Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi |
൫൫. ഭദ്ദിയവഗ്ഗോ
55. Bhaddiyavaggo
൧. ലകുണ്ഡഭദ്ദിയത്ഥേരഅപദാനം
1. Lakuṇḍabhaddiyattheraapadānaṃ
൧.
1.
‘‘പദുമുത്തരോ നാമ ജിനോ, സബ്ബധമ്മേസു ചക്ഖുമാ;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;
ഇതോ സതസഹസ്സമ്ഹി, കപ്പേ ഉപ്പജ്ജി നായകോ.
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
൨.
2.
‘‘തദാഹം ഹംസവതിയം, സേട്ഠിപുത്തോ മഹദ്ധനോ;
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, seṭṭhiputto mahaddhano;
ജങ്ഘാവിഹാരം വിചരം, സങ്ഘാരാമം അഗച്ഛഹം.
Jaṅghāvihāraṃ vicaraṃ, saṅghārāmaṃ agacchahaṃ.
൩.
3.
‘‘തദാ സോ ലോകപജ്ജോതോ, ധമ്മം ദേസേസി നായകോ;
‘‘Tadā so lokapajjoto, dhammaṃ desesi nāyako;
മഞ്ജുസ്സരാനം പവരം, സാവകം അഭികിത്തയി.
Mañjussarānaṃ pavaraṃ, sāvakaṃ abhikittayi.
൪.
4.
‘‘തം സുത്വാ മുദിതോ ഹുത്വാ, കാരം കത്വാ മഹേസിനോ;
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, kāraṃ katvā mahesino;
വന്ദിത്വാ സത്ഥുനോ പാദേ, തം ഠാനമഭിപത്ഥയിം.
Vanditvā satthuno pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.
൫.
5.
‘‘തദാ ബുദ്ധോ വിയാകാസി, സങ്ഘമജ്ഝേ വിനായകോ;
‘‘Tadā buddho viyākāsi, saṅghamajjhe vināyako;
‘അനാഗതമ്ഹി അദ്ധാനേ, ലച്ഛസേ തം മനോരഥം.
‘Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
൬.
6.
‘‘‘സതസഹസ്സിതോ കപ്പേ, ഓക്കാകകുലസമ്ഭവോ;
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ഗോതമോ നാമ ഗോത്തേന, സത്ഥാ ലോകേ ഭവിസ്സതി.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
൭.
7.
‘‘‘തസ്സ ധമ്മേസു ദായാദോ, ഓരസോ ധമ്മനിമ്മിതോ;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ഭദ്ദിയോ നാമ നാമേന, ഹേസ്സതി സത്ഥു സാവകോ’.
Bhaddiyo nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
൮.
8.
‘‘തേന കമ്മേന സുകതേന, ചേതനാപണിധീഹി ച;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ജഹിത്വാ മാനുസം ദേഹം, താവതിംസമഗച്ഛഹം.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
൯.
9.
‘‘ദ്വേനവുതേ ഇതോ കപ്പേ, ഫുസ്സോ ഉപ്പജ്ജി നായകോ;
‘‘Dvenavute ito kappe, phusso uppajji nāyako;
ദുരാസദോ ദുപ്പസഹോ, സബ്ബലോകുത്തമോ ജിനോ.
Durāsado duppasaho, sabbalokuttamo jino.
൧൦.
10.
‘‘ചരണേന ച സമ്പന്നോ, ബ്രഹാ ഉജു പതാപവാ;
‘‘Caraṇena ca sampanno, brahā uju patāpavā;
൧൧.
11.
ഗന്ധകുടിസമാസന്നേ, അമ്ബരുക്ഖേ വസാമഹം.
Gandhakuṭisamāsanne, ambarukkhe vasāmahaṃ.
൧൨.
12.
‘‘തദാ പിണ്ഡായ ഗച്ഛന്തം, ദക്ഖിണേയ്യം ജിനുത്തമം;
‘‘Tadā piṇḍāya gacchantaṃ, dakkhiṇeyyaṃ jinuttamaṃ;
൧൩.
13.
‘‘രാജുയ്യാനം തദാ ഗന്ത്വാ, സുപക്കം കനകത്തചം;
‘‘Rājuyyānaṃ tadā gantvā, supakkaṃ kanakattacaṃ;
അമ്ബപിണ്ഡം ഗഹേത്വാന, സമ്ബുദ്ധസ്സോപനാമയിം.
Ambapiṇḍaṃ gahetvāna, sambuddhassopanāmayiṃ.
൧൪.
14.
‘‘തദാ മേ ചിത്തമഞ്ഞായ, മഹാകാരുണികോ ജിനോ;
‘‘Tadā me cittamaññāya, mahākāruṇiko jino;
ഉപട്ഠാകസ്സ ഹത്ഥതോ, പത്തം പഗ്ഗണ്ഹി നായകോ.
Upaṭṭhākassa hatthato, pattaṃ paggaṇhi nāyako.
൧൫.
15.
പത്തേ പക്ഖിപ്പ പക്ഖേഹി, പഞ്ജലിം 9 കത്വാന മഞ്ജുനാ.
Patte pakkhippa pakkhehi, pañjaliṃ 10 katvāna mañjunā.
൧൬.
16.
‘‘സരേന രജനീയേന, സവനീയേന വഗ്ഗുനാ;
‘‘Sarena rajanīyena, savanīyena vaggunā;
വസ്സന്തോ ബുദ്ധപൂജത്ഥം, നീളം 11 ഗന്ത്വാ നിപജ്ജഹം.
Vassanto buddhapūjatthaṃ, nīḷaṃ 12 gantvā nipajjahaṃ.
൧൭.
17.
‘‘തദാ മുദിതചിത്തം മം, ബുദ്ധപേമഗതാസയം;
‘‘Tadā muditacittaṃ maṃ, buddhapemagatāsayaṃ;
സകുണഗ്ഘി ഉപാഗന്ത്വാ, ഘാതയീ ദുട്ഠമാനസോ.
Sakuṇagghi upāgantvā, ghātayī duṭṭhamānaso.
൧൮.
18.
‘‘തതോ ചുതോഹം തുസിതേ, അനുഭോത്വാ മഹാസുഖം;
‘‘Tato cutohaṃ tusite, anubhotvā mahāsukhaṃ;
മനുസ്സയോനിമാഗച്ഛിം, തസ്സ കമ്മസ്സ വാഹസാ.
Manussayonimāgacchiṃ, tassa kammassa vāhasā.
൧൯.
19.
‘‘ഇമമ്ഹി ഭദ്ദകേ കപ്പേ, ബ്രഹ്മബന്ധു മഹായസോ;
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
കസ്സപോ നാമ ഗോത്തേന, ഉപ്പജ്ജി വദതം വരോ.
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
൨൦.
20.
‘‘സാസനം ജോതയിത്വാ സോ, അഭിഭുയ്യ കുതിത്ഥിയേ;
‘‘Sāsanaṃ jotayitvā so, abhibhuyya kutitthiye;
വിനയിത്വാന വേനേയ്യേ, നിബ്ബുതോ സോ സസാവകോ.
Vinayitvāna veneyye, nibbuto so sasāvako.
൨൧.
21.
‘‘നിബ്ബുതേ തമ്ഹി ലോകഗ്ഗേ, പസന്നാ ജനതാ ബഹൂ;
‘‘Nibbute tamhi lokagge, pasannā janatā bahū;
പൂജനത്ഥായ ബുദ്ധസ്സ, ഥൂപം കുബ്ബന്തി സത്ഥുനോ.
Pūjanatthāya buddhassa, thūpaṃ kubbanti satthuno.
൨൨.
22.
‘‘‘സത്തയോജനികം ഥൂപം, സത്തരതനഭൂസിതം;
‘‘‘Sattayojanikaṃ thūpaṃ, sattaratanabhūsitaṃ;
കരിസ്സാമ മഹേസിസ്സ’, ഇച്ചേവം മന്തയന്തി തേ.
Karissāma mahesissa’, iccevaṃ mantayanti te.
൨൩.
23.
‘‘കികിനോ കാസിരാജസ്സ, തദാ സേനായ നായകോ;
‘‘Kikino kāsirājassa, tadā senāya nāyako;
ഹുത്വാഹം അപ്പമാണസ്സ, പമാണം ചേതിയേ വദിം.
Hutvāhaṃ appamāṇassa, pamāṇaṃ cetiye vadiṃ.
൨൪.
24.
‘‘തദാ തേ മമ വാക്യേന, ചേതിയം യോജനുഗ്ഗതം;
‘‘Tadā te mama vākyena, cetiyaṃ yojanuggataṃ;
അകംസു നരവീരസ്സ, നാനാരതനഭൂസിതം.
Akaṃsu naravīrassa, nānāratanabhūsitaṃ.
൨൫.
25.
‘‘തേന കമ്മേന സുകതേന, ചേതനാപണിധീഹി ച;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ജഹിത്വാ മാനുസം ദേഹം, താവതിംസമഗച്ഛഹം.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
൨൬.
26.
‘‘പച്ഛിമേ ച ഭവേ ദാനി, ജാതോ സേട്ഠികുലേ അഹം;
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto seṭṭhikule ahaṃ;
സാവത്ഥിയം പുരവരേ, ഇദ്ധേ ഫീതേ മഹദ്ധനേ.
Sāvatthiyaṃ puravare, iddhe phīte mahaddhane.
൨൭.
27.
‘‘പുരപ്പവേസേ സുഗതം, ദിസ്വാ വിമ്ഹിതമാനസോ;
‘‘Purappavese sugataṃ, disvā vimhitamānaso;
പബ്ബജിത്വാന ന ചിരം, അരഹത്തമപാപുണിം.
Pabbajitvāna na ciraṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
൨൮.
28.
‘‘ചേതിയസ്സ പമാണം യം, അകരിം തേന കമ്മുനാ;
‘‘Cetiyassa pamāṇaṃ yaṃ, akariṃ tena kammunā;
ലകുണ്ഡകസരീരോഹം, ജാതോ പരിഭവാരഹോ.
Lakuṇḍakasarīrohaṃ, jāto paribhavāraho.
൨൯.
29.
‘‘സരേന മധുരേനാഹം, പൂജിത്വാ ഇസിസത്തമം;
‘‘Sarena madhurenāhaṃ, pūjitvā isisattamaṃ;
മഞ്ജുസ്സരാനം ഭിക്ഖൂനം, അഗ്ഗത്തമനുപാപുണിം.
Mañjussarānaṃ bhikkhūnaṃ, aggattamanupāpuṇiṃ.
൩൦.
30.
‘‘ഫലദാനേന ബുദ്ധസ്സ, ഗുണാനുസ്സരണേന ച;
‘‘Phaladānena buddhassa, guṇānussaraṇena ca;
സാമഞ്ഞഫലസമ്പന്നോ, വിഹരാമി അനാസവോ.
Sāmaññaphalasampanno, viharāmi anāsavo.
൩൧.
31.
‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം, ഭവാ സബ്ബേ സമൂഹതാ;
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
നാഗോവ ബന്ധനം ഛേത്വാ, വിഹരാമി അനാസവോ.
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
൩൨.
32.
‘‘സ്വാഗതം വത മേ ആസി, ബുദ്ധസേട്ഠസ്സ സന്തികേ;
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, buddhaseṭṭhassa santike;
തിസ്സോ വിജ്ജാ അനുപ്പത്താ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം.
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
൩൩.
33.
‘‘പടിസമ്ഭിദാ ചതസ്സോ, വിമോക്ഖാപി ച അട്ഠിമേ;
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ഛളഭിഞ്ഞാ സച്ഛികതാ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം’’.
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ഇത്ഥം സുദം ആയസ്മാ ലകുണ്ഡഭദ്ദിയോ ഥേരോ ഇമാ ഗാഥായോ
Itthaṃ sudaṃ āyasmā lakuṇḍabhaddiyo thero imā gāthāyo
അഭാസിത്ഥാതി.
Abhāsitthāti.
ലകുണ്ഡഭദ്ദിയത്ഥേരസ്സാപദാനം പഠമം.
Lakuṇḍabhaddiyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / അപദാന-അട്ഠകഥാ • Apadāna-aṭṭhakathā / ൧. ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ • 1. Lakuṇḍakabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā