Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ೨. ಲಕುಣ್ಡಕಭದ್ದಿಯತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ

    2. Lakuṇḍakabhaddiyattheragāthāvaṇṇanā

    ಪರೇ ಅಮ್ಬಾಟಕಾರಾಮೇತಿಆದಿಕಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಲಕುಣ್ಡಕಭದ್ದಿಯತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಅಯಂ ಕಿರ ಪದುಮುತ್ತರಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಹಂಸವತೀನಗರೇ ಮಹಾಭೋಗೇ ಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ, ವಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣನ್ತೋ ನಿಸಿನ್ನೋ ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಸತ್ಥಾರಂ ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಮಞ್ಜುಸ್ಸರಾನಂ ಅಗ್ಗಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ, ಸಯಮ್ಪಿ ತಂ ಠಾನಂ ಪತ್ಥೇನ್ತೋ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಮಹಾದಾನಂ ದತ್ವಾ, ‘‘ಅಹೋ ವತಾಹಮ್ಪಿ ಅನಾಗತೇ ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖು ವಿಯ ಏಕಸ್ಸ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನೇ ಮಞ್ಜುಸ್ಸರಾನಂ ಅಗ್ಗೋ ಭವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಪಣಿಧಾನಂ ಅಕಾಸಿ। ಭಗವಾ ಚ ತಸ್ಸ ಅನನ್ತರಾಯತಂ ದಿಸ್ವಾ ಬ್ಯಾಕರಿತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।

    Pare ambāṭakārāmetiādikā āyasmato lakuṇḍakabhaddiyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare mahābhoge kule nibbattitvā, vayappatto satthu santike dhammaṃ suṇanto nisinno tasmiṃ khaṇe satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ mañjussarānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā, sayampi taṃ ṭhānaṃ patthento buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ datvā, ‘‘aho vatāhampi anāgate ayaṃ bhikkhu viya ekassa buddhassa sāsane mañjussarānaṃ aggo bhaveyya’’nti paṇidhānaṃ akāsi. Bhagavā ca tassa anantarāyataṃ disvā byākaritvā pakkāmi.

    ಸೋ ತತ್ಥ ಯಾವಜೀವಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕತ್ವಾ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಫುಸ್ಸಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಚಿತ್ತಪತ್ತಕೋಕಿಲೋ ಹುತ್ವಾ ರಾಜುಯ್ಯಾನತೋ ಮಧುರಂ ಅಮ್ಬಫಲಂ ತುಣ್ಡೇನಾದಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಸತ್ಥಾರಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಸನ್ನಮಾನಸೋ ‘‘ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸಿ। ಸತ್ಥಾ ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಞತ್ವಾ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಸೀದಿ। ಕೋಕಿಲೋ ದಸಬಲಸ್ಸ ಪತ್ತೇ ಅಮ್ಬಪಕ್ಕಂ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇಸಿ। ಸತ್ಥಾ ತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿ। ಸೋ ಕೋಕಿಲೋ ಪಸನ್ನಮಾನಸೋ ತೇನೇವ ಪೀತಿಸುಖೇನ ಸತ್ತಾಹಂ ವೀತಿನಾಮೇಸಿ। ತೇನ ಚ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮೇನ ಮಞ್ಜುಸ್ಸರೋ ಅಹೋಸಿ। ಕಸ್ಸಪಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಕಾಲೇ ಪನ ಚೇತಿಯೇ ಆರದ್ಧೇ ಕಿಂ ಪಮಾಣಂ ಕರೋಮ? ಸತ್ತಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣಂ। ಅತಿಮಹನ್ತಮೇತಂ। ಛಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣಂ। ಏತಮ್ಪಿ ಅತಿಮಹನ್ತಂ। ಪಞ್ಚಯೋಜನಂ, ಚತುಯೋಜನಂ, ತಿಯೋಜನಂ, ದ್ವಿಯೋಜನನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಅಯಂ ತದಾ ಜೇಟ್ಠವಡ್ಢಕೀ ಹುತ್ವಾ ‘‘ಏಥ, ಭೋ, ಅನಾಗತೇ ಸುಖಪಟಿಜಗ್ಗಿಯಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ರಜ್ಜುಯಾ ಪರಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಗಾವುತಮತ್ತಕೇ ಠತ್ವಾ ‘‘ಏಕೇಕಂ ಮುಖಂ ಗಾವುತಂ ಗಾವುತಂ ಹೋತು, ಚೇತಿಯಂ ಏಕಯೋಜನಾವಟ್ಟಂ ಯೋಜನುಬ್ಬೇಧಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಹ। ತೇ ತಸ್ಸ ವಚನೇ ಅಟ್ಠಂಸು। ಇತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪಮಾಣಂ ಅಕಾಸೀತಿ। ತೇನ ಪನ ಕಮ್ಮೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತನಿಬ್ಬತ್ತಟ್ಠಾನೇ ಅಞ್ಞೇಹಿ ನೀಚತರಪ್ಪಮಾಣೋ ಹೋತಿ।

