| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi |
4. චතුත්‌ථවග්‌ගො
4. Catutthavaggo
(39) 7. ලක්‌ඛණකථා
(39) 7. Lakkhaṇakathā
400. ලක්‌ඛණසමන්‌නාගතො බොධිසත්‌තොති? ආමන්‌තා. පදෙසලක්‌ඛණෙහි සමන්‌නාගතො පදෙසබොධිසත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
400. Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Padesalakkhaṇehi samannāgato padesabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ලක්‌ඛණසමන්‌නාගතො බොධිසත්‌තොති? ආමන්‌තා . තිභාගලක්‌ඛණෙහි සමන්‌නාගතො තිභාගබොධිසත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā . Tibhāgalakkhaṇehi samannāgato tibhāgabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ලක්‌ඛණසමන්‌නාගතො බොධිසත්‌තොති? ආමන්‌තා. උපඩ්‌ඪලක්‌ඛණෙහි සමන්‌නාගතො උපඩ්‌ඪබොධිසත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Upaḍḍhalakkhaṇehi samannāgato upaḍḍhabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ලක්‌ඛණසමන්‌නාගතො බොධිසත්‌තොති? ආමන්‌තා. චක්‌කවත්‌තිසත්‌තො ලක්‌ඛණසමන්‌නාගතො, චක්‌කවත්‌තිසත්‌තො බොධිසත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Cakkavattisatto lakkhaṇasamannāgato, cakkavattisatto bodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
චක්‌කවත්‌තිසත්‌තො ලක්‌ඛණසමන්‌නාගතො, චක්‌කවත්‌තිසත්‌තො බොධිසත්‌තොති? ආමන්‌තා. යාදිසො බොධිසත්‌තස්‌ස පුබ්‌බයොගො පුබ්‌බචරියා ධම්‌මක්‌ඛානං ධම්‌මදෙසනා, තාදිසො චක්‌කවත්‌තිසත්‌තස්‌ස පුබ්‌බයොගො පුබ්‌බචරියා ධම්‌මක්‌ඛානං ධම්‌මදෙසනාති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Cakkavattisatto lakkhaṇasamannāgato, cakkavattisatto bodhisattoti? Āmantā. Yādiso bodhisattassa pubbayogo pubbacariyā dhammakkhānaṃ dhammadesanā, tādiso cakkavattisattassa pubbayogo pubbacariyā dhammakkhānaṃ dhammadesanāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
401. යථා බොධිසත්‌තස්‌ස ජායමානස්‌ස දෙවා පඨමං පටිග්‌ගණ්‌හන්‌ති පච්‌ඡා මනුස්‌සා 1, එවමෙවං චක්‌කවත්‌තිසත්‌තස්‌ස ජායමානස්‌ස දෙවා පඨමං පටිග්‌ගණ්‌හන්‌ති පච්‌ඡා මනුස්‌සාති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
401. Yathā bodhisattassa jāyamānassa devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti pacchā manussā 2, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti pacchā manussāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
යථා බොධිසත්‌තස්‌ස ජායමානස්‌ස චත්‌තාරො නං දෙවපුත්‌තා පටිග්‌ගහෙත්‌වා මාතු පුරතො ඨපෙන්‌ති – ‘‘අත්‌තමනා, දෙවි, හොහි! මහෙසක්‌ඛො තෙ පුත්‌තො උප්‌පන්‌නො’’ති, එවමෙවං චක්‌කවත්‌තිසත්‌තස්‌ස ජායමානස්‌ස චත්‌තාරො නං දෙවපුත්‌තා පටිග්‌ගහෙත්‌වා මාතු පුරතො ඨපෙන්‌ති – ‘‘අත්‌තමනා, දෙවි, හොහි! මහෙසක්‌ඛො තෙ පුත්‌තො උප්‌පන්‌නො’’ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Yathā bodhisattassa jāyamānassa cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti – ‘‘attamanā, devi, hohi! Mahesakkho te putto uppanno’’ti, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti – ‘‘attamanā, devi, hohi! Mahesakkho te putto uppanno’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
යථා බොධිසත්‌තස්‌ස ජායමානස්‌ස ද්‌වෙ උදකස්‌ස ධාරා අන්‌තලික්‌ඛා පාතුභවන්‌ති – එකා සීතස්‌ස, එකා උණ්‌හස්‌ස – යෙන බොධිසත්‌තස්‌ස උදකකිච්‌චං කරොන්‌ති මාතු ච, එවමෙවං චක්‌කවත්‌තිසත්‌තස්‌ස ජායමානස්‌ස ද්‌වෙ උදකස්‌ස ධාරා අන්‌තලික්‌ඛා පාතුභවන්‌ති – එකා සීතස්‌ස, එකා උණ්‌හස්‌ස – යෙන චක්‌කවත්‌තිසත්‌තස්‌ස උදකකිච්‌චං කරොන්‌ති මාතු චාති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Yathā bodhisattassa jāyamānassa dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti – ekā sītassa, ekā uṇhassa – yena bodhisattassa udakakiccaṃ karonti mātu ca, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti – ekā sītassa, ekā uṇhassa – yena cakkavattisattassa udakakiccaṃ karonti mātu cāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
යථා සම්‌පතිජාතො බොධිසත්‌තො සමෙහි පාදෙහි පතිට්‌ඨහිත්‌වා උත්‌තරෙන අභිමුඛො සත්‌තපදවීතිහාරෙන ගච්‌ඡති සෙතම්‌හි ඡත්‌තෙ අනුධාරියමානෙ, සබ්‌බා ච දිසා විලොකෙති, ආසභිඤ්‌ච වාචං භාසති – ‘‘අග්‌ගොහමස්‌මි ලොකස්‌ස, ජෙට්‌ඨොහමස්‌මි ලොකස්‌ස, සෙට්‌ඨොහමස්‌මි ලොකස්‌ස, අයමන්‌තිමා ජාති, නත්‌ථි දානි පුනබ්‌භවො’’ති, එවමෙවං සම්‌පතිජාතො චක්‌කවත්‌තිසත්‌තො සමෙහි පාදෙහි පතිට්‌ඨහිත්‌වා උත්‌තරෙන අභිමුඛො සත්‌තපදවීතිහාරෙන ගච්‌ඡති සෙතම්‌හි ඡත්‌තෙ අනුධාරියමානෙ, සබ්‌බා ච දිසා විලොකෙති, ආසභිඤ්‌ච වාචං භාසති – ‘‘අග්‌ගොහමස්‌මි ලොකස්‌ස, ජෙට්‌ඨොහමස්‌මි ලොකස්‌ස, සෙට්‌ඨොහමස්‌මි ලොකස්‌ස, අයමන්‌තිමා ජාති, නත්‌ථි දානි පුනබ්‌භවො’’ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Yathā sampatijāto bodhisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarena abhimukho sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne, sabbā ca disā viloketi, āsabhiñca vācaṃ bhāsati – ‘‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassa, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti, evamevaṃ sampatijāto cakkavattisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarena abhimukho sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne, sabbā ca disā viloketi, āsabhiñca vācaṃ bhāsati – ‘‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassa, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
යථා බොධිසත්‌තස්‌ස ජායමානස්‌ස මහතො ආලොකස්‌ස මහතො ඔභාසස්‌ස මහතො භූමිචාලස්‌ස පාතුභාවො හොති, එවමෙවං චක්‌කවත්‌තිසත්‌තස්‌ස ජායමානස්‌ස මහතො ආලොකස්‌ස මහතො ඔභාසස්‌ස මහතො භූමිචාලස්‌ස පාතුභාවො හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Yathā bodhisattassa jāyamānassa mahato ālokassa mahato obhāsassa mahato bhūmicālassa pātubhāvo hoti, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa mahato ālokassa mahato obhāsassa mahato bhūmicālassa pātubhāvo hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
යථා බොධිසත්‌තස්‌ස පකතිකායො සමන්‌තා බ්‍යාමං ඔභාසති, එවමෙවං චක්‌කවත්‌තිසත්‌තස්‌ස පකතිකායො සමන්‌තා බ්‍යාමං ඔභාසතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Yathā bodhisattassa pakatikāyo samantā byāmaṃ obhāsati, evamevaṃ cakkavattisattassa pakatikāyo samantā byāmaṃ obhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
යථා බොධිසත්‌තො මහාසුපිනං පස්‌සති, එවමෙවං චක්‌කවත්‌තිසත්‌තො මහාසුපිනං පස්‌සතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Yathā bodhisatto mahāsupinaṃ passati, evamevaṃ cakkavattisatto mahāsupinaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
402. න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘ලක්‌ඛණසමන්‌නාගතො බොධිසත්‌තො’’ති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා – ‘‘ද්‌වත්‌තිංසිමානි, භික්‌ඛවෙ, මහාපුරිසස්‌ස මහාපුරිසලක්‌ඛණානි, යෙහි සමන්‌නාගතස්‌ස මහාපුරිසස්‌ස ද්‌වෙව ගතියො භවන්‌ති අනඤ්‌ඤා 3! සචෙ අගාරං අජ්‌ඣාවසති, රාජා හොති චක්‌කවත්‌තී ධම්‌මිකො ධම්‌මරාජා චාතුරන්‌තො විජිතාවී ජනපදත්‌ථාවරියප්‌පත්‌තො සත්‌තරතනසමන්‌නාගතො. තස්‌සිමානි සත්‌ත රතනානි භවන්‌ති, සෙය්‍යථිදං – චක්‌කරතනං, හත්‌ථිරතනං, අස්‌සරතනං , මණිරතනං, ඉත්‌ථිරතනං, ගහපතිරතනං, පරිණායකරතනමෙව සත්‌තමං. පරොසහස්‌සං ඛො පනස්‌ස පුත්‌තා භවන්‌ති සූරා වීරඞ්‌ගරූපා පරසෙනප්‌පමද්‌දනා. සො ඉමං පථවිං සාගරපරියන්‌තං අදණ්‌ඩෙන අසත්‌ථෙන ධම්‌මෙන අභිවිජිය අජ්‌ඣාවසති. සචෙ ඛො පන අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජති, අරහං හොති සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො ලොකෙ විවට්‌ටච්‌ඡදො’’ති 4. අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි ලක්‌ඛණසමන්‌නාගතො බොධිසත්‌තොති.
402. Na vattabbaṃ – ‘‘lakkhaṇasamannāgato bodhisatto’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘dvattiṃsimāni, bhikkhave, mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇāni, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveva gatiyo bhavanti anaññā 5! Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Tassimāni satta ratanāni bhavanti, seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ, hatthiratanaṃ, assaratanaṃ , maṇiratanaṃ, itthiratanaṃ, gahapatiratanaṃ, pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭṭacchado’’ti 6. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti.
ලක්‌ඛණකථා නිට්‌ඨිතා.
Lakkhaṇakathā niṭṭhitā.
4. චතුත්‌ථවග්‌ගො
4. Catutthavaggo
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 7. ලක්‌ඛණකථාවණ්‌ණනා • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 7. ලක්‌ඛණකථාවණ්‌ණනා • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 7. ලක්‌ඛණකථාවණ්‌ණනා • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
