Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi |
੫੫. ਭਦ੍ਦਿਯવਗ੍ਗੋ
55. Bhaddiyavaggo
੧. ਲਕੁਣ੍ਡਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ
1. Lakuṇḍabhaddiyattheraapadānaṃ
੧.
1.
‘‘ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਜਿਨੋ, ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਮਾ।
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;
ਇਤੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਹਿ, ਕਪ੍ਪੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਨਾਯਕੋ॥
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
੨.
2.
‘‘ਤਦਾਹਂ ਹਂਸવਤਿਯਂ, ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ।
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, seṭṭhiputto mahaddhano;
ਜਙ੍ਘਾવਿਹਾਰਂ વਿਚਰਂ, ਸਙ੍ਘਾਰਾਮਂ ਅਗਚ੍ਛਹਂ॥
Jaṅghāvihāraṃ vicaraṃ, saṅghārāmaṃ agacchahaṃ.
੩.
3.
‘‘ਤਦਾ ਸੋ ਲੋਕਪਜ੍ਜੋਤੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ ਨਾਯਕੋ।
‘‘Tadā so lokapajjoto, dhammaṃ desesi nāyako;
ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਾਨਂ ਪવਰਂ, ਸਾવਕਂ ਅਭਿਕਿਤ੍ਤਯਿ॥
Mañjussarānaṃ pavaraṃ, sāvakaṃ abhikittayi.
੪.
4.
‘‘ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਮੁਦਿਤੋ ਹੁਤ੍વਾ, ਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਮਹੇਸਿਨੋ।
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, kāraṃ katvā mahesino;
વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਪਾਦੇ, ਤਂ ਠਾਨਮਭਿਪਤ੍ਥਯਿਂ॥
Vanditvā satthuno pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.
੫.
5.
‘‘ਤਦਾ ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਯਾਕਾਸਿ, ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ વਿਨਾਯਕੋ।
‘‘Tadā buddho viyākāsi, saṅghamajjhe vināyako;
‘ਅਨਾਗਤਮ੍ਹਿ ਅਦ੍ਧਾਨੇ, ਲਚ੍ਛਸੇ ਤਂ ਮਨੋਰਥਂ॥
‘Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
੬.
6.
‘‘‘ਸਤਸਹਸ੍ਸਿਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਓਕ੍ਕਾਕਕੁਲਸਮ੍ਭવੋ।
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਗੋਤ੍ਤੇਨ, ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ॥
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
੭.
7.
‘‘‘ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਦਾਯਾਦੋ, ਓਰਸੋ ਧਮ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤੋ।
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਨਾਮ ਨਾਮੇਨ, ਹੇਸ੍ਸਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾવਕੋ’॥
Bhaddiyo nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
੮.
8.
‘‘ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸੁਕਤੇਨ, ਚੇਤਨਾਪਣਿਧੀਹਿ ਚ।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ਜਹਿਤ੍વਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਤਾવਤਿਂਸਮਗਚ੍ਛਹਂ॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
੯.
9.
‘‘ਦ੍વੇਨવੁਤੇ ਇਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਫੁਸ੍ਸੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਨਾਯਕੋ।
‘‘Dvenavute ito kappe, phusso uppajji nāyako;
ਦੁਰਾਸਦੋ ਦੁਪ੍ਪਸਹੋ, ਸਬ੍ਬਲੋਕੁਤ੍ਤਮੋ ਜਿਨੋ॥
Durāsado duppasaho, sabbalokuttamo jino.
੧੦.
10.
‘‘ਚਰਣੇਨ ਚ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਬ੍ਰਹਾ ਉਜੁ ਪਤਾਪવਾ।
‘‘Caraṇena ca sampanno, brahā uju patāpavā;
੧੧.
11.
ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਸਮਾਸਨ੍ਨੇ, ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੇ વਸਾਮਹਂ॥
Gandhakuṭisamāsanne, ambarukkhe vasāmahaṃ.
੧੨.
12.
‘‘ਤਦਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ ਜਿਨੁਤ੍ਤਮਂ।
‘‘Tadā piṇḍāya gacchantaṃ, dakkhiṇeyyaṃ jinuttamaṃ;
੧੩.
13.
‘‘ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨਂ ਤਦਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਸੁਪਕ੍ਕਂ ਕਨਕਤ੍ਤਚਂ।
‘‘Rājuyyānaṃ tadā gantvā, supakkaṃ kanakattacaṃ;
ਅਮ੍ਬਪਿਣ੍ਡਂ ਗਹੇਤ੍વਾਨ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸੋਪਨਾਮਯਿਂ॥
Ambapiṇḍaṃ gahetvāna, sambuddhassopanāmayiṃ.
੧੪.
14.
‘‘ਤਦਾ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਯ, ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕੋ ਜਿਨੋ।
‘‘Tadā me cittamaññāya, mahākāruṇiko jino;
ਉਪਟ੍ਠਾਕਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ, ਪਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿ ਨਾਯਕੋ॥
Upaṭṭhākassa hatthato, pattaṃ paggaṇhi nāyako.
੧੫.
15.
ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪ੍ਪ ਪਕ੍ਖੇਹਿ, ਪਞ੍ਜਲਿਂ 9 ਕਤ੍વਾਨ ਮਞ੍ਜੁਨਾ॥
Patte pakkhippa pakkhehi, pañjaliṃ 10 katvāna mañjunā.
੧੬.
16.
‘‘ਸਰੇਨ ਰਜਨੀਯੇਨ, ਸવਨੀਯੇਨ વਗ੍ਗੁਨਾ।
‘‘Sarena rajanīyena, savanīyena vaggunā;
વਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਪੂਜਤ੍ਥਂ, ਨੀਲ਼ਂ 11 ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਪਜ੍ਜਹਂ॥
Vassanto buddhapūjatthaṃ, nīḷaṃ 12 gantvā nipajjahaṃ.
੧੭.
17.
‘‘ਤਦਾ ਮੁਦਿਤਚਿਤ੍ਤਂ ਮਂ, ਬੁਦ੍ਧਪੇਮਗਤਾਸਯਂ।
‘‘Tadā muditacittaṃ maṃ, buddhapemagatāsayaṃ;
ਸਕੁਣਗ੍ਘਿ ਉਪਾਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਘਾਤਯੀ ਦੁਟ੍ਠਮਾਨਸੋ॥
Sakuṇagghi upāgantvā, ghātayī duṭṭhamānaso.
੧੮.
18.
‘‘ਤਤੋ ਚੁਤੋਹਂ ਤੁਸਿਤੇ, ਅਨੁਭੋਤ੍વਾ ਮਹਾਸੁਖਂ।
‘‘Tato cutohaṃ tusite, anubhotvā mahāsukhaṃ;
ਮਨੁਸ੍ਸਯੋਨਿਮਾਗਚ੍ਛਿਂ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਾਹਸਾ॥
Manussayonimāgacchiṃ, tassa kammassa vāhasā.
੧੯.
19.
‘‘ਇਮਮ੍ਹਿ ਭਦ੍ਦਕੇ ਕਪ੍ਪੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਨ੍ਧੁ ਮਹਾਯਸੋ।
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
ਕਸ੍ਸਪੋ ਨਾਮ ਗੋਤ੍ਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ વਦਤਂ વਰੋ॥
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
੨੦.
20.
‘‘ਸਾਸਨਂ ਜੋਤਯਿਤ੍વਾ ਸੋ, ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਕੁਤਿਤ੍ਥਿਯੇ।
‘‘Sāsanaṃ jotayitvā so, abhibhuyya kutitthiye;
વਿਨਯਿਤ੍વਾਨ વੇਨੇਯ੍ਯੇ, ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੋ ਸਸਾવਕੋ॥
Vinayitvāna veneyye, nibbuto so sasāvako.
੨੧.
21.
‘‘ਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਤਮ੍ਹਿ ਲੋਕਗ੍ਗੇ, ਪਸਨ੍ਨਾ ਜਨਤਾ ਬਹੂ।
‘‘Nibbute tamhi lokagge, pasannā janatā bahū;
ਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਥੂਪਂ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥੁਨੋ॥
Pūjanatthāya buddhassa, thūpaṃ kubbanti satthuno.
੨੨.
22.
‘‘‘ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਿਕਂ ਥੂਪਂ, ਸਤ੍ਤਰਤਨਭੂਸਿਤਂ।
‘‘‘Sattayojanikaṃ thūpaṃ, sattaratanabhūsitaṃ;
ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ ਮਹੇਸਿਸ੍ਸ’, ਇਚ੍ਚੇવਂ ਮਨ੍ਤਯਨ੍ਤਿ ਤੇ॥
Karissāma mahesissa’, iccevaṃ mantayanti te.
੨੩.
23.
