Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
6. குடிவிஹாரித்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
6. Kuṭivihārittheragāthāvaṇṇanā
கோ குடிகாயந்தி ஆயஸ்மதோ குடிவிஹாரித்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? ஸோ கிர பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஆகாஸேன க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ ‘‘உத³கதா³னங் த³ஸ்ஸாமீ’’தி ஸீதலங் உத³கங் க³ஹெத்வா பீதிஸோமனஸ்ஸஜாதோ உத்³த⁴ம்முகோ² ஹுத்வா உக்கி²பி. ஸத்தா² தஸ்ஸ அஜ்ஜா²ஸயங் ஞத்வா பஸாத³ஸங்வட்³ட⁴னத்த²ங் ஆகாஸே டி²தோவ ஸம்படிச்சி². ஸோ தேன அனப்பகங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் படிஸங்வேதே³ஸி. ஸேஸங் அஞ்ஜனவனியத்தே²ரஸ்ஸ வத்து²ம்ஹி வுத்தஸதி³ஸமேவ. அயங் பன விஸேஸோ – அயங் கிர வுத்தனயேன பப்³ப³ஜித்வா கதபுப்³ப³கிச்சோ விபஸ்ஸனங் அனுயுஞ்ஜந்தோ ஸாயங் கெ²த்தஸமீபேன க³ச்ச²ந்தோ தே³வே பு²ஸாயந்தே கெ²த்தபாலகஸ்ஸ புஞ்ஞங் திணகுடிங் தி³ஸ்வா பவிஸித்வா தத்த² திணஸந்தா²ரகே நிஸீதி³ . நிஸின்னமத்தோவ உதுஸப்பாயங் லபி⁴த்வா விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.11.29-35) –
Kokuṭikāyanti āyasmato kuṭivihārittherassa gāthā. Kā uppatti? So kira padumuttarassa bhagavato ākāsena gacchantassa ‘‘udakadānaṃ dassāmī’’ti sītalaṃ udakaṃ gahetvā pītisomanassajāto uddhammukho hutvā ukkhipi. Satthā tassa ajjhāsayaṃ ñatvā pasādasaṃvaḍḍhanatthaṃ ākāse ṭhitova sampaṭicchi. So tena anappakaṃ pītisomanassaṃ paṭisaṃvedesi. Sesaṃ añjanavaniyattherassa vatthumhi vuttasadisameva. Ayaṃ pana viseso – ayaṃ kira vuttanayena pabbajitvā katapubbakicco vipassanaṃ anuyuñjanto sāyaṃ khettasamīpena gacchanto deve phusāyante khettapālakassa puññaṃ tiṇakuṭiṃ disvā pavisitvā tattha tiṇasanthārake nisīdi . Nisinnamattova utusappāyaṃ labhitvā vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.11.29-35) –
‘‘ஸுவண்ணவண்ணங் ஸம்பு³த்³த⁴ங், க³ச்ச²ந்தங் அனிலஞ்ஜஸே;
‘‘Suvaṇṇavaṇṇaṃ sambuddhaṃ, gacchantaṃ anilañjase;
க⁴தாஸனங்வ ஜலிதங், ஆதி³த்தங்வ ஹுதாஸனங்.
Ghatāsanaṃva jalitaṃ, ādittaṃva hutāsanaṃ.
‘‘பாணினா உத³கங் க³ய்ஹ, ஆகாஸே உக்கி²பிங் அஹங்;
‘‘Pāṇinā udakaṃ gayha, ākāse ukkhipiṃ ahaṃ;
ஸம்படிச்சி² மஹாவீரோ, பு³த்³தோ⁴ காருணிகோ இஸி.
Sampaṭicchi mahāvīro, buddho kāruṇiko isi.
‘‘அந்தலிக்கே² டி²தோ ஸத்தா², பது³முத்தரனாமகோ;
‘‘Antalikkhe ṭhito satthā, padumuttaranāmako;
மம ஸங்கப்பமஞ்ஞாய, இமா கா³தா² அபா⁴ஸத².
Mama saṅkappamaññāya, imā gāthā abhāsatha.
‘‘இமினா த³கதா³னேன, பீதிஉப்பாத³னேன ச;
‘‘Iminā dakadānena, pītiuppādanena ca;
கப்பஸதஸஹஸ்ஸம்பி, து³க்³க³திங் நுபபஜ்ஜதி.
Kappasatasahassampi, duggatiṃ nupapajjati.
‘‘தேன கம்மேன த்³விபதி³ந்த³, லோகஜெட்ட² நராஸப⁴;
‘‘Tena kammena dvipadinda, lokajeṭṭha narāsabha;
பத்தொம்ஹி அசலங் டா²னங், ஹித்வா ஜயபராஜயங்.
Pattomhi acalaṃ ṭhānaṃ, hitvā jayaparājayaṃ.
‘‘ஸஹஸ்ஸராஜனாமேன, தயோ தே சக்கவத்தினோ;
‘‘Sahassarājanāmena, tayo te cakkavattino;
பஞ்சஸட்டி²கப்பஸதே, சாதுரந்தா ஜனாதி⁴பா.
Pañcasaṭṭhikappasate, cāturantā janādhipā.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா தே²ரே தத்த² நிஸின்னே கெ²த்தபாலகோ ஆக³ந்த்வா ‘‘கோ குடிகாய’’ந்தி ஆஹ. தங் ஸுத்வா தே²ரோ ‘‘பி⁴க்கு² குடிகாய’’ந்திஆதி³மாஹ. தயித³ங் கெ²த்தபாலஸ்ஸ தே²ரஸ்ஸ ச வசனங் ஏகஜ்ஜ²ங் கத்வா –
Arahattaṃ pana patvā there tattha nisinne khettapālako āgantvā ‘‘ko kuṭikāya’’nti āha. Taṃ sutvā thero ‘‘bhikkhu kuṭikāya’’ntiādimāha. Tayidaṃ khettapālassa therassa ca vacanaṃ ekajjhaṃ katvā –
56.
56.
‘‘கோ குடிகாயங் பி⁴க்கு² குடிகாயங், வீதராகோ³ ஸுஸமாஹிதசித்தோ;
‘‘Ko kuṭikāyaṃ bhikkhu kuṭikāyaṃ, vītarāgo susamāhitacitto;
ஏவங் ஜானாஹி ஆவுஸோ, அமோகா⁴ தே குடிகா கதா’’தி. –
Evaṃ jānāhi āvuso, amoghā te kuṭikā katā’’ti. –
ததா²ரூபேன ஸங்கீ³திங் ஆரோபிதங்.
Tathārūpena saṅgītiṃ āropitaṃ.
தத்த² கோ குடிகாயந்தி, ‘‘இமிஸ்ஸங் குடிகாயங் கோ நிஸின்னோ’’தி கெ²த்தபாலஸ்ஸ புச்சா²வசனங். தஸ்ஸ பி⁴க்கு² குடிகாயந்தி தே²ரஸ்ஸ படிவசனதா³னங். அத² நங் அத்தனோ அனுத்தரத³க்கி²ணெய்யபா⁴வதோ தங் குடிபரிபோ⁴க³ங் அனுமோதா³பெத்வா உளாரங் தமேவ புஞ்ஞங் பதிட்டா²பேதுங் ‘‘வீதராகோ³’’திஆதி³ வுத்தங். தஸ்ஸத்தோ² – ஏகோ பி⁴ன்னகிலேஸோ பி⁴க்கு² தே குடிகாயங் நிஸின்னோ, ததோ ஏவ ஸோ அக்³க³மக்³கே³ன ஸப்³ப³ஸோ ஸமுச்சி²ன்னராக³தாய வீதராகோ³ அனுத்தரஸமாதி⁴னா நிப்³பா³னங் ஆரம்மணங் கத்வா ஸுட்டு² ஸமாஹிதசித்ததாய ஸுஸமாஹிதசித்தோ, இமஞ்ச அத்த²ங், ஆவுஸோ கெ²த்தபால, யதா²ஹங் வதா³மி, ஏவங் ஜானாஹி ஸத்³த³ஹ அதி⁴முச்சஸ்ஸு. அமோகா⁴ தே குடிகா கதா தயா கதா குடிகா அமோகா⁴ அவஞ்ஜா² ஸப²லா ஸஉத்³ரயா, யஸ்மா அரஹதா கீ²ணாஸவேன பரிபு⁴த்தா. ஸசே த்வங் அனுமோத³ஸி, தங் தே ப⁴விஸ்ஸதி தீ³க⁴ரத்தங் ஹிதாய ஸுகா²யாதி.
Tattha ko kuṭikāyanti, ‘‘imissaṃ kuṭikāyaṃ ko nisinno’’ti khettapālassa pucchāvacanaṃ. Tassa bhikkhu kuṭikāyanti therassa paṭivacanadānaṃ. Atha naṃ attano anuttaradakkhiṇeyyabhāvato taṃ kuṭiparibhogaṃ anumodāpetvā uḷāraṃ tameva puññaṃ patiṭṭhāpetuṃ ‘‘vītarāgo’’tiādi vuttaṃ. Tassattho – eko bhinnakileso bhikkhu te kuṭikāyaṃ nisinno, tato eva so aggamaggena sabbaso samucchinnarāgatāya vītarāgo anuttarasamādhinā nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā suṭṭhu samāhitacittatāya susamāhitacitto, imañca atthaṃ, āvuso khettapāla, yathāhaṃ vadāmi, evaṃ jānāhi saddaha adhimuccassu. Amoghāte kuṭikā katā tayā katā kuṭikā amoghā avañjhā saphalā saudrayā, yasmā arahatā khīṇāsavena paribhuttā. Sace tvaṃ anumodasi, taṃ te bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyāti.
தங் ஸுத்வா கெ²த்தபாலோ ‘‘லாபா⁴ வத மே, ஸுலத்³த⁴ங் வத மே, யஸ்ஸ மே குடிகாயங் ஏதி³ஸோ அய்யோ பவிஸித்வா நிஸீத³தீ’’தி பஸன்னசித்தோ அனுமோத³ந்தோ அட்டா²ஸி. இமங் பன தேஸங் கதா²ஸல்லாபங் ப⁴க³வா தி³ப்³பா³ய ஸோததா⁴துயா ஸுத்வா அனுமோத³னஞ்சஸ்ஸ ஞத்வா தம்பா⁴வினிங் ஸம்பத்திங் விபா⁴வெந்தோ கெ²த்தபாலங் இமாஹி கா³தா²ஹி அஜ்ஜ²பா⁴ஸி –
Taṃ sutvā khettapālo ‘‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yassa me kuṭikāyaṃ ediso ayyo pavisitvā nisīdatī’’ti pasannacitto anumodanto aṭṭhāsi. Imaṃ pana tesaṃ kathāsallāpaṃ bhagavā dibbāya sotadhātuyā sutvā anumodanañcassa ñatvā tambhāviniṃ sampattiṃ vibhāvento khettapālaṃ imāhi gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘விஹாஸி குடியங் பி⁴க்கு², ஸந்தசித்தோ அனாஸவோ;
‘‘Vihāsi kuṭiyaṃ bhikkhu, santacitto anāsavo;
தேன கம்மவிபாகேன, தே³விந்தோ³ த்வங் ப⁴விஸ்ஸஸி.
Tena kammavipākena, devindo tvaṃ bhavissasi.
‘‘ச²த்திங்ஸக்க²த்துங் தே³விந்தோ³, தே³வரஜ்ஜங் கரிஸ்ஸஸி;
‘‘Chattiṃsakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissasi;
சதுத்திங்ஸக்க²த்துங் சக்கவத்தீ, ராஜா ரட்டே² ப⁴விஸ்ஸஸி;
Catuttiṃsakkhattuṃ cakkavattī, rājā raṭṭhe bhavissasi;
ரதனகுடி நாம பச்சேகபு³த்³தோ⁴, வீதராகோ³ ப⁴விஸ்ஸஸீ’’தி.
Ratanakuṭi nāma paccekabuddho, vītarāgo bhavissasī’’ti.
குடிகாயங் லத்³த⁴விஸேஸத்தா பன தே²ரஸ்ஸ ததோ பபு⁴தி குடிவிஹாரீத்வேவ ஸமஞ்ஞா உத³பாதி³. அயமேவ ச தே²ரஸ்ஸ அஞ்ஞாப்³யாகரணகா³தா²பி அஹோஸீதி.
Kuṭikāyaṃ laddhavisesattā pana therassa tato pabhuti kuṭivihārītveva samaññā udapādi. Ayameva ca therassa aññābyākaraṇagāthāpi ahosīti.
குடிவிஹாரித்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Kuṭivihārittheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 6. குடிவிஹாரித்தே²ரகா³தா² • 6. Kuṭivihārittheragāthā