    So tattha yāvajīvaṃ puññāni katvā devamanussesu saṃsaranto phussassa bhagavato kāle cittapattakokilo hutvā rājuyyānato madhuraṃ ambaphalaṃ tuṇḍenādāya gacchanto satthāraṃ disvā pasannamānaso ‘‘dassāmī’’ti cittaṃ uppādesi. Satthā tassa cittaṃ ñatvā pattaṃ gahetvā nisīdi. Kokilo dasabalassa patte ambapakkaṃ patiṭṭhāpesi. Satthā taṃ paribhuñji. So kokilo pasannamānaso teneva pītisukhena sattāhaṃ vītināmesi. Tena ca puññakammena mañjussaro ahosi. Kassapasammāsambuddhakāle pana cetiye āraddhe kiṃ pamāṇaṃ karoma? Sattayojanappamāṇaṃ. Atimahantametaṃ. Chayojanappamāṇaṃ. Etampi atimahantaṃ. Pañcayojanaṃ, catuyojanaṃ, tiyojanaṃ, dviyojananti vutte ayaṃ tadā jeṭṭhavaḍḍhakī hutvā ‘‘etha, bho, anāgate sukhapaṭijaggiyaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti vatvā rajjuyā parikkhipanto gāvutamattake ṭhatvā ‘‘ekekaṃ mukhaṃ gāvutaṃ gāvutaṃ hotu, cetiyaṃ ekayojanāvaṭṭaṃ yojanubbedhaṃ bhavissatī’’ti āha. Te tassa vacane aṭṭhaṃsu. Iti appamāṇassa buddhassa pamāṇaṃ akāsīti. Tena pana kammena nibbattanibbattaṭṭhāne aññehi nīcatarappamāṇo hoti.

    ಸೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸತ್ಥು ಕಾಲೇ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಮಹಾಭೋಗಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ, ಭದ್ದಿಯೋತಿಸ್ಸ ನಾಮಂ ಅಹೋಸಿ। ಅತಿರಸ್ಸತಾಯ ಪನ ಲಕುಣ್ಡಕಭದ್ದಿಯೋತಿ ಪಞ್ಞಾಯಿತ್ಥ। ಸೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ, ಪಟಿಲದ್ಧಸದ್ಧೋ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಹುತ್ವಾ ಮಧುರೇನ ಸರೇನ ಪರೇಸಂ ಧಮ್ಮಂ ಕಥೇಸಿ। ಅಥೇಕಸ್ಮಿಂ ಉಸ್ಸವದಿವಸೇ ಏಕೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಅಞ್ಞತರಾ ಗಣಿಕಾ ಥೇರಂ ದಿಸ್ವಾ ದನ್ತವಿದಂಸಕಂ ಹಸಿ। ಥೇರೋ ತಸ್ಸಾ ದನ್ತಟ್ಠಿಕೇ ನಿಮಿತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಝಾನಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ, ತಂ ಪಾದಕಂ ಕತ್ವಾ, ವಿಪಸ್ಸನಂ ಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ, ಅನಾಗಾಮೀ ಅಹೋಸಿ। ಸೋ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಕಾಯಗತಾಯ ಸತಿಯಾ ವಿಹರನ್ತೋ ಏಕದಿವಸಂ ಆಯಸ್ಮತಾ ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿನಾ ಓವದಿಯಮಾನೋ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಪದಾನೇ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೨.೫೫.೧-೩೩) –

    So amhākaṃ satthu kāle sāvatthiyaṃ mahābhogakule nibbatti, bhaddiyotissa nāmaṃ ahosi. Atirassatāya pana lakuṇḍakabhaddiyoti paññāyittha. So satthu santike dhammaṃ sutvā, paṭiladdhasaddho pabbajitvā, bahussuto dhammakathiko hutvā madhurena sarena paresaṃ dhammaṃ kathesi. Athekasmiṃ ussavadivase ekena brāhmaṇena saddhiṃ rathena gacchantī aññatarā gaṇikā theraṃ disvā dantavidaṃsakaṃ hasi. Thero tassā dantaṭṭhike nimittaṃ gahetvā jhānaṃ uppādetvā, taṃ pādakaṃ katvā, vipassanaṃ paṭṭhapetvā, anāgāmī ahosi. So abhiṇhaṃ kāyagatāya satiyā viharanto ekadivasaṃ āyasmatā dhammasenāpatinā ovadiyamāno arahatte patiṭṭhahi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.55.1-33) –

    ‘‘ಪದುಮುತ್ತರೋ ನಾಮ ಜಿನೋ, ಸಬ್ಬಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಮಾ।

    ‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;

    ಇತೋ ಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ, ಕಪ್ಪೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ನಾಯಕೋ॥

    Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.

    ‘‘ತದಾಹಂ ಹಂಸವತಿಯಂ ಸೇಟ್ಠಿಪುತ್ತೋ ಮಹದ್ಧನೋ।

    ‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ seṭṭhiputto mahaddhano;

    ಜಙ್ಘಾವಿಹಾರಂ ವಿಚರಂ, ಸಙ್ಘಾರಾಮಂ ಅಗಚ್ಛಹಂ॥

    Jaṅghāvihāraṃ vicaraṃ, saṅghārāmaṃ agacchahaṃ.

    ‘‘ತದಾ ಸೋ ಲೋಕಪಜ್ಜೋತೋ, ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ ನಾಯಕೋ।

    ‘‘Tadā so lokapajjoto, dhammaṃ desesi nāyako;

    ಮಞ್ಜುಸ್ಸರಾನಂ ಪವರಂ, ಸಾವಕಂ ಅಭಿಕಿತ್ತಯಿ॥

    Mañjussarānaṃ pavaraṃ, sāvakaṃ abhikittayi.

    ‘‘ತಂ ಸುತ್ವಾ ಮುದಿತೋ ಹುತ್ವಾ, ಕಾರಂ ಕತ್ವಾ ಮಹೇಸಿನೋ।

    ‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, kāraṃ katvā mahesino;

    ವನ್ದಿತ್ವಾ ಸತ್ಥುನೋ ಪಾದೇ, ತಂ ಠಾನಮಭಿಪತ್ಥಯಿಂ॥

    Vanditvā satthuno pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.

    ‘‘ತದಾ ಬುದ್ಧೋ ವಿಯಾಕಾಸಿ, ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವಿನಾಯಕೋ।

    ‘‘Tadā buddho viyākāsi, saṅghamajjhe vināyako;

    ಅನಾಗತಮ್ಹಿ ಅದ್ಧಾನೇ, ಲಚ್ಛಸೇ ತಂ ಮನೋರಥಂ॥

    Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.

    ‘‘ಸತಸಹಸ್ಸಿತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಓಕ್ಕಾಕಕುಲಸಮ್ಭವೋ।

    ‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;

    ಗೋತಮೋ ನಾಮ ಗೋತ್ತೇನ, ಸತ್ಥಾ ಲೋಕೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    ‘‘ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮೇಸು ದಾಯಾದೋ, ಓರಸೋ ಧಮ್ಮನಿಮ್ಮಿತೋ।

    ‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    ಭದ್ದಿಯೋ ನಾಮ ನಾಮೇನ, ಹೇಸ್ಸತಿ ಸತ್ಥು ಸಾವಕೋ॥

    Bhaddiyo nāma nāmena, hessati satthu sāvako.

    ‘‘ತೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಸುಕತೇನ, ಚೇತನಾಪಣಿಧೀಹಿ ಚ।

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ಜಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ತಾವತಿಂಸಮಗಚ್ಛಹಂ॥

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ‘‘ದ್ವೇನವುತೇ ಇತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಫುಸ್ಸೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ನಾಯಕೋ।

    ‘‘Dvenavute ito kappe, phusso uppajji nāyako;

    ದುರಾಸದೋ ದುಪ್ಪಸಹೋ, ಸಬ್ಬಲೋಕುತ್ತಮೋ ಜಿನೋ॥

    Durāsado duppasaho, sabbalokuttamo jino.

    ‘‘ಚರಣೇನ ಚ ಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಬ್ರಹಾ ಉಜು ಪತಾಪವಾ।

    ‘‘Caraṇena ca sampanno, brahā uju patāpavā;

    ಹಿತೇಸೀ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ, ಬಹುಂ ಮೋಚೇಸಿ ಬನ್ಧನಾ॥

    Hitesī sabbasattānaṃ, bahuṃ mocesi bandhanā.

    ‘‘ನನ್ದಾರಾಮವನೇ ತಸ್ಸ, ಅಹೋಸಿಂ ಫುಸ್ಸಕೋಕಿಲೋ।

    ‘‘Nandārāmavane tassa, ahosiṃ phussakokilo;

    ಗನ್ಧಕುಟಿಸಮಾಸನ್ನೇ, ಅಮ್ಬರುಕ್ಖೇ ವಸಾಮಹಂ॥

    Gandhakuṭisamāsanne, ambarukkhe vasāmahaṃ.

    ‘‘ತದಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಂ, ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಂ ಜಿನುತ್ತಮಂ।

    ‘‘Tadā piṇḍāya gacchantaṃ, dakkhiṇeyyaṃ jinuttamaṃ;

    ದಿಸ್ವಾ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದೇತ್ವಾ, ಮಞ್ಜುನಾಭಿನಿಕೂಜಹಂ॥

    Disvā cittaṃ pasādetvā, mañjunābhinikūjahaṃ.

    ‘‘ರಾಜುಯ್ಯಾನಂ ತದಾ ಗನ್ತ್ವಾ, ಸುಪಕ್ಕಂ ಕನಕತ್ತಚಂ।

    ‘‘Rājuyyānaṃ tadā gantvā, supakkaṃ kanakattacaṃ;

    ಅಮ್ಬಪಿಣ್ಡಂ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸೋಪನಾಮಯಿಂ॥

    Ambapiṇḍaṃ gahetvāna, sambuddhassopanāmayiṃ.

    ‘‘ತದಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಮಞ್ಞಾಯ, ಮಹಾಕಾರುಣಿಕೋ ಜಿನೋ।

    ‘‘Tadā me cittamaññāya, mahākāruṇiko jino;

    ಉಪಟ್ಠಾಕಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ, ಪತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಿ ನಾಯಕೋ॥

    Upaṭṭhākassa hatthato, pattaṃ paggaṇhi nāyako.

    ‘‘ಅದಾಸಿಂ ಹಟ್ಠಚಿತ್ತೋಹಂ, ಅಮ್ಬಪಿಣ್ಡಂ ಮಹಾಮುನೇ।

    ‘‘Adāsiṃ haṭṭhacittohaṃ, ambapiṇḍaṃ mahāmune;

    ಪತ್ತೇ ಪಕ್ಖಿಪ್ಪ ಪಕ್ಖೇಹಿ, ಪಞ್ಜಲಿಂ ಕತ್ವಾನ ಮಞ್ಜುನಾ॥

    Patte pakkhippa pakkhehi, pañjaliṃ katvāna mañjunā.

    ‘‘ಸರೇನ ರಜನೀಯೇನ, ಸವನೀಯೇನ ವಗ್ಗುನಾ।

    ‘‘Sarena rajanīyena, savanīyena vaggunā;

    ವಸ್ಸನ್ತೋ ಬುದ್ಧಪೂಜತ್ಥಂ, ನೀಳಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಹಂ॥

    Vassanto buddhapūjatthaṃ, nīḷaṃ gantvā nipajjahaṃ.

    ‘‘ತದಾ ಮುದಿತಚಿತ್ತಂ ಮಂ, ಬುದ್ಧಪೇಮಗತಾಸಯಂ।

    ‘‘Tadā muditacittaṃ maṃ, buddhapemagatāsayaṃ;

    ಸಕುಣಗ್ಘಿ ಉಪಾಗನ್ತ್ವಾ, ಘಾತಯೀ ದುಟ್ಠಮಾನಸೋ॥

    Sakuṇagghi upāgantvā, ghātayī duṭṭhamānaso.

    ‘‘ತತೋ ಚುತೋಹಂ ತುಸಿತೇ, ಅನುಭೋತ್ವಾ ಮಹಾಸುಖಂ।

    ‘‘Tato cutohaṃ tusite, anubhotvā mahāsukhaṃ;

    ಮನುಸ್ಸಯೋನಿಮಾಗಚ್ಛಿಂ, ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಾಹಸಾ॥

    Manussayonimāgacchiṃ, tassa kammassa vāhasā.

    ‘‘ಇಮಮ್ಹಿ ಭದ್ದಕೇ ಕಪ್ಪೇ, ಬ್ರಹ್ಮಬನ್ಧು ಮಹಾಯಸೋ।

    ‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;

    ಕಸ್ಸಪೋ ನಾಮ ಗೋತ್ತೇನ, ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ವದತಂ ವರೋ॥

    Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.

    ‘‘ಸಾಸನಂ ಜೋತಯಿತ್ವಾ ಸೋ, ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಕುತಿತ್ಥಿಯೇ।

    ‘‘Sāsanaṃ jotayitvā so, abhibhuyya kutitthiye;

    ವಿನಯಿತ್ವಾನ ವೇನೇಯ್ಯೇ, ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೋ ಸಸಾವಕೋ॥

    Vinayitvāna veneyye, nibbuto so sasāvako.

    ‘‘ನಿಬ್ಬುತೇ ತಮ್ಹಿ ಲೋಕಗ್ಗೇ, ಪಸನ್ನಾ ಜನತಾ ಬಹೂ।

    ‘‘Nibbute tamhi lokagge, pasannā janatā bahū;

    ಪೂಜನತ್ಥಾಯ ಬುದ್ಧಸ್ಸ, ಥೂಪಂ ಕುಬ್ಬನ್ತಿ ಸತ್ಥುನೋ॥

    Pūjanatthāya buddhassa, thūpaṃ kubbanti satthuno.

    ‘‘ಸತ್ತಯೋಜನಿಕಂ ಥೂಪಂ, ಸತ್ತರತನಭೂಸಿತಂ।

    ‘‘Sattayojanikaṃ thūpaṃ, sattaratanabhūsitaṃ;

    ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಮಹೇಸಿಸ್ಸ, ಇಚ್ಚೇವಂ ಮನ್ತಯನ್ತಿ ತೇ॥

    Karissāma mahesissa, iccevaṃ mantayanti te.

    ‘‘ಕಿಕಿನೋ ಕಾಸಿರಾಜಸ್ಸ, ತದಾ ಸೇನಾಯ ನಾಯಕೋ।

    ‘‘Kikino kāsirājassa, tadā senāya nāyako;

    ಹುತ್ವಾಹಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ, ಪಮಾಣಂ ಚೇತಿಯೇ ವದಿಂ॥

    Hutvāhaṃ appamāṇassa, pamāṇaṃ cetiye vadiṃ.

    ‘‘ತದಾ ತೇ ಮಮ ವಾಕ್ಯೇನ, ಚೇತಿಯಂ ಯೋಜನುಗ್ಗತಂ।

    ‘‘Tadā te mama vākyena, cetiyaṃ yojanuggataṃ;

    ಅಕಂಸು ನರವೀರಸ್ಸ, ನಾನಾರತನಭೂಸಿತಂ॥

    Akaṃsu naravīrassa, nānāratanabhūsitaṃ.

    ‘‘ತೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಸುಕತೇನ, ಚೇತನಾಪಣಿಧೀಹಿ ಚ।

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ಜಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ತಾವತಿಂಸಮಗಚ್ಛಹಂ॥

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ‘‘ಪಚ್ಛಿಮೇ ಚ ಭವೇ ದಾನಿ, ಜಾತೋ ಸೇಟ್ಠಿಕುಲೇ ಅಹಂ।

    ‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto seṭṭhikule ahaṃ;

    ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಪುರವರೇ, ಇದ್ಧೇ ಫೀತೇ ಮಹದ್ಧನೇ॥

    Sāvatthiyaṃ puravare, iddhe phīte mahaddhane.

    ‘‘ಪುರಪ್ಪವೇಸೇ ಸುಗತಂ, ದಿಸ್ವಾ ವಿಮ್ಹಿತಮಾನಸೋ।

    ‘‘Purappavese sugataṃ, disvā vimhitamānaso;

    ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾನ ನ ಚಿರಂ, ಅರಹತ್ತಮಪಾಪುಣಿಂ॥

    Pabbajitvāna na ciraṃ, arahattamapāpuṇiṃ.

    ‘‘ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಪಮಾಣಂ ಯಂ, ಅಕರಿಂ ತೇನ ಕಮ್ಮುನಾ।

    ‘‘Cetiyassa pamāṇaṃ yaṃ, akariṃ tena kammunā;

    ಲಕುಣ್ಡಕಸರೀರೋಹಂ, ಜಾತೋ ಪರಿಭವಾರಹೋ॥

    Lakuṇḍakasarīrohaṃ, jāto paribhavāraho.

    ‘‘ಸರೇನ ಮಧುರೇನಾಹಂ, ಪೂಜಿತ್ವಾ ಇಸಿಸತ್ತಮಂ।

    ‘‘Sarena madhurenāhaṃ, pūjitvā isisattamaṃ;

    ಮಞ್ಜುಸ್ಸರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ಅಗ್ಗತ್ತಮನುಪಾಪುಣಿಂ॥

    Mañjussarānaṃ bhikkhūnaṃ, aggattamanupāpuṇiṃ.

    ‘‘ಫಲದಾನೇನ ಬುದ್ಧಸ್ಸ, ಗುಣಾನುಸ್ಸರಣೇನ ಚ।

    ‘‘Phaladānena buddhassa, guṇānussaraṇena ca;

    ಸಾಮಞ್ಞಫಲಸಮ್ಪನ್ನೋ, ವಿಹರಾಮಿ ಅನಾಸವೋ॥

    Sāmaññaphalasampanno, viharāmi anāsavo.

    ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ಅಪರಭಾಗೇ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೋನ್ತೋ –

    Aparabhāge aññaṃ byākaronto –

    ೪೬೬.

    466.

    ‘‘ಪರೇ ಅಮ್ಬಾಟಕಾರಾಮೇ, ವನಸಣ್ಡಮ್ಹಿ ಭದ್ದಿಯೋ।

    ‘‘Pare ambāṭakārāme, vanasaṇḍamhi bhaddiyo;

    ಸಮೂಲಂ ತಣ್ಹಮಬ್ಬುಯ್ಹ, ತತ್ಥ ಭದ್ದೋವ ಝಾಯತಿ॥

    Samūlaṃ taṇhamabbuyha, tattha bhaddova jhāyati.

    ೪೬೭.

    467.

    ‘‘ರಮನ್ತೇಕೇ ಮುದಿಙ್ಗೇಹಿ, ವೀಣಾಹಿ ಪಣವೇಹಿ ಚ।

    ‘‘Ramanteke mudiṅgehi, vīṇāhi paṇavehi ca;

    ಅಹಞ್ಚ ರುಕ್ಖಮೂಲಸ್ಮಿಂ, ರತೋ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನೇ॥

    Ahañca rukkhamūlasmiṃ, rato buddhassa sāsane.

    ೪೬೮.

    468.

    ‘‘ಬುದ್ಧೋ ಚೇ ಮೇ ವರಂ ದಜ್ಜಾ, ಸೋ ಚ ಲಬ್ಭೇಥ ಮೇ ವರೋ।

    ‘‘Buddho ce me varaṃ dajjā, so ca labbhetha me varo;

    ಗಣ್ಹೇಹಂ ಸಬ್ಬಲೋಕಸ್ಸ, ನಿಚ್ಚಂ ಕಾಯಗತಂ ಸತಿ’’ನ್ತಿ॥ –

    Gaṇhehaṃ sabbalokassa, niccaṃ kāyagataṃ sati’’nti. –

    ಇಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಿ।

    Imā tisso gāthā abhāsi.

    ತತ್ಥ ಪರೇತಿ ಸೇಟ್ಠೇ ಅಧಿಕೇ, ವಿಸಿಟ್ಠೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಧಿಕವಾಚೀ ಹಿ ಅಯಂ ಪರಸದ್ದೋ ‘‘ಪರಂ ವಿಯ ಮತ್ತಾಯಾ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ। ಅಮ್ಬಾಟಕಾರಾಮೇತಿ ಏವಂನಾಮಕೇ ಆರಾಮೇ। ಸೋ ಕಿರ ಛಾಯೂದಕಸಮ್ಪನ್ನೋ ವನಸಣ್ಡಮಣ್ಡಿತೋ ರಮಣೀಯೋ ಹೋತಿ ತೇನ ‘‘ಪರೇ’’ತಿ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ವುತ್ತೋ। ‘‘ಅಮ್ಬಾಟಕವನೇ ಅಮ್ಬಾಟಕೇಹಿ ಅಭಿಲಕ್ಖಿತವನೇ’’ತಿ ಚ ವದನ್ತಿ। ವನಸಣ್ಡಮ್ಹೀತಿ ವನಗಹನೇ, ಘನನಿಚಿತರುಕ್ಖಗಚ್ಛಲತಾಸಮೂಹೇ ವನೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭದ್ದಿಯೋತಿ ಏವಂನಾಮಕೋ, ಅತ್ತಾನಮೇವ ಥೇರೋ ಅಞ್ಞಂ ವಿಯ ವದತಿ। ಸಮೂಲಂ ತಣ್ಹಮಬ್ಬುಯ್ಹಾತಿ ತಣ್ಹಾಯ ಮೂಲಂ ನಾಮ ಅವಿಜ್ಜಾ। ತಸ್ಮಾ ಸಾವಿಜ್ಜಂ ತಣ್ಹಂ ಅಗ್ಗಮಗ್ಗೇನ ಸಮುಗ್ಘಾಟೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತತ್ಥ ಭದ್ದೋವ ಝಾಯತೀತಿ ಲೋಕುತ್ತರೇಹಿ ಸೀಲಾದೀಹಿ ಭದ್ದೋ ಸುನ್ದರೋ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ವನಸಣ್ಡೇ ಕತಕಿಚ್ಚತಾಯ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರವಸೇನ ಅಗ್ಗಫಲಝಾನೇನ ಝಾಯತಿ।

    Tattha pareti seṭṭhe adhike, visiṭṭheti attho. Adhikavācī hi ayaṃ parasaddo ‘‘paraṃ viya mattāyā’’tiādīsu viya. Ambāṭakārāmeti evaṃnāmake ārāme. So kira chāyūdakasampanno vanasaṇḍamaṇḍito ramaṇīyo hoti tena ‘‘pare’’ti visesetvā vutto. ‘‘Ambāṭakavane ambāṭakehi abhilakkhitavane’’ti ca vadanti. Vanasaṇḍamhīti vanagahane, ghananicitarukkhagacchalatāsamūhe vaneti attho. Bhaddiyoti evaṃnāmako, attānameva thero aññaṃ viya vadati. Samūlaṃ taṇhamabbuyhāti taṇhāya mūlaṃ nāma avijjā. Tasmā sāvijjaṃ taṇhaṃ aggamaggena samugghāṭetvāti attho. Tattha bhaddova jhāyatīti lokuttarehi sīlādīhi bhaddo sundaro tasmiṃyeva vanasaṇḍe katakiccatāya diṭṭhadhammasukhavihāravasena aggaphalajhānena jhāyati.

    ಫಲಸುಖೇನ ಚ ಝಾನಸಮಾಪತ್ತೀಹಿ ಚ ವೀತಿನಾಮೇತೀತಿ ಅತ್ತನೋ ವಿವೇಕರತಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ‘‘ರಮನ್ತೇಕೇ’’ತಿ ಗಾಥಾಯಪಿ ಬ್ಯತಿರೇಕಮುಖೇನ ತಮೇವತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತತ್ಥ ಮುದಿಙ್ಗೇಹೀತಿ ಅಙ್ಗಿಕಾದೀಹಿ ಮುರಜೇಹಿ। ವೀಣಾಹೀತಿ ನನ್ದಿನೀಆದೀಹಿ ವೀಣಾಹಿ। ಪಣವೇಹೀತಿ ತುರಿಯೇಹಿ ರಮನ್ತಿ ಏಕೇ ಕಾಮಭೋಗಿನೋ, ಸಾ ಪನ ತೇಸಂ ರತಿ ಅನರಿಯಾ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತಾ। ಅಹಞ್ಚಾ ತಿ ಅಹಂ ಪನ, ಏಕಕೋ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸಾಸನೇ ರತೋ, ತತೋ ಏವ ರುಕ್ಖಮೂಲಸ್ಮಿಂ ರತೋ ಅಭಿರತೋ ವಿಹರಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Phalasukhena ca jhānasamāpattīhi ca vītināmetīti attano vivekaratiṃ dassetvā ‘‘ramanteke’’ti gāthāyapi byatirekamukhena tamevatthaṃ dasseti. Tattha mudiṅgehīti aṅgikādīhi murajehi. Vīṇāhīti nandinīādīhi vīṇāhi. Paṇavehīti turiyehi ramanti eke kāmabhogino, sā pana tesaṃ rati anariyā anatthasaṃhitā. Ahañcā ti ahaṃ pana, ekako buddhassa bhagavato sāsane rato, tato eva rukkhamūlasmiṃ rato abhirato viharāmīti attho.

    ಏವಂ ಅತ್ತನೋ ವಿವೇಕಾಭಿರತಿಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಯಂ ಕಾಯಗತಾಸತಿಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಭಾವೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತೋ, ತಸ್ಸ ಪಸಂಸನತ್ಥಂ ‘‘ಬುದ್ಧೋ ಚೇ ಮೇ’’ತಿ ಗಾಥಮಾಹ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಸಚೇ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ‘‘ಏಕಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಂ ವರಂ ಯಾಚಾಮೀ’’ತಿ ಮಯಾ ಯಾಚಿತೋ ‘‘ಅತಿಕ್ಕನ್ತವರಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ತಥಾಗತಾ’’ತಿ ಅಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಮಯ್ಹಂ ಯಥಾಯಾಚಿತಂ ವರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ವರೋ ಮಮಾಧಿಪ್ಪಾಯಪೂರಕೋ ಲಬ್ಭೇಥ ಮಯ್ಹಂ ಮನೋರಥಂ ಮತ್ಥಕಂ ಪಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಥೇರೋ ಪರಿಕಪ್ಪವಸೇನ ವದತಿ। ‘‘ಭನ್ತೇ, ಸಬ್ಬೋ ಲೋಕೋ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಕಾಯಗತಾಸತಿಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಭಾವೇತೂ’’ತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಲೋಕಸ್ಸ ನಿಚ್ಚಂ ಕಾಯಗತಾಸತಿ ಭಾವೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಕತ್ವಾ ವರಂ ಗಣ್ಹೇ ಅಹನ್ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಗಣ್ಹೇಹಂ ಸಬ್ಬಲೋಕಸ್ಸ, ನಿಚ್ಚಂ ಕಾಯಗತಂ ಸತಿ’’ನ್ತಿ। ಇದಾನಿ ಅಪರಿಕ್ಖಣಗರಹಾಮುಖೇನ ಪರಿಕ್ಖಣಂ ಪಸಂಸನ್ತೋ –

    Evaṃ attano vivekābhiratiṃ kittetvā idāni yaṃ kāyagatāsatikammaṭṭhānaṃ bhāvetvā arahattaṃ patto, tassa pasaṃsanatthaṃ ‘‘buddho ce me’’ti gāthamāha. Tassattho – sace buddho bhagavā ‘‘ekāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ varaṃ yācāmī’’ti mayā yācito ‘‘atikkantavarā kho, bhikkhu, tathāgatā’’ti apaṭikkhipitvā mayhaṃ yathāyācitaṃ varaṃ dadeyya, so ca varo mamādhippāyapūrako labbhetha mayhaṃ manorathaṃ matthakaṃ pāpeyyāti thero parikappavasena vadati. ‘‘Bhante, sabbo loko sabbakālaṃ kāyagatāsatikammaṭṭhānaṃ bhāvetū’’ti ‘‘sabbalokassa niccaṃ kāyagatāsati bhāvetabbā’’ti katvā varaṃ gaṇhe ahanti dassento āha ‘‘gaṇhehaṃ sabbalokassa, niccaṃ kāyagataṃ sati’’nti. Idāni aparikkhaṇagarahāmukhena parikkhaṇaṃ pasaṃsanto –

    ೪೬೯.

    469.

    ‘‘ಯೇ ಮಂ ರೂಪೇನ ಪಾಮಿಂಸು, ಯೇ ಚ ಘೋಸೇನ ಅನ್ವಗೂ।

    ‘‘Ye maṃ rūpena pāmiṃsu, ye ca ghosena anvagū;

    ಛನ್ದರಾಗವಸೂಪೇತಾ, ನ ಮಂ ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಜನಾ॥

    Chandarāgavasūpetā, na maṃ jānanti te janā.

    ೪೭೦.

    470.

    ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಞ್ಚ ನ ಜಾನಾತಿ, ಬಹಿದ್ಧಾ ಚ ನ ಪಸ್ಸತಿ।

    ‘‘Ajjhattañca na jānāti, bahiddhā ca na passati;

    ಸಮನ್ತಾವರಣೋ ಬಾಲೋ, ಸ ವೇ ಘೋಸೇನ ವುಯ್ಹತಿ॥

    Samantāvaraṇo bālo, sa ve ghosena vuyhati.

    ೪೭೧.

    471.

    ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಞ್ಚ ನ ಜಾನಾತಿ, ಬಹಿದ್ಧಾ ಚ ವಿಪಸ್ಸತಿ।

    ‘‘Ajjhattañca na jānāti, bahiddhā ca vipassati;

    ಬಹಿದ್ಧಾ ಫಲದಸ್ಸಾವೀ, ಸೋಪಿ ಘೋಸೇನ ವುಯ್ಹತಿ॥

    Bahiddhā phaladassāvī, sopi ghosena vuyhati.

    ೪೭೨.

    472.

    ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಬಹಿದ್ಧಾ ಚ ವಿಪಸ್ಸತಿ।

    ‘‘Ajjhattañca pajānāti, bahiddhā ca vipassati;

    ಅನಾವರಣದಸ್ಸಾವೀ, ನ ಸೋ ಘೋಸೇನ ವುಯ್ಹತೀ’’ತಿ॥ –

    Anāvaraṇadassāvī, na so ghosena vuyhatī’’ti. –

    ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಿ।

    Imā catasso gāthā abhāsi.

    ತತ್ಥ ಯೇ ಮಂ ರೂಪೇನ ಪಾಮಿಂಸೂತಿ ಯೇ ಜನಾ ಅವಿದ್ದಸೂ ಮಮ ರೂಪೇನ ಅಪಸಾದಿಕೇನ ನಿಹೀನೇನ ‘‘ಆಕಾರಸದಿಸೀ ಪಞ್ಞಾ’’ತಿ, ಧಮ್ಮಸರೀರೇನ ಚ ಮಂ ನಿಹೀನಂ ಪಾಮಿಂಸು, ‘‘ಓರಕೋ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಹೀಳೇನ್ತಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದನವಸೇನ ಮಞ್ಞಿಂಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯೇ ಚ ಘೋಸೇನ ಅನ್ವಗೂತಿ ಯೇ ಚ ಸತ್ತಾ ಘೋಸೇನ ಮಞ್ಜುನಾ ಮಂ ಸಮ್ಭಾವನಾವಸೇನ ಅನುಗತಾ ಬಹು ಮಞ್ಞಿಂಸು, ತಂ ತೇಸಂ ಮಿಚ್ಛಾ, ನ ಹಿ ಅಹಂ ರೂಪಮತ್ತೇನ ಅವಮನ್ತಬ್ಬೋ, ಘೋಸಮತ್ತೇನ ವಾ ನ ಬಹುಂ ಮನ್ತಬ್ಬೋ, ತಸ್ಮಾ ಛನ್ದರಾಗವಸೂಪೇತಾ, ನ ಮಂ ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಜನಾತಿ ತೇ ದುವಿಧಾಪಿ ಜನಾ ಛನ್ದರಾಗಸ್ಸ ವಸಂ ಉಪೇತಾ ಅಪ್ಪಹೀನಛನ್ದರಾಗಾ ಸಬ್ಬಸೋ ಪಹೀನಛನ್ದರಾಗಂ ಮಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ।

    Tattha ye maṃ rūpena pāmiṃsūti ye janā aviddasū mama rūpena apasādikena nihīnena ‘‘ākārasadisī paññā’’ti, dhammasarīrena ca maṃ nihīnaṃ pāmiṃsu, ‘‘orako aya’’nti hīḷentā paricchindanavasena maññiṃsūti attho. Ye ca ghosena anvagūti ye ca sattā ghosena mañjunā maṃ sambhāvanāvasena anugatā bahu maññiṃsu, taṃ tesaṃ micchā, na hi ahaṃ rūpamattena avamantabbo, ghosamattena vā na bahuṃ mantabbo, tasmā chandarāgavasūpetā, na maṃ jānanti te janāti te duvidhāpi janā chandarāgassa vasaṃ upetā appahīnachandarāgā sabbaso pahīnachandarāgaṃ maṃ na jānanti.

    ಅವಿಸಯೋ ತೇಸಂ ಮಾದಿಸೋ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ಚ ಅಪರಿಞ್ಞಾತವತ್ಥುತಾಯಾತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಅಜ್ಝತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಾನೇ ಖನ್ಧಾಯತನಾದಿಧಮ್ಮಂ। ಬಹಿದ್ಧಾತಿ ಪರಸನ್ತಾನೇ। ಅಥ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತನ್ತಿ, ಮಮ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಸೇಕ್ಖಸೀಲಕ್ಖನ್ಧಾದಿಂ। ಬಹಿದ್ಧಾತಿ, ಮಮೇವ ಆಕಪ್ಪಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾದಿಯುತ್ತಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಧಮ್ಮಪ್ಪವತ್ತಿಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಾದಿಪ್ಪವತ್ತಿಞ್ಚ। ಸಮನ್ತಾವರಣೋತಿ ಏವಂ ಅಜ್ಝತ್ತಞ್ಚ ಬಹಿದ್ಧಾ ಚ ಅಜಾನನೇನ ಸಮನ್ತತೋ ಆವರಣಯುತ್ತೋ ಆವಟಞಾಣಗತಿಕೋ। ಸ ವೇ ಘೋಸೇನ ವುಯ್ಹತೀತಿ ಸೋ ಪರನೇಯ್ಯಬುದ್ಧಿಕೋ ಬಾಲೋ ಘೋಸೇನ ಪರೇಸಂ ವಚನೇನ ವುಯ್ಹತಿ ನಿಯ್ಯತಿ ಆಕಡ್ಢೀಯತಿ।

    Avisayo tesaṃ mādiso ajjhattaṃ bahiddhā ca apariññātavatthutāyāti dassetuṃ ‘‘ajjhatta’’ntiādi vuttaṃ. Ajjhattanti attano santāne khandhāyatanādidhammaṃ. Bahiddhāti parasantāne. Atha vā ajjhattanti, mama abbhantare asekkhasīlakkhandhādiṃ. Bahiddhāti, mameva ākappasampattiyādiyuttaṃ bahiddhā rūpadhammappavattiṃ cakkhuviññāṇādippavattiñca. Samantāvaraṇoti evaṃ ajjhattañca bahiddhā ca ajānanena samantato āvaraṇayutto āvaṭañāṇagatiko. Sa ve ghosena vuyhatīti so paraneyyabuddhiko bālo ghosena paresaṃ vacanena vuyhati niyyati ākaḍḍhīyati.

    ಬಹಿದ್ಧಾ ಚ ವಿಪಸ್ಸತೀತಿ ಯೋ ಚ ವುತ್ತನಯೇನ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ನ ಜಾನಾತಿ, ಬಹಿದ್ಧಾ ಪನ ಸುತಾನುಸಾರೇನ ಆಕಪ್ಪಸಮ್ಪತ್ತಿಆದಿಉಪಧಾರಣೇನ ವಾ ವಿಸೇಸತೋ ಪಸ್ಸತಿ। ‘‘ಗುಣವಿಸೇಸಯುತ್ತೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ ಮಞ್ಞತಿ, ಸೋಪಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಫಲದಸ್ಸಾವೀ ನಯಗ್ಗಾಹೇನ ಫಲಮತ್ತಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ವುತ್ತನಯೇನ ಘೋಸೇನ ವುಯ್ಹತಿ, ಸೋಪಿ ಮಾದಿಸೇ ನ ಜಾನಾತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Bahiddhā ca vipassatīti yo ca vuttanayena ajjhattaṃ na jānāti, bahiddhā pana sutānusārena ākappasampattiādiupadhāraṇena vā visesato passati. ‘‘Guṇavisesayutto siyā’’ti maññati, sopi bahiddhā phaladassāvī nayaggāhena phalamattaṃ gaṇhanto vuttanayena ghosena vuyhati, sopi mādise na jānātīti attho.

    ಯೋ ಪನ ಅಜ್ಝತ್ತಞ್ಚ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಸೇಕ್ಖಸೀಲಕ್ಖನ್ಧಾದಿಗುಣಂ ಜಾನಾತಿ, ಬಹಿದ್ಧಾ ಚಸ್ಸ ಪಟಿಪತ್ತಿಸಲ್ಲಕ್ಖಣೇನ ವಿಸೇಸತೋ ಗುಣವಿಸೇಸಯೋಗಂ ಪಸ್ಸತಿ। ಅನಾವರಣದಸ್ಸಾವೀ ಕೇನಚಿ ಅನಾವಟೋ ಹುತ್ವಾ ಅರಿಯಾನಂ ಗುಣೇ ದಟ್ಠುಂ ಞಾತುಂ ಸಮತ್ಥೋ, ನ ಸೋ ಘೋಸಮತ್ತೇನ ವುಯ್ಹತಿ ಯಾಥಾವತೋ ದಸ್ಸನತೋತಿ।

    Yo pana ajjhattañca khīṇāsavassa abbhantare asekkhasīlakkhandhādiguṇaṃ jānāti, bahiddhā cassa paṭipattisallakkhaṇena visesato guṇavisesayogaṃ passati. Anāvaraṇadassāvī kenaci anāvaṭo hutvā ariyānaṃ guṇe daṭṭhuṃ ñātuṃ samattho, na so ghosamattena vuyhati yāthāvato dassanatoti.

    ಲಕುಣ್ಡಕಭದ್ದಿಯತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Lakuṇḍakabhaddiyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೨. ಲಕುಣ್ಡಕಭದ್ದಿಯತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 2. Lakuṇḍakabhaddiyattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact