| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
੫੫. ਭਦ੍ਦਿਯવਗ੍ਗੋ
55. Bhaddiyavaggo
੧. ਲਕੁਣ੍ਡਕਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ
1. Lakuṇḍakabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā
ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਞਾਸਮવਗ੍ਗੇ ਪਠਮਾਪਦਾਨੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਜਿਨੋਤਿਆਦਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਲਕੁਣ੍ਡਕਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਪਦਾਨਂ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ વਿવਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਉਪਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਹਂਸવਤੀਨਗਰੇ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਿਸਕ੍ਖਰਾਦਿਮਧੁਰਰਸਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨਾਗਤੇ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਯ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭવੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਣਿਧਾਨਂ ਅਕਾਸਿ। ਭਗવਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍વਾ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
Pañcapaññāsamavagge paṭhamāpadāne padumuttaro nāma jinotiādikaṃ āyasmato lakuṇḍakabhaddiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare mahābhogakule nibbattitvā viññutaṃ patto satthu dhammaṃ suṇanto nisinno satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ mañjussarānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa sappisakkharādimadhurarasasammissaṃ mahādānaṃ datvā ‘‘ahampi, bhante, anāgate ayaṃ bhikkhu viya ekassa buddhassa sāsane mañjussarānaṃ aggo bhaveyya’’nti paṇidhānaṃ akāsi. Bhagavā tassa anantarāyaṃ disvā byākaritvā pakkāmi.
ਸੋ ਯਾવਤਾਯੁਕਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਉਭਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਅਨੁਭવਿਤ੍વਾ ਫੁਸ੍ਸਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਚਿਤ੍ਰਕੋਕਿਲੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨਤੋ ਮਧੁਰਂ ਅਮ੍ਬਫਲਂ ਤੁਣ੍ਡੇਨਾਦਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸੋ ‘‘ਦਸ੍ਸਾਮਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਞਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਿ। ਕੋਕਿਲੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਠਪੇਸਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਸੋਮਨਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ। ਅਥ ਸੋ ਕੋਕਿਲੋ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸੋ ਤੇਨੇવ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਂ વੀਤਿਨਾਮੇਸਿ। ਤੇਨੇવ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭવੇ ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰੋ ਅਹੋਸਿ। ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ વਡ੍ਢਕਿਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਜੇਟ੍ਠਕવਡ੍ਢਕੀ ਹੁਤ੍વਾ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗવਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਧਾਤੁਯੋ ਨਿਦਹਿਤੁਂ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੇ ਥੂਪੇ ਆਰਦ੍ਧੇ ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਯੋਜਨਾવਟ੍ਟਂ ਯੋਜਨੁਬ੍ਬੇਧਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ। ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਤਸ੍ਸ વਚਨੇ ਅਟ੍ਠਂਸੁ। ਇਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਓਰਪ੍ਪਮਾਣਂ ਚੇਤਿਯਂ ਕਾਰੇਸਿ, ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਹੀਨਪ੍ਪਮਾਣੋ ਅਹੋਸਿ। ਸੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਕੁਲਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਅਤਿਰਸ੍ਸਤਾਯ ਚ ਸੁવਣ੍ਣਪਟਿਮਾ વਿਯ ਸੁਨ੍ਦਰਸਰੀਰਤਾਯ ਚ ਲਕੁਣ੍ਡਕਭਦ੍ਦਿਯੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ। ਸੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਹੁਤ੍વਾ ਮਧੁਰੇਨ ਸਰੇਨ ਪਰੇਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਸਿ।
So yāvatāyukaṃ puññāni katvā devamanussesu saṃsaranto ubhayasampattiyo anubhavitvā phussabhagavato kāle citrakokilo hutvā nibbatto rājuyyānato madhuraṃ ambaphalaṃ tuṇḍenādāya gacchanto satthāraṃ disvā pasannamānaso ‘‘dassāmi buddhassā’’ti cittaṃ uppādesi. Satthā tassa cittācāraṃ ñatvā pattaṃ gahetvā nisīdi. Kokilo dasabalassa patte ambapakkaṃ ṭhapesi. Satthā tassa somanassuppādanatthaṃ tassa passantasseva taṃ paribhuñji. Atha so kokilo pasannamānaso teneva pītisukhena sattāhaṃ vītināmesi. Teneva puññakammena uppannuppannabhave mañjussaro ahosi. Kassapasammāsambuddhakāle vaḍḍhakikule nibbattetvā jeṭṭhakavaḍḍhakī hutvā pākaṭo ahosi. Parinibbute bhagavati tassa sarīradhātuyo nidahituṃ sattayojanappamāṇe thūpe āraddhe so āha – ‘‘yojanāvaṭṭaṃ yojanubbedhaṃ karomā’’ti. Te sabbe tassa vacane aṭṭhaṃsu. Iti appamāṇassa buddhassa orappamāṇaṃ cetiyaṃ kāresi, tena kammena nibbattaṭṭhāne aññehi hīnappamāṇo ahosi. So amhākaṃ bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā atirassatāya ca suvaṇṇapaṭimā viya sundarasarīratāya ca lakuṇḍakabhaddiyoti paññāyittha. So aparabhāge satthu dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā bahussuto dhammakathiko hutvā madhurena sarena paresaṃ dhammaṃ kathesi.
ਅਥੇਕਸ੍ਮਿਂ ਉਸ੍ਸવਦਿવਸੇ ਏਕੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਥੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਏਕਾ ਗਣਿਕਾ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍વਾ ਦਨ੍ਤવਿਦਂਸਕਂ ਹਸਿ। ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦਨ੍ਤਟ੍ਠਿਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਤਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਅਨਾਗਾਮੀ ਅਹੋਸਿ, ਸੋ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਕਾਯਗਤਾਯ ਸਤਿਯਾ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ ਓવਦਿਯਮਾਨੋ ਅਨੁਸਾਸਿਯਮਾਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ। ਏਕਚ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਸਾਮਣੇਰਾ ਚ ਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਭਾવਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਕਣ੍ਣੇਸੁ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਸੀਸੇ ਬਾਹਾਯ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦੀਸੁ વਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਚਾਲੇਤ੍વਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾ વਿਹੇਠੇਸੁਂ। ਅਥ ਭਗવਾ ਸੁਤ੍વਾ – ‘‘ਮਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਂ વਿਹੇਠੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਂ ‘‘ਅਰਹਾ’’ਤਿ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਨ વਿਹੇਠੇਸੁਂ।
Athekasmiṃ ussavadivase ekena brāhmaṇena saddhiṃ rathena gacchantī ekā gaṇikā theraṃ disvā dantavidaṃsakaṃ hasi. Thero tassā dantaṭṭhike nimittaṃ gahetvā jhānaṃ uppādetvā taṃ pādakaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā anāgāmī ahosi, so abhiṇhaṃ kāyagatāya satiyā viharanto ekadivasaṃ āyasmatā dhammasenāpatinā ovadiyamāno anusāsiyamāno arahatte patiṭṭhahi. Ekacce bhikkhū ca sāmaṇerā ca tassa arahattappattabhāvaṃ ajānanto kaṇṇesu gahetvā kaḍḍhanti, sīse bāhāya hatthapādādīsu vā gahetvā cāletvā kīḷantā viheṭhesuṃ. Atha bhagavā sutvā – ‘‘mā, bhikkhave, mama puttaṃ viheṭhethā’’ti āha. Tato paṭṭhāya taṃ ‘‘arahā’’ti jānitvā na viheṭhesuṃ.
੧੨. ਸੋ ਅਰਹਾ ਹੁਤ੍વਾ ਸਞ੍ਜਾਤਸੋਮਨਸ੍ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਤਾਪਦਾਨਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਜਿਨੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਮਞ੍ਜੁਨਾਭਿਨਿਕੂਜਹਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰੇਨ ਪੇਮਨਿਯੇਨ ਸਰੇਨ ਅਭਿਨਿਕੂਜਿਂ ਸਦ੍ਦਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿਂ ਅਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવਾਤਿ।
12. So arahā hutvā sañjātasomanasso attano pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaro nāma jinotiādimāha. Mañjunābhinikūjahanti madhurena pemaniyena sarena abhinikūjiṃ saddaṃ nicchāresiṃ ahanti attho. Sesamettha suviññeyyamevāti.
ਲਕੁਣ੍ਡਕਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Lakuṇḍakabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi / ੧. ਲਕੁਣ੍ਡਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 1. Lakuṇḍabhaddiyattheraapadānaṃ
