| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೯. ಕುತೂಹಲಸಾಲಾಸುತ್ತಂ
9. Kutūhalasālāsuttaṃ
೪೧೮. ಅಥ ಖೋ ವಚ್ಛಗೋತ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ವಚ್ಛಗೋತ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
418. Atha kho vacchagotto paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ಪುರಿಮಾನಿ , ಭೋ ಗೋತಮ , ದಿವಸಾನಿ ಪುರಿಮತರಾನಿ ಸಮ್ಬಹುಲಾನಂ ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾನಂ ಕುತೂಹಲಸಾಲಾಯಂ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಅಯಮನ್ತರಾಕಥಾ ಉದಪಾದಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಪೂರಣೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಸಙ್ಘೀ ಚೇವ ಗಣೀ ಚ ಗಣಾಚರಿಯೋ ಚ ಞಾತೋ ಯಸಸ್ಸೀ ತಿತ್ಥಕರೋ ಸಾಧುಸಮ್ಮತೋ ಬಹುಜನಸ್ಸ। ಸೋಪಿ ಸಾವಕಂ ಅಬ್ಭತೀತಂ ಕಾಲಙ್ಕತಂ ಉಪಪತ್ತೀಸು ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ, ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ’ತಿ। ಯೋಪಿಸ್ಸ ಸಾವಕೋ ಉತ್ತಮಪುರಿಸೋ ಪರಮಪುರಿಸೋ ಪರಮಪತ್ತಿಪತ್ತೋ ತಮ್ಪಿ ಸಾವಕಂ ಅಬ್ಭತೀತಂ ಕಾಲಙ್ಕತಂ ಉಪಪತ್ತೀಸು ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ, ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ’’’ತಿ।
‘‘Purimāni , bho gotama , divasāni purimatarāni sambahulānaṃ nānātitthiyānaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ paribbājakānaṃ kutūhalasālāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘ayaṃ kho pūraṇo kassapo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa. Sopi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti – ‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno’ti. Yopissa sāvako uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto tampi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti – ‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno’’’ti.
‘‘ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಮಕ್ಖಲಿ ಗೋಸಾಲೋ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಸಞ್ಚಯೋ 1 ಬೇಲಟ್ಠಪುತ್ತೋ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಪಕುಧೋ 2 ಕಚ್ಚಾನೋ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಅಜಿತೋ ಕೇಸಕಮ್ಬಲೋ ಸಙ್ಘೀ ಚೇವ ಗಣೀ ಚ ಗಣಾಚರಿಯೋ ಚ ಞಾತೋ ಯಸಸ್ಸೀ ತಿತ್ಥಕರೋ ಸಾಧುಸಮ್ಮತೋ ಬಹುಜನಸ್ಸ। ಸೋಪಿ ಸಾವಕಂ ಅಬ್ಭತೀತಂ ಕಾಲಙ್ಕತಂ ಉಪಪತ್ತೀಸು ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ, ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ’ತಿ। ಯೋಪಿಸ್ಸ ಸಾವಕೋ ಉತ್ತಮಪುರಿಸೋ ಪರಮಪುರಿಸೋ ಪರಮಪತ್ತಿಪತ್ತೋ ತಮ್ಪಿ ಸಾವಕಂ ಅಬ್ಭತೀತಂ ಕಾಲಙ್ಕತಂ ಉಪಪತ್ತೀಸು ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ, ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ’’’ತಿ।
‘‘Ayampi kho makkhali gosālo…pe… ayampi kho nigaṇṭho nāṭaputto…pe… ayampi kho sañcayo 3 belaṭṭhaputto…pe… ayampi kho pakudho 4 kaccāno…pe… ayampi kho ajito kesakambalo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa. Sopi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti – ‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno’ti. Yopissa sāvako uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto tampi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti – ‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno’’’ti.
‘‘ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸಙ್ಘೀ ಚೇವ ಗಣೀ ಚ ಗಣಾಚರಿಯೋ ಚ ಞಾತೋ ಯಸಸ್ಸೀ ತಿತ್ಥಕರೋ ಸಾಧುಸಮ್ಮತೋ ಬಹುಜನಸ್ಸ। ಸೋಪಿ ಸಾವಕಂ ಅಬ್ಭತೀತಂ ಕಾಲಙ್ಕತಂ ಉಪಪತ್ತೀಸು ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ, ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ’ತಿ। ಯೋಪಿಸ್ಸ 5 ಸಾವಕೋ ಉತ್ತಮಪುರಿಸೋ ಪರಮಪುರಿಸೋ ಪರಮಪತ್ತಿಪತ್ತೋ ತಞ್ಚ ಸಾವಕಂ ಅಬ್ಭತೀತಂ ಕಾಲಙ್ಕತಂ ಉಪಪತ್ತೀಸು ನ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ, ಅಸು ಅಮುತ್ರ ಉಪಪನ್ನೋ’ತಿ। ಅಪಿ ಚ ಖೋ ನಂ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಅಚ್ಛೇಚ್ಛಿ ತಣ್ಹಂ, ವಿವತ್ತಯಿ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಮ್ಮಾ ಮಾನಾಭಿಸಮಯಾ ಅನ್ತಮಕಾಸಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಹು ದೇವ ಕಙ್ಖಾ, ಅಹು ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ – ‘ಕಥಂ ನಾಮ 6 ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮೋ ಅಭಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ’’’ತಿ 7?
‘‘Ayampi kho samaṇo gotamo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa. Sopi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti – ‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno’ti. Yopissa 8 sāvako uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto tañca sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu na byākaroti – ‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno’ti. Api ca kho naṃ evaṃ byākaroti – ‘acchecchi taṇhaṃ, vivattayi saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassā’ti. Tassa mayhaṃ, bho gotama, ahu deva kaṅkhā, ahu vicikicchā – ‘kathaṃ nāma 9 samaṇassa gotamassa dhammo abhiññeyyo’’’ti 10?
‘‘ಅಲಞ್ಹಿ ತೇ, ವಚ್ಛ, ಕಙ್ಖಿತುಂ, ಅಲಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಿತುಂ। ಕಙ್ಖನೀಯೇ ಚ ಪನ ತೇ ಠಾನೇ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ। ಸಉಪಾದಾನಸ್ಸ ಖ್ವಾಹಂ, ವಚ್ಛ, ಉಪಪತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಮಿ ನೋ ಅನುಪಾದಾನಸ್ಸ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ವಚ್ಛ, ಅಗ್ಗಿ ಸಉಪಾದಾನೋ ಜಲತಿ, ನೋ ಅನುಪಾದಾನೋ; ಏವಮೇವ ಖ್ವಾಹಂ, ವಚ್ಛ, ಸಉಪಾದಾನಸ್ಸ ಉಪಪತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಮಿ, ನೋ ಅನುಪಾದಾನಸ್ಸಾ’’ತಿ।
‘‘Alañhi te, vaccha, kaṅkhituṃ, alaṃ vicikicchituṃ. Kaṅkhanīye ca pana te ṭhāne vicikicchā uppannā. Saupādānassa khvāhaṃ, vaccha, upapattiṃ paññāpemi no anupādānassa. Seyyathāpi , vaccha, aggi saupādāno jalati, no anupādāno; evameva khvāhaṃ, vaccha, saupādānassa upapattiṃ paññāpemi, no anupādānassā’’ti.
‘‘ಯಸ್ಮಿಂ , ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಮಯೇ ಅಚ್ಚಿ ವಾತೇನ ಖಿತ್ತಾ ದೂರಮ್ಪಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಇಮಸ್ಸ ಪನ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಕಿಂ ಉಪಾದಾನಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತೀ’’ತಿ? ‘‘ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ಸಮಯೇ ಅಚ್ಚಿ ವಾತೇನ ಖಿತ್ತಾ ದೂರಮ್ಪಿ ಗಚ್ಛತಿ, ತಮಹಂ ವಾತೂಪಾದಾನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಮಿ। ವಾತೋ ಹಿಸ್ಸ, ವಚ್ಛ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಉಪಾದಾನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ। ‘‘ಯಸ್ಮಿಞ್ಚ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಮಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಕಾಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಸತ್ತೋ ಚ ಅಞ್ಞತರಂ ಕಾಯಂ ಅನುಪಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಇಮಸ್ಸ ಪನ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಕಿಂ ಉಪಾದಾನಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತೀ’’ತಿ? ‘‘ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ಸಮಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಕಾಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಸತ್ತೋ ಚ ಅಞ್ಞತರಂ ಕಾಯಂ ಅನುಪಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತಮಹಂ ತಣ್ಹೂಪಾದಾನಂ ವದಾಮಿ। ತಣ್ಹಾ ಹಿಸ್ಸ, ವಚ್ಛ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಉಪಾದಾನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ 11। ನವಮಂ।
‘‘Yasmiṃ , bho gotama, samaye acci vātena khittā dūrampi gacchati, imassa pana bhavaṃ gotamo kiṃ upādānasmiṃ paññāpetī’’ti? ‘‘Yasmiṃ kho, vaccha, samaye acci vātena khittā dūrampi gacchati, tamahaṃ vātūpādānaṃ paññāpemi. Vāto hissa, vaccha, tasmiṃ samaye upādānaṃ hotī’’ti. ‘‘Yasmiñca pana, bho gotama, samaye imañca kāyaṃ nikkhipati, satto ca aññataraṃ kāyaṃ anupapanno hoti, imassa pana bhavaṃ gotamo kiṃ upādānasmiṃ paññāpetī’’ti? ‘‘Yasmiṃ kho, vaccha, samaye imañca kāyaṃ nikkhipati, satto ca aññataraṃ kāyaṃ anupapanno hoti, tamahaṃ taṇhūpādānaṃ vadāmi. Taṇhā hissa, vaccha, tasmiṃ samaye upādānaṃ hotī’’ti 12. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಕುತೂಹಲಸಾಲಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Kutūhalasālāsuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೯. ಕುತೂಹಲಸಾಲಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Kutūhalasālāsuttavaṇṇanā
