Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಪದಾನಪಾಳಿ • Apadānapāḷi |
೫೫. ಭದ್ದಿಯವಗ್ಗೋ
55. Bhaddiyavaggo
೧. ಲಕುಣ್ಡಭದ್ದಿಯತ್ಥೇರಅಪದಾನಂ
1. Lakuṇḍabhaddiyattheraapadānaṃ
೧.
1.
‘‘ಪದುಮುತ್ತರೋ ನಾಮ ಜಿನೋ, ಸಬ್ಬಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಮಾ।
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;
ಇತೋ ಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ, ಕಪ್ಪೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ನಾಯಕೋ॥
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
೨.
2.
‘‘ತದಾಹಂ ಹಂಸವತಿಯಂ, ಸೇಟ್ಠಿಪುತ್ತೋ ಮಹದ್ಧನೋ।
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, seṭṭhiputto mahaddhano;
ಜಙ್ಘಾವಿಹಾರಂ ವಿಚರಂ, ಸಙ್ಘಾರಾಮಂ ಅಗಚ್ಛಹಂ॥
Jaṅghāvihāraṃ vicaraṃ, saṅghārāmaṃ agacchahaṃ.
೩.
3.
‘‘ತದಾ ಸೋ ಲೋಕಪಜ್ಜೋತೋ, ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ ನಾಯಕೋ।
‘‘Tadā so lokapajjoto, dhammaṃ desesi nāyako;
ಮಞ್ಜುಸ್ಸರಾನಂ ಪವರಂ, ಸಾವಕಂ ಅಭಿಕಿತ್ತಯಿ॥
Mañjussarānaṃ pavaraṃ, sāvakaṃ abhikittayi.
೪.
4.
‘‘ತಂ ಸುತ್ವಾ ಮುದಿತೋ ಹುತ್ವಾ, ಕಾರಂ ಕತ್ವಾ ಮಹೇಸಿನೋ।
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, kāraṃ katvā mahesino;
ವನ್ದಿತ್ವಾ ಸತ್ಥುನೋ ಪಾದೇ, ತಂ ಠಾನಮಭಿಪತ್ಥಯಿಂ॥
Vanditvā satthuno pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.
೫.
5.
‘‘ತದಾ ಬುದ್ಧೋ ವಿಯಾಕಾಸಿ, ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವಿನಾಯಕೋ।
‘‘Tadā buddho viyākāsi, saṅghamajjhe vināyako;
‘ಅನಾಗತಮ್ಹಿ ಅದ್ಧಾನೇ, ಲಚ್ಛಸೇ ತಂ ಮನೋರಥಂ॥
‘Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
೬.
6.
‘‘‘ಸತಸಹಸ್ಸಿತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಓಕ್ಕಾಕಕುಲಸಮ್ಭವೋ।
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ಗೋತಮೋ ನಾಮ ಗೋತ್ತೇನ, ಸತ್ಥಾ ಲೋಕೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
೭.
7.
‘‘‘ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮೇಸು ದಾಯಾದೋ, ಓರಸೋ ಧಮ್ಮನಿಮ್ಮಿತೋ।
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ಭದ್ದಿಯೋ ನಾಮ ನಾಮೇನ, ಹೇಸ್ಸತಿ ಸತ್ಥು ಸಾವಕೋ’॥
Bhaddiyo nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
೮.
8.
‘‘ತೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಸುಕತೇನ, ಚೇತನಾಪಣಿಧೀಹಿ ಚ।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ಜಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ತಾವತಿಂಸಮಗಚ್ಛಹಂ॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
೯.
9.
‘‘ದ್ವೇನವುತೇ ಇತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಫುಸ್ಸೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ನಾಯಕೋ।
‘‘Dvenavute ito kappe, phusso uppajji nāyako;
ದುರಾಸದೋ ದುಪ್ಪಸಹೋ, ಸಬ್ಬಲೋಕುತ್ತಮೋ ಜಿನೋ॥
Durāsado duppasaho, sabbalokuttamo jino.
೧೦.
10.
‘‘ಚರಣೇನ ಚ ಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಬ್ರಹಾ ಉಜು ಪತಾಪವಾ।
‘‘Caraṇena ca sampanno, brahā uju patāpavā;
೧೧.
11.
ಗನ್ಧಕುಟಿಸಮಾಸನ್ನೇ, ಅಮ್ಬರುಕ್ಖೇ ವಸಾಮಹಂ॥
Gandhakuṭisamāsanne, ambarukkhe vasāmahaṃ.
೧೨.
12.
‘‘ತದಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಂ, ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಂ ಜಿನುತ್ತಮಂ।
‘‘Tadā piṇḍāya gacchantaṃ, dakkhiṇeyyaṃ jinuttamaṃ;
೧೩.
13.
‘‘ರಾಜುಯ್ಯಾನಂ ತದಾ ಗನ್ತ್ವಾ, ಸುಪಕ್ಕಂ ಕನಕತ್ತಚಂ।
‘‘Rājuyyānaṃ tadā gantvā, supakkaṃ kanakattacaṃ;
ಅಮ್ಬಪಿಣ್ಡಂ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸೋಪನಾಮಯಿಂ॥
Ambapiṇḍaṃ gahetvāna, sambuddhassopanāmayiṃ.
೧೪.
14.
‘‘ತದಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಮಞ್ಞಾಯ, ಮಹಾಕಾರುಣಿಕೋ ಜಿನೋ।
‘‘Tadā me cittamaññāya, mahākāruṇiko jino;
ಉಪಟ್ಠಾಕಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ, ಪತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಿ ನಾಯಕೋ॥
Upaṭṭhākassa hatthato, pattaṃ paggaṇhi nāyako.
೧೫.
15.
ಪತ್ತೇ ಪಕ್ಖಿಪ್ಪ ಪಕ್ಖೇಹಿ, ಪಞ್ಜಲಿಂ 9 ಕತ್ವಾನ ಮಞ್ಜುನಾ॥
Patte pakkhippa pakkhehi, pañjaliṃ 10 katvāna mañjunā.
೧೬.
16.
‘‘ಸರೇನ ರಜನೀಯೇನ, ಸವನೀಯೇನ ವಗ್ಗುನಾ।
‘‘Sarena rajanīyena, savanīyena vaggunā;
ವಸ್ಸನ್ತೋ ಬುದ್ಧಪೂಜತ್ಥಂ, ನೀಳಂ 11 ಗನ್ತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಹಂ॥
Vassanto buddhapūjatthaṃ, nīḷaṃ 12 gantvā nipajjahaṃ.
೧೭.
17.
‘‘ತದಾ ಮುದಿತಚಿತ್ತಂ ಮಂ, ಬುದ್ಧಪೇಮಗತಾಸಯಂ।
‘‘Tadā muditacittaṃ maṃ, buddhapemagatāsayaṃ;
ಸಕುಣಗ್ಘಿ ಉಪಾಗನ್ತ್ವಾ, ಘಾತಯೀ ದುಟ್ಠಮಾನಸೋ॥
Sakuṇagghi upāgantvā, ghātayī duṭṭhamānaso.
೧೮.
18.
‘‘ತತೋ ಚುತೋಹಂ ತುಸಿತೇ, ಅನುಭೋತ್ವಾ ಮಹಾಸುಖಂ।
‘‘Tato cutohaṃ tusite, anubhotvā mahāsukhaṃ;
ಮನುಸ್ಸಯೋನಿಮಾಗಚ್ಛಿಂ, ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಾಹಸಾ॥
Manussayonimāgacchiṃ, tassa kammassa vāhasā.
೧೯.
19.
‘‘ಇಮಮ್ಹಿ ಭದ್ದಕೇ ಕಪ್ಪೇ, ಬ್ರಹ್ಮಬನ್ಧು ಮಹಾಯಸೋ।
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
ಕಸ್ಸಪೋ ನಾಮ ಗೋತ್ತೇನ, ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ವದತಂ ವರೋ॥
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
೨೦.
20.
‘‘ಸಾಸನಂ ಜೋತಯಿತ್ವಾ ಸೋ, ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಕುತಿತ್ಥಿಯೇ।
‘‘Sāsanaṃ jotayitvā so, abhibhuyya kutitthiye;
ವಿನಯಿತ್ವಾನ ವೇನೇಯ್ಯೇ, ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೋ ಸಸಾವಕೋ॥
Vinayitvāna veneyye, nibbuto so sasāvako.
೨೧.
21.
‘‘ನಿಬ್ಬುತೇ ತಮ್ಹಿ ಲೋಕಗ್ಗೇ, ಪಸನ್ನಾ ಜನತಾ ಬಹೂ।
‘‘Nibbute tamhi lokagge, pasannā janatā bahū;
ಪೂಜನತ್ಥಾಯ ಬುದ್ಧಸ್ಸ, ಥೂಪಂ ಕುಬ್ಬನ್ತಿ ಸತ್ಥುನೋ॥
Pūjanatthāya buddhassa, thūpaṃ kubbanti satthuno.
೨೨.
22.
‘‘‘ಸತ್ತಯೋಜನಿಕಂ ಥೂಪಂ, ಸತ್ತರತನಭೂಸಿತಂ।
‘‘‘Sattayojanikaṃ thūpaṃ, sattaratanabhūsitaṃ;
ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಮಹೇಸಿಸ್ಸ’, ಇಚ್ಚೇವಂ ಮನ್ತಯನ್ತಿ ತೇ॥
Karissāma mahesissa’, iccevaṃ mantayanti te.
೨೩.
23.
‘‘ಕಿಕಿನೋ ಕಾಸಿರಾಜಸ್ಸ, ತದಾ ಸೇನಾಯ ನಾಯಕೋ।
‘‘Kikino kāsirājassa, tadā senāya nāyako;
ಹುತ್ವಾಹಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ, ಪಮಾಣಂ ಚೇತಿಯೇ ವದಿಂ॥
Hutvāhaṃ appamāṇassa, pamāṇaṃ cetiye vadiṃ.
೨೪.
24.
‘‘ತದಾ ತೇ ಮಮ ವಾಕ್ಯೇನ, ಚೇತಿಯಂ ಯೋಜನುಗ್ಗತಂ।
‘‘Tadā te mama vākyena, cetiyaṃ yojanuggataṃ;
ಅಕಂಸು ನರವೀರಸ್ಸ, ನಾನಾರತನಭೂಸಿತಂ॥
Akaṃsu naravīrassa, nānāratanabhūsitaṃ.
೨೫.
25.
‘‘ತೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಸುಕತೇನ, ಚೇತನಾಪಣಿಧೀಹಿ ಚ।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ಜಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ತಾವತಿಂಸಮಗಚ್ಛಹಂ॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
೨೬.
26.
‘‘ಪಚ್ಛಿಮೇ ಚ ಭವೇ ದಾನಿ, ಜಾತೋ ಸೇಟ್ಠಿಕುಲೇ ಅಹಂ।
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto seṭṭhikule ahaṃ;
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಪುರವರೇ, ಇದ್ಧೇ ಫೀತೇ ಮಹದ್ಧನೇ॥
Sāvatthiyaṃ puravare, iddhe phīte mahaddhane.
೨೭.
27.
‘‘ಪುರಪ್ಪವೇಸೇ ಸುಗತಂ, ದಿಸ್ವಾ ವಿಮ್ಹಿತಮಾನಸೋ।
‘‘Purappavese sugataṃ, disvā vimhitamānaso;
ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾನ ನ ಚಿರಂ, ಅರಹತ್ತಮಪಾಪುಣಿಂ॥
Pabbajitvāna na ciraṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
೨೮.
28.
‘‘ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಪಮಾಣಂ ಯಂ, ಅಕರಿಂ ತೇನ ಕಮ್ಮುನಾ।
‘‘Cetiyassa pamāṇaṃ yaṃ, akariṃ tena kammunā;
ಲಕುಣ್ಡಕಸರೀರೋಹಂ, ಜಾತೋ ಪರಿಭವಾರಹೋ॥
Lakuṇḍakasarīrohaṃ, jāto paribhavāraho.
೨೯.
29.
‘‘ಸರೇನ ಮಧುರೇನಾಹಂ, ಪೂಜಿತ್ವಾ ಇಸಿಸತ್ತಮಂ।
‘‘Sarena madhurenāhaṃ, pūjitvā isisattamaṃ;
ಮಞ್ಜುಸ್ಸರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ಅಗ್ಗತ್ತಮನುಪಾಪುಣಿಂ॥
Mañjussarānaṃ bhikkhūnaṃ, aggattamanupāpuṇiṃ.
೩೦.
30.
‘‘ಫಲದಾನೇನ ಬುದ್ಧಸ್ಸ, ಗುಣಾನುಸ್ಸರಣೇನ ಚ।
‘‘Phaladānena buddhassa, guṇānussaraṇena ca;
ಸಾಮಞ್ಞಫಲಸಮ್ಪನ್ನೋ, ವಿಹರಾಮಿ ಅನಾಸವೋ॥
Sāmaññaphalasampanno, viharāmi anāsavo.
೩೧.
31.
‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ, ಭವಾ ಸಬ್ಬೇ ಸಮೂಹತಾ।
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
ನಾಗೋವ ಬನ್ಧನಂ ಛೇತ್ವಾ, ವಿಹರಾಮಿ ಅನಾಸವೋ॥
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
೩೨.
32.
‘‘ಸ್ವಾಗತಂ ವತ ಮೇ ಆಸಿ, ಬುದ್ಧಸೇಟ್ಠಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ।
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, buddhaseṭṭhassa santike;
ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಅನುಪ್ಪತ್ತಾ, ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನಂ॥
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
೩೩.
33.
‘‘ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಚತಸ್ಸೋ, ವಿಮೋಕ್ಖಾಪಿ ಚ ಅಟ್ಠಿಮೇ।
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ಛಳಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತಾ, ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನಂ’’॥
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ಇತ್ಥಂ ಸುದಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಲಕುಣ್ಡಭದ್ದಿಯೋ ಥೇರೋ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ
Itthaṃ sudaṃ āyasmā lakuṇḍabhaddiyo thero imā gāthāyo
ಅಭಾಸಿತ್ಥಾತಿ।
Abhāsitthāti.
ಲಕುಣ್ಡಭದ್ದಿಯತ್ಥೇರಸ್ಸಾಪದಾನಂ ಪಠಮಂ।
Lakuṇḍabhaddiyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಅಪದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Apadāna-aṭṭhakathā / ೧. ಲಕುಣ್ಡಕಭದ್ದಿಯತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ • 1. Lakuṇḍakabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā