹੁਤ੍વਾ ਯਾਚਨ੍ਤਿ। ਯਾਚਕੋ ਅਪ੍ਪਿਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋ ਯਾਚਤਿ ਸੋ ਅਪ੍ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ। ਯਾਚਂ ਅਦਦਮਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤਿ ਯਾਚਿਤਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਾਚਿਤਮਤ੍ਥਂ ਅਦਦਨ੍ਤੋਪਿ ਅਪ੍ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ વਾ ਯਾਚਨ੍ਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਦਦਮਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਅਦੇਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ। ਮਾ ਮੇ વਿਦੇਸ੍ਸਨਾ ਅਹੂਤਿ ਮਾ ਮੇ ਅਪ੍ਪਿਯਭਾવੋ ਅਹੁ, ਅਹਂ વਾ ਤવ, ਤ੍વਂ વਾ ਮਮ વਿਦੇਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਿਯੋ ਮਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    346.Apāhaṃ te na jānāmīti api ahaṃ te jane ‘‘ke vā ime, kassa vā ime’’ti na jānāmi. Saṅgamma yācantīti samāgantvā vaggavaggā hutvā yācanti. Yācako appiyo hotīti yo yācati so appiyo hoti. Yācaṃ adadamappiyoti yācanti yācitaṃ vuccati, yācitamatthaṃ adadantopi appiyo hoti. Atha vā yācanti yācantassa, adadamappiyoti adento appiyo hoti. Mā me videssanā ahūti mā me appiyabhāvo ahu, ahaṃ vā tava, tvaṃ vā mama videsso appiyo mā ahosīti attho.

    ੩੪੭. ਦੁਸ੍ਸਂਹਰਾਨੀਤਿ ਕਸਿਗੋਰਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਉਪਾਯੇਹਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਂਹਰਣੀਯਾਨਿ।

    347.Dussaṃharānīti kasigorakkhādīhi upāyehi dukkhena saṃharaṇīyāni.

    ੩੪੮-੯. ਸਞ੍ਞਾਚਿਕਾਯ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਞ੍ਞਾਚਿਕਾ ਨਾਮ ਸਯਂ ਪવਤ੍ਤਿਤਯਾਚਨਾ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਞ੍ਞਾਚਿਕਾਯਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਾਚਨਾਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਯਂ ਯਾਚਿਤਕੇਹਿ ਉਪਕਰਣੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਾ ਸਯਂਯਾਚਿਤਕੇਹਿ ਕਯਿਰਮਾਨਾ ਸਯਂ ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਕਯਿਰਮਾਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਅਤ੍ਥਪਰਿਯਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਯਂ ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਪੁਰਿਸਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਏવਮਸ੍ਸ ਪਦਭਾਜਨਂ વੁਤ੍ਤਂ।

    348-9.Saññācikāya pana bhikkhunāti ettha saññācikā nāma sayaṃ pavattitayācanā vuccati, tasmā ‘‘saññācikāyā’’ti attano yācanāyāti vuttaṃ hoti, sayaṃ yācitakehi upakaraṇehīti attho. Yasmā pana sā sayaṃyācitakehi kayiramānā sayaṃ yācitvā kayiramānā hoti, tasmā taṃ atthapariyāyaṃ dassetuṃ ‘‘sayaṃ yācitvā purisampī’’ti evamassa padabhājanaṃ vuttaṃ.

    ਉਲ੍ਲਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਲਿਤ੍ਤਾ। ਅવਲਿਤ੍ਤਾਤਿ ਬਹਿਲਿਤ੍ਤਾ। ਉਲ੍ਲਿਤ੍ਤਾવਲਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਲਿਤ੍ਤਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    Ullittāti antolittā. Avalittāti bahilittā. Ullittāvalittāti antarabāhiralittāti vuttaṃ hoti.

    ਕਾਰਯਮਾਨੇਨਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਦਭਾਜਨੇ ‘‘ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇવ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਏવਞ੍ਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਸਮੇਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਞ੍ਞਾਚਿਕਾਯ ਕੁਟਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਇਧ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਰੋਨ੍ਤੋ વਾ ਹੋਤੁ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤੋ વਾ ਉਭੋਪੇਤੇ ‘‘ਕਾਰਯਮਾਨੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾવ ਪਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਰੋਨ੍ਤੋ વਾ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤੋ વਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਦਿ ਪਨ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ વਾ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤੇਨ વਾਤਿ વਦੇਯ੍ਯ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ વਿਲੋਮਿਤਂ ਭવੇਯ੍ਯ, ਨ ਹਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤੋ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਮੇવੇਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।

    Kārayamānenāti imassa padabhājane ‘‘kārāpentenā’’ti ettakameva vattabbaṃ siyā, evañhi byañjanaṃ sameti. Yasmā pana saññācikāya kuṭiṃ karontenāpi idha vuttanayeneva paṭipajjitabbaṃ, tasmā karonto vā hotu kārāpento vā ubhopete ‘‘kārayamānenā’’ti imināva padena saṅgahitāti etamatthaṃ dassetuṃ ‘‘karonto vā kārāpento vā’’ti vuttaṃ. Yadi pana karontena vā kārāpentena vāti vadeyya, byañjanaṃ vilomitaṃ bhaveyya, na hi kārāpento karonto nāma hoti, tasmā atthamattamevettha dassitanti veditabbaṃ.

    ਅਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਏਸਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਅਤ੍ਤਾ ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਾ, ਤਂ ਅਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਯਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਤਾ ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਪਰਿਯਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਪਮਾਣਿਕਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਟਿਯਾ ਇਦਂ ਪਮਾਣਂ। ਸੁਗਤવਿਦਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਸੁਗਤવਿਦਤ੍ਥਿ ਨਾਮ ਇਦਾਨਿ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ વਡ੍ਢਕੀਹਤ੍ਥੇਨ ਦਿਯਡ੍ਢੋ ਹਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ। ਬਾਹਿਰਿਮੇਨ ਮਾਨੇਨਾਤਿ ਕੁਟਿਯਾ ਬਹਿਕੁਟ੍ਟਮਾਨੇਨ ਦ੍વਾਦਸ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ, ਮਿਨਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਦਿਨ੍ਨੋ ਮਹਾਮਤ੍ਤਿਕਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਥੁਸਪਿਣ੍ਡਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਮਿਨਿਤਬ੍ਬਂ। ਥੁਸਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸਉਪਰਿ ਸੇਤਕਮ੍ਮਂ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਂ। ਸਚੇ ਥੁਸਪਿਣ੍ਡੇਨ ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ ਮਹਾਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਏવ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਮਹਾਮਤ੍ਤਿਕਾવ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ।

    Attuddesanti ‘‘mayhaṃ esā’’ti evaṃ attā uddeso assāti attuddesā, taṃ attuddesaṃ. Yasmā pana yassā attā uddeso sā attano atthāya hoti, tasmā atthapariyāyaṃ dassento ‘‘attuddesanti attano atthāyā’’ti āha. Pamāṇikā kāretabbāti pamāṇayuttā kāretabbā. Tatridaṃ pamāṇanti tassā kuṭiyā idaṃ pamāṇaṃ. Sugatavidatthiyāti sugatavidatthi nāma idāni majjhimassa purisassa tisso vidatthiyo vaḍḍhakīhatthena diyaḍḍho hattho hoti. Bāhirimena mānenāti kuṭiyā bahikuṭṭamānena dvādasa vidatthiyo, minantena pana sabbapaṭhamaṃ dinno mahāmattikapariyanto na gahetabbo. Thusapiṇḍapariyantena minitabbaṃ. Thusapiṇḍassaupari setakammaṃ abbohārikaṃ. Sace thusapiṇḍena anatthiko mahāmattikāya eva niṭṭhāpeti, mahāmattikāva paricchedo.

    ਤਿਰਿਯਨ੍ਤਿ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ। ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸੁਗਤવਿਦਤ੍ਥਿਯੋ। ਅਨ੍ਤਰਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਅਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ , ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਮੇਨ ਮਾਨੇਨਾ’’ਤਿ, ਕੁਟ੍ਟਸ੍ਸ ਬਹਿ ਅਨ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਮੇਨ ਅਨ੍ਤੇਨ ਮਿਨਿਯਮਾਨੇ ਤਿਰਿਯਂ ਸਤ੍ਤ ਸੁਗਤવਿਦਤ੍ਥਿਯੋ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    Tiriyanti vitthārato. Sattāti satta sugatavidatthiyo. Antarāti imassa pana ayaṃ niddeso , ‘‘abbhantarimena mānenā’’ti, kuṭṭassa bahi antaṃ aggahetvā abbhantarimena antena miniyamāne tiriyaṃ satta sugatavidatthiyo pamāṇanti vuttaṃ hoti.

    ਯੋ ਪਨ ਲੇਸਂ ਓਡ੍ਡੇਨ੍ਤੋ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਮੇવ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਦੀਘਤੋ ਏਕਾਦਸ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ ਤਿਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ, ਦੀਘਤੋ વਾ ਤੇਰਸ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ ਤਿਰਿਯਂ ਛ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਏਕਤੋਭਾਗੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਮਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ। ਤਿਟ੍ਠਤੁ વਿਦਤ੍ਥਿ, ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੀਘਤੋ વਾ ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਤਿਰਿਯਂ ਤਿਰਿਯਤੋ વਾ ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਦੀਘਂ વਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਕੋ ਪਨ વਾਦੋ ਉਭਤੋ વਡ੍ਢਨੇ? વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ – ‘‘ਆਯਾਮਤੋ વਾ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ વਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਕਰੋਤਿ વਾ ਕਾਰਾਪੇਤਿ વਾ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਪਾਰਾ॰ ੩੫੩)। ਯਥਾવੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਾ ਏવ ਪਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਯਾ ਪਨ ਦੀਘਤੋ ਸਟ੍ਠਿਹਤ੍ਥਾਪਿ ਹੋਤਿ ਤਿਰਿਯਂ ਤਿਹਤ੍ਥਾ વਾ ਊਨਕਚਤੁਹਤ੍ਥਾ વਾ ਯਤ੍ਥ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤੋ ਮਞ੍ਚੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਨ ਪਰਿવਤ੍ਤਤਿ, ਅਯਂ ਕੁਟੀਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋਟਿਯਾ ਚਤੁਹਤ੍ਥવਿਤ੍ਥਾਰਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਕੁਟਿ। ਪਮਾਣਿਕਾਪਿ ਪਨ ਅਦੇਸਿਤવਤ੍ਥੁਕਾ વਾ ਸਾਰਮ੍ਭਾ વਾ ਅਪਰਿਕ੍ਕਮਨਾ વਾ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਪਮਾਣਿਕਾ ਦੇਸਿਤવਤ੍ਥੁਕਾ ਅਨਾਰਮ੍ਭਾ ਸਪਰਿਕ੍ਕਮਨਾવ વਟ੍ਟਤਿ। ਪਮਾਣਤੋ ਊਨਤਰਮ੍ਪਿ ਚਤੁਹਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਚਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਦੇਸਿਤવਤ੍ਥੁਕਾવ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਲੇਪਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਗਰੁਕਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ।

    Yo pana lesaṃ oḍḍento yathāvuttappamāṇameva karissāmīti dīghato ekādasa vidatthiyo tiriyaṃ aṭṭha vidatthiyo, dīghato vā terasa vidatthiyo tiriyaṃ cha vidatthiyo kareyya, na vaṭṭati. Ekatobhāgena atikkantampi hi pamāṇaṃ atikkantameva hoti. Tiṭṭhatu vidatthi, kesaggamattampi dīghato vā hāpetvā tiriyaṃ tiriyato vā hāpetvā dīghaṃ vaḍḍhetuṃ na vaṭṭati, ko pana vādo ubhato vaḍḍhane? Vuttañhetaṃ – ‘‘āyāmato vā vitthārato vā antamaso kesaggamattampi atikkamitvā karoti vā kārāpeti vā payoge dukkaṭa’’ntiādi (pārā. 353). Yathāvuttappamāṇā eva pana vaṭṭati. Yā pana dīghato saṭṭhihatthāpi hoti tiriyaṃ tihatthā vā ūnakacatuhatthā vā yattha pamāṇayutto mañco ito cito ca na parivattati, ayaṃ kuṭīti saṅkhyaṃ na gacchati, tasmā ayampi vaṭṭati. Mahāpaccariyaṃ pana pacchimakoṭiyā catuhatthavitthārā vuttā, tato heṭṭhā akuṭi. Pamāṇikāpi pana adesitavatthukā vā sārambhā vā aparikkamanā vā na vaṭṭati. Pamāṇikā desitavatthukā anārambhā saparikkamanāva vaṭṭati. Pamāṇato ūnatarampi catuhatthaṃ pañcahatthampi karontena desitavatthukāva kāretabbā. Pamāṇātikkantañca pana karonto lepapariyosāne garukaṃ āpattiṃ āpajjati.

    ਤਤ੍ਥ ਲੇਪੋ ਚ ਅਲੇਪੋ ਚ ਲੇਪੋਕਾਸੋ ਚ ਅਲੇਪੋਕਾਸੋ ਚ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਲੇਪੋਤਿ ਦ੍વੇ ਲੇਪਾ – ਮਤ੍ਤਿਕਾਲੇਪੋ ਚ ਸੁਧਾਲੇਪੋ ਚ। ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਨ ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਲੇਪੇ ਅવਸੇਸੋ ਭਸ੍ਮਗੋਮਯਾਦਿਭੇਦੋ ਲੇਪੋ, ਅਲੇਪੋ। ਸਚੇਪਿ ਕਲਲਲੇਪੋ ਹੋਤਿ, ਅਲਪੋ ਏવ। ਲੇਪੋਕਾਸੋਤਿ ਭਿਤ੍ਤਿਯੋ ਚੇવ ਛਦਨਞ੍ਚ, ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਨ ਭਿਤ੍ਤਿਚ੍ਛਦਨੇ ਅવਸੇਸੋ ਥਮ੍ਭਤੁਲਾਪਿਟ੍ਠਸਙ੍ਘਾਟવਾਤਪਾਨਧੂਮਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾਦਿ ਅਲੇਪਾਰਹੋ ਓਕਾਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਲੇਪੋਕਾਸੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।

    Tattha lepo ca alepo ca lepokāso ca alepokāso ca veditabbo. Seyyathidaṃ – lepoti dve lepā – mattikālepo ca sudhālepo ca. Ṭhapetvā pana ime dve lepe avaseso bhasmagomayādibhedo lepo, alepo. Sacepi kalalalepo hoti, alapo eva. Lepokāsoti bhittiyo ceva chadanañca, ṭhapetvā pana bhitticchadane avaseso thambhatulāpiṭṭhasaṅghāṭavātapānadhūmacchiddādi alepāraho okāso sabbopi alepokāsoti veditabbo.

    ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਭਿਨੇਤਬ੍ਬਾ વਤ੍ਥੁਦੇਸਨਾਯਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਕੁਟਿਂ ਕਾਰੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ વਤ੍ਥੁਦੇਸਨਤ੍ਥਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨੇਤਬ੍ਬਾ। ਤੇਨ ਕੁਟਿਕਾਰਕੇਨਾਤਿਆਦਿ ਪਨ ਯੇਨ વਿਧਿਨਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਭਿਨੇਤਬ੍ਬਾ, ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਕੁਟਿવਤ੍ਥੁਂ ਸੋਧੇਤ੍વਾਤਿ ਨ વਿਸਮਂ ਅਰਞ੍ਞਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ , ਕੁਟਿવਤ੍ਥੁਂ ਪਨ ਪਠਮਮੇવ ਸੋਧੇਤ੍વਾ ਸਮਤਲਂ ਸੀਮਮਣ੍ਡਲਸਦਿਸਂ ਕਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਸਙ੍ਘਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਨੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਏવਮਸ੍ਸ વਚਨੀਯੋਤਿ ਸਙ੍ਘੋ ਏવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਅਸ੍ਸ। ਪਰਤੋ ਪਨ ‘‘ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਯਾਚਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਬਹੁવਚਨਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਨੋ ਚੇ ਸਬ੍ਬੋ ਸਙ੍ਘੋ ਉਸ੍ਸਹਤੀਤਿ ਸਚੇ ਸਬ੍ਬੋ ਸਙ੍ਘੋ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸਜ੍ਝਾਯਮਨਸਿਕਾਰਾਦੀਸੁ ਉਯ੍ਯੁਤ੍ਤਾ ਤੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਾਰਮ੍ਭਂ ਅਨਾਰਮ੍ਭਨ੍ਤਿ ਸਉਪਦ੍ਦવਂ ਅਨੁਪਦ੍ਦવਂ। ਸਪਰਿਕ੍ਕਮਨਂ ਅਪਰਿਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਿ ਸਉਪਚਾਰਂ ਅਨੁਪਚਾਰਂ।

    Bhikkhū abhinetabbā vatthudesanāyāti yasmiṃ ṭhāne kuṭiṃ kāretukāmo hoti, tattha vatthudesanatthāya bhikkhū netabbā. Tena kuṭikārakenātiādi pana yena vidhinā te bhikkhū abhinetabbā, tassa dassanatthaṃ vuttaṃ. Tattha kuṭivatthuṃ sodhetvāti na visamaṃ araññaṃ bhikkhū gahetvā gantabbaṃ , kuṭivatthuṃ pana paṭhamameva sodhetvā samatalaṃ sīmamaṇḍalasadisaṃ katvā pacchā saṅghaṃ upasaṅkamitvā yācitvā netabbāti dasseti. Evamassa vacanīyoti saṅgho evaṃ vattabbo assa. Parato pana ‘‘dutiyampi yācitabbā’’ti bhikkhū sandhāya bahuvacanaṃ vuttaṃ. No ce sabbo saṅgho ussahatīti sace sabbo saṅgho na icchati, sajjhāyamanasikārādīsu uyyuttā te te bhikkhū honti. Sārambhaṃ anārambhanti saupaddavaṃ anupaddavaṃ. Saparikkamanaṃ aparikkamananti saupacāraṃ anupacāraṃ.

    ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤੋ ਕਾਲੋ ਇਮਸ੍ਸ ਓਲੋਕਨਸ੍ਸਾਤਿ ਪਤ੍ਤਕਾਲਂ, ਪਤ੍ਤਕਾਲਮੇવ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ। ਇਦਞ੍ਚ વਤ੍ਥੁਂਓਲੋਕਨਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਮੁਤਿਕਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸਾવਨਾਨਯੇਨ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾਪਿ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਪਰਤੋ ਪਨ વਤ੍ਥੁਦੇਸਨਾਕਮ੍ਮਂ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਾਯ ਏવ ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਅਨੁਸਾવਨਾਯ ਚ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਕਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ।

    Pattakallanti patto kālo imassa olokanassāti pattakālaṃ, pattakālameva pattakallaṃ. Idañca vatthuṃolokanatthāya sammutikammaṃ anusāvanānayena oloketvāpi kātuṃ vaṭṭati. Parato pana vatthudesanākammaṃ yathāvuttāya eva ñattiyā ca anusāvanāya ca kātabbaṃ, oloketvā kātuṃ na vaṭṭati.

