Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാന-അട്ഠകഥാ • Apadāna-aṭṭhakathā

    ൫൫. ഭദ്ദിയവഗ്ഗോ

    55. Bhaddiyavaggo

    ൧. ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ

    1. Lakuṇḍakabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā

    പഞ്ചപഞ്ഞാസമവഗ്ഗേ പഠമാപദാനേ പദുമുത്തരോ നാമ ജിനോതിആദികം ആയസ്മതോ ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയത്ഥേരസ്സ അപദാനം. അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരോ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ വിവട്ടൂപനിസ്സയാനി പുഞ്ഞാനി ഉപചിനന്തോ പദുമുത്തരസ്സ ഭഗവതോ കാലേ ഹംസവതീനഗരേ മഹാഭോഗകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പത്തോ സത്ഥു ധമ്മം സുണന്തോ നിസിന്നോ സത്ഥാരം ഏകം ഭിക്ഖും മഞ്ജുസ്സരാനം അഗ്ഗട്ഠാനേ ഠപേന്തം ദിസ്വാ സയമ്പി തം ഠാനന്തരം പത്ഥേന്തോ ബുദ്ധപ്പമുഖസ്സ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ സപ്പിസക്ഖരാദിമധുരരസസമ്മിസ്സം മഹാദാനം ദത്വാ ‘‘അഹമ്പി, ഭന്തേ, അനാഗതേ അയം ഭിക്ഖു വിയ ഏകസ്സ ബുദ്ധസ്സ സാസനേ മഞ്ജുസ്സരാനം അഗ്ഗോ ഭവേയ്യ’’ന്തി പണിധാനം അകാസി. ഭഗവാ തസ്സ അനന്തരായം ദിസ്വാ ബ്യാകരിത്വാ പക്കാമി.

    Pañcapaññāsamavagge paṭhamāpadāne padumuttaro nāma jinotiādikaṃ āyasmato lakuṇḍakabhaddiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare mahābhogakule nibbattitvā viññutaṃ patto satthu dhammaṃ suṇanto nisinno satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ mañjussarānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa sappisakkharādimadhurarasasammissaṃ mahādānaṃ datvā ‘‘ahampi, bhante, anāgate ayaṃ bhikkhu viya ekassa buddhassa sāsane mañjussarānaṃ aggo bhaveyya’’nti paṇidhānaṃ akāsi. Bhagavā tassa anantarāyaṃ disvā byākaritvā pakkāmi.

    സോ യാവതായുകം പുഞ്ഞാനി കത്വാ ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ ഉഭയസമ്പത്തിയോ അനുഭവിത്വാ ഫുസ്സഭഗവതോ കാലേ ചിത്രകോകിലോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തോ രാജുയ്യാനതോ മധുരം അമ്ബഫലം തുണ്ഡേനാദായ ഗച്ഛന്തോ സത്ഥാരം ദിസ്വാ പസന്നമാനസോ ‘‘ദസ്സാമി ബുദ്ധസ്സാ’’തി ചിത്തം ഉപ്പാദേസി. സത്ഥാ തസ്സ ചിത്താചാരം ഞത്വാ പത്തം ഗഹേത്വാ നിസീദി. കോകിലോ ദസബലസ്സ പത്തേ അമ്ബപക്കം ഠപേസി. സത്ഥാ തസ്സ സോമനസ്സുപ്പാദനത്ഥം തസ്സ പസ്സന്തസ്സേവ തം പരിഭുഞ്ജി. അഥ സോ കോകിലോ പസന്നമാനസോ തേനേവ പീതിസുഖേന സത്താഹം വീതിനാമേസി. തേനേവ പുഞ്ഞകമ്മേന ഉപ്പന്നുപ്പന്നഭവേ മഞ്ജുസ്സരോ അഹോസി. കസ്സപസമ്മാസമ്ബുദ്ധകാലേ വഡ്ഢകികുലേ നിബ്ബത്തേത്വാ ജേട്ഠകവഡ്ഢകീ ഹുത്വാ പാകടോ അഹോസി. പരിനിബ്ബുതേ ഭഗവതി തസ്സ സരീരധാതുയോ നിദഹിതും സത്തയോജനപ്പമാണേ ഥൂപേ ആരദ്ധേ സോ ആഹ – ‘‘യോജനാവട്ടം യോജനുബ്ബേധം കരോമാ’’തി. തേ സബ്ബേ തസ്സ വചനേ അട്ഠംസു. ഇതി അപ്പമാണസ്സ ബുദ്ധസ്സ ഓരപ്പമാണം ചേതിയം കാരേസി, തേന കമ്മേന നിബ്ബത്തട്ഠാനേ അഞ്ഞേഹി ഹീനപ്പമാണോ അഹോസി. സോ അമ്ഹാകം ഭഗവതോ കാലേ കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ അതിരസ്സതായ ച സുവണ്ണപടിമാ വിയ സുന്ദരസരീരതായ ച ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയോതി പഞ്ഞായിത്ഥ. സോ അപരഭാഗേ സത്ഥു ധമ്മദേസനം സുത്വാ പടിലദ്ധസദ്ധോ പബ്ബജിത്വാ ബഹുസ്സുതോ ധമ്മകഥികോ ഹുത്വാ മധുരേന സരേന പരേസം ധമ്മം കഥേസി.

    So yāvatāyukaṃ puññāni katvā devamanussesu saṃsaranto ubhayasampattiyo anubhavitvā phussabhagavato kāle citrakokilo hutvā nibbatto rājuyyānato madhuraṃ ambaphalaṃ tuṇḍenādāya gacchanto satthāraṃ disvā pasannamānaso ‘‘dassāmi buddhassā’’ti cittaṃ uppādesi. Satthā tassa cittācāraṃ ñatvā pattaṃ gahetvā nisīdi. Kokilo dasabalassa patte ambapakkaṃ ṭhapesi. Satthā tassa somanassuppādanatthaṃ tassa passantasseva taṃ paribhuñji. Atha so kokilo pasannamānaso teneva pītisukhena sattāhaṃ vītināmesi. Teneva puññakammena uppannuppannabhave mañjussaro ahosi. Kassapasammāsambuddhakāle vaḍḍhakikule nibbattetvā jeṭṭhakavaḍḍhakī hutvā pākaṭo ahosi. Parinibbute bhagavati tassa sarīradhātuyo nidahituṃ sattayojanappamāṇe thūpe āraddhe so āha – ‘‘yojanāvaṭṭaṃ yojanubbedhaṃ karomā’’ti. Te sabbe tassa vacane aṭṭhaṃsu. Iti appamāṇassa buddhassa orappamāṇaṃ cetiyaṃ kāresi, tena kammena nibbattaṭṭhāne aññehi hīnappamāṇo ahosi. So amhākaṃ bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā atirassatāya ca suvaṇṇapaṭimā viya sundarasarīratāya ca lakuṇḍakabhaddiyoti paññāyittha. So aparabhāge satthu dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā bahussuto dhammakathiko hutvā madhurena sarena paresaṃ dhammaṃ kathesi.

    അഥേകസ്മിം ഉസ്സവദിവസേ ഏകേന ബ്രാഹ്മണേന സദ്ധിം രഥേന ഗച്ഛന്തീ ഏകാ ഗണികാ ഥേരം ദിസ്വാ ദന്തവിദംസകം ഹസി. ഥേരോ തസ്സാ ദന്തട്ഠികേ നിമിത്തം ഗഹേത്വാ ഝാനം ഉപ്പാദേത്വാ തം പാദകം കത്വാ വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ അനാഗാമീ അഹോസി, സോ അഭിണ്ഹം കായഗതായ സതിയാ വിഹരന്തോ ഏകദിവസം ആയസ്മതാ ധമ്മസേനാപതിനാ ഓവദിയമാനോ അനുസാസിയമാനോ അരഹത്തേ പതിട്ഠഹി. ഏകച്ചേ ഭിക്ഖൂ ച സാമണേരാ ച തസ്സ അരഹത്തപ്പത്തഭാവം അജാനന്തോ കണ്ണേസു ഗഹേത്വാ കഡ്ഢന്തി, സീസേ ബാഹായ ഹത്ഥപാദാദീസു വാ ഗഹേത്വാ ചാലേത്വാ കീളന്താ വിഹേഠേസും. അഥ ഭഗവാ സുത്വാ – ‘‘മാ, ഭിക്ഖവേ, മമ പുത്തം വിഹേഠേഥാ’’തി ആഹ. തതോ പട്ഠായ തം ‘‘അരഹാ’’തി ജാനിത്വാ ന വിഹേഠേസും.

    Athekasmiṃ ussavadivase ekena brāhmaṇena saddhiṃ rathena gacchantī ekā gaṇikā theraṃ disvā dantavidaṃsakaṃ hasi. Thero tassā dantaṭṭhike nimittaṃ gahetvā jhānaṃ uppādetvā taṃ pādakaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā anāgāmī ahosi, so abhiṇhaṃ kāyagatāya satiyā viharanto ekadivasaṃ āyasmatā dhammasenāpatinā ovadiyamāno anusāsiyamāno arahatte patiṭṭhahi. Ekacce bhikkhū ca sāmaṇerā ca tassa arahattappattabhāvaṃ ajānanto kaṇṇesu gahetvā kaḍḍhanti, sīse bāhāya hatthapādādīsu vā gahetvā cāletvā kīḷantā viheṭhesuṃ. Atha bhagavā sutvā – ‘‘mā, bhikkhave, mama puttaṃ viheṭhethā’’ti āha. Tato paṭṭhāya taṃ ‘‘arahā’’ti jānitvā na viheṭhesuṃ.

    ൧൨. സോ അരഹാ ഹുത്വാ സഞ്ജാതസോമനസ്സോ അത്തനോ പുബ്ബചരിതാപദാനം പകാസേന്തോ പദുമുത്തരോ നാമ ജിനോതിആദിമാഹ. മഞ്ജുനാഭിനികൂജഹന്തി മധുരേന പേമനിയേന സരേന അഭിനികൂജിം സദ്ദം നിച്ഛാരേസിം അഹന്തി അത്ഥോ. സേസമേത്ഥ സുവിഞ്ഞേയ്യമേവാതി.

    12. So arahā hutvā sañjātasomanasso attano pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaro nāma jinotiādimāha. Mañjunābhinikūjahanti madhurena pemaniyena sarena abhinikūjiṃ saddaṃ nicchāresiṃ ahanti attho. Sesamettha suviññeyyamevāti.

    ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ സമത്താ.

    Lakuṇḍakabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi / ൧. ലകുണ്ഡഭദ്ദിയത്ഥേരഅപദാനം • 1. Lakuṇḍabhaddiyattheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact