Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi |
၅၅. ဘဒ္ဒိယဝဂ္ဂော
55. Bhaddiyavaggo
၁. လကုဏ္ဍဘဒ္ဒိယတ္ထေရအပဒာနံ
1. Lakuṇḍabhaddiyattheraapadānaṃ
၁.
1.
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သဗ္ဗဓမ္မေသု စက္ခုမာ။
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;
ဣတော သတသဟသ္သမ္ဟိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ နာယကော။
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
၂.
2.
‘‘တဒာဟံ ဟံသဝတိယံ၊ သေဋ္ဌိပုတ္တော မဟဒ္ဓနော။
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, seṭṭhiputto mahaddhano;
ဇင္ဃာဝိဟာရံ ဝိစရံ၊ သင္ဃာရာမံ အဂစ္ဆဟံ။
Jaṅghāvihāraṃ vicaraṃ, saṅghārāmaṃ agacchahaṃ.
၃.
3.
‘‘တဒာ သော လောကပဇ္ဇောတော၊ ဓမ္မံ ဒေသေသိ နာယကော။
‘‘Tadā so lokapajjoto, dhammaṃ desesi nāyako;
မဉ္ဇုသ္သရာနံ ပဝရံ၊ သာဝကံ အဘိကိတ္တယိ။
Mañjussarānaṃ pavaraṃ, sāvakaṃ abhikittayi.
၄.
4.
‘‘တံ သုတ္ဝာ မုဒိတော ဟုတ္ဝာ၊ ကာရံ ကတ္ဝာ မဟေသိနော။
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, kāraṃ katvā mahesino;
ဝန္ဒိတ္ဝာ သတ္ထုနော ပာဒေ၊ တံ ဌာနမဘိပတ္ထယိံ။
Vanditvā satthuno pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.
၅.
5.
‘‘တဒာ ဗုဒ္ဓော ဝိယာကာသိ၊ သင္ဃမဇ္ဈေ ဝိနာယကော။
‘‘Tadā buddho viyākāsi, saṅghamajjhe vināyako;
‘အနာဂတမ္ဟိ အဒ္ဓာနေ၊ လစ္ဆသေ တံ မနောရထံ။
‘Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
၆.
6.
‘‘‘သတသဟသ္သိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝော။
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ဂောတမော နာမ ဂောတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိသ္သတိ။
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
၇.
7.
‘‘‘တသ္သ ဓမ္မေသု ဒာယာဒော၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ဘဒ္ဒိယော နာမ နာမေန၊ ဟေသ္သတိ သတ္ထု သာဝကော’။
Bhaddiyo nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
၈.
8.
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ဇဟိတ္ဝာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
၉.
9.
‘‘ဒ္ဝေနဝုတေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ဖုသ္သော ဥပ္ပဇ္ဇိ နာယကော။
‘‘Dvenavute ito kappe, phusso uppajji nāyako;
ဒုရာသဒော ဒုပ္ပသဟော၊ သဗ္ဗလောကုတ္တမော ဇိနော။
Durāsado duppasaho, sabbalokuttamo jino.
၁၀.
10.
‘‘စရဏေန စ သမ္ပန္နော၊ ဗ္ရဟာ ဥဇု ပတာပဝာ။
‘‘Caraṇena ca sampanno, brahā uju patāpavā;
၁၁.
11.
ဂန္ဓကုဋိသမာသန္နေ၊ အမ္ဗရုက္ခေ ဝသာမဟံ။
Gandhakuṭisamāsanne, ambarukkhe vasāmahaṃ.
၁၂.
12.
‘‘တဒာ ပိဏ္ဍာယ ဂစ္ဆန္တံ၊ ဒက္ခိဏေယ္ယံ ဇိနုတ္တမံ။
‘‘Tadā piṇḍāya gacchantaṃ, dakkhiṇeyyaṃ jinuttamaṃ;
၁၃.
13.
‘‘ရာဇုယ္ယာနံ တဒာ ဂန္တ္ဝာ၊ သုပက္ကံ ကနကတ္တစံ။
‘‘Rājuyyānaṃ tadā gantvā, supakkaṃ kanakattacaṃ;
အမ္ဗပိဏ္ဍံ ဂဟေတ္ဝာန၊ သမ္ဗုဒ္ဓသ္သောပနာမယိံ။
Ambapiṇḍaṃ gahetvāna, sambuddhassopanāmayiṃ.
၁၄.
14.
‘‘တဒာ မေ စိတ္တမညာယ၊ မဟာကာရုဏိကော ဇိနော။
‘‘Tadā me cittamaññāya, mahākāruṇiko jino;
ဥပဋ္ဌာကသ္သ ဟတ္ထတော၊ ပတ္တံ ပဂ္ဂဏ္ဟိ နာယကော။
Upaṭṭhākassa hatthato, pattaṃ paggaṇhi nāyako.
၁၅.
15.
ပတ္တေ ပက္ခိပ္ပ ပက္ခေဟိ၊ ပဉ္ဇလိံ 9 ကတ္ဝာန မဉ္ဇုနာ။
Patte pakkhippa pakkhehi, pañjaliṃ 10 katvāna mañjunā.
၁၆.
16.
‘‘သရေန ရဇနီယေန၊ သဝနီယေန ဝဂ္ဂုနာ။
‘‘Sarena rajanīyena, savanīyena vaggunā;
ဝသ္သန္တော ဗုဒ္ဓပူဇတ္ထံ၊ နီဠံ 11 ဂန္တ္ဝာ နိပဇ္ဇဟံ။
Vassanto buddhapūjatthaṃ, nīḷaṃ 12 gantvā nipajjahaṃ.
၁၇.
17.
‘‘တဒာ မုဒိတစိတ္တံ မံ၊ ဗုဒ္ဓပေမဂတာသယံ။
‘‘Tadā muditacittaṃ maṃ, buddhapemagatāsayaṃ;
သကုဏဂ္ဃိ ဥပာဂန္တ္ဝာ၊ ဃာတယီ ဒုဋ္ဌမာနသော။
Sakuṇagghi upāgantvā, ghātayī duṭṭhamānaso.
၁၈.
18.
‘‘တတော စုတောဟံ တုသိတေ၊ အနုဘောတ္ဝာ မဟာသုခံ။
‘‘Tato cutohaṃ tusite, anubhotvā mahāsukhaṃ;
မနုသ္သယောနိမာဂစ္ဆိံ၊ တသ္သ ကမ္မသ္သ ဝာဟသာ။
Manussayonimāgacchiṃ, tassa kammassa vāhasā.
၁၉.
19.
‘‘ဣမမ္ဟိ ဘဒ္ဒကေ ကပ္ပေ၊ ဗ္ရဟ္မဗန္ဓု မဟာယသော။
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
ကသ္သပော နာမ ဂောတ္တေန၊ ဥပ္ပဇ္ဇိ ဝဒတံ ဝရော။
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
၂၀.
20.
‘‘သာသနံ ဇောတယိတ္ဝာ သော၊ အဘိဘုယ္ယ ကုတိတ္ထိယေ။
‘‘Sāsanaṃ jotayitvā so, abhibhuyya kutitthiye;
ဝိနယိတ္ဝာန ဝေနေယ္ယေ၊ နိဗ္ဗုတော သော သသာဝကော။
Vinayitvāna veneyye, nibbuto so sasāvako.
၂၁.
21.
‘‘နိဗ္ဗုတေ တမ္ဟိ လောကဂ္ဂေ၊ ပသန္နာ ဇနတာ ဗဟူ။
‘‘Nibbute tamhi lokagge, pasannā janatā bahū;
ပူဇနတ္ထာယ ဗုဒ္ဓသ္သ၊ ထူပံ ကုဗ္ဗန္တိ သတ္ထုနော။
Pūjanatthāya buddhassa, thūpaṃ kubbanti satthuno.
၂၂.
22.
‘‘‘သတ္တယောဇနိကံ ထူပံ၊ သတ္တရတနဘူသိတံ။
‘‘‘Sattayojanikaṃ thūpaṃ, sattaratanabhūsitaṃ;
ကရိသ္သာမ မဟေသိသ္သ’၊ ဣစ္စေဝံ မန္တယန္တိ တေ။
Karissāma mahesissa’, iccevaṃ mantayanti te.