    ੩੫੩. ਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਕਾਲ਼ਪਿਙ੍ਗਲਾਦਿਭੇਦਾਨਂ ਯਾਸਂ ਕਾਸਞ੍ਚਿ ਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਾਨਂ। ਕਿਪੀਲ੍ਲਕਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਆਸਯੋਤਿ ਨਿਬਦ੍ਧવਸਨਟ੍ਠਾਨਂ, ਯਥਾ ਚ ਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਾਨਂ ਏવਂ ਉਪਚਿਕਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਨਿਬਦ੍ਧવਸਨਟ੍ਠਾਨਂਯੇવ ਆਸਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਤੇ ਗੋਚਰਤ੍ਥਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸੋ ਸਞ੍ਚਰਣਪ੍ਪਦੇਸੋ ਅવਾਰਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਸੋਧੇਤ੍વਾ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਤਾવ ਛ ਠਾਨਾਨਿਸਤ੍ਤਾਨੁਦ੍ਦਯਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਿ।

    353.Kipillikānanti rattakāḷapiṅgalādibhedānaṃ yāsaṃ kāsañci kipillikānaṃ. Kipīllakānantipi pāṭho. Āsayoti nibaddhavasanaṭṭhānaṃ, yathā ca kipillikānaṃ evaṃ upacikādīnampi nibaddhavasanaṭṭhānaṃyeva āsayo veditabbo. Yattha pana te gocaratthāya āgantvā gacchanti, sabbesampi tādiso sañcaraṇappadeso avārito, tasmā tattha apanetvā sodhetvā kātuṃ vaṭṭati. Imāni tāva cha ṭhānānisattānuddayāya paṭikkhittāni.

    ਹਤ੍ਥੀਨਂ વਾਤਿ ਹਤ੍ਥੀਨਂ ਪਨ ਨਿਬਦ੍ਧવਸਨਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਬਦ੍ਧਗੋਚਰਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਸੀਹਾਦੀਨਂ ਆਸਯੋ ਚ ਗੋਚਰਾਯ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਾਨਂ ਨਿਬਦ੍ਧਗਮਨਮਗ੍ਗੋ ਚ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਏਤੇਸਂ ਗੋਚਰਭੂਮਿ ਨ ਗਹਿਤਾ। ਯੇਸਂ ਕੇਸਞ੍ਚੀਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ વਾਲ਼ਾਨਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਂ । ਇਮਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਠਾਨਾਨਿ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਰੋਗ੍ਯਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਿ। ਸੇਸਾਨਿ ਨਾਨਾਉਪਦ੍ਦવੇਹਿ ਸਉਪਦ੍ਦવਾਨਿ। ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਞ੍ਞਾਨਂ વਿਰੁਹਨਕਖੇਤ੍ਤਸਾਮਨ੍ਤਾ ਠਿਤਂ। ਏਸੇવ ਨਯੋ ਅਪਰਣ੍ਣਨਿਸ੍ਸਿਤਾਦੀਸੁਪਿ। ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਬ੍ਭਾਘਾਤਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਾਘਰਂ વੇਰਿਘਰਂ, ਚੋਰਾਨਂ ਮਾਰਣਤ੍ਥਾਯ ਕਤਨ੍ਤਿ ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਆਦੀਸੁ

    Hatthīnaṃ vāti hatthīnaṃ pana nibaddhavasanaṭṭhānampi nibaddhagocaraṭṭhānampi na vaṭṭati, sīhādīnaṃ āsayo ca gocarāya pakkamantānaṃ nibaddhagamanamaggo ca na vaṭṭati. Etesaṃ gocarabhūmi na gahitā. Yesaṃ kesañcīti aññesampi vāḷānaṃ tiracchānagatānaṃ . Imāni satta ṭhānāni sappaṭibhayāni bhikkhūnaṃ ārogyatthāya paṭikkhittāni. Sesāni nānāupaddavehi saupaddavāni. Tattha pubbaṇṇanissitanti pubbaṇṇaṃ nissitaṃ sattannaṃ dhaññānaṃ viruhanakakhettasāmantā ṭhitaṃ. Eseva nayo aparaṇṇanissitādīsupi. Ettha pana abbhāghātanti kāraṇāgharaṃ verigharaṃ, corānaṃ māraṇatthāya katanti kurundiādīsu.

    ਆਘਾਤਨਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਗਨ੍ਧਿਕਾ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਸੁਸਾਨਨ੍ਤਿ ਮਹਾਸੁਸਾਨਂ। ਸਂਸਰਣਨ੍ਤਿ ਅਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਗਮਨੀਯੋ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਮਗ੍ਗੋ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।

    Āghātananti dhammagandhikā vuccati. Susānanti mahāsusānaṃ. Saṃsaraṇanti anibbijjhagamanīyo gatapaccāgatamaggo vuccati. Sesaṃ uttānameva.

    ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਯਥਾਯੁਤ੍ਤੇਨ ਸਕਟੇਨਾਤਿ ਦ੍વੀਹਿ ਬਲਿਬਦ੍ਦੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤੇਨ ਸਕਟੇਨ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਂ ਨਿਬ੍ਬੋਦਕਪਤਨਟ੍ਠਾਨੇ ਏਕਂ ਬਹਿ ਕਤ੍વਾ ਆવਿਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ। ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਚਤੂਹਿ ਯੁਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਮਨ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਯਾ ਅਨੁਪਰਿਗਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਯਂ ਠਤ੍વਾ ਗੇਹਂ ਛਾਦੇਨ੍ਤੇਹਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਯਾ ਆવਿਜ੍ਜਿਤੁਂ। ਇਤਿ ਏવਰੂਪੇ ਸਾਰਮ੍ਭੇ ਚ ਅਪਰਿਕ੍ਕਮਨੇ ਚ ਠਾਨੇ ਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਅਨਾਰਮ੍ਭੇ ਪਨ ਸਪਰਿਕ੍ਕਮਨੇ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਤਂ વੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਮੇવ।

    Na sakkā hoti yathāyuttena sakaṭenāti dvīhi balibaddehi yuttena sakaṭena ekaṃ cakkaṃ nibbodakapatanaṭṭhāne ekaṃ bahi katvā āvijjituṃ na sakkā hoti. Kurundiyaṃ pana ‘‘catūhi yuttenā’’ti vuttaṃ. Samantā nisseṇiyā anuparigantunti nisseṇiyaṃ ṭhatvā gehaṃ chādentehi na sakkā hoti samantā nisseṇiyā āvijjituṃ. Iti evarūpe sārambhe ca aparikkamane ca ṭhāne na kāretabbā. Anārambhe pana saparikkamane kāretabbā, taṃ vuttapaṭipakkhanayena pāḷiyaṃ āgatameva.

    ਪੁਨ ਸਞ੍ਞਾਚਿਕਾ ਨਾਮਾਤਿ ਏવਮਾਦਿ ‘‘ਸਾਰਮ੍ਭੇ ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਅਪਰਿਕ੍ਕਮਨੇ ਸਞ੍ਞਾਚਿਕਾਯ ਕੁਟਿਂ ਕਾਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਸਂਯਾਚਿਕਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ।

    Puna saññācikā nāmāti evamādi ‘‘sārambhe ce bhikkhu vatthusmiṃ aparikkamane saññācikāya kuṭiṃ kāreyyā’’ti evaṃ vuttasaṃyācikādīnaṃ atthappakāsanatthaṃ vuttaṃ.

    ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਅਦੇਸਿਤવਤ੍ਥੁਕਂ વਾ ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ વਾ ਕੁਟਿਂ ਕਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਰਞ੍ਞਤੋ ਰੁਕ੍ਖਾ ਹਰਣਤ੍ਥਾਯ વਾਸਿਂ વਾ ਫਰਸੁਂ વਾ ਨਿਸੇਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਅਰਞ੍ਞਂ ਪવਿਸਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਤਤ੍ਥ ਅਲ੍ਲਤਿਣਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਸੁਕ੍ਖਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਰੁਕ੍ਖੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਭੂਮਿਂ ਸੋਧੇਤਿ ਖਣਤਿ, ਪਂਸੁਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਚਿਨਾਤਿ; ਏવਂ ਯਾવ ਪਾਚੀਰਂ ਬਨ੍ਧਤਿ ਤਾવ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਦੁਕ੍ਕਟਟ੍ਠਾਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਹਪਯੋਗੋ ਨਾਮ। ਤਤ੍ਥ ਥਮ੍ਭੇਹਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾਯ ਥਮ੍ਭਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਚਿਨਿਤਬ੍ਬਾਯ ਇਟ੍ਠਕਂ ਆਚਿਨਾਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਏવਂ ਯਂ ਯਂ ਉਪਕਰਣਂ ਯੋਜੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਤਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥવਾਰੇ ਹਤ੍ਥવਾਰੇ ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਦੇ ਪਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਏવਂ ਕਤਂ ਪਨ ਦਾਰੁਕੁਟ੍ਟਿਕਂ વਾ ਇਟ੍ਠਕਕੁਟ੍ਟਿਕਂ વਾ ਸਿਲਾਕੁਟ੍ਟਿਕਂ વਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਮ੍ਪਿ ਸਭਿਤ੍ਤਿਚ੍ਛਦਨਂ ਲਿਮ੍ਪਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸੁਧਾਯ વਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ વਾ ਲਿਮ੍ਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਯਾવ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਾવ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਏਤਂ ਪਨ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਮਹਾਲੇਪੇਨੇવ વਟ੍ਟਤਿ, ਸੇਤਰਤ੍ਤવਣ੍ਣਕਰਣੇ વਾ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮੇ વਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ।

    Payoge dukkaṭanti evaṃ adesitavatthukaṃ vā pamāṇātikkantaṃ vā kuṭiṃ kāressāmīti araññato rukkhā haraṇatthāya vāsiṃ vā pharasuṃ vā niseti dukkaṭaṃ, araññaṃ pavisati dukkaṭaṃ, tattha allatiṇāni chindati dukkaṭena saddhiṃ pācittiyaṃ, sukkhāni chindati dukkaṭaṃ. Rukkhesupi eseva nayo. Bhūmiṃ sodheti khaṇati, paṃsuṃ uddharati, cināti; evaṃ yāva pācīraṃ bandhati tāva pubbapayogo nāma hoti. Tasmiṃ pubbapayoge sabbattha pācittiyaṭṭhāne dukkaṭena saddhiṃ pācittiyaṃ, dukkaṭaṭṭhāne dukkaṭaṃ, tato paṭṭhāya sahapayogo nāma. Tattha thambhehi kātabbāya thambhaṃ ussāpeti, dukkaṭaṃ. Iṭṭhakāhi cinitabbāya iṭṭhakaṃ ācināti, dukkaṭaṃ. Evaṃ yaṃ yaṃ upakaraṇaṃ yojeti, sabbattha payoge payoge dukkaṭaṃ. Tacchantassa hatthavāre hatthavāre tadatthāya gacchantassa pade pade dukkaṭaṃ. Evaṃ kataṃ pana dārukuṭṭikaṃ vā iṭṭhakakuṭṭikaṃ vā silākuṭṭikaṃ vā antamaso paṇṇasālampi sabhitticchadanaṃ limpissāmīti sudhāya vā mattikāya vā limpantassa payoge payoge yāva thullaccayaṃ na hoti, tāva dukkaṭaṃ. Etaṃ pana dukkaṭaṃ mahālepeneva vaṭṭati, setarattavaṇṇakaraṇe vā cittakamme vā anāpatti.

    ਏਕਂ ਪਿਣ੍ਡਂ ਅਨਾਗਤੇਤਿ ਯੋ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮੋ ਏਕੋ ਲੇਪਪਿਣ੍ਡੋ, ਤਂ ਏਕਂ ਪਿਣ੍ਡਂ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਕੁਟਿਕਮ੍ਮੇ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਦ੍વੀਹਿ ਪਿਣ੍ਡੇਹਿ ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤੇਸੁ ਪਠਮਪਿਣ੍ਡਦਾਨੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ।

    Ekaṃ piṇḍaṃ anāgateti yo sabbapacchimo eko lepapiṇḍo, taṃ ekaṃ piṇḍaṃ asampatte kuṭikamme. Idaṃ vuttaṃ hoti, idāni dvīhi piṇḍehi niṭṭhānaṃ gamissatīti tesu paṭhamapiṇḍadāne thullaccayanti.

    ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਿਣ੍ਡੇ ਆਗਤੇਤਿ ਯਂ ਏਕਂ ਪਿਣ੍ਡਂ ਅਨਾਗਤੇ ਕੁਟਿਕਮ੍ਮੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅવਸਾਨਪਿਣ੍ਡੇ ਆਗਤੇ ਦਿਨ੍ਨੇ ਠਪਿਤੇ ਲੇਪਸ੍ਸ ਘਟਿਤਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਸ੍ਸ। ਏવਂ ਲੇਮ੍ਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤੋਲੇਪੇ વਾ ਅਨ੍ਤੋਲੇਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਛਦਨਞ੍ਚ ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍વਾ ਘਟਿਤੇ ਬਹਿਲੇਪੇ વਾ ਬਹਿਲੇਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਘਟਿਤੇ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋ। ਸਚੇ ਪਨ ਦ੍વਾਰਬਦ੍ਧਂ વਾ વਾਤਪਾਨਂ વਾ ਅਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾવ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸੋਕਾਸਂ ਪੁਨ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ વਾ ਅવਡ੍ਢੇਤ੍વਾ વਾ ਠਪਿਤੇ ਲੇਪੋ ਨ ਘਟੀਯਤਿ ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾવ, ਪੁਨ ਲਿਮ੍ਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਘਟਿਤਮਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋ। ਸਚੇ ਤਂ ਠਪਿਯਮਾਨਂ ਪਠਮਂ ਦਿਨ੍ਨਲੇਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਮੇવ ਹੁਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਠਮਮੇવ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋ। ਉਪਚਿਕਾਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤੇਨ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਚ੍ਛਦਨਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਉਪਚਿਕਾਮੋਚਨਤ੍ਥਮੇવ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਾਸਾਣਕੁਟ੍ਟਂ ਕਤ੍વਾ ਤਂ ਅਲਿਮ੍ਪਿਤ੍વਾ ਉਪਰਿ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਲੇਪੋ ਨ ਘਟਿਯਤਿ ਨਾਮ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇવ।

    Tasmiṃ piṇḍe āgateti yaṃ ekaṃ piṇḍaṃ anāgate kuṭikamme thullaccayaṃ hoti, tasmiṃ avasānapiṇḍe āgate dinne ṭhapite lepassa ghaṭitattā āpatti saṅghādisesassa. Evaṃ lempantassa ca antolepe vā antolepena saddhiṃ bhittiñca chadanañca ekābaddhaṃ katvā ghaṭite bahilepe vā bahilepena saddhiṃ ghaṭite saṅghādiseso. Sace pana dvārabaddhaṃ vā vātapānaṃ vā aṭṭhapetvāva mattikāya limpati, tasmiñca tassokāsaṃ puna vaḍḍhetvā vā avaḍḍhetvā vā ṭhapite lepo na ghaṭīyati rakkhati tāva, puna limpantassa pana ghaṭitamatte saṅghādiseso. Sace taṃ ṭhapiyamānaṃ paṭhamaṃ dinnalepena saddhiṃ nirantarameva hutvā tiṭṭhati, paṭhamameva saṅghādiseso. Upacikāmocanatthaṃ aṭṭhaṅgulamattena appattacchadanaṃ katvā bhittiṃ limpati, anāpatti. Upacikāmocanatthameva heṭṭhā pāsāṇakuṭṭaṃ katvā taṃ alimpitvā upari limpati, lepo na ghaṭiyati nāma, anāpattiyeva.

    ਇਟ੍ਠਕਕੁਟ੍ਟਿਕਾਯ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿਯੇવ વਾਤਪਾਨੇ ਚ ਧੂਮਨੇਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਕਰੋਤਿ, ਲੇਪਘਟਨੇਨੇવ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਲੇਪਘਟਨੇਨੇવ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਆਲੋਕਤ੍ਥਾਯ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਲੇਪੋ ਨ ਘਟੀਯਤਿ ਨਾਮ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇવ। ਸਚੇ ‘‘વਾਤਪਾਨਂ ਲਦ੍ਧਾ ਏਤ੍ਥ ਠਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਰੋਤਿ, વਾਤਪਾਨੇ ਠਪਿਤੇ ਲੇਪਘਟਨੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਕੁਟ੍ਟਂ ਕਰੋਤਿ, ਛਦਨਲੇਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਘਟਨੇ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਏਕੋ ਏਕਪਿਣ੍ਡਾવਸੇਸਂ ਕਤ੍વਾ ਠਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਤਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍ਤਸੀਸੇਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ।

    Iṭṭhakakuṭṭikāya iṭṭhakāhiyeva vātapāne ca dhūmanettāni ca karoti, lepaghaṭaneneva āpatti. Paṇṇasālaṃ limpati, lepaghaṭaneneva āpatti. Tattha ālokatthāya aṭṭhaṅgulamattaṃ ṭhapetvā limpati, lepo na ghaṭīyati nāma, anāpattiyeva. Sace ‘‘vātapānaṃ laddhā ettha ṭhapessāmī’’ti karoti, vātapāne ṭhapite lepaghaṭanena āpatti. Sace mattikāya kuṭṭaṃ karoti, chadanalepena saddhiṃ ghaṭane āpatti. Eko ekapiṇḍāvasesaṃ katvā ṭhapeti, añño taṃ disvā ‘‘dukkataṃ ida’’nti vattasīsena limpati ubhinnampi anāpatti.

    ੩੫੪. ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੁਟਿਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਏવਮਾਦੀਨਿ ਛਤ੍ਤਿਂਸ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਾਰਮ੍ਭਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਅਪਰਿਕ੍ਕਮਨਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਂ , ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋ, ਅਦੇਸਿਤવਤ੍ਥੁਕਾਯ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋ, ਏਤੇਸਂ વਸੇਨ વੋਮਿਸ੍ਸਕਾਪਤ੍ਤਿਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।

    354.Bhikkhu kuṭiṃ karotīti evamādīni chattiṃsa catukkāni āpattibhedadassanatthaṃ vuttāni, tattha sārambhāya dukkaṭaṃ, aparikkamanāya dukkaṭaṃ , pamāṇātikkantāya saṅghādiseso, adesitavatthukāya saṅghādiseso, etesaṃ vasena vomissakāpattiyo veditabbā.

    ੩੫੫. ਆਪਤ੍ਤਿ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੇਨ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਚ ਦ੍વੀਹਿ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।

    355.Āpatti dvinnaṃ saṅghādisesena dvinnaṃ dukkaṭānantiādīsu ca dvīhi saṅghādisesehi saddhiṃ dvinnaṃ dukkaṭānantiādinā nayena attho veditabbo.

    ੩੬੧. ਸੋ ਚੇ વਿਪ੍ਪਕਤੇ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥવਿਨਿਚ੍ਛਯੋ। ਸੋਤਿ ਸਮਾਦਿਸਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਭਿਕ੍ਖੁ। વਿਪ੍ਪਕਤੇਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਕੁਟਿਕਮ੍ਮੇ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ વਾ ਦਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ વਾ ਚਜਿਤ੍વਾ ਦਾਤਬ੍ਬਾ। ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ વਾ ਪੁਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਸਚੇ ਥਮ੍ਭਾ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਖਾਤਾ, ਉਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬਾ। ਸਚੇ ਪਾਸਾਣਾਨਂ ਉਪਰਿ ਠਪਿਤਾ, ਅਪਨੇਤਬ੍ਬਾ। ਇਟ੍ਠਕਚਿਤਾਯ ਯਾવ ਮਙ੍ਗਲਿਟ੍ਠਕਾ ਤਾવ ਕੁਟ੍ਟਾ ਅਪਚਿਨਿਤਬ੍ਬਾ। ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਭੂਮਿਸਮਂ ਕਤ੍વਾ વਿਨਾਸਿਤਾ ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਭੂਮਿਤੋ ਉਪਰਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤੇਪਿ ਠਿਤੇ ਅਭਿਨ੍ਨਾવ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਚਤੁਕ੍ਕੇਸੁ ਪਾਕਟਮੇવ। ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਪਾਲ਼ਿਅਨੁਸਾਰੇਨੇવ ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਸਿਯਾ।

    361.So ce vippakate āgacchatītiādīsu pana ayaṃ atthavinicchayo. Soti samādisitvā pakkantabhikkhu. Vippakateti aniṭṭhite kuṭikamme. Aññassa vā dātabbāti aññassa puggalassa vā saṅghassa vā cajitvā dātabbā. Bhinditvā vā puna kātabbāti kittakena bhinnā hoti, sace thambhā bhūmiyaṃ nikhātā, uddharitabbā. Sace pāsāṇānaṃ upari ṭhapitā, apanetabbā. Iṭṭhakacitāya yāva maṅgaliṭṭhakā tāva kuṭṭā apacinitabbā. Saṅkhepato bhūmisamaṃ katvā vināsitā bhinnā hoti, bhūmito upari caturaṅgulamattepi ṭhite abhinnāva. Sesaṃ sabbacatukkesu pākaṭameva. Na hettha aññaṃ kiñci atthi, yaṃ pāḷianusāreneva dubbiññeyyaṃ siyā.

    ੩੬੩. ਅਤ੍ਤਨਾ વਿਪ੍ਪਕਤਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਆਰਦ੍ਧਂ ਕੁਟਿਂ। ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤੀਤਿ ਮਹਾਮਤ੍ਤਿਕਾਯ વਾ ਥੁਸਮਤ੍ਤਿਕਾਯ વਾ ਯਾਯ ਕਤਂ ਪਰਿਯੋਸਿਤਭਾવਂ ਪਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਯ ਅવਸਾਨਪਿਣ੍ਡਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤਿ ।

    363.Attanā vippakatantiādīsu pana attanā āraddhaṃ kuṭiṃ. Attanā pariyosāpetīti mahāmattikāya vā thusamattikāya vā yāya kataṃ pariyositabhāvaṃ pāpetukāmo hoti, tāya avasānapiṇḍaṃ dento pariyosāpeti .

    ਪਰੇਹਿ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋવ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰੇਹਿ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤਿ। ਅਤ੍ਤਨਾ વਾ ਹਿ વਿਪ੍ਪਕਤਾ ਹੋਤੁ ਪਰੇਹਿ વਾ ਉਭਯੇਹਿ વਾ, ਤਂ ਚੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾ વਾ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤਿ, ਪਰੇਹਿ વਾ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਰੇਹਿ ਚਾਤਿ ਯੁਗਨਦ੍ਧਂ વਾ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤਿ, ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋਯੇવਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ।

    Parehi pariyosāpetīti attanova atthāya parehi pariyosāpeti. Attanā vā hi vippakatā hotu parehi vā ubhayehi vā, taṃ ce attano atthāya attanā vā pariyosāpeti, parehi vā pariyosāpeti, attanā ca parehi cāti yuganaddhaṃ vā pariyosāpeti, saṅghādisesoyevāti ayamettha vinicchayo.

    ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂਪਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਦ੍વੇ ਤਯੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘ਏਕਤੋ વਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾવ, ਅવਿਭਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ‘ਇਦਂ ਠਾਨਂ ਤવ, ਇਦਂ ਮਮਾ’ਤਿ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਸਾਮਣੇਰੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚ ਏਕਤੋ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਯਾવ ਅવਿਭਤ੍ਤਾ ਤਾવ ਰਕ੍ਖਤਿ। ਪੁਰਿਮਨਯੇਨ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ।

    Kurundiyaṃpana vuttaṃ – ‘‘dve tayo bhikkhū ‘ekato vasissāmā’ti karonti, rakkhati tāva, avibhattattā anāpatti. ‘Idaṃ ṭhānaṃ tava, idaṃ mamā’ti vibhajitvā karonti āpatti. Sāmaṇero ca bhikkhu ca ekato karonti, yāva avibhattā tāva rakkhati. Purimanayena vibhajitvā karonti, bhikkhussa āpattī’’ti.

    ੩੬੪. ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਲੇਣੇਤਿਆਦੀਸੁ ਲੇਣਂ ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਲੇਪੋ ਘਟੀਯਤਿ। ਗੁਹਮ੍ਪਿ ਇਟ੍ਠਕਾਗੁਹਂ વਾ ਸਿਲਾਗੁਹਂ વਾ ਦਾਰੁਗੁਹਂ વਾ ਭੂਮਿਗੁਹਂ વਾ ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ।

    364.Anāpattileṇetiādīsu leṇaṃ mahantampi karontassa anāpatti. Na hettha lepo ghaṭīyati. Guhampi iṭṭhakāguhaṃ vā silāguhaṃ vā dāruguhaṃ vā bhūmiguhaṃ vā mahantampi karontassa anāpatti.

    ਤਿਣਕੁਟਿਕਾਯਾਤਿ ਸਤ੍ਤਭੂਮਿਕੋਪਿ ਪਾਸਾਦੋ ਤਿਣਪਣ੍ਣਚ੍ਛਦਨੋ ‘‘ਤਿਣਕੁਟਿਕਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਪਨ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਿਕਗੇਹਨ੍ਤਿ ਛਦਨਂ ਦਣ੍ਡਕੇਹਿ ਜਾਲਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍વਾ ਤਿਣੇਹਿ વਾ ਪਣ੍ਣੇਹਿ વਾ ਛਾਦਿਤਕੁਟਿਕਾવ વੁਤ੍ਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਿਣਚ੍ਛਦਨਗੇਹਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਉਲ੍ਲਿਤ੍ਤਾਦਿਭਾવੋ ਏવ ਹਿ ਕੁਟਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਸੋ ਚ ਛਦਨਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਚਙ੍ਕਮਨਸਾਲਾਯਂ ਤਿਣਚੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਪਤਤਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਓਗੁਮ੍ਫੇਤ੍વਾ ਉਲ੍ਲਿਤ੍ਤਾવਲਿਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੬੦) ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਧਕਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਭਤੋ ਪਕ੍ਖਂ વਾ ਕੂਟਬਦ੍ਧਂ વਾ વਟ੍ਟਂ વਾ ਚਤੁਰਸ੍ਸਂ વਾ ਯਂ ‘‘ਇਮਂ ਏਤਸ੍ਸ ਗੇਹਸ੍ਸ ਛਦਨ’’ਨ੍ਤਿ ਛਦਨਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਕਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਭਿਤ੍ਤਿਲੇਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਲੇਪੇ ਘਟਿਤੇ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਪਨ ਉਲ੍ਲਿਤ੍ਤਾવਲਿਤ੍ਤਚ੍ਛਦਨਸ੍ਸ ਗੇਹਸ੍ਸ ਲੇਪਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਉਪਰਿ ਤਿਣੇਨ ਛਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਤਿਣਕੁਟਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ। ਕਿਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਦੇਸਿਤવਤ੍ਥੁਕਪ੍ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾવ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਸਾਰਮ੍ਭਅਪਰਿਕ੍ਕਮਨਪਚ੍ਚਯਾਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਤਥਾ ਹਿ ਤਾਦਿਸਂ ਕੁਟਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਰਿવਾਰੇ વੁਤ੍ਤਂ –

    Tiṇakuṭikāyāti sattabhūmikopi pāsādo tiṇapaṇṇacchadano ‘‘tiṇakuṭikā’’ti vuccati. Aṭṭhakathāsu pana kukkuṭacchikagehanti chadanaṃ daṇḍakehi jālabaddhaṃ katvā tiṇehi vā paṇṇehi vā chāditakuṭikāva vuttā, tattha anāpatti. Mahantampi tiṇacchadanagehaṃ kātuṃ vaṭṭati, ullittādibhāvo eva hi kuṭiyā lakkhaṇaṃ, so ca chadanameva sandhāya vuttoti veditabbo. Caṅkamanasālāyaṃ tiṇacuṇṇaṃ paripatati ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ogumphetvā ullittāvalittaṃ kātu’’ntiādīni (cūḷava. 260) cettha sādhakāni, tasmā ubhato pakkhaṃ vā kūṭabaddhaṃ vā vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā yaṃ ‘‘imaṃ etassa gehassa chadana’’nti chadanasaṅkhepena kataṃ hoti, tassa bhittilepena saddhiṃ lepe ghaṭite āpatti. Sace pana ullittāvalittacchadanassa gehassa leparakkhaṇatthaṃ upari tiṇena chādenti, ettāvatā tiṇakuṭi nāma na hoti. Kiṃ panettha adesitavatthukappamāṇātikkantapaccayāva anāpatti, udāhu sārambhaaparikkamanapaccayāpīti sabbatthāpi anāpatti. Tathā hi tādisaṃ kuṭiṃ sandhāya parivāre vuttaṃ –

    ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਞ੍ਞਾਚਿਕਾਯ ਕੁਟਿਂ ਕਰੋਤਿ।

    ‘‘Bhikkhu saññācikāya kuṭiṃ karoti;

    ਅਦੇਸਿਤવਤ੍ਥੁਕਂ ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ।

    Adesitavatthukaṃ pamāṇātikkantaṃ;

    ਸਾਰਮ੍ਭਂ ਅਪਰਿਕ੍ਕਮਨਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ।

    Sārambhaṃ aparikkamanaṃ anāpatti;

    ਪਞ੍ਹਾ ਮੇਸਾ ਕੁਸਲੇਹਿ ਚਿਨ੍ਤਿਤਾ’’ਤਿ॥ (ਪਰਿ॰ ੪੭੯)।

    Pañhā mesā kusalehi cintitā’’ti. (pari. 479);

    ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਕੁਟਿਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕੁਟਿਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ વਾ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ વਾ ਅਤ੍ਥਾਯ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਯਂ ਪਨ ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿ ਕਾਰੁਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਯਥਾਸਮਾਦਿਟ੍ਠਾਯ ਅਕਰਣਪਚ੍ਚਯਾ વੁਤ੍ਤਂ।

    Aññassatthāyāti kuṭilakkhaṇappattampi kuṭiṃ aññassa upajjhāyassa vā ācariyassa vā saṅghassa vā atthāya karontassa anāpatti. Yaṃ pana ‘‘āpatti kārukānaṃ tiṇṇaṃ dukkaṭāna’’ntiādi pāḷiyaṃ vuttaṃ, taṃ yathāsamādiṭṭhāya akaraṇapaccayā vuttaṃ.

    વਾਸਾਗਾਰਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸਨਤ੍ਥਾਯ ਅਗਾਰਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ વਾ ਜਨ੍ਤਾਘਰਂ વਾ ਭੋਜਨਸਾਲਾ વਾ ਅਗ੍ਗਿਸਾਲਾ વਾ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਾਰੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਸਚੇਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ‘‘ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਞ੍ਚ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਹਞ੍ਚ વਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਜਨ੍ਤਾਘਰਞ੍ਚ ਭੋਜਨਸਾਲਾ ਚ ਅਗ੍ਗਿਸਾਲਾ ਚ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਹਞ੍ਚ વਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਰਿਤੇਪਿ ਆਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇવ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ વਾਸਾਗਾਰਤ੍ਥਾਯ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਾਨਞ੍ਚ ਆਲ਼વਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ।

    Vāsāgāraṃ ṭhapetvā sabbatthāti attano vasanatthāya agāraṃ ṭhapetvā aññaṃ uposathāgāraṃ vā jantāgharaṃ vā bhojanasālā vā aggisālā vā bhavissatīti kāreti, sabbattha anāpatti. Sacepissa hoti ‘‘uposathāgārañca bhavissati, ahañca vasissāmi jantāgharañca bhojanasālā ca aggisālā ca bhavissati, ahañca vasissāmī’’ti kāritepi ānāpattiyeva. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘anāpattī’’ti vatvā ‘‘attano vāsāgāratthāya karontasseva āpattī’’ti vuttaṃ. Ummattakassa ādikammikānañca āḷavakānaṃ bhikkhūnaṃ anāpatti.

    ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਛਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਕਿਰਿਯਞ੍ਚ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਞ੍ਚ, ਇਦਞ੍ਹਿ વਤ੍ਥੁਂ ਦੇਸਾਪੇਤ੍વਾ ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਕਰੋਤੋ ਕਿਰਿਯਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, વਤ੍ਥੁਂ ਅਦੇਸਾਪੇਤ੍વਾ ਕਰੋਤੋ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਤੋ, ਨੋਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਅਚਿਤ੍ਤਕਂ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿવਜ੍ਜਂ, ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ, વਚੀਕਮ੍ਮਂ, ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਿવੇਦਨਨ੍ਤਿ।

    Samuṭṭhānādīsu chasamuṭṭhānaṃ kiriyañca kiriyākiriyañca, idañhi vatthuṃ desāpetvā pamāṇātikkantaṃ karoto kiriyato samuṭṭhāti, vatthuṃ adesāpetvā karoto kiriyākiriyato, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.

    ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Kuṭikārasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੬. ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 6. Kuṭikārasikkhāpadaṃ

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੬. ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 6. Kuṭikārasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੬. ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 6. Kuṭikārasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੬. ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 6. Kuṭikārasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact