| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / कङ्खावितरणी-अभिनव-टीका • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
पाचित्तियकण्डं
Pācittiyakaṇḍaṃ
१. लसुणवग्गो
1. Lasuṇavaggo
१. लसुणसिक्खापदवण्णना
1. Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘लसुण’’न्ति किञ्चापि अविसेसेन वुत्तं, तथापि मगधेसु जातं लसुणमेव इधाधिप्पेतं, तम्पि भण्डिकलसुणमेवाति आह मगधरट्ठे जात’’न्तिआदि।
‘‘Lasuṇa’’nti kiñcāpi avisesena vuttaṃ, tathāpi magadhesu jātaṃ lasuṇameva idhādhippetaṃ, tampi bhaṇḍikalasuṇamevāti āha magadharaṭṭhe jāta’’ntiādi.
भण्डिकलसुणन्ति पोट्टलिकलसुणमेव, सम्पुण्णमिञ्जानमेतं अधिवचनं। तेनाह ‘‘न एकद्वितिमिञ्जक’’न्ति। अज्झोहारे अज्झोहारेति (पाचि॰ अट्ठ॰ ७९५) एत्थ सचे द्वे तयो भण्डिके एकतोयेव सङ्खादित्वा अज्झोहरति, एकं पाचित्तियं। भञ्जित्वा एकेकमिञ्जकं खादन्तिया पन पयोगगणनाय पाचित्तियानि।
Bhaṇḍikalasuṇanti poṭṭalikalasuṇameva, sampuṇṇamiñjānametaṃ adhivacanaṃ. Tenāha ‘‘na ekadvitimiñjaka’’nti. Ajjhohāre ajjhohāreti (pāci. aṭṭha. 795) ettha sace dve tayo bhaṇḍike ekatoyeva saṅkhāditvā ajjhoharati, ekaṃ pācittiyaṃ. Bhañjitvā ekekamiñjakaṃ khādantiyā pana payogagaṇanāya pācittiyāni.
पलण्डुकादीनं वण्णेन वा मिञ्जाय वा नानात्तं वेदितब्बं – वण्णेन ताव पलण्डुको नाम पण्डुवण्णो होति, भञ्जनको लोहितवण्णो, हरितको हरितपण्णवण्णो। मिञ्जाय पन पलण्डुकस्स एका मिञ्जा होति, भञ्जनकस्स द्वे, हरितकस्स तिस्सो। चापलसुणो अमिञ्जको। अङ्कुरमत्तमेव हि तस्स होति। महापच्चरियादीसु पन ‘‘पलण्डुकस्स तीणि मिञ्जानि, भञ्जनकस्स द्वे, हरितकस्स एक’’न्ति (पाचि॰ अट्ठ॰ ७९७) वुत्तं। एते पलण्डुकादयो सभावेनेव वट्टन्ति। सूपसम्पाकादीसु पन मागधकम्पि वट्टति। तञ्हि पच्चमानेसु मुग्गसूपादीसु वा मच्छमंसविकतिया वा तेले वा बदरसाळवादीसु वा अम्बिलसाकादीसु वा उत्तरिभङ्गेसु वा यत्थ कत्थचि अन्तमसो यागुभत्तेपि पक्खित्तं वट्टति। बदरसाळवं (सारत्थ॰ टी॰ पाचित्तिय ३.७९३-७९७) नाम बदरफलानि सुक्खापेत्वा चुण्णेत्वा कत्तब्बा खादनीयविकति।
Palaṇḍukādīnaṃ vaṇṇena vā miñjāya vā nānāttaṃ veditabbaṃ – vaṇṇena tāva palaṇḍuko nāma paṇḍuvaṇṇo hoti, bhañjanako lohitavaṇṇo, haritako haritapaṇṇavaṇṇo. Miñjāya pana palaṇḍukassa ekā miñjā hoti, bhañjanakassa dve, haritakassa tisso. Cāpalasuṇo amiñjako. Aṅkuramattameva hi tassa hoti. Mahāpaccariyādīsu pana ‘‘palaṇḍukassa tīṇi miñjāni, bhañjanakassa dve, haritakassa eka’’nti (pāci. aṭṭha. 797) vuttaṃ. Ete palaṇḍukādayo sabhāveneva vaṭṭanti. Sūpasampākādīsu pana māgadhakampi vaṭṭati. Tañhi paccamānesu muggasūpādīsu vā macchamaṃsavikatiyā vā tele vā badarasāḷavādīsu vā ambilasākādīsu vā uttaribhaṅgesu vā yattha katthaci antamaso yāgubhattepi pakkhittaṃ vaṭṭati. Badarasāḷavaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.793-797) nāma badaraphalāni sukkhāpetvā cuṇṇetvā kattabbā khādanīyavikati.
लसुणसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