၂၃.
23.
‘‘ကိကိနော ကာသိရာဇသ္သ၊ တဒာ သေနာယ နာယကော။
‘‘Kikino kāsirājassa, tadā senāya nāyako;
ဟုတ္ဝာဟံ အပ္ပမာဏသ္သ၊ ပမာဏံ စေတိယေ ဝဒိံ။
Hutvāhaṃ appamāṇassa, pamāṇaṃ cetiye vadiṃ.
၂၄.
24.
‘‘တဒာ တေ မမ ဝာက္ယေန၊ စေတိယံ ယောဇနုဂ္ဂတံ။
‘‘Tadā te mama vākyena, cetiyaṃ yojanuggataṃ;
အကံသု နရဝီရသ္သ၊ နာနာရတနဘူသိတံ။
Akaṃsu naravīrassa, nānāratanabhūsitaṃ.
၂၅.
25.
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ဇဟိတ္ဝာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
၂၆.
26.
‘‘ပစ္ဆိမေ စ ဘဝေ ဒာနိ၊ ဇာတော သေဋ္ဌိကုလေ အဟံ။
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto seṭṭhikule ahaṃ;
သာဝတ္ထိယံ ပုရဝရေ၊ ဣဒ္ဓေ ဖီတေ မဟဒ္ဓနေ။
Sāvatthiyaṃ puravare, iddhe phīte mahaddhane.
၂၇.
27.
‘‘ပုရပ္ပဝေသေ သုဂတံ၊ ဒိသ္ဝာ ဝိမ္ဟိတမာနသော။
‘‘Purappavese sugataṃ, disvā vimhitamānaso;
ပဗ္ဗဇိတ္ဝာန န စိရံ၊ အရဟတ္တမပာပုဏိံ။
Pabbajitvāna na ciraṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
၂၈.
28.
‘‘စေတိယသ္သ ပမာဏံ ယံ၊ အကရိံ တေန ကမ္မုနာ။
‘‘Cetiyassa pamāṇaṃ yaṃ, akariṃ tena kammunā;
လကုဏ္ဍကသရီရောဟံ၊ ဇာတော ပရိဘဝာရဟော။
Lakuṇḍakasarīrohaṃ, jāto paribhavāraho.
၂၉.
29.
‘‘သရေန မဓုရေနာဟံ၊ ပူဇိတ္ဝာ ဣသိသတ္တမံ။
‘‘Sarena madhurenāhaṃ, pūjitvā isisattamaṃ;
မဉ္ဇုသ္သရာနံ ဘိက္ခူနံ၊ အဂ္ဂတ္တမနုပာပုဏိံ။
Mañjussarānaṃ bhikkhūnaṃ, aggattamanupāpuṇiṃ.
၃၀.
30.
‘‘ဖလဒာနေန ဗုဒ္ဓသ္သ၊ ဂုဏာနုသ္သရဏေန စ။
‘‘Phaladānena buddhassa, guṇānussaraṇena ca;
သာမညဖလသမ္ပန္နော၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝော။
Sāmaññaphalasampanno, viharāmi anāsavo.
၃၁.
31.
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ၊ ဘဝာ သဗ္ဗေ သမူဟတာ။
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
နာဂောဝ ဗန္ဓနံ ဆေတ္ဝာ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝော။
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
၃၂.
32.
‘‘သ္ဝာဂတံ ဝတ မေ အာသိ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌသ္သ သန္တိကေ။
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, buddhaseṭṭhassa santike;
တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ။
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
၃၃.
33.
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒာ စတသ္သော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ။
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ’’။
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ လကုဏ္ဍဘဒ္ဒိယော ထေရော ဣမာ ဂာထာယော
Itthaṃ sudaṃ āyasmā lakuṇḍabhaddiyo thero imā gāthāyo
အဘာသိတ္ထာတိ။
Abhāsitthāti.
လကုဏ္ဍဘဒ္ဒိယတ္ထေရသ္သာပဒာနံ ပဌမံ။
Lakuṇḍabhaddiyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā / ၁. လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ • 1. Lakuṇḍakabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā