| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi |
੪. ਚਤੁਤ੍ਥવਗ੍ਗੋ
4. Catutthavaggo
(੩੯) ੭. ਲਕ੍ਖਣਕਥਾ
(39) 7. Lakkhaṇakathā
੪੦੦. ਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਪਦੇਸਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਦੇਸਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
400. Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Padesalakkhaṇehi samannāgato padesabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ । ਤਿਭਾਗਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਤਿਭਾਗਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā . Tibhāgalakkhaṇehi samannāgato tibhāgabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਉਪਡ੍ਢਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਉਪਡ੍ਢਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Upaḍḍhalakkhaṇehi samannāgato upaḍḍhabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤੋ ਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Cakkavattisatto lakkhaṇasamannāgato, cakkavattisatto bodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤੋ ਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਯਾਦਿਸੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਤਾਦਿਸੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Cakkavattisatto lakkhaṇasamannāgato, cakkavattisatto bodhisattoti? Āmantā. Yādiso bodhisattassa pubbayogo pubbacariyā dhammakkhānaṃ dhammadesanā, tādiso cakkavattisattassa pubbayogo pubbacariyā dhammakkhānaṃ dhammadesanāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
੪੦੧. ਯਥਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਦੇવਾ ਪਠਮਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ 1, ਏવਮੇવਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਦੇવਾ ਪਠਮਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
401. Yathā bodhisattassa jāyamānassa devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti pacchā manussā 2, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti pacchā manussāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਯਥਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਨਂ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਾਤੁ ਪੁਰਤੋ ਠਪੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਤ੍ਤਮਨਾ, ਦੇવਿ, ਹੋਹਿ! ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ ਤੇ ਪੁਤ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ, ਏવਮੇવਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਨਂ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਾਤੁ ਪੁਰਤੋ ਠਪੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਤ੍ਤਮਨਾ, ਦੇવਿ, ਹੋਹਿ! ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ ਤੇ ਪੁਤ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Yathā bodhisattassa jāyamānassa cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti – ‘‘attamanā, devi, hohi! Mahesakkho te putto uppanno’’ti, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti – ‘‘attamanā, devi, hohi! Mahesakkho te putto uppanno’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਯਥਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਉਦਕਸ੍ਸ ਧਾਰਾ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਾ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ – ਏਕਾ ਸੀਤਸ੍ਸ, ਏਕਾ ਉਣ੍ਹਸ੍ਸ – ਯੇਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਾਤੁ ਚ, ਏવਮੇવਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਉਦਕਸ੍ਸ ਧਾਰਾ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਾ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ – ਏਕਾ ਸੀਤਸ੍ਸ, ਏਕਾ ਉਣ੍ਹਸ੍ਸ – ਯੇਨ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਾਤੁ ਚਾਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Yathā bodhisattassa jāyamānassa dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti – ekā sītassa, ekā uṇhassa – yena bodhisattassa udakakiccaṃ karonti mātu ca, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti – ekā sītassa, ekā uṇhassa – yena cakkavattisattassa udakakiccaṃ karonti mātu cāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਯਥਾ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਸਮੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਅਭਿਮੁਖੋ ਸਤ੍ਤਪਦવੀਤਿਹਾਰੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੇਤਮ੍ਹਿ ਛਤ੍ਤੇ ਅਨੁਧਾਰਿਯਮਾਨੇ, ਸਬ੍ਬਾ ਚ ਦਿਸਾ વਿਲੋਕੇਤਿ, ਆਸਭਿਞ੍ਚ વਾਚਂ ਭਾਸਤਿ – ‘‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਜੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਸੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਅਯਮਨ੍ਤਿਮਾ ਜਾਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ’’ਤਿ, ਏવਮੇવਂ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤੋ ਸਮੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਅਭਿਮੁਖੋ ਸਤ੍ਤਪਦવੀਤਿਹਾਰੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੇਤਮ੍ਹਿ ਛਤ੍ਤੇ ਅਨੁਧਾਰਿਯਮਾਨੇ, ਸਬ੍ਬਾ ਚ ਦਿਸਾ વਿਲੋਕੇਤਿ, ਆਸਭਿਞ੍ਚ વਾਚਂ ਭਾਸਤਿ – ‘‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਜੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਸੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਅਯਮਨ੍ਤਿਮਾ ਜਾਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ’’ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Yathā sampatijāto bodhisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarena abhimukho sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne, sabbā ca disā viloketi, āsabhiñca vācaṃ bhāsati – ‘‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassa, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti, evamevaṃ sampatijāto cakkavattisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarena abhimukho sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne, sabbā ca disā viloketi, āsabhiñca vācaṃ bhāsati – ‘‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassa, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਯਥਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਆਲੋਕਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਓਭਾਸਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤਿ, ਏવਮੇવਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਆਲੋਕਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਓਭਾਸਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Yathā bodhisattassa jāyamānassa mahato ālokassa mahato obhāsassa mahato bhūmicālassa pātubhāvo hoti, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa mahato ālokassa mahato obhāsassa mahato bhūmicālassa pātubhāvo hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਯਥਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕਤਿਕਾਯੋ ਸਮਨ੍ਤਾ ਬ੍ਯਾਮਂ ਓਭਾਸਤਿ, ਏવਮੇવਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕਤਿਕਾਯੋ ਸਮਨ੍ਤਾ ਬ੍ਯਾਮਂ ਓਭਾਸਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Yathā bodhisattassa pakatikāyo samantā byāmaṃ obhāsati, evamevaṃ cakkavattisattassa pakatikāyo samantā byāmaṃ obhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਯਥਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਮਹਾਸੁਪਿਨਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਏવਮੇવਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤੋ ਮਹਾਸੁਪਿਨਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Yathā bodhisatto mahāsupinaṃ passati, evamevaṃ cakkavattisatto mahāsupinaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
੪੦੨. ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ’’ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ – ‘‘ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਨਿ, ਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦ੍વੇવ ਗਤਿਯੋ ਭવਨ੍ਤਿ ਅਨਞ੍ਞਾ 3! ਸਚੇ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ, ਰਾਜਾ ਹੋਤਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਚਾਤੁਰਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤਾવੀ ਜਨਪਦਤ੍ਥਾવਰਿਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਤਸ੍ਸਿਮਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਰਤਨਾਨਿ ਭવਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ, ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਂ, ਅਸ੍ਸਰਤਨਂ , ਮਣਿਰਤਨਂ, ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ, ਗਹਪਤਿਰਤਨਂ, ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਮੇવ ਸਤ੍ਤਮਂ। ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਂ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾ ਭવਨ੍ਤਿ ਸੂਰਾ વੀਰਙ੍ਗਰੂਪਾ ਪਰਸੇਨਪ੍ਪਮਦ੍ਦਨਾ। ਸੋ ਇਮਂ ਪਥવਿਂ ਸਾਗਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਅਦਣ੍ਡੇਨ ਅਸਤ੍ਥੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਭਿવਿਜਿਯ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ। ਸਚੇ ਖੋ ਪਨ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਅਰਹਂ ਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ વਿવਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋ’’ਤਿ 4। ਅਤ੍ਥੇવ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ।
402. Na vattabbaṃ – ‘‘lakkhaṇasamannāgato bodhisatto’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘dvattiṃsimāni, bhikkhave, mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇāni, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveva gatiyo bhavanti anaññā 5! Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Tassimāni satta ratanāni bhavanti, seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ, hatthiratanaṃ, assaratanaṃ , maṇiratanaṃ, itthiratanaṃ, gahapatiratanaṃ, pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭṭacchado’’ti 6. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti.
ਲਕ੍ਖਣਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Lakkhaṇakathā niṭṭhitā.
੪. ਚਤੁਤ੍ਥવਗ੍ਗੋ
4. Catutthavaggo
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੭. ਲਕ੍ਖਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੭. ਲਕ੍ਖਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੭. ਲਕ੍ਖਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
