| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ကထာဝတ္ထုပာဠိ • Kathāvatthupāḷi |
၄. စတုတ္ထဝဂ္ဂော
4. Catutthavaggo
(၃၉) ၇. လက္ခဏကထာ
(39) 7. Lakkhaṇakathā
၄၀၀. လက္ခဏသမန္နာဂတော ဗောဓိသတ္တောတိ? အာမန္တာ။ ပဒေသလက္ခဏေဟိ သမန္နာဂတော ပဒေသဗောဓိသတ္တောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
400. Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Padesalakkhaṇehi samannāgato padesabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
လက္ခဏသမန္နာဂတော ဗောဓိသတ္တောတိ? အာမန္တာ ။ တိဘာဂလက္ခဏေဟိ သမန္နာဂတော တိဘာဂဗောဓိသတ္တောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā . Tibhāgalakkhaṇehi samannāgato tibhāgabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
လက္ခဏသမန္နာဂတော ဗောဓိသတ္တောတိ? အာမန္တာ။ ဥပဍ္ဎလက္ခဏေဟိ သမန္နာဂတော ဥပဍ္ဎဗောဓိသတ္တောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Upaḍḍhalakkhaṇehi samannāgato upaḍḍhabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
လက္ခဏသမန္နာဂတော ဗောဓိသတ္တောတိ? အာမန္တာ။ စက္ကဝတ္တိသတ္တော လက္ခဏသမန္နာဂတော, စက္ကဝတ္တိသတ္တော ဗောဓိသတ္တောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Cakkavattisatto lakkhaṇasamannāgato, cakkavattisatto bodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
စက္ကဝတ္တိသတ္တော လက္ခဏသမန္နာဂတော, စက္ကဝတ္တိသတ္တော ဗောဓိသတ္တောတိ? အာမန္တာ။ ယာဒိသော ဗောဓိသတ္တသ္သ ပုဗ္ဗယောဂော ပုဗ္ဗစရိယာ ဓမ္မက္ခာနံ ဓမ္မဒေသနာ, တာဒိသော စက္ကဝတ္တိသတ္တသ္သ ပုဗ္ဗယောဂော ပုဗ္ဗစရိယာ ဓမ္မက္ခာနံ ဓမ္မဒေသနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Cakkavattisatto lakkhaṇasamannāgato, cakkavattisatto bodhisattoti? Āmantā. Yādiso bodhisattassa pubbayogo pubbacariyā dhammakkhānaṃ dhammadesanā, tādiso cakkavattisattassa pubbayogo pubbacariyā dhammakkhānaṃ dhammadesanāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
၄၀၁. ယထာ ဗောဓိသတ္တသ္သ ဇာယမာနသ္သ ဒေဝာ ပဌမံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန္တိ ပစ္ဆာ မနုသ္သာ 1, ဧဝမေဝံ စက္ကဝတ္တိသတ္တသ္သ ဇာယမာနသ္သ ဒေဝာ ပဌမံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန္တိ ပစ္ဆာ မနုသ္သာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
401. Yathā bodhisattassa jāyamānassa devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti pacchā manussā 2, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti pacchā manussāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ယထာ ဗောဓိသတ္တသ္သ ဇာယမာနသ္သ စတ္တာရော နံ ဒေဝပုတ္တာ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ မာတု ပုရတော ဌပေန္တိ – ‘‘အတ္တမနာ, ဒေဝိ, ဟောဟိ! မဟေသက္ခော တေ ပုတ္တော ဥပ္ပန္နော’’တိ, ဧဝမေဝံ စက္ကဝတ္တိသတ္တသ္သ ဇာယမာနသ္သ စတ္တာရော နံ ဒေဝပုတ္တာ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ မာတု ပုရတော ဌပေန္တိ – ‘‘အတ္တမနာ, ဒေဝိ, ဟောဟိ! မဟေသက္ခော တေ ပုတ္တော ဥပ္ပန္နော’’တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Yathā bodhisattassa jāyamānassa cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti – ‘‘attamanā, devi, hohi! Mahesakkho te putto uppanno’’ti, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti – ‘‘attamanā, devi, hohi! Mahesakkho te putto uppanno’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ယထာ ဗောဓိသတ္တသ္သ ဇာယမာနသ္သ ဒ္ဝေ ဥဒကသ္သ ဓာရာ အန္တလိက္ခာ ပာတုဘဝန္တိ – ဧကာ သီတသ္သ, ဧကာ ဥဏ္ဟသ္သ – ယေန ဗောဓိသတ္တသ္သ ဥဒကကိစ္စံ ကရောန္တိ မာတု စ, ဧဝမေဝံ စက္ကဝတ္တိသတ္တသ္သ ဇာယမာနသ္သ ဒ္ဝေ ဥဒကသ္သ ဓာရာ အန္တလိက္ခာ ပာတုဘဝန္တိ – ဧကာ သီတသ္သ, ဧကာ ဥဏ္ဟသ္သ – ယေန စက္ကဝတ္တိသတ္တသ္သ ဥဒကကိစ္စံ ကရောန္တိ မာတု စာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Yathā bodhisattassa jāyamānassa dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti – ekā sītassa, ekā uṇhassa – yena bodhisattassa udakakiccaṃ karonti mātu ca, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti – ekā sītassa, ekā uṇhassa – yena cakkavattisattassa udakakiccaṃ karonti mātu cāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ယထာ သမ္ပတိဇာတော ဗောဓိသတ္တော သမေဟိ ပာဒေဟိ ပတိဋ္ဌဟိတ္ဝာ ဥတ္တရေန အဘိမုခော သတ္တပဒဝီတိဟာရေန ဂစ္ဆတိ သေတမ္ဟိ ဆတ္တေ အနုဓာရိယမာနေ, သဗ္ဗာ စ ဒိသာ ဝိလောကေတိ, အာသဘိဉ္စ ဝာစံ ဘာသတိ – ‘‘အဂ္ဂောဟမသ္မိ လောကသ္သ, ဇေဋ္ဌောဟမသ္မိ လောကသ္သ, သေဋ္ဌောဟမသ္မိ လောကသ္သ, အယမန္တိမာ ဇာတိ, နတ္ထိ ဒာနိ ပုနဗ္ဘဝော’’တိ, ဧဝမေဝံ သမ္ပတိဇာတော စက္ကဝတ္တိသတ္တော သမေဟိ ပာဒေဟိ ပတိဋ္ဌဟိတ္ဝာ ဥတ္တရေန အဘိမုခော သတ္တပဒဝီတိဟာရေန ဂစ္ဆတိ သေတမ္ဟိ ဆတ္တေ အနုဓာရိယမာနေ, သဗ္ဗာ စ ဒိသာ ဝိလောကေတိ, အာသဘိဉ္စ ဝာစံ ဘာသတိ – ‘‘အဂ္ဂောဟမသ္မိ လောကသ္သ, ဇေဋ္ဌောဟမသ္မိ လောကသ္သ, သေဋ္ဌောဟမသ္မိ လောကသ္သ, အယမန္တိမာ ဇာတိ, နတ္ထိ ဒာနိ ပုနဗ္ဘဝော’’တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Yathā sampatijāto bodhisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarena abhimukho sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne, sabbā ca disā viloketi, āsabhiñca vācaṃ bhāsati – ‘‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassa, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti, evamevaṃ sampatijāto cakkavattisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarena abhimukho sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne, sabbā ca disā viloketi, āsabhiñca vācaṃ bhāsati – ‘‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassa, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ယထာ ဗောဓိသတ္တသ္သ ဇာယမာနသ္သ မဟတော အာလောကသ္သ မဟတော ဩဘာသသ္သ မဟတော ဘူမိစာလသ္သ ပာတုဘာဝော ဟောတိ, ဧဝမေဝံ စက္ကဝတ္တိသတ္တသ္သ ဇာယမာနသ္သ မဟတော အာလောကသ္သ မဟတော ဩဘာသသ္သ မဟတော ဘူမိစာလသ္သ ပာတုဘာဝော ဟောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Yathā bodhisattassa jāyamānassa mahato ālokassa mahato obhāsassa mahato bhūmicālassa pātubhāvo hoti, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa mahato ālokassa mahato obhāsassa mahato bhūmicālassa pātubhāvo hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ယထာ ဗောဓိသတ္တသ္သ ပကတိကာယော သမန္တာ ဗ္ယာမံ ဩဘာသတိ, ဧဝမေဝံ စက္ကဝတ္တိသတ္တသ္သ ပကတိကာယော သမန္တာ ဗ္ယာမံ ဩဘာသတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Yathā bodhisattassa pakatikāyo samantā byāmaṃ obhāsati, evamevaṃ cakkavattisattassa pakatikāyo samantā byāmaṃ obhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ယထာ ဗောဓိသတ္တော မဟာသုပိနံ ပသ္သတိ, ဧဝမေဝံ စက္ကဝတ္တိသတ္တော မဟာသုပိနံ ပသ္သတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။
Yathā bodhisatto mahāsupinaṃ passati, evamevaṃ cakkavattisatto mahāsupinaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
၄၀၂. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘လက္ခဏသမန္နာဂတော ဗောဓိသတ္တော’’တိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဒ္ဝတ္တိံသိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာပုရိသသ္သ မဟာပုရိသလက္ခဏာနိ, ယေဟိ သမန္နာဂတသ္သ မဟာပုရိသသ္သ ဒ္ဝေဝ ဂတိယော ဘဝန္တိ အနညာ 3! သစေ အဂာရံ အဇ္ဈာဝသတိ, ရာဇာ ဟောတိ စက္ကဝတ္တီ ဓမ္မိကော ဓမ္မရာဇာ စာတုရန္တော ဝိဇိတာဝီ ဇနပဒတ္ထာဝရိယပ္ပတ္တော သတ္တရတနသမန္နာဂတော။ တသ္သိမာနိ သတ္တ ရတနာနိ ဘဝန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – စက္ကရတနံ, ဟတ္ထိရတနံ, အသ္သရတနံ , မဏိရတနံ, ဣတ္ထိရတနံ, ဂဟပတိရတနံ, ပရိဏာယကရတနမေဝ သတ္တမံ။ ပရောသဟသ္သံ ခော ပနသ္သ ပုတ္တာ ဘဝန္တိ သူရာ ဝီရင္ဂရူပာ ပရသေနပ္ပမဒ္ဒနာ။ သော ဣမံ ပထဝိံ သာဂရပရိယန္တံ အဒဏ္ဍေန အသတ္ထေန ဓမ္မေန အဘိဝိဇိယ အဇ္ဈာဝသတိ။ သစေ ခော ပန အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇတိ, အရဟံ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော လောကေ ဝိဝဋ္ဋစ္ဆဒော’’တိ 4။ အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ လက္ခဏသမန္နာဂတော ဗောဓိသတ္တောတိ။
402. Na vattabbaṃ – ‘‘lakkhaṇasamannāgato bodhisatto’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘dvattiṃsimāni, bhikkhave, mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇāni, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveva gatiyo bhavanti anaññā 5! Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Tassimāni satta ratanāni bhavanti, seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ, hatthiratanaṃ, assaratanaṃ , maṇiratanaṃ, itthiratanaṃ, gahapatiratanaṃ, pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭṭacchado’’ti 6. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti.
လက္ခဏကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Lakkhaṇakathā niṭṭhitā.
၄. စတုတ္ထဝဂ္ဂော
4. Catutthavaggo
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ၇. လက္ခဏကထာဝဏ္ဏနာ • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၇. လက္ခဏကထာဝဏ္ဏနာ • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၇. လက္ခဏကထာဝဏ္ဏနာ • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