‘‘ਕਿਕਿਨੋ ਕਾਸਿਰਾਜਸ੍ਸ, ਤਦਾ ਸੇਨਾਯ ਨਾਯਕੋ।
‘‘Kikino kāsirājassa, tadā senāya nāyako;
ਹੁਤ੍વਾਹਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਸ੍ਸ, ਪਮਾਣਂ ਚੇਤਿਯੇ વਦਿਂ॥
Hutvāhaṃ appamāṇassa, pamāṇaṃ cetiye vadiṃ.
੨੪.
24.
‘‘ਤਦਾ ਤੇ ਮਮ વਾਕ੍ਯੇਨ, ਚੇਤਿਯਂ ਯੋਜਨੁਗ੍ਗਤਂ।
‘‘Tadā te mama vākyena, cetiyaṃ yojanuggataṃ;
ਅਕਂਸੁ ਨਰવੀਰਸ੍ਸ, ਨਾਨਾਰਤਨਭੂਸਿਤਂ॥
Akaṃsu naravīrassa, nānāratanabhūsitaṃ.
੨੫.
25.
‘‘ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸੁਕਤੇਨ, ਚੇਤਨਾਪਣਿਧੀਹਿ ਚ।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ਜਹਿਤ੍વਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਤਾવਤਿਂਸਮਗਚ੍ਛਹਂ॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
੨੬.
26.
‘‘ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਚ ਭવੇ ਦਾਨਿ, ਜਾਤੋ ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲੇ ਅਹਂ।
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto seṭṭhikule ahaṃ;
ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਪੁਰવਰੇ, ਇਦ੍ਧੇ ਫੀਤੇ ਮਹਦ੍ਧਨੇ॥
Sāvatthiyaṃ puravare, iddhe phīte mahaddhane.
੨੭.
27.
‘‘ਪੁਰਪ੍ਪવੇਸੇ ਸੁਗਤਂ, ਦਿਸ੍વਾ વਿਮ੍ਹਿਤਮਾਨਸੋ।
‘‘Purappavese sugataṃ, disvā vimhitamānaso;
ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾਨ ਨ ਚਿਰਂ, ਅਰਹਤ੍ਤਮਪਾਪੁਣਿਂ॥
Pabbajitvāna na ciraṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
੨੮.
28.
‘‘ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਯਂ, ਅਕਰਿਂ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ।
‘‘Cetiyassa pamāṇaṃ yaṃ, akariṃ tena kammunā;
ਲਕੁਣ੍ਡਕਸਰੀਰੋਹਂ, ਜਾਤੋ ਪਰਿਭવਾਰਹੋ॥
Lakuṇḍakasarīrohaṃ, jāto paribhavāraho.
੨੯.
29.
‘‘ਸਰੇਨ ਮਧੁਰੇਨਾਹਂ, ਪੂਜਿਤ੍વਾ ਇਸਿਸਤ੍ਤਮਂ।
‘‘Sarena madhurenāhaṃ, pūjitvā isisattamaṃ;
ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਅਗ੍ਗਤ੍ਤਮਨੁਪਾਪੁਣਿਂ॥
Mañjussarānaṃ bhikkhūnaṃ, aggattamanupāpuṇiṃ.
੩੦.
30.
‘‘ਫਲਦਾਨੇਨ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣੇਨ ਚ।
‘‘Phaladānena buddhassa, guṇānussaraṇena ca;
ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, વਿਹਰਾਮਿ ਅਨਾਸવੋ॥
Sāmaññaphalasampanno, viharāmi anāsavo.
੩੧.
31.
‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ, ਭવਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਮੂਹਤਾ।
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
ਨਾਗੋવ ਬਨ੍ਧਨਂ ਛੇਤ੍વਾ, વਿਹਰਾਮਿ ਅਨਾਸવੋ॥
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
੩੨.
32.
‘‘ਸ੍વਾਗਤਂ વਤ ਮੇ ਆਸਿ, ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ।
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, buddhaseṭṭhassa santike;
ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ॥
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
੩੩.
33.
‘‘ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਚਤਸ੍ਸੋ, વਿਮੋਕ੍ਖਾਪਿ ਚ ਅਟ੍ਠਿਮੇ।
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ’’॥
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਲਕੁਣ੍ਡਭਦ੍ਦਿਯੋ ਥੇਰੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ
Itthaṃ sudaṃ āyasmā lakuṇḍabhaddiyo thero imā gāthāyo
ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ।
Abhāsitthāti.
ਲਕੁਣ੍ਡਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਦਾਨਂ ਪਠਮਂ।
Lakuṇḍabhaddiyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā / ੧. ਲਕੁਣ੍ਡਕਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ • 1. Lakuṇḍakabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā