| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) |
7. லக்க²ணஸுத்தவண்ணனா
7. Lakkhaṇasuttavaṇṇanā
த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணவண்ணனா
Dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇavaṇṇanā
199. ஏவங் மே ஸுதந்தி லக்க²ணஸுத்தங். தத்ராயமனுத்தானபத³வண்ணனா. த்³வத்திங்ஸிமானீதி த்³வத்திங்ஸ இமானி. மஹாபுரிஸலக்க²ணானீதி மஹாபுரிஸப்³யஞ்ஜனானி மஹாபுரிஸனிமித்தானி ‘‘அயங் மஹாபுரிஸோ’’தி ஸஞ்ஜானநகாரணானி. ‘‘யேஹி ஸமன்னாக³தஸ்ஸ மஹாபுரிஸஸ்ஸா’’திஆதி³ மஹாபதா³னே வித்தா²ரிதனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.
199.Evaṃme sutanti lakkhaṇasuttaṃ. Tatrāyamanuttānapadavaṇṇanā. Dvattiṃsimānīti dvattiṃsa imāni. Mahāpurisalakkhaṇānīti mahāpurisabyañjanāni mahāpurisanimittāni ‘‘ayaṃ mahāpuriso’’ti sañjānanakāraṇāni. ‘‘Yehi samannāgatassa mahāpurisassā’’tiādi mahāpadāne vitthāritanayeneva veditabbaṃ.
‘‘பா³ஹிரகாபி இஸயோ தா⁴ரெந்தி, நோ ச கோ² ஜானந்தி ‘இமஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ கதத்தா இமங் லக்க²ணங் படிலப⁴தீ’தி’’ கஸ்மா ஆஹ? அட்டு²ப்பத்தியா அனுரூபத்தா. இத³ஞ்ஹி ஸுத்தங் ஸஅட்டு²ப்பத்திகங். ஸா பனஸ்ஸ அட்டு²ப்பத்தி கத்த² ஸமுட்டி²தா? அந்தோகா³மே மனுஸ்ஸானங் அந்தரே. ததா³ கிர ஸாவத்தி²வாஸினோ அத்தனோ அத்தனோ கே³ஹேஸு ச கே³ஹத்³வாரேஸு ச ஸந்தா²கா³ராதீ³ஸு ச நிஸீதி³த்வா கத²ங் ஸமுட்டா²பேஸுங் – ‘‘ப⁴க³வதோ அஸீதிஅனுப்³யஞ்ஜனானி ப்³யாமப்பபா⁴ த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணானி, யேஹி ச ப⁴க³வதோ காயோ, ஸப்³ப³பா²லிபு²ல்லோ விய பாரிச்ச²த்தகோ, விகஸிதமிவ கமலவனங், நானாரதனவிசித்தங் விய ஸுவண்ணதோரணங், தாராமரிசிவிரோசமிவ க³க³னதலங், இதோ சிதோ ச விதா⁴வமானா விப்ப²ந்த³மானா ச²ப்³ப³ண்ணரஸ்மியோ முஞ்சந்தோ அதிவிய ஸோப⁴தி. ப⁴க³வதோ ச இமினா நாம கம்மேன இத³ங் லக்க²ணங் நிப்³ப³த்தந்தி கதி²தங் நத்தி², யாகு³உளுங்கமத்தம்பி பன கடச்சு²ப⁴த்தமத்தங் வா புப்³பே³ தி³ன்னபச்சயா ஏவங் உப்பஜ்ஜதீதி ப⁴க³வதா வுத்தங். கிங் நு கோ² ஸத்தா² கம்மங் அகாஸி, யேனஸ்ஸ இமானி லக்க²ணானி நிப்³ப³த்தந்தீ’’தி.
‘‘Bāhirakāpi isayo dhārenti, no ca kho jānanti ‘imassa kammassa katattā imaṃ lakkhaṇaṃ paṭilabhatī’ti’’ kasmā āha? Aṭṭhuppattiyā anurūpattā. Idañhi suttaṃ saaṭṭhuppattikaṃ. Sā panassa aṭṭhuppatti kattha samuṭṭhitā? Antogāme manussānaṃ antare. Tadā kira sāvatthivāsino attano attano gehesu ca gehadvāresu ca santhāgārādīsu ca nisīditvā kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘bhagavato asītianubyañjanāni byāmappabhā dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni, yehi ca bhagavato kāyo, sabbaphāliphullo viya pāricchattako, vikasitamiva kamalavanaṃ, nānāratanavicittaṃ viya suvaṇṇatoraṇaṃ, tārāmaricivirocamiva gaganatalaṃ, ito cito ca vidhāvamānā vipphandamānā chabbaṇṇarasmiyo muñcanto ativiya sobhati. Bhagavato ca iminā nāma kammena idaṃ lakkhaṇaṃ nibbattanti kathitaṃ natthi, yāguuḷuṅkamattampi pana kaṭacchubhattamattaṃ vā pubbe dinnapaccayā evaṃ uppajjatīti bhagavatā vuttaṃ. Kiṃ nu kho satthā kammaṃ akāsi, yenassa imāni lakkhaṇāni nibbattantī’’ti.
அதா²யஸ்மா ஆனந்தோ³ அந்தோகா³மே சரந்தோ இமங் கதா²ஸல்லாபங் ஸுத்வா கதப⁴த்தகிச்சோ விஹாரங் ஆக³ந்த்வா ஸத்து² வத்தங் கத்வா வந்தி³த்வா டி²தோ ‘‘மயா, ப⁴ந்தே, அந்தோகா³மே ஏகா கதா² ஸுதா’’தி ஆஹ. ததோ ப⁴க³வதா ‘‘கிங் தே, ஆனந்த³, ஸுத’’ந்தி வுத்தே ஸப்³ப³ங் ஆரோசேஸி. ஸத்தா² தே²ரஸ்ஸ வசனங் ஸுத்வா பரிவாரெத்வா நிஸின்னே பி⁴க்கூ² ஆமந்தெத்வா ‘‘த்³வத்திங்ஸிமானி, பி⁴க்க²வே, மஹாபுரிஸஸ்ஸ மஹாபுரிஸலக்க²ணானீ’’தி படிபாடியா லக்க²ணானி த³ஸ்ஸெத்வா யேன கம்மேன யங் நிப்³ப³த்தங், தஸ்ஸ த³ஸ்ஸனத்த²ங் ஏவமாஹ.
Athāyasmā ānando antogāme caranto imaṃ kathāsallāpaṃ sutvā katabhattakicco vihāraṃ āgantvā satthu vattaṃ katvā vanditvā ṭhito ‘‘mayā, bhante, antogāme ekā kathā sutā’’ti āha. Tato bhagavatā ‘‘kiṃ te, ānanda, suta’’nti vutte sabbaṃ ārocesi. Satthā therassa vacanaṃ sutvā parivāretvā nisinne bhikkhū āmantetvā ‘‘dvattiṃsimāni, bhikkhave, mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇānī’’ti paṭipāṭiyā lakkhaṇāni dassetvā yena kammena yaṃ nibbattaṃ, tassa dassanatthaṃ evamāha.
ஸுப்பதிட்டி²தபாத³தாலக்க²ணவண்ணனா
Suppatiṭṭhitapādatālakkhaṇavaṇṇanā
201. புரிமங் ஜாதிந்திஆதீ³ஸு புப்³பே³ நிவுத்த²க்க²ந்தா⁴ ஜாதவஸேன ‘‘ஜாதீ’’தி வுத்தா. ததா² ப⁴வனவஸேன ‘‘ப⁴வோ’’தி, நிவுத்த²வஸேன ஆலயட்டே²ன வா ‘‘நிகேதோ’’தி. திண்ணம்பி பதா³னங் புப்³பே³ நிவுத்த²க்க²ந்த⁴ஸந்தானே டி²தோதி அத்தோ². இதா³னி யஸ்மா தங் க²ந்த⁴ஸந்தானங் தே³வலோகாதீ³ஸுபி வத்ததி. லக்க²ணனிப்³ப³த்தனஸமத்த²ங் பன குஸலகம்மங் தத்த² ந ஸுகரங், மனுஸ்ஸபூ⁴தஸ்ஸேவ ஸுகரங். தஸ்மா யதா²பூ⁴தேன யங் கம்மங் கதங், தங் த³ஸ்ஸெந்தோ புப்³பே³ மனுஸ்ஸபூ⁴தோ ஸமானோதி ஆஹ. அகாரணங் வா ஏதங். ஹத்தி²அஸ்ஸமிக³மஹிங்ஸவானராதி³பூ⁴தோபி மஹாபுரிஸோ பாரமியோ பூரேதியேவ. யஸ்மா பன ஏவரூபே அத்தபா⁴வே டி²தேன கதகம்மங் ந ஸக்கா ஸுகே²ன தீ³பேதுங், மனுஸ்ஸபா⁴வே டி²தேன கதகம்மங் பன ஸக்கா ஸுகே²ன தீ³பேதுங். தஸ்மா ‘‘புப்³பே³ மனுஸ்ஸபூ⁴தோ ஸமானோ’’தி ஆஹ.
201.Purimaṃjātintiādīsu pubbe nivutthakkhandhā jātavasena ‘‘jātī’’ti vuttā. Tathā bhavanavasena ‘‘bhavo’’ti, nivutthavasena ālayaṭṭhena vā ‘‘niketo’’ti. Tiṇṇampi padānaṃ pubbe nivutthakkhandhasantāne ṭhitoti attho. Idāni yasmā taṃ khandhasantānaṃ devalokādīsupi vattati. Lakkhaṇanibbattanasamatthaṃ pana kusalakammaṃ tattha na sukaraṃ, manussabhūtasseva sukaraṃ. Tasmā yathābhūtena yaṃ kammaṃ kataṃ, taṃ dassento pubbe manussabhūto samānoti āha. Akāraṇaṃ vā etaṃ. Hatthiassamigamahiṃsavānarādibhūtopi mahāpuriso pāramiyo pūretiyeva. Yasmā pana evarūpe attabhāve ṭhitena katakammaṃ na sakkā sukhena dīpetuṃ, manussabhāve ṭhitena katakammaṃ pana sakkā sukhena dīpetuṃ. Tasmā ‘‘pubbe manussabhūto samāno’’ti āha.
த³ள்ஹஸமாதா³னோதி தி²ரக³ஹணோ. குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூதி த³ஸகுஸலகம்மபதே²ஸு. அவத்தி²தஸமாதா³னோதி நிச்சலக³ஹணோ அனிவத்திதக³ஹணோ. மஹாஸத்தஸ்ஸ ஹி அகுஸலகம்மதோ அக்³கி³ங் பத்வா குக்குடபத்தங் விய சித்தங் படிகுடதி, குஸலங் பத்வா விதானங் விய பஸாரியதி. தஸ்மா த³ள்ஹஸமாதா³னோ ஹோதி அவத்தி²தஸமாதா³னோ. ந ஸக்கா கேனசி ஸமணேன வா ப்³ராஹ்மணேன வா தே³வேன வா மாரேன வா ப்³ரஹ்முனா வா குஸலஸமாதா³னங் விஸ்ஸஜ்ஜாபேதுங்.
Daḷhasamādānoti thiragahaṇo. Kusalesu dhammesūti dasakusalakammapathesu. Avatthitasamādānoti niccalagahaṇo anivattitagahaṇo. Mahāsattassa hi akusalakammato aggiṃ patvā kukkuṭapattaṃ viya cittaṃ paṭikuṭati, kusalaṃ patvā vitānaṃ viya pasāriyati. Tasmā daḷhasamādāno hoti avatthitasamādāno. Na sakkā kenaci samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kusalasamādānaṃ vissajjāpetuṃ.
தத்ரிமானி வத்தூ²னி – புப்³பே³ கிர மஹாபுரிஸோ கலந்த³கயோனியங் நிப்³ப³த்தி. அத² தே³வே வுட்டே² ஓகோ⁴ ஆக³ந்த்வா குலாவகங் க³ஹெத்வா ஸமுத்³த³மேவ பவேஸேஸி. மஹாபுரிஸோ ‘‘புத்தகே நீஹரிஸ்ஸாமீ’’தி நங்கு³ட்ட²ங் தேமெத்வா தேமெத்வா ஸமுத்³த³தோ உத³கங் ப³ஹி கி²பி. ஸத்தமே தி³வஸே ஸக்கோ ஆவஜ்ஜித்வா தத்த² ஆக³ம்ம ‘‘கிங் கரோஸீ’’தி புச்சி²? ஸோ தஸ்ஸ ஆரோசேஸி. ஸக்கோ மஹாஸமுத்³த³தோ உத³கஸ்ஸ து³ன்னீஹரணீயபா⁴வங் கதே²ஸி. போ³தி⁴ஸத்தோ தாதி³ஸேன குஸீதேன ஸத்³தி⁴ங் கதே²தும்பி ந வட்டதி. ‘‘மா இத⁴ திட்டா²’’தி அபஸாரேஸி. ஸக்கோ ‘‘அனோமபுரிஸேன க³ஹிதக³ஹணங் ந ஸக்கா விஸ்ஸஜ்ஜாபேது’’ந்தி துட்டோ² தஸ்ஸ புத்தகே ஆனெத்வா அதா³ஸி. மஹாஜனககாலேபி மஹாஸமுத்³த³ங் தரமானோ ‘‘கஸ்மா மஹாஸமுத்³த³ங் தரஸீ’’தி தே³வதாய புட்டோ² ‘‘பாரங் க³ந்த்வா குலஸந்தகே ரட்டே² ரஜ்ஜங் க³ஹெத்வா தா³னங் தா³துங் தராமீ’’தி ஆஹ. ததோ தே³வதாய – ‘‘அயங் மஹாஸமுத்³தோ³ க³ம்பீ⁴ரோ சேவ புது²லோ ச, கதா³ நங் தரிஸ்ஸதீ’’தி வுத்தே ஸோ ஆஹ ‘‘தவேஸோ மஹாஸமுத்³த³ஸதி³ஸோ, மய்ஹங் பன அஜ்ஜா²ஸயங் ஆக³ம்ம கு²த்³த³கமாதிகா விய கா²யதி. த்வங்யேவ மங் த³க்கி²ஸ்ஸஸி ஸமுத்³த³ங் தரித்வா ஸமுத்³த³பாரதோ த⁴னங் ஆஹரித்வா குலஸந்தகங் ரஜ்ஜங் க³ஹெத்வா தா³னங் த³த³மான’’ந்தி. தே³வதா ‘‘அனோமபுரிஸேன க³ஹிதக³ஹணங் ந ஸக்கா விஸ்ஸஜ்ஜாபேது’’ந்தி போ³தி⁴ஸத்தங் ஆலிங்கெ³த்வா ஹரித்வா உய்யானே நிபஜ்ஜாபேஸி. ஸோ ச²த்தங் உஸ்ஸாபெத்வா தி³வஸே தி³வஸே பஞ்சஸதஸஹஸ்ஸபரிச்சாக³ங் கத்வா அபரபா⁴கே³ நிக்க²ம்ம பப்³ப³ஜிதோ. ஏவங் மஹாஸத்தோ ந ஸக்கா கேனசி ஸமணேன வா…பே॰… ப்³ரஹ்முனா வா குஸலஸமாதா³னங் விஸ்ஸஜ்ஜாபேதுங். தேன வுத்தங் – ‘‘த³ள்ஹஸமாதா³னோ அஹோஸி குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு அவத்தி²தஸமாதா³னோ’’தி.
Tatrimāni vatthūni – pubbe kira mahāpuriso kalandakayoniyaṃ nibbatti. Atha deve vuṭṭhe ogho āgantvā kulāvakaṃ gahetvā samuddameva pavesesi. Mahāpuriso ‘‘puttake nīharissāmī’’ti naṅguṭṭhaṃ temetvā temetvā samuddato udakaṃ bahi khipi. Sattame divase sakko āvajjitvā tattha āgamma ‘‘kiṃ karosī’’ti pucchi? So tassa ārocesi. Sakko mahāsamuddato udakassa dunnīharaṇīyabhāvaṃ kathesi. Bodhisatto tādisena kusītena saddhiṃ kathetumpi na vaṭṭati. ‘‘Mā idha tiṭṭhā’’ti apasāresi. Sakko ‘‘anomapurisena gahitagahaṇaṃ na sakkā vissajjāpetu’’nti tuṭṭho tassa puttake ānetvā adāsi. Mahājanakakālepi mahāsamuddaṃ taramāno ‘‘kasmā mahāsamuddaṃ tarasī’’ti devatāya puṭṭho ‘‘pāraṃ gantvā kulasantake raṭṭhe rajjaṃ gahetvā dānaṃ dātuṃ tarāmī’’ti āha. Tato devatāya – ‘‘ayaṃ mahāsamuddo gambhīro ceva puthulo ca, kadā naṃ tarissatī’’ti vutte so āha ‘‘taveso mahāsamuddasadiso, mayhaṃ pana ajjhāsayaṃ āgamma khuddakamātikā viya khāyati. Tvaṃyeva maṃ dakkhissasi samuddaṃ taritvā samuddapārato dhanaṃ āharitvā kulasantakaṃ rajjaṃ gahetvā dānaṃ dadamāna’’nti. Devatā ‘‘anomapurisena gahitagahaṇaṃ na sakkā vissajjāpetu’’nti bodhisattaṃ āliṅgetvā haritvā uyyāne nipajjāpesi. So chattaṃ ussāpetvā divase divase pañcasatasahassapariccāgaṃ katvā aparabhāge nikkhamma pabbajito. Evaṃ mahāsatto na sakkā kenaci samaṇena vā…pe… brahmunā vā kusalasamādānaṃ vissajjāpetuṃ. Tena vuttaṃ – ‘‘daḷhasamādāno ahosi kusalesu dhammesu avatthitasamādāno’’ti.
இதா³னி யேஸு குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு அவத்தி²தஸமாதா³னோ அஹோஸி, தே த³ஸ்ஸேதுங் காயஸுசரிதேதிஆதி³மாஹ. தா³னஸங்விபா⁴கே³தி எத்த² ச தா³னமேவ தி³ய்யனவஸேன தா³னங், ஸங்விபா⁴க³கரணவஸேன ஸங்விபா⁴கோ³. ஸீலஸமாதா³னேதி பஞ்சஸீலத³ஸஸீலசதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலபூரணகாலே. உபோஸதூ²பவாஸேதி சாதுத்³த³ஸிகாதி³பே⁴த³ஸ்ஸ உபோஸத²ஸ்ஸ உபவஸனகாலே. மத்தெய்யதாயாதி மாதுகாதப்³ப³வத்தே. ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேஸு சாதி அஞ்ஞேஸு ச ஏவரூபேஸு. அதி⁴குஸலேஸூதி எத்த² அத்தி² குஸலா, அத்தி² அதி⁴குஸலா. ஸப்³பே³பி காமாவசரா குஸலா குஸலா நாம, ரூபாவசரா அதி⁴குஸலா. உபோ⁴பி தே குஸலா நாம, அரூபாவசரா அதி⁴குஸலா. ஸப்³பே³பி தே குஸலா நாம, ஸாவகபாரமீபடிலாப⁴பச்சயா குஸலா அதி⁴குஸலா நாம. தேபி குஸலா நாம, பச்சேகபோ³தி⁴படிலாப⁴பச்சயா குஸலா அதி⁴குஸலா. தேபி குஸலா நாம, ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணப்படிலாப⁴பச்சயா பன குஸலா இத⁴ ‘‘அதி⁴குஸலா’’தி அதி⁴ப்பேதா. தேஸு அதி⁴குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு த³ள்ஹஸமாதா³னோ அஹோஸி அவத்தி²தஸமாதா³னோ.
Idāni yesu kusalesu dhammesu avatthitasamādāno ahosi, te dassetuṃ kāyasucaritetiādimāha. Dānasaṃvibhāgeti ettha ca dānameva diyyanavasena dānaṃ, saṃvibhāgakaraṇavasena saṃvibhāgo. Sīlasamādāneti pañcasīladasasīlacatupārisuddhisīlapūraṇakāle. Uposathūpavāseti cātuddasikādibhedassa uposathassa upavasanakāle. Matteyyatāyāti mātukātabbavatte. Sesapadesupi eseva nayo. Aññataraññataresu cāti aññesu ca evarūpesu. Adhikusalesūti ettha atthi kusalā, atthi adhikusalā. Sabbepi kāmāvacarā kusalā kusalā nāma, rūpāvacarā adhikusalā. Ubhopi te kusalā nāma, arūpāvacarā adhikusalā. Sabbepi te kusalā nāma, sāvakapāramīpaṭilābhapaccayā kusalā adhikusalā nāma. Tepi kusalā nāma, paccekabodhipaṭilābhapaccayā kusalā adhikusalā. Tepi kusalā nāma, sabbaññutaññāṇappaṭilābhapaccayā pana kusalā idha ‘‘adhikusalā’’ti adhippetā. Tesu adhikusalesu dhammesu daḷhasamādāno ahosi avatthitasamādāno.
கடத்தா உபசிதத்தாதி எத்த² ஸகிம்பி கதங் கதமேவ, அபி⁴ண்ஹகரணேன பன உபசிதங் ஹோதி. உஸ்ஸன்னத்தாதி பிண்டீ³கதங் ராஸீகதங் கம்மங் உஸ்ஸன்னந்தி வுச்சதி. தஸ்மா ‘‘உஸ்ஸன்னத்தா’’தி வத³ந்தோ மயா கதகம்மஸ்ஸ சக்கவாளங் அதிஸம்பா³த⁴ங், ப⁴வக்³க³ங் அதினீசங், ஏவங் மே உஸ்ஸன்னங் கம்மந்தி த³ஸ்ஸேதி. விபுலத்தாதி அப்பமாணத்தா. இமினா ‘‘அனந்தங் அபரிமாணங் மயா கதங் கம்ம’’ந்தி த³ஸ்ஸேதி. அதி⁴க்³க³ண்ஹாதீதி அதி⁴ப⁴வதி, அஞ்ஞேஹி தே³வேஹி அதிரேகங் லப⁴தீதி அத்தோ². படிலப⁴தீதி அதி⁴க³ச்ச²தி.
Kaṭattā upacitattāti ettha sakimpi kataṃ katameva, abhiṇhakaraṇena pana upacitaṃ hoti. Ussannattāti piṇḍīkataṃ rāsīkataṃ kammaṃ ussannanti vuccati. Tasmā ‘‘ussannattā’’ti vadanto mayā katakammassa cakkavāḷaṃ atisambādhaṃ, bhavaggaṃ atinīcaṃ, evaṃ me ussannaṃ kammanti dasseti. Vipulattāti appamāṇattā. Iminā ‘‘anantaṃ aparimāṇaṃ mayā kataṃ kamma’’nti dasseti. Adhiggaṇhātīti adhibhavati, aññehi devehi atirekaṃ labhatīti attho. Paṭilabhatīti adhigacchati.
ஸப்³பா³வந்தேஹி பாத³தலேஹீதி இத³ங் ‘‘ஸமங் பாத³ங் பூ⁴மியங் நிக்கி²பதீ’’தி ஏதஸ்ஸ வித்தா²ரவசனங். தத்த² ஸப்³பா³வந்தேஹீதி ஸப்³ப³பதே³ஸவந்தேஹி, ந ஏகேன பதே³ஸேன பட²மங் பு²ஸதி, ந ஏகேன பச்சா², ஸப்³பே³ஹேவ பாத³தலேஹி ஸமங் பு²ஸதி, ஸமங் உத்³த⁴ரதி. ஸசேபி ஹி ததா²க³தோ ‘‘அனேகஸதபோரிஸங் நரகங் அக்கமிஸ்ஸாமீ’’தி பாத³ங் அபி⁴னீஹரதி. தாவதே³வ நின்னட்டா²னங் வாதபூரிதா விய கம்மாரப⁴ஸ்தா உன்னமித்வா பத²விஸமங் ஹோதி. உன்னதட்டா²னம்பி அந்தோ பவிஸதி. ‘‘தூ³ரே அக்கமிஸ்ஸாமீ’’தி அபி⁴னீஹரந்தஸ்ஸ ஸினேருப்பமாணோபி பப்³ப³தோ ஸுஸேதி³தவெத்தங்குரோ விய ஓனமித்வா பாத³ஸமீபங் ஆக³ச்ச²தி. ததா² ஹிஸ்ஸ யமகபாடிஹாரியங் கத்வா ‘‘யுக³ந்த⁴ரபப்³ப³தங் அக்கமிஸ்ஸாமீ’’தி பாதே³ அபி⁴னீஹடே பப்³ப³தோ ஓனமித்வா பாத³ஸமீபங் ஆக³தோ. ஸோபி தங் அக்கமித்வா து³தியபாதே³ன தாவதிங்ஸப⁴வனங் அக்கமி. ந ஹி சக்கலக்க²ணேன பதிட்டா²தப்³ப³ட்டா²னங் விஸமங் ப⁴விதுங் ஸக்கோதி. கா²ணு வா கண்டகோ வா ஸக்க²ரா வா கத²லா வா உச்சாரபஸ்ஸாவகே²ளஸிங்கா⁴ணிகாதீ³னி வா புரிமதரங் வா அபக³ச்ச²ந்தி, தத்த² தத்தே²வ வா பத²விங் பவிஸந்தி. ததா²க³தஸ்ஸ ஹி ஸீலதேஜேன புஞ்ஞதேஜேன த⁴ம்மதேஜேன த³ஸன்னங் பாரமீனங் ஆனுபா⁴வேன அயங் மஹாபத²வீ ஸம்மா முது³புப்பா²பி⁴கிண்ணா ஹோதி.
Sabbāvantehi pādatalehīti idaṃ ‘‘samaṃ pādaṃ bhūmiyaṃ nikkhipatī’’ti etassa vitthāravacanaṃ. Tattha sabbāvantehīti sabbapadesavantehi, na ekena padesena paṭhamaṃ phusati, na ekena pacchā, sabbeheva pādatalehi samaṃ phusati, samaṃ uddharati. Sacepi hi tathāgato ‘‘anekasataporisaṃ narakaṃ akkamissāmī’’ti pādaṃ abhinīharati. Tāvadeva ninnaṭṭhānaṃ vātapūritā viya kammārabhastā unnamitvā pathavisamaṃ hoti. Unnataṭṭhānampi anto pavisati. ‘‘Dūre akkamissāmī’’ti abhinīharantassa sineruppamāṇopi pabbato suseditavettaṅkuro viya onamitvā pādasamīpaṃ āgacchati. Tathā hissa yamakapāṭihāriyaṃ katvā ‘‘yugandharapabbataṃ akkamissāmī’’ti pāde abhinīhaṭe pabbato onamitvā pādasamīpaṃ āgato. Sopi taṃ akkamitvā dutiyapādena tāvatiṃsabhavanaṃ akkami. Na hi cakkalakkhaṇena patiṭṭhātabbaṭṭhānaṃ visamaṃ bhavituṃ sakkoti. Khāṇu vā kaṇṭako vā sakkharā vā kathalā vā uccārapassāvakheḷasiṅghāṇikādīni vā purimataraṃ vā apagacchanti, tattha tattheva vā pathaviṃ pavisanti. Tathāgatassa hi sīlatejena puññatejena dhammatejena dasannaṃ pāramīnaṃ ānubhāvena ayaṃ mahāpathavī sammā mudupupphābhikiṇṇā hoti.
202. ஸாக³ரபரியந்தந்தி ஸாக³ரஸீமங். ந ஹி தஸ்ஸ ரஜ்ஜங் கரொந்தஸ்ஸ அந்தரா ருக்கோ² வா பப்³ப³தோ வா நதீ³ வா ஸீமா ஹோதி மஹாஸமுத்³தோ³வ ஸீமா. தேன வுத்தங் ‘‘ஸாக³ரபரியந்த’’ந்தி. அகி²லமனிமித்தமகண்டகந்தி நிச்சோரங். சோரா ஹி க²ரஸம்ப²ஸ்ஸட்டே²ன கி²லா, உபத்³த³வபச்சயட்டே²ன நிமித்தா, விஜ்ஜ²னட்டே²ன கண்டகாதி வுச்சந்தி. இத்³த⁴ந்தி ஸமித்³த⁴ங். பீ²தந்தி ஸப்³ப³ஸம்பத்திபா²லிபு²ல்லங். கே²மந்தி நிப்³ப⁴யங். ஸிவந்தி நிருபத்³த³வங். நிரப்³பு³த³ந்தி அப்³பு³த³விரஹிதங், கு³ம்ப³ங் கு³ம்ப³ங் ஹுத்வா சரந்தேஹி சோரேஹி விரஹிதந்தி அத்தோ². அக்க²ம்பி⁴யோதி அவிக்க²ம்ப⁴னீயோ. ந நங் கோசி டா²னதோ சாலேதுங் ஸக்கோதி. பச்சத்தி²கேனாதி படிபக்க²ங் இச்ச²ந்தேன. பச்சாமித்தேனாதி படிவிருத்³தே⁴ன அமித்தேன. உப⁴யம்பேதங் ஸபத்தவேவசனங். அப்³ப⁴ந்தரேஹீதி அந்தோ உட்டி²தேஹி ராகா³தீ³ஹி.
202.Sāgarapariyantanti sāgarasīmaṃ. Na hi tassa rajjaṃ karontassa antarā rukkho vā pabbato vā nadī vā sīmā hoti mahāsamuddova sīmā. Tena vuttaṃ ‘‘sāgarapariyanta’’nti. Akhilamanimittamakaṇṭakanti niccoraṃ. Corā hi kharasamphassaṭṭhena khilā, upaddavapaccayaṭṭhena nimittā, vijjhanaṭṭhena kaṇṭakāti vuccanti. Iddhanti samiddhaṃ. Phītanti sabbasampattiphāliphullaṃ. Khemanti nibbhayaṃ. Sivanti nirupaddavaṃ. Nirabbudanti abbudavirahitaṃ, gumbaṃ gumbaṃ hutvā carantehi corehi virahitanti attho. Akkhambhiyoti avikkhambhanīyo. Na naṃ koci ṭhānato cāletuṃ sakkoti. Paccatthikenāti paṭipakkhaṃ icchantena. Paccāmittenāti paṭiviruddhena amittena. Ubhayampetaṃ sapattavevacanaṃ. Abbhantarehīti anto uṭṭhitehi rāgādīhi.
பா³ஹிரேஹீதி ஸமணாதீ³ஹி. ததா² ஹி நங் பா³ஹிரா தே³வத³த்தகோகாலிகாத³யோ ஸமணாபி ஸோணத³ண்ட³கூடத³ண்டா³த³யோ ப்³ராஹ்மணாபி ஸக்கஸதி³ஸா தே³வதாபி ஸத்த வஸ்ஸானி அனுப³ந்த⁴மானோ மாரோபி ப³காத³யோ ப்³ரஹ்மானோபி விக்க²ம்பே⁴துங் நாஸக்கி²ங்ஸு.
Bāhirehīti samaṇādīhi. Tathā hi naṃ bāhirā devadattakokālikādayo samaṇāpi soṇadaṇḍakūṭadaṇḍādayo brāhmaṇāpi sakkasadisā devatāpi satta vassāni anubandhamāno māropi bakādayo brahmānopi vikkhambhetuṃ nāsakkhiṃsu.
எத்தாவதா ப⁴க³வதா கம்மஞ்ச கம்மஸரிக்க²கஞ்ச லக்க²ணஞ்ச லக்க²ணானிஸங்ஸோ ச வுத்தோ ஹோதி. கம்மங் நாம ஸதஸஹஸ்ஸகப்பாதி⁴கானி சத்தாரி அஸங்க்²யெய்யானி த³ள்ஹவீரியேன ஹுத்வா கதங் கம்மங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம த³ள்ஹேன ஹுத்வா கதபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ ஜானாதூதி ஸுப்பதிட்டி²தபாத³மஹாபுரிஸலக்க²ணங். லக்க²ணங் நாம ஸுப்பதிட்டி²தபாத³தா. லக்க²ணானிஸங்ஸோ நாம பச்சத்தி²கேஹி அவிக்க²ம்ப⁴னீயதா.
Ettāvatā bhagavatā kammañca kammasarikkhakañca lakkhaṇañca lakkhaṇānisaṃso ca vutto hoti. Kammaṃ nāma satasahassakappādhikāni cattāri asaṅkhyeyyāni daḷhavīriyena hutvā kataṃ kammaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma daḷhena hutvā katabhāvaṃ sadevako loko jānātūti suppatiṭṭhitapādamahāpurisalakkhaṇaṃ. Lakkhaṇaṃ nāma suppatiṭṭhitapādatā. Lakkhaṇānisaṃso nāma paccatthikehi avikkhambhanīyatā.
203. தத்தே²தங் வுச்சதீதி தத்த² வுத்தே கம்மாதி³பே⁴தே³ அபரம்பி இத³ங் வுச்சதி, கா³தா²ப³ந்த⁴ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். ஏதா பன கா³தா² போராணகத்தே²ரா ‘‘ஆனந்த³த்தே²ரேன ட²பிதா வண்ணனாகா³தா²’’தி வத்வா க³தா. அபரபா⁴கே³ தே²ரா ‘‘ஏகபதி³கோ அத்து²த்³தா⁴ரோ’’தி ஆஹங்ஸு.
203.Tatthetaṃvuccatīti tattha vutte kammādibhede aparampi idaṃ vuccati, gāthābandhaṃ sandhāya vuttaṃ. Etā pana gāthā porāṇakattherā ‘‘ānandattherena ṭhapitā vaṇṇanāgāthā’’ti vatvā gatā. Aparabhāge therā ‘‘ekapadiko atthuddhāro’’ti āhaṃsu.
தத்த² ஸச்சேதி வசீஸச்சே. த⁴ம்மேதி த³ஸகுஸலகம்மபத²த⁴ம்மே. த³மேதி இந்த்³ரியத³மனே. ஸங்யமேதி ஸீலஸங்யமே. ‘‘ஸோசெய்யஸீலாலயுபோஸதே²ஸு சா’’தி எத்த² காயஸோசெய்யாதி³ திவித⁴ங் ஸோசெய்யங். ஆலயபூ⁴தங் ஸீலமேவ ஸீலாலயோ. உபோஸத²கம்மங் உபோஸதோ². அஹிங்ஸாயாதி அவிஹிங்ஸாய. ஸமத்தமாசரீதி ஸகலங் அசரி.
Tattha sacceti vacīsacce. Dhammeti dasakusalakammapathadhamme. Dameti indriyadamane. Saṃyameti sīlasaṃyame. ‘‘Soceyyasīlālayuposathesu cā’’ti ettha kāyasoceyyādi tividhaṃ soceyyaṃ. Ālayabhūtaṃ sīlameva sīlālayo. Uposathakammaṃ uposatho. Ahiṃsāyāti avihiṃsāya. Samattamācarīti sakalaṃ acari.
அன்வபீ⁴தி அனுப⁴வி. வெய்யஞ்ஜனிகாதி லக்க²ணபாட²கா. பராபி⁴பூ⁴தி பரே அபி⁴ப⁴வனஸமத்தோ². ஸத்துபீ⁴தி ஸபத்தேஹி அக்க²ம்பி⁴யோ ஹோதி.
Anvabhīti anubhavi. Veyyañjanikāti lakkhaṇapāṭhakā. Parābhibhūti pare abhibhavanasamattho. Sattubhīti sapattehi akkhambhiyo hoti.
ந ஸோ க³ச்ச²தி ஜாது க²ம்ப⁴னந்தி ஸோ ஏகங்ஸேனேவ அக்³க³புக்³க³லோ விக்க²ம்பே⁴தப்³ப³தங் ந க³ச்ச²தி. ஏஸா ஹி தஸ்ஸ த⁴ம்மதாதி தஸ்ஸ ஹி ஏஸா த⁴ம்மதா அயங் ஸபா⁴வோ.
Na so gacchati jātu khambhananti so ekaṃseneva aggapuggalo vikkhambhetabbataṃ na gacchati. Esā hi tassa dhammatāti tassa hi esā dhammatā ayaṃ sabhāvo.
பாத³தலசக்கலக்க²ணவண்ணனா
Pādatalacakkalakkhaṇavaṇṇanā
204. உப்³பே³க³உத்தாஸப⁴யந்தி உப்³பே³க³ப⁴யஞ்சேவ உத்தாஸப⁴யஞ்ச. தத்த² சோரதோ வா ராஜதோ வா பச்சத்தி²கதோ வா விலோபனப³ந்த⁴னாதி³னிஸ்ஸயங் ப⁴யங் உப்³பே³கோ³ நாம, தங்முஹுத்திகங் சண்ட³ஹத்தி²அஸ்ஸாதீ³னி வா அஹியக்கா²த³யோ வா படிச்ச லோமஹங்ஸனகரங் ப⁴யங் உத்தாஸப⁴யங் நாம. தங் ஸப்³ப³ங் அபனுதி³தா வூபஸமேதா. ஸங்விதா⁴தாதி ஸங்வித³ஹிதா. கத²ங் ஸங்வித³ஹதி? அடவியங் ஸாஸங்கட்டா²னேஸு தா³னஸாலங் காரெத்வா தத்த² ஆக³தே போ⁴ஜெத்வா மனுஸ்ஸே த³த்வா அதிவாஹேதி, தங் டா²னங் பவிஸிதுங் அஸக்கொந்தானங் மனுஸ்ஸே பேஸெத்வா பவேஸேதி. நக³ராதீ³ஸுபி தேஸு தேஸு டா²னேஸு ஆரக்க²ங் ட²பேதி, ஏவங் ஸங்வித³ஹதி. ஸபரிவாரஞ்ச தா³னங் அதா³ஸீதி அன்னங் பானந்தி த³ஸவித⁴ங் தா³னவத்து²ங்.
204.Ubbegauttāsabhayanti ubbegabhayañceva uttāsabhayañca. Tattha corato vā rājato vā paccatthikato vā vilopanabandhanādinissayaṃ bhayaṃ ubbego nāma, taṃmuhuttikaṃ caṇḍahatthiassādīni vā ahiyakkhādayo vā paṭicca lomahaṃsanakaraṃ bhayaṃ uttāsabhayaṃ nāma. Taṃ sabbaṃ apanuditā vūpasametā. Saṃvidhātāti saṃvidahitā. Kathaṃ saṃvidahati? Aṭaviyaṃ sāsaṅkaṭṭhānesu dānasālaṃ kāretvā tattha āgate bhojetvā manusse datvā ativāheti, taṃ ṭhānaṃ pavisituṃ asakkontānaṃ manusse pesetvā paveseti. Nagarādīsupi tesu tesu ṭhānesu ārakkhaṃ ṭhapeti, evaṃ saṃvidahati. Saparivārañca dānaṃ adāsīti annaṃ pānanti dasavidhaṃ dānavatthuṃ.
தத்த² அன்னந்தி யாகு³ப⁴த்தங். தங் த³த³ந்தோ ந த்³வாரே ட²பெத்வா அதா³ஸி, அத² கோ² அந்தோனிவேஸனே ஹரிதுபலித்தட்டா²னே லாஜா சேவ புப்பா²னி ச விகிரித்வா ஆஸனங் பஞ்ஞபெத்வா விதானங் ப³ந்தி⁴த்வா க³ந்த⁴தூ⁴மாதீ³ஹி ஸக்காரங் கத்வா பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் நிஸீதா³பெத்வா யாகு³ங் அதா³ஸி. யாகு³ங் தெ³ந்தோ ச ஸப்³யஞ்ஜனங் அதா³ஸி. யாகு³பானாவஸானே பாதே³ தோ⁴வித்வா தேலேன மக்கெ²த்வா நானப்பகாரகங் அனந்தங் க²ஜ்ஜகங் த³த்வா பரியோஸானே அனேகஸூபங் அனேகப்³யஞ்ஜனங் பணீதபோ⁴ஜனங் அதா³ஸி . பானங் தெ³ந்தோ அம்ப³பானாதி³அட்ட²வித⁴ங் பானங் அதா³ஸி, தம்பி யாகு³ப⁴த்தங் த³த்வா. வத்த²ங் தெ³ந்தோ ந ஸுத்³த⁴வத்த²மேவ அதா³ஸி, ஏகபட்டது³பட்டாதி³பஹோனகங் பன த³த்வா ஸுசிம்பி அதா³ஸி, ஸுத்தம்பி அதா³ஸி, ஸுத்தங் வட்டேஸி, ஸூசிகம்மகரணட்டா²னே பி⁴க்கூ²னங் ஆஸனானி, யாகு³ப⁴த்தங், பாத³மக்க²னங், பிட்டி²மக்க²னங், ரஜனங், பண்டு³பலாஸங், ரஜனதோ³ணிகங், அந்தமஸோ சீவரரஜனகங் கப்பியகாரகம்பி அதா³ஸி.
Tattha annanti yāgubhattaṃ. Taṃ dadanto na dvāre ṭhapetvā adāsi, atha kho antonivesane haritupalittaṭṭhāne lājā ceva pupphāni ca vikiritvā āsanaṃ paññapetvā vitānaṃ bandhitvā gandhadhūmādīhi sakkāraṃ katvā bhikkhusaṅghaṃ nisīdāpetvā yāguṃ adāsi. Yāguṃ dento ca sabyañjanaṃ adāsi. Yāgupānāvasāne pāde dhovitvā telena makkhetvā nānappakārakaṃ anantaṃ khajjakaṃ datvā pariyosāne anekasūpaṃ anekabyañjanaṃ paṇītabhojanaṃ adāsi . Pānaṃ dento ambapānādiaṭṭhavidhaṃ pānaṃ adāsi, tampi yāgubhattaṃ datvā. Vatthaṃ dento na suddhavatthameva adāsi, ekapaṭṭadupaṭṭādipahonakaṃ pana datvā sucimpi adāsi, suttampi adāsi, suttaṃ vaṭṭesi, sūcikammakaraṇaṭṭhāne bhikkhūnaṃ āsanāni, yāgubhattaṃ, pādamakkhanaṃ, piṭṭhimakkhanaṃ, rajanaṃ, paṇḍupalāsaṃ, rajanadoṇikaṃ, antamaso cīvararajanakaṃ kappiyakārakampi adāsi.
யானந்தி உபாஹனங். தங் த³த³ந்தோபி உபாஹனத்த²விகங் உபாஹனத³ண்ட³கங் மக்க²னதேலங் ஹெட்டா² வுத்தானி ச அன்னாதீ³னி தஸ்ஸேவ பரிவாரங் கத்வா அதா³ஸி. மாலங் தெ³ந்தோபி ந ஸுத்³த⁴மாலமேவ அதா³ஸி, அத² கோ² நங் க³ந்தே⁴ஹி மிஸ்ஸெத்வா ஹெட்டி²மானி சத்தாரி தஸ்ஸேவ பரிவாரங் கத்வா அதா³ஸி. போ³தி⁴சேதியஆஸனபொத்த²காதி³பூஜனத்தா²ய சேவ சேதியக⁴ரதூ⁴பனத்தா²ய ச க³ந்த⁴ங் தெ³ந்தோபி ந ஸுத்³த⁴க³ந்த⁴மேவ அதா³ஸி, க³ந்த⁴பிஸனகனிஸதா³ய சேவ பக்கி²பனகபா⁴ஜனேன ச ஸத்³தி⁴ங் ஹெட்டி²மானி பஞ்ச தஸ்ஸ பரிவாரங் கத்வா அதா³ஸி. சேதியபூஜாதீ³னங் அத்தா²ய ஹரிதாலமனோஸிலாசீனபிட்டா²தி³விலேபனங் தெ³ந்தோபி ந ஸுத்³த⁴விலேபனமேவ அதா³ஸி, விலேபனபா⁴ஜனேன ஸத்³தி⁴ங் ஹெட்டி²மானி ச² தஸ்ஸ பரிவாரங் கத்வா அதா³ஸி. ஸெய்யாதி மஞ்சபீட²ங். தங் தெ³ந்தோபி ந ஸுத்³த⁴கமேவ அதா³ஸி, கோஜவகம்ப³லபச்சத்த²ரணமஞ்சப்படிபாத³கேஹி ஸத்³தி⁴ங் அந்தமஸோ மங்கு³லஸோத⁴னத³ண்ட³கங் ஹெட்டி²மானி ச ஸத்த தஸ்ஸ பரிவாரங் கத்வா அதா³ஸி. ஆவஸத²ங் தெ³ந்தோபி ந கே³ஹமத்தமேவ அதா³ஸி, அத² கோ² நங் மாலாகம்மலதாகம்மபடிமண்டி³தங் ஸுபஞ்ஞத்தங் மஞ்சபீட²ங் காரெத்வா ஹெட்டி²மானி அட்ட² தஸ்ஸ பரிவாரங் கத்வா அதா³ஸி. பதீ³பெய்யந்தி பதீ³பதேலங். தங் தெ³ந்தோ சேதியங்க³ணே போ³தி⁴யங்க³ணே த⁴ம்மஸ்ஸவனக்³கே³ வஸனகே³ஹே பொத்த²கவாசனட்டா²னே இமினா தீ³பங் ஜாலாபேதா²தி ந ஸுத்³த⁴தேலமேவ அதா³ஸி, வட்டி கபல்லகதேலபா⁴ஜனாதீ³ஹி ஸத்³தி⁴ங் ஹெட்டி²மானி நவ தஸ்ஸ பரிவாரங் கத்வா அதா³ஸி. ஸுவிப⁴த்தந்தரானீதி ஸுவிப⁴த்தஅந்தரானி.
Yānanti upāhanaṃ. Taṃ dadantopi upāhanatthavikaṃ upāhanadaṇḍakaṃ makkhanatelaṃ heṭṭhā vuttāni ca annādīni tasseva parivāraṃ katvā adāsi. Mālaṃ dentopi na suddhamālameva adāsi, atha kho naṃ gandhehi missetvā heṭṭhimāni cattāri tasseva parivāraṃ katvā adāsi. Bodhicetiyaāsanapotthakādipūjanatthāya ceva cetiyagharadhūpanatthāya ca gandhaṃ dentopi na suddhagandhameva adāsi, gandhapisanakanisadāya ceva pakkhipanakabhājanena ca saddhiṃ heṭṭhimāni pañca tassa parivāraṃ katvā adāsi. Cetiyapūjādīnaṃ atthāya haritālamanosilācīnapiṭṭhādivilepanaṃ dentopi na suddhavilepanameva adāsi, vilepanabhājanena saddhiṃ heṭṭhimāni cha tassa parivāraṃ katvā adāsi. Seyyāti mañcapīṭhaṃ. Taṃ dentopi na suddhakameva adāsi, kojavakambalapaccattharaṇamañcappaṭipādakehi saddhiṃ antamaso maṅgulasodhanadaṇḍakaṃ heṭṭhimāni ca satta tassa parivāraṃ katvā adāsi. Āvasathaṃ dentopi na gehamattameva adāsi, atha kho naṃ mālākammalatākammapaṭimaṇḍitaṃ supaññattaṃ mañcapīṭhaṃ kāretvā heṭṭhimāni aṭṭha tassa parivāraṃ katvā adāsi. Padīpeyyanti padīpatelaṃ. Taṃ dento cetiyaṅgaṇe bodhiyaṅgaṇe dhammassavanagge vasanagehe potthakavācanaṭṭhāne iminā dīpaṃ jālāpethāti na suddhatelameva adāsi, vaṭṭi kapallakatelabhājanādīhi saddhiṃ heṭṭhimāni nava tassa parivāraṃ katvā adāsi. Suvibhattantarānīti suvibhattaantarāni.
ராஜானோதி அபி⁴ஸித்தா. போ⁴கி³யாதி போ⁴ஜகா குமாராதி ராஜகுமாரா. இத⁴ கம்மங் நாம ஸபரிவாரங் தா³னங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம ஸபரிவாரங் கத்வா தா³னங் அதா³ஸீதி இமினா காரணேன ஸதே³வகோ லோகோ ஜானாதூதி நிப்³ப³த்தங் சக்கலக்க²ணங். லக்க²ணங் நாம ததே³வ சக்கலக்க²ணங். ஆனிஸங்ஸோ மஹாபரிவாரதா.
Rājānoti abhisittā. Bhogiyāti bhojakā kumārāti rājakumārā. Idha kammaṃ nāma saparivāraṃ dānaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma saparivāraṃ katvā dānaṃ adāsīti iminā kāraṇena sadevako loko jānātūti nibbattaṃ cakkalakkhaṇaṃ. Lakkhaṇaṃ nāma tadeva cakkalakkhaṇaṃ. Ānisaṃso mahāparivāratā.
205. தத்தே²தங் வுச்சதீதி இமா தத³த்த²பரிதீ³பனா கா³தா² வுச்சந்தி. து³விதா⁴ ஹி கா³தா² ஹொந்தி – தத³த்த²பரிதீ³பனா ச விஸேஸத்த²பரிதீ³பனா ச. தத்த² பாளிஆக³தமேவ அத்த²ங் பரிதீ³பனா தத³த்த²பரிதீ³பனா நாம. பாளியங் அனாக³தங் பரிதீ³பனா விஸேஸத்த²பரிதீ³பனா நாம. இமா பன தத³த்த²பரிதீ³பனா. தத்த² புரேதி புப்³பே³. புரத்தா²தி தஸ்ஸேவ வேவசனங். புரிமாஸு ஜாதீஸூதி இமிஸ்ஸா ஜாதியா புப்³பே³கதகம்மபடிக்கே²பதீ³பனங். உப்³பே³க³உத்தாஸப⁴யாபனூத³னோதி உப்³பே³க³ப⁴யஸ்ஸ ச உத்தாஸப⁴யஸ்ஸ ச அபனூத³னோ. உஸ்ஸுகோதி அதி⁴முத்தோ.
205.Tatthetaṃ vuccatīti imā tadatthaparidīpanā gāthā vuccanti. Duvidhā hi gāthā honti – tadatthaparidīpanā ca visesatthaparidīpanā ca. Tattha pāḷiāgatameva atthaṃ paridīpanā tadatthaparidīpanā nāma. Pāḷiyaṃ anāgataṃ paridīpanā visesatthaparidīpanā nāma. Imā pana tadatthaparidīpanā. Tattha pureti pubbe. Puratthāti tasseva vevacanaṃ. Purimāsu jātīsūti imissā jātiyā pubbekatakammapaṭikkhepadīpanaṃ. Ubbegauttāsabhayāpanūdanoti ubbegabhayassa ca uttāsabhayassa ca apanūdano. Ussukoti adhimutto.
ஸதபுஞ்ஞலக்க²ணந்தி ஸதேன ஸதேன புஞ்ஞகம்மேன நிப்³ப³த்தங் ஏகேகங் லக்க²ணங். ஏவங் ஸந்தே யோ கோசி பு³த்³தோ⁴ ப⁴வெய்யாதி ந ரோசயிங்ஸு, அனந்தேஸு பன சக்கவாளேஸு ஸப்³பே³ ஸத்தா ஏகேகங் கம்மங் ஸதக்க²த்துங் கரெய்யுங், எத்தகேஹி ஜனேஹி கதங் கம்மங் போ³தி⁴ஸத்தோ ஏகோவ ஏகேகங் ஸதகு³ணங் கத்வா நிப்³ப³த்தோ. தஸ்மா ‘‘ஸதபுஞ்ஞலக்க²ணோ’’தி இமமத்த²ங் ரோசயிங்ஸு. மனுஸ்ஸாஸுரஸக்கரக்க²ஸாதி மனுஸ்ஸா ச அஸுரா ச ஸக்கா ச ரக்க²ஸா ச.
Satapuññalakkhaṇanti satena satena puññakammena nibbattaṃ ekekaṃ lakkhaṇaṃ. Evaṃ sante yo koci buddho bhaveyyāti na rocayiṃsu, anantesu pana cakkavāḷesu sabbe sattā ekekaṃ kammaṃ satakkhattuṃ kareyyuṃ, ettakehi janehi kataṃ kammaṃ bodhisatto ekova ekekaṃ sataguṇaṃ katvā nibbatto. Tasmā ‘‘satapuññalakkhaṇo’’ti imamatthaṃ rocayiṃsu. Manussāsurasakkarakkhasāti manussā ca asurā ca sakkā ca rakkhasā ca.
ஆயதபண்ஹிதாதி³திலக்க²ணவண்ணனா
Āyatapaṇhitāditilakkhaṇavaṇṇanā
206. அந்தராதி படிஸந்தி⁴தோ ஸரஸசுதியா அந்தரே. இத⁴ கம்மங் நாம பாணாதிபாதா விரதி. கம்மஸரிக்க²கங் நாம பாணாதிபாதங் கரொந்தோ பத³ஸத்³த³ஸவனப⁴யா அக்³க³க்³க³பாதே³ஹி அக்கமந்தா க³ந்த்வா பரங் பாதெந்தி. அத² தே இமினா காரணேன தேஸங் தங் கம்மங் ஜனோ ஜானாதூதி அந்தோவங்கபாதா³ வா ப³ஹிவங்கபாதா³ வா உக்குடிகபாதா³ வா அக்³க³கொண்டா³ வா பண்ஹிகொண்டா³ வா ப⁴வந்தி. அக்³க³பாதே³ஹி க³ந்த்வா பரஸ்ஸ அமாரிதபா⁴வங் பன ததா²க³தஸ்ஸ ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி ஆயதபண்ஹி மஹாபுரிஸலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி . ததா² பரங் கா⁴தெந்தா உன்னதகாயேன க³ச்ச²ந்தா அஞ்ஞே பஸ்ஸிஸ்ஸந்தீதி ஓனதா க³ந்த்வா பரங் கா⁴தெந்தி. அத² தே ஏவமிமே க³ந்த்வா பரங் கா⁴தயிங்ஸூதி நேஸங் தங் கம்மங் இமினா காரணேன பரோ ஜானாதூதி கு²ஜ்ஜா வா வாமனா வா பீட²ஸப்பி வா ப⁴வந்தி. ததா²க³தஸ்ஸ பன ஏவங் க³ந்த்வா பரேஸங் அகா⁴திதபா⁴வங் இமினா காரணேன ஸதே³வகோ லோகோ ஜானாதூதி ப்³ரஹ்முஜுக³த்தமஹாபுரிஸலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. ததா² பரங் கா⁴தெந்தா ஆவுத⁴ங் வா முக்³க³ரங் வா க³ண்ஹித்வா முட்டி²கதஹத்தா² பரங் கா⁴தெந்தி. தே ஏவங் தேஸங் பரஸ்ஸ கா⁴திதபா⁴வங் இமினா காரணேன ஜனோ ஜானாதூதி ரஸ்ஸங்கு³லீ வா ரஸ்ஸஹத்தா² வா வங்கங்கு³லீ வா ப²ணஹத்த²கா வா ப⁴வந்தி. ததா²க³தஸ்ஸ பன ஏவங் பரேஸங் அகா⁴திதபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி தீ³க⁴ங்கு³லிமஹாபுரிஸலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. இத³மெத்த² கம்மஸரிக்க²கங். இத³மேவ பன லக்க²ணத்தயங் லக்க²ணங் நாம. தீ³கா⁴யுகபா⁴வோ லக்க²ணானிஸங்ஸோ.
206.Antarāti paṭisandhito sarasacutiyā antare. Idha kammaṃ nāma pāṇātipātā virati. Kammasarikkhakaṃ nāma pāṇātipātaṃ karonto padasaddasavanabhayā aggaggapādehi akkamantā gantvā paraṃ pātenti. Atha te iminā kāraṇena tesaṃ taṃ kammaṃ jano jānātūti antovaṅkapādā vā bahivaṅkapādā vā ukkuṭikapādā vā aggakoṇḍā vā paṇhikoṇḍā vā bhavanti. Aggapādehi gantvā parassa amāritabhāvaṃ pana tathāgatassa sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti āyatapaṇhi mahāpurisalakkhaṇaṃ nibbattati . Tathā paraṃ ghātentā unnatakāyena gacchantā aññe passissantīti onatā gantvā paraṃ ghātenti. Atha te evamime gantvā paraṃ ghātayiṃsūti nesaṃ taṃ kammaṃ iminā kāraṇena paro jānātūti khujjā vā vāmanā vā pīṭhasappi vā bhavanti. Tathāgatassa pana evaṃ gantvā paresaṃ aghātitabhāvaṃ iminā kāraṇena sadevako loko jānātūti brahmujugattamahāpurisalakkhaṇaṃ nibbattati. Tathā paraṃ ghātentā āvudhaṃ vā muggaraṃ vā gaṇhitvā muṭṭhikatahatthā paraṃ ghātenti. Te evaṃ tesaṃ parassa ghātitabhāvaṃ iminā kāraṇena jano jānātūti rassaṅgulī vā rassahatthā vā vaṅkaṅgulī vā phaṇahatthakā vā bhavanti. Tathāgatassa pana evaṃ paresaṃ aghātitabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti dīghaṅgulimahāpurisalakkhaṇaṃ nibbattati. Idamettha kammasarikkhakaṃ. Idameva pana lakkhaṇattayaṃ lakkhaṇaṃ nāma. Dīghāyukabhāvo lakkhaṇānisaṃso.
207. மரணவத⁴ப⁴யத்தனோதி எத்த² மரணஸங்கா²தோ வதோ⁴ மரணவதோ⁴, மரணவத⁴தோ ப⁴யங் மரணவத⁴ப⁴யங், தங் அத்தனோ ஜானித்வா. படிவிரதோ பரங்மாரணாயாதி யதா² மய்ஹங் மரணதோ ப⁴யங் மம ஜீவிதங் பியங், ஏவங் பரேஸம்பீதி ஞத்வா பரங் மாரணதோ படிவிரதோ அஹோஸி. ஸுசரிதேனாதி ஸுசிண்ணேன. ஸக்³க³மக³மாதி ஸக்³க³ங் க³தோ.
207.Maraṇavadhabhayattanoti ettha maraṇasaṅkhāto vadho maraṇavadho, maraṇavadhato bhayaṃ maraṇavadhabhayaṃ, taṃ attano jānitvā. Paṭivirato paraṃmāraṇāyāti yathā mayhaṃ maraṇato bhayaṃ mama jīvitaṃ piyaṃ, evaṃ paresampīti ñatvā paraṃ māraṇato paṭivirato ahosi. Sucaritenāti suciṇṇena. Saggamagamāti saggaṃ gato.
சவிய புனரிதா⁴க³தோதி சவித்வா புன இதா⁴க³தோ. தீ³க⁴பாஸண்ஹிகோதி தீ³க⁴பண்ஹிகோ. ப்³ரஹ்மாவ ஸுஜூதி ப்³ரஹ்மா விய ஸுட்டு² உஜு.
Caviya punaridhāgatoti cavitvā puna idhāgato. Dīghapāsaṇhikoti dīghapaṇhiko. Brahmāva sujūti brahmā viya suṭṭhu uju.
ஸுபு⁴ஜோதி ஸுந்த³ரபு⁴ஜோ. ஸுஸூதி மஹல்லககாலேபி தருணரூபோ. ஸுஸண்டி²தோதி ஸுஸண்டா²னஸம்பன்னோ. முது³தலுனங்கு³லியஸ்ஸாதி முதூ³ ச தலுனா ச அங்கு³லியோ அஸ்ஸ. தீபீ⁴தி தீஹி. புரிஸவரக்³க³லக்க²ணேஹீதி புரிஸவரஸ்ஸ அக்³க³லக்க²ணேஹி. சிரயபனாயாதி சிரங் யாபனாய, தீ³கா⁴யுகபா⁴வாய.
Subhujoti sundarabhujo. Susūti mahallakakālepi taruṇarūpo. Susaṇṭhitoti susaṇṭhānasampanno. Mudutalunaṅguliyassāti mudū ca talunā ca aṅguliyo assa. Tībhīti tīhi. Purisavaraggalakkhaṇehīti purisavarassa aggalakkhaṇehi. Cirayapanāyāti ciraṃ yāpanāya, dīghāyukabhāvāya.
சிரங் யபேதீதி சிரங் யாபேதி. சிரதரங் பப்³ப³ஜதி யதி³ ததோதி ததோ சிரதரங் யாபேதி, யதி³ பப்³ப³ஜதீதி அத்தோ². யாபயதி ச வஸித்³தி⁴பா⁴வனாயாதி வஸிப்பத்தோ ஹுத்வா இத்³தி⁴பா⁴வனாய யாபேதி.
Ciraṃ yapetīti ciraṃ yāpeti. Cirataraṃ pabbajati yadi tatoti tato cirataraṃ yāpeti, yadi pabbajatīti attho. Yāpayatica vasiddhibhāvanāyāti vasippatto hutvā iddhibhāvanāya yāpeti.
ஸத்துஸ்ஸத³தாலக்க²ணவண்ணனா
Sattussadatālakkhaṇavaṇṇanā
208. ரஸிதானந்தி ரஸஸம்பன்னானங். ‘‘கா²த³னீயான’’ந்திஆதீ³ஸு கா²த³னீயானி நாம பிட்ட²க²ஜ்ஜகாதீ³னி. போ⁴ஜனீயானீதி பஞ்ச போ⁴ஜனானி. ஸாயனீயானீதி ஸாயிதப்³பா³னி ஸப்பினவனீதாதீ³னி. லேஹனீயானீதி நில்லேஹிதப்³பா³னி பிட்ட²பாயாஸாதீ³னி. பானானீதி அட்ட² பானகானி.
208.Rasitānanti rasasampannānaṃ. ‘‘Khādanīyāna’’ntiādīsu khādanīyāni nāma piṭṭhakhajjakādīni. Bhojanīyānīti pañca bhojanāni. Sāyanīyānīti sāyitabbāni sappinavanītādīni. Lehanīyānīti nillehitabbāni piṭṭhapāyāsādīni. Pānānīti aṭṭha pānakāni.
இத⁴ கம்மங் நாம கப்பஸதஸஹஸ்ஸாதி⁴கானி சத்தாரி அஸங்க்²யெய்யானி தி³ன்னங் இத³ங் பணீதபோ⁴ஜனதா³னங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம லூக²போ⁴ஜனே குச்சி²க³தே லோஹிதங் ஸுஸ்ஸதி, மங்ஸங் மிலாயதி. தஸ்மா லூக²தா³யகா ஸத்தா இமினா காரணேன நேஸங் லூக²போ⁴ஜனஸ்ஸ தி³ன்னபா⁴வங் ஜனோ ஜானாதூதி அப்பமங்ஸா அப்பலோஹிதா மனுஸ்ஸபேதா விய து³ல்லப⁴ன்னபானா ப⁴வந்தி. பணீதபோ⁴ஜனே பன குச்சி²க³தே மங்ஸலோஹிதங் வட்³ட⁴தி, பரிபுண்ணகாயா பாஸாதி³கா அபி⁴ரூபத³ஸ்ஸனா ஹொந்தி. தஸ்மா ததா²க³தஸ்ஸ தீ³க⁴ரத்தங் பணீதபோ⁴ஜனதா³யகத்தங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி ஸத்துஸ்ஸத³மஹாபுரிஸலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம ஸத்துஸ்ஸத³லக்க²ணமேவ. பணீதலாபி⁴தா ஆனிஸங்ஸோ.
Idha kammaṃ nāma kappasatasahassādhikāni cattāri asaṅkhyeyyāni dinnaṃ idaṃ paṇītabhojanadānaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma lūkhabhojane kucchigate lohitaṃ sussati, maṃsaṃ milāyati. Tasmā lūkhadāyakā sattā iminā kāraṇena nesaṃ lūkhabhojanassa dinnabhāvaṃ jano jānātūti appamaṃsā appalohitā manussapetā viya dullabhannapānā bhavanti. Paṇītabhojane pana kucchigate maṃsalohitaṃ vaḍḍhati, paripuṇṇakāyā pāsādikā abhirūpadassanā honti. Tasmā tathāgatassa dīgharattaṃ paṇītabhojanadāyakattaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti sattussadamahāpurisalakkhaṇaṃ nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma sattussadalakkhaṇameva. Paṇītalābhitā ānisaṃso.
209. க²ஜ்ஜபோ⁴ஜ்ஜமத²லெய்யஸாயிதந்தி க²ஜ்ஜகஞ்ச போ⁴ஜனஞ்ச லேஹனீயஞ்ச ஸாயனீயஞ்ச. உத்தமக்³க³ரஸதா³யகோதி உத்தமோ அக்³க³ரஸதா³யகோ, உத்தமானங் வா அக்³க³ரஸானங் தா³யகோ.
209.Khajjabhojjamathaleyyasāyitanti khajjakañca bhojanañca lehanīyañca sāyanīyañca. Uttamaggarasadāyakoti uttamo aggarasadāyako, uttamānaṃ vā aggarasānaṃ dāyako.
ஸத்த சுஸ்ஸதே³தி ஸத்த ச உஸ்ஸதே³. தத³த்த²ஜோதகந்தி க²ஜ்ஜபோ⁴ஜ்ஜாதி³ஜோதகங், தேஸங் லாப⁴ஸங்வத்தனிகந்தி அத்தோ². பப்³ப³ஜம்பி சாதி பப்³ப³ஜமானோபி ச. ததா³தி⁴க³ச்ச²தீதி தங் அதி⁴க³ச்ச²தி. லாபி⁴ருத்தமந்தி லாபி⁴ உத்தமங்.
Satta cussadeti satta ca ussade. Tadatthajotakanti khajjabhojjādijotakaṃ, tesaṃ lābhasaṃvattanikanti attho. Pabbajampi cāti pabbajamānopi ca. Tadādhigacchatīti taṃ adhigacchati. Lābhiruttamanti lābhi uttamaṃ.
கரசரணாதி³லக்க²ணவண்ணனா
Karacaraṇādilakkhaṇavaṇṇanā
210. தா³னேனாதிஆதீ³ஸு ஏகச்சோ தா³னேனேவ ஸங்க³ண்ஹிதப்³போ³ ஹோதி, தங் தா³னேன ஸங்க³ஹேஸி. பப்³ப³ஜிதானங் பப்³ப³ஜிதபரிக்கா²ரங், கி³ஹீனங் கி³ஹிபரிக்கா²ரங் அதா³ஸி.
210.Dānenātiādīsu ekacco dāneneva saṅgaṇhitabbo hoti, taṃ dānena saṅgahesi. Pabbajitānaṃ pabbajitaparikkhāraṃ, gihīnaṃ gihiparikkhāraṃ adāsi.
பெய்யவஜ்ஜேனாதி ஏகச்சோ ஹி ‘‘அயங் தா³தப்³ப³ங் நாம தே³தி, ஏகேன பன வசனேன ஸப்³ப³ங் மக்கெ²த்வா நாஸேதி, கிங் ஏதஸ்ஸ தா³ன’’ந்தி வத்தா ஹோதி. ஏகச்சோ ‘‘அயங் கிஞ்சாபி தா³னங் ந தே³தி, கதெ²ந்தோ பன தேலேன விய மக்கே²தி. ஏஸோ தே³து வா மா வா, வசனமேவ தஸ்ஸ ஸஹஸ்ஸங் அக்³க⁴தீ’’தி வத்தா ஹோதி. ஏவரூபோ புக்³க³லோ தா³னங் ந பச்சாஸீஸதி, பியவசனமேவ பச்சாஸீஸதி. தங் பியவசனேன ஸங்க³ஹேஸி.
Peyyavajjenāti ekacco hi ‘‘ayaṃ dātabbaṃ nāma deti, ekena pana vacanena sabbaṃ makkhetvā nāseti, kiṃ etassa dāna’’nti vattā hoti. Ekacco ‘‘ayaṃ kiñcāpi dānaṃ na deti, kathento pana telena viya makkheti. Eso detu vā mā vā, vacanameva tassa sahassaṃ agghatī’’ti vattā hoti. Evarūpo puggalo dānaṃ na paccāsīsati, piyavacanameva paccāsīsati. Taṃ piyavacanena saṅgahesi.
அத்த²சரியாயாதி அத்த²ஸங்வட்³ட⁴னகதா²ய. ஏகச்சோ ஹி நேவ தா³னங், ந பியவசனங் பச்சாஸீஸதி. அத்தனோ ஹிதகத²ங் வட்³டி⁴தகத²மேவ பச்சாஸீஸதி. ஏவரூபங் புக்³க³லங் ‘‘இத³ங் தே காதப்³ப³ங், இத³ங் தே ந காதப்³ப³ங். ஏவரூபோ புக்³க³லோ ஸேவிதப்³போ³, ஏவரூபோ புக்³க³லோ ந ஸேவிதப்³போ³’’தி ஏவங் அத்த²சரியாய ஸங்க³ஹேஸி.
Atthacariyāyāti atthasaṃvaḍḍhanakathāya. Ekacco hi neva dānaṃ, na piyavacanaṃ paccāsīsati. Attano hitakathaṃ vaḍḍhitakathameva paccāsīsati. Evarūpaṃ puggalaṃ ‘‘idaṃ te kātabbaṃ, idaṃ te na kātabbaṃ. Evarūpo puggalo sevitabbo, evarūpo puggalo na sevitabbo’’ti evaṃ atthacariyāya saṅgahesi.
ஸமானத்ததாயாதி ஸமானஸுக²து³க்க²பா⁴வேன. ஏகச்சோ ஹி தா³னாதீ³ஸு ஏகம்பி ந பச்சாஸீஸதி, ஏகாஸனே நிஸஜ்ஜங், ஏகபல்லங்கே ஸயனங், ஏகதோ போ⁴ஜனந்தி ஏவங் ஸமானஸுக²து³க்க²தங் பச்சாஸீஸதி. தத்த² ஜாதியா ஹீனோ போ⁴கே³ன அதி⁴கோ து³ஸ்ஸங்க³ஹோ ஹோதி. ந ஹி ஸக்கா தேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகபரிபோ⁴கோ³ காதுங், ததா² அகரியமானே ச ஸோ குஜ்ஜ²தி. போ⁴கே³ன ஹீனோ ஜாதியா அதி⁴கோபி து³ஸ்ஸங்க³ஹோ ஹோதி. ஸோ ஹி ‘‘அஹங் ஜாதிமா’’தி போ⁴க³ஸம்பன்னேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகபரிபோ⁴க³ங் ந இச்ச²தி, தஸ்மிங் அகரியமானே குஜ்ஜ²தி. உபோ⁴ஹிபி ஹீனோ பன ஸுஸங்க³ஹோ ஹோதி. ந ஹி ஸோ இதரேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகபரிபோ⁴க³ங் இச்ச²தி, ந அகரியமானே ச குஜ்ஜ²தி. உபோ⁴ஹி ஸதி³ஸோபி ஸுஸங்க³ஹோயேவ. பி⁴க்கூ²ஸு து³ஸ்ஸீலோ து³ஸ்ஸங்க³ஹோ ஹோதி. ந ஹி ஸக்கா தேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகபரிபோ⁴கோ³ காதுங், ததா² அகரியமானே ச குஜ்ஜ²தி. ஸீலவா ஸுஸங்க³ஹோ ஹோதி. ஸீலவா ஹி அதீ³யமானேபி அகரியமானேபி ந குஜ்ஜ²தி. அஞ்ஞங் அத்தனா ஸத்³தி⁴ங் பரிபோ⁴க³ங் அகரொந்தம்பி ந பாபகேன சித்தேன பஸ்ஸதி. பரிபோ⁴கோ³பி தேன ஸத்³தி⁴ங் ஸுகரோ ஹோதி. தஸ்மா ஏவரூபங் புக்³க³லங் ஏவங் ஸமானத்ததாய ஸங்க³ஹேஸி.
Samānattatāyāti samānasukhadukkhabhāvena. Ekacco hi dānādīsu ekampi na paccāsīsati, ekāsane nisajjaṃ, ekapallaṅke sayanaṃ, ekato bhojananti evaṃ samānasukhadukkhataṃ paccāsīsati. Tattha jātiyā hīno bhogena adhiko dussaṅgaho hoti. Na hi sakkā tena saddhiṃ ekaparibhogo kātuṃ, tathā akariyamāne ca so kujjhati. Bhogena hīno jātiyā adhikopi dussaṅgaho hoti. So hi ‘‘ahaṃ jātimā’’ti bhogasampannena saddhiṃ ekaparibhogaṃ na icchati, tasmiṃ akariyamāne kujjhati. Ubhohipi hīno pana susaṅgaho hoti. Na hi so itarena saddhiṃ ekaparibhogaṃ icchati, na akariyamāne ca kujjhati. Ubhohi sadisopi susaṅgahoyeva. Bhikkhūsu dussīlo dussaṅgaho hoti. Na hi sakkā tena saddhiṃ ekaparibhogo kātuṃ, tathā akariyamāne ca kujjhati. Sīlavā susaṅgaho hoti. Sīlavā hi adīyamānepi akariyamānepi na kujjhati. Aññaṃ attanā saddhiṃ paribhogaṃ akarontampi na pāpakena cittena passati. Paribhogopi tena saddhiṃ sukaro hoti. Tasmā evarūpaṃ puggalaṃ evaṃ samānattatāya saṅgahesi.
ஸுஸங்க³ஹிதாஸ்ஸ ஹொந்தீதி ஸுஸங்க³ஹிதா அஸ்ஸ ஹொந்தி. தே³து வா மா வா தே³து, கரோது வா மா வா கரோது, ஸுஸங்க³ஹிதாவ ஹொந்தி, ந பி⁴ஜ்ஜந்தி. ‘‘யதா³ஸ்ஸ தா³தப்³ப³ங் ஹோதி, ததா³ தே³தி. இதா³னி மஞ்ஞே நத்தி², தேன ந தே³தி. கிங் மயங் த³த³மானமேவ உபட்ட²ஹாம? அதெ³ந்தங் அகரொந்தங் ந உபட்ட²ஹாமா’’தி ஏவங் சிந்தெந்தி.
Susaṅgahitāssa hontīti susaṅgahitā assa honti. Detu vā mā vā detu, karotu vā mā vā karotu, susaṅgahitāva honti, na bhijjanti. ‘‘Yadāssa dātabbaṃ hoti, tadā deti. Idāni maññe natthi, tena na deti. Kiṃ mayaṃ dadamānameva upaṭṭhahāma? Adentaṃ akarontaṃ na upaṭṭhahāmā’’ti evaṃ cintenti.
இத⁴ கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் கதங் தா³னாதி³ஸங்க³ஹகம்மங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம யோ ஏவங் அஸங்கா³ஹகோ ஹோதி, ஸோ இமினா காரணேனஸ்ஸ அஸங்கா³ஹகபா⁴வங் ஜனோ ஜானாதூதி த²த்³த⁴ஹத்த²பாதோ³ சேவ ஹோதி, விஸமட்டி²தாவயவலக்க²ணோ ச. ததா²க³தஸ்ஸ பன தீ³க⁴ரத்தங் ஸங்கா³ஹகபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி இமானி த்³வே லக்க²ணானி நிப்³ப³த்தந்தி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணத்³வயங். ஸுஸங்க³ஹிதபரிஜனதா ஆனிஸங்ஸோ.
Idha kammaṃ nāma dīgharattaṃ kataṃ dānādisaṅgahakammaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma yo evaṃ asaṅgāhako hoti, so iminā kāraṇenassa asaṅgāhakabhāvaṃ jano jānātūti thaddhahatthapādo ceva hoti, visamaṭṭhitāvayavalakkhaṇo ca. Tathāgatassa pana dīgharattaṃ saṅgāhakabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti imāni dve lakkhaṇāni nibbattanti. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇadvayaṃ. Susaṅgahitaparijanatā ānisaṃso.
211. கரியாதி கரித்வா. சரியாதி சரித்வா. அனவமதேனாதி அனவஞ்ஞாதேன. ‘‘அனபமோதே³னா’’திபி பாடோ², ந அப்பமோதே³ன, ந தீ³னேன ந க³ப்³பி⁴தேனாதி அத்தோ².
211.Kariyāti karitvā. Cariyāti caritvā. Anavamatenāti anavaññātena. ‘‘Anapamodenā’’tipi pāṭho, na appamodena, na dīnena na gabbhitenāti attho.
சவியாதி சவித்வா. அதிருசிர ஸுவக்³கு³ த³ஸ்ஸனெய்யந்தி அதிருசிரஞ்ச ஸுபாஸாதி³கங் ஸுவக்³கு³ ச ஸுட்டு² சே²கங் த³ஸ்ஸனெய்யஞ்ச த³ட்ட²ப்³ப³யுத்தங். ஸுஸு குமாரோதி ஸுட்டு² ஸுகுமாரோ.
Caviyāti cavitvā. Atirucira suvaggu dassaneyyanti atirucirañca supāsādikaṃ suvaggu ca suṭṭhu chekaṃ dassaneyyañca daṭṭhabbayuttaṃ. Susu kumāroti suṭṭhu sukumāro.
பரிஜனஸ்ஸவோதி பரிஜனோ அஸ்ஸவோ வசனகரோ. விதெ⁴ய்யோதி கத்தப்³பா³கத்தப்³பே³ஸு யதா²ருசி விதா⁴தப்³போ³. மஹிமந்தி மஹிங் இமங். பியவதூ³ ஹிதஸுக²தங் ஜிகீ³ஸமானோதி பியவதோ³ ஹுத்வா ஹிதஞ்ச ஸுக²ஞ்ச பரியேஸமானோ. வசனபடிகரஸ்ஸா பி⁴ப்பஸன்னாதி வசனபடிகரா அஸ்ஸ அபி⁴ப்பஸன்னா. த⁴ம்மானுத⁴ம்மந்தி த⁴ம்மஞ்ச அனுத⁴ம்மஞ்ச.
Parijanassavoti parijano assavo vacanakaro. Vidheyyoti kattabbākattabbesu yathāruci vidhātabbo. Mahimanti mahiṃ imaṃ. Piyavadū hitasukhataṃ jigīsamānoti piyavado hutvā hitañca sukhañca pariyesamāno. Vacanapaṭikarassā bhippasannāti vacanapaṭikarā assa abhippasannā. Dhammānudhammanti dhammañca anudhammañca.
உஸ்ஸங்க²பாதா³தி³லக்க²ணவண்ணனா
Ussaṅkhapādādilakkhaṇavaṇṇanā
212. அத்தூ²பஸங்ஹிதந்தி இத⁴லோகபரலோகத்த²னிஸ்ஸிதங். த⁴ம்மூபஸங்ஹிதந்தி த³ஸகுஸலகம்மபத²னிஸ்ஸிதங். ப³ஹுஜனங் நித³ங்ஸேஸீதி ப³ஹுஜனஸ்ஸ நித³ங்ஸனகத²ங் கதே²ஸி. பாணீனந்தி ஸத்தானங். ‘‘அக்³கோ³’’திஆதீ³னி ஸப்³பா³னி அஞ்ஞமஞ்ஞவேவசனானி. இத⁴ கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் பா⁴ஸிதா உத்³த⁴ங்க³மனீயா அத்தூ²பஸங்ஹிதா வாசா. கம்மஸரிக்க²கங் நாம யோ ஏவரூபங் உக்³க³தவாசங் ந பா⁴ஸதி, ஸோ இமினா காரணேன உக்³க³தவாசாய அபா⁴ஸனங் ஜனோ ஜானாதூதி அதோ⁴ஸங்க²பாதோ³ ச ஹோதி அதோ⁴னதலோமோ ச. ததா²க³தஸ்ஸ பன தீ³க⁴ரத்தங் ஏவரூபாய உக்³க³தவாசாய பா⁴ஸிதபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி உஸ்ஸங்க²பாத³லக்க²ணஞ்ச உத்³த⁴க்³க³லோமலக்க²ணஞ்ச நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணத்³வயங். உத்தமபா⁴வோ ஆனிஸங்ஸோ.
212.Atthūpasaṃhitanti idhalokaparalokatthanissitaṃ. Dhammūpasaṃhitanti dasakusalakammapathanissitaṃ. Bahujanaṃ nidaṃsesīti bahujanassa nidaṃsanakathaṃ kathesi. Pāṇīnanti sattānaṃ. ‘‘Aggo’’tiādīni sabbāni aññamaññavevacanāni. Idha kammaṃ nāma dīgharattaṃ bhāsitā uddhaṅgamanīyā atthūpasaṃhitā vācā. Kammasarikkhakaṃ nāma yo evarūpaṃ uggatavācaṃ na bhāsati, so iminā kāraṇena uggatavācāya abhāsanaṃ jano jānātūti adhosaṅkhapādo ca hoti adhonatalomo ca. Tathāgatassa pana dīgharattaṃ evarūpāya uggatavācāya bhāsitabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti ussaṅkhapādalakkhaṇañca uddhaggalomalakkhaṇañca nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇadvayaṃ. Uttamabhāvo ānisaṃso.
213. ஏரயந்தி ப⁴ணந்தோ. ப³ஹுஜனங் நித³ங்ஸயீதி ப³ஹுஜனஸ்ஸ ஹிதங் த³ஸ்ஸேதி. த⁴ம்மயாக³ந்தி த⁴ம்மதா³னயஞ்ஞங்.
213.Erayanti bhaṇanto. Bahujanaṃ nidaṃsayīti bahujanassa hitaṃ dasseti. Dhammayāganti dhammadānayaññaṃ.
உப்³ப⁴முப்பதிதலோமவா ஸஸோதி ஸோ ஏஸ உத்³த⁴க்³க³தலோமவா ஹோதி. பாத³க³ண்டி²ரஹூதி பாத³கொ³ப்ப²கா அஹேஸுங். ஸாது⁴ஸண்டி²தாதி ஸுட்டு² ஸண்டி²தா. மங்ஸலோஹிதாசிதாதி மங்ஸேன ச லோஹிதேன ச ஆசிதா. தசொத்த²தாதி தசேன பரியோனத்³தா⁴ நிகு³ள்ஹா. வஜதீதி க³ச்ச²தி. அனோமனிக்கமோதி அனோமவிஹாரீ ஸெட்ட²விஹாரீ.
Ubbhamuppatitalomavā sasoti so esa uddhaggatalomavā hoti. Pādagaṇṭhirahūti pādagopphakā ahesuṃ. Sādhusaṇṭhitāti suṭṭhu saṇṭhitā. Maṃsalohitācitāti maṃsena ca lohitena ca ācitā. Tacotthatāti tacena pariyonaddhā niguḷhā. Vajatīti gacchati. Anomanikkamoti anomavihārī seṭṭhavihārī.
ஏணிஜங்க⁴லக்க²ணவண்ணனா
Eṇijaṅghalakkhaṇavaṇṇanā
214. ஸிப்பங் வாதிஆதீ³ஸு ஸிப்பங் நாம த்³வே ஸிப்பானி – ஹீனஞ்ச ஸிப்பங், உக்கட்ட²ஞ்ச ஸிப்பங். ஹீனங் நாம ஸிப்பங் நளகாரஸிப்பங், கும்ப⁴காரஸிப்பங் பேஸகாரஸிப்பங் நஹாபிதஸிப்பங். உக்கட்ட²ங் நாம ஸிப்பங் லேகா² முத்³தா³ க³ணனா. விஜ்ஜாதி அஹிவிஜ்ஜாதி³அனேகவிதா⁴. சரணந்தி பஞ்சஸீலங் த³ஸஸீலங் பாதிமொக்க²ஸங்வரஸீலங். கம்மந்தி கம்மஸ்ஸகதாஜானநபஞ்ஞா. கிலிஸ்ஸெய்யுந்தி கிலமெய்யுங். அந்தேவாஸிகவத்தங் நாம து³க்க²ங், தங் நேஸங் மா சிரமஹோஸீதி சிந்தேஸி.
214.Sippaṃ vātiādīsu sippaṃ nāma dve sippāni – hīnañca sippaṃ, ukkaṭṭhañca sippaṃ. Hīnaṃ nāma sippaṃ naḷakārasippaṃ, kumbhakārasippaṃ pesakārasippaṃ nahāpitasippaṃ. Ukkaṭṭhaṃ nāma sippaṃ lekhā muddā gaṇanā. Vijjāti ahivijjādianekavidhā. Caraṇanti pañcasīlaṃ dasasīlaṃ pātimokkhasaṃvarasīlaṃ. Kammanti kammassakatājānanapaññā. Kilisseyyunti kilameyyuṃ. Antevāsikavattaṃ nāma dukkhaṃ, taṃ nesaṃ mā ciramahosīti cintesi.
ராஜாரஹானீதி ரஞ்ஞோ அனுரூபானி ஹத்தி²அஸ்ஸாதீ³னி, தானியேவ ரஞ்ஞோ ஸேனாய அங்க³பூ⁴தத்தா ராஜங்கா³னீதி வுச்சந்தி. ராஜூபபோ⁴கா³னீதி ரஞ்ஞோ உபபோ⁴க³பரிபோ⁴க³ப⁴ண்டா³னி, தானி சேவ ஸத்தரதனானி ச. ராஜானுச்ச²விகானீதி ரஞ்ஞோ அனுச்ச²விகானி. தேஸங்யேவ ஸப்³பே³ஸங் இத³ங் க³ஹணங். ஸமணாரஹானீதி ஸமணானங் அனுரூபானி சீவராதீ³னி. ஸமணங்கா³னீதி ஸமணானங் கொட்டா²ஸபூ⁴தா சதஸ்ஸோ பரிஸா. ஸமணூபபோ⁴கா³னீதி ஸமணானங் உபபோ⁴க³பரிக்கா²ரா. ஸமணானுச்ச²விகானீதி தேஸங்யேவ அதி⁴வசனங்.
Rājārahānīti rañño anurūpāni hatthiassādīni, tāniyeva rañño senāya aṅgabhūtattā rājaṅgānīti vuccanti. Rājūpabhogānīti rañño upabhogaparibhogabhaṇḍāni, tāni ceva sattaratanāni ca. Rājānucchavikānīti rañño anucchavikāni. Tesaṃyeva sabbesaṃ idaṃ gahaṇaṃ. Samaṇārahānīti samaṇānaṃ anurūpāni cīvarādīni. Samaṇaṅgānīti samaṇānaṃ koṭṭhāsabhūtā catasso parisā. Samaṇūpabhogānīti samaṇānaṃ upabhogaparikkhārā. Samaṇānucchavikānīti tesaṃyeva adhivacanaṃ.
இத⁴ பன கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் ஸக்கச்சங் ஸிப்பாதி³வாசனங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம யோ ஏவங் ஸக்கச்சங் ஸிப்பங் அவாசெந்தோ அந்தேவாஸிகே உக்குடிகாஸனஜங்க⁴பேஸனிகாதீ³ஹி கிலமேதி, தஸ்ஸ ஜங்க⁴மங்ஸங் லிகி²த்வா பாதிதங் விய ஹோதி. ததா²க³தஸ்ஸ பன ஸக்கச்சங் வாசிதபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி அனுபுப்³ப³உக்³க³தவட்டிதங் ஏணிஜங்க⁴லக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணங். அனுச்ச²விகலாபி⁴தா ஆனிஸங்ஸோ.
Idha pana kammaṃ nāma dīgharattaṃ sakkaccaṃ sippādivācanaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma yo evaṃ sakkaccaṃ sippaṃ avācento antevāsike ukkuṭikāsanajaṅghapesanikādīhi kilameti, tassa jaṅghamaṃsaṃ likhitvā pātitaṃ viya hoti. Tathāgatassa pana sakkaccaṃ vācitabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti anupubbauggatavaṭṭitaṃ eṇijaṅghalakkhaṇaṃ nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇaṃ. Anucchavikalābhitā ānisaṃso.
215. யதூ³பகா⁴தாயாதி யங் ஸிப்பங் கஸ்ஸசி உபகா⁴தாய ந ஹோதி. கிலிஸ்ஸதீதி கிலமிஸ்ஸதி. ஸுகு²மத்தசொத்த²தாதி ஸுகு²மத்தசேன பரியோனத்³தா⁴. கிங் பன அஞ்ஞேன கம்மேன அஞ்ஞங் லக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததீதி? ந நிப்³ப³த்ததி. யங் பன நிப்³ப³த்ததி, தங் அனுப்³யஞ்ஜனங் ஹோதி, தஸ்மா இத⁴ வுத்தங்.
215.Yadūpaghātāyāti yaṃ sippaṃ kassaci upaghātāya na hoti. Kilissatīti kilamissati. Sukhumattacotthatāti sukhumattacena pariyonaddhā. Kiṃ pana aññena kammena aññaṃ lakkhaṇaṃ nibbattatīti? Na nibbattati. Yaṃ pana nibbattati, taṃ anubyañjanaṃ hoti, tasmā idha vuttaṃ.
ஸுகு²மச்ச²விலக்க²ணவண்ணனா
Sukhumacchavilakkhaṇavaṇṇanā
216. ஸமணங் வாதி ஸமிதபாபட்டே²ன ஸமணங். ப்³ராஹ்மணங் வாதி பா³ஹிதபாபட்டே²ன ப்³ராஹ்மணங்.
216.Samaṇaṃ vāti samitapāpaṭṭhena samaṇaṃ. Brāhmaṇaṃ vāti bāhitapāpaṭṭhena brāhmaṇaṃ.
மஹாபஞ்ஞோதிஆதீ³ஸு மஹாபஞ்ஞாதீ³ஹி ஸமன்னாக³தோ ஹோதீதி அத்தோ². தத்ரித³ங் மஹாபஞ்ஞாதீ³னங் நானத்தங்.
Mahāpaññotiādīsu mahāpaññādīhi samannāgato hotīti attho. Tatridaṃ mahāpaññādīnaṃ nānattaṃ.
தத்த² கதமா மஹாபஞ்ஞா? மஹந்தே ஸீலக்க²ந்தே⁴ பரிக்³க³ண்ஹாதீதி மஹாபஞ்ஞா, மஹந்தே ஸமாதி⁴க்க²ந்தே⁴ பஞ்ஞாக்க²ந்தே⁴ விமுத்திக்க²ந்தே⁴ விமுத்திஞாணத³ஸ்ஸனக்க²ந்தே⁴ பரிக்³க³ண்ஹாதீதி மஹாபஞ்ஞா. மஹந்தானி டா²னாடா²னானி மஹந்தா விஹாரஸமாபத்தியோ மஹந்தானி அரியஸச்சானி மஹந்தே ஸதிபட்டா²னே ஸம்மப்பதா⁴னே இத்³தி⁴பாதே³ மஹந்தானி இந்த்³ரியானி ப³லானி மஹந்தே பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ மஹந்தே அரியமக்³கே³ மஹந்தானி ஸாமஞ்ஞப²லானி மஹந்தா அபி⁴ஞ்ஞாயோ மஹந்தங் பரமத்த²ங் நிப்³பா³னங் பரிக்³க³ண்ஹாதீதி மஹாபஞ்ஞா.
Tattha katamā mahāpaññā? Mahante sīlakkhandhe pariggaṇhātīti mahāpaññā, mahante samādhikkhandhe paññākkhandhe vimuttikkhandhe vimuttiñāṇadassanakkhandhe pariggaṇhātīti mahāpaññā. Mahantāni ṭhānāṭhānāni mahantā vihārasamāpattiyo mahantāni ariyasaccāni mahante satipaṭṭhāne sammappadhāne iddhipāde mahantāni indriyāni balāni mahante bojjhaṅge mahante ariyamagge mahantāni sāmaññaphalāni mahantā abhiññāyo mahantaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ pariggaṇhātīti mahāpaññā.
கதமா புது²பஞ்ஞா? புது²னானாக²ந்தே⁴ஸு ஞாணங் பவத்ததீதி புது²பஞ்ஞா. புது²னானாதா⁴தூஸு புது²னானாஆயதனேஸு புது²னானாபடிச்சஸமுப்பாதே³ஸு புது²னானாஸுஞ்ஞதமனுபலப்³பே⁴ஸு புது²னானாஅத்தே²ஸு த⁴ம்மேஸு நிருத்தீஸு படிபா⁴னேஸு. புது²னானாஸீலக்க²ந்தே⁴ஸு புது²னானாஸமாதி⁴பஞ்ஞாவிமுத்திவிமுத்திஞாத³ஸ்ஸனக்க²ந்தே⁴ஸு புது²னானாடா²னாடா²னேஸு புது²னானாவிஹாரஸமாபத்தீஸு புது²னானாஅரியஸச்சேஸு புது²னானாஸதிபட்டா²னேஸு ஸம்மப்பதா⁴னேஸு இத்³தி⁴பாதே³ஸு இந்த்³ரியேஸு ப³லேஸு பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ஸு புது²னானாஅரியமக்³கே³ஸு ஸாமஞ்ஞப²லேஸு அபி⁴ஞ்ஞாஸு புது²ஜ்ஜனஸாதா⁴ரணே த⁴ம்மே ஸமதிக்கம்ம பரமத்தே² நிப்³பா³னே ஞாணங் பவத்ததீதி புது²பஞ்ஞா.
Katamā puthupaññā? Puthunānākhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti puthupaññā. Puthunānādhātūsu puthunānāāyatanesu puthunānāpaṭiccasamuppādesu puthunānāsuññatamanupalabbhesu puthunānāatthesu dhammesu niruttīsu paṭibhānesu. Puthunānāsīlakkhandhesu puthunānāsamādhipaññāvimuttivimuttiñādassanakkhandhesu puthunānāṭhānāṭhānesu puthunānāvihārasamāpattīsu puthunānāariyasaccesu puthunānāsatipaṭṭhānesu sammappadhānesu iddhipādesu indriyesu balesu bojjhaṅgesu puthunānāariyamaggesu sāmaññaphalesu abhiññāsu puthujjanasādhāraṇe dhamme samatikkamma paramatthe nibbāne ñāṇaṃ pavattatīti puthupaññā.
கதமா ஹாஸபஞ்ஞா? இதே⁴கச்சோ ஹாஸப³ஹுலோ வேத³ப³ஹுலோ துட்டி²ப³ஹுலோ பாமோஜ்ஜப³ஹுலோ ஸீலங் பரிபூரேதி இந்த்³ரியஸங்வரங் பரிபூரேதி போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதங் ஜாக³ரியானுயோக³ங் ஸீலக்க²ந்த⁴ங் ஸமாதி⁴க்க²ந்த⁴ங் பஞ்ஞாக்க²ந்த⁴ங் விமுத்திக்க²ந்த⁴ங் விமுத்திஞாணத³ஸ்ஸனக்க²ந்த⁴ங் பரிபூரேதீதி ஹாஸபஞ்ஞா. ஹாஸப³ஹுலோ…பே॰… பாமோஜ்ஜப³ஹுலோ டா²னாடா²னங் படிவிஜ்ஜ²தீதி ஹாஸபஞ்ஞா. ஹாஸப³ஹுலோ விஹாரஸமாபத்தியோ பரிபூரேதீதி ஹாஸபஞ்ஞா. ஹாஸப³ஹுலோ அரியஸச்சானி படிவிஜ்ஜ²தீதி ஹாஸபஞ்ஞா. ஸதிபட்டா²னே ஸம்மப்பதா⁴னே இத்³தி⁴பாதே³ இந்த்³ரியானி ப³லானி பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ அரியமக்³க³ங் பா⁴வேதீதி ஹாஸபஞ்ஞா. ஹாஸப³ஹுலோ ஸாமஞ்ஞப²லானி ஸச்சி²கரோதீதி ஹாஸபஞ்ஞா. அபி⁴ஞ்ஞாயோ படிவிஜ்ஜ²தீதி ஹாஸபஞ்ஞா. ஹாஸப³ஹுலோ வேத³துட்டி²பாமோஜ்ஜப³ஹுலோ பரமத்த²ங் நிப்³பா³னங் ஸச்சி²கரோதீதி ஹாஸபஞ்ஞா.
Katamā hāsapaññā? Idhekacco hāsabahulo vedabahulo tuṭṭhibahulo pāmojjabahulo sīlaṃ paripūreti indriyasaṃvaraṃ paripūreti bhojane mattaññutaṃ jāgariyānuyogaṃ sīlakkhandhaṃ samādhikkhandhaṃ paññākkhandhaṃ vimuttikkhandhaṃ vimuttiñāṇadassanakkhandhaṃ paripūretīti hāsapaññā. Hāsabahulo…pe… pāmojjabahulo ṭhānāṭhānaṃ paṭivijjhatīti hāsapaññā. Hāsabahulo vihārasamāpattiyo paripūretīti hāsapaññā. Hāsabahulo ariyasaccāni paṭivijjhatīti hāsapaññā. Satipaṭṭhāne sammappadhāne iddhipāde indriyāni balāni bojjhaṅge ariyamaggaṃ bhāvetīti hāsapaññā. Hāsabahulo sāmaññaphalāni sacchikarotīti hāsapaññā. Abhiññāyo paṭivijjhatīti hāsapaññā. Hāsabahulo vedatuṭṭhipāmojjabahulo paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikarotīti hāsapaññā.
கதமா ஜவனபஞ்ஞா? யங்கிஞ்சி ரூபங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னங் யங் தூ³ரே ஸந்திகே வா, ஸப்³ப³ங் தங் ரூபங் அனிச்சதோ கி²ப்பங் ஜவதீதி ஜவனபஞ்ஞா. து³க்க²தோ கி²ப்பங் அனத்ததோ கி²ப்பங் ஜவதீதி ஜவனபஞ்ஞா. யா காசி வேத³னா…பே॰… யங்கிஞ்சி விஞ்ஞாணங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னங், ஸப்³ப³ங் தங் விஞ்ஞாணங் அனிச்சதோ து³க்க²தோ அனத்ததோ கி²ப்பங் ஜவதீதி ஜவனபஞ்ஞா. சக்கு²…பே॰… ஜராமரணங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னங் அனிச்சதோ து³க்க²தோ அனத்ததோ கி²ப்பங் ஜவதீதி ஜவனபஞ்ஞா. ரூபங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னங் அனிச்சங் க²யட்டே²ன து³க்க²ங் ப⁴யட்டே²ன அனத்தா அஸாரகட்டே²னாதி துலயித்வா தீரயித்வா விபா⁴வயித்வா விபூ⁴தங் கத்வா ரூபனிரோதே⁴ நிப்³பா³னே கி²ப்பங் ஜவதீதி ஜவனபஞ்ஞா. வேத³னா ஸஞ்ஞா ஸங்கா²ரா விஞ்ஞாணங் சக்கு²…பே॰… ஜராமரணங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னங் அனிச்சங் க²யட்டே²ன…பே॰… விபூ⁴தங் கத்வா ஜராமரணனிரோதே⁴ நிப்³பா³னே கி²ப்பங் ஜவதீதி ஜவனபஞ்ஞா. ரூபங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னங் . சக்கு²ங்…பே॰… ஜராமரணங் அனிச்சங் ஸங்க²தங் படிச்சஸமுப்பன்னங் க²யத⁴ம்மங் வயத⁴ம்மங் விராக³த⁴ம்மங் நிரோத⁴த⁴ம்மந்தி துலயித்வா தீரயித்வா விபா⁴வயித்வா விபூ⁴தங் கத்வா ஜராமரணனிரோதே⁴ நிப்³பா³னே கி²ப்பங் ஜவதீதி ஜவனபஞ்ஞா.
Katamā javanapaññā? Yaṃkiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ taṃ rūpaṃ aniccato khippaṃ javatīti javanapaññā. Dukkhato khippaṃ anattato khippaṃ javatīti javanapaññā. Yā kāci vedanā…pe… yaṃkiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ, sabbaṃ taṃ viññāṇaṃ aniccato dukkhato anattato khippaṃ javatīti javanapaññā. Cakkhu…pe… jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccato dukkhato anattato khippaṃ javatīti javanapaññā. Rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena dukkhaṃ bhayaṭṭhena anattā asārakaṭṭhenāti tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā rūpanirodhe nibbāne khippaṃ javatīti javanapaññā. Vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ cakkhu…pe… jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena…pe… vibhūtaṃ katvā jarāmaraṇanirodhe nibbāne khippaṃ javatīti javanapaññā. Rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ . Cakkhuṃ…pe… jarāmaraṇaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā jarāmaraṇanirodhe nibbāne khippaṃ javatīti javanapaññā.
கதமா திக்க²பஞ்ஞா? கி²ப்பங் கிலேஸே சி²ந்த³தீதி திக்க²பஞ்ஞா. உப்பன்னங் காமவிதக்கங் நாதி⁴வாஸேதி, உப்பன்னங் ப்³யாபாத³விதக்கங், உப்பன்னங் விஹிங்ஸாவிதக்கங், உப்பன்னுப்பன்னே பாபகே அகுஸலே த⁴ம்மே உப்பன்னங் ராக³ங் தோ³ஸங் மோஹங் கோத⁴ங் உபனாஹங் மக்க²ங் பளாஸங் இஸ்ஸங் மச்ச²ரியங் மாயங் ஸாடெ²ய்யங் த²ம்ப⁴ங் ஸாரம்ப⁴ங் மானங் அதிமானங் மத³ங் பமாத³ங் ஸப்³பே³ கிலேஸே ஸப்³பே³ து³ச்சரிதே ஸப்³பே³ அபி⁴ஸங்கா²ரே ஸப்³பே³ ப⁴வகா³மிகம்மே நாதி⁴வாஸேதி பஜஹதி வினோதே³தி ப்³யந்தீ கரோதி அனபா⁴வங் க³மேதீதி திக்க²பஞ்ஞா. ஏகஸ்மிங் ஆஸனே சத்தாரோ அரியமக்³கா³ சத்தாரி ஸாமஞ்ஞப²லானி சதஸ்ஸோ படிஸம்பி⁴தா³யோ ச² அபி⁴ஞ்ஞாயோ அதி⁴க³தா ஹொந்தி ஸச்சி²கதா ப²ஸ்ஸிதா பஞ்ஞாயாதி திக்க²பஞ்ஞா.
Katamā tikkhapaññā? Khippaṃ kilese chindatīti tikkhapaññā. Uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti, uppannaṃ byāpādavitakkaṃ, uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ, uppannuppanne pāpake akusale dhamme uppannaṃ rāgaṃ dosaṃ mohaṃ kodhaṃ upanāhaṃ makkhaṃ paḷāsaṃ issaṃ macchariyaṃ māyaṃ sāṭheyyaṃ thambhaṃ sārambhaṃ mānaṃ atimānaṃ madaṃ pamādaṃ sabbe kilese sabbe duccarite sabbe abhisaṅkhāre sabbe bhavagāmikamme nādhivāseti pajahati vinodeti byantī karoti anabhāvaṃ gametīti tikkhapaññā. Ekasmiṃ āsane cattāro ariyamaggā cattāri sāmaññaphalāni catasso paṭisambhidāyo cha abhiññāyo adhigatā honti sacchikatā phassitā paññāyāti tikkhapaññā.
கதமா நிப்³பே³தி⁴கபஞ்ஞா? இதே⁴கச்சோ ஸப்³ப³ஸங்கா²ரேஸு உப்³பே³க³ப³ஹுலோ ஹோதி உத்தாஸப³ஹுலோ உக்கண்ட²னப³ஹுலோ அரதிப³ஹுலோ அனபி⁴ரதிப³ஹுலோ ப³ஹிமுகோ² ந ரமதி ஸப்³ப³ஸங்கா²ரேஸு, அனிப்³பி³த்³த⁴புப்³ப³ங் அபதா³லிதபுப்³ப³ங் லோப⁴க்க²ந்த⁴ங் நிப்³பி³ஜ்ஜ²தி பதா³லேதீதி நிப்³பே³தி⁴கபஞ்ஞா. அனிப்³பி³த்³த⁴புப்³ப³ங் அபதா³லிதபுப்³ப³ங் தோ³ஸக்க²ந்த⁴ங் மோஹக்க²ந்த⁴ங் கோத⁴ங் உபனாஹங்…பே॰… ஸப்³பே³ ப⁴வகா³மிகம்மே நிப்³பி³ஜ்ஜ²தி பதா³லேதீதி நிப்³பே³தி⁴கபஞ்ஞாதி (படி॰ ம॰ 3.3).
Katamā nibbedhikapaññā? Idhekacco sabbasaṅkhāresu ubbegabahulo hoti uttāsabahulo ukkaṇṭhanabahulo aratibahulo anabhiratibahulo bahimukho na ramati sabbasaṅkhāresu, anibbiddhapubbaṃ apadālitapubbaṃ lobhakkhandhaṃ nibbijjhati padāletīti nibbedhikapaññā. Anibbiddhapubbaṃ apadālitapubbaṃ dosakkhandhaṃ mohakkhandhaṃ kodhaṃ upanāhaṃ…pe… sabbe bhavagāmikamme nibbijjhati padāletīti nibbedhikapaññāti (paṭi. ma. 3.3).
217. பப்³ப³ஜிதங் உபாஸிதாதி பண்டி³தங் பப்³ப³ஜிதங் உபஸங்கமித்வா பயிருபாஸிதா. அத்த²ந்தரோதி யதா² ஏகே ரந்த⁴க³வேஸினோ உபாரம்ப⁴சித்ததாய தோ³ஸங் அப்³ப⁴ந்தரங் கரித்வா நிஸாமயந்தி, ஏவங் அனிஸாமெத்வா அத்த²ங் அப்³ப⁴ந்தரங் கத்வா அத்த²யுத்தங் கத²ங் நிஸாமயி உபதா⁴ரயி.
217.Pabbajitaṃ upāsitāti paṇḍitaṃ pabbajitaṃ upasaṅkamitvā payirupāsitā. Atthantaroti yathā eke randhagavesino upārambhacittatāya dosaṃ abbhantaraṃ karitvā nisāmayanti, evaṃ anisāmetvā atthaṃ abbhantaraṃ katvā atthayuttaṃ kathaṃ nisāmayi upadhārayi.
படிலாப⁴க³தேனாதி படிலாப⁴த்தா²ய க³தேன. உப்பாத³னிமித்தகோவிதா³தி உப்பாதே³ ச நிமித்தே ச சே²கா. அவேச்ச த³க்கி²தீதி ஞத்வா பஸ்ஸிஸ்ஸதி.
Paṭilābhagatenāti paṭilābhatthāya gatena. Uppādanimittakovidāti uppāde ca nimitte ca chekā. Avecca dakkhitīti ñatvā passissati.
அத்தா²னுஸிட்டீ²ஸு பரிக்³க³ஹேஸு சாதி யே அத்தா²னுஸாஸனேஸு பரிக்³க³ஹா அத்தா²னத்த²ங் பரிக்³கா³ஹகானி ஞாணானி, தேஸூதி அத்தோ².
Atthānusiṭṭhīsu pariggahesu cāti ye atthānusāsanesu pariggahā atthānatthaṃ pariggāhakāni ñāṇāni, tesūti attho.
ஸுவண்ணவண்ணலக்க²ணவண்ணனா
Suvaṇṇavaṇṇalakkhaṇavaṇṇanā
218. அக்கோத⁴னோதி ந அனாகா³மிமக்³கே³ன கோத⁴ஸ்ஸ பஹீனத்தா, அத² கோ² ஸசேபி மே கோதோ⁴ உப்பஜ்ஜெய்ய, கி²ப்பமேவ நங் படிவினோதெ³ய்யந்தி ஏவங் அக்கோத⁴வஸிகத்தா. நாபி⁴ஸஜ்ஜீதி குடிலகண்டகோ விய தத்த² தத்த² மம்மங் துத³ந்தோ விய ந லக்³கி³. ந குப்பி ந ப்³யாபஜ்ஜீதிஆதீ³ஸு புப்³பு³ப்பத்திகோ கோபோ. ததோ ப³லவதரோ ப்³யாபாதோ³. ததோ ப³லவதரா பதித்தி²யனா. தங் ஸப்³ப³ங் அகரொந்தோ ந குப்பி ந ப்³யாபஜ்ஜி ந பதித்தி²யி. அப்பச்சயந்தி தோ³மனஸ்ஸங். ந பாத்வாகாஸீதி ந காயவிகாரேன வா வசீவிகாரேன வா பாகடமகாஸி.
218.Akkodhanoti na anāgāmimaggena kodhassa pahīnattā, atha kho sacepi me kodho uppajjeyya, khippameva naṃ paṭivinodeyyanti evaṃ akkodhavasikattā. Nābhisajjīti kuṭilakaṇṭako viya tattha tattha mammaṃ tudanto viya na laggi. Na kuppi na byāpajjītiādīsu pubbuppattiko kopo. Tato balavataro byāpādo. Tato balavatarā patitthiyanā. Taṃ sabbaṃ akaronto na kuppi na byāpajji na patitthiyi. Appaccayanti domanassaṃ. Na pātvākāsīti na kāyavikārena vā vacīvikārena vā pākaṭamakāsi.
இத⁴ கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் அக்கோத⁴னதா சேவ ஸுகு²மத்த²ரணாதி³தா³னஞ்ச. கம்மஸரிக்க²கங் நாம கோத⁴னஸ்ஸ ச²விவண்ணோ ஆவிலோ ஹோதி முக²ங் து³த்³த³ஸியங் வத்த²ச்சா²த³னஸதி³ஸஞ்ச மண்ட³னங் நாம நத்தி². தஸ்மா யோ கோத⁴னோ சேவ வத்த²ச்சா²த³னானஞ்ச அதா³தா, ஸோ இமினா காரணேனஸ்ஸ ஜனோ கோத⁴னாதி³பா⁴வங் ஜானாதூதி து³ப்³ப³ண்ணோ ஹோதி து³ஸ்ஸண்டா²னோ. அக்கோத⁴னஸ்ஸ பன முக²ங் விரோசதி, ச²விவண்ணோ விப்பஸீத³தி. ஸத்தா ஹி சதூஹி காரணேஹி பாஸாதி³கா ஹொந்தி ஆமிஸதா³னேன வா வத்த²தா³னேன வா ஸம்மஜ்ஜனேன வா அக்கோத⁴னதாய வா. இமானி சத்தாரிபி காரணானி தீ³க⁴ரத்தங் ததா²க³தேன கதானேவ. தேனஸ்ஸ இமேஸங் கதபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி ஸுவண்ணவண்ணங் மஹாபுரிஸலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணங். ஸுகு²மத்த²ரணாதி³லாபி⁴தா ஆனிஸங்ஸோ.
Idha kammaṃ nāma dīgharattaṃ akkodhanatā ceva sukhumattharaṇādidānañca. Kammasarikkhakaṃ nāma kodhanassa chavivaṇṇo āvilo hoti mukhaṃ duddasiyaṃ vatthacchādanasadisañca maṇḍanaṃ nāma natthi. Tasmā yo kodhano ceva vatthacchādanānañca adātā, so iminā kāraṇenassa jano kodhanādibhāvaṃ jānātūti dubbaṇṇo hoti dussaṇṭhāno. Akkodhanassa pana mukhaṃ virocati, chavivaṇṇo vippasīdati. Sattā hi catūhi kāraṇehi pāsādikā honti āmisadānena vā vatthadānena vā sammajjanena vā akkodhanatāya vā. Imāni cattāripi kāraṇāni dīgharattaṃ tathāgatena katāneva. Tenassa imesaṃ katabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti suvaṇṇavaṇṇaṃ mahāpurisalakkhaṇaṃ nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇaṃ. Sukhumattharaṇādilābhitā ānisaṃso.
219. அபி⁴விஸ்ஸஜீதி அபி⁴விஸ்ஸஜ்ஜேஸி. மஹிமிவ ஸுரோ அபி⁴வஸ்ஸந்தி ஸுரோ வுச்சதி தே³வோ, மஹாபத²விங் அபி⁴வஸ்ஸந்தோ தே³வோ விய.
219.Abhivissajīti abhivissajjesi. Mahimiva suro abhivassanti suro vuccati devo, mahāpathaviṃ abhivassanto devo viya.
ஸுரவரதரோரிவ இந்தோ³தி ஸுரானங் வரதரோ இந்தோ³ விய.
Suravarataroriva indoti surānaṃ varataro indo viya.
அபப்³ப³ஜ்ஜமிச்ச²ந்தி அபப்³ப³ஜ்ஜங் கி³ஹிபா⁴வங் இச்ச²ந்தோ. மஹதிமஹிந்தி மஹந்திங் பத²விங்.
Apabbajjamicchanti apabbajjaṃ gihibhāvaṃ icchanto. Mahatimahinti mahantiṃ pathaviṃ.
அச்சா²த³னவத்த²மொக்க²பாவுரணானந்தி அச்சா²த³னானஞ்சேவ வத்தா²னஞ்ச உத்தமபாவுரணானஞ்ச. பனாஸோதி வினாஸோ.
Acchādanavatthamokkhapāvuraṇānanti acchādanānañceva vatthānañca uttamapāvuraṇānañca. Panāsoti vināso.
கோஸோஹிதவத்த²கு³ய்ஹலக்க²ணவண்ணனா
Kosohitavatthaguyhalakkhaṇavaṇṇanā
220. மாதரம்பி புத்தேன ஸமானேதா அஹோஸீதி இமங் கம்மங் ரஜ்ஜே பதிட்டி²தேன ஸக்கா காதுங். தஸ்மா போ³தி⁴ஸத்தோபி ரஜ்ஜங் காரயமானோ அந்தோனக³ரே சதுக்காதீ³ஸு சதூஸு நக³ரத்³வாரேஸு ப³ஹினக³ரே சதூஸு தி³ஸாஸு இமங் கம்மங் கரோதா²தி மனுஸ்ஸே ட²பேஸி. தே மாதரங் குஹிங் மே புத்தோ புத்தங் ந பஸ்ஸாமீதி விலபந்திங் பரியேஸமானங் தி³ஸ்வா ஏஹி, அம்ம, புத்தங் த³க்க²ஸீதி தங் ஆதா³ய க³ந்த்வா நஹாபெத்வா போ⁴ஜெத்வா புத்தமஸ்ஸா பரியேஸித்வா த³ஸ்ஸெந்தி. ஏஸ நயோ ஸப்³ப³த்த².
220.Mātarampiputtena samānetā ahosīti imaṃ kammaṃ rajje patiṭṭhitena sakkā kātuṃ. Tasmā bodhisattopi rajjaṃ kārayamāno antonagare catukkādīsu catūsu nagaradvāresu bahinagare catūsu disāsu imaṃ kammaṃ karothāti manusse ṭhapesi. Te mātaraṃ kuhiṃ me putto puttaṃ na passāmīti vilapantiṃ pariyesamānaṃ disvā ehi, amma, puttaṃ dakkhasīti taṃ ādāya gantvā nahāpetvā bhojetvā puttamassā pariyesitvā dassenti. Esa nayo sabbattha.
இத⁴ கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் ஞாதீனங் ஸமங்கி³பா⁴வகரணங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம ஞாதயோ ஹி ஸமங்கீ³பூ⁴தா அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ வஜ்ஜங் படிச்சா²தெ³ந்தி. கிஞ்சாபி ஹி தே கலஹகாலே கலஹங் கரொந்தி, ஏகஸ்ஸ பன தோ³ஸே உப்பன்னே அஞ்ஞங் ஜானாபேதுங் ந இச்ச²ந்தி. அயங் நாம ஏதஸ்ஸ தோ³ஸோதி வுத்தே ஸப்³பே³ உட்ட²ஹித்வா கேன தி³ட்ட²ங் கேன ஸுதங், அம்ஹாகங் ஞாதீஸு ஏவரூபங் கத்தா நாம நத்தீ²தி. ததா²க³தேன ச தங் ஞாதிஸங்க³ஹங் கரொந்தேன தீ³க⁴ரத்தங் இத³ங் வஜ்ஜப்படிச்சா²த³னகம்மங் நாம கதங் ஹோதி. அத²ஸ்ஸ ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஏவரூபஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ கதபா⁴வங் ஜானாதூதி கோஸோஹிதவத்த²கு³ய்ஹலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணங். பஹூதபுத்ததா ஆனிஸங்ஸோ.
Idha kammaṃ nāma dīgharattaṃ ñātīnaṃ samaṅgibhāvakaraṇaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma ñātayo hi samaṅgībhūtā aññamaññassa vajjaṃ paṭicchādenti. Kiñcāpi hi te kalahakāle kalahaṃ karonti, ekassa pana dose uppanne aññaṃ jānāpetuṃ na icchanti. Ayaṃ nāma etassa dosoti vutte sabbe uṭṭhahitvā kena diṭṭhaṃ kena sutaṃ, amhākaṃ ñātīsu evarūpaṃ kattā nāma natthīti. Tathāgatena ca taṃ ñātisaṅgahaṃ karontena dīgharattaṃ idaṃ vajjappaṭicchādanakammaṃ nāma kataṃ hoti. Athassa sadevako loko iminā kāraṇena evarūpassa kammassa katabhāvaṃ jānātūti kosohitavatthaguyhalakkhaṇaṃ nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇaṃ. Pahūtaputtatā ānisaṃso.
221. வத்த²சா²தி³யந்தி வத்தே²ன சா²தே³தப்³ப³ங் வத்த²கு³ய்ஹங்.
221.Vatthachādiyanti vatthena chādetabbaṃ vatthaguyhaṃ.
அமித்ததாபனாதி அமித்தானங் பதாபனா. கி³ஹிஸ்ஸ பீதிங் ஜனநாதி கி³ஹிபூ⁴தஸ்ஸ ஸதோ பீதிஜனநா.
Amittatāpanāti amittānaṃ patāpanā. Gihissa pītiṃ jananāti gihibhūtassa sato pītijananā.
பரிமண்ட³லாதி³லக்க²ணவண்ணனா
Parimaṇḍalādilakkhaṇavaṇṇanā
222. ஸமங் ஜானாதீதி ‘‘அயங் தாருக்க²ஸமோ அயங் பொக்க²ரஸாதிஸமோ’’தி ஏவங் தேன தேன ஸமங் ஜானாதி. ஸாமங் ஜானாதீதி ஸயங் ஜானாதி. புரிஸங் ஜானாதீதி ‘‘அயங் ஸெட்ட²ஸம்மதோ’’தி புரிஸங் ஜானாதி. புரிஸவிஸேஸங் ஜானாதீதி முக்³க³ங் மாஸேன ஸமங் அகத்வா கு³ணவிஸிட்ட²ஸ்ஸ விஸேஸங் ஜானாதி. அயமித³மரஹதீதி அயங் புரிஸோ இத³ங் நாம தா³னஸக்காரங் அரஹதி . புரிஸவிஸேஸகரோ அஹோஸீதி புரிஸவிஸேஸங் ஞத்வா காரகோ அஹோஸி. யோ யங் அரஹதி, தஸ்ஸேவ தங் அதா³ஸி. யோ ஹி கஹாபணாரஹஸ்ஸ அட்³ட⁴ங் தே³தி, ஸோ பரஸ்ஸ அட்³ட⁴ங் நாஸேதி. யோ த்³வே கஹாபணே தே³தி, ஸோ அத்தனோ கஹாபணங் நாஸேதி. தஸ்மா இத³ங் உப⁴யம்பி அகத்வா யோ யங் அரஹதி, தஸ்ஸ ததே³வ அதா³ஸி. ஸத்³தா⁴த⁴னந்திஆதீ³ஸு ஸம்பத்திபடிலாப⁴ட்டே²ன ஸத்³தா⁴தீ³னங் த⁴னபா⁴வோ வேதி³தப்³போ³.
222.Samaṃ jānātīti ‘‘ayaṃ tārukkhasamo ayaṃ pokkharasātisamo’’ti evaṃ tena tena samaṃ jānāti. Sāmaṃ jānātīti sayaṃ jānāti. Purisaṃ jānātīti ‘‘ayaṃ seṭṭhasammato’’ti purisaṃ jānāti. Purisavisesaṃ jānātīti muggaṃ māsena samaṃ akatvā guṇavisiṭṭhassa visesaṃ jānāti. Ayamidamarahatīti ayaṃ puriso idaṃ nāma dānasakkāraṃ arahati . Purisavisesakaro ahosīti purisavisesaṃ ñatvā kārako ahosi. Yo yaṃ arahati, tasseva taṃ adāsi. Yo hi kahāpaṇārahassa aḍḍhaṃ deti, so parassa aḍḍhaṃ nāseti. Yo dve kahāpaṇe deti, so attano kahāpaṇaṃ nāseti. Tasmā idaṃ ubhayampi akatvā yo yaṃ arahati, tassa tadeva adāsi. Saddhādhanantiādīsu sampattipaṭilābhaṭṭhena saddhādīnaṃ dhanabhāvo veditabbo.
இத⁴ கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் புரிஸவிஸேஸங் ஞத்வா கதங் ஸமஸங்க³ஹகம்மங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம தத³ஸ்ஸ கம்மங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி இமானி த்³வே லக்க²ணானி நிப்³ப³த்தந்தி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணத்³வயங். த⁴னஸம்பத்தி ஆனிஸங்ஸோ.
Idha kammaṃ nāma dīgharattaṃ purisavisesaṃ ñatvā kataṃ samasaṅgahakammaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma tadassa kammaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti imāni dve lakkhaṇāni nibbattanti. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇadvayaṃ. Dhanasampatti ānisaṃso.
223. துலியாதி துலயித்வா. படிவிசயாதி படிவிசினித்வா. மஹாஜனஸங்கா³ஹகந்தி மஹாஜனஸங்க³ஹணங். ஸமெக்க²மானோதி ஸமங் பெக்க²மானோ. அதினிபுணா மனுஜாதி அதினிபுணா ஸுகு²மபஞ்ஞா லக்க²ணபாட²கமனுஸ்ஸா. ப³ஹுவிவிதா⁴ கி³ஹீனங் அரஹானீதி ப³ஹூ விவிதா⁴னி கி³ஹீனங் அனுச்ச²விகானி படிலப⁴தி. த³ஹரோ ஸுஸு குமாரோ ‘‘அயங் த³ஹரோ குமாரோ படிலபி⁴ஸ்ஸதீ’’தி ப்³யாகங்ஸு மஹீபதிஸ்ஸாதி ரஞ்ஞோ.
223.Tuliyāti tulayitvā. Paṭivicayāti paṭivicinitvā. Mahājanasaṅgāhakanti mahājanasaṅgahaṇaṃ. Samekkhamānoti samaṃ pekkhamāno. Atinipuṇāmanujāti atinipuṇā sukhumapaññā lakkhaṇapāṭhakamanussā. Bahuvividhā gihīnaṃ arahānīti bahū vividhāni gihīnaṃ anucchavikāni paṭilabhati. Daharo susu kumāro ‘‘ayaṃ daharo kumāro paṭilabhissatī’’ti byākaṃsu mahīpatissāti rañño.
ஸீஹபுப்³ப³த்³த⁴காயாதி³லக்க²ணவண்ணனா
Sīhapubbaddhakāyādilakkhaṇavaṇṇanā
224. யோக³க்கே²மகாமோதி யோக³தோ கே²மகாமோ. பஞ்ஞாயாதி கம்மஸ்ஸகதபஞ்ஞாய. இத⁴ கம்மங் நாம மஹாஜனஸ்ஸ அத்த²காமதா. கம்மஸரிக்க²கங் நாம தங் மஹாஜனஸ்ஸ அத்த²காமதாய வட்³டி⁴மேவ பச்சாஸீஸிதபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி இமானி ஸமந்தபரிபூரானி அபரிஹீனானி தீணி லக்க²ணானி நிப்³ப³த்தந்தி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணத்தயங். த⁴னாதீ³ஹி சேவ ஸத்³தா⁴தீ³ஹி ச அபரிஹானி ஆனிஸங்ஸோ.
224.Yogakkhemakāmoti yogato khemakāmo. Paññāyāti kammassakatapaññāya. Idha kammaṃ nāma mahājanassa atthakāmatā. Kammasarikkhakaṃ nāma taṃ mahājanassa atthakāmatāya vaḍḍhimeva paccāsīsitabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti imāni samantaparipūrāni aparihīnāni tīṇi lakkhaṇāni nibbattanti. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇattayaṃ. Dhanādīhi ceva saddhādīhi ca aparihāni ānisaṃso.
225. ஸத்³தா⁴யாதி ஓகப்பனஸத்³தா⁴ய பஸாத³ஸத்³தா⁴ய. ஸீலேனாதி பஞ்சஸீலேன த³ஸஸீலேன. ஸுதேனாதி பரியத்திஸவனேன. பு³த்³தி⁴யாதி ஏதேஸங் பு³த்³தி⁴யா , ‘‘கிந்தி ஏதேஹி வட்³டெ⁴ய்யு’’ந்தி ஏவங் சிந்தேஸீதி அத்தோ². த⁴ம்மேனாதி லோகியத⁴ம்மேன. ப³ஹூஹி ஸாதூ⁴ஹீதி அஞ்ஞேஹிபி ப³ஹூஹி உத்தமகு³ணேஹி. அஸஹானத⁴ம்மதந்தி அபரிஹீனத⁴ம்மங்.
225.Saddhāyāti okappanasaddhāya pasādasaddhāya. Sīlenāti pañcasīlena dasasīlena. Sutenāti pariyattisavanena. Buddhiyāti etesaṃ buddhiyā , ‘‘kinti etehi vaḍḍheyyu’’nti evaṃ cintesīti attho. Dhammenāti lokiyadhammena. Bahūhi sādhūhīti aññehipi bahūhi uttamaguṇehi. Asahānadhammatanti aparihīnadhammaṃ.
ரஸக்³க³ஸக்³கி³தாலக்க²ணவண்ணனா
Rasaggasaggitālakkhaṇavaṇṇanā
226. ஸமாபி⁴வாஹினியோதி யதா² திலப²லமத்தம்பி ஜிவ்ஹக்³கே³ ட²பிதங் ஸப்³ப³த்த² ப²ரதி, ஏவங் ஸமா ஹுத்வா வஹந்தி. இத⁴ கம்மங் நாம அவிஹேட²னகம்மங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம பாணிஆதீ³ஹி பஹாரங் லத்³த⁴ஸ்ஸ தத்த² தத்த² லோஹிதங் ஸண்டா²தி, க³ண்டி² க³ண்டி² ஹுத்வா அந்தோவ புப்³ப³ங் க³ண்ஹாதி, அந்தோவ பி⁴ஜ்ஜதி, ஏவங் ஸோ ப³ஹுரோகோ³ ஹோதி. ததா²க³தேன பன தீ³க⁴ரத்தங் இமங் ஆரொக்³யகரணகம்மங் கதங். தத³ஸ்ஸ ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி ஆரொக்³யகரங் ரஸக்³க³ஸக்³கி³லக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணங். அப்பாபா³த⁴தா ஆனிஸங்ஸோ.
226.Samābhivāhiniyoti yathā tilaphalamattampi jivhagge ṭhapitaṃ sabbattha pharati, evaṃ samā hutvā vahanti. Idha kammaṃ nāma aviheṭhanakammaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma pāṇiādīhi pahāraṃ laddhassa tattha tattha lohitaṃ saṇṭhāti, gaṇṭhi gaṇṭhi hutvā antova pubbaṃ gaṇhāti, antova bhijjati, evaṃ so bahurogo hoti. Tathāgatena pana dīgharattaṃ imaṃ ārogyakaraṇakammaṃ kataṃ. Tadassa sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti ārogyakaraṃ rasaggasaggilakkhaṇaṃ nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇaṃ. Appābādhatā ānisaṃso.
227. மரணவதே⁴னாதி ‘‘ஏதங் மாரேத² ஏதங் கா⁴தேதா²’’தி ஏவங் ஆணத்தேன மரணவதே⁴ன. உப்³பா³த⁴னாயாதி ப³ந்த⁴னாகா³ரப்பவேஸனேன.
227.Maraṇavadhenāti ‘‘etaṃ māretha etaṃ ghātethā’’ti evaṃ āṇattena maraṇavadhena. Ubbādhanāyāti bandhanāgārappavesanena.
அபி⁴னீலனெத்தாதி³லக்க²ணவண்ணனா
Abhinīlanettādilakkhaṇavaṇṇanā
228. ந ச விஸடந்தி கக்கடகோ விய அக்கீ²னி நீஹரித்வா ந கோத⁴வஸேன பெக்கி²தா அஹோஸி. ந ச விஸாசீதி வங்கக்கி²கோடியா பெக்கி²தாபி நாஹோஸி. ந ச பன விசெய்ய பெக்கி²தாதி விசெய்ய பெக்கி²தா நாம யோ குஜ்ஜி²த்வா யதா³ நங் பரோ ஓலோகேதி, ததா³ நிம்மீலேதி ந ஓலோகேதி, புன க³ச்ச²ந்தங் குஜ்ஜி²த்வா ஓலோகேதி, ஏவரூபோ நாஹோஸி. ‘‘வினெய்யபெக்கி²தா’’திபி பாடோ², அயமேவத்தோ². உஜுங் ததா² பஸடமுஜுமனோதி உஜுமனோ ஹுத்வா உஜு பெக்கி²தா ஹோதி, யதா² ச உஜுங், ததா² பஸடங் விபுலங் வித்த²தங் பெக்கி²தா ஹோதி. பியத³ஸ்ஸனோதி பியாயமானேஹி பஸ்ஸிதப்³போ³.
228.Na ca visaṭanti kakkaṭako viya akkhīni nīharitvā na kodhavasena pekkhitā ahosi. Na ca visācīti vaṅkakkhikoṭiyā pekkhitāpi nāhosi. Na ca pana viceyya pekkhitāti viceyya pekkhitā nāma yo kujjhitvā yadā naṃ paro oloketi, tadā nimmīleti na oloketi, puna gacchantaṃ kujjhitvā oloketi, evarūpo nāhosi. ‘‘Vineyyapekkhitā’’tipi pāṭho, ayamevattho. Ujuṃ tathā pasaṭamujumanoti ujumano hutvā uju pekkhitā hoti, yathā ca ujuṃ, tathā pasaṭaṃ vipulaṃ vitthataṃ pekkhitā hoti. Piyadassanoti piyāyamānehi passitabbo.
இத⁴ கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் மஹாஜனஸ்ஸ பியசக்கு²னா ஓலோகனகம்மங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம குஜ்ஜி²த்வா ஓலோகெந்தோ காணோ விய காகக்கி² விய ஹோதி, வங்கக்கி² பன ஆவிலக்கி² ச ஹோதியேவ. பஸன்னசித்தஸ்ஸ பன ஓலோகயதோ அக்கீ²னங் பஞ்சவண்ணோ பஸாதோ³ பஞ்ஞாயதி. ததா²க³தோ ச ததா² ஓலோகேஸி. அத²ஸ்ஸ தங் தீ³க⁴ரத்தங் பியசக்கு²னா ஓலோகிதபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி இமானி நெத்தஸம்பத்திகரானி த்³வே மஹாபுரிஸலக்க²ணானி நிப்³ப³த்தந்தி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணத்³வயங். பியத³ஸ்ஸனதா ஆனிஸங்ஸோ. அபி⁴யோகி³னோதி லக்க²ணஸத்தே² யுத்தா.
Idha kammaṃ nāma dīgharattaṃ mahājanassa piyacakkhunā olokanakammaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma kujjhitvā olokento kāṇo viya kākakkhi viya hoti, vaṅkakkhi pana āvilakkhi ca hotiyeva. Pasannacittassa pana olokayato akkhīnaṃ pañcavaṇṇo pasādo paññāyati. Tathāgato ca tathā olokesi. Athassa taṃ dīgharattaṃ piyacakkhunā olokitabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti imāni nettasampattikarāni dve mahāpurisalakkhaṇāni nibbattanti. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇadvayaṃ. Piyadassanatā ānisaṃso. Abhiyoginoti lakkhaṇasatthe yuttā.
உண்ஹீஸஸீஸலக்க²ணவண்ணனா
Uṇhīsasīsalakkhaṇavaṇṇanā
230. ப³ஹுஜனபுப்³ப³ங்க³மோ அஹோஸீதி ப³ஹுஜனஸ்ஸ புப்³ப³ங்க³மோ அஹோஸி க³ணஜெட்ட²கோ. தஸ்ஸ தி³ட்டா²னுக³திங் அஞ்ஞே ஆபஜ்ஜிங்ஸு. இத⁴ கம்மங் நாம புப்³ப³ங்க³மதா. கம்மஸரிக்க²கங் நாம யோ புப்³ப³ங்க³மோ ஹுத்வா தா³னாதீ³னி குஸலகம்மானி கரோதி, ஸோ அமங்குபூ⁴தோ ஸீஸங் உக்கி²பித்வா பீதிபாமோஜ்ஜேன பரிபுண்ணஸீஸோ விசரதி, மஹாபுரிஸோ ச ஹோதி. ததா²க³தோ ச ததா² அகாஸி. அத²ஸ்ஸ ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன இத³ங் புப்³ப³ங்க³மகம்மங் ஜானாதூதி உண்ஹீஸஸீஸலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணங். மஹாஜனானுவத்தனதா ஆனிஸங்ஸோ.
230.Bahujanapubbaṅgamo ahosīti bahujanassa pubbaṅgamo ahosi gaṇajeṭṭhako. Tassa diṭṭhānugatiṃ aññe āpajjiṃsu. Idha kammaṃ nāma pubbaṅgamatā. Kammasarikkhakaṃ nāma yo pubbaṅgamo hutvā dānādīni kusalakammāni karoti, so amaṅkubhūto sīsaṃ ukkhipitvā pītipāmojjena paripuṇṇasīso vicarati, mahāpuriso ca hoti. Tathāgato ca tathā akāsi. Athassa sadevako loko iminā kāraṇena idaṃ pubbaṅgamakammaṃ jānātūti uṇhīsasīsalakkhaṇaṃ nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇaṃ. Mahājanānuvattanatā ānisaṃso.
231. ப³ஹுஜனங் ஹெஸ்ஸதீதி ப³ஹுஜனஸ்ஸ ப⁴விஸ்ஸதி. படிபோ⁴கி³யாதி வெய்யாவச்சகரா, ஏதஸ்ஸ ப³ஹூ வெய்யாவச்சகரா ப⁴விஸ்ஸந்தீதி அத்தோ². அபி⁴ஹரந்தி ததா³தி த³ஹரகாலேயேவ ததா³ ஏவங் ப்³யாகரொந்தி. படிஹாரகந்தி வெய்யாவச்சகரபா⁴வங். விஸவீதி சிண்ணவஸீ.
231.Bahujanaṃhessatīti bahujanassa bhavissati. Paṭibhogiyāti veyyāvaccakarā, etassa bahū veyyāvaccakarā bhavissantīti attho. Abhiharanti tadāti daharakāleyeva tadā evaṃ byākaronti. Paṭihārakanti veyyāvaccakarabhāvaṃ. Visavīti ciṇṇavasī.
ஏகேகலோமதாதி³லக்க²ணவண்ணனா
Ekekalomatādilakkhaṇavaṇṇanā
232. உபவத்ததீதி அஜ்ஜா²ஸயங் அனுவத்ததி, இத⁴ கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் ஸச்சகத²னங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் அத்³வெஜ்ஜ²கதா²ய பரிஸுத்³த⁴கதா²ய கதி²தபா⁴வமஸ்ஸ ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி ஏகேகலோமலக்க²ணஞ்ச உண்ணாலக்க²ணஞ்ச நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணத்³வயங். மஹாஜனஸ்ஸ அஜ்ஜா²ஸயானுகூலேன அனுவத்தனதா ஆனிஸங்ஸோ. ஏகேகலோமூபசிதங்க³வாதி ஏகேகேஹி லோமேஹி உபசிதஸரீரோ.
232.Upavattatīti ajjhāsayaṃ anuvattati, idha kammaṃ nāma dīgharattaṃ saccakathanaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma dīgharattaṃ advejjhakathāya parisuddhakathāya kathitabhāvamassa sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti ekekalomalakkhaṇañca uṇṇālakkhaṇañca nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇadvayaṃ. Mahājanassa ajjhāsayānukūlena anuvattanatā ānisaṃso. Ekekalomūpacitaṅgavāti ekekehi lomehi upacitasarīro.
சத்தாலீஸாதி³லக்க²ணவண்ணனா
Cattālīsādilakkhaṇavaṇṇanā
234. அபே⁴ஜ்ஜபரிஸோதி அபி⁴ந்தி³தப்³ப³பரிஸோ. இத⁴ கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் அபிஸுணவாசாய கத²னங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம பிஸுணவாசஸ்ஸ கிர ஸமக்³க³பா⁴வங் பி⁴ந்த³னதோ த³ந்தா அபரிபுண்ணா சேவ ஹொந்தி விரளா ச. ததா²க³தஸ்ஸ பன தீ³க⁴ரத்தங் அபிஸுணவாசதங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி இத³ங் லக்க²ணத்³வயங் நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணத்³வயங். அபே⁴ஜ்ஜபரிஸதா ஆனிஸங்ஸோ. சதுரோ த³ஸாதி சத்தாரோ த³ஸ சத்தாலீஸங்.
234.Abhejjaparisoti abhinditabbapariso. Idha kammaṃ nāma dīgharattaṃ apisuṇavācāya kathanaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma pisuṇavācassa kira samaggabhāvaṃ bhindanato dantā aparipuṇṇā ceva honti viraḷā ca. Tathāgatassa pana dīgharattaṃ apisuṇavācataṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti idaṃ lakkhaṇadvayaṃ nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇadvayaṃ. Abhejjaparisatā ānisaṃso. Caturo dasāti cattāro dasa cattālīsaṃ.
பஹூதஜிவ்ஹாதி³லக்க²ணவண்ணனா
Pahūtajivhādilakkhaṇavaṇṇanā
236. ஆதெ³ய்யவாசோ ஹோதீதி க³ஹேதப்³ப³வசனோ ஹோதி. இத⁴ கம்மங் நாம தீ³க⁴ரத்தங் அப²ருஸவாதி³தா. கம்மஸரிக்க²கங் நாம யே ப²ருஸவாசா ஹொந்தி, தே இமினா காரணேன நேஸங் ஜிவ்ஹங் பரிவத்தெத்வா பரிவத்தெத்வா ப²ருஸவாசாய கதி²தபா⁴வங் ஜனோ ஜானாதூதி ப³த்³த⁴ஜிவ்ஹா வா ஹொந்தி, கூ³ள்ஹஜிவ்ஹா வா த்³விஜிவ்ஹா வா மம்மனா வா. யே பன ஜிவ்ஹங் பரிவத்தெத்வா பரிவத்தெத்வா ப²ருஸவாசங் ந வத³ந்தி, தே ப³த்³த⁴ஜிவ்ஹா கூ³ள்ஹஜிவ்ஹா த்³விஜிவ்ஹா ந ஹொந்தி. முது³ நேஸங் ஜிவ்ஹா ஹோதி ரத்தகம்ப³லவண்ணா. தஸ்மா ததா²க³தஸ்ஸ தீ³க⁴ரத்தங் ஜிவ்ஹங் பரிவத்தெத்வா ப²ருஸாய வாசாய அகதி²தபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி பஹூதஜிவ்ஹாலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. ப²ருஸவாசங் கதெ²ந்தானஞ்ச ஸத்³தோ³ பி⁴ஜ்ஜதி. தே ஸத்³த³பே⁴த³ங் கத்வா ப²ருஸவாசாய கதி²தபா⁴வங் ஜனோ ஜானாதூதி சி²ன்னஸ்ஸரா வா ஹொந்தி பி⁴ன்னஸ்ஸரா வா காகஸ்ஸரா வா. யே பன ஸரபே⁴த³கரங் ப²ருஸவாசங் ந கதெ²ந்தி, தேஸங் ஸத்³தோ³ மது⁴ரோ ச ஹோதி பேமனீயோ. தஸ்மா ததா²க³தஸ்ஸ தீ³க⁴ரத்தங் ஸரபே⁴த³கராய ப²ருஸவாசாய அகதி²தபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி ப்³ரஹ்மஸ்ஸரலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணத்³வயங். ஆதெ³ய்யவசனதா ஆனிஸங்ஸோ.
236.Ādeyyavāco hotīti gahetabbavacano hoti. Idha kammaṃ nāma dīgharattaṃ apharusavāditā. Kammasarikkhakaṃ nāma ye pharusavācā honti, te iminā kāraṇena nesaṃ jivhaṃ parivattetvā parivattetvā pharusavācāya kathitabhāvaṃ jano jānātūti baddhajivhā vā honti, gūḷhajivhā vā dvijivhā vā mammanā vā. Ye pana jivhaṃ parivattetvā parivattetvā pharusavācaṃ na vadanti, te baddhajivhā gūḷhajivhā dvijivhā na honti. Mudu nesaṃ jivhā hoti rattakambalavaṇṇā. Tasmā tathāgatassa dīgharattaṃ jivhaṃ parivattetvā pharusāya vācāya akathitabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti pahūtajivhālakkhaṇaṃ nibbattati. Pharusavācaṃ kathentānañca saddo bhijjati. Te saddabhedaṃ katvā pharusavācāya kathitabhāvaṃ jano jānātūti chinnassarā vā honti bhinnassarā vā kākassarā vā. Ye pana sarabhedakaraṃ pharusavācaṃ na kathenti, tesaṃ saddo madhuro ca hoti pemanīyo. Tasmā tathāgatassa dīgharattaṃ sarabhedakarāya pharusavācāya akathitabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti brahmassaralakkhaṇaṃ nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇadvayaṃ. Ādeyyavacanatā ānisaṃso.
237. உப்³பா³தி⁴கந்தி அக்கோஸயுத்தத்தா ஆபா³த⁴கரிங் ப³ஹுஜனப்பமத்³த³னந்தி ப³ஹுஜனானங் பமத்³த³னிங் அபா³ள்ஹங் கி³ரங் ஸோ ந ப⁴ணி ப²ருஸந்தி எத்த² அகாரோ பரதோ ப⁴ணிஸத்³தே³ன யோஜேதப்³போ³. பா³ள்ஹந்தி ப³லவங் அதிப²ருஸங். பா³ள்ஹங் கி³ரங் ஸோ ந அப⁴ணீதி அயமெத்த² அத்தோ². ஸுஸங்ஹிதந்தி ஸுட்டு² பேமஸஞ்ஹிதங். ஸகி²லந்தி முது³கங். வாசாதி வாசாயோ. கண்ணஸுகா²தி கண்ணஸுகா²யோ. ‘‘கண்ணஸுக²’’ந்திபி பாடோ², யதா² கண்ணானங் ஸுக²ங் ஹோதி, ஏவங் ஏரயதீதி அத்தோ². வேத³யதா²தி வேத³யித்த². ப்³ரஹ்மஸ்ஸரத்தந்தி ப்³ரஹ்மஸ்ஸரதங். ப³ஹுனோ ப³ஹுந்தி ப³ஹுஜனஸ்ஸ ப³ஹுங். ‘‘ப³ஹூனங் ப³ஹுந்தி’’பி பாடோ², ப³ஹுஜனானங் ப³ஹுந்தி அத்தோ².
237.Ubbādhikanti akkosayuttattā ābādhakariṃ bahujanappamaddananti bahujanānaṃ pamaddaniṃ abāḷhaṃ giraṃ so na bhaṇi pharusanti ettha akāro parato bhaṇisaddena yojetabbo. Bāḷhanti balavaṃ atipharusaṃ. Bāḷhaṃ giraṃ so na abhaṇīti ayamettha attho. Susaṃhitanti suṭṭhu pemasañhitaṃ. Sakhilanti mudukaṃ. Vācāti vācāyo. Kaṇṇasukhāti kaṇṇasukhāyo. ‘‘Kaṇṇasukha’’ntipi pāṭho, yathā kaṇṇānaṃ sukhaṃ hoti, evaṃ erayatīti attho. Vedayathāti vedayittha. Brahmassarattanti brahmassarataṃ. Bahuno bahunti bahujanassa bahuṃ. ‘‘Bahūnaṃ bahunti’’pi pāṭho, bahujanānaṃ bahunti attho.
ஸீஹஹனுலக்க²ணவண்ணனா
Sīhahanulakkhaṇavaṇṇanā
238. அப்பத⁴ங்ஸிகோ ஹோதீதி கு³ணதோ வா டா²னதோ வா பத⁴ங்ஸேதுங் சாவேதுங் அஸக்குணெய்யோ. இத⁴ கம்மங் நாம பலாபகதா²ய அகத²னங். கம்மஸரிக்க²கங் நாம யே தங் கதெ²ந்தி, தே இமினா காரணேன நேஸங் ஹனுகங் சாலெத்வா சாலெத்வா பலாபகதா²ய கதி²தபா⁴வங் ஜனோ ஜானாதூதி அந்தோபவிட்ட²ஹனுகா வா வங்கஹனுகா வா பப்³பா⁴ரஹனுகா வா ஹொந்தி. ததா²க³தோ பன ததா² ந கதே²ஸி. தேனஸ்ஸ ஹனுகங் சாலெத்வா சாலெத்வா தீ³க⁴ரத்தங் பலாபகதா²ய அகதி²தபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி ஸீஹஹனுலக்க²ணங் நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணங். அப்பத⁴ங்ஸிகதா ஆனிஸங்ஸோ.
238.Appadhaṃsiko hotīti guṇato vā ṭhānato vā padhaṃsetuṃ cāvetuṃ asakkuṇeyyo. Idha kammaṃ nāma palāpakathāya akathanaṃ. Kammasarikkhakaṃ nāma ye taṃ kathenti, te iminā kāraṇena nesaṃ hanukaṃ cāletvā cāletvā palāpakathāya kathitabhāvaṃ jano jānātūti antopaviṭṭhahanukā vā vaṅkahanukā vā pabbhārahanukā vā honti. Tathāgato pana tathā na kathesi. Tenassa hanukaṃ cāletvā cāletvā dīgharattaṃ palāpakathāya akathitabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti sīhahanulakkhaṇaṃ nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇaṃ. Appadhaṃsikatā ānisaṃso.
239. அவிகிண்ணவசனப்³யப்பதோ² சாதி அவிகிண்ணவசனானங் விய புரிமபோ³தி⁴ஸத்தானங் வசனபதோ² அஸ்ஸாதி அவிகிண்ணவசனப்³யப்பதோ². த்³விது³க³மவரதரஹனுத்தமலத்தா²தி த்³வீஹி த்³வீஹி க³ச்ச²தீதி த்³விது³க³மோ, த்³வீஹி த்³வீஹீதி சதூஹி, சதுப்பதா³னங் வரதரஸ்ஸ ஸீஹஸ்ஸேவ ஹனுபா⁴வங் அலத்தா²தி அத்தோ². மனுஜாதி⁴பதீதி மனுஜானங் அதி⁴பதி. தத²த்தோதி தத²ஸபா⁴வோ.
239.Avikiṇṇavacanabyappatho cāti avikiṇṇavacanānaṃ viya purimabodhisattānaṃ vacanapatho assāti avikiṇṇavacanabyappatho. Dvidugamavaratarahanuttamalatthāti dvīhi dvīhi gacchatīti dvidugamo, dvīhi dvīhīti catūhi, catuppadānaṃ varatarassa sīhasseva hanubhāvaṃ alatthāti attho. Manujādhipatīti manujānaṃ adhipati. Tathattoti tathasabhāvo.
ஸமத³ந்தாதி³லக்க²ணவண்ணனா
Samadantādilakkhaṇavaṇṇanā
240. ஸுசிபரிவாரோதி பரிஸுத்³த⁴பரிவாரோ. இத⁴ கம்மங் நாம ஸம்மாஜீவதா. கம்மஸரிக்க²கங் நாம யோ விஸமேன ஸங்கிலிட்டா²ஜீவேன ஜீவிதங் கப்பேதி, தஸ்ஸ த³ந்தாபி விஸமா ஹொந்தி தா³டா²பி கிலிட்டா². ததா²க³தஸ்ஸ பன ஸமேன ஸுத்³தா⁴ஜீவேன ஜீவிதங் கப்பிதபா⁴வங் ஸதே³வகோ லோகோ இமினா காரணேன ஜானாதூதி ஸமத³ந்தலக்க²ணஞ்ச ஸுஸுக்கதா³டா²லக்க²ணஞ்ச நிப்³ப³த்ததி. லக்க²ணங் நாம இத³மேவ லக்க²ணத்³வயங். ஸுசிபரிவாரதா ஆனிஸங்ஸோ.
240.Suciparivāroti parisuddhaparivāro. Idha kammaṃ nāma sammājīvatā. Kammasarikkhakaṃ nāma yo visamena saṃkiliṭṭhājīvena jīvitaṃ kappeti, tassa dantāpi visamā honti dāṭhāpi kiliṭṭhā. Tathāgatassa pana samena suddhājīvena jīvitaṃ kappitabhāvaṃ sadevako loko iminā kāraṇena jānātūti samadantalakkhaṇañca susukkadāṭhālakkhaṇañca nibbattati. Lakkhaṇaṃ nāma idameva lakkhaṇadvayaṃ. Suciparivāratā ānisaṃso.
241. அவஸ்ஸஜீதி பஹாஸி திதி³வபுரவரஸமோதி திதி³வபுரவரேன ஸக்கேன ஸமோ. லபனஜந்தி முக²ஜங், த³ந்தந்தி அத்தோ². தி³ஜஸமஸுக்கஸுசிஸோப⁴னத³ந்தோதி த்³வே வாரே ஜாதத்தா தி³ஜனாமகா ஸுக்கா ஸுசி ஸோப⁴னா ச த³ந்தா அஸ்ஸாதி தி³ஜஸமஸுக்கஸுசிஸோப⁴னத³ந்தோ. ந ச ஜனபத³துத³னந்தி யோ தஸ்ஸ சக்கவாளபரிச்சி²ன்னோ ஜனபதோ³, தஸ்ஸ அஞ்ஞேன துத³னங் பீளா வா ஆபா³தோ⁴ வா நத்தி². ஹிதமபி ச ப³ஹுஜன ஸுக²ஞ்ச சரந்தீதி ப³ஹுஜனா ஸமானஸுக²து³க்கா² ஹுத்வா தஸ்மிங் ஜனபதே³ அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ ஹிதஞ்சேவ ஸுக²ஞ்ச சரந்தி. விபாபோதி விக³தபாபோ. விக³தத³ரத²கிலமதோ²தி விக³தகாயிகத³ரத²கிலமதோ². மலகி²லகலிகிலேஸே பனுதே³ஹீதி ராகா³தி³மலானஞ்சேவ ராகா³தி³கி²லானஞ்ச தோ³ஸகலீனஞ்ச ஸப்³ப³கிலேஸானஞ்ச அபனுதே³ஹி. ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² உத்தானத்த²மேவாதி.
241.Avassajīti pahāsi tidivapuravarasamoti tidivapuravarena sakkena samo. Lapanajanti mukhajaṃ, dantanti attho. Dijasamasukkasucisobhanadantoti dve vāre jātattā dijanāmakā sukkā suci sobhanā ca dantā assāti dijasamasukkasucisobhanadanto. Na ca janapadatudananti yo tassa cakkavāḷaparicchinno janapado, tassa aññena tudanaṃ pīḷā vā ābādho vā natthi. Hitamapi ca bahujana sukhañca carantīti bahujanā samānasukhadukkhā hutvā tasmiṃ janapade aññamaññassa hitañceva sukhañca caranti. Vipāpoti vigatapāpo. Vigatadarathakilamathoti vigatakāyikadarathakilamatho. Malakhilakalikilese panudehīti rāgādimalānañceva rāgādikhilānañca dosakalīnañca sabbakilesānañca apanudehi. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ஸுமங்க³லவிலாஸினியா தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²ய
Sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya
லக்க²ணஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Lakkhaṇasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya / 7. லக்க²ணஸுத்தங் • 7. Lakkhaṇasuttaṃ
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 7. லக்க²ணஸுத்தவண்ணனா • 7. Lakkhaṇasuttavaṇṇanā
